Rapport van het hertoetsbezoek aan Stichting Landelijk Wonen Klein Houtdijk in Kamerik op 31 oktober 2016

Transcriptie

1 Rapport van het hertoetsbezoek aan Stichting Landelijk Wonen Klein Houtdijk in Kamerik op 31 oktober 2016 Utrecht, februari 2017 V

2 Inhoud 1 Inleiding Aanleiding en belang Doelstelling Methode Toetsingskader Beschrijving locatie 4 2 Conclusie en beschouwing Overzicht van de scores per thema Resultaten vorige bezoek onvoldoende Hertoetsbezoek laat duidelijk verbeteringen zien Cliëntdossier Conclusie: geboden zorg voldoet nog niet aan alle normen Cliëntgerichtheid 8 3 Handhaving Overzicht van normen waaraan de geboden zorg nog niet voldeed Vervolgacties zorgaanbieder 9 4 Bevindingen inspectiebezoek Thema 1: sturen op kwaliteit en veiligheid Inleiding Scores Thema 2: cliëntdossier Inleiding Scores Thema 3: deskundigheid en inzet medewerkers Inleiding Scores Thema 4: medicatieveiligheid Inleiding Scores Thema 5: vrijheidsbeperking Inleiding Scores 24 Bijlage 1 Geraadpleegde documenten 27 Bijlage 2 Overzicht wet- en regelgeving, veldnormen, circulaires en rapporten 28 Pagina 2 van 28

3 1 Inleiding De Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna: de inspectie) heeft op 31 oktober 2016 een onaangekondigd hertoetsbezoek gebracht aan Stichting Landelijk Wonen Klein Houtdijk (hierna: Klein Houtdijk) in Kamerik. Dit hertoetsbezoek was een vervolg op een vorig bezoek aan dezelfde locatie op 8 februari Tijdens dit vorige inspectiebezoek constateerde de inspectie dat de geboden zorg op een aantal punten onvoldoende aan de normen voldeed. Op 31 oktober 2016 beoordeelde de inspectie de geboden zorg op die punten opnieuw. In het eerste hoofdstuk van dit hertoets rapport beschrijft de inspectie het kader waarbinnen zij het hertoetsbezoek bracht. In de hoofdstukken hierna volgen de conclusie en beschouwing, de handhaving met daarin de maatregelen die de zorgaanbieder moet nemen en tenslotte de bevindingen. 1.1 Aanleiding en belang De taak van de inspectie is het bevorderen van de naleving van wet- en regelgeving, (beroeps)normen, richtlijnen en standaarden bij onder toezicht staande zorgaanbieders. De inspectie doet dit niet vanuit de opvatting regels zijn regels, maar vanuit de overtuiging dat regels en (beroeps)normen er zijn om risico s tegen te gaan en gezondheidsschade te voorkomen. Etra aandacht gaat uit naar kwetsbare groepen. Bij het vorige inspectiebezoek op 8 februari 2016 bleek de geboden zorg op een aantal punten onvoldoende aan de normen te voldoen. Op 5 augustus 2016 ontving de inspectie een resultaatsverslag van de zorgaanbieder. Historie Op 11 september 2013 bracht de inspectie een eerste bezoek aan Klein Houtdijk. Naar aanleiding van de resultaten werd er op 18 december 2013 een tweede inspectiebezoek gebracht. Klein Houtdijk voldeed nog niet aan de randvoorwaarden. Daar de ingezette veranderingen sinds september 2013 niet voldoende resultaat hadden was de inspectie genoodzaakt over te gaan tot het instellen van verscherpt toezicht. Op 22 januari 2014 werd Klein Houtdijk voor een periode van een half jaar onder verscherpt toezicht gesteld. De inspectie heeft op 3 juli 2014 een bezoek gebracht aan Klein Houtdijk en naar aanleiding van de bevindingen is op 28 juli 2014 het verscherpt toezicht opgeheven. Klein Houtdijk voldeed nog niet aan alle normen. De inspectie constateerde dat veel verbeteringen in een korte tijd waren gerealiseerd, waardoor de zorg veiliger was geworden. De inspectie verwachtte dat de overige normen binnenkort werden nageleefd, waarna het verscherpt toezicht is opgeheven. Op 11 december 2014 vond een gesprek plaats tussen de directie en twee medewerkers van Klein Houtdijk en de inspectie om na te gaan of de verbeteringen die waren ingezet een vervolg hadden gekregen en geborgd waren. De doelstelling van het inspectiebezoek van 8 februari 2016 was te beoordelen in hoeverre de door Klein Houtdijk geboden zorg blijvend voldeed aan de relevante wet- en regelgeving, (beroeps)normen, richtlijnen en standaarden die risico s bij cliënten beperken. Omdat de inspectie een zorgwekkende situatie aantrof verstuurde de inspectie op 11 februari 2016 een brief met direct te nemen maatregelen. Op 10 maart 2016 toetste de inspectie in een kort onaangekondigd bezoek of deze punten waren opgepakt. De punten uit de brief waren gerealiseerd. Pagina 3 van 28

4 Op 7 juli 2016 sprak de inspectie met de raad van bestuur en de directie van Klein Houtdijk over de voortgang van de verbetermaatregelen die genomen moesten worden. Het onaangekondigde inspectiebezoek van 31 oktober 2016 was hierop een vervolg. 1.2 Doelstelling De doelstelling van het hertoetsbezoek aan Klein Houtdijk was te beoordelen in hoeverre de zorg die Klein Houtdijk biedt, na de verbeteracties voldeed aan relevante wet- en regelgeving, (beroeps)normen, richtlijnen en standaarden die risico s op gezondheidsschade voor de cliënt beperken. 1.3 Methode De inspectie gebruikte hetzelfde bezoekinstrument met te toetsen thema s, normen en beoordelingsaspecten als bij het vorige inspectiebezoek. De geboden zorg is op de volgende thema s opnieuw getoetst: sturen op kwaliteit en veiligheid; cliëntdossier; deskundigheid en inzet personeel; medicatieveiligheid; vrijheidsbeperking. Om tot een gefundeerd oordeel te komen, gebruikte de inspectie verschillende informatiebronnen. Door de informatie uit deze bronnen te vergelijken en te wegen, beoordeelde de inspectie opnieuw of de door Klein Houtdijk geboden zorg voldeed aan relevante wet- en regelgeving, (beroeps)normen, richtlijnen en standaarden. De inspectie raadpleegde de volgende informatiebronnen: het vastgestelde rapport van het vorige inspectiebezoek; het resultaatsverslag van 5 augustus 2016; gesprekken met cliënten; gesprekken met uitvoerende medewerkers; gesprekken met het management; het inzien van vier cliëntdossiers; het inzien van documenten, genoemd in bijlage 1; een rondgang door de locatie. 1.4 Toetsingskader De normen en beoordelingsaspecten die de inspectie hanteerde, zijn gebaseerd op wet- en regelgeving en de daarvan afgeleide normen van de koepelorganisaties en de branche- en beroepsverenigingen. Bij risico s waarvoor wet- en regelgeving en daarvan afgeleide normen ontbraken, hanteerde de inspectie indien nodig eigen handhavingsnormen. Een overzicht van het normenkader is opgenomen in bijlage Beschrijving locatie Klein Houtdijk, opgericht april 2011, is een kleinschalige zorgboerderij met twaalf huurappartementen. De locatie beschikt over een gezamenlijke huiskamer en keuken en een zusterpost. De cliënten die gebruik maken van de door Klein Houtdijk geboden zorg worden gefinancierd vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz). De cliënten huren een appartement en kopen hun zorg bij Klein Houtdijk in door middel van een persoonsgebonden budget (PGB). Alle cliënten hebben een PGB. Klein Houtdijk richt zich volgens de website op mensen met cognitieve problematiek zoals dementie (V&V zorgzwaarte pakket (ZZP) 5 of een VG ZZP 4/5). Op het moment van het inspectiebezoek verbleven in Klein Houtdijk in totaal elf cliënten waarvan één cliënt met een ZZP 4, negen cliënten met een ZZP 5 en één cliënt met een ZZP 7. Pagina 4 van 28

5 Alle cliënten verblijven vrijwillig bij Klein Houtdijk, vijf cliënten hadden een indicatie op basis van artikel 60 Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Bopz). Klein Houtdijk heeft geen aanmerking in de zin van de Bopz. Alle cliënten vallen onder de Wet Langdurige Zorg (Wlz) Bij Klein Houtdijk werken drie verpleegkundigen deskundigheidsniveau 4 (0,67 fte), acht verzorgenden VIG deskundigheidsniveau 3 (4,9 fte), vijf helpenden deskundigheidsniveau 2 (3,3 fte), twee MGDO-vz, een MZG en twee verzorgende C (thuiszorg). De directeur heeft een zorgachtergrond (verpleegkundige). De huisarts is verantwoordelijk voor de behandeling van de cliënten. Er is een samenwerkingsovereenkomst met een zorgaanbieder uit de regio, waarvan Klein Houtdijk de specialist ouderengeneeskunde (SO) en de psycholoog consulteert (beiden rond de 30 uur op jaarbasis). De organisatie is niet aangesloten bij een brancheorganisatie, dit is ook geen verplichting. Pagina 5 van 28

6 2 Conclusie en beschouwing Dit hoofdstuk start met een schematisch overzicht van de scores per thema van het vorige inspectiebezoek en van het hertoetsbezoek. Vervolgens recapituleert de inspectie haar conclusie over het vorige inspectiebezoek en geeft zij haar conclusie over het hertoetsbezoek. Daarna volgt een paragraaf met een beschouwend karakter. Voor de bevindingen van de inspectie: zie hoofdstuk Overzicht van de scores per thema Figuur 1. Overzicht scores vorige bezoek 8 februari 2016 Thema's Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Sturen op kwaliteit en veiligheid: 7 normen Cliëntdossier: 5 normen Deskundigheid en inzet van personeel: 4 normen Medicatieveiligheid: 10 normen Vrijheidsbeperking: 7 normen Aantal normen Pagina 6 van 28

7 Figuur 2. Overzicht scores hertoetsbezoek 31 oktober 2016 Thema's Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Sturen op kwaliteit en veiligheid: 7 normen Cliëntdossier: 5 normen Deskundigheid en inzet van personeel: 4 normen Medicatieveiligheid: 10 normen Vrijheidsbeperking: 7 normen Aantal normen 2.2 Resultaten vorige bezoek onvoldoende De zorgaanbieder toonde onvoldoende daadkracht. Op allerlei terreinen was er sprake van tekortkomingen: de zorginhoudelijke en organisatorische kennis, dossiervorming, deskundigheid van personeel en vrijheidsbeperking. Het cliëntdossier gaf geen helder zicht op de zorg die geboden moest worden en welke zorg geboden werd, de zorgverlening was niet volgbaar. Deskundigheid op het gebied van dementie en alternatieven voor vrijheidsbeperking ontbrak. Klein Houtdijk had geen eenduidig beleid rondom vrijheidsbeperking, en een zorgvuldige besluitvormingsprocedure voor vrijheidsbeperkende maatregelen ontbrak. Klein Houtdijk moest van de inspectie meteen maatregelen treffen betreffende terugdringing van de vrijheidsbeperking. 2.3 Hertoetsbezoek laat duidelijk verbeteringen zien Verbeteringen zijn zichtbaar op alle vijf de thema s. Er is positief ingezet om de verbeteringen te realiseren, ook in overleg met cliënten, familieleden en medewerkers. Met name op het terugdringen van vrijheidsbeperking is goed ingezet. Medewerkers zijn zich vooral nu bewust van wat vrijheidsbeperking betekent. Ook de invulling van dagbesteding voor cliënten heeft aandacht en invulling gekregen Cliëntdossier Het methodisch werken met het elektronisch cliëntdossier behoeft zeker nog scholing en aandacht. De zorgverlening en de algehele toestand van de cliënt is niet zichtbaar in het dossier. Het zorgleefplan is te gestandaardiseerd, de doelen zijn vrij algemeen en worden niet aangepast voor de individuele cliënt. Bij elk doel staat observatie en rapportage, doordat er geen enkele doorlopende observatie (en rapportage) aanwezig was, heeft dit geen inhoud. Het gevaar binnen een kleine organisatie bestaat dat er mondeling wordt overgedragen, waardoor informatie verdwijnt. Het gaat om alle benodigde informatie die nodig is om verantwoord zorg te verlenen en goed om te gaan met de individuele cliënt. Pagina 7 van 28

8 2.4 Conclusie: geboden zorg voldoet nog niet aan alle normen De zorg die Klein Houtdijk biedt, voldoet niet aan vijf normen. De inspectie verwacht dat de zorgaanbieder verbeteringen realiseert op de punten waar de geboden zorg niet aan de normen voldoet. De inspectie gaat ervan uit dat de informatie in hoofdstuk 3 en 4 voldoende handvatten biedt om de verbeteringen door te voeren. De inspectie vertrouwt erop dat de zorgaanbieder de resterende normen binnenkort zal naleven en sluit daarom met dit rapport het inspectiebezoek af. 2.5 Cliëntgerichtheid De wensen van de cliënt en de activiteiten zijn zichtbaar in het cliëntdossier. Ook het tevredenheidsonderzoek is met cliënten en hun vertegenwoordigers/ familie besproken en er wordt invulling gegeven aan hun wensen. Het inspectierapport is besproken met cliënten en de familie en er is goed ingezet op uitleg en terugdringing van alle vrijheidbeschermende maatregelen. Pagina 8 van 28

9 3 Handhaving Dit hoofdstuk begint met een overzicht van de normen waaraan de geboden zorg nog niet voldeed en waarvoor verbetermaatregelen noodzakelijk zijn. De inspectie gaat ervan uit dat de informatie in hoofdstuk 4 voldoende handvatten biedt om de verbeteringen door te voeren die nodig zijn om de geboden zorg te laten voldoen aan de in paragraaf 3.1 genoemde normen. 3.1 Overzicht van normen waaraan de geboden zorg nog niet voldeed Sturen op kwaliteit en veiligheid 1.2 De zorgaanbieder zorgt ervoor dat medewerkers (bijna-)fouten systematisch en structureel melden. Hij verzamelt en analyseert de meldingen en gebruikt deze voor verbeteracties. Cliëntdossier 2.4 Medewerkers inventariseren en evalueren periodiek de cliëntgebonden risico's en baseren hierop de zorg en de ondersteuning. 2.5 Afgesproken doelen, acties, rapportages en evaluaties zijn op elkaar afgestemd. Medicatieveiligheid 4.6 De zorgaanbieder draagt zorg voor het veilig en verantwoord bewaren en afvoeren van medicatie. Vrijheidsbeperking 5.1 De zorgaanbieder beschrijft zijn visie op en beleid over preventie, terugdringing, besluitvorming en uitvoering van vrijheidsbeperkende maatregelen. 3.2 Vervolgacties zorgaanbieder De inspectie verwacht dat de zorgaanbieder de noodzakelijke verbetermaatregelen neemt. De inspectie ontvangt nog de verbeterde versie visie op en beleid over preventie, terugdringing, besluitvorming en uitvoering van vrijheidsbeperkende maatregelen. De inspectie vertrouwt erop dat de zorgaanbieder de resterende normen binnenkort zal naleven en sluit daarom met dit rapport het inspectiebezoek af. Pagina 9 van 28

10 4 Bevindingen inspectiebezoek Dit hoofdstuk bevat per thema een inleiding, de scores op de normen en op de bijbehorende beoordelingsaspecten. Na ieder thema volgt zo nodig een toelichting op de scores. De scores zijn in een tabel weergegeven. Er zijn vier scoremogelijkheden: voldoet voldoet niet. In alle gevallen geldt: als de geboden zorg op één beoordelingsaspect van een norm een score voldoet niet heeft, dan scoort de geboden zorg op de hele norm voldoet niet. Dit geldt dus ook als de geboden zorg op de helft of meer dan de helft van de beoordelingaspecten van een norm een score niet beoordeeld heeft. niet van toepassing (n.v.t.). De score n.v.t. geeft de inspectie als de situatie waarop de norm van toepassing is, in Klein Houtdijk nooit voorkomt. niet beoordeeld. Niet beoordeeld betekent dat de situatie waarop de norm van toepassing is in Klein Houtdijk wel voorkomt, maar tijdens het bezoek niet aan de orde is geweest. Heeft de zorg op de helft of meer dan de helft van de beoordelingsaspecten van die norm een score niet beoordeeld? Dan beschouwt de inspectie de geboden zorg waarop een norm van toepassing is als niet beoordeeld. Incidenteel kan het voorkomen dat de inspectie feiten en risico s constateert die niet in de beoordelingsaspecten worden genoemd maar wel betrekking hebben op een norm. Wanneer de inspectie die feiten ernstig vindt en de risico s voor cliënten groot zijn, kan dit reden zijn om die norm een score voldoet niet te geven. Omgekeerd kan het ook voorkomen dat de inspectie beoordelingsaspecten bij een norm als voldoet niet beoordeelt, en die norm desondanks een score voldoet krijgt. Dit kan gebeuren als de zorgaanbieder andere maatregelen heeft getroffen die hebben geleid tot goede zorg. De nummering van de normen is niet altijd opeenvolgend. Dit komt omdat de normen uit een groter normenbestand komen; de inspectie toetst niet aan alle normen uit dit bestand. De inspectie beoordeelde tijdens dit bezoek de geboden zorg hoofdzakelijk op de normen die tijdens het vorige bezoek voldoet niet scoorden. Pagina 10 van 28

11 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het hertoetsbezoek aan Klein Houtdijk in Kamerik 31 oktober Thema 1: sturen op kwaliteit en veiligheid Inleiding In de uitvoering van de zorg moet zichtbaar zijn dat de zorgaanbieder stuurt op kwalitatief goede en veilige zorg. Deze zorg is gericht op het bevorderen dan wel in stand houden van de kwaliteit van bestaan en de eigen regie van de cliënt Scores Een zorgaanbieder die goede zorg biedt, borgt in samenspraak met relevante disciplines en partijen een effectieve Plan-Do-Check-Act cyclus. Dit betekent dat hij structureel relevante kwaliteitsinformatie verzamelt en hierover met belanghebbenden in dialoog gaat. Daardoor wordt zichtbaar wat goed gaat en waar het nog beter kan. De zorgaanbieder is eindverantwoordelijk voor het uitvoeren van de hierop gebaseerde verbeteracties en voor de beoordeling van de effecten ervan. Een zorgaanbieder die goede zorg biedt, werkt systematisch aan het optimaliseren van de relatie tussen cliënt en professional. De zorgaanbieder richt zijn organisatie zo in dat medewerkers in dialoog met de cliënt kunnen handelen. Hierbij zijn de wensen en behoeften van de cliënt altijd het uitgangspunt. 1.1 De zorgaanbieder gebruikt op structurele wijze cliëntervaringen voor kwaliteitsverbetering. a) Eens in de twee jaar voert de zorgaanbieder een cliënt ervaringsonderzoek uit. Het laatste onderzoek is maimaal twee jaar oud. b) Maimaal binnen een jaar na het cliënt ervaringsonderzoek heeft de zorgaanbieder de resultaten op de locatie/in het team aantoonbaar gebruikt om de kwaliteit te verbeteren. 1.2 De zorgaanbieder zorgt ervoor dat medewerkers (bijna-)fouten systematisch en structureel melden. Hij verzamelt en analyseert de meldingen en gebruikt deze voor verbeteracties. a) Medewerkers zeggen (bijna-)fouten veilig te kunnen melden. b) Ten minste een persoon of commissie (bijvoorbeeld MIC) analyseert de meldingen systematisch. c) Op basis van de meldingenanalyse neemt de zorgaanbieder aantoonbaar verbetermaatregelen. Pagina 11 van 28

12 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het hertoetsbezoek aan Klein Houtdijk in Kamerik 31 oktober De zorgaanbieder gebruikt klachten van cliënten voor verbeteracties. a) De zorgaanbieder heeft een klachtenregeling conform de voor de doelgroep(en) geldende wetgeving 1. b) De zorgaanbieder gebruikt informatie uit de klachtenafhandeling voor verbeteracties. 1.4 De zorgaanbieder regelt cliëntenmedezeggenschap. a) De zorgaanbieder regelt medezeggenschap waarbij cliënten en/of cliëntvertegenwoordigers cliëntbelangen behartigen. b) De leden/cliënten die deelnemen aan de cliëntenmedezeggenschap ervaren dat de zorgaanbieder hen tijdig en goed informeert en goed luistert naar hun inbreng. Ook vinden zij dat de zorgaanbieder de juiste zaken agendeert. 1.5 De zorgaanbieder heeft in- en eclusiecriteria voor cliënten. a) De zorgaanbieder gebruikt in- en eclusiecriteria voor cliënten als uitgangspunt bij de samenstelling van cliëntgroepen. b) De cliënt en/of cliëntvertegenwoordiger heeft/hebben van de zorgaanbieder informatie ontvangen over de inen eclusiecriteria voor cliënten. 1.6 De zorgaanbieder heeft geborgd beleid over een gesloten deur bij geplande zorgvraag. a) De zorgaanbieder heeft beleid beschreven over een gesloten deur bij geplande zorgvraag en evalueert periodiek of bijstelling hiervan nodig is. b) Het beleid over een gesloten deur bij geplande zorgvraag is bekend bij de medewerkers. c) Het beleid over een gesloten deur bij geplande zorgvraag is bekend bij de cliënt en/of cliëntvertegenwoordiger. 1 Voor de klachtenprocedure zoals beschreven in de Wkkgz geldt een overgangsregeling tot 1 januari In de overgangsperiode blijft de klachtenregeling die de zorgaanbieder had op grond van de Wkcz van toepassing tot het tijdstip waarop hij beschikt over een klachtenregeling die voldoet aan de eisen van de Wkkgz. Pagina 12 van 28

13 Toelichting 1.1 Algemene opmerking: Klein Houtdijk had in de afgelopen periode een cliënt- ervaringsonderzoek (tevredenheidsonderzoek) uitgevoerd. Van de tien uitgezette formulieren had de helft gereageerd. Op 6 oktober 2016 is het verbeterplan op de familieavond gepresenteerd. Een wens/ verbeteractie die uit het tevredenheidsonderzoek voortkwam, wordt begin volgend jaar gehonoreerd. Er wordt een medewerker activiteitenbegeleiding aangesteld, en het uitgangspunt voor activiteiten is dan de wens van de bewoner verwoord in het zorgleefplan. 1.2 Medewerkers gaven aan veilig (bijna-) fouten te kunnen melden. Meldingen werden nog steeds niet systematisch geanalyseerd (met bijvoorbeeld PRISMA methode). De analyse van de meldingen hadden nog niet voldoende diepgang. Er werd wel geprobeerd onderzoek naar achterliggende oorzaken te onderzoeken, maar de aanbevelingen en verbetermaatregelen waren nog te summier. De in het resultaatsverslag aangegeven samenwerking met de samenwerkingspartner was niet ingevuld, daar de samenwerkingspartner hier niet op in wilde gaan. 1.5 Algemene opmerking: Klein Houtdijk had in- en eclusiecriteria op schrift gesteld. De directie gaf in de toelichting op de documenten aan dat er vooraf de opname van een nieuwe cliënt een selectie plaatsvond en dat cliënten met bijvoorbeeld agressie en/of onrust niet in Klein Houtdijk werden opgenomen. In de in- en uitsluitingscriteria stonden nu de uitsluitingen, ook als na verloop van tijd de situatie van de cliënt, wonend in Klein Houtdijk, verandert. Opmerking is wel dat de notitie duidelijker moet, wat betreft het schrijven over de Bopz. Niet duidelijker staat vermeld dat deze wet Bopz niet van toepassing is op Klein Houtdijk en dat er dus ook in principe geen vrijheidsbeperkende maatregelen worden toegepast. Pagina 13 van 28

14 4.2 Thema 2: cliëntdossier Inleiding Het cliëntdossier is een belangrijke basis voor cliëntgerichte zorg. Een zorgaanbieder die goede zorg biedt, maakt met iedere cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger vóór de start van de zorgverlening of zo snel als mogelijk na de start van de zorgverlening afspraken over de uitvoering van de zorg en ondersteuning. Deze afspraken gaan uit van de wensen, behoeften en mogelijkheden van de cliënt. Ook houden deze afspraken rekening met beperkingen van de cliënt en met ingeschatte mogelijke cliëntgebonden risico s. Bij de uitvoering van de zorg en ondersteuning is het uitgangspunt het zo veel mogelijk versterken van de eigen regie van de cliënt en van zijn ervaren kwaliteit van bestaan. De medewerker die eerstverantwoordelijke is voor de uitvoering van de zorg en ondersteuning aan de cliënt stelt in dialoog met de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger zorg- en ondersteuningsdoelen vast. In deze doelen moeten de wensen van de cliënt doorklinken en de wijze waarop hij zijn leven wil inrichten. De doelen zijn niet uitsluitend probleemgericht gedefinieerd maar bevorderen ook de kwaliteit van het bestaan van de cliënt zo goed mogelijk. Ook maakt de eerstverantwoordelijke medewerker met de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger afspraken over de uitvoering van de zorg en ondersteuning. De medewerker legt deze afspraken vast in de vorm van een individueel zorgplan. Uit dit plan wordt duidelijk welke zorg en ondersteuning een cliënt van de zorgaanbieder vraagt. Ook beschrijft het plan wat er nodig is om de zorg- en ondersteuningsdoelen te behalen en wie daarvoor verantwoordelijk is of zijn. Naast de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger en de eerstverantwoordelijke medewerker leveren alle overige betrokken medewerkers en disciplines, zoals gedragswetenschappers, artsen en paramedici, een zichtbare bijdrage aan afspraken over de uitvoering van de zorg en ondersteuning aan de cliënt. Een zorgaanbieder die goede zorg biedt, heeft geborgd beleid voor het rapporteren in het cliëntdossier over de voortgang op de zorg- en ondersteuningsdoelen en over de mate waarin deze doelen worden behaald. Ook is de zorgaanbieder verantwoordelijk voor rapportage over andere relevante zaken op individueel cliëntniveau die om rapportage vragen. De zorgaanbieder waarborgt de periodieke multidisciplinaire evaluatie van het zorgplan met de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger. Na de evaluatie maken de betrokkenen met elkaar nieuwe afspraken. 2 Onder cliëntdossier verstaat de inspectie alle vastgelegde informatie op individueel cliëntniveau die relevant is voor de zorgverlening aan de cliënt. Het individuele zorgplan is een onderdeel van het cliëntdossier. Pagina 14 van 28

15 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het hertoetsbezoek aan Klein Houtdijk in Kamerik 31 oktober Scores 2.1 De cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger is/zijn aantoonbaar betrokken bij het opstellen van het zorgplan. 3 a) Bij iedere nieuwe cliënt is binnen zes weken na de start van de zorgverlening een zorgplan vastgesteld. b) De cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger is /zijn aantoonbaar betrokken bij de beschrijving van de levensgeschiedenis, wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen van de cliënt. c) Uit het cliëntdossier blijkt dat de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger heeft/hebben ingestemd met de inhoud van het zorgplan. 2.2 De wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen van de cliënt zijn de basis voor de zorg-/ondersteuningsdoelen. 3 a) De zorg-/ondersteuningsdoelen passen bij de wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen van de cliënt. b) De zorg-/ondersteuningsdoelen zijn gebaseerd op diagnostiek van relevante disciplines. 2.4 Medewerkers inventariseren en evalueren periodiek de cliëntgebonden risico's en baseren hierop de zorg en de ondersteuning. a) In het cliëntdossier zijn relevante cliëntgebonden risico s en daaruit voortvloeiende afspraken opgenomen. Voorbeelden van cliëntgebonden risico s zijn: - Huidletsel - Incontinentie - Vallen - Problemen medicatiegebruik - Ondervoeding/overgewicht - Probleem- of onbegrepen gedrag - Mondzorg b) De zorg-/ondersteuningsdoelen passen bij de resultaten van de individuele risico-inventarisaties. 3 Voor deze normen geldt een afwijkend handhavingbeleid voor cliënten die zorg ontvangen vanuit een Persoonsgebonden Budget/PGB. Het recht op een zorgplanbespreking en een zorgplan zoals omschreven in de Wlz geldt niet voor deze groep cliënten. Het toezicht op de zorg aan deze cliënten blijft, voor wat betreft de normen en beoordelingsaspecten die specifiek over het zorgplan gaan, beperkt tot toetsen en zo nodig het geven van het advies om bepaalde zaken te verbeteren. Verdergaande handhavingmaatregelen zullen achterwege blijven. Dit neemt niet weg dat ook de zorg aan deze groep cliënten aantoonbaar van goed niveau, doeltreffend, doelmatig en cliëntgericht moet zijn, afgestemd op de reële behoefte van de cliënt. Pagina 15 van 28

16 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het hertoetsbezoek aan Klein Houtdijk in Kamerik 31 oktober Afgesproken doelen, acties, rapportages en evaluaties zijn op elkaar afgestemd. a) De zorg-/ondersteuningsbehoeften, de zorg-/ ondersteuningsdoelen en de acties hebben een logische samenhang. b) De (dagelijkse) rapportages zijn gekoppeld aan de zorg-/ ondersteuningsdoelen en acties. c) De evaluaties van de geboden zorg en ondersteuning gaan over de zorg-/ondersteuningsbehoeften, zorg-/ ondersteuningsdoelen en zorgacties. 2.6 De cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger is/zijn betrokken bij de periodieke evaluatie en bijstelling van het zorgplan. De evaluatiefrequentie is volgens de veldnorm of hoger. 3 a) De cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger is/zijn aantoonbaar betrokken geweest bij de evaluatie van het zorgplan. b) Periodieke evaluaties zijn aantoonbaar uitgevoerd met een minimale frequentie zoals vastgelegd in de veldnorm of vaker. c) Aantoonbaar is geëvalueerd of de gemaakte afspraken over de zorg-/ondersteuningsbehoeften, zorg-/ ondersteuningsdoelen en zorgacties zijn nageleefd. De uitkomst van de evaluatie wordt gebruikt voor een eventuele wijziging van het zorgplan. Toelichting Algemeen: er werd in Klein Houtdijk met een elektronisch zorgdossier gewerkt. Medewerkers hadden scholing gehad met het werken met het nieuwe ECD. Alle cliënten hadden een ECD. Het papierendossier werd niet meer gebruikt. Dit in tegenstelling tot februari dit jaar, waar nog deels met een papieren en deels met het elektronische dossier werd gewerkt. Dit is een goede vooruitgang. Klein Houtdijk werkte met hetzelfde ECD als de partner waar op verschillende fronten mee wordt samengewerkt. Zoals ECD, protocollen en scholing. 2.4 Positief was dat alle risicoscores werden ingevuld. Alleen uit de preventieve risico-inventarisatie, kwam onvoldoende naar voren wanneer er een risico was. (Dit lag aan de vraagstelling van deze score lijsten). Zo kwam bij een cliënt die regelmatig smetplekken had uit de risicoscore geen verhoogd risico. Bij een cliënt met valgevaar -met name in de ochtend als zij wilde op staan, wat niet kon- resulteerde geen verhoogd risico valgevaar uit de score. Wat ook niet werd gedaan, was dat bij een verandering in de gezondheid/ zorgsituatie van de cliënt, niet meteen een preventieve risicoscore werd ingevuld en deze werd (in een eventueel eerder MDO) verwerkt in het zorgleefplan. Pagina 16 van 28

17 In de in geziene zorgdossiers was verschillende keren gezien dat de zorg situatie van de cliënt veranderd was en dat de risicoscore niet opnieuw was ingevuld en/of het zorgleefplan nog niet was aangepast. De preventieve risicoscores werden voor elk MDO ingevuld. Niet altijd werden de risicoscores ingevuld als de zorgsituatie veranderd was, wat juist wel de bedoeling is. 2.5 In het individuele zorg-/ondersteuningsplan werd wel het probleem (of wensen), doel en actie geformuleerd. In de cliëntdossiers werd ook gerapporteerd op de zorg/ondersteuningsdoelen. De rapportage was regelmatig weinig adequaat en/of relevant. De zorgverlening, de gezondheidssituatie, de gemoedsrust van de cliënt of welke activiteiten waren ondernomen waren niet volgbaar. Bij elk doel werd observatie en rapportage geschreven, maar er werd op een enkel doel af en toe gerapporteerd. Er was van geen enkel doel een echte observatie gezien. Afgesproken registraties in het zorg/ondersteuningsplan van een cliënt (b.v. één keer in de week wegen) werden niet consequent uitgevoerd. De focus in het cliëntdossier lag nog steeds vooral op de ADL zorg, er was in het cliëntdossier in de rapportages nog weinig aandacht voor welzijn. Pagina 17 van 28

18 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het hertoetsbezoek aan Klein Houtdijk in Kamerik 31 oktober Thema 3: deskundigheid en inzet medewerkers Inleiding Een zorgaanbieder die goede zorg biedt, organiseert de uitvoering van de geboden zorg zo dat hij tijdig, doelmatig, doelgericht en deskundig in de zorg- en ondersteuningsbehoeften van de cliënt voorziet. De zorgaanbieder zet voldoende en deskundige medewerkers in. Hij schoolt, ondersteunt en stimuleert hen structureel Scores Medewerkers die goede zorg bieden, richten zich op het behouden of bereiken van het optimale niveau van functionele autonomie en kwaliteit van bestaan voor de cliënt. Deskundige medewerkers zijn betrouwbaar, werken cliëntgericht en bejegenen de cliënt op een passende manier. Zij zijn in staat om de cliënt op een professionele, multidisciplinaire wijze de juiste ondersteuning te bieden op het vlak van sociaal-emotioneel, cognitief en somatisch functioneren. Deskundige medewerkers kunnen reflecteren op het effect van het eigen handelen. Medewerkers die goede zorg bieden, werken volgens protocollen, procedures en werkinstructies. De zorgaanbieder borgt dat relevante actuele protocollen, procedures en werkinstructies aanwezig zijn. De zorgaanbieder stimuleert medewerkers om met gezond verstand te blijven werken. Hij biedt de mogelijkheid om gemotiveerd af te wijken van geldende protocollen en procedures wanneer situaties daarom vragen. Medewerkers leggen afwijkingen van protocollen, procedures, werkinstructies en zorgafspraken schriftelijk vast in het cliëntdossier. Bij de geboden zorg kunnen tegelijkertijd of opeenvolgend verschillende onderdelen van dezelfde zorgaanbieder of verschillende zorgaanbieders betrokken zijn. In zulke situaties doet de zorgaanbieder wat in zijn vermogen ligt om een goede communicatie en coördinatie tussen alle betrokkenen, onder wie de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger, te waarborgen. 3.4 Medewerkers werken op een verantwoorde manier met relevante, actuele richtlijnen, protocollen en/of werkinstructies. a) Medewerkers kennen relevante richtlijnen, protocollen en werkinstructies, en weten wanneer en hoe deze moeten worden gebruikt. b) De zorgaanbieder borgt dat medewerkers met actuele richtlijnen, protocollen en werkinstructies werken. Pagina 18 van 28

19 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het hertoetsbezoek aan Klein Houtdijk in Kamerik 31 oktober Medewerkers krijgen scholing om adequaat te kunnen voorzien in de zorg- en ondersteuningsbehoeften van de cliënten. a) De zorgaanbieder weet welke kennis en kunde nodig is om te voldoen aan de zorg- en ondersteuningsbehoeften van de cliënten. b) De zorgaanbieder weet over welke kennis en kunde de medewerkers beschikken. c) De zorgaanbieder voert een scholingsplan uit dat past bij de zorg- en ondersteuningsbehoeften van de doelgroep en het deskundigheidsniveau van de medewerkers. 3.7 De zorgaanbieder zet op de juiste momenten voldoende en deskundige medewerkers in voor de uitvoering van de dagelijkse zorg. a) De zorgaanbieder borgt dat alleen bevoegde en bekwame medewerkers voorbehouden en risicovolle handelingen uitvoeren. b) De planner weet welke deskundigheid ingezet moet worden voor de zorgverlening aan de cliënt. c) De zorgaanbieder borgt de inzet van tijdelijke invalkrachten op zo n manier dat de benodigde zorg en ondersteuning van de cliënten verantwoord is. 3.9 De zorgaanbieder verzamelt en analyseert contetuele factoren die van invloed zijn op de inzet van medewerkers. Zo nodig treft de zorgaanbieder passende maatregelen. a) De zorgaanbieder heeft ziekteverzuim, personeelsverloop, inzet van invalkrachten en ervaren werkdruk in beeld. b) De zorgaanbieder treft zo nodig passende maatregelen. Toelichting 3.6 Afgelopen jaar zijn er (naast de voorbehouden handelingen en de BHV) ook zorginhoudelijke scholingen gegeven. Zoals kennis over dementie en alternatieve mogelijkheden in plaats van vrijheidsbeperkende maatregen. De zorgaanbieder had een strategisch opleidingsplan (2016). Er is overleg over inhoudelijke scholingen voor volgend jaar. In november 2016 zal scholing worden gegeven aan de zes persoonlijk begeleiders (PB-ers) over het werken met het zorgleefplan, de probleemsituatie, de acties en de doelen. Pagina 19 van 28

20 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het hertoetsbezoek aan Klein Houtdijk in Kamerik 31 oktober Thema 4: medicatieveiligheid Inleiding Het uitgangspunt is dat een cliënt die medicatie gebruikt, zelf zijn medicatie beheert. Wanneer dat niet of niet meer helemaal lukt, neemt de zorgaanbieder het medicatiebeheer deels of helemaal van de cliënt over. De cliënt heeft hierbij naar vermogen een eigen rol en verantwoordelijkheid Scores Het thema medicatieveiligheid richt zich op de (gedeeltelijke) overdracht van het medicatiebeheer door de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger aan de zorgaanbieder. Er is een keten van cliënt en/of cliëntvertegenwoordiger, arts, apotheker, zorgaanbieder en zorgmedewerker. Voor een veilig medicatieproces is het van belang dat de activiteiten en verantwoordelijkheden van al deze schakels in de keten naadloos op elkaar aansluiten. Een zorgaanbieder die goede zorg biedt, heeft een adequaat medicatieveiligheidsbeleid dat ieders rol, verantwoordelijkheid en de samenwerking tussen de genoemde schakels beschrijft. De zorgaanbieder borgt dat die samenwerking plaatsvindt op een manier die de medicatieveiligheid ten goede komt. 4.1 De zorgaanbieder heeft een procedure rondom veilige en verantwoorde farmaceutische zorg beschreven. a) De zorgaanbieder heeft een procedure farmaceutische zorg die voldoet aan de eisen van de Veilige principes in de medicatieketen. b) In de procedure farmaceutische zorg zijn de verantwoordelijkheden van alle betrokken partijen beschreven. 4.2 De zorgaanbieder bepaalt in dialoog met de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger of de medicatie geheel of gedeeltelijk in eigen beheer wordt gegeven. De zorgaanbieder legt de gemaakte afspraken over het medicatiebeheer vast in het cliëntdossier. a) De zorgaanbieder maakt in dialoog met de cliënt en/of cliëntvertegenwoordiger afspraken over het geheel of gedeeltelijk door de cliënt en/of cliëntvertegenwoordiger zelf beheren van medicatie. b) De afspraken over het geheel of gedeeltelijk door de cliënt en/of cliëntvertegenwoordiger zelf beheren van medicatie staan in het cliëntdossier. c) De betrokkenen evalueren de afspraken over het geheel of gedeeltelijk zelf beheren van medicatie volgens de frequentie in de veldnorm of naar behoefte vaker. Pagina 20 van 28

21 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het hertoetsbezoek aan Klein Houtdijk in Kamerik 31 oktober Medewerkers die hulp bieden bij de medicatie beschikken over een actueel medicatieoverzicht en actuele toedienlijst van de apotheek. a) Medewerkers beschikken voor elke cliënt die medicatie gebruikt over een actueel medicatieoverzicht en een actuele toedienlijst van de apotheek. b) De apotheek maakt en levert de medicatie-overzichten en de toedienlijsten van cliënten die medicatie gebruiken; medewerkers maken deze overzichten en lijsten niet zelf en passen bestaande medicatieoverzichten en toedienlijsten niet zelfstandig aan. c) Medewerkers beschikken binnen 24 uur na de start van de zorg over een actueel medicatieoverzicht. 4.4 Voor elke voorbehouden handeling is een opdracht in het cliëntdossier aanwezig. a) Het uitvoeringsverzoek is op naam van de uitvoerende medewerker uitgeschreven of er is een raamovereenkomst tussen de zorgaanbieder en de opdrachtgever. In het uitvoeringsverzoek moet bij injecteren de dosering vermeld staan of moet verwezen worden naar een afwijkend schema. De contactgegevens van de opdrachtgever staan op het uitvoeringsverzoek. 4.5 Bij medicatiewijziging past de medewerker de GDS-medicatie 1 niet aan. a) De medewerker past bij medicatiewijzigingen niet zelf de medicatie aan die de apotheek in een GDS-systeem 1 heeft uitgezet. 4.6 De zorgaanbieder draagt zorg voor het veilig en verantwoord bewaren en afvoeren van medicatie. a) De zorgaanbieder heeft afspraken met de apotheek over de wijze van afvoeren van retourmedicatie. b) Bij cliënten bij wie het risico bestaat dat zij door hun ziekte hun geneesmiddelen op een verkeerde wijze kunnen gebruiken (dementie, suïcidaliteit) heeft de zorgaanbieder met de cliënten of de cliëntvertegenwoordigers afspraken gemaakt over de bewaarplek(ken) van de geneesmiddelen van deze cliënten. Pagina 21 van 28

22 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het hertoetsbezoek aan Klein Houtdijk in Kamerik 31 oktober De zorgaanbieder registreert de (werk)voorraad medicatie en bewaakt de houdbaarheid ervan. a) De zorgaanbieder zorgt aantoonbaar voor periodieke controle op de medicatievoorraad. De zorgaanbieder heeft vastgelegd wie voor de periodieke controle verantwoordelijk is. b) Er is geen niet-op-naam-gestelde medicatie op voorraad, met uitzondering van de 'dokterstas. c) De zorgaanbieder borgt dat de geopende medicinale dranken en druppels niet over de vervaldatum zijn. Dit doet hij door een aandachtsfunctionaris medicatie verantwoordelijk te maken voor het verwijderen en afvoeren van medicatie vlak vóór of op de vervaldatum. Het verdient hierbij de voorkeur om de datum van openen en/of de uiterste houdbaarheidsdatum na opening op de primaire verpakking te noteren. 4.8 Een tweede bekwaam persoon controleert de niet- GDS 1 -medicatie, of er is een afspraak met de apotheek dat het geen risicovolle medicatie betreft voor deze cliënt. a) Voor niet GDS-medicatie 1 heeft de zorgaanbieder afspraken met de apotheken gemaakt over het toepassen van de tweede controle. b) De tweede controle wordt bekwaam uitgevoerd. Het is traceerbaar wie deze controle uitvoert en op welke wijze dat gebeurt. c) Tot het moment van toediening is het duidelijk om welke medicatie het gaat. 4.9 De medewerker parafeert de toegediende of aangereikte medicatie per medicijn en per toedientijdstip op de toedienlijst. a) De medewerker parafeert de toegediende of aangereikte medicatie per medicijn en per toedientijdstip op de toedienlijst Medewerkers signaleren werking en bijwerking van de toegediende medicatie. a) Medewerkers kunnen aangeven bij welke medicatie en welke verschijnselen zij actie ondernemen. b) Medewerkers registreren gesignaleerde (bij)werking(en) in het cliëntdossier. c) De bijsluiter van de medicatie is in het cliëntdossier opgenomen. Pagina 22 van 28

23 Toelichting 4.6 De retourmedicatie ging in een niet afgesloten bo. De medewerker tekende dat er medicatie (niet welke en/of hoeveelheid) retour ging. De apotheek tekende voor ontvangst van geretourneerde medicatie. Retourmedicatie moet conform de veilige principes van de medicatieketen in een afgesloten bo worden gedaan, die alleen door de apotheker geopend kan worden. Pagina 23 van 28

24 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het hertoetsbezoek aan Klein Houtdijk in Kamerik 31 oktober Thema 5: vrijheidsbeperking Inleiding Onder het begrip vrijheidsbeperking verstaat de inspectie alle maatregelen die de vrijheid van cliënten beperken. Dit begrip heeft voor de inspectie al jaren een grotere reikwijdte dan de vrijheidsbeperkende maatregelen die de Wet Bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz) beschrijft Scores Kwetsbare mensen zijn in hun dagelijkse leven afhankelijk van zorgverlening door professionals. Vrijheidsbeperking heeft een grote impact op hun kwaliteit van bestaan. Door langdurige en/of door onjuiste toepassing van vrijheidsbeperking kan bij hen grote fysieke en psychische schade ontstaan. Binnen het thema vrijheidsbeperking beoordeelt de inspectie zowel maatregelen die leiden tot preventie en terugdringing van vrijheidsbeperking als de zorgvuldigheid waarmee besluitvorming en toepassing van vrijheidsbeperking plaatsvinden. Uit wetenschappelijk onderzoek en uit praktijksituaties blijkt dat terugdringing van het aantal vrijheidsbeperkingen in de ouderenzorg en in de zorg voor mensen met een lichamelijke en/of verstandelijke beperking mogelijk is. Een belangrijke voorwaarde hiervoor is een structureel bewustzijn bij zorgaanbieders en medewerkers over de verschillende vormen van vrijheidsbeperking en de impact die het toepassen van vrijheidsbeperking op cliënten heeft. Ook is het van belang dat zorgaanbieders en medewerkers te allen tijde op de hoogte zijn van de actuele stand van de kennis over vrijheidsbeperking. 5.1 De zorgaanbieder beschrijft zijn visie op en beleid over preventie, terugdringing, besluitvorming en uitvoering van vrijheidsbeperkende maatregelen. a) De zorgaanbieder beschrijft in zijn beleid over vrijheidsbeperking hoe de toepassing van vrijheidsbeperkende maatregelen wordt teruggedrongen. 5.2 Voordat een vrijheidsbeperkende maatregel wordt ingezet, analyseren de disciplines die bij de zorg aan de cliënt zijn betrokken, het (probleem)gedrag van de cliënt. a) De uitkomst van de (probleem)analyse van het gedrag van de cliënt bevindt zich in het cliëntdossier. b) Bij het maken van de (probleem)analyse van het gedrag van de cliënt zijn relevante andere disciplines betrokken. c) De uitkomst van de (probleem)analyse van het gedrag van de cliënt is gebruikt bij het beoordelen van de inzet van (een) vrijheidsbeperkende maatregel(en) in het Pagina 24 van 28

25 licht van subsidiariteit, proportionaliteit en doelmatigheid. 5.4 In dialoog met de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger vindt multidisciplinaire besluitvorming plaats over de vrijheidsbeperkende maatregel(en). a) Bij het multidisciplinaire overleg over de besluitvorming over de inzet van een vrijheidsbeperkende maatregel zijn alle voor die besluitvorming relevante disciplines betrokken. b) In dialoog met de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger worden afspraken gemaakt over wanneer en hoe de vrijheidsbeperkende maatregel(en) wordt/(worden) toegepast. 5.5 Een arts of een gedragswetenschapper is verantwoordelijk voor het besluit om over te gaan tot de vrijheidsbeperkende maatregel(en). a) Het besluit om over te gaan tot toepassing van de vrijheidsbeperkende maatregel(en) en de verantwoordelijke voor dit besluit zijn terug te vinden in het cliëntdossier. 5.6 De cliënt en/of cliëntvertegenwoordiger geeft toestemming voor de toepassing van de vrijheidsbeperkende maatregel(en). a) De toestemming van de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger staat in het cliëntdossier. 5.7 Alle vrijheidsbeperkende maatregelen die bij de cliënt worden toegepast, zijn opgenomen in het cliëntdossier. a) Alle vrijheidsbeperkende maatregelen die bij de cliënt worden toegepast, zijn opgenomen in het cliëntdossier. 5.8 Medewerkers passen vrijheidsbeperkende maatregelen zorgvuldig toe. a) Medewerkers passen vrijheidsbeperkende maatregelen zorgvuldig toe: volgens het protocol en afgestemd op de cliënt. b) Medewerkers voeren risicovolle handelingen zoals (fysiek) fieren, afzonderen, separeren en toedienen van medicatie bij cliënten die zich hiertegen verzetten, op een verantwoorde manier uit. Toelichting Tijdens het bezoek in februari 2016 werden verschillende vrijheidsbeperkende maatregelen ingezet. Voor alle cliënten was de voordeur van Klein Houtdijk gesloten, evenals (met codeslot) de voordeur van het appartement van de cliënt. Bij bijna alle cliënten werden een of meer vrijheidsbeperkende maatregelen ingezet. In totaal werden zeventien maatregelen ingezet, waaronder: bedhekken, sensoren, tafelblad op rolstoel, hansop, dwaalsensor, ballendeken, deuralarm en psychofarmaca. Pagina 25 van 28

26 Er is goed ingezet op terugdringing van - en het niet meer inzetten van vrijheidsbeperkende maatregelen. De voordeur is (van binnenuit) open en er was nog de inzet van één sensor die met reden omschreven voor twee uur in de vroege morgen werd ingezet. Er was een goede bewustwording bij medewerkers, betreffende vrijheidsbeperking. 5.1 Er was een notitie, maar deze was niet duidelijk en multi-interpretabel. In de huidige notitie beleid (on)vrijwillige zorg wordt gesproken over uitgangspunten en dan volgt er een opsomming van middelen en maatregelen die niet van toepassing zijn op Klein Houtdijk. Daarna staat in de notitie een stuk over de Wet Zorg en Dwang, deze wet is niet aangenomen en dus ook niet van toepassing. Over terugdringing en alternatieven van vrijheidsbeperkende maatregelen wordt niet geschreven. Pagina 26 van 28

27 Bijlage 1 Geraadpleegde documenten De inspectie heeft de onderstaande documenten gebruikt bij het uitvoeren van het inspectiebezoek en bij het opstellen van dit rapport. De inspectie heeft de documenten niet in hun totaliteit beoordeeld, maar op specifieke onderwerpen doorgenomen. Zzp s cliënten FTE en deskundigheid medewerkers Strategisch opleidingsplan 2016; Klein Houtdijk Rapportage IGZ (11 februari 2016); Resultaatsverslag 5 augustus 2016; Beleid vrijheidsbeperking thuis, notitie beleid (on)vrijwillige zorg; Ecel overzicht MIC meldingen 3 de kwartaal 2016; Medicatiebeleid Klein Houtdijk (mei 2014); Overeenkomst apotheek; Tevredenheidsonderzoek en de verbetermaatregelen; Registratie voorbehouden handelingen: injecteren, katheteriseren, medicatie en bloedsuikerprikken. Pagina 27 van 28

28 Bijlage 2 Overzicht wet- en regelgeving, veldnormen, circulaires en rapporten Wetgeving: Wet langdurige zorg (Wlz). Wet kwaliteit klachten en geschillen zorg (Wkkgz). Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG). Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO): Wijzigingswet Burgerlijk Wetboek. Wet klachtrecht cliënten zorgsector (WKCZ) 4. Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (WMCZ). Besluit langdurige zorg. Uitvoeringsbesluit Wkkgz. Besluit vaststelling van de minimumeisen voor de (verplichte) meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Veldnormen: Beleidsdocument veilig melden, KNMG, Handreiking werkvoorraad geneesmiddelen, Actiz, GGZ Nederland, VGN, Handreiking Veilige principes in de medicatieketen, ActiZ, KNMP, NVZA, Verenso, BTN, LHV, LOC, NHG, NPCF, V&VN, Intentieverklaring Zorg voor Vrijheid, samen naar minder vrijheidsbeperking, CG-raad, LOC-LPR, Platform VG, NIP-NVO, NVAVG, NVVA, Sting, V&VN, ActiZ, VGN en IGZ, Klachtenrichtlijn gezondheidszorg versie 3.0, KNMG, Kwaliteitsdocument 2013 Verpleging, Verzorging en Zorg Thuis. Landelijke instructie voor Toediening Gereedmaken van medicatie in verpleeg- en verzorgingshuizen, V&VN, Beroepscode van Verpleegkundigen en Verzorgenden, januari Richtlijn Overdracht van medicatiegegevens in de keten, ActiZ, GGZ Ned., IGZ, KNMG, KNMP, LEVV, LHV, NFU, NHG, NICTIZ, NPCF, NVVA, NVZ, NVZA, Orde, V&VN, VWS,ZN, FNT, NMT en VGN, RIVM Hygiënerichtlijnen voor verpleeghuizen en woonzorgcentra, Richtlijn Probleemgedrag, Verenso, Risicovolle medicatie in verband met dubbele controle, KNMG, 2013 Van incident naar fundament, Movisie, Circulaires en rapporten: Bulletin Het mag niet, het mag nooit: seksuele intimidatie door hulpverleners in de gezondheidszorg, IGZ, augustus Cultuuromslag terugdringen vrijheidsbeperking bij kwetsbare groepen in langdurige zorg volop gaande, duidelijke ambities voor 2011 nodig, IGZ, december De dagelijkse bezetting en kwaliteit van zorg in instellingen voor langdurige zorg, Nivel, Etra inspanning noodzakelijk voor terugdringen vrijheidsbeperking in langdurige zorg, IGZ, Medicatieveiligheid flink verbeterd in herbeoordeelde instellingen langdurige zorg en zorg thuis, IGZ, Richtinggevend kader vrijheidsbeperking, VWS, 26 maart De Wkkgz, die per 1 januari 2016 in werking is getreden, vervangt de Wkcz per 1 januari 2017 of zoveel eerder als de zorgaanbieder zijn klachtenregeling aan de Wkkgz heeft aangepast. Pagina 28 van 28