Rapport van het inspectiebezoek aan de Bopz-afdeling van Woonzorgcentrum Bloemswaard te Hillegom op 25 februari 2015

Transcriptie

1 Rapport van het inspectiebezoek aan de Bopz-afdeling van Woonzorgcentrum Bloemswaard te Hillegom Utrecht mei 2015 V

2 Inhoud 1 Inleiding Aanleiding en belang Doelstelling Methode Toetsingskader Conclusies Overzicht van de resultaten Cliëntgerichtheid Kwaliteitsbeleid aanwezig, uitvoering en borging in de praktijk heeft aandacht nodig, beter sturen op risico s in de zorg Conclusie Handhaving Door de zorgaanbieder te treffen maatregelen Resultaatsverslag Beoordeling van overige locaties Vervolgacties inspectie Resultaten inspectiebezoek Sturen op kwaliteit en veiligheid Cliëntdossier Deskundigheid en inzet personeel Medicatieveiligheid Vrijheidsbeperking Bijlage 1 Geraadpleegde documenten Bijlage 2 Overzicht wet- en regelgeving, veldnormen, circulaires en rapporten 18 Pagina 2 van 18

3 1 Inleiding De Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna: de inspectie) heeft op 25 februari 2015 een onaangekondigd bezoek gebracht aan de Bopz-afdeling van Woonzorgcentrum Bloemswaard (hierna: Bloemswaard) te Hillegom. In dit rapport wordt eerst het kader uiteengezet waarin de inspectie het bezoek bracht. Achtereenvolgens worden in de volgende hoofdstukken beschreven de conclusie, de handhaving (met daarin de te nemen maatregelen) en de resultaten. 1.1 Aanleiding en belang De inspectie heeft als doel de risico s op gezondheidsschade bij cliënten te beperken door naleving te bevorderen van wet- en regelgeving, (beroeps)normen, richtlijnen en standaarden bij ondertoezichtstaanden. De inspectie kiest daarbij prioriteiten op basis van mogelijke risico s op gezondheidsschade voor de cliënt. Hierbij gaat etra aandacht uit naar kwetsbare groepen. In dit kader verricht de inspectie binnen de langdurige zorg een groot aantal aangekondigde en onaangekondigde bezoeken. 1.2 Doelstelling Doel van het inspectiebezoek aan Bloemswaard was te beoordelen in hoeverre Bloemswaard voldoet aan relevante wet- en regelgeving, (beroeps)normen, richtlijnen en standaarden die risico s op gezondheidsschade voor de cliënt beperken. 1.3 Methode De inspectie gebruikte een bezoekinstrument waarin de te toetsen onderwerpen en de normen zijn vastgelegd. De volgende onderwerpen kwamen aan bod: Sturen op kwaliteit en veiligheid. Cliëntdossier. Deskundigheid en inzet personeel. Medicatieveiligheid. Vrijheidsbeperking. Om tot een oordeel te komen heeft de inspectie: Gesprekken gevoerd met uitvoerend medewerkers en het management (team). Cliëntdossiers ingezien. Documenten ingezien, genoemd in bijlage 1. Een rondgang gemaakt over de Bopz-afdeling. 1.4 Toetsingskader De normen die de inspectie toetste zijn gebaseerd op de wet- en regelgeving en de daarvan afgeleide veldnormen van de koepelorganisatie en brancheverenigingen en aan zorgvuldigheidsnormen van de inspectie zelf (zie bijlage 2). Pagina 3 van 18

4 Beschrijving locatie De Stichting voor Hillegomse Organisaties voor Zorg aan Ouderen (HOZO) beschikt over drie woonzorgcentra in Hillegom: Bloemswaard, Parkwijk en Maronia. Op de website van HOZO staat het volgende over Bloemswaard: Bloemswaard ligt in de wijk Elsbroek en maakt deel uit van Woonzorgzone Hillegom. Bloemswaard is in 2013 volledig nieuw gebouwd. De appartementen zijn ruim en licht. Het woonzorgcentrum is van alle gemakken voorzien, heeft een eigen winkeltje, een sfeervol restaurant en een Grand Café. Aangrenzend aan Bloemswaard bevindt zich Dienstencentrum Elsbroek, waar cliënten terecht kunnen voor een kapper, pedicure en fysiotherapeut. Bloemswaard heeft een Bopz- afdeling op de tweede en derde verdieping. Per afdeling wonen er 10 cliënten. Ten tijde van het bezoek waren er 3 cliënten met een ZZP 7 en 17 cliënten met een ZZP 5. Er is een samenwerking met verpleeghuis den Weeligenberg onderdeel van Zorgbalans. De specialist ouderengeneeskunde (SOG) komt twee halve dagen per week op de Bopz-afdeling en op verzoek. De paramedici en de psycholoog komen ook uit verpleeghuis den Weeligenberg. Gedurende de dag is er per etage een bezetting met een medewerker niveau 2. Daarnaast is er 24 uur per dag een niveau 3 op de locatie aanwezig. Voedingsassistenten houden deels toezicht. Er is een verpleegkundige achterwacht. Pagina 4 van 18

5 2 Conclusies Dit hoofdstuk start met een totaaloverzicht van de bevindingen. In hoofdstuk 4 (resultaten) zijn de bevindingen toegelicht. Daarna volgt een paragraaf met een beschouwend karakter. In de afsluitende paragraaf geeft de inspectie haar conclusie. 2.1 Overzicht van de resultaten Tabel 1 biedt een overzicht van de beoordeelde normen per thema. Thema's Voldoet Voldoet niet Oordeel n.v.t. Niet beoordeeld Sturen op kwaliteit en veiligheid: 6 normen Cliëntdossier: 9 normen Deskundigheid en inzet van personeel: 11 normen Medicatieveiligheid: 10 normen Vrijheidsbeperking: 11 normen Aantal normen 2.2 Cliëntgerichtheid Uit het recent uitgevoerde cliënttevredenheidsonderzoek komt naar voren dat cliënten Bloemswaard met ruim een 8 beoordelen. De locatie maakt een verzorgde indruk en gesprekspartners vinden het plezierig om in Bloemswaard te werken. 2.3 Kwaliteitsbeleid aanwezig, uitvoering en borging in de praktijk heeft aandacht nodig, beter sturen op risico s in de zorg Het bezoek vond plaats in de voorjaarsvakantie. Verschillende medewerkers die de inspectie wilde spreken waren daarom niet aanwezig ten tijde van het inspectiebezoek. Toch is geprobeerd om de inspectie zoveel mogelijk ter wille te zijn en is informatie achteraf verstrekt. Bloemswaard heeft een kwaliteitbeleid en auditprogramma. Protocollen zijn up to date en er wordt op allerlei gebieden gewerkt aan de verbetering van de kwaliteit. De auditprogramma s over 2014 laten echter geen audits en bijbehorende verbeterplannen zien op zorginhoudelijke onderwerpen, zoals bijvoorbeeld omgaan met decubitus, medicatieveiligheid en risicosignaleringen, zoals blijkt uit de bevindingen van de inspectie. Pagina 5 van 18

6 In de praktijk blijkt namelijk op verschillende gebieden dat de protocollen en werkinstructies niet worden uitgevoerd. Dit komt naar voren zowel bij de medicatieveiligheid als bij de instructies rondom het omgaan met vrijheidsbeperkende maatregelen. De inspectie is van oordeel dat er nog onvoldoende gestuurd wordt op risico s in de zorg. Er zijn wel volop scholingsprogramma s aanwezig voor medewerkers De Bopz-afdeling functioneert ruim anderhalf jaar; de medewerkers zijn afkomstig uit het verzorgingshuis. Zijn er nu nog relatief veel cliënten met een ZZP 5, de zorgzwaarte neemt toe zoals ook blijkt uit de gesprekken. Een tijdige bijsturing en bijscholing van medewerkers om goede zorg te kunnen verlenen met de toenemende zorgzwaarte is zeker noodzakelijk. 2.4 Conclusie Bloemswaard voldoet niet aan alle normen. Dit geeft een risico op onverantwoorde zorg en gezondheidsschade voor de cliënt. Om de risico s te beperken wordt van u verwacht dat u maatregelen neemt. In hoofdstuk 3 staan de te nemen maatregelen en vervolgacties. Pagina 6 van 18

7 3 Handhaving In dit hoofdstuk zijn per thema de scores op de normen, die als onvoldoende zijn beoordeeld in een overzicht weergegeven. Van de zorgaanbieder wordt verwacht dat er maatregelen genomen worden in Bloemswaard binnen een daarvoor vastgestelde termijn. De inspectie maakt hierbij onderscheid tussen termijnen van vier weken of zes maanden. De inspectie gaat ervan uit dat hoofdstuk 4 voldoende informatie bevat om de benodigde verbeteringen uit te voeren om te voldoen aan de hieronder genoemde normen. 3.1 Door de zorgaanbieder te treffen maatregelen Normen waaraan binnen maimaal vier weken na de bezoekdatum voldaan moet zijn. Het betreft de volgende normen: 4.11 Er is geborgd beleid rondom de omvang, identiteit en opslag van de voorraad geneesmiddelen. Normen waaraan binnen maimaal zes maanden na de bezoekdatum voldaan moet zijn: 1.2 (bijna) Fouten worden systematisch en structureel gemeld, verzameld, geanalyseerd en gebruikt voor verbeteracties. 1.3 De zorgaanbieder heeft een klachtenregeling conform de wet en maakt deze bekend bij de cliënt en/of zijn vertegenwoordiger. 2.4 Risico's voor de cliënt zijn geïnventariseerd door de zorgverleners en de zorg en ondersteuning zijn hierop gebaseerd. 2.5 De in het zorg-/ondersteuningsplan beschreven zorg-/ ondersteuningsproblemen, de doelen, acties, rapportage en evaluaties zijn congruent met elkaar. 2.6 In het cliëntdossier is informatie van betrokken disciplines op een afgesproken plaats terug te vinden. 2.7 In het cliëntdossier is de dagelijkse rapportage opgenomen. 3.4 Medewerkers werken op een verantwoorde manier met relevante richtlijnen, protocollen en/of werkinstructies. 3.6 Medewerkers krijgen de benodigde scholing om verantwoord te kunnen werken met de doelgroep en de zorgproblematiek van de cliënten. 3.7 De zorgaanbieder zet op de juiste momenten voldoende deskundige medewerkers in ter uitvoering van de dagelijkse zorg. 4.5 Medewerkers die hulp bieden bij de medicatie beschikken over een actueel medicatieoverzicht en toedienlijst van de apotheker. 4.7 Niet GDS medicatie wordt door een tweede bekwaam persoon gecontroleerd, of er is een afspraak met de apotheek dat het geen risicovolle medicatie betreft voor deze cliënt. 4.8 De medewerker past door de apotheek uitgezette medicatie alleen aan op aantoonbaar voorschrift van de arts. Pagina 7 van 18

8 5.2 Voorafgaand aan de vrijheidsbeperkende maatregel(en) is een (probleem)analyse verricht van het gedrag van de cliënt. 5.8 Medewerkers passen vrijheidsbeperkende maatregel(en) zorgvuldig toe De zorgaanbieder heeft werkinstructies (protocollen) over het toepassen van alle vrijheidsbeperkende maatregelen. 3.2 Resultaatsverslag De inspectie verwacht een resultaatsverslag waarin per norm staat: - Of binnen de gestelde termijn aan de norm is voldaan. - De aanpak en acties waarmee is bereikt dat aan de norm is voldaan. - De wijze waarop is gemeten dat aan de norm is voldaan. De inspectie verwacht het resultaatsverslag voor de normen waar u binnen vier weken na de bezoekdatum aan moet voldoen uiterlijk 1 april De inspectie verwacht het resultaatsverslag voor de normen waar u binnen zes maanden na de bezoekdatum aan moet voldoen vóór 25 augustus Beoordeling van overige locaties De inspectie verwacht dat het verantwoordelijk management ook in andere locaties of in andere teams beoordeelt, of aan de normen wordt voldaan en zo nodig passende maatregelen neemt. 3.4 Vervolgacties inspectie Op basis van de ontvangen resultaatsverslag beoordeelt de inspectie of vervolgacties nodig zijn. Een aangekondigd of onaangekondigd hertoetsbezoek aan Bloemswaard behoort tot de mogelijke vervolgacties. Pagina 8 van 18

9 Voldoet Voldoet niet Oordeel n.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het inspectiebezoek aan de Bopz-afdeling van Woonzorgcentrum Boemswaard te Hillegom 4 Resultaten inspectiebezoek Dit hoofdstuk start met een overzicht per thema van de scores op de normen. De inspectie geeft in dit hoofdstuk in principe alleen een toelichting als niet aan de norm is voldaan. In sommige gevallen zal ook bij normen waar wel aan is voldaan een toelichting opgenomen kunnen worden. Niet van toepassing wordt gescoord als de situatie waarop de norm van toepassing is, in deze locatie of binnen het team nooit voorkomt. Niet beoordeeld betekent dat de situatie waarop de norm van toepassing is, op de locatie wel voorkomt, maar niet aan de orde is geweest tijdens het bezoek. De nummering van de normen is niet altijd opeenvolgend. Dit komt omdat de normen uit een groter normenbestand komen en niet alle normen uit dit bestand worden getoetst. 4.1 Sturen op kwaliteit en veiligheid 1.1 De zorgaanbieder verzamelt op structurele wijze kwaliteitsinformatie en gebruikt dit voor kwaliteitsverbetering. 1.2 (bijna) Fouten worden systematisch en structureel gemeld, verzameld, geanalyseerd en gebruikt voor verbeteracties. 1.3 De zorgaanbieder heeft een klachtenregeling conform de wet en maakt deze bekend bij de cliënt en/of zijn vertegenwoordiger. 1.4 De zorgaanbieder regelt cliëntenmedezeggenschap. 1.5 De zorgaanbieder heeft in- en eclusiecriteria voor cliënten. 1.8 De zorgaanbieder zorgt er voor dat zinvolle dagbesteding in voldoende mate aanwezig is. Toelichting per norm waaraan niet wordt voldaan: 1.2 Binnen Bloemswaard was een veiligheidscommissie aanwezig die zich bezig hield met MIC-meldingen en de analyse daarvan. Op basis van hetgeen men verzamelde en geanalyseerd heeft, vinden verbeteringen plaats. Uit de stukken die de inspectie inzag komt naar voren dat er niet in voldoende mate gekeken wordt naar alle basisoorzaken. Vaak staat één oorzaak genoemd. Ten tweede bleek dat niet alle meldenswaardige zaken ook daadwerkelijk gemeld worden. Zoals bijvoorbeeld het niet werken conform protocol. Pagina 9 van 18

10 Voldoet Voldoet niet Oordeel n.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het inspectiebezoek aan de Bopz-afdeling van Woonzorgcentrum Boemswaard te Hillegom 1.3 De klachtencommissie was niet direct toegankelijk (klachten moesten bijvoorbeeld eerst besproken worden met de leidinggevende. Men kon zich niet rechtstreeks tot de klachtencommissie wenden). In de klachtfolder is niet opgenomen dat de cliënt zich rechtstreeks tot de klachtencommissie kan wenden. 4.2 Cliëntdossier 2.1 Iedere cliënt heeft een zorg-/ondersteuningsplan. 2.2 De cliënt en/of cliëntvertegenwoordiger is aantoonbaar betrokken bij het opstellen van en heeft aantoonbaar ingestemd met het zorg-/ondersteuningsplan. 2.3 De wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen van de cliënt zijn de basis voor de zorg-/ ondersteuningsdoelen. 2.4 Risico's voor de cliënt zijn geïnventariseerd door de zorgverleners en de zorg en ondersteuning zijn hierop gebaseerd. 2.5 De in het zorg-/ondersteuningsplan beschreven zorg-/ ondersteuningsproblemen, de doelen, acties, rapportage en evaluaties zijn congruent met elkaar. 2.6 In het cliëntdossier is informatie van betrokken disciplines op een afgesproken plaats terug te vinden. 2.7 In het cliëntdossier is de dagelijkse rapportage opgenomen. 2.9 In het zorg-/ondersteuningsplan is vastgelegd welke disciplines met welke verantwoordelijkheden zijn betrokken bij de verschillende onderdelen van de zorgverlening De cliënt of de cliëntvertegenwoordiger is betrokken bij de periodieke evaluatie van het zorg-/ ondersteuningsplan. Algemeen In de dossiers trof de inspectie verschillende soorten risicoformulieren aan. Gesprekspartners gaven aan dat men bezig is met de omzetting naar het nieuwe formulier. Bloemswaard heeft het voornemen over te gaan op een elektronisch dossier. Pagina 10 van 18

11 Toelichting per norm waaraan niet wordt voldaan: 2.4 Risico-inventarisaties waren niet opgenomen indien relevant. In een dossier trof de inspectie een risicoformulier aan dat op een onderdeel niet was ingevuld. Zorg-/ondersteuningsdoelen pasten onvoldoende bij de resultaten van de risico-inventarisaties. Uit een dossier bleek dat een opdracht voor een cliënt met obstipatie niet beschreven stond, wanneer een arts gewaarschuwd moest worden. In een ander dossier was dit overigens wel gebeurd. Structurele observaties wanneer dit nodig was, ontbraken. 2.5 De rapportage en de zorg-/ondersteuningsdoelen en acties hingen onvoldoende logisch met elkaar samen. De dagelijkse rapportage ontbrak, soms werd er op een zorgdoel gerapporteerd en soms niet. 2.6 Opdrachten van betrokken disciplines waren niet of onvoldoende terug te vinden. De arts schrijft volgens gesprekspartners voornamelijk in zijn eigen dossier. De medewerkers noteren de opdracht van de arts in het zorgdossier. De arts parafeert daar niet voor. 2.7 Dagelijkse rapportages waren onvoldoende terug te vinden. In elk van de vier dossiers die de inspectie inzag, werd niet dagelijks gerapporteerd terwijl daar mogelijk wel aanleiding voor zou zijn. Soms werd 11 dagen of wel 14 dagen niet gerapporteerd. Medewerkers gaven aan dat sommige collega s vinden dat dagelijks rapporteren niet nodig is als er volgens hen niets veranderde in de zorg bij de cliënt. Het is voor de inspectie onduidelijk welke afspraken er zijn over rapporteren. Pagina 11 van 18

12 Voldoet Voldoet niet Oordeel n.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het inspectiebezoek aan de Bopz-afdeling van Woonzorgcentrum Boemswaard te Hillegom 4.3 Deskundigheid en inzet personeel 3.1 Medewerkers werken cliëntgericht. 3.2 Medewerkers kennen de impact van hun bejegening op het gedrag van de cliënt. 3.3 Medewerkers hebben voldoende kennis van en vaardigheden voor de doelgroep van cliënten. 3.4 Medewerkers werken op een verantwoorde manier met relevante richtlijnen, protocollen en/of werkinstructies. 3.5 Alleen bevoegde en bekwame medewerkers voeren voorbehouden en risicovolle handelingen uit. 3.6 Medewerkers krijgen de benodigde scholing om verantwoord te kunnen werken met de doelgroep en de zorgproblematiek van de cliënten. 3.7 De zorgaanbieder zet op de juiste momenten voldoende deskundige medewerkers in ter uitvoering van de dagelijkse zorg. 3.8 De zorgaanbieder regelt dat vakinhoudelijk specialisten in voldoende mate beschikbaar zijn. 3.9 De zorgaanbieder verzamelt, analyseert en onderneemt zo nodig acties met betrekking tot belangrijke contetuele factoren van inzet van personeel Medewerkers en management kennen de grenzen van de verantwoordelijkheden en bevoegdheden en schakelen tijdig vakinhoudelijke specialisten in Medewerkers werken volgens relevante gedragscodes. (gedrags-, meld)codes. Toelichting per norm waaraan niet wordt voldaan: 3.4 Het management ziet er in onvoldoende mate op toe dat conform de protocollen gewerkt wordt. Voorbeelden daarvan zijn de protocollen rondom vrijheidsbeperking en de protocollen over de medicatiedistributie. In de praktijk worden deze deels niet gehanteerd. De bevindingen daarover staan beschreven onder het thema medicatieveiligheid en het thema vrijheidsbeperking. 3.6 Management had wel een uitvoerig scholingsplan, maar scholing over de uitvoering en toepassing van de Wet Bopz ontbrak. Gesprekspartners gaven aan daar ook behoefte aan te hebben. Pagina 12 van 18

13 Voldoet Voldoet niet Oordeel n.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het inspectiebezoek aan de Bopz-afdeling van Woonzorgcentrum Boemswaard te Hillegom 3.7 De inzet van personeel was niet of onvoldoende aantoonbaar zodanig georganiseerd, dat op de juiste momenten kwantitatief en kwalitatief voldoende personeel aanwezig was. Een medebepalende factor hiervoor, de toezichtbehoefte per cliënt, was niet vastgelegd in de cliëntdossiers. 4.4 Medicatieveiligheid 4.1 De arts en de apotheker verrichten jaarlijks een medicatiebeoordeling voor alle cliënten. 4.2 De medicatie wordt alleen gemalen met schriftelijke instemming per geneesmiddel van de arts of apotheker. 4.3 De zorgaanbieder bepaalt in dialoog met de cliënt of de medicatie geheel of gedeeltelijk in eigen beheer wordt gegeven en legt de gemaakte afspraken daarover vast in het zorg-/ondersteuningsplan. 4.4 De procedure rondom uitzetten, toedienen en registreren is beschreven in een procedure farmaceutische zorg. 4.5 Medewerkers die hulp bieden bij de medicatie beschikken over een actueel medicatieoverzicht en toedienlijst van de apotheker. 4.6 Medewerkers signaleren werking en bijwerking van het toegediende geneesmiddel. 4.7 Niet GDS medicatie wordt door een tweede bekwaam persoon gecontroleerd, of er is een afspraak met de apotheek dat het geen risicovolle medicatie betreft voor deze cliënt. 4.8 De medewerker past door de apotheek uitgezette medicatie alleen aan op aantoonbaar voorschrift van de arts. 4.9 De medewerker parafeert de toegediende of aangereikte medicatie op (door de apotheek verstrekte) toedienlijst Er is geborgd beleid rondom de omvang, identiteit en opslag van de voorraad geneesmiddelen. Toelichting per norm waaraan niet wordt voldaan: 4.5 Er was geen actueel medicatie-overzicht en een toedienlijst van de apotheek. Bij een recent opgenomen cliënt was al verschillende dagen geen actuele medicatietoedienlijst aanwezig. Medewerkers hielden daarom zelf bij, op welke momenten de cliënt de medicatie kreeg toegediend. Pagina 13 van 18

14 4.7 De tweede controle werd niet of onvoldoende bekwaam uitgevoerd. Op de toedienlijsten stond beschreven dat risicovolle medicatie dubbel gecontroleerd en geparafeerd moet worden. Gesprekspartners gaven aan dat dit nooit gebeurde behoudens bij morfine. Als verklaring gaf men aan dat het benodigde personeel daar niet voor aanwezig is. 4.8 Er werden handmatige wijzigingen op het medicatie-overzicht en de toedienlijst aangetroffen. Zelfzorgmedicatie was soms handgeschreven op de toedienlijst terug te vinden Er waren in het protocol duidelijke afspraken over de retourmedicatie. Deze protocollen werden in de praktijk niet toegepast zo bleek bij de rondgang. In twee medicatiekarren stonden potjes met retourmedicatie terwijl deze in een gesealde bo moeten worden bewaard, conform de interne afspraken. De koelkast werd niet op temperatuur gecontroleerd. Voeding en geneesmiddelen stonden in dezelfde koelkast. Pagina 14 van 18

15 Voldoet Voldoet niet Oordeel n.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het inspectiebezoek aan de Bopz-afdeling van Woonzorgcentrum Boemswaard te Hillegom 4.5 Vrijheidsbeperking 5.1 De zorgaanbieder beschrijft visie en beleid over preventie, besluitvorming en uitvoering van vrijheidsbeperkende maatregelen. 5.2 Voorafgaand aan de vrijheidsbeperkende maatregel(en) is een (probleem)analyse verricht van het gedrag van de cliënt. 5.3 Voorafgaand aan de inzet van de psychofarmaca vindt een psychosociale- of gedragsinterventie plaats. 5.4 In dialoog met cliënt vindt multidisciplinaire besluitvorming plaats over de vrijheidsbeperkende maatregel(en). 5.5 Een arts of een gedragskundige is verantwoordelijk voor het besluit om over te gaan tot de vrijheidsbeperkende maatregel(en). 5.6 De cliënt en/of cliëntvertegenwoordiger geeft toestemming voor de vrijheidsbeperkende maatregel(en). 5.7 Alle vrijheidsbeperkende maatregelen zijn opgenomen in het cliëntdossier. 5.8 Medewerkers passen vrijheidsbeperkende maatregel(en) zorgvuldig toe. 5.9 De zorgaanbieder zorgt voor toetsing van besluitvorming en uitvoering, door een niet bij de behandeling betrokken deskundige, als fiatie met onrustband, afzonderen in een daarvoor bestemde ruimte of separatie worden toegepast De zorgaanbieder heeft werkinstructies (protocollen) over het toepassen van alle vrijheidsbeperkende maatregelen De zorgaanbieder heeft een registratie van vrijheidsbeperkende maatregelen op locatie- of teamniveau. Toelichting per norm waaraan niet wordt voldaan: 5.2 De analyse was niet of onvoldoende terug te vinden in het cliëntdossier. In de (probleem)analyse kwam niet of onvoldoende naar voren welk gedrag de cliënt vertoonde, voordat de vrijheidsbeperkende maatregel(en) werd/werden toegepast. 5.8 Medewerkers pasten vrijheidsbeperkende maatregel(en) onzorgvuldig toe (niet volgens het protocol en/of op geïndividualiseerde wijze). Afspraken over evaluaties en observaties zoals vastgelegd in het protocol werden niet teruggevonden. Evaluatie vond meestal pas plaats na een half jaar. Effecten van de maatregel waren niet terug te vinden. Pagina 15 van 18

16 5.10 De werkinstructies zijn wel aanwezig maar geven geen richtlijnen voor het juist toepassen van een maatregel. Het protocol voor het juist gebruik van een sensor ontbrak. In het protocol over het bedhek is geen contra-indicate opgenomen. Controle zoals beschreven in het protocol -minimaal om de twee uur- werd niet aantoonbaar uitgevoerd. Er was geen risico-analyse beschreven van de vrijheidsbeperkende maatregel bijvoorbeeld aandacht voor consequenties voor de zorg bij uitval apparatuur (bij sensor, camera, uitluisteren, chip in schoen) en aandacht voor juist gebruik. Pagina 16 van 18

17 Bijlage 1 Geraadpleegde documenten De onderstaande documenten zijn door de inspectie gebruikt bij het uitvoeren van het inspectiebezoek en het opstellen van dit rapport. De inspectie heeft de documenten niet in totaliteit beoordeeld, maar op specifieke onderwerpen doorgenomen. - Bopz-beleid - Scholingsaanbod Scholingsaanbod Scholingsjaarplan 2015/ Visie op welzijn en zorg binnen de Bopz-afdeling - Overzicht zzp Bloemswaard Klachtenregeling HOZO - Sturingsinformatie kwaliteit en veiligheid Inzage vier cliëntdossiers - Inzage DKSsysteem Pagina 17 van 18

18 Bijlage 2 Overzicht wet- en regelgeving, veldnormen, circulaires en rapporten Wetgeving: Wet langdurige zorg (Wlz). Kwaliteitswet zorginstellingen. Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG). Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO): Wijzigingswet Burgerlijk Wetboek. Wet klachtrecht cliënten zorgsector (WKCZ). Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (WMCZ). Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz). Besluit klachtenbehandeling Bopz. Besluit rechtspositieregelen Bopz. Besluit middelen en maatregelen Bopz. Besluit patiëntendossier Bopz. Besluit vaststelling van de minimumeisen voor de (verplichte) meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Besluit langdurige zorg. Veldnormen: Beleidsdocument veilig melden, KNMG, Handreiking werkvoorraad geneesmiddelen, Actiz, GGZ Nederland, VGN, Handreiking Veilige principes in de medicatieketen, ActiZ, KNMP, NVZA, Verenso, BTN, LHV, LOC, NHG, NPCF, V&VN, Intentieverklaring Zorg voor Vrijheid, samen naar minder vrijheidsbeperking, CG-raad, LOC-LPR, Platform VG, NIP-NVO, NVAVG, NVVA, Sting, V&VN, ActiZ, VGN en IGZ, Klachtenrichtlijn gezondheidszorg versie 3.0, KNMG, Kwaliteitsdocument 2013 Verpleging, Verzorging en Zorg Thuis. Landelijke instructie voor Toediening Gereedmaken van medicatie in verpleeg- en verzorgingshuizen, V&VN, Nationale beroepscode van Verpleegkundigen en Verzorgenden, Richtlijn Overdracht van medicatiegegevens in de keten, ActiZ, GGZ Ned., IGZ, KNMG, KNMP, LEVV, LHV, NFU, NHG, NICTIZ, NPCF, NVVA, NVZ, NVZA, Orde, V&VN, VWS,ZN, FNT, NMT en VGN, RIVM Hygiënerichtlijnen voor verpleeghuizen en woonzorgcentra, Richtlijn Probleemgedrag, Verenso, Risicovolle medicatie in verband met dubbele controle, KNMG, 2013 Van incident naar fundament, Movisie, Circulaires en rapporten: Bulletin Het mag niet, het mag nooit: seksuele intimidatie door hulpverleners in de gezondheidszorg, IGZ, augustus Cultuuromslag terugdringen vrijheidsbeperking bij kwetsbare groepen in langdurige zorg volop gaande, duidelijke ambities voor 2011 nodig, IGZ, december De dagelijkse bezetting en kwaliteit van zorg in instellingen voor langdurige zorg, Nivel, Etra inspanning noodzakelijk voor terugdringen vrijheidsbeperking in langdurige zorg, IGZ, Medicatieveiligheid flink verbeterd in herbeoordeelde instellingen langdurige zorg en zorg thuis, IGZ, Richtinggevend kader vrijheidsbeperking, VWS, 26 maart Pagina 18 van 18