Drie maal denken. Uitgangspunten:
|
|
- Helena Martina Brander
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Drie maal denken Vanuit ruimtelijke figuren, die we met de handen samenstellen, zullen we ons denken benaderen. Er wordt voornamelijk ook gewerkt vanuit de beleving (euritmie, ruimtelijke fenomenen) en we zoeken met hulp van voorbeelden naar 'toetsstenen' voor verschillende vakken (het beeldende, het muzische, de biologie, de wiskunde, taal ) Uitgangspunten: Het gewone dagelijkse denken is eigenlijk een uit ruimtelijke waarnemingen bestaand denken,dat uit elkaar liggende beelden samenbrengt. Dat denken echter, dat ten behoeve van inzicht in hogere werelden erbij moet komen, is een denken in gestalten. Dit denken blijft niet alleen in de ruimte. het is zo innerlijk beweeglijk, (dat) dit denken zelf zich voortdurend organisch ordent, aanhoudend toeneemt, groeit. De derde aard van denken,dat in de mogelijkheid is, de gestalte van het innerlijke naar buiten te keren en de vorm te veranderen. Dat is niet anders mogelijk dan daardoor, dat men nu met het denken niet meer in de tijd leeft. Maar met dit omstulpen gaat datgene waarover men denkt in een denken overheen ruimte en tijd, en komt in een werkelijkheid, die aan de andere zijde van ruimte en tijd ligt. ( Rudolf Steiner: Die Wirklichkeit der höheren Welten / Wege zur Erkenntnis höheren Welten GA 79 ) Denken I Van platonische en archimedische figuren hebben we al eens gehoord. Maar kennen we deze ruimtelijke vormen wel? Eerst maken we modellen met houten staven, stevig papier en touwen. Het tweede boek uit de wereldharmonie (1619) van Johannes Kepler begeleidt ons in die fascinerende wereld. We leren deze vormfenomenen en hun verwantschappen te doorzien, en oefenen ons in het ruimtelijk denken. Hier is nog ons gewone denken werkzaam, waarbij we de uit elkaar liggende beelden samenbrengen. Denken II Terug is daar de spelende mens met zijn onderzoekende geest. We maken modellen in ijzerdraad,touwen waarbij de ene ruimtelijke vorm, de ene structuur in de andere overgaat. We beperken ons hierbij in een aantal geometrische basisvormen, en kiezen als bemiddelaars tussen de metamorfose-vormen : de rechte en gebogen lijn en het punt. Wat vooreerst nog de kwaliteit van ons dagelijks denken had wordt hier een organisch denken in metamorfoses. Denken III De naam Paul Schatz ( ) klinkt niet zo bekend. Toch heeft hij meerdere ontmoetingen gehad met Rudolf Steiner, Naum Gabo, Max Bill en Albert Steffen. Wat is daar toch als een komeetinslag werkzaam sinds aanvang 20 eeuw? En wat binnen ons onderzoeksveld valt: Welk nieuw ruimtelijk denken ontstaat daar?
2 We worden uitgenodigd om ons vertrouwd te maken met dit soort denken aan de hand van de omstulpbare kubus van Paul Schatz. We onderzoeken al spelend wat de kubusgordel met ons doet. Daarna gaan we de intervalreeksen waarnemen, die zich doorheen de gehele omstulping afspelen. Tot slot overzien we nog eens de verschillende kwaliteiten van denken die in deze drie stappen werkzaam zijn, ook in verband met ons pedagogisch vakgebied. Een voorbeeld van de drie denkwegen bij taal-onderricht, les Nederlands Denken I grammatica, proza Denken II poëzie Denken III hoort hier de Haiku thuis? Een voorbeeld rond het ontwikkelen van het ruimtelijk denken doorheen opeenvolgende leerjaren: Denken I : klas 9: technisch tekenen Denken II klas 10: dualen, en oa. Das offenbare Geheimnis des Raumes van Georg Unger. Denken II>III klas 11: projectieve geometrie Denken III klas 12: omstulpingsvormen (oa Kubus van Schatz) Een voorbeeld uit de wiskunde: De fles van Felix Klein Bij de fles van Felix Klein kan er geen onderscheid gemaakt worden tussen binnen en buiten denken III). Als dat al niet in het lesprogramma van het ASO thuis hoort, dan is toch op z n minst een verkennende les rond Fermat, Bill Bryson, Richard Mankiewicz aan de orde Een voorbeeld uit de biologie: de overgang tussen romp en hoofd bij en walvis
3 ( Museum voor Natuurwetenschappen te Brussel) We kunnen volgens de denk-soorten als volgt naar dit beeld kijken: Denken I skelet/aarde, Denken II metamorfose Denken III omstulping Een voorbeeld uit de muziek: De interval-reeksen bij de omstulping van de Schatz-Kubus van beeld- naar klank-intervallen, als fenomeen: denken III Ter voorbereiding: Het aanmaken van de kubusgordel volgens Paul Schatz. Het bouwplan wordt je toegezonden na inschrijving. Meer foto s
4
5
ZonE-Nieuws, Nr.10 December 2013
ZonE-Nieuws, Nr.10 December 2013 Vooruitblikken Voordat de voorbereidingen voor de komende feestdagen ons helemaal opslokt, sturen we u nog graag onze Nieuwsbrief waarin we al vooruit kijken naar enkele
Nadere informatieEscher in Het Paleis. Wiskundepakket. Ruimtelijke figuren
Escher in Het Paleis Wiskundepakket Ruimtelijke figuren Ruimtelijke figuren Escher maakt in EEN AANTAL prenten gebruik van wiskundig interessante ruimtelijke vormen, zoals Platonische lichamen en Möbiusbanden.
Nadere informatieORGANISCHE VORMEN RONDE, GEBOGEN VORMEN, VORMEN DIE ONTLEEND ZIJN UIT DE DIEREN EN PLANTENW ERELD.
VORM ORGANISCHE VORMEN RONDE, GEBOGEN VORMEN, VORMEN DIE ONTLEEND ZIJN UIT DE DIEREN EN PLANTENW ERELD. GEOMETRISCHE VORMEN VORMEN GEBASEERD OP W ISKUNDIGE FIGUREN. Vlakke geometrische vormen (2D) Bijvoorbeeld
Nadere informatiePeuters - 1K 2K 3K. Basismateriaal. Aanbod peuters 1K indien nodig
Peuters - 1K 2K 3K puzzelhoek Materialen Insteekblokken: meetkundige lichamen, kubus, cilinder, Inlegplank met en zonder knoppen - Per inlegruimte één persoon, dier of voorwerp - Per inlegruimte enkele
Nadere informatieEen ander zijvlak is het regelmatige vijfhoek met aantal zijden P=5. Hierbij moeten Q=3 zijvlakken samenkomen in een hoekpunt van het veelvlak.
Praktische-opdracht door een scholier 1498 woorden 6 juni 2003 6,5 134 keer beoordeeld Vak Wiskunde Deelvraag 1: Wat is de definitie van een Platonische Lichaam / Platonisch Veelvlak? De definitie: Een
Nadere informatieCijfers en letters. Zelfstandig spelen. Ontmoeten
Cijfers en letters Zelfstandig spelen Schrijfhoekje: ( MO ) 45 kleinmotorisch bewegen Met allerlei schrijfmaterialen experimenteren op verschillende soorten papier < een juiste pengreep nadoen bij het
Nadere informatieBeeldend werken: De lijn van het zijn.
Beeldend werken: De lijn van het zijn. Open atelier, een ontmoeting op ervaringsniveau. In het werken met vellen papier of delen er van, met nabijheid of afstand, met figuur en achtergrond, met punten
Nadere informatieVanavond hebben we een wisselend actief en informatief programma van 19.30 tot 21.30 uur.
Vanavond hebben we een wisselend actief en informatief programma van 19.30 tot 21.30 uur. We beginnen gezamenlijk in de aula om 19.30 uur met een welkomstwoord van de heer Anne Terpstra, directeur Park
Nadere informatieINFOBROCHURE BASISAANBOD ONDERBOUW. Schooljaar Geldenaaksebaan Heverlee tel: 016/
BASISAANBOD ONDERBOUW INFOBROCHURE Schooljaar 2018-2019 Geldenaaksebaan 18 3001 Heverlee tel: 016/23.58.93 email: parkschool@leuven.be website: www.parkschoolleuven.be WAT BIEDT BASISAANBOD ONDERBOUW?
Nadere informatieChina. Chinees tempels. 2 lessen tekenen van Chinese tempels. Vakgebied: Tekenen. Lesduur: 60 minuten per les
China Chinees tempels 2 lessen tekenen van Chinese tempels Vakgebied: Tekenen Lesduur: 60 minuten per les China Pagina 1 Colofon Chinese tempels Les voor groep 5/6 2 x 60 minuten Tekenen - Chinese tempels
Nadere informatieInhoud. 3.1 Een richting kiezen 3.2 Een school kiezen. 1. Huidige structuur secundair onderwijs 2. Herstructurering secundair onderwijs 3. Hoe kiezen?
Overgang LO - SO 2 Inhoud 1. Huidige structuur secundair onderwijs 2. Herstructurering secundair onderwijs 3. Hoe kiezen? 3.1 Een richting kiezen 3.2 Een school kiezen 4. Inschrijven 5. Waar vind ik verdere
Nadere informatiede volgende stap... Informatie voor de ouders Compleet onderwijs voor vmbo-t havo vwo
de volgende stap... Informatie voor de ouders Compleet onderwijs voor vmbo-t havo vwo Kennis en inspiratie Resultaat telt. En opgroeien telt. Het Novalis College zorgt voor een prima eindresultaat, zodat
Nadere informatieWeb Download. De Kleuterklassen
De Kleuterklassen i n s p i r e r e n d b a s i s o n d e r w i j s Web Download Rudolf Steiner School Breda Minckelersstraat 27 4816 AD Breda Tel. : 076-5713646 Fax : 076-5876996 Mail : info@vrijeschoolbreda.nl
Nadere informatieStudieprogramma HV1
Studieprogramma 2018-2019HV1 ProgrammavoorToetsingOnderbouw Bevorderingsnormen Studieprogramma Beste leerling, Je kijkt nu naar het studieprogramma van HV1, afgekort het PTO (Programma van Toetsing Onderbouw).
Nadere informatieStudieprogramma MH1
Studieprogramma 2018-2019MH1 ProgrammavoorToetsingOnderbouw Bevorderingsnormen Studieprogramma Beste leerling, Je kijkt nu naar het studieprogramma van MH1, afgekort het PTO (Programma van Toetsing Onderbouw).
Nadere informatiecompleter is beter Meer weten? = leren + U heeft nu een beeld van onze school, en misschien wilt u daarom nog meer weten.
Meer weten? completer is beter U heeft nu een beeld van onze school, en misschien wilt u daarom nog meer weten. Op onze website www.rscollege.nl vindt u alle informatie. Daarnaast is het natuurlijk mogelijk
Nadere informatieChina. Stadsgeluiden in China. 3 lessen rond geluiden in een Chinese stad. Vakgebied: Muziek. Lesduur: 60 minuten per les
China Stadsgeluiden in China 3 lessen rond geluiden in een Chinese stad Vakgebied: Muziek Lesduur: 60 minuten per les China Pagina 1 - Stadsgeluiden in China - Colofon Stadsgeluiden in China Les voor groep
Nadere informatieKies wat goed voelt
+ +++++++++++++++++++++++++++++++++ Kies wat goed voelt De ene middelbare school is de andere niet. Er zijn vaak grote verschillen in pedagogische benadering, omvang en sfeer. Het belangrijkste is dat
Nadere informatieVeranderingen Antwoorden
Veranderingen Antwoorden Paragraaf 4 Opg. 1 5 Opg. Relax 400 van 100 naar 400 is 6 maal 50 min. erbij. Dus ook 6 maal 5,- optellen bij 14,50 en dat wordt 44,50 Relax 1500 van 100 naar 1500 is 8 maal 50
Nadere informatieINFOBROCHURE 2 e - 3 e GRAAD. secundair onderwijs
INFOBROCHURE e - 3 e GRAAD www.materdeibrasschaat.be secundair onderwijs De jongeren van nu Omdat de jongeren van nu steeds voor ons in de banken zitten evolueren wij al meer dan 180 jaar. De Zusters
Nadere informatieVeelvlak. Begrippenlijst
Veelvlakken Tijdens dit project Veelvlakken ga je vooral veel zelf onderzoeken. Je zult veel aan het bouwen zijn met Polydron materiaal. Waarschijnlijk zul je naar aanleiding van je bevindingen zelf vragen
Nadere informatieASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN
ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN ASO 2DE GRAAD 24 Profiel Na de eerste graad maak je een duidelijke keuze. In het derde jaar kies je een studierichting en onderwijsvorm (ASO, TSO,
Nadere informatieWelkom op de website van de Steinerschool Lier! Wij hopen u spoedig te verwelkomen op onze nieuwe site
Welkom op de website van de Steinerschool Lier! Momenteel is de informatie op deze website beperkt tot de lestabellen van de verschillende jaren en richtingen met hierbij een korte toelichting. Wil u meer
Nadere informatieVestiging: Montessori Lyceum Flevol
VMBO Theoretische/Gemengde leerweg 2018-2020 / biologie Leerjaar 3 M3SE1 ED 31 Thema 1 t/m 4 boek leerjaar 3 (organen en cellen, ordening, voortplanting en ontwikkeling en erfelijkheid) Leerjaar 3 M3PO1
Nadere informatieActiviteitenvoorbereiding BAKO. Student(e)/ Lector: Steef Coorevits Datum : Kleuterklas: 3 K (aantal kinderen: 23 ) Uur: van 15.15u tot 15.
Student(e)/ Lector: Steef Coorevits Datum : Kleuterklas: 3 K (aantal kinderen: 23 ) Uur: van 15.15u tot 15.45u School: Mentor: Duo-partner: Ander lokaal dan de klas: gymzaal Belangstellingscentrum: Spoken
Nadere informatieLes 8 ruimtelijke patronen
Les 8 ruimtelijke patronen Kern van de les - Leerlingen verkennen patronen op en van ruimtelijke objecten en redeneren erover. - Ze onderzoeken hoe een patroon dat ze ontwerpen op de uitslag van het balkje
Nadere informatieFederatie Steinerscholen Vlaanderen vzw Gitschotellei Antwerpen 03/
Vormingsaanbod Steinerpedagogie 2012-2013 Federatie Steinerscholen Vlaanderen vzw Gitschotellei 188 2140 Antwerpen 03/213 23 33 nascholing@steinerscholen.be www.steinerscholen.be De nascholing maakt deel
Nadere informatieGold Tooling on Paper
Gold Tooling on Paper Tracey Rowledge deel 1: 11-12-13 mei 2015 deel 2: 14-15 mei 2015 lezing: 13 mei 2015 Frambozenweg 173 2321 KB Leiden 071 3730636 06 52152198 06 10982650 Papier vergulden met Tracey
Nadere informatieASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN
ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN ASO 2DE GRAAD 24 Profiel Na de eerste graad maak je een duidelijke keuze. In het derde jaar kies je een studierichting en onderwijsvorm (ASO, TSO,
Nadere informatieLESSENTABELLEN VOLTIJDS SECUNDAIR ONDERWIJS
LESSENTABELLEN VOLTIJDS SECUNDAIR ONDERWIJS TWEEDE GRAAD KSO DERDE GRAAD KSO VANAF HET SCHOOLJAAR 2004-2005 September 2004 LICAP BRUSSEL LESSENTABELLEN TWEEDE GRAAD KSO DERDE GRAAD KSO LICAP BRUSSEL September
Nadere informatieOnderzoek Inwonerspanel: Cultuurbeleving
1 (9) Onderzoek Inwonerspanel: Auteur Tineke Brouwers Inleiding Cultuur versterkt de identiteit van de stad en verbindt de mensen met elkaar. De gemeente ondersteunt projecten en ook bevordert de gemeente
Nadere informatieOverweging uit de dienst van 28 april 2019, Paaskerk Tweede zondag in de Paastijd
ds. W.T. Pieterse Overweging uit de dienst van 28 april 2019, Paaskerk Tweede zondag in de Paastijd Lukas 24:13-35 Psalm 139 Gemeente van de HEER, En zie, twee van hen op diezelfde dag op weg van Jeruzalem
Nadere informatieleerlingen open Dag 18 februari Open lesmiddag 15 februari Aanmelden Open Lesmiddag kan vanaf januari via onze website
leerlingen open Dag 18 februari Open lesmiddag 15 februari Aanmelden Open Lesmiddag kan vanaf januari via onze website Welkomstwoord Gerwald: Ik heb het gevoel dat ik serieus word genomen. Docenten helpen
Nadere informatieHogeschool Leiden Odm
- - - Hogeschool Leiden Odm 1 Beschrijft de conceptvisie in voldoende mate de relevantie van ons leergebied voor de ontwikkeling van de leerling? Wat ontbreekt? Er ligt te veel nadruk op cultuur als context
Nadere informatieleerlijn muzische kleuters en 1ste lj.xls 1 van 10 Werken aan een degelijk en samenhangend onderwijsaanbod
1. Intensief gebruik maken van alle zintuigen Wanneer ik ertoe word uitgenodigd, gebruik ik bepaalde zintuigen bij het waarnemen. Ik gebruik spontaan al mijn zintuigen bij het waarnemen. Ik weet al op
Nadere informatiePTO - Basis
PTO - Basis 2 2018-2019 Nederlands Engels Wiskunde Biologie Rekenen Aardrijkskunde Geschiedenis Economie Kunst Educatie Lichamelijke opvoeding Loopbaan oriëntatie Mentoruur / Studievaardigheden Sport+
Nadere informatiePTO PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING
PTO PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING Klas 2 Basis en Kader Schooljaar 2015/2016 Het Kwadrant, school voor VMBO, Thornstraat 7, 6004 JP Weert. Tel. 0495 513666 www.hetkwadrant.nl 1 Vak: Biologie Leerweg:
Nadere informatiePTD s. Team 3. Klas 1 Mavo
PTD s Team Klas Mavo Schooljaar 06-07 Sectie: Nederlands Leerjaar: PO fictie SO grammatica + SO ww spelling PW leesvaardigheid + PO presenteren PO boekverslag SO taalschat,, PW fictie -4 SO grammatica
Nadere informatieMiddenschool Sint-Gertrudis
KATHOLIEK ONDERWIJS LANDEN Middenschool Sint-Gertrudis Groenendael 2A www.kolanden.be Informatienamiddag Zondag 15 maart 2015 om 14 uur In de feestzaal van de school Eerste leerjaar A Godsdienst + KEUZE
Nadere informatieWorkshops. Ik doe altijd wat ik niet kan. Zodat ik kan leren hoe ik het moet doen. - Pablo Picasso 1 / 10
Ik doe altijd wat ik niet kan Zodat ik kan leren hoe ik het moet doen - Pablo Picasso 1 / 10 Creatief Inspirerend Verdiepend Ontdekkend Ontspannend Dit zijn de kernwoorden van mijn workshops. Natuurlijk
Nadere informatieHotel Stories tovert het hotel vol dingen. om tot een hotel vol mensen en hun verhalen
Hotel Stories in CODA Museum is een beleving die begint bij ieders persoonlijke ervaring in en met het hotel. Een hotel is een plek waar je overnacht omdat je in een andere stad, in een ander land of op
Nadere informatieBrochure 1e graad A. Info en inschrijvingen 1e jaar vrijdag 10 maart u. Opendeurdagen alle jaren vrijdag 21 april u.
Info en inschrijvingen 1e jaar vrijdag 10 maart 2017 17 21 u. Opendeurdagen alle jaren vrijdag 21 april 2017 17 21 u. Sint-Norbertusinstituut Duffel LEREN EN LEVEN Brochure 1e graad A Sint-Norbertusinstituut
Nadere informatieIntervallen. Een interval is de afstand tussen twee tonen. Dit kan melodisch of harmonisch zijn.
Intervallen Intervallen Een interval is de afstand tussen twee tonen. Dit kan melodisch of harmonisch zijn. De benaming is hetzelfde voor zowel melodisch als harmonisch. Voor de uitleg gebruik ik C groot.
Nadere informatieRol van de leerkracht
Rol van de leerkracht Beweging Doormiddel van interessante vragen oriënteer je samen met de leerlingen op het onderwerp van de les. Samen met de leerlingen bekijk je wat er zou gebeuren tijdens de les.
Nadere informatieHoe veel wil jij ervaren en kennen van familieopstellingen? Bij de Verheldering zijn er verschillende mogelijkheden: Opstellingenworkshop
Hoe veel wil jij ervaren en kennen van familieopstellingen? Bij de Verheldering zijn er verschillende mogelijkheden: Opstellingenworkshop 'Meer weten over familieopstellingen' dag Basisopleiding Systemisch
Nadere informatieInfoavond secundair onderwijs. Torhout, 16 januari 19
Infoavond secundair onderwijs Torhout, 16 januari 19 Op stap naar het secundair onderwijs Wat komt er aan bod? KIEZEN AANBOD begeleiding school en CLB ouders hoe kiezen? keuzeproces keuzetaken structuur
Nadere informatieInfo-avond Secundair Onderwijs
Info-avond Secundair Onderwijs CLB-Kempen www.clb-kempen.be Naar de grote school Nieuw onderwijssysteem Andere manier van lesgeven Grotere studiebelasting Noodzaak om zich te organiseren verband planningsvaardigheden
Nadere informatieFiche voorbereiden van activiteiten
Fiche voor voorbereiden van activiteiten Omschrijving van de activiteit: Schrijfdans: de speelgoedtrein (8 peuters) Ervaringssituatie: O zelfstandig spelen O ontmoeten O explorerend beleven X ontwikkelingondersteunend
Nadere informatieVoorstel van de Taakgroep Vernieuwing Basisvorming voor nieuwe kerndoelen onderbouw VO
Voorstel van de Taakgroep Vernieuwing Basisvorming voor nieuwe kerndoelen onderbouw VO Voorstel van de Taakgroep Vernieuwing Basisvorming voor nieuwe kerndoelen onderbouw VO Onderdeel van de eindrapportage
Nadere informatieNavorming rond poëzie Sandrine Lambert
Navorming rond poëzie Sandrine Lambert Dit document bevat een reeks praktische oefeningen om poëzie te maken met een groep en zo te streven naar een individueel resultaat. OEFENING Gebruik steeds een heel
Nadere informatieExamen VWO. wiskunde C (pilot) tijdvak 2 woensdag 17 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.
Examen VWO 2015 tijdvak 2 woensdag 17 juni 13.30-16.30 uur wiskunde C (pilot) Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 21 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 76 punten te behalen.
Nadere informatieInstructie voor Docenten. Hoofdstuk 8 OPPERVLAKTE EN INHOUDSMATEN
Instructie voor Docenten Hoofdstuk 8 OPPERVLAKTE EN INHOUDSMATEN Instructie voor docenten H8 OPPERVLAKTE EN INHOUDSMATEN DOELEN VAN DIT HOOFDSTUK: Leerlingen kunnen omtrek berekenen en weten wat omtrek
Nadere informatiePTO - Basis
PTO - Basis 1 2018-2019 Nederlands Engels Wiskunde Biologie Rekenen Aardrijkskunde Geschiedenis Kunst Educatie Lichamelijke opvoeding Loopbaan oriëntatie Mentoruur / Studievaardigheden PTO Niveau Basis
Nadere informatiea. De hoogte van een toren bepalen met behulp van een stok
Gelijkvormigheid in de 17 de - en 18 de -eeuwse landmeetkunde Heb jij enig idee hoe hoog dat gebouw of die boom is die je uit het raam van je klaslokaal ziet? Misschien kun je de hoogte goed schatten,
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatieSteenweg op Oosthoven Turnhout Tel: fax 014: Website met liedjes,foto s :
STAPEL Steenweg op Oosthoven 114-2300 Turnhout Tel: 014-42.33.22 - fax 014: - 42.43.55 Website met liedjes,foto s : www.propop.be email: info@propop.be Voor kindjes van 2½-6 jaar. Gespeeld en gemaakt door:
Nadere informatieOVERGANGSNORMEN ONDERBOUW MAVO/HAVO/VWO
OVERGANGSNORMEN ONDERBOUW MAVO/HAVO/VWO 2018-2019 1 Algemeen Bij de overgangsvergadering wordt uitgegaan van het jaarcijfer in Magister. Dit is het afgeronde voortschrijdend gemiddelde van het eindcijfer.
Nadere informatieRegelmaat in de ruimte
Regelmaat in de ruimte . Regelmaat in de ruimte A.K. van der Vegt VSSD iv VSSD Eerste druk 1991, tweede druk 2002 Uitgave van: VSSD Leeghwaterstraat 42, 2628 CA Delft, The Netherlands tel. +31 15 27 82124,
Nadere informatieWiskunde - MBO Niveau 4. Eerste- en tweedegraads verbanden
Wiskunde - MBO Niveau 4 Eerste- en tweedegraads verbanden OPLEIDING: Noorderpoort MBO Niveau 4 DOCENT: H.J. Riksen LEERJAAR: Leerjaar 1 - Periode 2 UITGAVE: 2018/2019 Wiskunde - MBO Niveau 4 Eerste- en
Nadere informatieBig Ideas Great STEM. Katrien Strubbe
+ Big Ideas Great STEM Katrien Strubbe (Natuur)wetenschappen: doelen 2 Natuurwetenschappen geven leerlingen een fundamenteel en duurzaam inzicht in de structuren en processen die de mens, de natuur en
Nadere informatieDON BOSCO GENK AANBOD EERSTE GRAAD. Meer dan je denkt!
DON BOSCO GENK Meer dan je denkt! AANBOD EERSTE GRAAD Dag nieuwe leerling, Dag ouder, In onze Don Boscoschool willen wij een kwaliteitsvolle vorming aanbieden. Vanuit ons opvoedingsproject leggen wij
Nadere informatieLessentabel CSW Bestevaêr. Leerjaar 1 afdeling vrijeschool
Leerjaar 1 afdeling vrijeschool b Bloklessen Vrije School 2 eu Euritmie 1 flex flex-uur 1 lo Lichamelijke Opvoeding 2 po Vorming Periode Onderwijs Vrije 10 ts School Talent Specials 2 ne Nederlands 3 fa
Nadere informatieINFOBROCHURE 2e - 3e GRAAD. secundair onderwijs
INFOBROCHURE e - 3e GRAAD www.materdeibrasschaat.be secundair onderwijs 017-018 Welkom in Mater Dei In een aangenaam en gestructureerd schoolklimaat vinden heel wat leerlingen in onze school de gepaste
Nadere informatieIVV Sint-Vincentius. Welkom in de eerste graad! Eerste en tweede jaar A-stroom
IVV Sint-Vincentius Welkom in de eerste graad! Eerste en tweede jaar A-stroom Voor jou is de overgang van de lagere school naar een eerste graad A-stroom heel zeker een grote verandering. Geen paniek,
Nadere informatieLatijn en Grieks in de 21ste eeuw
Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Kiezen voor Latijn en/of Grieks? Als leerling in het laatste jaar van de basisschool sta jij voor een belangrijke keuze. Welke studierichting moet je gaan volgen in het
Nadere informatieoverige bepalingen Voldoet een leerling wel aan de nevenstaande bevorderingsrichtlijnen, maar heeft deze leerling voor Nederlands, bespreken
B Bevorderingsrichtlijnen voor de HAVO/VWO klassen 2016/2017 Van leerjaar 1H/V naar leerjaar 2H/V 5 Voor de vakken Nederlands, Engels en wiskunde mag de leerling 5 2 5 1 5 2 Er wordt maximaal één punt
Nadere informatieWerkboek graancirkelmandala s
arian ter Steege Werkboek graancirkelmandala s Ontdek en ervaar de wonderschone geometrie van graancirkels Uitgeverij Akasha Inhoud Voorwoord door Janet Ossebaard 6 Inleiding 7 Graancirkels 9 Geometrie
Nadere informatieMerkwaardigheden met betrekking tot DE EXPRESSIEMOGELIJKHEID VAN GETALLEN ook in de oudheid. - Deel B - HET WONDER VAN DE ZUIVERE KUBIEK
Merkwaardigheden met betrekking tot DE EXPRESSIEMOGELIJKHEID VAN GETALLEN ook in de oudheid - Deel B - HET WONDER VAN DE ZUIVERE KUBIEK (Deel C: Het andere gezicht van de wiskunde) De drie delen staan
Nadere informatieIMK Dilsen-Stokkem. Imk Lanklaar Rotem. Eerste graad 1 TW 1 STV 1 B 2 TW 2 STV - BVL
www.instituutmariakoningin.be IMK Dilsen-Stokkem Eerste graad 1 TW 1 STV 1 B 2 TW 2 STV - BVL Imk Lanklaar Rotem vzw KSO Zusters van de Voorzienigheid Rijksweg 168 3650 Dilsen-Stokkem Eerste graad Techniek-wetenschappen,
Nadere informatieVisiedocument. Montessori KINDCENTRUM. Mijn Montessori waar je mag zijn wie je bent met al je talent
Visiedocument Montessori KINDCENTRUM Mijn Montessori waar je mag zijn wie je bent met al je talent Inhoud 1. Waarom een MKC? 2 2. Onze missie en visie 3 3. Uitgangspunten MKC 4 4. Thema s - waar werken
Nadere informatieEen open geest start hier GO! atheneum Tienen
Een open geest start hier GO! atheneum Tienen Wat is STEM? STEM STEM staat voor Science Technology Engineering Mathematics. Wetenschap, techniek en wiskunde zijn binnen STEM geen aparte vakken maar onlosmakelijk
Nadere informatieDE VIJFVOUDIGE OCTAEDER
V DE VIJFVOUDIGE OCTAEDER Aan de buitenzijde van de dodecaëder zijn niet alleen de hoekpunten van een vijftal kubussen te zien, doch ook hun ribben. Van de bijbehorende 10 tetraëders echter, zien we nog
Nadere informatieWerkboek Heilige Geometrie in de mandala
Werkboek Heilige Geometrie in de mandala DE PLATONISCHE VORMEN Ineke Reinalda Uitgeverij Akasha Inhoud Voorwoord door Janosh 7 Dankbaarheid 9 Uitnodiging 11 Heilige geometrie 13 Voorbeelden van Heilige
Nadere informatieOp stap naar het secundair onderwijs. VCLB Leieland 056/
Op stap naar het secundair onderwijs met accent op Kennismaking met onze BaSo-fiche Ba = basisonderwijs So = secundair onderwijs Document met alle relevante informatie over het kind om zo vlot de overgang
Nadere informatieBeste ouder(s)/verzorger(s),
Beste ouder(s)/verzorger(s), U vraagt zich soms af wat uw kind in groep 1 en 2 leert m.b.t. het vak rekenen. Rekenen is één van de basisvaardigheden die jonge kinderen goed onder de knie moeten krijgen.
Nadere informatieWAT MAAKT DE VRIJESCHOOL UNIEK?
WAT MAAKT UNIEK? WAAROM De vrijeschool heeft een geheel eigen kijk op onderwijs, die gebaseerd is op het mensbeeld uit de antroposofie. Daarbinnen heeft iedere vrijeschool in Nederland een grote mate van
Nadere informatieWAT MAAKT DE VRIJESCHOOL UNIEK?
WAT MAAKT DE VRIJESCHOOL UNIEK? WAAROM DE VRIJESCHOOL De vrijeschool heeft een geheel eigen kijk op onderwijs, die gebaseerd is op het mensbeeld uit de antroposofie. Daarbinnen heeft iedere vrijeschool
Nadere informatiePortfolio 2014 / 2015 CKV Voor klas 3
Portfolio 2014 / 2015 CKV Voor klas 3 Naam: Klas: Inleiding Dit is jouw persoonlijke CKV-portfolio, waarmee je het onderdeel CKV in het derde en vierde leerjaar afrondt. CKV is een wettelijk verplicht
Nadere informatiebevorderingsnormen klas 1, 2 en 3 de GSG Leo Vroman
bevorderingsnormen klas 1, 2 en 3 de GSG Leo Vroman 1 algemeen gedeelte 1.1 rapportage Gedurende het schooljaar worden de resultaten van de leerlingen opgeslagen in de cijferadministratie van de school.
Nadere informatie1 ste graad Industriële wetenschappen en Mechanica - elektriciteit
1 ste graad Industriële wetenschappen en Mechanica - elektriciteit School: Sint-Jozefinstituut Onderwijsvorm: Graad: Studierichting: 1ste graad 1 ste leerjaar A 2 de leerjaar Industriële wetenschappen
Nadere informatieKENMERKEN VAN DE ADRIAAN ROLAND HOLSTSCHOOL. Freek op t Einde, rector
WELKOM KENMERKEN VAN DE ADRIAAN ROLAND HOLSTSCHOOL Freek op t Einde, rector Opbouw van de presentatie DE ARH IN HET ONDERWIJS -VELD VRIJE- SCHOOL ARH, SCHOOL VOOR VWO, HAVO EN MAVO KROON- JUWELEN VAN DE
Nadere informatieEindexamen wiskunde B1-2 havo 2000-I
ioritme Op een pagina op Internet staat te lezen dat ons leven beheerst wordt door een drietal toestanden, namelijk door onze fysieke, onze emotionele en onze intellectuele toestand. Op de ene dag voel
Nadere informatieSint-Jan Berchmanscollege
Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure Klassieke Talen (2de en 3de graad ASO) Leerlingprofiel Je leest graag, je wil je taalvaardigheid versterken, en je hebt interesse in cultuur en maatschappij? Een
Nadere informatieFractale dimensie. Eline Sommereyns 6wwIi nr.9
Fractale dimensie Eline Sommereyns 6wwIi nr.9 Inhoudstabel Inleiding... 3 Gehele dimensie... 4 Begrip dimensie... 4 Lengte, breedte, hoogte... 4 Tijd-ruimte... 4 Fractale dimensie... 5 Fractalen... 5 Wat?...
Nadere informatiehier en nu werken met het lichaam in het beeldend medium
Belgische Vereniging voor Creatieve Therapie www.bvct-abat.be hier en nu werken met het lichaam in het beeldend medium Jan Vandromme Zorgrelaties in verandering Binnen de zorgrelatie is het gebruik van
Nadere informatieOp stap naar de tweede graad
Op stap naar de tweede graad Inhoud van deze avond 1. 2. Structuur gewoon secundair onderwijs Goed kiezen 1. Structuur secundair onderwijs Structuur Secundair onderwijs VHO Se-n-Se Se-n-Se VHO 7 de spec.
Nadere informatieLessentabel CSW Bestevaêr
Leerjaar 1 afdeling vrijeschool blv Bloklessen Vrije School 2 eu Euritmie 2 flex flex-uur 1 lo Lichamelijke Opvoeding 2 po Periode Onderwijs Vrije School 10 ne Nederlands 3 fa Frans 2 du Duits 2 en Engels
Nadere informatieGeef je opleiding een STEM
Geef je opleiding een STEM Werkzoekende schoolverlaters in Vlaanderen - Limburg 2011-2012 Onderzoek naar de aansluiting onderwijs arbeidsmarkt Alle schoolverlaters van 2011 worden 1 jaar lang gevolgd (tot
Nadere informatieWisknutselen in de klas: creatief met wiskunde
Wisknutselen in de klas: creatief met wiskunde Florine Meijer, Wisknutsels Inleiding Creativiteit en wiskunde, gaat dat samen? Kan je wiskunde doen en tegelijk knippen en plakken, of haken, breien en borduren?
Nadere informatieProgramma van toetsing en afsluiting Schooljaar Rudolf Steiner College
Voor nadere informatie omtrent de data en de regels zie de bijbehorende studiewijzer Schooljaar 218-219 9e klassen vmbo-tl Rudolf Steiner College Vak:Rekentoets 2F Rekentoets vmbo-tl 1e kans januari 219
Nadere informatieASO - studierichtingen in VIA-TIENEN
ASO - studierichtingen in VIA-TIENEN De onderwijsvorm ASO is een breed algemeen vormende doorstroomrichting waarin de leerlingen zich voorbereiden op een academische of professionele bacheloropleiding.
Nadere informatieExamen HAVO. Wiskunde B1,2
Wiskunde B1,2 Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Dinsdag 23 mei 13.30 16.30 uur 00 Dit examen bestaat uit 18 vragen. Voor elk vraagnummer is aangegeven hoeveel punten met een goed
Nadere informatieRegels voor bevordering
Regels voor bevordering 1 1 Algemeen gedeelte 1.1 toetsing Het minimum aantal toetsen per vak wordt bij de aanvang van het schooljaar gepubliceerd. De vakgroepen streven ernaar de toetsen zo goed mogelijk
Nadere informatieDe God van de Bijbel verschijnt soms ook in een wolk maar die waait niet met alle winden mee, vanuit die wolk wijst God de weg
Johannes: 4 5-14 Lieve mensen, De Oortfontein trekt veel bekijks. Sinds een paar dagen zitten mensen met het mooie weer op een van de vier bankjes Deze fontein is niet alleen mooi, maar ook bijzonder,
Nadere informatieJONG GEWELD. najaar 2019
JONG GEWELD najaar 2019 kijken en ontdekken tussen de expo s workshops en performance Kunstendag voor iedereen tijdens het schooljaar op woensdagnamiddag voor jong en oud Voor elke bezoeker met honger
Nadere informatieAlgemene lessen. Les 6: Poppenkast
Algemene lessen Les 6: Poppenkast Lestitel: Poppenkast Leerdomein: muzische opvoeding Lesduur: 50 minuten Leerplandoelen Leerplan wereldoriëntatie van het VVKBaO 8.14 Kinderen beseffen dat er naast een
Nadere informatieCentrale examenschool
Centrale examenschool INDEX 1. Algemeen wettelijk luik 3-4 1.1. Voorwoord 3 1.2. Procedure tot het behalen van het getuigschrift Basisonderwijs 4 2. Schooleigen luik 5-9 2.1. Visie van de school 5-6 2.2.
Nadere informatiePierre Boulez Vertalingen Etty Mulder Op de grens met het vruchtbare land 1955/1966 Het vruchtbare land 1989/1995
Pierre Boulez Vertalingen Etty Mulder Op de grens met het vruchtbare land 1955/1966 Het vruchtbare land 1989/1995 CONCEPT/inventaris ; het Grensgebied Het vruchtbare land van Pierre Boulez en Paul Klee
Nadere informatieElk van deze oefeningen kan aangevuld worden met het stappenplan: veters knopen (zie bijlage) het knutselblad Veterdiploma (zie bijlage en A.
knoopt zijn veters 1. Textielsluitingen hoepelspel met verschillende soorten textielsluitingen Leg verschillende soorten kledingstukken in de ruimte (ook van poppen): schoenen met verschillende sluitingen,
Nadere informatieOvergangsnormering van klas 1 naar klas 2 SCHOOLJAAR Overgangsnormering van klas 1 naar klas Pagina 1
Overgangsnormering van klas 1 naar klas 2 SCHOOLJAAR 2018-2019 Overgangsnormering van klas 1 naar klas 2 2018-2019 Pagina 1 Betreft: Algemene aanwijzingen en uitgangspunten resultaten 1. De resultaten
Nadere informatie