Commissie Bosch Cultuursysteem

Transcriptie

1 Commissie Bosch Cultuursysteem Advies Onderwijsprogramma Woordig Zaaknummer Opgesteld door Femke van Hest Inleiding: Met dit project wil de aanvrager leerlingen zich bewust maken van eigen associaties bij een woord en van het feit dat deze kunnen afwijken van die van een ander. Hiermee wil de aanvrager het wederzijds begrip bevorderen. De leerlingen leren hoe ze taal naar beeld kunnen vertalen en hoe een abstract begrip een kunstwerk wordt. Het programma bestaat uit 1 workshop op school en 2 workshops op het Grafisch Atelier. Op school gaan de leerlingen o.l.v. Theater Artemis en de docenten van de Muzerije met dans, theater en muziek aan de slag op zoek naar hun eigen woord. Bij het Grafisch Atelier wordt dit woord omgezet naar een passend beeld om de persoonlijke betekenis te communiceren. Samen onderzoeken de leerlingen zo de verbeeldingskracht van woorden. Hoe voelt het? Hoe ziet het er uit? De resultaten worden getoond in de bibliotheek en in een eindexpositie bij de Willem Twee. Daarnaast wordt de Jeugdgrafiekprijs uitgereikt. Aangevraagd bedrag: Advies: De Commissie Bosch Cultuursysteem adviseert: Het aangevraagd bedrag te honoreren Het aangevraagd bedrag te honoreren voor zover het budget dat toelaat Het aangevraagd bedrag niet te honoreren en de aanvraag inhoudelijk af te wijzen Toelichting advies: Cultuurparticipatie en link met s- Hertogenbosch Artistieke zeggingskracht Hieronder een aantal punten dat naar voren kwam bij de beoordeling van het project De commissie vindt de link met de stad sterk, door de samenwerking tussen artistieke partners en de deelnemende onderwijsinstellingen. Ze ziet het als een combinatie van een onderwijs- en cultuurproject, waarbij actieve kunstbeoefening een belangrijk onderdeel is. De commissie is positief over het aantal actief deelnemende scholieren. Het project gaat volgens de commissie primair om educatie en secundair om cultuur. Ze ziet het belang van het project vooral in het feit dat scholieren via educatie en onder begeleiding van vakmensen cultuurfondsen@s-hertogenbosch.nl

2 tot kunstbeoefening worden gestimuleerd. Ze is wat minder overtuigd van de artistieke zeggingskracht van het project. De commissie ziet dan ook graag dat er in de workshops extra aandacht wordt besteed aan de artisticiteit, zodat naast het educatieve aspect ook de artistieke waarde bewaakt wordt. Funding derden en doorontwikkeling De commissie is kritisch over de financiering van het project. Ze vindt het aanvraagbedrag binnen dit fonds aan de hoge kant, en de spreiding over andere fondsen/geldstromen mager. Het aanboren van andere bronnen naast gemeentelijke subsidie kan uitgebreider en is nadrukkelijk een aandachtspunt als het project in de toekomst verder wordt uitgebouwd. De commissie echter te spreken over de ambitie het project door te ontwikkelen naar meer scholen/leerlingen. De commissie wil met deze subsidie dan ook de ambitie van het GA steunen ten aanzien van nieuwe activiteiten in de vorm van structureel aanbod van educatie aan jongeren

3 ONDERWIJSPROGRAMMA WOORDIG PROJECTPLAN AANLEIDING BEGRIP CREEEREN Tijden veranderen en in een groeiende multiculturele samenleving is het gesprek belangrijk. Begrip voor elkaar komt daarbij op de eerste plaats. Daarvoor is het écht kunnen luisteren naar elkaar een belangrijke vaardigheid. Horen wat de ander precies zegt, zonder de eigen aannames en referentiekaders in het luisteren mee te nemen. Met dit project onderzoeken we de persoonlijke betekenis van woorden. Zeggen we wel hetzelfde als we praten? Begrijpen we elkaar wel echt? We willen meegeven dat woorden geen vastomlijnde begrippen zijn. Luisteren naar elkaar betekent dat je luistert naar de betekenis achter de woorden. Met gevoel voor taal als fluïde begrip. Het project wil het bewustzijn van jongeren prikkelen en vaardigheden ontwikkelen waarbij ze beter in de maatschappij staan; ben je je bewust van je eigen aannames en associaties bij een woord? Hoe communiceer je jouw aanname in een beeld, zodat het voor een ander duidelijk is. Het is belangrijk om: - met elkaar open en oprechte gesprekken te kunnen voeren waarin écht geluisterd kan worden, met bewustzijn van de eigen cultuurhistorische context en referentiekaders. - een bewustzijn te creëren van de gerichte keuzes die in media-uitingen om ons heen gemaakt zijn om iets specifieks te communiceren. - om duidelijk te maken dat je ook zelf een betekenisvolle visuele uiting kunt maken om te communiceren. - om te ervaren wat vakmanschap inhoudt, door middel van de reproductie-methodes van de grafische technieken in een professionele werkplaats. Het Grafisch Atelier biedt kunstenaars, vormgevers en creatieven een goed geoutilleerde werkplaats met deskundige ondersteuning en een omgeving om te experimenteren. Gebruikers werken zelfstandig aan hun projecten. De reguliere activiteiten van het Grafisch Atelier bestaan uit het beheren van de werkplaats en de ondersteuning van gebruikers. Ook worden er cursussen en workshops georganiseerd voor verdere professionalisering en het genereren van nieuwe gebruikers. Het Grafisch Atelier werkt voornamelijk met vrijwilligers die de dagelijkse taken op zich nemen. Aanvullend kunnen scholen op aanvraag een workshop volgen. Dit gebeurt nu sporadisch op initiatief van de onderwijsinstellingen. Structureel aanbod van educatie aan jongeren is geen onderdeel van de reguliere activiteiten van het Grafisch Atelier. BESCHRIJVING PROJECT WOORDIG Woorden; we gebruiken ze allemaal, elke dag, de hele dag door. Om ervaringen te delen, te leren, gevoelens te duiden, ons te uiten, discussiëren etc. Woorden kleuren onze hele dag, ze lopen over in zinnen, die overlopen in verhalen waardoor we elkaar begrijpen, ons in elkaar kunnen inleven. Maar woorden zijn geen vastomlijnde begrippen. Waar de een bij het woord blijdschap aan een groot feest met al zijn vrienden denkt, denkt een ander aan zijn bank thuis, een kopje thee en een boekje. Met dit project onderzoeken we de betekenis van woorden. Zeggen we wel hetzelfde als we praten, begrijpen we elkaar wel echt? We starten met 10 scholen, ieder 1 klas. In totaal doen er 300 leerlingen mee aan het project. Opbouw van het project Om de fantasie en verbeelding los te krijgen en niet te blijven hangen in standaard beeldende uitwerkingen starten we met een workshop op school in dans, theater of muziek door de ervaren docenten van de Muzerije en Theater Artemis. Door een woord te proberen te verbeelden met je lichaam, in dans, onderzoeken we of er bijvoorbeeld bij het woord zacht een andere beweging hoort dan bij het woord hard. In theater lessen proberen we door verschillende improvisatie spelletjes te ontdekken hoe je een woord uit kunt beelden of omschrijven. In muziek onderzoeken we of bijvoorbeeld het woord boos anders klinkt dan verliefd. Leerlingen ontdekken dat elk woord zijn eigen verbeeldingskracht heeft die op een andere manier ervaren wordt. Veel van deze verbeeldingskracht zal onderling overeenkomen. Zo zijn we er over het algemeen met zijn allen over eens dat de kleur roze mooi bij het woord verliefd past. Maar ook ontdekken we onderlinge verschillen. Iemand die zijn hart net gebroken heeft, heeft misschien andere associaties. Hier begint het gesprek over onderlinge verschillen, aannames en achtergronden.

4 Naar aanleiding van deze lessen ontvangen de deelnemende scholen een lesbrief met daarin stapsgewijs opdrachten en oefeningen om discussies te starten, het gesprek te openen en verschillen te ontdekken, een eigen woord te vinden en de visuele uiting op hoog niveau te krijgen. Op school wordt gewerkt aan een ontwerp die in het Grafisch Atelier in 2 workshops van 2,5 uur uitgewerkt wordt in een zeefdruk op papier, textiel of hout of in een ets. Er kan tekenachtig gewerkt worden, waarbij associaties bij woorden omgezet worden in beeld en er kan grafisch gewerkt worden waarbij gekeken wordt naar de vormgeving van het woord, het lettertype, kleurgebruik en compositie. Een coach van de Muzerije of het Grafisch Atelier houdt het proces in de gaten en ondersteunt de docent waar nodig. De insteek is dat ieder een persoonlijk woord vindt en hier de betekenis van gaat onderzoeken. Dit woord van alle kanten bekijkt en ervaart en dit om te zetten in een betekenisvolle visuele uiting in het Grafisch Atelier. Het project kan vakoverstijgend ingezet worden naar bijvoorbeeld Nederlands of Engels. In de workshops in het Grafisch Atelier staat ook de ontmoeting tussen de verschillende scholen, niveaus en achtergronden centraal. De verschillende groepen komen hier samen en gaan onder begeleiding het gesprek aan over taal en beeld. Na elke workshop in het Grafisch Atelier Den Bosch vindt er in de Bibliotheek Den Bosch, één grote opslag van woorden tussen kaften, een wisselende expositie plaats. Grote tentoonstelling en Jeugd Grafiek prijs Aan het einde van het project verzamelen we alle kunstwerken voor een grote tentoonstelling, met bijpassende bijzondere opening, waarbij de jaarlijkse Jeugd Grafiek prijs uitgereikt zal worden. Deze prijs is reeds driemaal eens in de twee jaar uitgereikt bij eerdere projecten en bleek een grote stimulans voor de winnaars. Zo gaf de winnaar van 2006, Merel van Rodijnen, tegenwoordig blogger en taartenvormgeefster, aan dat het winnen van de prijs haar sterkte in de keuze voor een creatief vak. Laura Koenen, winnaar in 2009, die ook plaatsnam in de jury van de Jeugd Grafiek prijs van 2015, aan dat deze prijs haar sterkte in de keuze voor het een vervolgopleiding aan de Design Academy te Eindhoven. Na haar studie startte ze studio Op Poten. Door deze prijs jaarlijks uit te delen en de winnaar s van eerdere jaren bij de uitreiking te betrekken moet de Jeugd Grafiek prijs een prijs van betekenis worden, die aankomende talenten vroeg opspoort. Om de prijs meer fundering te geven willen we in de toekomst de winnaars een begeleidingstraject in het Grafisch Atelier aanbieden waarin ze zich, onder begeleiding van professionals verder kunnen ontwikkelen in grafische technieken. Publicatie Alle resultaten worden in een boek verzameld en uitgegeven. In een mooi omslag vinden we een overzicht van woorden en bijbehorende associaties en creatieve uitingen. Een woordenboek in beeld, dat een tijdsgeest weergeeft. Elke deelnemende klas ontvangt een exemplaar. Leerlingen kunnen tegen een vergoeding een exemplaar bijbestellen. DOELSTELLING EN BEOOGDE RESULTATEN Wij willen door leerlingen te laten ontdekken dat hetzelfde woord voor ieder een andere betekenis kan hebben en een nieuwsgierige, open houding creëren. Waardoor men zichzelf en de ander beter leert kennen en er een groter bewustzijn over zichzelf en de eigen cultuurhistorische referentiekaders ontstaat. Met als doel meer respect en aandacht voor onderlinge verschillen. Leerlingen hebben nagedacht over de fluïde betekenis van woorden en onderlinge verschillen in communicatie. Ze hebben geleerd anders naar elkaar te luisteren, verder te kijken dan de woorden die ze gebruiken. Ze hebben de opgedane kennis om kunnen zetten in een individueel betekenisvolle visuele uiting. Ze hebben kennisgemaakt met grafische technieken om deze uitingen te professionaliseren. Op termijn zal de uitreiking van de Jeugd Grafiek Prijs voor leerlingen een stimulans blijken om zich verder te ontwikkelen in Visuele Kunsten. Leerdoelen: zelfexpressie, compositie, beeldkenmerken, vormgeven, creatief proces doorlopen, experiment en onderzoekende houding, vakoverstijgend, creërend vermogen, reflectief vermogen, maken van keuzes, analyserend vermogen, vergroot zijn/haar verbeeldingskracht, kan wat hij ervaart vertalen naar eigen mogelijkheden en talenten, de leerling oefent technieken en vaardigheden, geeft gevoelens, ervaringen en ideeën vorm, kan alternatieve oplossingen bedenken, kan een eigen ontwerp bedenken en iets nieuws creëren,

5 kan verschillende fases van het ontwerpproces onderscheiden. DOELGROEP We kiezen bewust voor verschillende doelgroepen om kruisbestuiving van niveau en kennis te creëren en de ontmoeting zo divers mogelijk te maken. Het gaat om scholen uit het VO, MBO en HBO. Scholen die reeds toegezegd hebben deel te willen nemen: CMD Avans Hoge Scholen te Den Bosch, ISK te Den Bosch, Van Maerlant te Den Bosch, Sint Lucas te Boxtel, Elde College te Sint Michielsgestel, Helicon Den Bosch. Scholen waar contact mee is; Gymnasium Beekvliet te Sint Michielsgestel, Pierson College te Den Bosch, Sint Janslyceum te Den Bosch, AKV St Joost te Den Bosch. Groei In het eerste jaar om warm te lopen doen er maximaal 10 scholen mee, met ieder 1 klas., dit komt neer op 300 leerlingen. In het volgende jaar zullen er meer klassen per school deelnemen (alle deelnemende scholen hebben aangegeven hier interesse in te hebben), we willen naar het dubbele aantal leerlingen, namelijk 600. Het jaar erna bouwen we het aantal deelnemende scholen uit, dit zullen maximaal 12 scholen kunnen worden, gemiddeld 1 school per maand om de reguliere werkzaamheden in het Grafisch Atelier niet al te veel te ontregelen. PLANNING December 2017 Januari 2018 Februari 2018 Maart 2018 April 2018 Mei 2018 Juni 2018 Augustus 2018 Voorbereidende en enthousiasmerende gesprekken op school, bespreken lesbrieven en opbouwende opdrachten. Start project; kickstart op school met een docent muziek/theater of dans in de klas. Een aantal scholen zal later starten Lesbrieven en opdrachten naar scholen, jaarplanning scholen klaar Leerlingen en studenten werken aan de opdrachten op school Begeleiding door coach vanuit de Muzerije/Grafisch Atelier Leerlingen en studenten werken aan de opdrachten op school Begeleiding door coach vanuit de Muzerije/Grafisch Atelier Eerste scholen volgen workshops in het Grafisch Atelier Wisselende exposities in Bibliotheek s-hertogenbosch Leerlingen en studenten werken aan de opdrachten op school Begeleiding door coach vanuit de Muzerije/Grafisch Atelier Eerste scholen volgen workshops in het Grafisch Atelier Wisselende exposities in Bibliotheek s-hertogenbosch Leerlingen en studenten werken aan de opdrachten op school Begeleiding door coach vanuit de Muzerije/Grafisch Atelier Eerste scholen volgen workshops in het Grafisch Atelier Wisselende exposities in Bibliotheek s-hertogenbosch Leerlingen en studenten werken aan de opdrachten op school Begeleiding door coach vanuit de Muzerije/Grafisch Atelier Eerste scholen volgen workshops in het Grafisch Atelier Wisselende exposities in Bibliotheek s-hertogenbosch Scholen volgen workshops in het Grafisch Atelier Wisselende exposities in Bibliotheek s-hertogenbosch Eindexpositie Woordig in Willem Twee Kunstruimte en uitreiking Jeugd Grafiek Prijs door externe jury Publicatie Boek Woordig SAMENWERKING Met elke school is voor de aanvraag gesproken over de behoeften en mogelijkheden tot implementatie in het vaste curriculum en vakoverstijgende mogelijkheden. Gezamenlijk hebben we het project vormgegeven. Voor aanvang van het project zal er nogmaals een ontmoetingsmoment plaatsvinden om het project een goede start te geven. Partners: Bibliotheek Den Bosch is sec gezien één grote opslag van woorden. Bibliotheek s-hertogenbosch levert mankracht en expositieruimte. De Muzerije heeft veel bekwame docenten op het gebied van dans, theater en muziek. Zij denken mee over de invulling van de lessen op school en voeren deze uit. Ook kiezen we een aantal

6 coaches die scholen begeleiden in het proces. Theater Artemis heeft een ruime kennis op het gebied van educatie op locatie. Zij nemen de theater lessen op school op zich. EVALUATIE Na afloop zal er met elke school en alle partners naar aanleiding van een ingevuld evaluatieformulier door alle deelnemende leerlingen in een persoonlijk gesprek worden besproken hoe het project verlopen is, wat de inhoudelijke winst is en wat er beter kan. We willen dit meten aan de hand van de volgende pijlers; 1. Doeltreffendheid Vb: Bereikt het project op effectieve wijze zijn doel? 2. Doelmatigheid Vb: Is de inrichting van het project met 1 workshop op school en 2 in het Grafisch Atelier de juiste indeling? 3. Effect van het project op de leerling en klas Vb: Hebben leerlingen meer begrip voor elkaar? Luisteren ze op andere wijze naar elkaar? Is er een open en nieuwsgierige houding gecreëerd? Zijn leerlingen zich bewust van de onderlinge verschillen in communicatie? 4. Vakmanschap Vb: Zijn leerlingen zich bewust van de verschillende fases in een creatief proces en kunnen ze deze benoemen? Is er een verbetering in het probleemoplossend vermogen; wat zijn problemen waar ze tegen aanliepen en hoe zijn die opgelost? Kunnen ze beeldkenmerken als compositie en kleurgebruik benoemen en inzetten? Zijn ze zich bewust van media-uitingen om zich heen en welke keuzes daar gemaakt worden? Hebben ze een voldoening gevende betekenisvolle individuele uiting kunnen creëren? Wat voor effect heeft het werken in een professionele grafische werkplaats? Aan de hand van de genoemde voorwaarden cultuurparticipatie, de inhoudelijke, thematische en/of organisatorische relatie met de gemeente s-hertogenbosch, verbeeldingskracht, vernieuwing en vakmanschap en artistiek/organisatorisch niveau en publieksbereik zal na afloop een evaluatie geschreven worden. Hier zullen de resultaten van de ingevulde evaluatieformulieren in meegenomen worden. MARKETING EN PUBLICITEIT Het werk van de deelnemende leerlingen en studenten wordt tijdens het programma in steeds wisselende tentoonstellingen zichtbaar gemaakt in Bibliotheek s-hertogenbosch. Bibliotheek s-hertogenbosch zal hier maandelijks in nieuwsbrieven en sociale media aandacht aan besteden Er komt een aparte website voor het project Woordig waar met regelmaat verslagjes, korte interviews met leerlingen, updates, foto s en ervaringen geplaatst zullen worden. Ook wordt er een facebookpagina en instagram aangemaakt waar voornamelijk in beeld gecommuniceerd zal worden. Zo zal er steeds een nieuwe uiting gemaakt in het Grafisch Atelier verschijnen. Elke maand wordt er een nieuwsbrief verstuurd naar de deelnemende scholen, belangstellende, gerelateerde of voor het project belangrijke instanties en stichtingen. Nieuwsgierigen en geïnteresseerden kunnen zich aanmelden voor de website. Na afloop zal er een expositie zijn in de grote ruimte van de Willem Twee. Bij de opening van laatstgenoemde expositie zal ook de jeugdgrafiekprijs worden uitgereikt. Alle leerlingen, ouders, broers en zussen ontvangen een uitnodiging. Maar ook alle overige scholen uit de regio Den Bosch, instanties en stichtingen die te maken hebben met cultuureducatie ontvangen uitnodigingen. Ook zal er een poster ontworpen worden die in de stad verspreid zal worden. Bij start en uitreiking zal ook de schrijvende pers worden uitgenodigd. Gedurende het traject zullen berichten op Social Media geplaatst worden. Bij dit plan is een groot aantal organisaties betrokken. Ook hen wordt gevraagd om hun deelname aan dit project op verschillende manieren te delen. POSITIE Het onderwijsprogramma Woordig onderscheidt zich doordat het leerlingen van verschillende schooltypes,

7 leeftijden, achtergronden en niveaus met elkaar is contact brengt, naar elkaar laat luisteren en naar elkaars werk laat kijken. Creatieve krachten zoals taal, dans, theater, muziek en grafiek worden ingezet om belangrijke maatschappelijk waarden als begrip, invoelingsvermogen en (visuele) communicatievaardigheid te vergroten.

8 ONDERWIJSPROGRAMMA WOORDIG BEGROTING 10 scholen, 1 workshop op school, 2 workshops op het GA van 2,5 uur 10 klassen, 300 leerlingen, 4 workshops per klas, maximaal 15 leerlingen per workshop Organisatie Ontwikkelingsuren 50 25, ,00 * Bedenken, ontwerpen en uitwerken lesprogramma * Oriënterende gesprekken met scholen en partners Uitvoeringsuren , ,00 *Voorbereidend gesprek op school *Instructie docenten en leerkrachten *Instructie externe docenten *Ontwikkeling lesbrief *Ontwikkeling programma *Planning workshops scholen en Grafisch Atelier *Planning en monitoring algemeen *Contact met scholen, partners en externe docenten Afrondingsuren 40 25, ,00 *Evaluaties *Facturen *Afronding Workshop op school dans/theater/muziek Overhead/organisatie en adviesuren Muzerije 40 40, ,00 Docentkosten workshop op school , ,00 Materiaalkosten op school 10 50,00 500,00 Reiskostenvergoeding 10 25,00 250,00 Voorbereidingsuren lesprogramma 10 50,00 500,00 Workshops in het GA Docentkosten in het GA , ,00 Etsen en zeefdruk materiaalkosten 40 7,50 300,00 Werkplaatshuur 40 60, ,00 Roulerende tussentijdse exposities Bibliotheek 's-hertogenbosch Huur expositie ruimte Bibliotheek x ,00 Inrichtingskosten 10 25,00 250,00 Eindxpositie Expositie zaalhuur Willem Twee Kunstruimte 7 Dagen 7 140,00 980,00 Inrichtingskosten 250,00 Prijsuitreiking Jeugdgrafiekprijs incl. 250,00 *Drankjes *DJ *Geluidinstallatie *Uitnodigingen *Jury Publicatie Fotograaf workshops en alle 300 eindresultaten voor boek 500,00 Vormgever project, poster en boek 350,00 Boek drukkosten, 1 voor elke school en partner 20 35,00 700,00 Onverwacht 10% 2.248,00 Totaal ,00 Inbreng scholen ( 3 per leerling) 300 3,00 900,00 Grafisch Atelier; organisatie uren 50 25, ,00 Muzerije; overhead/organisatie/advies 40 40, ,00 Bibliotheek 's-hertogenbosch 1.000,00

9 Willem Twee Fabriek 40% korting op zaalhuur 392,00 Totaal projectkosten ,00 Dekkingsplan Lokaal Effectief ,00 VSB fonds 7.586,00 (wordt 14 november 2017 aangevraagd) ,00

10