Schoolgids. De Korenaer Strausslaan

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Schoolgids. De Korenaer Strausslaan"

Transcriptie

1 Schoolgids De Korenaer Strausslaan

2

3 Schoolgids De Korenaer Strausslaan

4 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 4 2 Missie en visie Algemeen uitgangspunt Het Schoolbestuur Onze kernwaarden Onze missie...is voor hun toekomst Onze visie... elke dag in de praktijk 12 3 Toelating en plaatsing van leerlingen Aanmelden: hoe gaat dat? Kennismaking met de school Aanmelden op De Korenaer Commissie van Begeleiding Ontwikkelingsperspectief Oudergesprekken ZorgAdviesTeam (ZAT) Diploma's en uitstroom Dyslexieprotocol Schoolspullen 18 4 Opbouw en inrichting van de school Het onderwijs Huidige onderwijssituatie Onderwijsaanbod in relatie tot Kwaliteitswet VSO Het uitstroomprofiel Vervolgonderwijs Het uitstroomprofiel Arbeid Actief Burgerschap Trajecten in leerjaren binnen uitstroomprofiel 28 Vervolgonderwijs 4.8 Trajecten in leerjaren binnen uitstroomprofiel Arbeid Stage Arbeids Trainings Centrum (ATC) 37

5 4.9.2 De stageplek Stage en transitie 38 5 Het schoolteam Functies en taken in het schoolteam Team De Korenaer 43 6 Veiligheid in en rond de school Schoolregels Schorsing en verwijdering Kledingvoorschriften Veiligheidsplan Protocol Kindermishandeling Protocol Medicijnverstrekking Sociale Veiligheid en pesten Vertrouwenspersoon 52 7 Schooltijden en speciale activiteiten Schooltijden Vakantierooster schooljaar Speciale activiteiten 55 8 Relatie school en ouders Ouderparticipatie Overblijven Vrijwillige ouderbijdrage Schoolverzuim en verlof Klachtenregeling Recht op informatie Medezeggenschapsraad Ziekmelden Foto's Filmen in de klas 66 9 Opbrengsten en uitstroom schooljaar Geslaagden schooljaar IVIO examens 69

6 9.2 Geslaagden schooljaar VMBO-T examens certificaten schooljaar vmbo-b examens Geslaagden schooljaar overige examens Uitstroom en opbrengsten schooljaar Bestendiging leerlingen Schoolontwikkeling Evaluatie schooljaar Plannen voor het schooljaar Bijlagen GGD Informatie leerplicht ONS-Zorgt Gespecialiseerde begeleiding Special Heroes Internetgebruik Contactgegevens 84

7

8 1

9 :::1 Voorwoord Beste ouders / verzorgers, Voor u ligt de nieuwe schoolgids voor het schooljaar Met deze gids willen we de ouders, verzorgers en belangstellenden informeren over allerlei zaken betreffende De Korenaer. In de gids vindt u informatie over de toelating, het onderwijs en de specifieke leerlingenzorg en ook algemene informatie over het team, de contacten met ouders / verzorgers, de lestijden, de resultaten van ons onderwijs, huishoudelijke zaken etc. Een goed en regelmatig contact tussen ouders / verzorgers en school vinden we zeer belangrijk. In deze gids wordt aangegeven dat een leer- en leefklimaat, gekenmerkt door wederzijds vertrouwen en een goede relatie, voor ons de ideale basis is voor een optimale ontwikkeling van uw zoon/dochter. Een goede vertrouwensrelatie tussen leerling en de mentor, tussen de leerlingen onderling en ook tussen school en ouders / verzorgers geeft de leerling (weer) zelfvertrouwen en zelfwaardering en leidt tot positieve, succesvolle leerervaringen. In het hoofdstuk over de ouders geven we aan op welke momenten we graag met u in contact treden en met u bespreken hoe uw kind zich ontwikkelt en hoe we de begeleiding van het kind vorm geven. We gaan ervan uit dat u als ouder/verzorger op de hoogte bent van de inhoud van de schoolgids. Dit is van belang voor een goede samenwerking tussen ouder(s)/verzorger(s) en school. Er kunnen in de loop van het schooljaar wijzigingen plaatsvinden. Wij houden u op de hoogte via ouderavonden, het digitaal logboek en de website ( Via de website kunt u zich ook abonneren op de digitale nieuwsbrief. Iedere maand ontvangt u dan via deze nieuwsbrief het laatste nieuws vanuit school. VOORWOORD 5

10 Mocht u suggesties of vragen hebben over de inhoud van deze schoolgids, aarzelt u dan niet om met school contact op te nemen. Namens de teamleden wens ik leerlingen en ouders / verzorgers een heel leerzaam en plezierig schooljaar toe. Peter Zegers directeur De Korenaer 6 VOORWOORD

11 2

12 :::2 Missie en visie 2.1 Algemeen uitgangspunt Onze school is onderdeel van de Aloysius Stichting. Het unieke kind en zijn talenten staan centraal bij Aloysius. Ons onderwijs is ontwikkelingsgericht. Iedere leerling krijgt op basis van zijn ontwikkelingsperspectief een bijpassend onderwijsaanbod. We investeren in positieve ervaringen voor kinderen en jongeren en houden in ons onderwijs rekening met hun achtergrond, leefwereld en toekomstverwachtingen. Wij vinden dat leren inspirerend, uitdagend en eigentijds moet zijn. Doel is uiteindelijk dat onze leerlingen zichzelf ontplooien en dat zij kunnen meedoen in onze samenleving. We trekken samen op met ouders en (jeugdzorg)instellingen en andere samenwerkingspartners, zodat we een goed antwoord kunnen bieden op de onderwijsbehoeften van leerlingen. Om daarop goed aan te kunnen sluiten, zorgen we dat we leeropbrengsten in kaart hebben. Onze circa 900 medewerkers zijn professionals die zich steeds blijven ontwikkelen. Zij werken vanuit de kernwaarden Kracht, Onvoorwaardelijkheid en Passie en laten die elke dag zien in de onderwijspraktijk. Meer over onze missie, visie en koers is te vinden op 8 MISSIE EN VISIE

13 2.2 Het Schoolbestuur Het schoolbestuur wordt gevormd door de Aloysius Stichting. Correspondentieadres: Aloysius Stichting Postbus ZH Voorhout Meer informatie over de Aloysius Stichting is te vinden op: De Korenaer Strausslaan maakt binnen de stichting onderdeel uit van de Sector Zuid. Correspondentieadres : Sectorbureau Zuid Kerkstraat AX Horn tel: sectorbureauzuid@aloysiusstichting.nl Sectordirecteur : Jac Verstegen (jac.verstegen@aloysiusstichting.nl) MISSIE EN VISIE 9

14 2.3 Onze kernwaarden We werken vanuit Kracht, Onvoorwaardelijkheid en Passie Ongeacht onze rol of taak zetten wij deze kernwaarden elke dag in om ons werk optimaal te kunnen doen. Kracht is waarmee wij dagelijks ons werk doen. Beelden en omschrijvingen die hier voor ons bij horen zijn: leerlingen en medewerkers in hun kracht zetten, eigen kracht ontwikkelen, leerlingen krachtige persoonlijkheden laten worden, stevig in je schoenen staan en een krachtige leeromgeving. Wij zijn er onvoorwaardelijk voor onze leerlingen. Beelden en omschrijvingen die hier voor ons bij horen zijn: doorgaan waar anderen stoppen, loslaten als het goed gaat, blijven zoeken naar mogelijkheden, in goede en slechte tijden, elkaar nemen zoals iedereen is, onbaatzuchtigheid en mag het een onsje meer zijn? Wij doen ons werk met passie. Beelden en omschrijvingen die hier voor ons bij horen zijn: met je hart, energiek, plezier, gedrevenheid, samen met anderen en ons werk is de moeite waard. 10 MISSIE EN VISIE

15 2.4 Onze missie...is voor hun toekomst Wij zijn er voor jongeren van 12 tot 20 jaar die onze expertise in onderwijs, begeleiding en ondersteuning nodig hebben om zich goed te kunnen ontwikkelen. Wij bereiden onze leerlingen voor op een betekenisvolle toekomst in de samenleving. Daarbij richten wij ons nadrukkelijk ook op de ouders en verdere omgeving. Wij werken daarvoor ook nauw samen met onze netwerkpartners in onder meer onderwijs en jeugdhulp. Wij bieden onze leerlingen een passend ontwikkelings- en opbrengstgericht onderwijsprogramma, dat is afgestemd op hun leefwereld. Dat doen we in een leeromgeving die optimaal stimuleert en die leerlingen tot hun recht laat komen. Daarnaast ondersteunen wij (reguliere) scholen bij het vormgeven van passend onderwijs in het samenwerkingsverband. Wij spreken ieders talent aan, kijken vooral naar wat wél goed gaat en leren onze leerlingen om te gaan met zichzelf en anderen. MISSIE EN VISIE 11

16 2.5 Onze visie... elke dag in de praktijk We werken vanuit een gedeelde visie, die elke dag zichtbaar is voor onze leerlingen, hun ouders en onze netwerkpartners. " We hebben zorg voor ieder ander, vooral voor hen die het moeilijker hebben dan wijzelf en dat doen wij door volhardend te zijn in onze betrokkenheid." Wij zetten ons elke dag onverminderd betrokken in voor onze leerlingen, die het gezien vanuit hun complexe gedrag, leerstoornis en/of psychiatrische problemen allemaal een stuk moeilijker hebben dan wijzelf. We gaan door waar anderen stoppen, vinden betekenis in ons werk, doen ons werk met plezier, geven net dat onsje meer en vinden ieder kind de moeite waard om ons best voor te doen. 12 MISSIE EN VISIE

17 3

18 :::3 Toelating en plaatsing van leerlingen 3.1 Aanmelden: hoe gaat dat? Kennismaking met de school De school organiseert jaarlijks een drietal informatiebijeenkomsten voor ouders en toekomstige leerlingen. U wordt geïnformeerd over de werkwijze van school en u maakt een rondleiding door de school. Voor deze informatiebijeenkomsten kunt u zich aanmelden via de website Aanmelden op De Korenaer Voor aanmelding op onze school, is het nodig dat u uw zoon/dochter eerst registreert via de website Hier vult u het registratieformulier in. U geeft op het formulier uw voorkeur voor onze school aan. Wanneer uw registratie in ons bezit is stellen wij u schriftelijk hiervan op de hoogte. Tevens vragen wij u ook de nodige documenten aan ons toe te sturen waaraan wij kunnen beoordelen of uw zoon of dochter past binnen de kaders van ons schoolondersteuningsprofiel (dit doet de Commisie van Begeleiding van onze school, zie ook 3.2). Voldoet uw zoon/dochter hier aan dan zullen wij u uitnodigen van een informatiegesprek. Komt uw zoon/dochter van het primair onderwijs dan zullen wij na het informatiegesprek een aanvraag TLV (Toelaatbaarheidsverklaring) bij het Samenwerkingsverband doen. Indien uw zoon/dochter al onderwijs volgt op het voortgezet onderwijs dan dient die school de aanvraag TLV te doen. Pas wanneer de TLV is afgegeven kunnen wij met u bespreken of uw zoon/dochter daadwerkelijk plaatsbaar is op onze school. 14 TOELATING EN PLAATSING VAN LEERLINGEN

19 3.2 Commissie van Begeleiding De Commissie van Begeleiding (CvB) bestaat uit de orthopedagogen, de intern begeleiders, de zorgcoördinator en de locatiecoördinator. De CvB ziet erop toe dat het schoolverloop, zoals dat in het ontwikkelingsperspectief van de leerling wordt gepland, beantwoordt aan de hulpvraag van de leerling en diens ouder(s)/verzorger(s). De CvB volgt daarbij de pedagogische en didactische ontwikkeling van elke leerling. Daarnaast ziet de commissie toe op de kwaliteit van onderwijs en begeleiding, vanaf aanname tot de uitstroom. De directeur is eindverantwoordelijke in de beslissingen van de CvB. De Commissie van Begeleiding heeft als wettelijke taak: 1. te adviseren over het vaststellen en bijstellen van het ontwikkelingsperspectief, 2. het tenminste een keer per jaar evalueren van het ontwikkelingsperspectief en hiervan verslag te doen aan het bevoegd gezag, 3. te adviseren over terugplaatsing of overplaatsing van de leerling naar het voortgezet onderwijs, 4. het samenwerkingsverband te adviseren over de begeleiding van leerlingen op scholen. 3.3 Ontwikkelingsperspectief Voor iedere leerling wordt een ontwikkelingsperspectief opgesteld. We kijken hierin naar de lange termijn. Wij vinden het belangrijk dat het voor de leerling duidelijk is dat het zijn toekomst betreft en dat het ook zijn verantwoordelijkheid is om daar aan te werken. Uiterlijk 6 weken na instroom in het vso wordt er voor de leerling een ontwikkelingsperspectief vastgesteld. Het ontwikkelingsperspectief geeft de inschatting weer van de mogelijkheden van de leerling voor een langere periode. Het is als het ware de stip aan de horizon, waar de schoolloopbaan van de leerling naartoe leidt. Het zegt iets over het verwachte uitstroomniveau van een leerling. Door het instroomniveau en het verwachte uitstroomniveau te verbinden ontstaat een prognose of TOELATING EN PLAATSING VAN LEERLINGEN 15

20 ontwikkelingslijn. Aan het ontwikkelingsperspectief zijn de onderstaande, minimale wettelijke eisen verbonden: 1. Voor een leerling in het voortgezet speciaal onderwijs bevat het ontwikkelingsperspectief ten minste informatie over naar welk vervolgonderwijs, naar welke soort arbeid of naar welke vorm van dagbesteding uitstroom van de leerling wordt verwacht, en de onderbouwing daarvan. 2. De onderbouwing bevat ten minste een weergave van de belemmerende en bevorderende factoren die van invloed zijn op het onderwijs aan de leerling. Bij de eerste vaststelling van het ontwikkelingsperspectief maken we gebruik van informatie van de toeleverende school, zoals het onderwijskundig rapport, (psycho)diagnostische informatie of een eerder opgesteld ontwikkelingsperspectief. Het schooljaar starten ook alle leerlingen met een reken- en taaltoets. In de wet kwaliteit (v)so is vastgelegd dat de school waar de leerling vandaan komt dus speciaal onderwijs, of speciaal basisonderwijs of regulier primair onderwijs een onderbouwd advies uitbrengt, waarin plaatsing in het vso en/of een van de uitstroomprofielen wordt voorgesteld. Minimaal één keer per jaar dient het ontwikkelingsperspectief met leerling en/of ouders geëvalueerd en, indien nodig, bijgesteld te worden. Hiervoor dient de eerder genoemde onderbouwing. De onderbouwing bestaat vooral uit de opbrengsten van het onderwijs, die door de school duidelijk in kaart zijn gebracht. Dit onderstreept het belang van opbrengstgericht werken. De opbrengsten binnen De Korenaer krijgen vorm binnen het leerlingvolgsysteem. 3.4 Oudergesprekken Voor elke leerling wordt ieder jaar een ontwikkelingsperspectief (OPP) opgesteld. Daarin staan de belangrijkste handelingsdoelen vermeld en eventuele extra hulp die wordt geboden. Met ouders van leerlingen die nieuw instromen wordt dit ontwikkelingsperspectief 6 weken na de start van het schooljaar besproken. Ouders tekenen dit ontwikkelingsperspectief en krijgen een kopie. Aan het eind van het schooljaar wordt het ontwikkelingsperspectief geëvalueerd en bijgesteld naar het nieuwe 16 TOELATING EN PLAATSING VAN LEERLINGEN

21 schooljaar. Wanneer het ontwikkelingsperspectief lopende het schooljaar aangepast wordt, worden ouder(s)/verzorger(s) en de leerling uitgenodigd om het nieuwe OPP te bespreken. De documenten worden dan met de leerling doorgenomen. Als dat gebeurd is en alle partijen gaan akkoord, vragen wij u weer hiervoor te tekenen. Uiteraard kunt u, indien u dat tussentijds nodig acht, altijd contact opnemen met de mentor voor een gesprek. 3.5 ZorgAdviesTeam (ZAT) Het ZorgAdviesTeam (ZAT) is een breed overleg. Daarin heeft de CvB zitting, maar hier schuiven ook externe partners aan, zoals bijv. WIJ Eindhoven, Centrum voor Jeugd en Gezin, MEE, GGD, GGZE, leerplicht en politie. 3.6 Diploma's en uitstroom De Korenaer diplomeert volgens de kaders van het staatsexamen. Voor leerlingen die de capaciteiten hebben en die qua gedrag en omgang met hun stoornis in staat worden geacht een diploma of deelcertificaat te behalen, bieden wij ook naast de IVIO certificaten ook het staatsexamen op VMBO TL niveau en het staatsexamen VMBO BBL (theorie) aan. De uitstroommogelijkheden zijn: Regulier onderwijs (voortgezet onderwijs en beroepsopleidingen zoals de SUMMA scholen, de Rooi Pannen, Helicon en Lucas) Andere school voor speciaal onderwijs Reguliere arbeidsmarkt Gesubsidieerde arbeidsmarkt Dagbesteding 3.7 Dyslexieprotocol Op school hebben we te maken met relatief veel leerlingen die, naast hun stoornis in het autistisch spectrum, dyslexie hebben. Deze leerlingen kunnen veelal hun capaciteiten niet optimaal benutten vanwege hun leesbeperking. Leerlingen met dyslexie dienen in staat gesteld te worden om leerprestaties te leveren die verwacht mogen worden op basis van hun cognitieve TOELATING EN PLAATSING VAN LEERLINGEN 17

22 mogelijkheden. School draagt in een vroegtijdig stadium haar steentje bij aan de signalering van dyslexie. Ook zijn er contacten met Herlaarhof voor mogelijke nadere diagnostiek. School zorgt voor een uitdagende leeromgeving, waarbij dyslectische leerlingen zich de leerstof zo goed mogelijk eigen kunnen maken, indien nodig door middel van compensatie en/of dispensatie. Op basis van het landelijke dyslexieprotocol heeft school een aantal standpunten ingenomen ten aanzien van dyslexie: -Compenserende of dispenserende maatregelen worden enkel ingezet als er sprake is van de diagnose dyslexie en er tevens een dyslexieverklaring uitgeschreven is, waarvan een kopie in het bezit is van school. -Richtlijn voor inzet van maatregelen is: zo veel als nodig, zo weinig als noodzakelijk. -Bij het vaststellen van compenserende en dispenserende maatregelen wordt rekening gehouden met het uitstroomprofiel en de exameneisen. -De CvB heeft een dyslexiespecialist die op de hoogte is van recente ontwikkelingen en deze vertaalt naar het team. In het onwikkelingsperspectief van een dyslectische leerling wordt opgenomen welke specifieke maatregelen ingezet worden. Deze maatregelen worden jaarlijks, in januari en mei geëvalueerd. Wanneer een leerling behoefte heeft aan ondersteunende middelen (denk aan een digitaal voorleesprogramma), dient dit door ouders zelf aangeschaft te worden. School draagt wel zorg voor digitale of ingescande schoolboeken en toetsen. Indien nodig, vraagt school een tijdsverlenging aan voor het examen of vraagt school toestemming voor het gebruik van extra ondersteuning tijdens het examen. Het dyslexieprotocol kunt u vinden op onze website Schoolspullen Om het schooljaar succesvol te kunnen starten heeft uw zoon/dochter schoolspullen nodig. Lesboeken en werkboeken worden aangeleverd door de school. De leerling dient deze te kaften. Tevens ontvangt de leerling van school een ipad die hij/zij kan gebruiken bij de lessen. Hieronder vindt u een 18 TOELATING EN PLAATSING VAN LEERLINGEN

23 overzicht van alle spullen die de leerling zelf aan dient te schaffen. Kaftpapier (2 rollen) of rekbare boekkaft(en) Schoolagenda Etui Pennen en potloden Kleurpotloden Gum Geo-driehoek Liniaal Rekenmachine (Casio fx-82ms) Passer Schriften (lijntjesschriften en ruitjesschriften met hokjes van 1x1 cm) Gymkleding (shirt, broek, sportschoenen geschikt voor in de zaal (witte zolen), handdoek en washandje) Koptelefoon of oortjes voor ipad gebruik TOELATING EN PLAATSING VAN LEERLINGEN 19

24 4

25 :::4 Opbouw en inrichting van de school 4.1 Het onderwijs Wij streven naar een pedagogisch klimaat dat aansluit bij de mogelijkheden en onmogelijkheden van onze leerlingen. Uitgangspunt is de goede relatie tussen mentor en leerling, de mentor is nabij, volgt de leerling om te ondersteunen en is voorspelbaar in zijn of haar handelen. Naast de aanpak op gedragsniveau besteedt de mentor aandacht aan het vormgeven van een didactisch klimaat waarin de leerlingen maximaal worden uitgedaagd en gestimuleerd. Daarbij wordt gekeken naar de individuele ontwikkeling en de gestelde leervraag van de leerling. Verder speelt de mentor in op het vergroten van de zelfstandigheid en het versterken van competentiebeleving. Dit houdt in dat naast aandacht voor de leerresultaten aandacht wordt besteed aan de leermotivatie, de taakbeleving, ervaren van autonomie en competentie en het omgaan met leerproblemen. Tijdens het doorlopen van de schooltijd staan de individuele hulpvragen van de leerling centraal. In het ontwikkelingsperspectief dat minimaal 1x per jaar met u besproken wordt staan de doelen omschreven en op welke manier we daar mee aan het werk gaan. Daar staat ook het eventuele gebruik van b.v. geluidsdragers in. De Korenaer kent op de locatie Strausslaan twee uitstroomprofielen t.w. het uitstroomprofiel Vervolgonderwijs en het uitstroomprofiel Arbeid. Binnen deze uitstroomprofielen wordt verder gedifferentieerd naar didactisch niveau en problematiek/stoornis. De Commissie van Begeleiding heeft hierin een belangrijke rol. Na de aanmelding en het informatiegesprek wordt op basis van de verkregen informatie een beslissing genomen over de plaatsing van een leerling in een uitstroomprofiel, een passende leerroute en een passende klas. Hierbij wordt rekening gehouden met de problematiek en/of stoornis, het didactisch niveau en de wensen van de leerling en zijn of haar ouder(s)/verzorger(s). Het gekozen uitstroomprofiel en/of leerroute kunnen tijdens de schoolperiode op De Korenaer OPBOUW EN INRICHTING VAN DE SCHOOL 21

26 veranderen als dit beter blijkt voor de leerling. Aan het einde van de VSO onderwijsloopbaan ontvangt de leerling de wettelijk vereiste documenten, namelijk: - een (VO)diploma of IVIO certificering (in het uitstroomprofiel Vervolgonderwijs); - een VSO getuigschrift (in het uitstroomprofiel Arbeid); - een transitiedocument (overgangsdocument) (in het uitstroomprofiel Arbeid); - een onderwijskundig rapport (in het uitstroomprofiel Vervolgonderwijs); - en indien van toepassing certificaten en/of diploma voor schoolspecifieke leertrajecten zoals opleiding Horeca assistent 1 of VCA. 4.2 Huidige onderwijssituatie De Korenaer is een school voor leerlingen met ernstige gedragsproblemen en/of psychiatrische problemen. Leerlingen in de leeftijd van twaalf tot twintig jaar ontvangen onderwijs op maat, rekening houdend met hun capaciteiten, mogelijkheden en beperkingen. Daarbij probeert de school tegemoet te komen aan de specifieke hulpvragen die de leerling stelt, met als doel de leerling een nieuw perspectief te bieden. Om dit zo goed mogelijk te kunnen doen wordt nauw samengewerkt met ouder(s)/verzorger(s), het regulier onderwijs en ketenpartners. Zoals eerder vermeld kent De Korenaer twee uitstroomprofielen. Het is mogelijk deze richtingen te combineren waarbij de aandacht op beide uitstroommogelijkheden ligt. De basis is altijd vraaggestuurd onderwijs waarbij steeds gekeken wordt naar de (leer)behoefte van de leerling zelf. Binnen beide uitstroomprofielen wordt verder gedifferentieerd naar didactisch niveau en problematiek/stoornis. De school telt op dit moment ongeveer 235 leerlingen. Grofweg 80% daarvan zit in het uitstroomprofiel Vervolgonderwijs, gericht op het behalen van een diploma en uitstroom richting vervolgonderwijs. 20% van de leerlingen volgt een praktijkgerichte route, toewerkend naar arbeid. Binnen de theoretische vorming wordt gebruik gemaakt van methodes zoals 22 OPBOUW EN INRICHTING VAN DE SCHOOL

27 deze ook in het regulier onderwijs gebruikt worden. Voor doelgroepen van een lager cognitief niveau wordt gezocht naar een geschikte methode. Binnen het uitstroomprofiel Arbeid op de Strausslaan wordt gewerkt met de methode Deviant. Qua praktijk benut de school de mogelijkheden van ATC (Arbeidstrainingscentrum), externe stages en leerwerkcentra. 4.3 Onderwijsaanbod in relatie tot Kwaliteitswet VSO Op basis van de bestaande activiteiten, gekoppeld aan mogelijkheden, die op dit moment vanuit het samenwerkingsverband passend onderwijs ontstaan, ambieert De Korenaer een onderwijsaanbod van 2 profielen: 1. UITSTROOMPROFIEL VERVOLGONDERWIJS- gericht op het behalen van een volledig diploma Theoretische leerweg (VMBO TL (staatsexamen)), Basisberoepsgerichte leerweg (VMBO Basisberoepsgericht (staatsexamen)) en IVIO certificering KSE 2,3,4, dan wel terugkeer naar het regulier onderwijs. Binnen het uitstroomprofiel Vervolgonderwijs biedt De Korenaer 2 leerroutes aan t.w. de leerroute VMBO TL en de leerroute VMBO BBL. 2. UITSTROOMPROFIEL ARBEID- gericht op een uitstroom naar (beschutte) betaalde arbeid, al dan niet ondersteund door een entreekwalificatie of theoretische en vakgerichte certificaten. Binnen het uitstroomprofiel Arbeid onderscheiden we de volgende leerroutes: de leerroute welke leidt tot arbeid in een regulier bedrijf met mogelijk landelijk erkende certificaten; de leerroute welke leidt tot arbeid in een regulier bedrijf zonder certificaten en de leerroute welke leidt tot (beschermde) arbeid in een sociale werkvoorziening. 4.4 Het uitstroomprofiel Vervolgonderwijs Het uitstroomprofiel Vervolgonderwijs biedt leerlingen een traject, gericht op het behalen van een diploma voortgezet onderwijs (VMBO TL of VMBO BBL (alleen theorie) of op het behalen van IVIO certificaten. Afhankelijk van de verwijzing van de leerling kan het traject gericht zijn op volledig OPBOUW EN INRICHTING VAN DE SCHOOL 23

28 toeleiding naar een diploma binnen De Korenaer, of gericht zijn op terugleiding naar het regulier voortgezet onderwijs om aldaar het diploma te behalen. Binnen dit uitstroomprofiel wordt onderwijs verzorgd op basis van reguliere onderwijsmethodes in alle vakken. Diplomagerichte trajecten binnen De Korenaer worden in beginsel afgerond via staatsexamens en IVIO examens. Binnen de leerroutes in het uitstroomprofiel Vervolgonderwijs is een schakelmoment benoemd, waar leerlingen kunnen kiezen, op basis van gerealiseerde opbrengsten, hun optimale onderwijsroute vorm te geven: Als na 2 jaar onderbouw de theoretische leerweg niet de meest geschikte blijkt, kan gekozen worden voor doorstroom naar de basisberoepsgerichte leerweg of voor doorstroom naar een leerroute binnen het uitstroomprofiel Arbeid. Op basis van de wettelijke voorschriften kennen de leerroutes binnen het uitstroomprofiel Vervolgonderwijs binnen het vso een vaste inhoud. Voor deze leerroutes gelden de reguliere kerndoelen onderbouw regulier voortgezet onderwijs binnen 7 leergebieden. Het betreft hier de leergebieden: Nederlands Engels Rekenen en wiskunde Mens en natuur (Biologie) Mens en maatschappij (aardrijkskunde, geschiedenis, maatschappijleer) Kunst en cultuur Bewegen en sport Naast de verplichte vakken moet binnen het vso binnen alle profielen aan leergebiedoverstijgende aspecten worden gewerkt. Deze omvatten: Leren leren; Leren taak uitvoeren; Leren functioneren in sociale situaties; Ontwikkelen van persoonlijk toekomstperspectief (Deze leergebieden zijn binnen De Korenaer als leerlijnen opgenomen in het leerlingvolgsysteem) 24 OPBOUW EN INRICHTING VAN DE SCHOOL

29 4.5 Het uitstroomprofiel Arbeid De leerroutes binnen het uitstroomprofiel Arbeid geven invulling aan het wettelijk beschreven arbeidsmarktgericht profiel. Doel van dit profiel is een voorbereiding op en uitstroom van leerlingen richting een loonvormende positie op de vrije arbeidsmarkt, dan wel de beschermde arbeidsmarkt. Dit uitstroomprofiel leidt leerlingen richting werk in het vrije bedrijf of de beschermde werkplaats; leerlingen streven in dit profiel naar het behalen van één of meer vakgerichte of theoretische certificaten. Op basis van de wettelijke voorschriften kennen de leerroutes binnen het uitstroomprofiel Arbeid binnen het vso een vaste inhoud. Op de eerste plaats dient gewerkt te worden aan kerndoelen in 7 leergebieden: Nederlands Engels Rekenen en wiskunde Mens, natuur en techniek Mens en maatschappij Culturele oriëntatie en creatieve expressie Bewegen en sport Naast de leergebieden moet binnen het vso binnen dit profiel aan leergebiedoverstijgende aspecten worden gewerkt. Deze omvatten: Leren leren; Leren taak uitvoeren; Leren functioneren in sociale situaties; Ontwikkelen van persoonlijk toekomstperspectief (Deze leergebieden zijn binnen De Korenaer als leerlijnen opgenomen in het leerlingvolgsysteem). Het laatste, maar zeker niet het minst belangrijkste, verplichte onderdeel betreft de voorbereiding op arbeid. In dit domein zijn verplichte kerndoelen benoemd op 4 terreinen: OPBOUW EN INRICHTING VAN DE SCHOOL 25

30 Werkexploratie; Loopbaansturing; Algemene competenties; Specifieke beroepsvaardigheden. De leerroutes binnen het uitstroomprofiel Arbeid werken met een onderwijsprogramma van Deviant en thema's die aansluiten bij de kerndoelen voor de vakken Mens, natuur en techniek en Mens en Maatschappij. De mentor is niet zozeer de persoon die leerstof overdraagt aan de leerling maar meer een coach die de leerling begeleidt en waar nodig stuurt richting een succesvolle inpassing. Tijdens deze leerweg bieden we leerlingen de mogelijkheid aan om de lessen te volgen voor een diploma VCA. Dit diploma is wat steeds meer bedrijven eisen. We bieden de VCA cursus aan als inservice training (ook voor leerlingen in het uitstroomprofiel Vervolgonderwijs). Leerlingen binnen het uitstroomprofiel Arbeid die niet meedoen aan de VCA cursus, krijgen de leerstof aangeboden op het gebied van levensreddend handelen en veiligheid op de werkvloer. 26 OPBOUW EN INRICHTING VAN DE SCHOOL

31 4.6 Actief Burgerschap Onze school besteedt aandacht aan actief burgerschap en sociale integratie. Leerlingen ontwikkelen de kennis, vaardigheden en houding die nodig zijn om een actieve rol te kunnen spelen in onze samenleving. Wij gaan uit van drie basiswaarden: democratie: iedere leerling leert zijn mening vormen, weet hoe onze democratie in elkaar steekt en hoe hij daarin kan deelnemen participatie: iedere leerling weet hoe hij kan bijdragen aan zijn eigen leefomgeving en doet actief mee in de samenleving identiteit: iedere leerling leert reflecteren op zichzelf en ontwikkelt een realistisch zelfbeeld Wij zien onze school als oefenplaats voor burgerschap en integratie. Meer informatie over hoe wij in ons onderwijs aandacht besteden aan actief burgerschap en sociale integratie staat in ons Schoolplan. OPBOUW EN INRICHTING VAN DE SCHOOL 27

32 4.7 Trajecten in leerjaren binnen uitstroomprofiel Vervolgonderwijs Leerroute VMBO TL vakkenpakket en doorstroom Leerjaar 1 Leerjaar 2 Leerjaar 3 Leerjaar 4 Leerjaar 5 Vakkenpakket: Nederlands/Taal Engels Wiskunde/Rekenen Vakkenpakket: Nederlands/Taal Engels Wiskunde/Rekenen Vakkenpakket: Nederlands/Taal (verplicht) Engels (verplicht) Wiskunde/Rekenen Vakkenpakket: Nederlands/Taal Engels Wiskunde/Rekenen Maatschappijleer 1 Vakkenpakket: Nederlands/Taal Engels Wiskunde/Rekenen M&M: Aardrijkskunde M&M: Geschiedenis M&M: Aardrijkskunde M&M: Economie M&M: Geschiedenis M&M: Aardrijkskunde*1 M&M: Economie*1 M&M: Geschiedenis*1 M&M: Aardrijkskunde*1 M&M: Economie*1 M&M: Geschiedenis*1 M&M: Aardrijkskunde*1 M&M: Economie*1 M&M: Geschiedenis*1 M&M: Maatschappijleer 2*2 M&N: Biologie M&N: Biologie M&N: Biologie NASK M&N: Biologie NASK M&N: Biologie NASK Beroepsoriëntatie Leefstijl Beroepsoriëntatie Leefstijl Beroepsoriëntatie Leefstijl CKV Maatschappelijke stage Beroepsoriëntatie Leefstijl Stage (1 dag in de week) Beroepsoriëntatie Leefstijl Stage (2 dagen in de week) 28 OPBOUW EN INRICHTING VAN DE SCHOOL

33 Aan het einde van leerjaar 3 moeten leerlingen een keuze maken voor een profiel waarvoor zij in het vierde- en vijfde leerjaar staatsexamen doen. Op de Korenaer hebben de leerlingen dit schooljaar de keuze uit 4 profielen (Economie, Groen, Zorg en Welzijn en Techniek) met daaraan gekoppeld het vakkenpakket. Leerlingen doen staatsexamen in 8 theoretische vakken, waarvan Nederlands, Engels, Maatschappijleer 1 en Rekenen verplichte vakken zijn. In de drie vakken Nederlands, Engels en Wiskunde doen de leerlingen in het vierde leerjaar schriftelijk en mondeling examen. In het vijfde leerjaar worden de overige vakken geëxamineerd. Ook maken de leerlingen in het vijfde leerjaar een sectorwerkstuk over een onderwerp dat aansluit bij het gekozen profiel. Het sectorwerkstuk is het 9e vak. Indien het vak Maatschappijleer 2 niet gekozen wordt als examenvak dan is de leerling toch verplicht deze lessen bovenop de 8 examenvakken en het sectorwerkstuk (vak 9) te volgen. Wordt er voor het profiel Zorg en Welzijn gekozen zonder Wiskunde als keuzevak, dan wordt het vak Biologie ook in het 4e leerjaar geëxamineerd. De leerling kiest uit het profiel: Economie: Verplicht: Nederlands, Engels, Wiskunde, Economie, Rekenen, Maatschappijleer 1 en Sectorwerkstuk Keuze (2 vakken): Aardrijkskunde, Biologie, Geschiedenis, Maatschappijleer 2 Groen: Verplicht: Nederlands, Engels, Wiskunde, Rekenen,Maatschappijleer 1 en Sectorwerkstuk Keuze (3 vakken): Aardrijkskunde, Economie, Geschiedenis, Maatschappijleer 2, Biologie Zorg&Welzijn: Verplicht: Nederlands, Engels, Rekenen, Biologie, Maatschappijleer 1 en Sectorwerkstuk Keuze (3 vakken) : Aardrijkskunde, Economie, Geschiedenis, Maatschappijleer 2, Wiskunde Techniek: Verplicht: Nederlands, Engels, Wiskunde, NASK 1, Rekenen, Maatschappijleer 1 en Sectorwerkstuk Keuze (2 vakken): Aardrijkskunde, Economie, Geschiedenis, Maatschappijleer 2, Biologie In het verband met de huidige toelatingseisen op MBO scholen is het sterk aan te raden om Wiskunde in het vakkenpakket op te nemen. Om uit te kunnen stromen naar het MBO dient de leerling tevens voldoende te staan voor: Cultureel Kunstzinnige vorming (CKV), Bewegen en Sport en Rekenen. Bij Rekenen dient het niveau minimaal 2F te zijn voor een VMBO-B of VMBO-T leerling. Met bovenstaande profielen is de leerling in staat om een volledig VMBO TL diploma te halen. Voor meer informatie over staatsexamens kunt u terecht op en/of OPBOUW EN INRICHTING VAN DE SCHOOL 29

34 Overgangsnorm: en doorstroom binnen deze leerroute In leerjaar 1 en leerjaar 2 kan een leerling niet blijven zitten (tenzij de Commissie van Begeleiding anders beslist). De leerling volgt in deze leerjaren een basisarrangement. Vanaf het 3e leerjaar moet een leerling aan bepaalde eisen voldoen om over te gaan naar het volgende leerjaar. De leerling gaat over naar het volgende leerjaar als de puntenlijst aan de volgende eisen voldoet: o Als je eindcijfers een 6 of hoger zijn, of o Je hebt één 5 en al je andere eindcijfers zijn 6 of hoger, of o Je hebt één 4 en al je andere eindcijfers zijn 6 of hoger, waarvan er ten minste één 7 of hoger is, of o Je hebt twee 5-en en al je andere eindcijfers zijn 6 of hoger, waarvan er ten minste één 7 of hoger is. o Geen eindcijfer is 3 of lager o de LGO doelen behaald zijn Indien een leerling niet voldoet aan bovenstaande eisen, dan doubleert een leerling op hetzelfde onderwijsniveau of een leerling wordt overgeplaatst naar een leerjaar hoger van een lager onderwijsniveau. Bij individuele trajecten is de rol van de Commissie van Begeleiding hierbij leidend. In het 3e leerjaar wordt er een definitieve keuze gemaakt of een leerling een 4-jarig traject leerroute VMBO TL aankan. Deze beslissing maakt de mentor samen met de Commissie van Begeleiding. De leerling moet in ieder geval voor alle vakken een 7,5 of hoger gemiddeld staan. Zij moeten functioneren op het talent-niveau van de vakoverstijgende vakken Leren leren en Sociaal gedrag. 30 OPBOUW EN INRICHTING VAN DE SCHOOL

35 Leerroute VMBO BBL vakkenpakket en doorstroom Leerjaar 1 Leerjaar 2 Leerjaar 3 Leerjaar 4 Leerjaar 5 Vakkenpakket: Nederlands/Taal Engels Wiskunde Rekenen Vakkenpakket: Nederlands/Taal Engels Wiskunde Rekenen Vakkenpakket: Nederlands/Taal Engels Wiskunde Rekenen Vakkenpakket: Nederlands/Taal Engels Wiskunde Rekenen Maatschappijleer (1) Vakkenpakket: Nederlands/Taal Engels Wiskunde Rekenen M&M Aardrijkskunde M&M Geschiedenis M&M Aardrijkskunde M&M Geschiedenis M&M Economie M&M Aardrijkskunde M&M Geschiedenis M&M Economie M&M Aardrijkskunde M&M Geschiedenis M&M Economie M&M Aardrijkskunde M&M Geschiedenis M&M Economie M&M Maatschappijleer 2 M&N Biologie M&N Biologie M&N Biologie M&N Biologie M&N Biologie Beroepsoriëntatie (LOB) Leefstijl Beroepsoriëntatie (LOB) Leefstijl Beroepsoriëntatie (LOB) Leefstijl Maatschappelijke stage Beroepsoriëntatie (LOB) Leefstijl Stage (1 dag in de week) Beroepsoriëntatie (LOB) Leefstijl Stage (2 dagen in de week) OPBOUW EN INRICHTING VAN DE SCHOOL 31

36 Leerlingen in de leerroute VMBO-BB doen staatsexamen in 7 vakken. Aan het eind van leerjaar 3 maakt de leerling een profielkeuze met daarin het vakkenpakket waarin de leerling examens aflegt. De vakken Nederlands, Engels, Maatschappijleer en Rekenen zijn verplichte vakken. Leerlingen doen in het 4e leerjaar zowel schriftelijk als mondeling examen in de vakken Nederlands, Engels en Wiskunde. Tevens doen zij schriftelijk examen in het vak Rekenen. In het 5e leerjaar worden de overige vakken van het profiel afgerond. De volgende profielen maken deel uit van deze leerroute: Dienstverlening & producten: verplichte vakken: Nederlands, Engels, Rekenen, Maatschappijleer 1 en 2 verplichte keuzevakken, keuze uit; Biologie, Economie & Wiskunde Economie & ondernemen: verplichte vakken: Nederlands, Engels, Rekenen, Maatschappijleer 1, Wiskunde & Economie Groen: verplichte vakken: Nederlands, Engels, Rekenen, Maatschappijleer 1, Wiskunde & Biologie Horeca, Bakkerij & Recreatie: verplichte vakken: Nederlands, Engels, Rekenen & Maatschappijleer 1 Zorg & Welzijn: verplichte vakken: Nederlands, Engels, Rekenen, Maatschappijleer 1 & Biologie In verband met de huidige toelatingseisen op MBO scholen is het sterk aan te raden om ook in het profiel Dienstverlening & Producten en Zorg & Welzijn te kiezen voor het vak Wiskunde. Om uit te kunnen stromen naar het MBO moet de leerling voldoen aan de eisen van de overgangsnorm en moet de leerling minstens een voldoende halen voor het vak Bewegen & Sport. Voor het vak Rekenen dient de leerling minimaal referentieniveau 2F te halen. Het is tot op heden niet mogelijk om binnen de VMBO-BB richting een volledig diploma te halen. De Korenaer onderzoekt de mogelijkheden om een volledig diploma VMBO-BB aan te bieden middels symbiose met het regulier voortgezet onderwijs. 32 OPBOUW EN INRICHTING VAN DE SCHOOL

37 Overgangsnorm: en doorstroom binnen deze leerroute In leerjaar 1 en leerjaar 2 kan een leerling niet blijven zitten (tenzij de Commissie van Begeleiding anders beslist). De leerling volgt in deze leerjaren een basisarrangement. Vanaf het 3e leerjaar moet een leerling aan bepaalde eisen voldoen om over te gaan naar het volgende leerjaar. De leerling gaat over naar het volgende leerjaar als de puntenlijst aan de volgende eisen voldoet: o Als je eindcijfers een 6 of hoger zijn, of o Je hebt één 5 en al je andere eindcijfers zijn 6 of hoger, of o Je hebt één 4 en al je andere eindcijfers zijn 6 of hoger, waarvan er ten minste één 7 of hoger is, of o Je hebt twee 5-en en al je andere eindcijfers zijn 6 of hoger, waarvan er ten minste één 7 of hoger is. o Geen eindcijfer is 3 of lager o de LGO doelen behaald zijn Indien een leerling niet voldoet aan bovenstaande eisen, dan doubleert een leerling op hetzelfde onderwijsniveau of een leerling wordt overgeplaatst naar een leerjaar hoger van een lager onderwijsniveau. Bij individuele trajecten is de rol van de Commissie van Begeleiding hierbij leidend. OPBOUW EN INRICHTING VAN DE SCHOOL 33

38 4.8 Trajecten in leerjaren binnen uitstroomprofiel Arbeid Leerjaar 1 Leerjaar 2 Leerjaar 3 Leerjaar 4 Leerjaar 5 Vakkenpakket: Vakkenpakket: Vakkenpakket: Vakkenpakket: Vakkenpakket: Nederlands Rekenen Engels Nederlands Rekenen Engels Nederlands Rekenen Engels Nederlands Rekenen Engels Nederlands Rekenen Engels Mens en Maatschappij Thema's: Burgerschap Vrije tijd Gezondheid Wonen Mens en Maatschappij Thema's: Burgerschap Vrije tijd Gezondheid Wonen Mens en Maatschappij Thema's: Burgerschap Vrije tijd Gezondheid Wonen Mens en Maatschappij Thema's: Burgerschap Vrije tijd Gezondheid Wonen Mens en Maatschappij Thema's: Burgerschap Vrije tijd Gezondheid Wonen Mens, natuur en techniek Kunst &cultuur Consumptieve technieken Bewegen en Sport Mens, natuur en techniek Kunst &cultuur Consumptieve technieken Bewegen en Sport Mens, natuur en techniek Kunst &cultuur Consumptieve technieken Bewegen en Sport Mens, natuur en techniek Algemene technieken Bewegen en Sport Mens, natuur en techniek Algemene technieken Bewegen en Sport Beroepsoriëntatie AMN Entree Beroepsoriëntatie AMN Entree Beroepsoriëntatie AMN Entree Stage (1 dag in de week) Beroepsoriëntatie Stage (2 dagen in de week) Beroepsoriëntatie Stage (3 dagen in de week) VCA Sociale vaardigheden Sociale vaardigheden Sociale vaardigheden Sociale vaardigheden Sociale vaardigheden 34 OPBOUW EN INRICHTING VAN DE SCHOOL

39 De vakken Nederlands, rekenen en Engels worden in niveaugroepen gegeven. Leerlingen maken twee maal per jaar een niveautoets om te bepalen op welk niveau ze zitten. In januari om te kijken of ze vorderingen maken en in juni om te bepalen op welk niveau ze dat jaar uitstromen en welk niveau ze het volgend schooljaar beginnen. In leerjaar 4 en 5 krijgen de leerlingen de mogelijkheid om IVIO certificaten te halen. Deze examens worden aangeleverd door een onafhankelijk examenbureau wat leerlingen de mogelijkheid geeft om per vak een certificaat te halen. Wanneer leerlingen voor de vakken Nederlands, Engels en Rekene/Wiskunde op hetzelfde niveau een certificaat halen, kunnen ze dit inwisselen voor een sleuteldiploma. 4.9 Stage Arbeidsoriënterende en arbeidsvoorbereidende stages zijn onderdeel van het onderwijsaanbod voor de eindgroepen binnen De Korenaer. Met de invoering van de wet Kwaliteit VSO zijn deze stages wettelijk verplicht voor de leerroute in het uitstroomprofiel Arbeid (in het uitstroomprofiel Vervolgonderwijs is stage ook een verplicht "vak"). In deze wet wordt bepaald dat stagetijd als onderwijstijd dient te worden beschouwd. Leerlingen mogen stage lopen vanaf 14 jaar, met een maximum van 'ten hoogste 4 dagen van elke week van het schooljaar' (er moet voldaan worden aan de kerndoelen Voorbereiding op Arbeid). Er wordt rekening gehouden met de arbeidstijdenwet welke een maximum werktijd per leeftijdscategorie aangeeft. Het doel van de stage is dat de leerlingen zich gaan oriënteren op hun mogelijkheden en interesses op het gebied van werk en/of dagbesteding. Daarnaast is stage een middel om te onderzoeken welke vaardigheden een leerling bezit of zich nog eigen moet maken en om naar de toekomst een bewustere keuze te kunnen maken in beroepskeuze. Het stagetraject wordt als volgt vormgegeven: Voor de leerroutes in het uitstroomprofiel Arbeid wordt binnen De Korenaer uitgegaan van een basisprogramma van 5 (Arbeid) jaren, onderverdeeld in 3 fases van in beginsel elk 2 jaar en laatste schooljaar 1 jaar te weten: Fase 1: Oriëntatiefase (geen stages, maar praktische opdrachten op school OPBOUW EN INRICHTING VAN DE SCHOOL 35

40 en mogelijk excursies naar bedrijven). In deze fase wordt aandacht besteed aan het vak LOB (LoopbaanOriëntatie en Begeleiding). Fase 2: Beroepsvoorbereidingsfase (orienterende stages en ArbeidsTrainingsCentrum) Fase 3: Transitiefase (vooral arbeidsvoorbereidende stages en plaatsingsstages) In verband met de transitie aan het eind van de Korenaerperiode willen we de leerlingen al in het begin van deze periode (fase 1) kennis laten maken met stage/werk. Het blijkt steeds weer dat het erg moeilijk is voor onze leerlingen om te kiezen wat ze willen worden. Vaak speelt hierbij een rol dat de leerlingen niet weten wat er allemaal voor werk is, wat bij hen past of wat voor een vervolgopleiding nodig is. Om er voor te zorgen dat onze leerlingen een goed doordachte keuze maken op het moment van transitie, werken we met LOB. Het doel van LOB is dat leerlingen leren kiezen en het keuzeproces leren doorgronden, om zo voorbereid te zijn op een leven waarin steeds keuzes voor opleiding en/of arbeid gemaakt moeten worden. Centraal in het LOB-proces staat het ontwikkelen van loopbaancompetenties: - capaciteitenreflectie (wat kan ik?), - motievenrefelectie (Wat wil ik?), - werkexploratie (hoe kan mijn werk eruit zien? Waar voel ik me op mijn plaats?), - loopbaansturing (Hoe maak ik de juiste keuzes?) en - netwerken (Wie heb ik daarbij nodig?). De ontwikkeling van loopbaancompetenties wordt gestimuleerd in een leeromgeving die leerlingen in contact brengt met de praktijk, waarin leerlingen keuzes maken en waarin reflectie plaatsvindt op de keuzes en de ervaringen door met leerlingen daarover in gesprek te gaan. Met hoofd, hart en handen ervaren en doorlopen leerlingen het keuzeproces. Komen ze dan in leerjaar 4 (fase 2) dan gaan ze 1 dag op stage wat te maken zou kunnen gaan hebben met de richting die ze op willen gaan, studie of werk. En in leerjaar 5 is hier de uitbreiding van naar 2 tot 3 dagen (fase 3), Binnen zowel in het uitstroomprofiel Arbeid als in het uitstroomprofiel Vervolgonderwijs wordt gewerkt met interne en/of externe stage. De stage 36 OPBOUW EN INRICHTING VAN DE SCHOOL

41 is een verplicht onderdeel van ons onderwijsprogramma. De leerlingen worden stap voor stap voorbereid op stage. Voor sommigen met tussenstappen. Bij het stagetraject hoort ook het oriënteren op een beroep en/of vervolgstudie. Studie en arbeid liggen in elkaars verlengde. Door deze manier van werken wordt de kans van slagen voor de jongere groter bij het beroeps- en/of vervolgonderwijs of op de arbeidsmarkt. We streven ernaar de stage zoveel mogelijk in de directe woonomgeving te laten plaatsvinden. We vragen u dan ook om zoveel mogelijk te helpen zoeken naar een geschikte plek. Mocht dat niet lukken zal ons stagebureau een stageplaats gaan zoeken. De leerlingen in de leerroutes in het uitstroomprofiel Vervolgonderwijs hebben in leerjaar 4 één dag stage (of ATC) op het rooster (maandag, dinsdag of woensdag) en in het vijfde leerjaar twee dagen stage (of ATC) ingeroosterd (donderdag en vrijdag). Voor de zomervakantie lopen onze leerlingen ook nog een blokstage van 2 tot 3 weken Arbeids Trainings Centrum (ATC) Binnen het stagetraject heeft de school ook een Arbeids Trainings Centrum (ATC). In dit centrum is een klein groepje leerlingen onder begeleiding van een arbeidstrainer aan het werk. Er worden opdrachten van bedrijven binnengehaald die door de leerlingen moeten worden uitgevoerd. Zo leren ze zorgvuldig met materialen om te gaan en in opdracht en op tijd te werken. Er wordt gewerkt aan arbeid gerelateerde competenties: - werktempo, - werkhouding, - zelfstandigheid, - eigen verantwoordelijkheid, - omgaan met kritiek, - hulpvraag stellen, - discipline (op tijd komen, altijd aanwezig zijn en leren doorzetten als iets tegenzit). Het ATC is een goede voorbereiding op de externe stage De stageplek Het kennismaken van de leerling met zijn stageplaats en de stagegever gaat onder begeleiding van de stagebegeleider. Tijdens zo n eerste gesprek OPBOUW EN INRICHTING VAN DE SCHOOL 37

42 komen o.a. de werkzaamheden en de begeleiding op de werkplek aan de orde. Voordat de stage kan beginnen wordt door de stagegever, de stagebegeleider, de leerling en de ouder(s) een stageovereenkomst getekend met daarin een overzicht van verantwoordelijkheden, doelstellingen van de stage, de periode waarin en de dagen waarop stage gelopen zal worden. Ook wordt de begin- en eindtijd van de stage afgesproken. Gedurende de gehele stageperiode houdt de stagebegeleider contact met de stagegever, de leerling, de mentor en daar waar nodig ook met de ouders van de stagiair. De stagebegeleider bezoekt meerdere malen (minimaal 2x per jaar) na het opstarten het stageadres en bespreekt het verloop van de stage met alle betrokkenen. Hierbij worden steeds de competenties besproken en nieuwe doelen gesteld. Van het bezoek wordt een verslag gemaakt. Daar waar nodig adviseren we waar extra ondersteuning of begeleiding aangevraagd kan worden. Denk hierbij aan een verwijzing naar MEE, Gemeente of UWV. We proberen uiteindelijk met alle gegevens, voortkomend uit het stagetraject, in overleg met de betrokkenen een eindplaatsing te realiseren. Door een passend stagetraject hopen we voor al onze leerlingen een geschikte vorm van werk, opleiding of dagbesteding te vinden Stage en transitie Als school proberen wij de leerling zo goed mogelijk voor te bereiden op het leven na de schoolperiode. De overgang van de schoolse periode naar het echte leven, van school naar maatschappij, wordt transitie genoemd. Transitie wonen, opleiding/werken/dagbesteding en vrije tijd zijn in de voorbereiding belangrijke peilers. Het gaat hierbij om sociale vaardigheden, werkhouding, werktempo, taakaanpak, verantwoordingen nemen, e.d. Om deze vaardigheden te kunnen oefenen bieden we de leerlingen naast de lessen: Stages. Bij de afsluiting van de onderwijsloopbaan ontvangen de leerlingen een transitiedocument (overgangsdocument). 38 OPBOUW EN INRICHTING VAN DE SCHOOL

43 Het transitiedocument heeft als doel, de leerling bij verlaten van het VSO uitstroomprofiel arbeid een extra steun in de rug te geven bij hun vervolgstap naar de arbeidsmarkt. Het transitiedocument bevat informatie over kennis, vaardigheden, houding en de ondersteuningsbehoefte die de leerling (na schoolverlaten) heeft. OPBOUW EN INRICHTING VAN DE SCHOOL 39

44 5

45 :::5 Het schoolteam 5.1 Functies en taken in het schoolteam Locatiedirecteur De locatiedirecteur is integraal verantwoordelijk voor een locatie, hij legt verantwoording af aan de sectordirecteur van sector Zuid. Locatiecoördinator De locatiecoördinator voert beleidsvoorbereidende en uitvoerende taken uit op de locatie en is belast met de onderwijskundige- en onderwijsinhoudelijke organisatie. Hij legt verantwoording af aan de locatiedirecteur, is plaatsvervangend als de locatiedirecteur niet aanwezig is. Zorgcoördinator De zorgcoördinator is voorzitter van de Commissie van Begeleiding en het ZorgAdviesTeam (ZAT). De zorgcoördinator is belast met de zorginhoudelijke organisatie. Orthopedagoog Hij/zij heeft een onderzoekstaak en een begeleidingstaak. Hij maakt o.a. een dossieranalyse (ontwikkelingsperspectief), geeft handelingssuggesties en adviezen. Hij begeleidt het personeel van De Korenaer en incidenteel individuele leerlingen. Hij test leerlingen en is lid van de Commissie van Begeleiding en het ZorgAdviesTeam (ZAT). Hij heeft zorg voor het welbevinden van onze leerlingen. Intern begeleider De intern begeleider ondersteunt en begeleidt de (groeps/vak)mentoren in hun dagelijkse handelen. Dit kan o.a. met behulp van video interactie begeleiding. Hij/zij bewaakt de didactische en pedagogische processen en de voortgang daarvan. Daarnaast begeleidt en ondersteunt hij/zij leerlingen die extra zorg nodig hebben. De intern begeleider is lid van de Commissie HET SCHOOLTEAM 41

Schoolgids De Korenaer Strausslaan

Schoolgids De Korenaer Strausslaan Schoolgids De Korenaer Strausslaan 2015-2016 Schoolgids De Korenaer Strausslaan 2015-2016 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 Missie en visie 3 3.1 3.1.1 3.1.2 3.1.2.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6

Nadere informatie

Schoolgids De Korenaer Rector Baptistlaan 2014-2015

Schoolgids De Korenaer Rector Baptistlaan 2014-2015 Schoolgids De Korenaer Rector Baptistlaan 2014-2015 Schoolgids De Korenaer Rector Baptistlaan 2014-2015 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 Missie en visie 3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8

Nadere informatie

Schoolgids De Korenaer Rector Baptistlaan

Schoolgids De Korenaer Rector Baptistlaan Schoolgids De Korenaer Rector Baptistlaan 2016-2017 Schoolgids De Korenaer Rector Baptistlaan 2016-2017 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 2 2.1 2.2 Visie, missie, kernwaarden en onderwijsvisie 3 3.1 3.2 3.3 3.4

Nadere informatie

Toelichting ontwikkelingsperspectief

Toelichting ontwikkelingsperspectief Toelichting ontwikkelingsperspectief Dit document is bedoeld als achtergrond informatie voor de scholen, maar kan ook (in delen, zo gewenst) gebruikt worden als informatie aan ouders, externe partners

Nadere informatie

Bernardusschool Praktische stroom, uitstroomprofiel arbeidsmatige dagbesteding

Bernardusschool Praktische stroom, uitstroomprofiel arbeidsmatige dagbesteding Bernardusschool Praktische stroom, uitstroomprofiel arbeidsmatige dagbesteding Typering van de vakken die binnen het profiel arbeidsmatige dagbesteding worden aangeboden Nederlandse taal en communicatie

Nadere informatie

KWALITEITSWET (V)SO DE SPRIENKE KWALITEITSWET (V)SO DE SPRIENKE. Uitdaging Beweging Perspectief

KWALITEITSWET (V)SO DE SPRIENKE KWALITEITSWET (V)SO DE SPRIENKE. Uitdaging Beweging Perspectief DE SPRIENKE Uitdaging Beweging Perspectief Mytylschool de Sprienke Vivaldipad 1, 4462 JA Goes Telefoon: 0113 22 91 50 E-mail: info@desprienke.nl Website: www.desprienke.nl KWALITEITSWET (V)SO KWALITEITSWET

Nadere informatie

BROCHURE VERDER NA DE TWEEDE KLAS IN

BROCHURE VERDER NA DE TWEEDE KLAS IN BROCHURE VERDER NA DE TWEEDE KLAS IN 2018-2019 Voor ouders van leerlingen in klas 2 vmbo skills Geachte ouder(s)/verzorger(s), Uw zoon of dochter zit op dit moment in het tweede leerjaar van de onderbouw

Nadere informatie

PAKKETKEUZE EN LOOPBAAN ORIËNTATIE

PAKKETKEUZE EN LOOPBAAN ORIËNTATIE PAKKETKEUZE EN LOOPBAAN ORIËNTATIE LOB/PAKKETKEUZE OP HET BERNARD NIEUWENTIJT COLLEGE de loopbaan begeleiding is de verantwoordelijkheid van de decaan, mentoren en vakdocenten. de decaan coördineert de

Nadere informatie

Schoolverlaters informatie avond FOCUS. Informatieavond 22 november 2016

Schoolverlaters informatie avond FOCUS. Informatieavond 22 november 2016 Schoolverlaters informatie avond FOCUS Informatieavond 22 november 2016 Wie ben ik? Mieke Pelger Stage coördinator en transitiecoach Samen met de mentoren tevens stagedocenten zorgen wij dat iedereen op

Nadere informatie

Protocol overgangsnormen. schooljaar

Protocol overgangsnormen. schooljaar Protocol overgangsnormen schooljaar 2017-2018 Team>docenten>protocollen>overgangsnormen 2017-2018 Inhoud Inleiding... 3 1. Doelstelling... 4 2. Algemene bepalingen... 5 3. Naar een ander niveau... 7 4.

Nadere informatie

Ouderavond Ordening en Ontwikkeling

Ouderavond Ordening en Ontwikkeling Ouderavond Ordening en Ontwikkeling dinsdag 1 oktober 2013 Programma 1. Missie & Visie; waar staan we voor 2. Wet kwaliteit VSO 3. Richtinggevend (wettelijk) kader USP 4. Profielen in beeld 5. Verbindingen

Nadere informatie

Beleid IVIO-examinering VSO Widdonckschool Weert

Beleid IVIO-examinering VSO Widdonckschool Weert Beleid IVIO-examinering VSO Widdonckschool Weert VSO Widdonckschool bereidt leerlingen/jongeren voor op hun toekomstige plaats in de huidige samenleving. VSO De Widdonckschool Weert is er voor leerlingen

Nadere informatie

Katern schoolresultaten de Taalbrug VSO

Katern schoolresultaten de Taalbrug VSO Toledolaan 3 5629 CC Eindhoven Telefoon: 040 290 23 45 website: www.taalbrug.nl Katern schoolresultaten de Taalbrug VSO - 2019 D E T A A L B R U G VSO - D I P L O M A G E R I C H T Voorwoord Voor u liggen

Nadere informatie

* Vanaf 9 september is onze nieuwe website online : www.pentacollege-attendiz.nl

* Vanaf 9 september is onze nieuwe website online : www.pentacollege-attendiz.nl Opbrengsten Penta College 2014-2015 Inleiding Iedere school heeft tot taak onderwijs te bieden waarbij de leerlingen kennis, vaardigheden en houdingen verwerven. Uitgangspunt voor dat aanbod zijn de kerndoelen

Nadere informatie

Informatieboekje leerjaar 2. Vakkenpakket TL 3 kiezen

Informatieboekje leerjaar 2. Vakkenpakket TL 3 kiezen 2017-2018 Vakkenpakket TL 3 kiezen Inhoud Beste leerlingen en hun ouder(s) of verzorger(s),... 2 Het vmbo 3 Vakkenkeuze voor de 3 e klas vmbo-tl.4 De gevolgen van je keuze..5 Doorstroom van 4 vmbo -tl

Nadere informatie

nieuwsbrief. 01 nieuwsbrief voor ouders/verzorgers

nieuwsbrief. 01 nieuwsbrief voor ouders/verzorgers nieuwsbrief. 01 nieuwsbrief voor ouders/verzorgers Intern begeleider Actieplan Examens Projectweek Dec. 2014 Projectweek Vorige week hebben we voor het eerst een projectweek gehouden op de Rede. Spannend

Nadere informatie

Informatiebrochure. Ouders 3 VMBO-T Leerlingen. Vakkenpakket 4 vmbo -T

Informatiebrochure. Ouders 3 VMBO-T Leerlingen. Vakkenpakket 4 vmbo -T Informatiebrochure Ouders 3 VMBO-T Leerlingen Vakkenpakket 4 vmbo -T 2015/2016 Inhoud. 1. Inleiding. 2. Voorbereiding op de keuze en de website www.huygens.dedecaan.net 3. Vakkenpakket examenjaar. 4. Uitbreiding

Nadere informatie

Informatieboekje leerjaar 2

Informatieboekje leerjaar 2 2016 Vakkenpakket TL 3 kiezen Inhoud Beste leerlingen en hun ouder(s) of verzorger(s),... 2 Het vmbo 3 Vakkenkeuze voor de 3 e klas vmbo-tl.4 De gevolgen van je keuze..5 Doorstroom van 4 vmbo -tl naar

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel Attendiz

Schoolondersteuningsprofiel Attendiz Schoolondersteuningsprofiel Attendiz 1. Inleiding Alle scholen baseren hun onderwijs op de zeven kernwaarden zoals die door het Landelijk Expertise Centrum Speciaal Onderwijs zijn ontwikkeld: 1. Is ambitieus

Nadere informatie

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding Namens de mentoren mijn naam: Bas Kuiper Onderwerp vanavond: LOB programma waar zijn we? keuzekaart met oa: Gemengde Leerweg; mevr. Noordergraaf Nieuw vak: Kunst2

Nadere informatie

- Aan het eind van deze fase is niveau 1F bereikt

- Aan het eind van deze fase is niveau 1F bereikt Bernardusschool - Cognitiestroom, uitstroomprofiel arbeidsmarkt Typering van de vakken die binnen het profiel arbeidsmarkt worden aangeboden Nederlandse taal en communicatie Op de Cognitiestroom van de

Nadere informatie

Typering van de vakken die binnen het profiel Cognitief ZML en PRO worden aangeboden

Typering van de vakken die binnen het profiel Cognitief ZML en PRO worden aangeboden Bernardusschool SO-, uitstroomprofiel ZML Cognitie en PRO Typering van de vakken die binnen het profiel Cognitief ZML en PRO worden aangeboden Nederlandse taal en communicatie Op de Cognitiestroom van

Nadere informatie

Specifiek vmbo, vmbo voor leerlingen met extra ondersteuningsbehoefte. Leerwegen: BBL, KBL, TL. samen een eigen wijze weg vinden

Specifiek vmbo, vmbo voor leerlingen met extra ondersteuningsbehoefte. Leerwegen: BBL, KBL, TL. samen een eigen wijze weg vinden Specifiek vmbo, vmbo voor leerlingen met extra ondersteuningsbehoefte Leerwegen: BBL, KBL, TL Bij De Rotonde werkt een jong team in de onderbouw. Onze docenten staan daarom dicht bij de leerlingen. De

Nadere informatie

Uitstroombrochure. Arbeidstoeleiding VSO. Uitstroombrochure Bernardusschool

Uitstroombrochure. Arbeidstoeleiding VSO. Uitstroombrochure Bernardusschool Uitstroombrochure Arbeidstoeleiding VSO Inleiding In deze brochure willen we een overzicht geven van de uitstroommogelijkheden voor onze doelgroep en van de stappen die genomen moeten worden om de uitstroom

Nadere informatie

Bevorderingsnormen 2016/2017. Vmbo

Bevorderingsnormen 2016/2017. Vmbo Bevorderingsnormen 2016/2017 Vmbo Algemene Bepalingen 1. De bevorderingsnormen en algemene bepalingen zijn openbaar en dienen voor leerlingen en ouders ter inzage beschikbaar te zijn. 2. Wijzigingen dienen

Nadere informatie

Vmbo. Vakkenoverzicht

Vmbo. Vakkenoverzicht Vmbo Basis- & kaderberoepsgerichte (bb & kb) leerweg Op de Ambelt geven wij onderwijs aan leerlingen bij wie het ontwikkelingsproces is verstoord of waar het verstoord dreigt te worden. Regelmatig is er

Nadere informatie

VERSLAG VIERJAARLIJKS BEZOEK. Portalis, locatie Groningen (Portalis Onderwijs en Arbeidstoeleiding)

VERSLAG VIERJAARLIJKS BEZOEK. Portalis, locatie Groningen (Portalis Onderwijs en Arbeidstoeleiding) VERSLAG VIERJAARLIJKS BEZOEK Portalis, locatie Groningen (Portalis Onderwijs en Arbeidstoeleiding) Plaats : Groningen BRIN nummer : 02YL OKE 01 VSO Onderzoeksnummer : 281164 Datum onderzoek : 15 januari

Nadere informatie

DE AARDESCHOOL VOOR PRIMAIR ONDERWIJS

DE AARDESCHOOL VOOR PRIMAIR ONDERWIJS BIJLAGE: UITKOMST ONDERZOEK DE AARDESCHOOL VOOR PRIMAIR ONDERWIJS TE ZUTPHEN INHOUD Uitkomst onderzoek De Aardeschool PO te Zutphen 3 2 en oordelen per onderliggende onderzoeksvraag 4 3 Samenvattend oordeel

Nadere informatie

Uit het onderzoekskader 2017 van Inspectie van het Onderwijs. Primair onderwijs

Uit het onderzoekskader 2017 van Inspectie van het Onderwijs. Primair onderwijs Uit het onderzoekskader 2017 van Inspectie van het Onderwijs Primair onderwijs ONDERWIJSPROCES (OP) OP1. Aanbod Het aanbod bereidt de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving. De school biedt

Nadere informatie

Christiaan Huygens College

Christiaan Huygens College Welkom op de informatieavond voor ouders en leerlingen Leerjaar 2 Programma - Toelichting KWT uren door mentor - Toelichting profielen en leerwegen door decaan - 20.00 uur: Kennismakingsronde profiel Kiezen

Nadere informatie

DOE040 VOORTGEZET ONDERWIJS

DOE040 VOORTGEZET ONDERWIJS BIJLAGE 2: UITKOMST ONDERZOEK DOE040 VOORTGEZET ONDERWIJS TE EINDHOVEN INHOUD Uitkomst onderzoek DOE040 VO te Eindhoven 3 2 en oordelen per onderliggende onderzoeksvraag 4 3 Samenvattend oordeel 10 Bijlage

Nadere informatie

VERSLAG VIERJAARLIJKS BEZOEK. Beukenrode Onderwijs

VERSLAG VIERJAARLIJKS BEZOEK. Beukenrode Onderwijs VERSLAG VIERJAARLIJKS BEZOEK Beukenrode Onderwijs Plaats : Doorn BRIN nummer : 02RM OKE 01 VSO Onderzoeksnummer : 281988 Datum onderzoek : 19 maart 2015 Datum vaststelling : 26 mei 2015 Pagina 2 van 10

Nadere informatie

Profielkeuze 4 MAVO

Profielkeuze 4 MAVO Profielkeuze 4 MAVO 2019-2020 2 Inleiding Kiezen in de derde klas. Vorig schooljaar heb je in de tweede klas de eerste keuze gemaakt in de richting van een profiel. Doordat de meeste vakken in de derde

Nadere informatie

samen leren zelf doen praktijkschool apeldoorn praktijkschool apeldoorn openbare school voor praktijkonderwijs

samen leren zelf doen praktijkschool apeldoorn praktijkschool apeldoorn openbare school voor praktijkonderwijs praktijkschool apeldoorn openbare school voor praktijkonderwijs samen leren zelf doen praktijkschool apeldoorn Colofon De Praktijkschool Apeldoorn bezoekadres Fabianusstraat 2, Apeldoorn postadres Postbus

Nadere informatie

Overgangs- en doorstroombeleid Adriaan Roland Holstschool

Overgangs- en doorstroombeleid Adriaan Roland Holstschool Overgangs- en doorstroombeleid Adriaan Roland Holstschool 16 oktober 2018 - Ingaande schooljaar 2018-2019 Ten behoeve van de duidelijkheid wordt in dit document voor de tweede fase de reguliere terminologie

Nadere informatie

BEROEPSGERICHT VMBO HENGELO

BEROEPSGERICHT VMBO HENGELO BEROEPSGERICHT VMBO HENGELO DE ONDERBOUW Team VMBO Hengelo 28 januari 2017 EEN NIEUWE SCHOOL, EEN NIEUWE KANS UITGANGSPUNTEN VOOR HET BEROEPSGERICHT VMBO HENGELO Ontplooiing en ontwikkeling van basisvaardigheden

Nadere informatie

Kiezen, ontdekken & doen!

Kiezen, ontdekken & doen! BUSINESS SCHOOL BUSINESS SCHOOL christelijke school voor vmbo-mbo-hgl Kiezen, ontdekken Kiezen, ontdekken & doen! Veel praktijk en (digitale) vaardigheden Onderbouw op MBS & doen MBS in het kort Je werkt

Nadere informatie

Doelomschrijving vier deelnemende scholen

Doelomschrijving vier deelnemende scholen Doelomschrijving vier deelnemende scholen 1 doelgroepomschrijvingen Leerbedrijf BAVA (ROC-AKA) Het leerbedrijf Basisvaardigheden (BAVA) is onderdeel van de school voor AKA van het ROC Midden Brabant. Bij

Nadere informatie

1e klas: met vrienden en vriendinnen van de basisschool in één klas

1e klas: met vrienden en vriendinnen van de basisschool in één klas 1 mavo Intro Deze brochure geeft u informatie over de vmbo-theoretische leerweg op hethml: de mavo. Met vragen kunt u terecht bij de afdelingsleider bovenbouw mavo, Thomas ter Hart. 1e klas: met vrienden

Nadere informatie

Werkgroep resultaten en opbrengsten

Werkgroep resultaten en opbrengsten Werkgroep resultaten en opbrengsten Domein INK: Resultaten en opbrengsten Thema: Leeropbrengsten Prestatie-indicator: Niveau Leeropbrengsten, niveau 80% van de haalt minimaal zijn uitstroomprofiel en uitstroomniveau.

Nadere informatie

Het IOP en OPP in het praktijkonderwijs

Het IOP en OPP in het praktijkonderwijs Het IOP en OPP in het praktijkonderwijs Alle leerlingen in het Praktijkonderwijs werken met een IOP. De verwachtingen, doelen, competenties en mogelijkheden van de leerling zijn richtinggevend voor het

Nadere informatie

De doelen van het onderwijs op locatie De Ring zijn gebaseerd op vier kernwaarden vanuit de missie:

De doelen van het onderwijs op locatie De Ring zijn gebaseerd op vier kernwaarden vanuit de missie: CSG LIUDGER DE RING ONDERSTEUNINGSPLAN 2014 Voorwoord De doelen van het onderwijs op locatie De Ring zijn gebaseerd op vier kernwaarden vanuit de missie: Veiligheid, Respect, Betrokkenheid en Ontplooiing

Nadere informatie

College voor. beroepsonderwijs. vmbo basis- en kaderberoepsgerichte leerwegen. algemeen toegankelijk

College voor. beroepsonderwijs. vmbo basis- en kaderberoepsgerichte leerwegen. algemeen toegankelijk College voor vmbo basis- en kaderberoepsgerichte leerwegen algemeen toegankelijk beroepsonderwijs College voor Beroepsonderwijs Wie zijn we? Alle leerlingen die de basisberoepsgerichte of de kaderberoepsgerichte

Nadere informatie

Ons. Onderwijs. Kwaliteit in onderwijs

Ons. Onderwijs. Kwaliteit in onderwijs Ons Onderwijs Kwaliteit in onderwijs Voorwoord Bij Marianum staat de ontwikkeling van de leerling voorop. Wij staan voor aantrekkelijk en afgestemd onderwijs, gemotiveerde leerlingen en goede eindresultaten.

Nadere informatie

Schoolgids Deel b VSO Klein Borculo

Schoolgids Deel b VSO Klein Borculo Schoolgids -9 Deel b VSO Klein Borculo Inleiding Onze schoolgids is opgeknipt in twee delen, deel A en B. Dit is deel B. Dit deel gaat met name over de schoolontwikkeling en de onderwijsopbrengsten. Hiermee

Nadere informatie

2. Waar staat de school voor?

2. Waar staat de school voor? 2. Waar staat de school voor? Missie en Visie Het Rondeel gaat uit van de Wet op het Basisonderwijs. Het onderwijs omvat de kerndoelen en vakgebieden die daarin zijn voorgeschreven. Daarnaast zijn ook

Nadere informatie

Het nieuwe vmbo. Talenten laten groeien. de Ambelt. Gentiaan College. Januari 2017 versie: 1.0. Pagina 1 van 11

Het nieuwe vmbo. Talenten laten groeien. de Ambelt. Gentiaan College. Januari 2017 versie: 1.0. Pagina 1 van 11 Januari 2017 versie: 1.0 Gentiaan College Talenten laten groeien. de Ambelt Pagina 1 van 11 Inhoudsopgave 1. Het nieuwe vmbo... 3 Profielen in het vmbo... 3 De avo-vakken... 3 Het beroepsgerichte profielvak...

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel SWV Deventer VO en VSO Versie december 2015

Schoolondersteuningsprofiel SWV Deventer VO en VSO Versie december 2015 Schoolondersteuningsprofiel SWV Deventer VO en VSO Versie december 2015 De Ambelt VSO, locatie Ludgerstraat Deventer Ludgerstraat 1b 7415 DV Deventer 0570 605 383 School voor VMBO Kader en Mavo en HAVO

Nadere informatie

Welkom. Informatieavond MAVO

Welkom. Informatieavond MAVO Welkom Informatieavond MAVO 19 januari 2017 Programma Van leerjaar 2 naar leerjaar 3 Bovenbouw Mavo Goede doorstroom: Keuzeactiviteiten Voorlopig advies december Open avond Fabritius (wo 8 februari) Bezoek

Nadere informatie

Welkom. voorlichtingsavond leerjaar 3 VMBO-TL

Welkom. voorlichtingsavond leerjaar 3 VMBO-TL Welkom voorlichtingsavond leerjaar 3 VMBO-TL Programma Eerste deel van de avond» Algemeen: leerjaar 3 Vmbo-TL» Regelementen en PTA» Onderweg naar kiezen : schooldecaan Vmbo-TL Laatste deel van de avond»

Nadere informatie

Schoolgids Deel b VSO De Veenlanden

Schoolgids Deel b VSO De Veenlanden Schoolgids - Deel b VSO De Veenlanden Inleiding Onze schoolgids is opgeknipt in twee delen, deel A en B. Dit is deel B. Dit deel gaat met name over de schoolontwikkeling en de onderwijsopbrengsten. Hiermee

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel Attendiz

Schoolondersteuningsprofiel Attendiz Schoolondersteuningsprofiel Attendiz 1. Inleiding Alle scholen baseren hun onderwijs op de zeven kernwaarden zoals die door het Landelijk Expertise Centrum Speciaal Onderwijs zijn ontwikkeld: 1. Is ambitieus

Nadere informatie

INFORMATIEBOEKJE PAKKETKEUZE VMBO 2014-2015

INFORMATIEBOEKJE PAKKETKEUZE VMBO 2014-2015 1. VMBO: DE THEORETISCHE LEERWEG (TL)... 2 2. SECTORKEUZE... 2 3. VAKKENPAKKETKEUZE VAN KLAS 2 VMBO-TL/TL-HAVO NAAR KLAS 3 VMBO-TL... 3 KEUZEFORMULIER VAN KLAS 2 NAAR 3 VMBO... 4 4. VAKKENPAKKETKEUZE VAN

Nadere informatie

Informatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO

Informatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO Informatie voor ouders groep 8 over: Overgang van PO naar VO De Overstap Let op! Informatie over de procedure aanmelding wordt tijdens de decemberavonden in het VO aan de ouders gegeven. Inrichting van

Nadere informatie

In dit boekje vinden jullie informatie over de vervolgmogelijkheden na klas 1 en 2 op onze school.

In dit boekje vinden jullie informatie over de vervolgmogelijkheden na klas 1 en 2 op onze school. 2 Voorwoord Beste leerlingen/geachte ouders, In dit boekje vinden jullie informatie over de vervolgmogelijkheden na klas 1 en 2 op onze school. Als leerling is een richting kiezen voor jou heel belangrijk.

Nadere informatie

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding 1 LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding Namens de mentoren mijn naam: Bas Kuiper Onderwerp vanavond: 2 LOB programma waar zijn we? keuzekaart Havo Muurhuizen door dhr. v/der Belt MBO nog niet genoeg /

Nadere informatie

Op weg naar een betekenisvolle toekomst. Arbeidsmarktgericht & dagbesteding

Op weg naar een betekenisvolle toekomst. Arbeidsmarktgericht & dagbesteding Op weg naar een betekenisvolle toekomst. Arbeidsmarktgericht & dagbesteding Persoonlijke doelen nastreven. Werken aan je perspectief Het Heuvelrug College biedt voortgezet speciaal onderwijs aan leerlingen

Nadere informatie

Bevorderings- en instroomrichtlijnen. Carmelcollege Gouda

Bevorderings- en instroomrichtlijnen. Carmelcollege Gouda Bevorderings- en instroomrichtlijnen Carmelcollege Gouda voor ouders, leerlingen en docenten Carmelcollege Gouda, versie 5.1 een bundel voor ouders, leerlingen en docenten September 2017 1 Inhoud 1 Bevorderingsrichtlijnen

Nadere informatie

keuzeformulier uiterlijk vrijdag 15 maart

keuzeformulier uiterlijk vrijdag 15 maart Aan de ouders/verzorgers van leerlingen uit het derde leerjaar TL. UCN 18/19 170 Zaandam, januari 2019 Geachte ouders/verzorgers, Wij nodigen u uit op dinsdag 5 februari voor een informatieavond over de

Nadere informatie

Specifiek vmbo, vmbo voor leerlingen met extra ondersteuningsbehoefte. Leerwegen: BBL, KBL, TL. samen een eigen wijze weg vinden

Specifiek vmbo, vmbo voor leerlingen met extra ondersteuningsbehoefte. Leerwegen: BBL, KBL, TL. samen een eigen wijze weg vinden Specifiek vmbo, vmbo voor leerlingen met extra ondersteuningsbehoefte Leerwegen: BBL, KBL, TL Welkom Als er sprake is van leer- en/of gedragsproblemen, waarbij meer ondersteuning nodig is dan het reguliere

Nadere informatie

Specifiek vmbo, vmbo voor leerlingen met extra ondersteuningsbehoefte. Leerwegen: BBL, KBL, TL. samen een eigen wijze weg vinden

Specifiek vmbo, vmbo voor leerlingen met extra ondersteuningsbehoefte. Leerwegen: BBL, KBL, TL. samen een eigen wijze weg vinden Specifiek vmbo, vmbo voor leerlingen met extra ondersteuningsbehoefte Leerwegen: BBL, KBL, TL Bij De Rotonde werkt een jong team in de onderbouw. Onze docenten staan daarom dicht bij de leerlingen. Ze

Nadere informatie

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding Namens de mentoren mijn naam: Bas Kuiper Onderwerp vanavond: LOB programma waar zijn we? keuzekaart met oa: Gemengde Leerweg; mevr. Noordergraaf Havo algemeen Havo

Nadere informatie

mytylschool de Sprienke

mytylschool de Sprienke mytylschool de Sprienke Uitdaging Beweging Perspectief VSO leerweg 1 12-20 jaar vanaf + 16 jaar transitie VSO leerweg 2 12-20 jaar vanaf + 17 jaar transitie VSO leerweg 3 12-20 jaar vanaf + 17 jaar transitie

Nadere informatie

Christiaan Huygens College

Christiaan Huygens College Welkom op de informatieavond voor ouders en leerlingen Leerjaar 2 Programma - Toelichting decaan over de profielen en leerwegen - 20.15 uur: Kennismakingsronde profiel Waarom kiezen? - Leerling kiest een

Nadere informatie

Opbrengsten Pleysier College

Opbrengsten Pleysier College Opbrengsten Pleysier College 216-217 Uitstroomcohort 216-217 Bestendiging uitstroomcohort 21-216 Els Westerhuis maart 218 Inhoudsopgave 1 1. Aantal schoolverlaters + en 2 2. Overzicht aantallen tussentijdse

Nadere informatie

Determinatieavond leerjaar 2

Determinatieavond leerjaar 2 Programma: Determinatie TL Beroepsgericht Waar kijken wij naar bij uw zoon/dochter: Cijfers (kennis, vakvaardigheden en leervermogen) Algemene vaardigheden en (studie)houding Cito Vas Wat wil de leerling

Nadere informatie

Groeidocument SWV Primair Onderwijs Midden Holland Herziening versie 101215. Groeidocument GROEIDOCUMENT. Naam leerling

Groeidocument SWV Primair Onderwijs Midden Holland Herziening versie 101215. Groeidocument GROEIDOCUMENT. Naam leerling Groeidocument GROEIDOCUMENT Dossiernummer (niet invullen door school) Toestemming van ouder(s)/verzorger(s)* Ouder(s)/verzorger(s)* hebben kennis genomen van de inhoud van dit Groeidocument. Ouder(s)/verzorger(s)

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. de Dijnselburgschool voor praktijkonderwijs PRO

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. de Dijnselburgschool voor praktijkonderwijs PRO RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK de Dijnselburgschool voor praktijkonderwijs PRO Plaats : Zeist BRIN nummer : 26HY C1 BRIN nummer : 26HY 00 PRO Onderzoeksnummer : 254037 Datum onderzoek : 25

Nadere informatie

MAVO-3 15 januari 2019

MAVO-3 15 januari 2019 Voorlichting MAVO-3 15 januari 2019 Doorstroming binnen VMBO Het diploma omvat tenminste: 6 AVO-vakken evt. 7 De MAVO geeft alle doorstroomrechten! HAVO MBO Sectoren/Profielen Er zijn 4 sectoren/profielen:

Nadere informatie

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding 1 LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding Namens de mentoren mijn naam: Bas Kuiper Onderwerp vanavond: 2 LOB programma waar zijn we? keuzekaart Havo Muurhuizen door dhr. v/der Belt MBO nog niet genoeg /

Nadere informatie

vmbo bb en kb, ondersteuningsgroepen bb, kb en tl 500 leerlingen

vmbo bb en kb, ondersteuningsgroepen bb, kb en tl 500 leerlingen vmbo bb en kb, ondersteuningsgroepen vmbo bb, kb en tl 500 leerlingen Leren door te doen Wij zijn een open christelijke school voor voortgezet onderwijs in de stad Groningen. Onze school is een plek waar

Nadere informatie

OVERGANGSPROTOCOL GEERT GROOTE COLLEGE AMSTERDAM

OVERGANGSPROTOCOL GEERT GROOTE COLLEGE AMSTERDAM OVERGANGSPROTOCOL GEERT GROOTE COLLEGE AMSTERDAM Inleiding In dit protocol wordt beschreven wat de richtlijnen zijn die we hanteren bij de overgangen tussen de verschillende leerjaren en niveaus. De uitgangspunten

Nadere informatie

Achtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt:

Achtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt: Achtergrond Basisschool De Regenboog staat in de wijk Zuid-west in Boekel en valt onder het bestuur van Zicht PO. Evenals de andere scholen onder dit bestuur gaan wij de komende periode vorm geven aan

Nadere informatie

OVERGANGSNORMEN 2015-2016

OVERGANGSNORMEN 2015-2016 De overgangsnormen maken deel uit van de schoolgids SCZ Stedelijk College Van Doornenplantsoen 1 2722 ZA Zoetermeer Tel. (079) 331 03 00 Fax (079) 331 40 40 E-mail: info@stedelijk-college.nl Website: www.stedelijk-college.nl

Nadere informatie

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding 1 LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding Namens de mentoren mijn naam: Bas Kuiper Onderwerp vanavond: 2 LOB programma waar zijn we? keuzekaart Havo Muurhuizen door mevr. Koster MBO nog niet genoeg / wat

Nadere informatie

Vastgesteld op [ ] Advies DR [ (1 e bespreking] Looptijd Schoolondersteuningsprofiel versie 1.2

Vastgesteld op [ ] Advies DR [ (1 e bespreking] Looptijd Schoolondersteuningsprofiel versie 1.2 Vastgesteld op [30-08-2016] Advies DR [15-12-2016 (1 e bespreking] Looptijd 2016-2020 Schoolondersteuningsprofiel versie 1.2 Schoolondersteuningsprofiel Wat is een schoolondersteuningsprofiel? Een school

Nadere informatie

DECANOLOGICA LEERJAAR 2 VMBO

DECANOLOGICA LEERJAAR 2 VMBO DECANOLOGICA LEERJAAR 2 VMBO 2015-2016 1 Inhoudsopgave 1 Het onderwijs verandert blz 3 2 Kiezen in VMBO-2 blz 4 3 De opleidingen binnen het Minkema College blz 5 Basis- en kaderberoepsgerichte leerweg

Nadere informatie

Overgangsnormen en slaagregeling

Overgangsnormen en slaagregeling Overgangsnormen en slaagregeling 2018-2019 Marcanti College Jan van Galenstraat 31 1051 KM Amsterdam 020-6069000 www.marcanti.espritscholen.nl Overgangsnormen en slaagregeling 2018-2019 1. Overgangsregeling:

Nadere informatie

keuzeformulier uiterlijk vrijdag 15 maart

keuzeformulier uiterlijk vrijdag 15 maart Aan de ouders/verzorgers van leerlingen uit het tweede leerjaar TL. UCN 18/19 169 Zaandam, januari 2019 Geachte ouders/verzorgers, Wij nodigen u uit op dinsdag 5 februari voor een informatieavond over

Nadere informatie

Informatieavond Informatie avond Profiel en Pakket keuze Van klas 3 naar klas 4 GL/TL april 2018

Informatieavond Informatie avond Profiel en Pakket keuze Van klas 3 naar klas 4 GL/TL april 2018 Informatieavond Informatie avond Profiel en Pakket keuze Van klas 3 naar klas GL/TL april 2018 Programma 19.00 uur Welkom,teamleidster TGL mevr.o.grootjans (aula) 19.00 19.5 uur Uitleg over de profiel

Nadere informatie

Protocol Ontwikkelingsperspectief. 1. Inleiding. 2. Wet en regelgeving. 3. Huidig toezicht- en waarderingskader inspectie

Protocol Ontwikkelingsperspectief. 1. Inleiding. 2. Wet en regelgeving. 3. Huidig toezicht- en waarderingskader inspectie Protocol Ontwikkelingsperspectief 1. Inleiding In het ontwikkelingsperspectief (OPP) beschrijft de school de doelen die een leerling kan halen. Het biedt handvatten waarmee de leraar het onderwijs kan

Nadere informatie

SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL VSO de Korenaer Stevensbeek

SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL VSO de Korenaer Stevensbeek SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL VSO de Korenaer Stevensbeek nov 2014 1 Korte beschrijving van VSO de Korenaer locatie Stevensbeek VSO de Korenaer locatie Stevensbeek is een school voor speciaal voortgezet

Nadere informatie

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding 1 LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding Namens de mentoren mijn naam: Bas Kuiper Onderwerp vanavond: 2 LOB programma waar zijn we? keuzekaart Havo Muurhuizen door dhr. v/der Belt MBO nog niet genoeg /

Nadere informatie

SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL RENN4 DE ATLAS ASSEN

SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL RENN4 DE ATLAS ASSEN SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL RENN4 DE ATLAS ASSEN 2015-2016 RENN4 De Atlas Vivaldilaan 46 Postbus 30017 0592 340497 Brinnummer: E-mail: 9402 VE Assen 9400 RA Assen 00zf atlas@renn4.nl www.renn4.nl 1 Inleiding

Nadere informatie

Ontwikkelingsperspectiefplan. 1. Voor welke leerlingen moet een VO-school een OPP opstellen?

Ontwikkelingsperspectiefplan. 1. Voor welke leerlingen moet een VO-school een OPP opstellen? Ontwikkelingsperspectiefplan Deze informatie is onder andere gebaseerd op een memo, die is opgesteld in samenwerking met het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de Inspectie van het Onderwijs

Nadere informatie

De Maatwerkplek van basisschool Schinveld.

De Maatwerkplek van basisschool Schinveld. De Maatwerkplek van basisschool Schinveld. Leren en laten leren Vermunt J. (2006); Het leerproces en leren is ontwikkelen Voorwoord Hoe willen wij dat leerlingen leren? We willen dat ze dingen leren waar

Nadere informatie

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding

LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding LOB Loopbaan Oriëntatie & Begeleiding Namens de mentoren mijn naam: Bas Kuiper Onderwerp vanavond: LOB programma waar zijn we? keuzekaart met oa: Gemengde Leerweg; lok. Mvz - mevr. Noordergraaf Havo en

Nadere informatie

Informatiefolder voor ouders. Kempenhorst College: Hart voor de leerling Klein en Betrokken. Kempenhorst, een fijne school!

Informatiefolder voor ouders. Kempenhorst College: Hart voor de leerling Klein en Betrokken. Kempenhorst, een fijne school! Informatiefolder voor ouders Kempenhorst College: Hart voor de leerling Klein en Betrokken Kempenhorst, een fijne school! Structuur van de school Leerjaar 4 Leerjaar 3 Theoretische leerweg Keuze uit 2

Nadere informatie

Informatieavond 25 november 2015. doorstroom voor 2 vmbo basis en kader

Informatieavond 25 november 2015. doorstroom voor 2 vmbo basis en kader Informatieavond 25 november 2015 doorstroom voor 2 vmbo basis en kader Onderwerpen Doorstroom Vernieuwing VMBO Keuzes Aanbod van 2College Durendael Leerjaar 3 Begeleiding en procedure profielkeuze Doorstroommogelijkheden

Nadere informatie

Aloysius/De Roosten. Focus op jou

Aloysius/De Roosten. Focus op jou Aloysius/De Roosten Focus op jou Missie Leerlingen begeleiden naar een MAVO (VMBO-T) diploma door het bieden van Structuur Veiligheid Overzicht Persoonlijke aandacht Uiteindelijk Schoolleiding Vestigingsdirecteur

Nadere informatie

Bevorderings- en instroomrichtlijnen. Carmelcollege Gouda

Bevorderings- en instroomrichtlijnen. Carmelcollege Gouda Bevorderings- en instroomrichtlijnen Carmelcollege Gouda voor ouders, leerlingen en docenten Carmelcollege Gouda, versie 3.2 een bundel voor ouders, leerlingen en docenten Maart 2015 1 Inhoud 1 Bevorderingsrichtlijnen

Nadere informatie

Samen laten we elke jongere groeien

Samen laten we elke jongere groeien VSO Samen laten we elke jongere groeien OP ZOEK NAAR TALENTEN De Anne Flokstraschool geeft (voortgezet) speciaal onderwijs aan zeer moeilijk lerende jongeren in de leeftijd van 12 tot 20 jaar met een verstandelijke

Nadere informatie

Theoretische Leerweg leerjaar 4

Theoretische Leerweg leerjaar 4 PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING SCHOOLJAAR 2015 2016 VMBO Theoretische Leerweg leerjaar 4 September 2015 Geachte ouders/verzorgers en examenkandidaten, Tijdens het derde en het vierde leerjaar wordt

Nadere informatie

Praktijkonderwijs. TerraNigraMaastricht

Praktijkonderwijs. TerraNigraMaastricht Praktijkonderwijs TerraNigraMaastricht Contact Praktijkonderwijs TerraNigraMaastricht Terra Nigrastraat 5 6216 BK Maastricht T 043-3621079 E administratie@terranigra.nl I www.terranigra.nl Persoonlijk

Nadere informatie

Het Leukste Vmbo. Haalt je beste binnenste buiten. Van ALMELO. Open dagen

Het Leukste Vmbo. Haalt je beste binnenste buiten. Van ALMELO. Open dagen ar ol ja Scho 2020 / 2019 Het Leukste Vmbo Open dagen Van ALMELO Woensdag 28 november 2018 van 15.00 tot 20.00 uur Woensdag 16 januari 2019 van 15.00 tot 20.00 uur Haalt je beste binnenste buiten. informatie

Nadere informatie

Van de onderbouw naar de bovenbouw

Van de onderbouw naar de bovenbouw Van de onderbouw naar de bovenbouw 2018-2019 Wanneer ga je over in klas 1 en 2? Welke keuzes moet je maken in klas 2? Hoe gaat dat dan allemaal? Scholengemeenschap Panta Rhei Amstelveen, september 2018

Nadere informatie

Keuze vervolgopleiding en wiskunde-plus

Keuze vervolgopleiding en wiskunde-plus Keuze vervolgopleiding en wiskunde-plus Naam: Klas 3: Mentor: Vul in: 1e Profiel keuze: Eventueel 2e Profiel keuze: Vul ook de onderstaande gegevens zorgvuldig in. Dan kan bekeken worden of het gekozen

Nadere informatie

SchoolOndersteuningsProfiel van

SchoolOndersteuningsProfiel van SchoolOndersteuningsProfiel van 2018-2022 Datum: Eindhoven Plaats: 6 september 2018 Naam: Functie: A. Gerritsen Directeur SchoolOndersteuningsProfiel 1. Inhoud 1. Inhoud... 2 1. Onderwijsaanbod... 3 1.1.

Nadere informatie

Elde College. Elke dag Een uitdaging

Elde College. Elke dag Een uitdaging Elde College Elke dag Een uitdaging VMBO Theoretisch Kader VMBO Kader- Basisberoeps Denny Arians Teamleider Onderbouw VMBO Keuze voor een schooltype De basisschool zegt : Theoretische leerweg En dan? U

Nadere informatie

VMBO Pascal Zuid. Ouderavond leerjaar 4

VMBO Pascal Zuid. Ouderavond leerjaar 4 VMBO Pascal Zuid Ouderavond leerjaar 4 Presentatie Ouderavond 4 11 september 2018 Programma Kennis maken met de mentor Welkom in het 4 e jaar Alles over de examens De weg naar een vervolgopleiding Het

Nadere informatie