maatschappijwetenschappen pilot vwo 2015-II
|
|
- Melissa Brander
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Opgave 1 Regulering van wietteelt 1 maximumscore 3 het beschrijven van de formele machtsverhouding tussen de rijksoverheid en de gemeenten (per aspect 1 scorepunt) 2 een juiste interpretatie van de teksten 1 en 2 waaruit blijkt dat gemeenten worden geacht besluiten van de rijksoverheid uit te voeren 1 De gemeenten genieten een beperkte zelfstandigheid/autonomie (het zelfstandig regelen en besturen van de eigen aangelegenheden) 1 en zijn verplicht besluiten van een hogere overheid uit te voeren (medebewind) / staan onder toezicht van hogere overheden 1 De bestuurders van gemeenten worden geacht het bestaande drugsbeleid uit te voeren. Daarom proberen zij invloed uit te oefenen op de besluitvorming in het kabinet en de Tweede Kamer (tekst 1 en 2). De uiteindelijke beslissing over regulering ligt in handen van de rijksoverheid, bij kabinet en parlement, wat blijkt uit tekst 2. Een meerderheid van de Tweede Kamer steunt het kabinet dat tegen regulering van wietteelt is 1-1 -
2 2 maximumscore 5 een uitleg van verschillen tussen intergouvernementele besluitvorming en supranationale besluitvorming (per verschil 2 scorepunten) 4 een uitleg met gebruik van kernconcept macht dat de Nederlandse staat bij intergouvernementele besluitvorming of bij supranationale besluitvorming de meeste macht heeft 1 Bij intergouvernementele besluitvorming komt alleen Europees beleid tot stand als er overeenstemming is bereikt tussen de ministers van de lidstaten 1 Bij supranationale besluitvorming komen beslissingen tot stand door gewogen stemming 1 Bij intergouvernementele besluitvorming heeft elke minister van een lidstaat het vetorecht, dus ook een Nederlandse minister kan de besluitvorming blokkeren als deze niet strookt met het eigen beleid of nationaal belang 1 Indien in de Europese instellingen (de Raad van de Europese Unie en het Europees Parlement) besluiten zijn genomen supranationale besluitvorming dan dient elke lidstaat zich hieraan te houden, ook als het land het er niet mee eens is 1 Bij intergouvernementele besluitvorming heeft de Nederlandse staat de meeste macht. Dit geldt alleen bij kwesties waarbij de meeste andere staten iets willen wat Nederland niet wil. Dankzij het vetorecht heeft Nederland (in de Raad van de Europese Unie) dus het vermogen om de handelingsmogelijkheden van andere landen te beperken 1 of Bij supranationale besluitvorming heeft de Nederlandse staat de meeste macht. Als Nederland samen met andere staten iets wil wat andere staten niet willen dan heeft Nederland macht als er wordt besloten met meerderheid op grond van gewogen stemming. Nederland is dan in staat voldoende hulpbronnen te mobiliseren om bepaalde doeleinden te bereiken 1-2 -
3 3 maximumscore 5 het noemen en toepassen van de vier aspecten van het systeemmodel van de politieke besluitvorming, met de nadruk op eisen met verwijzing naar een gegeven uit de teksten 1 idem op steun met verwijzing naar een gegeven uit de teksten 1 idem op kansen uit de omgeving van het politieke systeem met verwijzing naar een gegeven uit de teksten 1 idem op bedreigingen uit de omgeving van het politieke systeem met verwijzing naar een gegeven uit de teksten 1 conclusie op grond van weging van bovenstaande kenmerken van het systeemmodel 1 Burgemeesters en wethouders van 35 gemeenten komen met eisen namelijk de wens om wietteelt te reguleren (r. 1-3 van tekst 1) 1 Het regeringsbeleid/beleid van minister Opstelten krijgt geen steun van diverse politieke partijen (r van tekst 2) (die echter geen meerderheid hebben in het parlement). / De minister krijgt geen steun van deskundigen (r / / van tekst 4) 1 Kansen uit de omgeving van het politieke systeem zijn de ervaringen met wietteeltregulering in de VS (r van tekst 4) / zijn de verwijzingen naar regulering van wietteelt in de VS en Uruguay als oplossing voor de gesignaleerde problemen (r van tekst 1) / zijn de opmerkingen van hoogleraar Brouwer en criminoloog Van Dijk; volgens hen heeft het OM ruimte voor eigen beleid (ondanks internationale afspraken) (r van tekst 4) 1 Bedreigingen uit de omgeving van het politieke systeem: regulering van wietteelt kan niet vanwege internationale verplichtingen/ verdragen (r. 3-8 / van tekst 4) 1 De kans dat wietteelt wordt gereguleerd is groot en daarmee het omzetten van de eisen van de burgemeesters en wethouders van 35 gemeenten in beleid. Minister Opstelten krijgt weinig politieke en wetenschappelijke steun voor zijn beleid en de kansen uit de omgeving van het politieke systeem zijn groter dan de bedreigingen. Het systeemmodel komt tot dezelfde voorspelling als hoogleraar Brouwer 1 Opmerking Afhankelijk van de interpretatie van de gegevens uit de teksten met behulp van de aspecten van het systeemmodel kan de conclusie ook andersom zijn: het systeemmodel komt niet tot dezelfde voorspelling als hoogleraar Brouwer
4 4 maximumscore 4 een uitleg van een vormingsvraagstuk naar aanleiding van een gegeven uit tekst 3 of 4 1 met een gebruik van een passend kernconcept 1 een uitleg van een veranderingsvraagstuk naar aanleiding van een gegeven uit tekst 3 of 4 1 met gebruik van een passend kernconcept 1 Vormingsvraagstuk: in tekst 3 nemen 100 CDA-lijsttrekkers stelling tegen regulering van wietteelt. In hun oproep zeggen ze dat het CDA naast de ouders staat, die hun kinderen willen beschermen tegen de schade en risico s van softdrugs (r ) 1 Dit heeft met socialisatie te maken: de ouders brengen in de opvoeding van hun kinderen waarden en normen over zoals gezondheid en de norm om geen softdrugs te gebruiken 1 Veranderingsvraagstuk: In tekst 4 zeggen drugsexperts dat reguleren geen probleem is en ze verwijzen daarbij naar staten in de VS waar teelt, toelevering en verkoop van wiet zijn gelegaliseerd (r / 19-28) 1 Het verwijzen naar de situatie in de VS is een voorbeeld van globalisering. De verwijzingen van voorstanders van regulering van wietteelt en drugsdeskundigen laten zien dat internationale verbindingen ook op het gebied van politiek, cultuur en levensstijl toenemen. Dit kan leiden tot veranderingen in het denken en in de publieke opinie over het drugsbeleid 1 5 maximumscore 2 een uitleg van de rationele-keuzebenadering 1 toepassing van deze benadering als verklaring van de regulering van wietteelt in Nederland 1 Rationele-keuzebenadering: Een actie wordt uitgevoerd als de belangrijkste actoren verwachten/vinden dat de opbrengsten van deze actie opwegen tegen de kosten of de nadelen van deze actie 1 Wietteelt wordt gereguleerd als de belangrijkste actoren, te weten het kabinet en een meerderheid van politieke partijen in het parlement verwachten dat de opbrengsten van deze verandering betere gezondheid, minder criminaliteit, meer veiligheid / minder kosten voor justitie opwegen tegen de nadelen van deze verandering van het drugsbeleid drugs zijn schadelijk voor gebruikers / de drugscriminaliteit blijft 1-4 -
5 6 maximumscore 2 Er is sprake van een geringe mate van representativiteit van de VVDfractie. Van de VVD-kiezers is 65% van mening dat marihuana gelegaliseerd dient te worden (tabel 1). Volgens tekst 2 is de VVD (en VVD-minister Opstelten) tegen reguleren/legaliseren van wietteelt. Dit standpunt komt dus in geringe mate overeen met wat de kiezers vinden. (Slechts 27% van de VVD-kiezers is tegen legaliseren) (tabel 1) 1 De mate van representativiteit van de D66-fractie is hoog. Volgens tekst 2 is D66 voorstander van reguleren/legaliseren van wietteelt en dit standpunt wordt gesteund door 82% van de D66-kiezers (tabel 1) 1 7 maximumscore 2 het formuleren van een kanttekening bij de resultaten in tabel 1 door het noemen van een wetenschappelijke eis waaraan het onderzoeksinstrument waarschijnlijk niet geheel voldoet 1 een uitleg van deze kanttekening 1 De validiteit van het onderzoek kan gering zijn 1 Door de vraag in te leiden met een verwijzing naar Uruguay als het eerste land waar softdrugs volledig zijn gelegaliseerd, wordt het antwoord van de respondenten beïnvloed. Een andere introductie op de vraag kan tot gevolg hebben dat het percentage ja- en neeantwoorden anders zou zijn geweest. De vraag is dus of het instrument werkelijk meet wat Nederlanders vinden van legalisatie van wietteelt 1-5 -
6 Opgave 2 De kledingindustrie van Bangladesh: misstanden en oplossingen 8 maximumscore 4 het eerste aspect van afhankelijkheidstheorieën: scheve machtsverhoudingen in ontwikkelingslanden 1 met een gegeven uit tekst 5 1 het tweede aspect van afhankelijkheidstheorieën: afhankelijkheid van westerse landen 1 met een gegeven uit tabel 2 1 Volgens afhankelijkheidstheorieën zijn in ontwikkelingslanden grote inkomens- en machtsverschillen tussen de politieke en economische elite en de grote groep armen. Deze verschillen worden gezien als een effect van kapitalistische verhoudingen: rijkdom is mogelijk door de armoede/uitbuiting van anderen 1 In tekst 5 is te lezen dat er sprake is van een politieke en economische elite: politici zijn vaak direct of indirect verbonden aan de kledingindustrie. Een derde van de parlementsleden is daarbij lid van een werkgeversorganisatie ofwel is zelf kapitaalbezitter (r ). De elite doet er alles aan om de arbeiders in de fabrieken uit te buiten, geen verbeteringen van de arbeidsomstandigheden aan te brengen (r. 9-15) en de vakbonden buiten de deur te houden (r ) 1 Volgens afhankelijkheidstheoretici is de elite afhankelijk van de vraag naar producten uit het Westen (en daarom wil de elite de productiekosten zo laag mogelijk houden) 1 Uit tabel 2 is af te leiden dat de exportproducten van het land grotendeels (87%) uit de kledingindustrie komen 1 9 maximumscore 2 het noemen van een kernconcept bij hoofdconcept verandering en het toepassen van een element van dit kernconcept op tabel 2 1 toepassen van een ander element van dit kernconcept dat een verklaring geeft voor het sluiten van het veiligheidsakkoord zoals weergegeven in tekst
7 voorbeeld van juist antwoord: Het kernconcept globalisering: Bangladesh is niet alleen economisch meer en meer afhankelijk geworden van de westerse vraag naar kleding (tabel 2) 1 maar is daardoor ook meer afhankelijkheid geworden van de internationale druk om mensenrechten en veiligheid van werknemers in de kledingindustrie te waarborgen / meer afhankelijk geworden van internationale (westerse) druk om (westerse) normen en waarden (cultuur) op het gebied van arbeidsomstandigheden en -voorwaarden in de kledingindustrie in te voeren, zoals de roep om de rechten van de werknemers te respecteren en het stellen van veiligheidseisen aan fabrieken met als resultaat het sluiten van het veiligheidsakkoord. (tekst 6) (Globalisering betekent dat internationale verbindingen en afhankelijkheid op het gebied van economie, cultuur en levensstijl toenemen) 1 10 maximumscore 2 toepassing van kernconcept samenwerking bij het ontstaan van het veiligheidsakkoord met gebruik van twee gegevens uit tekst 6 voorbeeld van juist antwoord: Het veiligheidsakkoord is tot stand gekomen door samenwerking, er heeft namelijk een proces plaatsgevonden waarbij groepen en/of staten relaties vormen om hun handelen op elkaar af te stemmen voor het behalen van een gemeenschappelijk doel. Internationale kledingbedrijven, internationale en Bengalese vakbonden en NGO s hebben overeenstemming kunnen bereiken over een akkoord (r. 1-9 van tekst 6) dat als gemeenschappelijke doel heeft het realiseren van veilige kledingfabrieken en verbetering van de arbeidsomstandigheden (r van tekst 6). Opmerking Alleen 2 scorepunten toekennen wanneer zowel gebruik van het kernconcept als gebruik van de gegevens juist zijn. 11 maximumscore 2 toepassing van kernconcept conflict bij de uitvoering van het veiligheidsakkoord met gebruik van een gegeven uit tekst 7-7 -
8 voorbeeld van juist antwoord: Er is een conflict ontstaan tussen de regering van Bangladesh en de inspecteurs van het Accord on Fire and Building Safety (tekst 7). Hier is sprake van een situatie waarin de actoren doelstellingen nastreven of waarden aanhangen die strijdig zijn en daardoor met elkaar in botsing komen. Het gaat om botsing tussen het realiseren van veilige fabrieken (veiligheid) (tekst 7) versus (waarschijnlijk) behoud van economische bedrijvigheid/ inkomsten voor de bevolking/de staat/welvaart/werkgelegenheid van Bangladesh. Opmerking Alleen 2 scorepunten toekennen wanneer zowel gebruik van het kernconcept als gebruik van de gegevens juist zijn. 12 maximumscore 3 een uitleg van een gevolg van het veiligheidsakkoord voor de verandering van machtsverhoudingen in de Bengalese kledingindustrie met gebruik kernconcept macht en ondersteund met een gegeven uit tekst 5 of 6 1 idem de sociale ongelijkheid in Bangladesh ondersteund met een gegeven uit tekst 6 of 8 1 idem de (politieke) cultuur in of rondom de Bengalese kledingindustrie ondersteund met een gegeven uit tekst 8 1 Gevolgen voor de verandering van machtsverhoudingen in de kledingindustrie: Het veiligheidsakkoord beperkt de handelingsmogelijkheden van politici/fabrieksbazen, waardoor hun macht het vermogen om de kosten laag te houden / arbeiders uit te buiten / lage lonen te betalen wordt beperkt (r van tekst 5). Of het veiligheidsakkoord versterkt de positie van de arbeiders (r van tekst 6). Gevolg is dat de machtsverschillen kleiner worden 1-8 -
9 Gevolgen voor de verandering van sociale ongelijkheid in Bangladesh: Het veiligheidsakkoord versterkt de positie van de arbeiders (r van tekst 6). / Werknemers die vakbonden oprichten hebben soms nog te maken met intimidatie van werkgevers (r van tekst 8). Wanneer door druk van het veiligheidsakkoord de vakbonden als serieuze overlegpartner worden gezien, dan kunnen de vakbonden daadwerkelijk de arbeidsomstandigheden van de werknemers verbeteren en bewerkstelligen dat de lonen verhoogd worden. Dit zou een verbetering van de positie van werknemers op de maatschappelijke ladder betekenen, leiden tot een eerlijke verdeling van belangrijke zaken (loon en welvaart) en betere behandeling van de werknemers, dus de sociale ongelijkheid zal kleiner worden in het land 1 Gevolgen voor de verandering van de (politieke) cultuur in Bangladesh: Onder de werkgevers dient een cultuurverandering plaats te vinden namelijk dat overleg met vakbonden normaal is: dat werkgevers de opvatting/het geheel van waarden en normen gaan onderschrijven dat onderhandelen over arbeidsomstandigheden en arbeidsvoorwaarden niet alleen in het voordeel is van de arbeiders maar ook in het belang van de werkgevers (r van tekst 8) 1 13 maximumscore 2 het noemen van voorbeelden van democratisering uit teksten 5 en 8 1 een uitleg dat dit voorbeelden zijn van democratisering 1 Voorbeelden van democratisering. Volgens r van tekst 5 worden de individuele grondrechten, waaronder vrijheid van vereniging en collectief onderhandelen, onvoldoende nageleefd, waardoor het moeilijk is om vakbonden op te richten. Door buitenlandse druk en het veiligheidsakkoord krijgen de werknemers meer mogelijkheden om voor hun belangen op te komen en lid te worden van vakbonden (r of van tekst 8) 1 Deze veranderingen op politiek gebied zijn voorbeelden van democratisering, want er vindt een verschuiving van macht plaats van weinig mensen (de eigenaren van de fabrieken en politici) naar steeds meer mensen (de werknemers), waarbij die macht steeds effectiever door de grotere groep benut kan worden (middels vakbonden en de machtsmiddelen van die vakbonden) 1-9 -
10 14 maximumscore 1 De quota voor geslacht, leeftijd, opleiding, regio etc. zijn bepaald om tot een representatieve steekproef te komen, dat wil zeggen dat de steekproef overeenkomt met de gehele onderzoekspopulatie, in dit onderzoek de Nederlandse bevolking (onderzoekspopulatie). Dus moet er verhoudingsgewijs uit alle regio s, leeftijdsgroepen etc. een evenredig aantal mensen komen. Opgave 3 Staatssecretaris onder vuur 15 maximumscore 1 De staatssecretaris dient het vertrouwen te hebben van een meerderheid van de Kamer. (Bewindslieden mogen/moeten uitgaan van het vertrouwen van een meerderheid van de Tweede Kamer totdat het tegendeel wordt uitgesproken.) De staatssecretaris voelde onvoldoende draagvlak voor zijn persoon in de Tweede Kamer (r. 5-7). 16 maximumscore 3 een beschrijving van de politieke verhouding tussen de staatssecretaris en zijn ambtenaren volgens een gegeven uit tekst 11 of 12 met behulp van het kernconcept conflict 1 idem met het kernconcept cultuur 1 idem met het kernconcept gezag 1 Tussen de staatssecretaris en zijn ambtenaren is sprake van een conflict, omdat de meningen over het effect van een nieuwe belastingwet / de doelstellingen van de betrokken actoren met elkaar in botsing zijn: volgens staatssecretaris Weekers leidt de nieuwe belastingwet tot vereenvoudiging van de communicatie (r. 5-9 van tekst 12) terwijl de ambtenaren kritiek hebben op deze wet. Volgens hen leidt de nieuwe wet o.a. tot onjuist aangifte doen van belastingen (r van tekst 12) 1 Uit tekst 11 (r ) kan opgemaakt worden dat er een politieke culturele traditie bestaat met betrekking tot de verhouding tussen de bewindspersoon en zijn ambtenaren: ambtenaren zijn loyaal en doen er het zwijgen toe mits er sprake is van wederkerigheid. Deze normen over hoe met elkaar om te gaan schijnen door Weekers niet te zijn gerespecteerd
11 Uit de openlijke afwijzing van de plannen van staatssecretaris Weekers door zijn ambtenaren (r. 1-4 van tekst 12) / uit de gelekte stukken en uit de twijfel aan zijn leidinggevende capaciteiten (r van tekst 11) valt af te leiden dat de legitimiteit van Weekers macht door zijn (ondergeschikte) ambtenaren niet langer erkend werd en hij daarom over hen geen tot weinig gezag had 1 17 maximumscore 3 het noemen van machtsbron het hebben van formele taken in het proces van de politieke besluitvorming / de taak beleidsvoorstellen te formuleren / de taak om besluiten uit te voeren, met uitleg waaruit de beïnvloeding blijkt 1 het noemen van machtsbron specialistische kennis / deskundigheid, met uitleg waaruit de beïnvloeding blijkt 1 het noemen van machtsbron anciënniteit / ervaring / langer in functie dan bewindslieden, met uitleg waaruit de beïnvloeding blijkt 1 Machtsbron: ambtenaren hebben formele taken. Ambtenaren hebben als taak het voorbereiden/formuleren van beleidsvoorstellen en/of het uitvoeren van beleid/wetten. In de voorbereiding van (wets)voorstellen kunnen ze een zekere sturing aanbrengen 1 Machtsbron: ambtenaren hebben specialistische kennis wat hun een kennisvoorsprong geeft op hun minister of staatssecretaris. Ministers en staatssecretarissen doen een beroep op de kennis van hun ambtenaren omdat deze beter zijn ingewerkt in de dossiers 1 Machtsbron: anciënniteit / ervaring. Ambtenaren blijven in functie als politieke organen na verkiezingen van samenstelling veranderen. Omdat ambtenaren meestal langer dan een bewindspersoon in functie zijn, zijn ze beter op de hoogte van allerlei procedures, regelingen etc. en hebben ze veel ervaring met besluitvormingsprocessen in het parlement 1 18 maximumscore 2 een uitleg van het dilemma van collectieve actie toegepast op het heffen van belastingen 1 een uitleg hoe de overheid dit dilemma oplost 1 Burgers hebben baat bij collectieve goederen, maar zij zijn niet snel bereid daar vrijwillig geld in te investeren uit vrees dat ze meebetalen aan voorzieningen waarvan anderen wel profiteren maar niet aan meebetalen (dilemma van collectieve actie)
12 Zonder sancties/dwang van de staat zouden deze collectieve goederen niet worden gerealiseerd. De overheid zorgt voor deze dwang/sancties door alle burgers te verplichten belastingen te betalen zodat de gewenste goederen kunnen worden betaald / zodat free riding -gedrag voorkomen wordt en burgers eerder bereid zijn mee te betalen aan collectieve goederen omdat iedereen op gelijke wijze bijdraagt 1 Opgave 4 Waarom sommige landen rijk zijn en andere arm 19 maximumscore 2 een hypothese die uit de tekst is af te leiden en die als een hypothese/verwachting (en niet als een vraag) is geformuleerd 1 onafhankelijke variabele en afhankelijke variabele; uit de formulering moet blijken dat het variabelen zijn en geen constanten; en dat de afhankelijke variabele datgene moet zijn dat wordt verklaard en de onafhankelijke variabele datgene dat de verklaring biedt 1 Hypothese: Landen met een stevig centraal gezag zijn rijker dan landen zonder een stevig centraal gezag (r.26-27) 1 De onafhankelijke variabele is het al dan niet aanwezig zijn van een stevig centraal gezag en de afhankelijke variabele is de rijkdom van een land 20 maximumscore 1 Er is in de theorie van Acemoglu en Robinson sprake van een causaal verband, want het hebben van een stevig centraal gezag/effectief geweldsmonopolie/sterke binding tussen machthebbers en volk leidt onvermijdelijk tot groei en bloei van een nationale economie. 21 maximumscore 2 definitie van het kernconcept politieke institutie 1 een uitleg dat deze definitie herkenbaar is in de regels van tekst
13 Een politieke institutie is een complex van min of meer geformaliseerde regels die het gedrag van mensen en hun onderlinge relaties rond politieke besluitvorming regelen 1 In r van tekst 13 zijn deze geformaliseerde regels zichtbaar: De regels betreffen de garantie dat burgers mee kunnen doen aan de politieke besluitvorming. / De politieke instituties garanderen burgerrechten. De politieke instituties dwingen ook regels af waar de regeerders aan gehouden zijn (democratische rechtsstaat) 1 22 maximumscore 1 een uitleg dat een voorbeeld van inclusieve politieke instituties uit tekst 13 bijdraagt aan de legitimiteit van het politieke systeem Inclusieve politieke instituties zoals (parlementaire) democratie en democratische verkiezingen / burgerrechten en rechtsstaat leiden tot sterke (politieke) bindingen met het politieke systeem, wat de aanvaarding/acceptatie ervan vergroot. 23 maximumscore 2 het aangeven van gevolgen van inclusieve economische instituties voor de mate van sociale gelijkheid met een voorbeeld uit regels 46 tot en met 58 van tekst 13 1 het aangeven van gevolgen van inclusieve economische instituties voor de sociale cohesie in de samenleving met een voorbeeld uit regels 46 tot en met 58 van tekst 13 1 De aanwezigheid van inclusieve economische instituties biedt kansen voor mensen uit alle lagen van de bevolking om hun positie te verbeteren. Dus de sociale ongelijkheid in een land, de verschillen tussen mensen die kunnen leiden tot ongelijke verdeling van schaarse en hooggewaardeerde goederen, vermindert 1 Als de gehele bevolking profiteert van groei van de welvaart ( economische dynamiek ) dan leidt dat tot stabiliteit in de bindingen tussen mensen, dus bevordert dat de sociale cohesie in een samenleving 1 24 maximumscore 2 een toepassing van twee aspecten van de ideologie van de modernisering op de theorie van Acemoglu en Robinson (per aspect 1 scorepunt)
14 Een ideologie van de modernisering is te herkennen in de theorie van de onderzoekers, omdat de veranderingsprocessen die zij beschrijven onvermijdelijk zijn en leiden tot vooruitgang. De onderzoekers gaan ervan uit dat inclusieve politieke en economische instituties zullen leiden tot economische groei, dus tot voortuitgang 1 Dit voortgangsgeloof is universeel; dat wil zeggen dat de traditionele verhoudingen in landen als gevolg van het ontstaan van inclusieve politieke en economische instituties onvermijdelijk zullen leiden tot moderne westerse samenlevingsvormen 1 25 maximumscore 2 het noemen van een aspect van een wetenschappelijke benadering 1 de koppeling van dat aspect aan de theorie van de onderzoekers met verwijzing naar een gegeven uit tekst 13 1 Volgens aanhangers van het structureel functionalisme zijn bindingen de kern voor elke gemeenschap, aangezien alle actoren in die samenleving (leden en instituties) bedoeld zijn om bij te dragen aan het voortbestaan van die samenleving 1 De onderzoekers stellen dat de inclusieve instituties van groot belang zijn voor het voortbestaan van de samenleving (in de richting van groei en stabiliteit). Inclusieve instituties zorgen voor binding in de samenleving. In de regels schetst de auteur de tegenpool van het ontbreken van inclusieve instituties: economische stagnatie en wanorde 1 26 maximumscore 2 een redenering voor de keuze voor evolutionistische theorieën met een inhoudelijke verwijzing naar de theorie van Acemoglu en Robinson 1 een definitie van evolutionistische theorieën 1 Door de nadruk die de onderzoekers leggen op de inclusieve instituties die economische dynamiek op gang brengen en waar uiteindelijk de hele bevolking van profiteert, zijn Acemoglu en Robinson aanhangers van de moderniseringsgedachte, dus evolutionistisch 1 Volgens evolutionistische theorieën zullen de armere landen rijkdom verwerven indien zij zich moderne (westerse) instituties aanmeten en dus een ontwikkeling doormaken die al door de rijke landen is doorgemaakt
15 Bronvermeldingen tekst 1 van 31 januari 2014 tekst 2 naar: van 19 februari 2014 tekst 3 van 6 maart 2014 tekst 4 Harry Lensink en Sophie Derkzen, Vrij Nederland van 19 december 2013 tabel 1 peil.nl, Maurice de Hond, thepostonline.nl van december 2013 tekst 5 naar: decorrespondent.nl/921/wat-er-allemaal-schuilgaat-achterhet-t-shirt-dat-je-aanhebt, tekst 6 naar: tabel 2 naar: tekst 7 naar: Bangladesh_weigert_sluiting.html, 3 juni 2014 tekst 8 detail/ /2014/10/14/geenkledingfabriek-helemaal-in-orde.dhtml tekst 9 Onderzoek Nederlanders & de kledingindustrie in Bangladesh ; Boonstoppel, E. & C.L. Carabain; tekst 10 van 29 januari 2014 tekst 11 naar: artikel van 2 februari 2014 door Minou de Ruiter. Zij is promovenda bij Bestuur en Organisatie aan de Universiteit Utrecht. tekst oktober 2013 tekst 13 de Gids nummer 1, 2014, Nico Wilterdink
maatschappijwetenschappen pilot vwo 2015-II
Opgave 1 Regulering van wietteelt 1 maximumscore 3 het beschrijven van de formele machtsverhouding tussen de rijksoverheid en de gemeenten (per aspect 1 scorepunt) 2 een juiste interpretatie van de teksten
Nadere informatieCorrectievoorschrift VWO 2015
Correctievoorschrift VWO 2015 tijdvak 2 maatschappijwetenschappen (pilot) Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel
Nadere informatieExamen VWO. maatschappijwetenschappen (pilot) tijdvak 2 dinsdag 16 juni uur. Bij dit examen hoort een bijlage.
Examen VWO 2015 2 tijdvak 2 dinsdag 16 juni 13.30-16.30 uur maatschappijwetenschappen (pilot) Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 26 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 62 punten
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen pilot vwo 2015-II
Aanwijzing voor de kandidaat Als in een vraag staat dat je een hoofd- of kernconcept moet gebruiken, dan gebruik je in het antwoord die elementen uit de omschrijving van het hoofd- of kernconcept die nodig
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen pilot vwo 2015-II
Opgave 2 De kledingindustrie van Bangladesh: misstanden en oplossingen Bij deze opgave horen figuur 1, de teksten 5 tot en met 9 en tabel 2. Inleiding Veel van de kleding die in Nederland gedragen wordt,
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen pilot havo 2015-I
Opgave 2 De positie van huishoudelijk werkers 8 maximumscore 2 gebruik van kenmerk van politiek probleem 1 gebruik van voorbeeld uit tekst 1 om kenmerk te illustreren 1 Er is sprake van een politiek probleem
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen pilot vwo 2015-II
Aanwijzing voor de kandidaat Als in een vraag staat dat je een hoofd- of kernconcept moet gebruiken, dan gebruik je in het antwoord die elementen uit de omschrijving van het hoofd- of kernconcept die nodig
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen pilot vwo 2015-I
Opgave 2 Van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving 9 maximumscore 1 een argumentatie die aangeeft of het standpunt van Rutte in tekst 4 wel of niet overeenkomt met een kenmerk van het kernconcept
Nadere informatieOpgave 3 Een nieuwe klassenmaatschappij?
Opgave 3 Een nieuwe klassenmaatschappij? 19 maximumscore 4 een beschrijving van twee moderniseringsprocessen op economisch gebied (per proces 1 scorepunt) 2 het aangeven van het gevolg: vraag naar hogeropgeleide
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen pilot havo 2016-I
Opgave 3 Betrokken vaders 13 maximumscore 3 vormingsvraagstuk, met: gebruik van het hoofdconcept vorming 1 gebruik van een kernconcept bij het hoofdconcept vorming 1 vormingsvraagstuk omdat vaderbetrokkenheid
Nadere informatieOpgave 1 Heeft het vrijwilligerswerk toekomst?
Opgave 1 Heeft het vrijwilligerswerk toekomst? 1 maximumscore 2 maatschappelijk belang van vrijwilligerswerk beargumenteerd met behulp van kernconcept sociale cohesie 1 maatschappelijk belang van vrijwilligerswerk
Nadere informatieEindexamen vwo maatschappijwetenschappen 2013-I
Opgave 5 De eurocrisis 24 maximumscore 4 Het postklassieke beeld van de internationale orde. In de uitleg dienen twee kenmerken van het postklassieke beeld van de internationale orde te staan en een juiste
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen pilot vwo 2015-I
Opgave 1 Kroatië toegetreden tot de EU 1 maximumscore 2 beschrijving van het eerste kenmerk van staatsvorming (interne soevereiniteit) ondersteund door een gegeven uit de inleiding 1 beschrijving van het
Nadere informatieOpgave 1 Jeugdwerkloosheid in Europa
Opgave 1 Jeugdwerkloosheid in Europa 1 maximumscore 4 Het verrichten van flexibele arbeid kan een voorbeeld zijn van positieverwerving als de eigen keuze van de jongeren uitgaat naar flexibele arbeid in
Nadere informatieExamen VWO. maatschappijwetenschappen (pilot) tijdvak 1 donderdag 18 mei uur. Bij dit examen hoort een bijlage.
Examen VWO 2017 tijdvak 1 donderdag 18 mei 9.00-12.00 uur maatschappijwetenschappen (pilot) Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 22 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 52 punten te
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 10683 20 april 2015 Regeling van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 9 april 2015, nr. VO/741555,
Nadere informatieBijlage VWO. maatschappijwetenschappen (pilot) tijdvak 2. Bronnenboekje. VW-1034-f-15-2-b
Bijlage VWO 1 tijdvak 2 maatschappijwetenschappen (pilot) Bronnenboekje VW-34-f-1-2-b Opgave 1 Regulering van wietteelt tekst 1 3 gemeenten tekenen wietmanifest Joint Regulation 1 3 gemeenten hebben een
Nadere informatieExamen HAVO. maatschappijwetenschappen (pilot) tijdvak 1 vrijdag 25 mei uur. Bij dit examen hoort een bijlage.
Examen HAVO 2018 tijdvak 1 vrijdag 25 mei 9.00-12.00 uur maatschappijwetenschappen (pilot) Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 22 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 54 punten te
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen pilot havo 2018-I
Opgave 1 Lobby 1 maximumscore 3 het noemen van de mediaframing hypothese 1 een stereotype op grond van r. 28-45 van tekst 1 1 een verband tussen dit stereotiepe beeld en de mediaframing hypothese 1 In
Nadere informatieEindexamen maatschappijleer havo 2006-I
Opgave 3 Meer onrust over minder sociale zekerheid (mens en werk en politieke besluitvorming) Maximumscore 5 15 Voorbeelden van een juiste omschrijving van de verzorgingsstaat (één van de volgende): 3
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen pilot vwo 2015-II
Opgave 3 Staatssecretaris onder vuur Bij deze opgave horen de teksten 10 tot en met 12 uit het bronnenboekje. Inleiding Onder druk van de Tweede Kamer trad staatssecretaris Frans Weekers op 30 januari
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Politiek
Samenvatting Maatschappijleer Politiek Samenvatting door een scholier 1031 woorden 22 juni 2007 7,7 12 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Maatschappijleer samenvatting 1. Democratie Wetten:
Nadere informatieExamen VWO maatschappijwetenschappen (pilot) tijdvak 1 tijdvak woensdag 22 mei woensdag 22 mei uur uur
Examen VWO 2019 tijdvak 1 tijdvak woensdag 22 mei woensdag 22 mei 9.00-12.00 uur 9.00 12.00 uur maatschappijwetenschappen (pilot) Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 24 vragen. Voor
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen pilot vwo 2017-I
Opgave 1 Solidariteit in het pensioenstelsel Bij deze opgave horen tabel 1, tekst 1, figuur 1 en figuur 2. Inleiding Vanaf het moment van pensionering heeft iedereen recht op een AOW-uitkering (Algemene
Nadere informatieExamen HAVO maatschappijwetenschappen. tijdvak 1 woensdag mei uur. Bij dit examen hoort een bijlage.
Examen HAVO 2019 tijdvak 1 woensdag 22 15 mei 9.00-12.00 uur maatschappijwetenschappen Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 24 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 50 punten te behalen.
Nadere informatieExamenbespreking havo maatschappijwetenschappen Donderdag 23 mei 2019
Examenbespreking havo maatschappijwetenschappen Donderdag 23 mei 2019 Het correctievoorschrift van het CvTE is bindend. Het is niet toegestaan zelfstandig af te wijken van het beoordelingsmodel. Dit verslag
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen pilot havo 2015-II
Opgave 2 De digitale stedeling 9 maximumscore 2 aangeven dat het gebruik van sociale media mogelijk is door nieuwe communicatietechnieken 1 aangeven dat nieuwe communicatietechnieken voorbeeld zijn van
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen pilot havo 2015-II
Opgave 1 De nieuwe werkwijze van jeugdgevangenissen 1 maximumscore 3 relatie tussen criminaliteit en vormingsvraagstuk met kernconcept bij vorming 1 voorbeeld uit tekst 1 om ongewenste vorming te illustreren
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen pilot havo 2015-I
Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 scorepunt toegekend. Opgave 1 Opvoedingswaarden en de opvoedingscanon 1 maximumscore 3 noemen van het moderne gezin (indien twee kenmerken genoemd)
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen havo 2019-I
Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 scorepunt toegekend. Bij veel vragen kent het correctievoorschrift twee onderdelen: een juist antwoord bevat en voorbeeld van een juist antwoord. Het
Nadere informatieAchter het correctievoorschrift is een aanvulling op het correctievoorschrift opgenomen.
Examen VWO 2018 tijdvak 1 woensdag 16 mei 9.00-12.00 uur maatschappijwetenschappen (pilot) Bij dit examen hoort een bijlage. Achter het correctievoorschrift is een aanvulling op het correctievoorschrift
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen pilot vwo 2016-I
Aanwijzing voor de kandidaat Als in een vraag staat dat je een hoofd- of kernconcept moet gebruiken, dan gebruik je in het antwoord die elementen uit de omschrijving van het hoofd- of kernconcept die nodig
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen (pilot)
Examen VWO 2014 tijdvak 2 woensdag 18 juni 13.30-16.30 uur maatschappijwetenschappen (pilot) Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 24 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 61 punten
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 2 (Politieke Besluitvorming)
Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 2 (Politieke Besluitvorming) Samenvatting door een scholier 2059 woorden 28 maart 2007 9 2 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Maatschappij, H2 Politieke Besluitvorming:
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen pilot vwo 2018-I
Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 scorepunt toegekend. Opgave 1 Criminaliteit in de regio Streuvelland 1 maximumscore 1 Het verband is beschreven als een correlatie omdat alleen de
Nadere informatieOpgave 1 Ontwikkelingssamenwerking met Rwanda
Opgave 1 Ontwikkelingssamenwerking met Rwanda 1 maximumscore 2 een voorbeeld uit de tekst waaruit de rol van de dominee blijkt en uitleg van die rol, namelijk het bevorderen van de mensenrechten 1 een
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen pilot vwo 2017-I
Opgave 1 Solidariteit in het pensioenstelsel 1 maximumscore 2 het noemen van onder- respectievelijk oververtegenwoordiging van de respondenten uit het onderzoek naar geslacht / leeftijd / opleidingsniveau
Nadere informatieExamen HAVO. maatschappijwetenschappen (pilot) tijdvak 1 donderdag 12 mei uur. Bij dit examen hoort een bijlage.
Examen HAVO 2016 tijdvak 1 donderdag 12 mei 9.00-12.00 uur maatschappijwetenschappen (pilot) Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 27 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 57 punten
Nadere informatieExamen HAVO. maatschappijwetenschappen (pilot) tijdvak 1 donderdag 21 mei uur. Bij dit examen hoort een bijlage.
Examen HAVO 2015 tijdvak 1 donderdag 21 mei 9.00-12.00 uur maatschappijwetenschappen (pilot) Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 25 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 58 punten
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen havo 2016-I
Opgave 4 Toestaan van wietteelt? Bij deze opgave horen de teksten 6 tot en met 8 en afbeelding 1 uit het bronnenboekje. Inleiding In Nederland is het telen van hennepplanten (cannabis), waaruit wiet of
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen pilot havo 2016-I
Opgave 1 Burgernet 1 maximumscore 2 een eigen bericht van een delict voor Burgernet, met: twee factoren die de kans op slachtofferschap van een delict vergroten; twee veelvoorkomende kenmerken van verdachten.
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen pilot havo 2017-II
Opgave 1 Geluk 1 maximumscore 2 een uitleg op grond van tekst 1 van de plaatsgebondenheid van cultuur, met gebruik van: het kernconcept cultuur 1 een voorbeeld uit tekst 1 1 Cultuur is plaatsgebonden omdat
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen (pilot)
Examen HAVO 2014 tijdvak 2 dinsdag 17 juni 13.30-16.30 uur maatschappijwetenschappen (pilot) Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 24 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 65 punten
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer 1 Politiek
Samenvatting Maatschappijleer 1 Politiek Samenvatting door een scholier 1057 woorden 17 maart 2016 7,8 8 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer 1 Hoofdstuk 1 In de politiek gaat het om keuzes maken. Dat
Nadere informatieEindexamen maatschappijleer havo 2008-I
Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. Opgave 1 Politieke besluitvorming: leeftijdsgrens alcohol omhoog naar 18 jaar? 1 maximumscore 1 Eén van de volgende taken: wetgevende
Nadere informatieOpgave 1 Agressie op het sportveld
Opgave 1 Agressie op het sportveld 1 maximumscore 3 uitvoerende macht (één van de volgende): 1 politie/openbaar Ministerie/officier van justitie/minister van Veiligheid en Justitie met als taak het opsporen
Nadere informatieExamen HAVO. maatschappijwetenschappen (pilot) tijdvak 2 dinsdag 16 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.
Examen HAVO 2015 tijdvak 2 dinsdag 16 juni 13.30-16.30 uur maatschappijwetenschappen (pilot) Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 24 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 56 punten
Nadere informatieEindexamen havo maatschappijwetenschappen pilot 2014-II
Aanwijzing voor de kandidaat Als in een vraag staat dat je een hoofd- of kernconcept moet gebruiken, dan gebruik je in het antwoord die elementen uit de omschrijving van het hoofd- of kernconcept die nodig
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Politiek - Democratie en rechtstaat
Samenvatting Maatschappijleer Politiek - Democratie en rechtstaat Samenvatting door een scholier 1047 woorden 16 maart 2008 5,7 7 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Democratie en rechtstaat Hoofdstuk
Nadere informatie31 maart 2015. Onderzoek: Drugsbeleid
31 maart 2015 Onderzoek: Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de peilingen
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen havo 2019-I
Opgave 2 Wijken mengen Bij deze opgave horen de teksten 3 en 4 uit het bronnenboekje. Inleiding In bepaalde wijken in Nederland zijn veel economische en maatschappelijke problemen, zoals armoede, overlast
Nadere informatie5,9. Samenvatting door een scholier 1292 woorden 15 februari keer beoordeeld. Maatschappijleer
Samenvatting door een scholier 1292 woorden 15 februari 2005 5,9 76 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Samenvatting Hoofdstuk 2 Politieke Besluitvorming Democratie bestaat uit 2 basisprincipes: Vrijheid
Nadere informatieBestuurslagen in Nederland rijksoverheid provinciale overheid gemeentelijke overheid
Vak Maatschappijwetenschappen Thema Politieke besluitvorming (katern) Klas Havo 5 Datum november 2012 Hoofdstuk 4 Het landsbestuur (regering en parlement) Het Koninkrijk der Nederlanden bestaat uit vier
Nadere informatieExamen HAVO. maatschappijwetenschappen (pilot) tijdvak 2 maandag 19 juni uur. Bij dit examen hoort een bijlage.
Examen HAVO 2017 tijdvak 2 maandag 19 juni 13.30-16.30 uur maatschappijwetenschappen (pilot) Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 25 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 51 punten
Nadere informatiewaardigheid participatie gelijke rechten solidariteit individuele vrijheid
individuele vrijheid participatie gelijke rechten solidariteit waardigheid Basisrechten Santé België is een rechtsstaat en een democratie die ieders mensenrechten e De Staat garandeert de naleving van
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen pilot havo 2017-I
Opgave 1 LEGO 1 maximumscore 2 een uitleg dat de mate van diversiteit in speelgoedfiguren in verband te brengen is met het hoofdconcept verhouding, met gebruik van: het hoofdconcept verhouding 1 een voorbeeld
Nadere informatie5.9. Boekverslag door E woorden 23 oktober keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer
Boekverslag door E. 2025 woorden 23 oktober 2014 5.9 8 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Paragraaf 1: wat leer je bij maatschappijleer? Iets is een maatschappelijk probleem
Nadere informatieCorrectievoorschrift examen VMBO-GL en TL 2003
Correctievoorschrift examen VMBO-GL en TL 2003 tijdvak 2 MAATSCHAPPIJLEER 2 CSE GL EN TL MAATSCHAPPIJLEER VBO-MAVO-D 300030-580-561c Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2
Nadere informatieExamen VWO. maatschappijwetenschappen (pilot) tijdvak 1 vrijdag 20 mei uur. Bij dit examen hoort een bijlage.
Examen VWO 2016 tijdvak 1 vrijdag 20 mei 9.00-12.00 uur maatschappijwetenschappen (pilot) Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 25 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 60 punten te
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1
Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Samenvatting door M. 1184 woorden 8 juni 2013 4 3 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Hoofdstuk 1 De staat kan wetten maken, regels die voor alle
Nadere informatieProfielkeuzevakken C&M E&M. Ak Ec Mw. Fa/Du Ak BE Mw. N&G en N&T in de vrije ruimte. Een van de volgende vakken. Een van de volgende vakken:
Profielkeuzevakken C&M Een van de volgende vakken Ak Ec Mw E&M Een van de volgende vakken: Fa/Du Ak BE Mw N&G en N&T in de vrije ruimte verschillen Ma Geen eindexamen Niet in eindexamenklas Veel discussie
Nadere informatieExamenprogramma maatschappijleer havo/vwo
Examenprogramma maatschappijleer havo/vwo Havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Rechtsstaat
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen pilot vwo 2019-II
Opgave 1 Goud Bij deze opgave horen de teksten 1 en 2. Inleiding (1) Goud wordt al duizenden jaren als waardevol metaal gezien en kent in al die tijd uiteenlopende toepassingen. Al in het oude Egypte was
Nadere informatieOpgave 1 Heeft het vrijwilligerswerk toekomst?
Opgave 1 Heeft het vrijwilligerswerk toekomst? 1 maximumscore 2 maatschappelijk belang van vrijwilligerswerk beargumenteerd met behulp van kernconcept sociale cohesie 1 maatschappelijk belang van vrijwilligerswerk
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Politiek
Samenvatting Maatschappijleer Politiek Samenvatting door Y. 1650 woorden 6 jaar geleden 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Maatschappijleer Paragraaf 1 Politiek
Nadere informatieExamen VWO maatschappijwetenschappen (pilot) tijdvak uur. Bij dit examen hoort een bijlage.
Examen VWO 2019 tijdvak 2 maandag tijdvak 17 juni 1 woensdag 13.30-16.30 22 mei uur 9.00-12.00 uur maatschappijwetenschappen (pilot) Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 24 vragen.
Nadere informatieMaatschappijwetenschappen
Maatschappijwetenschappen Wat is MAW? Verschil Maatschappijleer en MAW Maatschappijleer Verplicht 1 jaar Combinatiecijfer Maatschappijwetenschappen Keuzevak vwo 4, 5 en 6 SE en CE Doel: burgerschapsvorming
Nadere informatieExamen VWO. maatschappijwetenschappen (pilot) tijdvak 1 woensdag 21 mei uur. Bij dit examen hoort een bijlage.
Examen VWO 2014 tijdvak 1 woensdag 21 mei 9.00-12.00 uur maatschappijwetenschappen (pilot) Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 29 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 70 punten te
Nadere informatieEindexamen maatschappijleer 2 vmbo gl/tl II
BEOORDELINGSMODEL Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend. MASSAMEDIA 1 maximumscore 2 Juiste antwoorden zijn (twee van de volgende redenen): De opera s (programma s) zijn
Nadere informatie6,6. Samenvatting door een scholier 1139 woorden 2 mei keer beoordeeld. Maatschappijleer POLITIEK
Samenvatting door een scholier 1139 woorden 2 mei 2004 6,6 25 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer POLITIEK Politiek is de manier waarop voor een land besluiten worden genomen (de meeste besluiten worden
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming Hoofdstuk 1 t/m 3
Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming Hoofdstuk 1 t/m 3 Samenvatting door een scholier 1155 woorden 5 februari 2006 6,4 37 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer
Nadere informatieEindexamen maatschappijleer 2 vmbo gl/tl I
BEOORDELINGSMODEL Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend. POLITIEK 1 B 2 maximumscore 2 Juiste voordelen zijn (één van de volgende): Kiezers hebben directe invloed op het
Nadere informatieExamen VWO. maatschappijwetenschappen (pilot) tijdvak 1 vrijdag 22 mei 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.
Examen VWO 2015 tijdvak 1 vrijdag 22 mei 13.30-16.30 uur maatschappijwetenschappen (pilot) Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 30 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 68 punten te
Nadere informatieEindexamen maatschappijwetenschappen vwo I
Opgave 4 Verklaringen voor daling van de criminaliteit 15 maximumscore 2 a de sociaal-economische benaderingswijze Voorbeelden van verklarende vragen (één van de volgende): 1 Is er een verband tussen verkleinen
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Maatschappijleer voor jou Hoofdstuk 3 Politiek
Samenvatting Maatschappijleer Maatschappijleer voor jou Hoofdstuk 3 Politiek Samenvatting door een scholier 1027 woorden 10 augustus 2010 5,3 17 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer 3. Politiek 3.1. Keuzes
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 2 Politieke Besluitvorming
Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 2 Politieke Besluitvorming Samenvatting door een scholier 1381 woorden 10 december 2006 6,3 3 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Maatschappijleer Periode 2 Hoofdstuk
Nadere informatieEen democratie is een staatsvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed uitoefent op de politieke besluitvorming.
Samenvatting door L. 1165 woorden 13 januari 2013 4,8 12 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Maatschappijleer Hoofdstuk 3: Parlementaire democratie Paragraaf 1 t/m 4 1; Wat is politiek? Deelvraag: Wat
Nadere informatie5.4. Boekverslag door B woorden 2 juni keer beoordeeld. Maatschappijleer. Inhoudsopgave
Boekverslag door B. 1102 woorden 2 juni 2003 5.4 32 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Inhoudsopgave - Inleiding - Samenvatting verkiezingsstrijd - Artikelen - Bronvermelding Inleiding Verkiezingen We
Nadere informatieProeftoets E2 havo
Proeftoets E2 havo 5 2016 1. Een verdachte kan te maken krijgen met een aantal personen en instanties. Wat is de juiste volgorde? A. 1. de politie 2. de rechter 3. de officier van justitie. B. 1. de officier
Nadere informatieCorrectievoorschrift VWO 2017
Correctievoorschrift VWO 2017 tijdvak 1 maatschappijwetenschappen (pilot) Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel
Nadere informatieInhoud Deel I Wat is sociologie? Sociologie, een eerste omschrijving Sociologie als wetenschap Weerstanden tegen sociologie
Inhoud I Deel I 1 Wat is sociologie?.... 3 1.1 Sociologie, een eerste omschrijving.... 4 1.2 Sociologie als wetenschap... 6 1.3 Weerstanden tegen sociologie.... 8 1.4 Sociologie en verpleegkunde... 9 1.5
Nadere informatieExamen HAVO. maatschappijwetenschappen (pilot) tijdvak 1 maandag 22 mei uur. Bij dit examen hoort een bijlage.
Examen HAVO 2017 tijdvak 1 maandag 22 mei 9.00-12.00 uur maatschappijwetenschappen (pilot) Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 25 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 53 punten te
Nadere informatieCorrectievoorschrift examen VMBO-GL en TL 2003
Correctievoorschrift examen VMBO-GL en TL 2003 tijdvak 1 MAATSCHAPPIJLEER 2 CSE GL EN TL MAATSCHAPPIJLEER VBO-MAVO-D Inzenden scores Vul de scores van de alfabetisch eerste tien kandidaten in op de optisch
Nadere informatieVerslag college 1: Democratische waarden onder druk?
Verslag college 1: Democratische waarden onder druk? In de collegereeks Democratie en burgerschap, georganiseerd door ProDemos en de Universiteit van Amsterdam, kijken we naar de huidige stand van zaken
Nadere informatieOpgave 3 Arbeidsmigratie in goede banen
Opgave 3 Arbeidsmigratie in goede banen 13 maximumscore 1 Een kenmerk van globalisering is een toename van internationale verbindingen. De toetreding van Midden- en Oost-Europese landen tot de Europese
Nadere informatieNL In verscheidenheid verenigd NL B8-0455/31. Amendement
8.6.2015 B8-0455/31 31 Bodil Ceballos namens de Verts/ALE-Fractie Paragraaf 3 bis (nieuw) 3 bis. is verheugd over de verkiezing van het meest inclusieve en representatieve parlement in de moderne geschiedenis
Nadere informatieEindexamen vwo maatschappijwetenschappen 2014-I
Opgave 1 Recht van spreken 1 maximumscore 2 a Het volgende citaat of een deel ervan (regels 27-37): Zebel concludeert de dader. 1 b Voorbeelden van een andere mogelijkheid zijn: 1 De dader erkent zijn
Nadere informatiePolitiek en Sociaal vertrouwen & Internationale Samenwerking
Politiek en Sociaal vertrouwen & Internationale Samenwerking NCDO heeft in de Barometer 2011 1 een aantal vragen opgenomen over sociaal en politiek vertrouwen. Het vermoeden bestaat dat er een relatie
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming H9 en H10
Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming H9 en H10 Samenvatting door een scholier 1077 woorden 21 mei 2003 7,4 25 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hoofdstuk 9 Knelpunten in het besluitvormingsproces
Nadere informatieHomohuwelijk haalt de eindstreep
Opgave 3 Politieke besluitvorming: openstelling huwelijk voor personen van hetzelfde geslacht tekst 7 Homohuwelijk haalt de eindstreep Het homohuwelijk mag rekenen op een breed draagvlak in de samenleving
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Politiek
Samenvatting Maatschappijleer Politiek Samenvatting door een scholier 2064 woorden 30 juni 2003 7,4 92 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer 1.1 Politiek = houdt zich bezig met nemen van beslissingen over
Nadere informatieEUROPESE SOCIAAL-DEMOCRATEN: VOORSTANDER VAN DE EUROPESE GRONDWET
EUROPESE SOCIAAL-DEMOCRATEN: VOORSTANDER VAN DE EUROPESE GRONDWET EUROPESE SOCIAAL-DEMOCRATEN: VOORSTANDER VAN DE EUROPESE GRONDWET Richard Corbett, lid van het EP De Europese grondwet is een grote verbetering
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Module 5
Samenvatting Geschiedenis Module 5 Samenvatting door een scholier 1332 woorden 26 maart 2006 10 1 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis module 5 Hoofdstuk 1 1918, Troelstra wilde een revolutie
Nadere informatieGemeente Haarlem. Mr. B.B. Schneiders. burgemeester
*1* Gemeente Haarlem Mr. B.B. Schneiders burgemeester Haarlem Aan De leden van de Commissie Bestuur Datum Ons kenmerk Contactpersoon Doorkiesnummer E-mail Bijlage Onderwerp 13 juli 2016 DVV/VH/2016/3 3
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 3
Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 3 Samenvatting door A. 2210 woorden 6 mei 2017 5,5 1 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 3 1. Wat is politiek? Politiek:
Nadere informatieMarije van den Berg. knutselt aan een energieke samenwerking tussen overheid, politiek en gemeenschap
Marije van den Berg knutselt aan een energieke samenwerking tussen overheid, politiek en gemeenschap Adviseur, trainer en publicist overheidsparticipatie Raadslid van 2002-2010 Bestuurslid van Stadslab
Nadere informatieTilburgs Verkiezingssymposium Ongelijkheid binnen Gelijkheid. 6 februari 2017
Tilburgs Verkiezingssymposium Ongelijkheid binnen Gelijkheid 6 februari 2017 Directe Democratie: Referenda? In hoeverre dienst de burger betrokken te worden in het proces van het nemen van een politiek
Nadere informatieIntroductie. 1. Uw persoonlijke situatie. Voorbeeldvragenlijst COB-kwartaalenquête 2011
Introductie Dit onderzoek vindt plaats in opdracht van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Met de resultaten wil het bureau het kabinet en de politiek in het algemeen informeren over zorgen en wensen
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming, paragraaf 1 t/m 6
Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming, paragraaf 1 t/m 6 Samenvatting door een scholier 1199 woorden 12 januari 2005 7,9 31 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Maatschappijleer Hoofdstuk
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door D. 971 woorden 31 mei 2013 5,7 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 1848 Censuskiesrecht Grondrechten Ministeriele verantwoordelijkheid
Nadere informatie