Nota van Beantwoording

Transcriptie

1 Concept 2.0 Inspraak Maatregelpakket Schone Lucht voor Amsterdam: op weg naar een uitstootvrij 2025" Betreffende de invoering van milieuzones voor de voertuigtypen bestelauto s, taxi s, touringcars en brom- en snorfietsen, en het beleidsvoornemen Schoner Parkeren. :

2 2

3 Inhoud 1. Aanleiding Totstandkoming Inspraak Inleiding Algemeen beeld van de inspraakreacties Inspraakreacties op specifieke onderdelen van het maatregelpakket en beantwoording door de gemeente Reacties per voorgestelde maatregel... 6 Bijlage 1 Overzicht van inspraakreacties

4 1. Aanleiding Het College van burgemeester en wethouders van de gemeente Amsterdam (hierna te noemen het College ) heeft in de vergadering van 2 februari 2016 het maatregelpakket Schone Lucht voor Amsterdam: op weg naar een uitstootvrij 2025 (hierna te noemen het maatregelpakket ) vrijgegeven voor inspraak. In het maatregelpakket wordt voorgesteld om vanaf 1 januari 2017 een milieuzone voor bestelauto s in te voeren en vanaf 1 januari 2018 een milieuzone voor taxi s, touringcars, en voor brom- en snorfietsen. Daarnaast wordt voorgesteld om een leeftijdseis aan voertuigen te stellen bij de aanvraag van een nieuwe parkeervergunning of wanneer het kenteken op een bestaande parkeervergunning gewijzigd wordt (beleidsvoornemen Schoner Parkeren ) Totstandkoming De afzonderlijke maatregelen vinden hun oorsprong in de agenda Duurzaam Amsterdam, unaniem vastgesteld in de Gemeenteraad op 11 maart Eén van de thema s binnen deze agenda is schone lucht: het verbeteren van de luchtkwaliteit. De agenda Duurzaam Amsterdam legt hierbij de focus op het schoner krijgen van het gemotoriseerde verkeer in Amsterdam. Het uiteindelijk doel is schone lucht door zoveel mogelijk uitstootvrij verkeer in Amsterdam in Het maatregelpakket sluit aan bij afspraken die in het kader van het thema schone lucht vanuit de agenda Duurzaam Amsterdam zijn gemaakt met het bedrijfsleven (in de vorm van convenanten). Van alle weggebruikers in Amsterdam wordt gevraagd hun verantwoordelijkheid te nemen en een bijdrage te leveren aan schone en gezonde lucht in de stad. Alle modaliteiten komen hierbij aan bod. 4

5 2. Inspraak 2.1. Inleiding De inspraakperiode gold van 8 februari 2016 tot 21 maart In deze periode zijn tevens gesprekken gevoerd met diverse belangenorganisaties. In totaal zijn er schriftelijke reacties binnengekomen, waarvan ongeveer 400 reacties van personen die op het inspraakformulier hebben aangegeven dit te doen als ondernemer of organisatie. Deze aantallen zijn ongekend groot en dit illustreert de grote betrokkenheid van Amsterdammers en (Amsterdamse) ondernemers bij het onderwerp. Er zijn ook enkele tientallen reacties binnengekomen van buiten Amsterdam, van Groningen tot Venlo. In de is gekozen voor een thematische behandeling van de inspraakreacties, waarbij afzonderlijke inspraakreacties niet individueel worden beantwoord. Alle inspraakreacties die een voorstel of reactie gaven op ander beleid dan de voorgestelde maatregelen (zoals die ter inspraak lagen), zijn voor kennisgeving aangenomen (en indien relevant of interessant zijn deze belegd bij de desbetreffende beleidsvelden) en worden niet behandeld in deze Algemeen beeld van de inspraakreacties De aard van de inspraakreacties loopt uiteen. Er is veel positieve respons ten aanzien van de voorgestelde maatregelen en er zijn behoorlijk wat oproepen binnen gekomen om strengere maatregelen in te voeren. De meeste respons is echter kritisch. Dit werd verwacht en is ook niet verwonderlijk omdat de reacties zijn gegeven in het kader van een inspraakprocedure, en niet in het kader van een opiniepeiling. De kritische aard van veel reacties heeft mede te maken met het feit dat het college met het voorgestelde maatregelpakket van vele burgers een bijdrage vraagt. Wij zijn ons daar zeer van bewust. 5

6 2.3. Inspraakreacties op specifieke onderdelen van het maatregelpakket en beantwoording door de gemeente Reacties per voorgestelde maatregel Samenvatting reacties A. MILIEUZONE BESTELAUTO S A.1. Financieel verlies A.1.a. Ik heb geen geld voor een nieuw voertuig (particulieren). A.1.b. Ik ga failliet door invoering van deze maatregel (ondernemers). A.1.c. Ik ben afhankelijk van mijn voertuig. Waarom krijg ik niet meer tijd om een oplossing te zoeken voor het feit dat mijn voertuig de milieuzone niet meer in mag? A.2. Invalidevoertuigen A.2.a. Er moet een uitzondering komen voor Beantwoording door gemeente De gemeente begrijpt dat deze maatregel ingrijpend kan zijn. De maatregel wordt getroffen in het belang van de gezondheid van alle inwoners en bezoekers van Amsterdam. De gemeente maakt daarom een belangenafweging, waarbij het algemeen belang (dat gediend wordt door de milieuzone) in dit geval zwaarder weegt dan het individuele belang. Bij het vaststellen van de leeftijdseis voor de milieuzone is een belangenafweging gemaakt waarbij onder andere rekening is gehouden met de gemiddelde afschrijftermijn van een bedrijfsmatig ingezette bestelauto. Op basis van deze kennis vindt de gemeente de leeftijdseis waarmee bestelauto s van 16 jaar oud of ouder worden geweerd realistisch en redelijk. Er is al geruime tijd sprake van de mogelijke invoering van een milieuzone. Het eerste besluit over het instellen van een milieuzone voor bestelauto s is in 2011 genomen tijdens de herijking luchtkwaliteit. In samenspraak met het georganiseerde bedrijfsleven in de stad is gekomen tot de toegangscriteria die nu worden voorgesteld (DET van minimaal of jonger). De gemeente acht dit een redelijke en reële eis. De gemeente besluit naar aanleiding van inspraakreacties een uitzondering te maken 6

7 invalidevoertuigen. voor invalidevoertuigen. Eigenaren van een bestelauto aangepast voor invalidevervoer kunnen een ontheffing aanvragen indien: zij een woonadres, werk- of studieadres hebben binnen de milieuzone; zij de bestelauto om medische redenen voor minimaal 500,00 hebben aangepast. A.3. In strijd met Nederlandse wetgeving A.3.a. Voorgestelde maatregel is strijdig met eigendomsrecht. A.3.b. Mijn voertuig is goedgekeurd voor de Nederlandse weg, maar mag nu Amsterdam niet meer in? A.4. Toegangscriteria A.4.a. Aanhouden van uitstootnorm (euroclassificatie) in plaats van leeftijdseis. A.4.b. Controle milieuzones volgens vignettensysteem (bijvoorbeeld het Duitse Umwelt Plakette systeem)? A.4.c. Incidentele ontheffing (gelijk aan milieuzone vracht) moet mogelijk zijn. De voorgestelde maatregel maakt geen inbreuk op het eigendomsrecht. Wel wordt de inzetbaarheid van een voertuig in de milieuzone beperkt. De gemeente is op basis van de wegenverkeerswet bevoegd om voor haar grondgebied aanvullende eisen te stellen aan voertuigen. Het feit dat een voertuig is goedgekeurd voor de Nederlandse weg, staat hier los van. De gemeente erkent dat handhaving op basis van euroklasse logischer zou zijn. Bij de Rijksdienst voor Wegverkeer (RDW) is echter niet van elk voertuig (of kenteken) de euroklasse bekend. Daardoor kan de gemeente moeilijk handhaven op euroklasse van een voertuig. Om die reden wordt, als criterium, een leeftijdseis gehanteerd. Het gekozen jaartal maakt het best onderscheid tussen de toegestane euroklasse (in dit geval euro 3) en de voorafgaande (meer vervuilende) euroklassen. De Rijksoverheid heeft besloten om niet te werken met het (Duitse) vignettensysteem, maar een eigen systematiek aan te houden, waar de gemeente Amsterdam zich bij aansluit. Daarnaast heeft de gemeente sinds 2009 met de invoering van de milieuzone voor vrachtwagens al een handhavingssysteem op basis van kentekens; een systeem dat ook gebruikt kan worden voor de handhaving van de andere milieuzones. In het convenant Slim en Schoon door de Stad is opgenomen dat er in het kader van de milieuzone voor bestelauto s, door de gemeente Amsterdam geen incidentele 7

8 A.4.d. Kan ik mijn voertuig aanpassen door het plaatsen van een schonere motor? Is hier een tegemoetkoming voor beschikbaar? A.4.e. Elektrisch voertuig met een DET ouder dan toegangseis moet de milieuzone in kunnen. A.4.f. Waarom krijgen kampeerwagens niet standaard een ontheffing? A.4.g. Waarom is het RAI terrein uitgezonderd van de milieuzone? A.5. Effect op luchtkwaliteit A.5.a. Het eigen wagenpark van de gemeente is ook vies. A.6. Oldtimers A.6.a. Oldtimer bestelbusjes (bijvoorbeeld kampeerbusjes) zouden standaard een ontheffing voor de milieuzone moeten krijgen, omdat ze weinig kilometers maken en dus weinig bijdragen aan het probleem. ontheffingen worden verleend. Alleen voertuigen omgebouwd naar volledig elektrisch krijgen een ontheffing. Voertuigeigenaren zijn in dit geval zelf verantwoordelijk voor een herkeuring bij de RDW. De gemeente stelt subsidie beschikbaar voor nieuwe elektrische personenauto s, bestelauto s, taxi s en vrachtauto s voor ondernemers die veel rijden in Amsterdam. Er is geen subsidie beschikbaar voor de ombouw van voertuigen. Volledig elektrische voertuigen mogen ongeacht hun DET (datum eerste toelating) de milieuzone in. De gemeente Amsterdam kiest voor een eenduidig beleid: iedereen die een vervuilend vervoersmiddel in de stad gebruikt, moet de verantwoordelijkheid nemen om bij te dragen aan gezondere lucht. Hierbij geldt dat camperbezitters hun voertuig zouden kunnen laten herkeuren bij de RDW (van de N1-categorie die niet is toegestaan, naar de M1- categorie die wel is toegestaan). Bij het bepalen van de omvang van de milieuzone voor bestelauto s is in het kader van uniformiteit dezelfde omvang aangehouden als voor de milieuzone voor vrachtwagens. In de(ze) milieuzone is zodoende het RAI-terrein uitgezonderd, evenals enkele andere bedrijventerreinen binnen de ring A-10. Iedereen in de stad moet voldoen aan de toegangseisen van de milieuzone. Ook de gemeente (of aan de gemeente gelieerde diensten) moet aan deze eisen voldoen. De gemeente Amsterdam kiest voor een eenduidig beleid: iedereen die een vervuilend vervoersmiddel in de stad gebruikt, heeft de verantwoordelijkheid om bij te dragen aan gezondere lucht. Er is daarnaast geen juridische noodzaak op grond waarvan uitzonderingen gemaakt dienen te worden voor oldtimerbezitters. Tenslotte is het handhaven op gereden kilometers in de praktijk zeer complex en bewerkelijk. 8

9 B. MILIEUZONE TOURINGCAR B.1. Financieel verlies B.1.a. Ik ga failliet door invoering van deze maatregel (ondernemers). B.2. In strijd met Nederlandse wetgeving B.2.b. Mijn voertuig is goedgekeurd voor de Nederlandse weg, maar mag nu Amsterdam niet meer in? B.3. Toegangscriteria B.3.a. Controle milieuzones volgens vignettensysteem (bijvoorbeeld het Duitse Umwelt Plakette systeem)? B.3.b. Omvang gelijk aan milieuzone voor vrachtwagens (uitzondering voor Zuid/Buitenveldert)? Bij het vaststellen van de leeftijdseis voor de milieuzone is een belangenafweging gemaakt waarbij onder andere rekening is gehouden met de gemiddelde afschrijftermijn van voertuigen. Op basis hiervan vindt de gemeente de leeftijdseis waarmee touringcars worden geweerd (bussen van 13 jaar oud of ouder worden geweerd) realistisch en redelijk. De gemeente is op basis van de wegenverkeerswet bevoegd om voor haar grondgebied aanvullende eisen te stellen aan voertuigen. Het feit dat een voertuig is goedgekeurd voor de Nederlandse weg, staat hier los van. De Rijksoverheid heeft besloten om niet te werken met het (Duitse) vignettensysteem, maar een eigen systematiek aan te houden, waar de gemeente Amsterdam zich bij aansluit. Daarnaast heeft de gemeente sinds 2009 met de invoering van de milieuzone voor vrachtwagens al een handhavingssysteem op basis van kentekens; een systeem dat ook gebruikt kan worden voor de handhaving van de andere milieuzones. Uit de inspraak is naar voren gekomen dat de branche bereid is om samen met de gemeente vorm te geven aan de wijze van handhaving op de toegangseisen van de milieuzone voor binnenlandse én buitenlandse voertuigen. De gemeente heeft conform inspraak besloten om de milieuzone voor touringcars met betrekking tot omvang van de zone gelijk te trekken met de milieuzone voor vrachtwagens, taxi s en bestelauto s. Dit omdat eenduidigheid voor het verkeer - zeker in de beginperiode wenselijk wordt geacht. Dit betekent dat de milieuzone voor touringcars gaat gelden voor het gebied binnen de ring A-10 en het gebied Zuid/Buitenveldert niet tot de milieuzone behoort. De milieuzone voor touringcars zal 9

10 per 2020 wel de gehele bebouwde kom van Amsterdam beslaan (dus per 2020 zal het gebied Zuid/Buitenveldert wel tot de milieuzone gaan behoren). B.4. Oldtimers B.4.a. Oldtimer bussen zouden standaard een ontheffing voor de milieuzone moeten krijgen, omdat ze weinig kilometers maken en dus weinig bijdragen aan het probleem. B.5. Convenant milieuzones B.5.a. In 2006 werden touringcars uitgezonderd van het convenant milieuzones vanwege lage uitstoot per reizigerskilometer. Wat is er nu veranderd? C. MILIEUZONE TAXI C.1. Financieel verlies C.1.a. Ik heb geen geld voor een nieuw voertuig (particulieren). C.1.b. Ik ga failliet door invoering van deze maatregel (ondernemers). De gemeente Amsterdam kiest voor een eenduidig beleid: iedereen die een vervuilend vervoersmiddel in de stad gebruikt, heeft de verantwoordelijkheid om bij te dragen aan gezondere lucht. Er is daarnaast geen juridische noodzaak op grond waarvan uitzonderingen gemaakt dienen te worden voor oldtimerbezitters. Tenslotte is het handhaven op gereden kilometers in de praktijk zeer complex en bewerkelijk. Een decennium geleden lag de focus vooral (enkel) op de vrachtwagens in de stad. Inmiddels heeft deze sector laten zien te willen en kunnen innoveren en verduurzamen. Anno 2016 kiest de gemeente ervoor om alle partijen die bijdragen aan de luchtverontreiniging in de stad maatregelen te treffen. Dus ook de touringcarsector. De gemeente begrijpt dat deze maatregel ingrijpend kan zijn. De maatregel wordt getroffen in het belang van de gezondheid van alle inwoners en bezoekers van Amsterdam. De gemeente maakt daarom een belangenafweging, waarbij het algemeen belang (dat gediend wordt door de milieuzone) in dit geval zwaarder weegt dan het individuele belang. Bij het vaststellen van de leeftijdseis voor de milieuzone is een belangenafweging gemaakt waarbij onder andere rekening is gehouden met de gemiddelde afschrijftermijn van een bedrijfsmatig ingezette taxi. Op basis van deze kennis vindt de gemeente de leeftijdseis waarmee taxi s van 9 jaar oud of ouder worden geweerd realistisch en redelijk. Deze leeftijdseis is tevens besproken met de toegelaten taxi organisaties (TTO s) en opgenomen het convenant Schone taxi s voor Amsterdam dat 10

11 door alle TTO s en de gemeente is ondertekend. C.2. Toegangscriteria C.2.a. Aanhouden van uitstootnorm (euroclassificatie) in plaats van leeftijdseis. C.2.b. (hybride-) Benzinevoertuigen, LPG of groengas voertuigen moeten uitgezonderd worden van de milieuzone. C.3. Oldtimers C.3.a. Oldtimer taxi s zouden standaard een ontheffing voor de milieuzone moeten krijgen, omdat ze weinig kilometers maken en dus weinig bijdragen aan het probleem. De gemeente erkent dat handhaving op basis van euroklasse logischer zou zijn. Bij de Rijksdienst voor Wegverkeer (RDW) is echter niet van elk voertuig (of kenteken) de euroklasse bekend. Daardoor kan de gemeente moeilijk handhaven op euroklasse van een voertuig. Om die reden wordt, als criterium, een leeftijdseis gehanteerd. Het gekozen jaartal maakt het best onderscheid tussen de toegestane euroklasse en de voorafgaande (meer vervuilende) euroklassen. Uit een analyse van alle taxi s waarvan zowel euroklasse als DET (datum eerste toelating) bekend is (en dat is ongeveer 80%) geregistreerd in Amsterdam en aanliggende gemeenten, blijkt dat er 130 Euro 5 taxi s rondrijden met een DET van voor 1 september Eén euro 5 taxi heeft een DET van voor 1 januari Er waren dus voertuigleveranciers die al euro 5 voertuigen leverden voordat het wettelijk verplicht was. Chauffeurs die met deze voertuigen rijden, worden onterecht getroffen indien wordt vastgehouden aan de DET van 1 september Om die reden wordt de DET 1 september 2009 gewijzigd naar 1 januari Navraag bij TNO leert dat (hybride-) benzinevoertuigen, LPG of groengas voertuigen (ook van vóór 2009) inderdaad aanzienlijk schoner zijn dan taxi s die rijden op diesel. De gemeente heeft daarom besloten dat de milieuzone taxi alleen zal gaan gelden voor taxi s met een dieselmotor. De gemeente Amsterdam kiest voor een eenduidig beleid: iedereen die een vervuilend vervoersmiddel in de stad gebruikt, heeft de verantwoordelijkheid om bij te dragen aan gezondere lucht. Er is daarnaast geen juridische noodzaak op grond waarvan uitzonderingen gemaakt dienen te worden voor oldtimerbezitters. Tenslotte is het handhaven op gereden kilometers in de praktijk zeer complex en bewerkelijk. 11

12 D. MILIEUZONE BROM- EN SNORFIETS D.1. Financieel verlies D.1.a. Ik word op kosten gejaagd door deze maatregel (particulieren). D.1.b. Ik ga failliet door invoering van deze maatregel (ondernemers). D.1.c. Is er een subsidieregeling of economische tegemoetkoming voor brom- of snorfietseigenaren? D.1.d. Komt er compensatie voor (oldtimer) eigenaren of bedrijven (oldtimer specialisten)? D.1.e. Ik blijf zitten met een onverkoopbare voorraad brom- en snorfietsen. D.1.f. Mijn oude voertuig is straks niets meer waard. De gemeente begrijpt dat deze maatregel ingrijpend kan zijn. De maatregel wordt getroffen in het belang van de gezondheid van alle inwoners en bezoekers van Amsterdam. De gemeente maakt daarom een belangenafweging, waarbij het algemeen belang (dat gediend wordt door de milieuzone) in dit geval zwaarder weegt dan het individuele belang. Het College snapt dat er een bijdrage gevraagd wordt en dat deze in specifieke gevallen groot kan zijn. Om die reden komt het College voertuigbezitters met een 4-takt bromof snorfiets met een DET jonger dan tegemoet door ontheffing mogelijk te maken. De gemeente begrijpt dat deze maatregel ingrijpend kan zijn. De maatregel wordt getroffen in het belang van de gezondheid van alle inwoners en bezoekers van Amsterdam. De gemeente maakt daarom een belangenafweging, waarbij het algemeen belang (dat gediend wordt door de milieuzone) in dit geval zwaarder weegt dan het individuele bedrijfsbelang. De gemeente acht de leeftijdsgrens van 2011 een redelijke en reële eis. Nee. Wel wordt een subsidieregeling voor elektrische brom- en snorfietsen overwogen. Nadere besluitvorming hierover vindt in de loop van 2016 plaats. Er is geen compensatie beschikbaar voor (oldtimer)brom- of snorfiets eigenaren of bedrijven. Wel gaat het College de mogelijkheid onderzoeken voor een eventuele subsidieregeling voor zero-emissie brom- en snorfietsen. De gemeente begrijpt dat het instellen van de milieuzone voor ondernemers negatieve (bij)effecten kan hebben. De maatregel wordt getroffen in het belang van de gezondheid van alle inwoners, ondernemers en bezoekers van Amsterdam. De gemeente maakt daarom een afweging, waarbij het algemeen belang (dat gediend wordt door de milieuzone) in dit geval zwaarder weegt dan het individuele belang. Hierbij wordt opgemerkt dat voorzien is in een overgangstermijn en dat de desbetreffende dealers hun voorraad nog steeds buiten Amsterdam kunnen verkopen. De gemeente begrijpt dat het instellen van de milieuzone voor particulieren negatieve 12

13 D.1.g. Ik ben straks aan huis gekluisterd als ik niet meer met mijn brom- of snorfiets mag rijden. D.1.h. Wat is mijn alternatief? D.2. Invalidevoertuigen D.2.a. Er moet een uitzondering komen voor invalidevoertuigen of mensen die slecht ter been zijn. D.3. In strijd met Nederlandse wetgeving D.3.a. Voorgestelde maatregel is strijdig met eigendomsrecht. D.3.b. Mijn voertuig is goedgekeurd voor de Nederlandse weg, maar mag nu Amsterdam niet meer in? D.3.c. Houdt de maatregel wel voldoende rekening met de Erfgoedwet die 1 juli 2016 van kracht wordt? (bij)effecten kan hebben. De maatregel wordt getroffen in het belang van de gezondheid van alle inwoners, ondernemers en bezoekers van Amsterdam. De gemeente maakt daarom een afweging, waarbij het algemeen belang (dat gediend wordt door de milieuzone) in dit geval zwaarder weegt dan het individuele belang. Hierbij wordt opgemerkt dat voorzien is in een overgangstermijn en dat particulieren oude voertuigen ook buiten Amsterdam kunnen verkopen. De gemeente probeert haar inwoners zo veel mogelijk tegemoet te komen. Zo kunnen minder validen op basis van een medische verklaring, en mensen in bezit van een 4-takt brom- of snorfiets met een DET jonger dan , een ontheffing aanvragen. Andere alternatieven zijn de aanschaf van een schoner voertuig of de overstap naar alternatief (schoon) vervoer (openbaar vervoer, fiets en dergelijke). Alternatieven zijn de aanschaf van een schoner voertuig (een brom- of snorfiets die de komende jaren wel de milieuzone in mag) of de overstap naar alternatief (schoon) vervoer (openbaar vervoer, fiets en dergelijke). Het voorstel is om mensen met een medische beperking (minder validen) én die in het bezit zijn van een 4-takt brom- of snorfiets met een DET van na 2005 een ontheffing te verlenen. Daarbij zal worden gevraagd om een medische verklaring door een arts of specialist (niet-zijnde eigen huisarts). De voorgestelde maatregel maakt geen inbreuk op het eigendomsrecht. Wel wordt de inzetbaarheid van een voertuig in de milieuzone beperkt. De gemeente is op basis van de wegenverkeerswet bevoegd om voor haar grondgebied aanvullende eisen te stellen aan voertuigen. Het feit dat een voertuig is goedgekeurd voor de Nederlandse weg, staat hier los van. De minister OCW heeft gesteld dat (..) het onvermijdelijk is dat ook keuzes gemaakt worden die niet altijd optimaal zijn voor het mobiele erfgoed, maar wel noodzakelijk 13

14 zijn voor bijvoorbeeld milieu, gezondheid of veiligheid. (..) 1. De maatregel wordt getroffen in het belang van de gezondheid van alle inwoners, ondernemers en bezoekers van Amsterdam. De gemeente maakt een afweging, waarbij het algemeen belang (dat gediend wordt door de milieuzone) in dit geval zwaarder weegt dan het individuele belang. De Erfgoedwet zelf geeft geen recht op een uitzonderingpositie voor oldtimers, behalve indien wetten evident onredelijk uitwerken voor mobiel erfgoed. Het verbod beperkt zich slechts tot de milieuzone, werkt dus niet evident onredelijk, en wordt dan ook niet evident onredelijk belemmerend geacht. D.4. Toegangscriteria D.4.a. Aanhouden van uitstootnorm (euroclassificatie) in plaats van leeftijdseis. D.4.b. Kan ik mijn voertuig aanpassen door plaatsen van schonere motor? Is hier een tegemoetkoming voor beschikbaar? D.4.c. Elektrisch voertuig met een DET ouder dan toegangseis moet de milieuzone in kunnen. D.4.d. Waarom worden ook 4-takt brom- en snorfietsen geweerd? De gemeente erkent dat handhaving op basis van euroklasse logischer zou zijn. Bij de Rijksdienst voor Wegverkeer (RDW) is echter niet van elk voertuig (of kenteken) de euroklasse bekend. Daardoor kan de gemeente moeilijk handhaven op euroklasse van een voertuig. Om die reden wordt, als criterium, een leeftijdseis gehanteerd. Alleen voertuigen omgebouwd naar volledig elektrisch krijgen een ontheffing. Voertuigeigenaren zijn in dit geval zelf verantwoordelijk voor een herkeuring bij de RDW. De gemeente stelt subsidie beschikbaar voor nieuwe elektrische personenauto s, bestelauto s, taxi s en vrachtauto s voor ondernemers die veel rijden in Amsterdam. Er is geen subsidie beschikbaar voor de ombouw van voertuigen. Volledig elektrische voertuigen mogen ongeacht hun DET (datum eerste toelating) de milieuzone in. 2-takt brom- en snorfietsen zijn vervuilender dan 4-takt brom- en snorfietsen. Echter, 4- takt brom- en snorfietsen zijn ook vuil. Bij de registratie koppelt de RDW het kenmerk 2- of 4-takt niet aan het kenteken van het voertuig. Een visuele inspectie is nodig om te bepalen of het om een 2- of 4-takt brom- of snorfiets gaat. Uit de inspraak is naar voren gekomen dat er veel mensen met een 4-takt van voor 2011 worden gedwongen een nieuwere 4-takt aan te schaffen die milieutechnisch dezelfde prestaties kan leveren als 1 Brief van de minister OCW van 12 november 2015, 32156, nr

15 het voertuig dat verboden is. Dit acht het College een onwenselijke situatie. Om die reden is in samenspraak met BOVAG en RAI Vereniging gezocht naar een realistische ontheffingswijze. Daarbij is er voor gekozen om alle 4-takt brom- en snorfietsen met een DET jonger dan in aanmerking te laten komen voor een ontheffing. Voor 2008 is gekozen, omdat vanaf dit jaar de injectiemotor zijn intrede heeft gedaan in het voertuigpark; dit type motor leidt (gemiddeld genomen) tot een lagere uitstoot. Daarnaast zijn deze voertuigen maximaal 10 jaar oud; dit wordt als een redelijke, maximale gebruikstermijn gezien. Om die reden wordt de ontheffing ook alleen verleend aan voertuigen die maximaal 10 jaar oud zijn. Dit betekent dat er na 2021 geen ontheffingen meer worden verstrekt (alle voertuigen van na zijn dan immers 10 jaar oud). D.4.e. Is er een uitzondering voor landelijk Noord mogelijk? D.4.f. Milieuzone voor brom- en snorfietsen alleen in het centrum invoeren? D.4.g. Waarop is leeftijdsgrens 2011 gebaseerd? Met betrekking tot het bovenstaande wordt opgemerkt dat de gemeente conform de agenda Duurzaam Amsterdam de ambitie heeft gesteld om in 2025 uitstootvrij te zijn. Dit bekent dat in 2025 alle brom- en snorfietsen uitstootvrij behoren te zijn. De gemeente besluit om de dorpen in landelijk Noord (Durgerdam, Holysloot, Ransdorp en Zunderdorp) uit te sluiten van de milieuzone. Zowel binnen als buiten het centrum worden weggebruikers blootgesteld aan schadelijke, kankerverwekkende stoffen uitgestoten door brom- en snorfietsen. De gemeente vindt dat schone lucht een voorrecht is voor alle Amsterdammers en alle bezoekers van de stad, ook voor diegenen die buiten het centrum wonen of verblijven. Daarom wordt de milieuzone voor de gehele bebouwde kom ingevoerd. In onderstaande figuur is het reductie-effect op de koolwaterstofconcentraties weergegeven. Dit gunstige effect voor de luchtkwaliteit loopt op naarmate de milieuzone strenger is. De gemeente kiest voor een leeftijdsgrens van 2011, omdat bij de keuze voor een jaartal na 2011 het effect op de vermindering koolwaterstof minimaal zal zijn (bron: verkregen uit cijfers van tabel Bijlage C, TNO, Bijdrage van brommers en scooters aan de luchtkwaliteit in Amsterdam. TNO 2015 R11435). 15

16 D.4.h. Kunnen ook alle brom- en snorfietsen geweerd worden? D.5. Effect op luchtkwaliteit D.5.a. Uitzondering voor 2-takt brom- en snorfietsen die rijden op schonere benzine (alkylaatbenzine). De gemeente acht het niet redelijk om álle brom- en snorfietsen uit de stad te weren. Wel heeft de gemeente conform de agenda Duurzaam Amsterdam de ambitie om in 2025 alleen nog uitstootvrije brom- en snorfietsen toe te staan. De gemeente handhaaft alleen op voertuigkenmerken en niet op type brandstof. Ook al zit er bij een controle schonere brandstof in de tank, is dit geen garantie dat deze brandstof structureel wordt gebruikt. Met handhaving op voertuigkenmerken wordt een objectieve, eenduidige en effectieve handhaving gegarandeerd. De gemeente kan derhalve geen uitzondering maken voor voertuigen die rijden op schonere brandstof dan de hoofdbrandstof van het voertuig zoals die bij de RDW bekend is. 16

17 D.5.b. Brom- of snorfiets is toch veel schoner dan andere voertuigen (gebruikt weinig benzine)? Het klopt dat brom- en snorfietsen minder benzine per gereden kilometer gebruiken dan andere voertuigen, ofwel zuiniger zijn in gebruik. Echter, de uitstoot van verontreinigende stoffen is bij brom- en snorfietsen beduidend hoger dan andere voertuigen. In het bijzonder geldt dit voor koolwaterstoffen (afgekort: HC) In onderstaande figuur is een vergelijking gemaakt tussen de uitstoot van koolwaterstoffen bij verschillende voertuigen. Bijzonder aandachtspunt bij de uitstoot van koolwaterstoffen (HC) door brom- en snorfietsen is dat de blootstelling van een voetganger of fietser veel directer (piekblootstelling) is dan die aan uitstoot van andere voertuigen. Bovendien doet deze piekbelasting zich binnen de drukke bebouwde kom van de stad veel vaker voor (bron: TNO, Bijdrage van brommers en scooters aan de luchtkwaliteit in Amsterdam. TNO 2015 R11435). D.5.c. Validiteit van TNO-rapport over brom- en snorfietsen In 2013 heeft TNO uitgebreide metingen verricht aan één 2-takt en één voertuig in verschillende configuraties, waarin onder andere de effecten van een begrenzer tot 25 km/h en de koude start zijn onderzocht. Deze metingen aan moderne voertuigen bevestigen de hoge koolwaterstofemissies van 2-takt voertuigen wat in 2002 al was 17

18 waargenomen. Tussen 2002 en 2013 hebben in Nederland geen emissiemetingen plaatsgevonden aan brom- en snorfietsen. In 2015 is in de Taakgroep Verkeer en Vervoer besloten tot het bijstellen van emissiefactoren op basis van deze meetgegevens. D.5.d. Er kan een kanttekening geplaatst worden bij de milieuvriendelijkheid van de elektrische scooter (bijvoorbeeld: productie accu, opladen met grijze stroom, fijnstof emissie) D.6. Oldtimers D.6.a. Oldtimers zouden standaard een ontheffing voor de milieuzone moeten krijgen, omdat ze weinig kilometers maken en dus weinig bijdragen aan het probleem. D.6.b. Met het weren van oldtimers verdwijnt cultureel erfgoed uit het straatbeeld. D.6.c. Ik moet de vrijheid krijgen om mijn hobby te kunnen uitoefenen. De huidige emissiefactoren voor 4- takt brom- en snorfietsen zijn een eerste inschatting en is het beste wat op dit moment beschikbaar is. TNO beschouwt deze inschatting als het meest relevant voor de vergelijking tussen 2-takt- en 4-takttechnologie, en voor de onderbouwing van beleid rond handhaving en verbetering van stedelijke emissies. (De volledige reactie van TNO vindt u in hun rapport, zie bijlage 8) Het College neemt deze kanttekening mee in het onderzoek naar een eventuele subsidieregeling voor zero-emissie brom- en snorfietsen. De gemeente Amsterdam kiest voor een eenduidig beleid: iedereen die een vervuilend vervoersmiddel in de stad gebruikt, heeft de verantwoordelijkheid om bij te dragen aan gezondere lucht. Er is daarnaast geen juridische noodzaak op grond waarvan uitzonderingen gemaakt dienen te worden voor oldtimerbezitters. Tenslotte is het handhaven op gereden kilometers in de praktijk zeer complex en bewerkelijk. De gemeente Amsterdam kiest voor een eenduidig beleid: iedereen die een vervuilend vervoersmiddel in de stad gebruikt, heeft de verantwoordelijkheid om bij te dragen aan gezondere lucht. De maatregel wordt genomen in het belang van de gezondheid van alle inwoners en bezoekers van Amsterdam. Dit gezondheidsbelang weegt voor de gemeente zwaarder dan het belang van het verdwijnen van cultureel erfgoed uit het straatbeeld. De gemeente Amsterdam kiest voor een eenduidig beleid: iedereen die een vervuilend vervoersmiddel in de stad gebruikt, heeft de verantwoordelijkheid om bij te dragen aan gezondere lucht. De maatregel wordt getroffen in het belang van de gezondheid van 18

19 alle inwoners en bezoekers van Amsterdam. De gemeente maakt daarom een belangenafweging, waarbij het algemeen belang (dat gediend wordt door de milieuzone) in dit geval zwaarder weegt dan het individuele belang van het al dan niet hebben van een specifieke hobby. D.7. Omrijden D.7.a. Als de milieuzone voor brom- en snorfietsen ingevoerd wordt moet ik helemaal om Amsterdam heen rijden om ergens te komen. E. SCHONER PARKEREN E.1. Financieel verlies E.1.a. Door deze maatregel worden inwoners op kosten gejaagd, omdat ze een andere auto moeten aanschaffen. E.2. In strijd met Nederlandse wetgeving E.2.a. Voorgestelde maatregel is strijdig met eigendomsrecht. E.2.b. Mijn voertuig is goedgekeurd voor de Nederlandse weg en ik betaal wegenbelasting. Particulieren kunnen als alternatief kiezen voor een schoner voertuig of voor de overstap naar alternatief (schoon) vervoer (openbaar vervoer, fiets en dergelijke). Omrijden is slechts een van de opties. De gemeente begrijpt dat deze maatregel ingrijpend kan zijn. De maatregel wordt getroffen in het belang van de gezondheid van alle inwoners en bezoekers van Amsterdam. De gemeente maakt daarom een belangenafweging, waarbij het algemeen belang (dat gediend wordt door het beleidsvoornemen Schoner Parkeren) in dit geval zwaarder weegt dan het individuele belang. Daarnaast behouden inwoners hun huidige parkeervergunning, behalve wanneer men een nieuw kenteken op de huidige vergunning registreert óf een nieuwe parkeervergunning aanvraagt. De aanschaf van een nieuwe auto is dus niet aan de orde. De voorgestelde maatregel maakt geen inbreuk op het eigendomsrecht. Wel wordt de inzetbaarheid van een voertuig in de gemeente Amsterdam beperkt wanneer men óf een nieuw kenteken op de huidige vergunning registreert óf een nieuwe parkeervergunning aanvraagt. In dat geval moet het voertuig voldoen aan de gestelde leeftijdseisen. De gemeente is geoorloofd om op grond van zijn algemene verordenende bevoegdheid regels stellen in het kader van parkeerregulering. Onder deze bevoegdheid valt ook het stellen van regels die de gemeente nodig acht in het kader van verbetering van het 19

20 milieu. E.3. Toegangscriteria E.3.a. Aanhouden van uitstootnorm (euroclassificatie) in plaats van leeftijdseis. E.3.b. Kan ik mijn voertuig aanpassen door het plaatsen van een schonere motor? E.3.c. Waarom geen milieuzone voor personenauto s? De gemeente erkent dat handhaving op basis van euroklasse logischer zou zijn. Bij de Rijksdienst voor Wegverkeer (RDW) is echter niet van elk voertuig (of kenteken) de euroklasse bekend. Daardoor kan de gemeente moeilijk handhaven op euroklasse van een voertuig. Om die reden wordt, als criterium, een leeftijdseis gehanteerd. Het gekozen jaartal maakt het best onderscheid tussen de toegestane euroklasse en de voorafgaande (meer vervuilende) euroklassen. Alleen voertuigen omgebouwd naar volledig elektrisch krijgen een ontheffing. Voertuigeigenaren zijn in dit geval zelf verantwoordelijk voor een herkeuring bij de RDW. De gemeente stelt subsidie beschikbaar voor nieuwe elektrische personenauto s, bestelauto s, taxi s en vrachtauto s voor ondernemers die veel rijden in Amsterdam. Er is geen subsidie beschikbaar voor de ombouw van voertuigen. Specifiek voor personenvoertuigen beschikt de gemeente over een ander sturingsinstrument dan de milieuzone, namelijk de parkeervergunning. Voor personenauto s wordt niet gekozen voor een milieuzone. In het recente verleden bleek hiervoor onvoldoende maatschappelijk en politiek draagvlak te zijn. Daarom is er een uniek alternatief bedacht, namelijk de regeling Schoner Parkeren. Bij deze regeling worden via de vergunningverlening leeftijdseisen gesteld aan een voertuig bij de aanvraag van een nieuwe parkeervergunning en het wijzigen van het kenteken op de huidige vergunning. E.4. Effect op luchtkwaliteit E.4.a. De bijdrage van deze maatregel aan het verbeteren van de luchtkwaliteit is gering. De invloed van individuele maatregelen lijkt op het eerste oog niet heel groot. Maar op hoog belaste locaties daar waar de gezondheidssituatie het slechtst is - is het effect van het gehele lokale maatregelpakket wel groot. 20

21 Bovendien is het effect van de maatregelen op de gezondheid beduidend groter dan de reguliere landelijke monitoring door het RIVM suggereert. Amsterdam kijkt namelijk verder dan de officiële Europese indicatoren voor luchtkwaliteit: stikstofdioxide (NO2) en fijn stof (PM10 en PM2,5). Om de gezondheid van alle Amsterdammers te verbeteren worden er ook maatregelen genomen om de uitstoot van schadelijke stoffen als koolwaterstoffen (inclusief het kankerverwekkende benzeen) en roet (EC) terug te dringen. E.4.b. Het aantal gereden kilometers moet leidend zijn bij de verstrekking van parkeervergunningen. E.5. Oldtimers E.5.a. Oldtimers zouden standaard een ontheffing voor de maatregel Schoner Parkeren moeten krijgen, omdat ze weinig kilometers maken en dus weinig bijdragen aan het probleem. E.5.b. Met het weren van oldtimers verdwijnt cultureel/ mobiele erfgoed uit het straatbeeld. Het maatregelpakket Schone lucht voor Amsterdam is bedoeld als een eerste stap richting 2025: het jaar waarin het College wil dat er in Amsterdam zoveel mogelijk uitstootvrij en zo schoon mogelijk wordt gereden. De gemeente Amsterdam kiest voor een eenduidig beleid: iedereen die een vervuilend vervoersmiddel in de stad gebruikt, heeft de verantwoordelijkheid om bij te dragen aan gezondere lucht. Er is daarnaast geen juridische noodzaak op grond waarvan uitzonderingen gemaakt dienen te worden voor oldtimerbezitters. Tenslotte is het handhaven op gereden kilometers in de praktijk zeer complex en bewerkelijk. De gemeente Amsterdam kiest voor een eenduidig beleid: iedereen die een vervuilend vervoersmiddel in de stad gebruikt, heeft de verantwoordelijkheid om bij te dragen aan gezondere lucht. Er is daarnaast geen juridische noodzaak op grond waarvan uitzonderingen gemaakt dienen te worden voor oldtimerbezitters. Tenslotte is het handhaven op gereden kilometers in de praktijk zeer complex en bewerkelijk. De gemeente Amsterdam kiest voor een eenduidig beleid: iedereen die een vervuilend vervoersmiddel in de stad gebruikt, heeft de verantwoordelijkheid om bij te dragen aan gezondere lucht. De maatregel wordt genomen in het belang van de gezondheid van alle inwoners en bezoekers van Amsterdam. Dit gezondheidsbelang weegt voor de gemeente zwaarder dan het belang van het verdwijnen van cultureel erfgoed uit het straatbeeld. 21

22 E.5.c. Ik moet de vrijheid krijgen om mijn hobby te kunnen uitoefenen. E.5.d. Met het nieuwe beleid kan ik mijn vergunning niet meer tijdelijk stopzetten, omdat ik daarna geen vergunning meer krijg. E.5.e. Benzineauto s zijn over hele levenscyclus schoner dan elektrische auto s. E.5.f. Het beleid is gemaakt voor een andere doelgroep, namelijk personenauto s waar veel in gereden wordt. De gemeente Amsterdam kiest voor een eenduidig beleid: iedereen die een vervuilend vervoersmiddel in de stad gebruikt, heeft de verantwoordelijkheid om bij te dragen aan gezondere lucht. De maatregel wordt getroffen in het belang van de gezondheid van alle inwoners en bezoekers van Amsterdam. De gemeente maakt daarom een belangenafweging, waarbij het algemeen belang (dat gediend wordt door het beleidsvoornemen Schoner Parkeren) in dit geval zwaarder weegt dan het individuele belang van het al dan niet hebben van een specifieke hobby. De gemeente Amsterdam kiest voor een eenduidig beleid: iedereen die een vervuilend vervoersmiddel in de stad gebruikt, heeft de verantwoordelijkheid om bij te dragen aan gezondere lucht. De maatregel Schoner Parkeren wordt getroffen in het belang van de gezondheid van alle inwoners en bezoekers van Amsterdam. De gemeente maakt daarom een belangenafweging, waarbij het algemeen belang (dat gediend wordt door het beleidsvoornemen Schoner Parkeren) in dit geval zwaarder weegt dan het individuele belang (de mogelijkheid om voortdurend te wisselen van kenteken op een parkeervergunning, met auto s die niet voldoen aan de voorgestelde eisen). Daarnaast is er geen juridische noodzaak om op grond waarvan uitzonderingen gemaakt dienen te worden voor oldtimerbezitters. Per saldo ligt de totale uitstoot van fijnstof door een elektrische auto gemiddeld ongeveer een derde lager dan de fijnstofuitstoot door een auto met verbrandingsmotor. Daarnaast draagt het gebruik van elektrische auto s bij aan vermindering van de emissie van CO2 2. De gemeente Amsterdam kiest voor een eenduidig beleid: iedereen die een vervuilend vervoersmiddel in de stad gebruikt, heeft de verantwoordelijkheid om bij te dragen aan gezondere lucht. Er is daarnaast geen juridische noodzaak op grond waarvan uitzonderingen gemaakt dienen te worden voor oldtimerbezitters. Tenslotte is het handhaven op gereden kilometers in de praktijk zeer complex en bewerkelijk. 2 Aanhangsel Handelingen II 2014/15,

23 F. ALGEMENE REACTIES F.1. Effect van deze maatregelen op de luchtkwaliteit is klein. De invloed van de gemeente Amsterdam op de lokale luchtkwaliteit is beperkt in zoverre dat luchtverontreiniging zich niets aantrekt van geografische grenzen. Datzelfde geldt ook voor een provincie en zelfs voor een (lid)staat als Nederland. Alle overheidslagen (inclusief de Europese Unie) moeten maatregelen nemen om de luchtkwaliteit te verbeteren. De invloed van individuele maatregelen lijkt op het eerste oog niet heel groot. Maar op hoog belaste locaties daar waar de gezondheidssituatie het slechtst is - is het effect van het gehele lokale maatregelpakket wel groot. Bovendien is het effect van de maatregelen op de gezondheid beduidend groter dan de reguliere landelijke monitoring door het RIVM suggereert. Amsterdam kijkt namelijk verder dan de officiële Europese indicatoren voor luchtkwaliteit: stikstofdioxide (NO2) en fijn stof (PM10 en PM2,5). Om de gezondheid van alle Amsterdammers te verbeteren worden er ook maatregelen genomen om de uitstoot van schadelijke stoffen als koolwaterstoffen (inclusief het kankerverwekkende benzeen) en roet (EC) terug te dringen. F.2. De maatregelen moeten eerder ingevoerd worden. F.3. Hoe zit het met de verschoning van de rondvaart, mobiele werktuigen en Schiphol? Het maatregelpakket Schone lucht voor Amsterdam is bedoeld als een eerste stap richting 2025: het jaar waarin het College wil dat er in Amsterdam zoveel mogelijk uitstootvrij en zo schoon mogelijk wordt gereden. De gemeente wil iedereen die met zijn of haar huidige voertuig de milieuzone niet meer in mag een redelijke termijn bieden om over te stappen naar een schoner voertuig of alternatief vervoer. Daarnaast vindt de gemeente het belangrijk om maatregelen zorgvuldig voor te bereiden en hier gedegen over te communiceren. De gemeente onderneemt naast de voorgestelde maatregelen nog meer om de stad te verschonen. Een totaaloverzicht is opgenomen in onderstaande infographic: 23

24 Varen Iedereen moet bijdrage aan schonere luchtkwaliteit, ook de scheepvaart. Op de zeescheepvaart oefent Amsterdam indirect invloed uit want de regulering van deze sector heeft een overheersend internationaal karakter. Dat geldt voor een belangrijk deel ook voor de (Europese) binnenvaart. Wel is er in de Amsterdamse havengebieden voor de binnenvaart onder meer walstroom beschikbaar. Met betrekking tot de rondvaarboten voorziet de Nota Varen (van Waternet) in een verschoningstraject. Ook heeft Amsterdam beleid dat voorziet in het schoner maken 24

25 van de pleziervaart. Met betrekking tot het schoner maken van de GVB-veren wordt in de loop van 2016 beleid vastgesteld. Schiphol De voorgestelde maatregelen hebben geen betrekking op Schiphol. Wel wordt er door het RIVM onderzoek gedaan naar de mogelijke effecten van uitstoot van ultra-fijnstof door vliegverkeer en de GGD Amsterdam wordt hierbij betrokken. F.4. Hoe zit het met de aanpak van de (zware) industrie? F.5. Gaat de gemeente ook stimuleringsmaatregelen inzetten? Bouwverkeer en mobiele werktuigen Bouwverkeer wordt deels gereguleerd door de bestaande milieuzone voor het vrachtverkeer en door de nieuwe milieuzone voor het bestelverkeer. Beide milieuzones leiden ertoe dat schonere voertuigen worden gebruikt. Daarnaast zet de gemeente in op duurzaam inkopen (als onderdeel van de Agenda Duurzaamheid). Vanuit dit beleid streeft de gemeente naar de inzet van schoon bouwmaterieel en mobiele werktuigen. De (zware) industrie wordt in Nederland gereguleerd door middel van vergunningen. Aan vergunningen zijn voorschriften verbonden die onder andere bestaan uit bepaalde milieueisen. Of bedrijven zich aan deze vergunningsvoorschriften houden wordt regelmatig gecontroleerd. De gemeente zet veelvoudig in op het stimuleren van schoon vervoer. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan afspraken die zijn gemaakt met het bedrijfsleven in de vorm van convenanten, de structurele inzet op het faciliteren van de fiets in Amsterdam (zoals het realiseren van extra stallingen en het verbeteren van de fiets infrastructuur), maar ook aan privileges en subsidieregelingen voor elektrisch vervoer. 25

26 Bijlage 1 Overzicht van inspraakreacties Deze bijlage is gezien het grote aantal inspraakreacties (2576 stuks) separaat opgenomen. 26