Kleine ingrepen aan de vulva. Gynaecologie

Transcriptie

1 Kleine ingrepen aan de vulva Gynaecologie

2 Kleine ingrepen aan de vulva U wordt binnenkort geopereerd. In deze folder zijn de meest voorkomende ingrepen aan de vulva (schaamlippen) beschreven. Het betreft steeds goedaardige aandoeningen. Omdat de ingrepen alle vier in hetzelfde gebied plaatsvinden, is er een aantal overeenkomsten, vooral wat betreft de leefregels na de ingreep. Naast de algemene informatie over de anatomie en de gang van zaken komen in deze folder aan bod: Operaties aan de klier van Bartholini Labiumreductie (verkleining van de kleine schaamlippen) Introitusplastiek (verruiming van de ingang van de schede) Verwijdering genitale wratten (wratten aan de geslachtsdelen deze noemen we l condylomata acuminata). Verwijdering van stukjes weefsel ten behoeve van nader onderzoek. Anatomie De vulva is het gebied rond de opening van de schede. Zij bestaat (van binnen naar buiten) uit het maagdenvlies, de kleine schaamlippen en de grote schaamlippen. Op de plaats waar de kleine schaamlippen aan de voorkant bij elkaar komen zit de clitoris. De vulva wordt bekleed door verhoornde huid, waaruit haar groeit. Verder komen in de vulva verschillende klieren uit, zoals talgklieren en de klieren van Bartholini. Voorbereiding U wordt voor de ingreep meestal opgenomen op de afdeling Dagverpleging. Informatie over deze afdeling vindt u in de folder Dagverpleging die verkrijgbaar is bij onze medewerker bij het meldpunt of via de website van het ziekenhuis. Daar vindt u ook een folder van de afdeling Anesthesie met informatie over de narcose. Veel ingrepen kunnen ook gedaan worden via de Poliklinische Operatiekamer (POK) en worden dan vaak niet met narcose gedaan, maar met sedatie ( een roesje ). Uw arts vertelt u daar meer over. Operaties aan de klier van Bartholini De klier van Bartholini, die links en rechts aan de onderkant van de vulva zit, scheidt een slijmerig vocht af, vooral bij seksuele opwinding. Verstopping Door dit slijm wordt de schede vochtig en het vrijen plezieriger. Als de uitgang van de klier verstopt raakt, hoopt het slijm zich op en ontstaat er een zwelling laag, links of rechts, naast de ingang van de schede. Ontsteking Als deze holte bovendien nog ontstoken raakt, ontstaat er een abces, dat door artsen Bartholinitis genoemd wordt. Dit gaat samen met pijn en koorts. p a t i ë n t e n i n f o r m a t i e 2

3 Beide aandoeningen kunnen worden verholpen door een kleine ingreep: het openen van de slijmholte of het abces. Omdat de klier in een gevoelig gebied zit, gebeurt dit meestal onder een korte narcose, of sedatie, soms met plaatselijke verdoving. De klier vervult een nuttige functie. De arts besluit meestal de klier te openen en niet in zijn geheel te verwijderen. Een kleine opening zal echter snel weer afsluiten, waarna het probleem snel kan terugkeren. Daarom wordt meestal gekozen voor een techniek die in vaktaal marsupialisatie heet. Daarbij wordt de binnenwand van de holte of het abces aan de huid van de vulva gehecht waardoor er een kanaaltje ontstaat dat over het algemeen veel langer open blijft. Soms wordt er nog een kleine drain achtergelaten (een stukje rubber of een slangetje) dat de opening tijdens de eerste fase van de genezing open houdt en dat na één of enkele dagen verwijderd kan worden. De ingreep duurt ongeveer 10 minuten. Labiumreductie (verkleining van de kleine schaamlippen) Er is een grote variatie in de afmetingen en de vorm van de kleine schaamlippen. Soms zijn de kleine schaamlippen zo groot dat zij klachten veroorzaken, bijvoorbeeld bij het dragen van strakke broeken, bij het fietsen of bij geslachtsgemeenschap. De gynaecoloog kan er op uw verzoek toe over gaan de kleine schaamlippen te verkleinen. Meestal gebeurt dit onder narcose. Omdat de kleine schaamlippen bestaan uit twee tegen elkaar aan liggende huidlagen zullen de schaamlippen na genezing van de operatiewonden nog wat verder terugtrekken waardoor er meestal nog maar een klein randje over blijft. De clitoris, die zich aan de voorkant van de schede tussen de kleine schaamlippen bevindt, mag natuurlijk niet beschadigd worden. Daarom zal de voorste rand van de kleine schaamlippen bij deze ingreep vaak minder of in het geheel niet verkort worden. De ingreep duurt ongeveer een half uur. Deze ingreep wordt meestal niet vergoed door uw verzekering. Vraag dit dus van tevoren goed na. Introïtusplastiek (verruiming van de ingang van de schede) De ingang van de schede kan te nauw zijn. Soms is dit aangeboren, maar het probleem kan ook optreden na een bevalling, na een verzakkingsoperatie of bij het ouder worden. Een te nauwe ingang van de schede kan tot problemen leiden bij de geslachtsgemeenschap. Overigens worden lang niet alle problemen bij de geslachtsgemeenschap veroorzaakt door een te nauwe schede. De gynaecoloog kan de ingang van de schede ruimer maken door een introïtusplastiek. Dit is een operatie waarbij een sneetje wordt gemaakt in de lengterichting in het midden van de schede, aan de achterkant, net bij de ingang. Als deze incisie vervolgens in de breedte gesloten wordt, is de van de schede ingang ruimer. Ook bij deze ingreep wordt vaak gekozen voor narcose of sedatie, maar kan soms ook met plaatselijke verdoving. De behandeling duurt 10 tot 20 minuten. p a t i ë n t e n i n f o r m a t i e 3

4 Verwijdering genitale wratten Genitale wratjes (een virusinfectie) zijn besmettelijk en worden meestal door seksueel contact overgebracht of via gemeenschappelijk gebruik van washandjes en handdoeken. Uw partner kan dus ook wratjes hebben of krijgen en moet een bezoek aan de huisarts brengen voor onderzoek. Als de wratjes op de schaamlippen of rond de anus groeien, wordt vaak geprobeerd deze met een vloeistof of een crème te behandelen. Als dit niet succesvol is, omdat er bijvoorbeeld te veel wratjes zijn of deze ook binnen in de schede of op de baarmoedermond zitten, dan is het operatief verwijderen/elektrisch wegbranden vaak een betere oplossing. Er ontstaan dan kleine huidwondjes. De behandeling duurt ongeveer 10 minuten en vindt meestal plaats onder (korte) narcose, met verdoving door middel van een ruggenprik of sedatie. Als er maar een paar wratjes zijn, dan kan dit vaak met plaatselijke verdoving. Na de operatie Bij alle vier de ingrepen ontstaat een wond rond de ingang van de schede. Deze wond kan behoorlijk pijnlijk zijn, zodat het gebruik van pijnstillers aangeraden wordt (zie paragraaf Medicatie ). U hoeft zich niet te schamen of bang te zijn voor een kortdurend gebruik van pijnstillers na een operatie. Kort na de operatie kan er nog wat bloedverlies optreden en, omdat de wond door vocht uit de schede wat nat blijft, gelige afscheiding. Dit kan tot twee à drie weken duren en is geen reden tot ongerustheid. Omdat het zitten na de ingreep pijnlijk kan zijn, is het soms praktisch om een windring of zwemband te gebruiken om op te zitten. Vanaf 2 dagen na de ingreep kunt u het wondgebied 2 maal daags afspoelen met behulp van de handdouche of gedurende 5 minuten een zitbad nemen met pure kamille. Dit mag ook kamillethee zijn. Gebruik geen Badedas of een ander soort badschuim of badolie. Na het baden of douchen, moet u het wondgebied droog deppen, niet droog wrijven. Uw gynaecoloog zal bij uw vertrek uit het ziekenhuis een afspraak maken voor controle, ongeveer 2-3 weken na de operatie. Tot die tijd moeten de wonden in rust kunnen genezen. Daarom raden we u aan om geen zware lichamelijke activiteiten te ondernemen gedurende de eerste week na de operatie (of zolang u nog veel pijn heeft aan de wond). Het is verstandig om geen geslachtsgemeenschap te hebben of tampons te gebruiken tot u bij de gynaecoloog geweest bent, die controleert of de wond goed genezen is. Medicatie Bij pijn gebruikt u: 4 x per dag 1000 mg paracetamol per 24 uur 1 x per dag 15 mg Meloxicam om uur Anders nl: Zo nodig gebruikt u hierbij: 3 x per dag 50 mg Tramal Anders nl: p a t i ë n t e n i n f o r m a t i e 4

5 Tot slot Hebt u na de voorlichting van uw arts en na het lezen van deze folder nog vragen dan kunt u een afspraak maken met uw gynaecoloog. Hebt u na de ingreep vragen of zijn er problemen dan kunt u contact opnemen met Gynaecologie, de verpleegafdeling of binnen 24 uur na de ingreep met de afdeling Dagverpleging. Internet Op de website van het ziekenhuis vindt u veel informatie over het ziekenhuis, de Dagverpleging en over o.a. de afdelingen Gynaecologie en Anesthesiologie. Het adres vindt u op de achterpagina. Via de website zijn ook folders te downloaden over de Dagverpleging en Anesthesie. Als u niet over een internetaansluiting beschikt, kunt u de folders opvragen via Gynaecologie of via Patiënte servicebureau. Voor meer informatie kunt u ook terecht op de website van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG): (ga naar Voorlichting, klik vervolgens op Voorlichtingsbrochures en ga dan naar Aandoeningen van de vulva ). De vakgroep Gynaecologie van het Zuyderland Medisch Centrum voldoet aan de voorschriften van de Inspectie van de volksgezondheid en volgt daarnaast de adviezen en voorschriften van haar beroepsvereniging de NVOG betreffende het bijhouden van gegevens van patiënten in veilige registratiesystemen, naast het reguliere elektronische patiënten dossier. Te denken valt hierbij aan complicatieregistratie, implantaatregistratie, kwaliteitsregistraties, registraties ten aanzien van het voorkomen van ziektes. Indien u hier bezwaar tegen heeft kunt u dit aangeven bij uw behandelende arts. Er zal dan beoordeeld worden of dit gevolgen heeft voor de behandeling die we u wensen te geven in het geval dit een verplichte registratie betreft. p a t i ë n t e n i n f o r m a t i e 5

6 Geef uw mening! Deel uw ervaring over Zuyderland Medisch Centrum op een onafhankelijk kwaliteitsplatform voor de zorg. Op basis van uw ervaring kunnen wij onze zorgverlening verder verbeteren. Contact Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen of wilt u meer weten, dan kunt u bellen met onze afdeling. Wij staan u graag te woord. Zuyderland Medisch Centrum Gynaecologie / Verloskunde Afspraken polikliniek Openingstijden polikliniek Maandag t/m vrijdag van tot uur. Bezoekadres polikliniek Locatie Heerlen, etage 2, balie 2.10 Locatie Sittard-Geleen, Oost 11 Internetadressen