182, JHR. VAN KINSCHOT, BOOGERD VAN HASSELT, VAN W AGENINGEN,

Transcriptie

1 VERENIGING OPGERICHT OP,,OUD-LEIDEN door NOVEMBER PROF. DR. P. J. BLOK EN MR. DR. J. C. OVERVOORDE BESTUUR : DR. P. SEVENSMA Voorzitter. DR. W. C. BRAAT Onder- Voorzitter. J. W. NIEMEYER Secretaris, 182, tel. Mejurouw F. A. LE POOLE Van Slingelandtlaan DR. J. E. KROON A. BICKER CAARTEN IR. H. A. VAN OERLE E. PELINCK JHR. MR. F. H. VAN KINSCHOT, aangewezen door het Gemeentebestuur IR. D. BOOGERD Directeur der Gemeentewerken. J. B. F. VAN HASSELT, aangewezen door het L.S.C. Mejurouw MR. H. C. W. VAN WAGENINGEN, aangewezen door de V.V.S.L. Ere-Lid : IR. G. L. 6

2 Commissie voor de redactie van het Leidse Jaarboekje. Ingesteld December E. PELINCK Voorzitter. MR. N. KOLFF Secretaris, Beestenmarkt 14. DR. J. E. KROON Mej. F. A. LE MR. R. VAN ROIJEN MR. S. J. FOCKEMA ANDREAE Commissie inzake het herstel van Gravensteen. Ingesteld op 23 December Ere-Voorzitter : MR. A. VAN DE SANDE Werk-Commissie : IR. G. L. DRIESSEN, IR. H. A. VAN OERLE, Secretaris. A. BICKER CAARTEN. IR. D. BOOGERD. MR. L. H. N. F. M. RIDDER VAN ROSENTHAL. MR. DR. H. G. GEELKERKEN. Commissie Leidsche Woonhuis. (Beheerster van het gelijknamige Fonds, waarin opgenomen het legaat MR. E. RIJKE). Ingesteld op I Juni PROF. MR. A. N. MOLENAAR, Voorzitter. A. BICKER CAARTEN, Secretaris, Pieterskerkho 13. NOTARIS J. C. VAN ECK, Breestraat 56, giro G. VAN DER MARK. MR. J. Bestuurskamer : Regentenkamer van het Brouchovenho, Papengracht 16. 7

3 CORRESPONDERENDE LEDEN IN RIJNLAND voor : VOLLER Mevr. F. TH. VAN DER WIND-PEEREBOOM G. M. ZOETEMELK den Rijn: E. VAN ELK Hazerswoude- : B. OFFRINGA H. J. DE KORT MR. A. J. SORMANI Katwijk: Mevr. M. L. H. EERDBEEK-CLAASEW : J. W. VAN OMMERING. G. SCHEEPSTRA Lisse: J. P. RAAPHORST Noordwijk: PROF. L. WENCKEBACH J. J. Oegstgeest: W. J. VAN Rijnsburg: S. C. H, LEENHEER C. J. N. DE GRAAFF D. J. P. H. DR. H. J. HONDERS A. H. J. PAARDEKOOPER Vertegenwoordiger van,,oud-leiden in de commissie der Gemeente : E. PELINCK Idem in die der Gemeente Rijnsburg : IR. H. A. VAN OERLE 8

4 MUSEA, MONUMEWTEN ENZ. TE Stedelijk De Lakenhal Oude Singel 32 Geopend : van I Mei en van Jan. van I I Oct.-I Nov. van I Juni-30 Sept. en Feestdagen, opening : 13 uur. Entree : Maandag : Zon- en Feestdagen : gratis. Gemeente-archie Geopend op werkdagen en uur, Zaterdags uur. Rapenburg 73 Bezichtiging voora aan te vragen; in de vacanties 9-12 en van Academisch in Te bezichtigen Dinsdags en Vrijdags en in de vacanties na aanvrage. bij Geopend: Alleen werkdagen van I Oct. tot I Apr en van I Apr. tot Oct en , Zondags Entree : gratis. en Rijksuniversiteit 25 Studiezaal en tentoonstellingen, buiten de universitaire zomervacantie, geopend van Rapenburg 28 Geopend: van I Febr. van 16 Nov. ; Zon- en Feestdagen, opening : 13 uur I Jan. en 3 Oct. gesloten. Entree : Maandag : 9

5 Rijksmuseum Volkenkunde Steenstraat IA Geopend: van I Oct. van I Oct. Zon- en Feestdagen, opening : 13 uur I Jan. en 3 Oct. gesloten. Entree : Maandag Rijksmuseum van Natuurlijke Historie Raamsteeg Geopend: Werkdagen en (behalve Zaterdagmiddag). Entree : gratis. Rijksmuseum van Geologie en Mineralogie Garenmarkt Geopend : Werkdagen en Entree : gratis. Rijksmuseum de Geschiedenis der Historisch Natuurwetenschappelijk Museum) Steenstraat IA Geopend: Op werkdagen, behalve Maandag Zondag : Gesloten 31 Augustus en 3 October. Legemuseum Generaal Pesthuis. Pesthuislaan 7 Geopend: Maandags, Woensdag en Vrijdag bij voorkeur na aspraak. Ter bezichtiging geopend op werkdagen (Woensdag doorgaans dienst). Entree : Archie Herv. Kerk. Hooglandse Kerk Ter bezichtiging geopend op werkdagen (Woensdag doorgaans dienst). Entree: bij groepen 10 en

6 Ter bezichtiging geopend op werkdagen en Entree : St. Hoje Hooigracht g Kapel te bezichtigen op werkdagen van Entree : bij groepen Hoje Oude Vest Regentenkamer te bezichtigen op werkdagen van Entree: Kloksteeg 2 In de Pot woonhuis, eigendom der Ver. Oud-Leiden. De bewoner, de antiquair en kunstschilder H. is bereid het inwendige, voorzover daartoe geëigend, aan leden van Oud-Leiden te tonen. 11

7 JAARVERSLAG OVER HET JAAR Ook over het jaar kan Oud-Leiden tevreden zijn, al is het aantal bijgekomen leden kleiner dan het vorige jaar. Eind December 1948 bedroeg het aantal leden 875 en eind December 945. Moge deze groei aanhouden en moge Oud-Leiden met veel meer dan leden in 1952 haar bestaan vieren. Het bestuur werd tijdens de algemene ledenvergadering uitgebreid met één lid, den heer E. directeur van de Lakenhal, terwijl in dezelde vergadering weer een erelid benoemd werd in den even bekenden als persoon van Ir. G. L. De heer DRIESSEN is het tweede erelid onze betreurde Voorzitter Pro. Dr. L. KNAPPERT was het eerste --- en het bestuur wenst den heer DRIESSEN en den leden vele jaren van voorspoedig erelidmaatschap toe. Aan het einde van 1948 ga Oud-Leiden haar medewerking om de Vereniging van Belangstellenden in de Lakenhal nieuw leven in te blazen, door den leden van Oud-Leiden briekaarten te zenden, waarop de enigszins zieltogende zustervereniging in hun belangstelling werd aanbevolen. Een lid van Leiden krijgt, wanneer hij zich opgeet als Belangstellende der Lakenhal, een aanzienlijke reductie op de contributie, met behoud van dezelde rechten Resultaat ca leden en een lezing, georganiseerd door de Vereniging der Belangstellenden, de Vereniging Lucas van Leiden en de Vereniging Oud-Leiden, door Dr. A. W ELCKER, naar aanleiding van de tentoonstelling van oude tekeningen uit zijn collectie in de Lakenhal. Op Februari werd, in presentie van Burgemeester en Wethouders der Gemeente Leiden, een vertegenwoordiger Leden der Ver. v. Belangstellenden in de Lakenhal betalen per jaar. (o ineens) begunstigers 7.50 begunstigers, tevens lid van Oud-Leiden, per jaar. 12

8 van den Minister van O., K. en W., de Provincie, Bestuur van Oud-Leiden, Commissie Het Leidsche Woonhuis en de tie-commissie, het huis Kloksteeg oicieel in gebruik genomen. Het huisje wordt bewoond door den kunstschilder en antiquair H. die bereid is den leden van Oud-Leiden de voornaamste vertrekken te laten zien. Ter herinnering aan aankoop en restauratie is in den gevel een steen gemetseld naar het ontwerp van den heer S. L. letterontwerper te Haarlem. In April verscheen het jaarboekje tiré à quatre épingles, als gewoonlijk, waarvoor hulde en dank aan- de Commissie tot redactie. lezingen, de jaarvergadering incluis, werden in de Lakenhal gehouden. Sprekers waren: na het huishoudelijk gedeelte der jaarvergadering de heer E. over Reizigers te Leiden (in oude tijden) de heer A. over de geschiedenis onzer windmolens op 23 Maart ; de heer G. over den kasteelbouw in Rijnland op November. In het voorjaar en den zomer werden de gebruikelijke excursies gehouden met vele deelnemers : op 7 Mei een rijwieltocht met onbekende bestemming, doch den kant van Zoeterwoude uit en in gedachten de Geuzen tegemoet op 17 Mei des avonds naar de opgraving van de v.m. Abdij te Rijnsburg, waarbij de heer W. een en ander toelichtte ; 27 Juni, wederom s avonds, naar de Ned. Herv. Kerk te Koudekerk a. d. Rijn, waar de Vereniging allervriendelijkst door de Kerkvoogdij werd ontvangen, de heer H. J. J. de historische bijzonderheden ga en de heer het orgel bespeelde op October naar het v.m. Pesthuis, waar men in twee groepen door Kolonel en den door het museum werd geleid. Enige bestuursleden en leden van Oud-Leiden voerden Zondagmorgen 8 Mei het congres van de Newcomen Society langs de bezienswaardigheden van de stad, voorzover deze open en te bezichtigen waren. In den zomer deed de N.B.B.S. weer een beroep op de vereniging, om een aantal Amerikaanse studenten en proessoren een middag de stad te laten zien. In het najaar werkte de heer N. J. wederom mede aan de opvoeding der groenen door hun Leiden te tonen.

9 Een aangenaam contact onderhoudt het bestuur met het Leidse Joers, welks bestuur het tot heet verheven ieder jaar na de bestuurswisseling het vrouwelijk deel van het bestuur van Oud-Leiden een bezoek te brengen, welk bezoek steeds hogelijk wordt gewaardeerd. Op initiatie van Oud-Leiden, dat voor dit doel een rijkssubsidie ontving, werd in November door den heer G. N. RENAUD, middeleeuws en wetenschappelijk assistent van den Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek een nader onderzoek ingesteld naar de vragen, die gerezen waren na de opgraving van den Burcht door Dr. WERDA in Dr. HOLWERDA had bij zijn onderzoek binnen den ringmuur geen undamenten van een zwaren toren o van een woongebouw gevonden, doch wel enige ingravingen in een der sleuven, die leken te wijzen op bouwsleuven van een gebouw. Dit was verder niet nader onderzocht en op dit punt heet de heer RENAUD het werk van Dr. HOLWERDA voortgezet, waarbij gebleken is, dat de puinsleuven van Dr. WERDA niet lang genoeg waren om van een gebouw te kunnen zijn geweest. In de laatste dagen van het onderzoek, toen het geld op was, werd een sleu gegraven vlak voor de poort en daar vertoonden zich verschijnselen, die kunnen wijzen op een gebouw en die aanleiding zullen zijn voor een voortgezette opgraving in Bij dit agelopen onderzoek heet de Dienst van Gemeentewerken hulp verleend door het verstrekken van werktuigen en het voeren der loonadministratie, waarvoor de Dienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek en Oud-Leiden niet dankbaar genoeg kunnen zijn. Voor het volgend jaar is subsidie aangevraagd voor een opgraving in de Boschhuizerpolder, waar het kasteel huizen lag, dat in bij de nadering der Spanjaarden werd agebroken en waarvan de ligging slechts bij vermoeden bekend is. Enige commotie bezorgden de bedreigde Juertjes van het bestuur. Van de Does bij naar de Ruige Kade, tussen Vliet- en Voorosche Polder in, loopt een vaart, de Jurouwwetering genaamd, met een smalle strook land in het midden, die in de eeuw een weg is geweest en nu een idyllisch paradijsje, waar in het voorjaar de mooiste

10

11 Een Oegstgeest) DE MORGEN ijzeren klapbrug; ernstige ontsiering het stadsbeeld.

12 lora groeit en waarop men o.a. het bekoorlijke kruid bij massa s vindt. Er liep een gerucht, dat over deze strook land een ietspad aangelegd zou worden, aansluitende op de Ruige Kade. Dies togen enige bestuursleden er heen, versterkt door twee botanici, leden van Oud-Leiden, om den toestand ter plaatse te bekijken. Er wonen langs de wetering drie o vier amilies, die langs een voetpad ding hebben met ; verder komen door de wetering enige keren op een dag roeibootjes langs met boeren, die hun koeien gaan melken in den polder. Zeer schilderachtig, maar oncomortabel en daarom alleszins begrijpelijk, dat de bewoners van de Jurouwwetering óók een goeden weg wilden hebben zoals iedereen in Nederland. Bij inormatie bij den Provincialen Waterstaat van Zuid-Holland bleek, dat het plan van het ietspad met den er bij behorenden autoweg en bruggen opgegeven was, wat het bestuur, hoe spijtig ook voor de amilies aan de Jurouwwetering, zeer verheugde. Het bestuur ijverde dit jaar verder nog voor de volgende dingen: het vroeg bij den Minister van O., K. en W. een subsidie aan om hulp te kunnen verlenen bij kleine restauraties van monumenten in de stad dit naar aanleiding van de restauratie van het huis op den hoek van de straat en Bocht van Guinee, eigendom van den heer A. L. VAN BERGE HENEGOUWEN, wiens naam in dit jaarverslag met ere genoemd dient te worden Met droeheid is voorts door het bestuur geconstateerd, dat de wieken van den molen aan den weg werden agenomen ondanks invloed bij het Gemeentebestuur aangewend om dit te voorkomen. Op restauratie werd aangedrongen, die ook door den molenaar wordt gewenst, doch die op inanciële moeilijkheden schijnt te stuiten. In de bestuursvergaderingen zijn lang en bezorgd de plannen voor de vernieuwing van de besproken. De nieuwe brug moet een ijzeren klapbrug van m hoogte worden van het type van de Pauwbrug. Door dit hoge ijzeren gevaarte zal het stadsgezicht bij de ernstig geschaad worden. Het bestuur hoopt, dat een betere en raaiere Na het opstellen van dit jaarverslag ontving het bestuur bericht, dat dit subsidie over door den Minister verleend is.

13 oplossing gevonden zal worden, doch adviseert den leden van Oud-Leiden voor de zekerheid nog eens goed dit mooie stadsgezicht in zich op te nemen. Succes heet gehad de suggestie van het bestuur aan B. en W. om het stadswapen te wijzigen, in dien zin, dat na toestemming van de Koningin het oude wapen met de spreuk libertatis ergo en den énen staanden leeuw met het zwaard in den opgeheven rechterklauw als schildhouder gevoerd zal worden (zie de abeelding van het ontwerp in de Leidsche Courant Het bestuur heet voorts het Gemeentebestuur verzocht de Latijnse School te doen restaureren, welk verzoek B. en W. overgenomen hebben in een voorstel aan den Gemeenteraad, dat aangenomen is. Den,,gevelsteen-Van Lelyveld heet de heer H. te Leiderdorp laten metselen in den gevel van een schuur van zijn handel in bouwmaterialen aldaar. Op dezen gevelsteen staat het wapen der Leidse amilie Van met het jaartal 1698, en, akomstig van agebroken kalkovens op het terrein van den heer BENNINK, is de steen langs omwegen in het bezit gekomen van een nazáat van deze amilie, die hem ter beschikking stelde van de Lakenhal. Thans prijkt de steen in de schuur, die vroeger behoorde bij de kalkovéns en is een der weinige oudheden van Leiderdorp geworden. Tegen Sinterklaas verscheen een herdruk op goed kunstdrukpapier van de kaart van het ontzet van Leiden naar de ets van JOH. uit de Universiteitsbibliotheek (coll. Bode1 Nijenhuis) te Leiden (Leids Jaarboekje De kaart is niet duur en vindt gereden atrek Aan geschenken mocht het bestuur voor Oud-Leiden ontvangen.. een collectie oude, zeldzame stereoscoopplaatjes van den heer M. SPLINTER te Leiderdorp oto s van stadsgezichten in de nieuwe woonwijken van den heer G. VAN DER MARK, vier reproducties van zeer oude oto s van den heer W. een pak oto s van de exploiten van de opgeheven kegelclub van den heer H. P. M. ; een oto van ca van het de Steenstraat binnenrukkende garnizoen van Leiden van mevrouw D. H. DE HAAS; ten een 16 per stuk ranco thuis na aanvrage bij den secretaris.

14 grasteen, gevonden onder een perceel op de straat, van de a. BIK EN BREEDEVELD, welke steen, te groot om in het bestuurskamertje neer te zetten, bewaard wordt in de Lakenhal. Al dezen gevers zij hier nog eens dank gebracht. Het gaat Oud-Leiden goed, maar wens van het bestuur blijt : meer leden, dus meer invloed in belangrijke aangelegenheden. VAN LEUR-DE Loos Secretaresse Oudejaar Leids Jaarboekje 2

15 REKENING EN VERANTWOORDING OVE Saldo Leidsche Spaarbank... Rijks Postspaarbank..... Amsterdamsche Bank, Leiden Postcheque- en Girodienst.. Ontvangen : Contributies per giro.... Per Amsterdamsche Bank Voor Register op Jaarboekjes per giro. b a n k Plaat Lierinck Subsidies voor restauratie Kloksteeg. Rijks-subsidie voor bodemonderzoek Burcht Doorbetaling (zie credit)..... In rekening gebrachte incassokosten. Verkochte Jaarboekjes.... Rente Amsterdamsche Bank..... Leidsche Spaarbank.. Rijks Postspaarbank >> 9.1 jr - - BALANS PER ACTIVA Postcheque- en Girodienst Amsterdamsche Bank, Leiden... Rijks Postspaarbank Leidsche Spaarbank Nog te ontvangen voor kaarten Lierinck. Nagezien en accoord bevonden : Leiden, 7 Februari De Kascommissie : Get. E. MOENS HOOGTEILING

16 VAN DE VERENIGING LEIDEN JITGAVEN en Excursies lecretariaatskosten Penningmeesteres aan Verenigingen oeken voor de Bibliotheek Brouchovenho voor Kloksteeg.. agedragen aan het Leidse Woonhuis... Leiden, voor restauratie molen De Valk. Leiden, voor bodemonderzoek Burcht... Doorbetaling Diverse uitgaven... Uitgevers-Mij, drukken kaart Lierinck... Retour- en Incassokosten nkosten Amsterdamsche Bank Leidsche Spaarbank Postspaarbank Amsterdamsche Bank Postcheque- en Girodienst t >> >> t ANUARI PASSIVA Nog a te dragen subsidies voor Kloksteeg 2. Vooruit ontvangen contributie Kapitaal Vereniging De Penningmeesteres : F. A. LE POOLE

17 VERSLAG VAN DE COMMISSIE LEIDSCHE WOONHUIS OVER HET Het is voor de Commissie Leidsche Woonhuis een grote voldoening, dat op 5 Februari het aan de Vereniging,,Oud-Leiden in eigendom toebehorende, geheel gerestaureerde woonhuis Kloksteeg oicieel in gebruik kon worden genomen. De uitvoering geschiedde door de aannemers W. OUDSHOORN en ZN. onder belangeloze leiding van het commissie-lid G. VAN DER MARK. De totale kosten van restauratie en woningverbetering bedroegen Aan allen, die hebben medegewerkt aan de totstandkoming van de restauratie, in het bijzonder de heer VAN DER MARK, zij nogmaals openlijk dank gebracht. Dat bij aankoop van het pand in een goede greep is gedaan, blijkt temeer nu aan het interieur de oude seer kon worden hergeven. Het pand is tot volle tevredenheid verhuurd aan de antiquair en kunstschilder J. J. A. Deze heet zich op verzoek bereid verklaard het belangrijkste deel van het huis aan de leden van,,oud-leiden te tonen. De restauratie is mogelijk geweest dank zij belangrijke inanciële steun van het Rijk, de Provincie, de Gemeente Leiden en tal van leden van,,oud-leiden. Toch is onze Commissie helaas nog niet geheel zonder schuld. Daar de inanciële awikkeling met de overheidsinstanties nog niet geheel heet plaats gevonden kan nog niet een volledig overzicht van de inanciële toestand worden gegeven. Het tekort kan voorlopig op worden gesteld. Commissie doet daarom nogmaals een krachtig beroep op allen, die zich verheugen over wat in korte tijd tot stand is gebracht, om het werk der Commissie met een git te steunen. Mogen vele giten gaarne ook bescheiden giten ontvangen worden. Eerst wanneer onze Commissie geen schuld heet kan 20

18 den gedacht aan een nieuwe actie, ter bevordering van het mooie doel, dat zij zich heet gesteld. Door de Vereniging,,Oud-Leiden is in de voorgevel van Kloksteeg 2 een bescheiden gedenksteen aangebracht met het opschrit : AANGEKOCHT EN HERSTELD MCMXLVIII DOOR OUD-LEIDEN Januari A. CAARTEN, Secretaris 21

19 FINANCIEEL OVERZICHT VAN DE VAN DE COMMISSIE LEIDSCHE WOONHUIS OVER HET JAAR ONTVANGSTEN UITGAVEN - - Huur pand Kloksteeg 2 van 30 Jan. Dec., 48 weken..... Subsidie Min Bijdrage Woningverbetering.... Subsidie Prov. Zuid-Holland..... Giten van particulieren Opbrengst oto s v. d. Zanden).... Restitutie waarborgsom Gem. Leiden Terugbetaling..... Nadelig saldo Nadelig saldo Firma D. Kret en Zn., loodgieter.... Firma W. Oudshoorn en Zn., aannemers Firma G. Piket en Zn., steenhouwer. Firma A. Verwer, schilder.... W. Zwart, electricien Sted. Lichtabr. Aanleg gasleiding en aansluiting Voorschotten Mr. G. v. d. Mark... L. Sprey, declaratie-voorschotten. Grondbelasting Straatbelasting Brandverzekeringspremie Gem. Reinigings- en Ontsmettingsdienst Nadelig saldo Inlage Leidsche Spaarbank Rente Blijt nadelig saldo Nog te verwachten subsidies Penningmeester : J. C. VAN ECK..