De aanpak van ouderenmishandeling Loslaten waar kan, overpakken waar nodig!

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De aanpak van ouderenmishandeling Loslaten waar kan, overpakken waar nodig!"

Transcriptie

1 De aanpak van ouderenmishandeling Loslaten waar kan, overpakken waar nodig! Jessica Vrolijk, aandachtsfunctionaris ouderenmishandeling en huiselijk geweld, Jeroen Bosch Ziekenhuis

2 Vraag Hand omhoog = JA Hand omlaag = NEE Bestaat er een wettelijke verplichting mbt melding ouderenmishandeling?

3 Belang van screenen

4 Definitie ouderenmishandeling al het handelen... of het nalaten van handelen ten opzichte van een oudere persoon van al diegenen die in een terugkerende persoonlijke en/of professionele relatie met die oudere ( 65 jaar en ouder) staan.. waardoor de oudere lichamelijke, psychische en/of materiële schade lijdt waarbij er sprake is van gedeeltelijke of volledige afhankelijkheid

5 Cijfers en meldingen 1 op de 20 ouderen wordt mishandeld 2012 zijn er 1027 meldingen bij Veilig Thuis 2013 zijn er 1703 meldingen bij Veilig Thuis 2014 zijn er 2360 meldingen bij Veilig Thuis

6 Verschijningsvormen Fysieke of lichamelijke mishandeling Signalen: Blauwe plekken, schrammen, zwellingen, snij-, schaafwonden, fracturen, versuffing, apathie of brandplekken Emotionele of psychische mishandeling Signalen: gevoelens van angst, woede, wantrouwen,verdriet,schuchterheid, weinig reactie,slaap en of eetproblemen. Seksuele mishandeling Signalen: beschadigingen of irritaties aan genitaliën of anus, terugkerende genitale of anale infecties, bloedvlekken in kleding of beddengoed, moeite met zitten of lopen, geslachtsziekten, hevige onrust bij het aan- en uitkleden of wassen, veelvuldig seksueel getinte gesprekken voeren

7 Verschijningsvormen Financiële uitbuiting / benadeling Signalen: plotselinge of onverklaarbare geldopnames bij de bank, verdwijnen van waardevolle spullen uit huis, onverklaarbaar tekort aan geld, ontstaan schulden, huurachterstand, grote belangstelling van familie voor geld of bezittingen van de oudere, weigeren van informatie over financiële situatie. Verwaarlozing Signalen: uitdroging, stank, plotselinge vermagering, depressie, vervuiling van zichzelf en/of kleding en/of huis, doorliggen of andere onverzorgde wonden, onvoldoende eten en drinken in huis en lichamelijke achteruitgang

8 Twee groepen 1. Moedwillige ouderenmishandeling 2. Mishandeling door overbelaste (mantel)zorgers/ ontspoorde zorg

9 Ontspoorde mantelzorg

10 Risicofactoren bij ouderen Toenemende afhankelijkheid Leeftijd Sekse Ziekte Ingrijpende voorvallen Sociale isolatie Loyaliteit Geschiedenis van geweld

11 Risicofactoren pleger Overbelasting Afhankelijkheid van alcohol en/of drugs. Persoonlijke problemen. Inwonen Geschiedenis van geweld.

12 Meldcode Sinds 1 juli 2013 Verplichte wet Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling OOK voor ouderen

13 Meldcode Stap 1: In kaart brengen van signalen. Stap 2: Collegiale consultatie en overleg aandachtsfunctionaris, Veilig Thuis raadplegen ( , 24/7 bereikbaar) Stap 3: Bespreken met de betrokkene(n). Stap 4: Wegen van het geweld/mishandeling. Stap 5: Beslissen hulp organiseren of melden

14 Casus (1) Meneer K, 80 jaar, getrouwd, samengesteld gezin, 1 dochter van mevrouw en 3 dochters van meneer 2012: poli geriatrie, diagnose milde cognitieve stoornissen met de op de voorgrond gedragsproblemen 2015: meneer op de SEH, nav huiselijk geweld. Is geslagen met een bezem door zijn echtgenoot. Uitgebreid gesprek met meneer en zijn dochters geweest, willen meneer mee naar huis nemen, willen geen melding. Casemanager wordt wel ingelicht, tevens is er een afspraak gemaakt bij de huisarts de volgende dag. Dag later, andere SEH arts mailt betrokken arts en aandachtsfunctionaris om nogmaals situatie te beoordelen. Melden JA NEE

15 Casus (2) Mevrouw uit 1934 Mevrouw is afgelopen vrijdag ochtend gevallen, onbekend hoe dit is gebeurd. Ze heeft maximaal 2 uur alleen in de badkamer gelegen, waarna haar man haar vond. Ze is met hulp in bed gelegd gisteren en sindsdien er niet meer uit gekomen. Vandaag heeft hij toch de HAP gebeld, die is gekomen, patiënte heeft beoordeeld en met een ambulance ingestuurd. Overdracht ambulance: een zeer vervuild huis, vervuilde bed/ lakens, geen dekens. Pat weet niet wat er gebeurd is, alleen dat ze in de badkamer lag. Patiënte valt normaal nooit. Uitleg vervuilde kamer is volgens hem haar schuld. Ze ruimt namelijk niets op en is erg rommelig en ze moet dat gewoon zelf doen en hij is niet van plan dit te doen. Het is haar eigen slaapkamer, hij heeft een eigen slaapkamer en zegt deze wel zelf bij te houden. Wat zou u doen?

16 Casus (3) Mevrouw komt verwaarloosd binnen, diepe uitgebreide decubituswonden, spitsvoeten en contracturen, is verder bekend met Parkinson. Dochter neemt de volledige zorg op zich (middels PGB), woont bij mevrouw en meneer in. Verpleegkundige geeft aan dat zorg onvoldoende is. Dochter laat de professionele zorg niet binnen (fysio en thuiszorg). Wat zou u doen?

17 Casus (4) Mevrouw vertelt mishandeld te zijn door haar zoon. Zoon zou patiënt met een kussen op het gezicht hebben gedrukt en er zelf op zijn gaan zitten. Hij zou haar geprobeerd hebben om te wurgen. Tevens geslagen tpv de thorax. Heel de nacht geterroriseerd door zoon (licht aan, licht uit, uitschelden, opsluiten). Hij zou haar sleutel hebben ingenomen, zodat ze ook niet weg kon. Vanmorgen toen hij de hond ging uitlaten is ze naar de buren gelopen. Mevrouw is door de RAV op de SEH binnengebracht. Na trauma opvang op de SEH werden beiderzijds meerder ribfracturen vastgesteld, deels van oudere datum, en meerdere ribben op meerdere plekken gebroken. Tevens werd een sternumfractuur vastgesteld en waren in de hals en in het aangezicht tekenen van poging tot wurging (zoals patiënte ook in anamnese aangeeft) herkenbaar: hematoom / afdrukken in hals en petechiën in gelaat. Daarnaast werden er over haar lichaam meerdere hematomen gezien waarvan een groot hematoom met gedeeltelijk ontvelling aan de binnenzijde van haar rechter bovenbeen / knie. Verwondingen zijn dermate ernstig, dat observatie op de IC noodzakelijk is Wat zou u doen?

18 Acties binnen het JBZ Aandachtsfunctionaris Ouderenmishandeling Samenwerking met SEH en andere afdelingen Alle ouderen (70+)screenen op de SEH Maandelijkse casusbesprekingen met interne en externe Intensieve samenwerking Veilig Thuis, sociaal wijkteam, casemanagers dementie, RAV en bemoeizorg Scholing

19 Casuïstiekbespreking Veilig Thuis, RvA, bemoeizorg en wijkteam zijn aanwezig bij casuïstiekbespreking, daardoor meteen advies en korte lijnen Ouderen besproken die vanuit screening naar voren komen, of na consult vanuit afdeling

20 Cijfers 2016 Door komst EPD (juni 2016), nu nog geen inzage in aantal gescreende pat Patiënten waar actie op is ondernomen 111 Adviesvragen aan Veilig Thuis 48 Meldingen Veilig Thuis 21 Verdere acties met wijkteam, overdracht naar vph, HA etc

21 Neem je niet pluis gevoel serieus!

22 VRAGEN

De aanpak van ouderenmishandeling Loslaten waar kan, overpakken waar nodig!

De aanpak van ouderenmishandeling Loslaten waar kan, overpakken waar nodig! De aanpak van ouderenmishandeling Loslaten waar kan, overpakken waar nodig! Jessica Vrolijk, aandachtsfunctionaris ouderenmishandeling en huiselijk geweld, Jeroen Bosch Ziekenhuis Vraag Hand omhoog = JA

Nadere informatie

Ouderen. Vrijwilligers en studenten tegen ouderenmishandeling. Stichting

Ouderen. Vrijwilligers en studenten tegen ouderenmishandeling. Stichting Vrijwilligers en studenten tegen ouderenmishandeling Stichting Definitie ouderenmishandeling Al het handelen of nalaten van handelen jegens (geheel of gedeeltelijk) afhankelijke ouderen, door diegene(n)

Nadere informatie

Gemeentelijke aanpak van ouderenmishandeling: beter begrijpen en besturen

Gemeentelijke aanpak van ouderenmishandeling: beter begrijpen en besturen Gemeentelijke aanpak van ouderenmishandeling: beter begrijpen en besturen Masterclass Verwey-Jonker Instituut, 12 december 2012 Marian van der Klein & Jessica van den Toorn Lopende zaken Actieplan Ouderen

Nadere informatie

Ouderenmishandeling. Relatie slachtoffer pleger

Ouderenmishandeling. Relatie slachtoffer pleger Ouderenmishandeling Naar schatting worden jaarlijks 200.000 ouderen slachtoffer van ouderenmishandeling. Ouderenmishandeling is het handelen of nalaten van handelen van al degenen die in een terugkerende

Nadere informatie

Ouderenmishandeling Workshop 15 oktober 2015

Ouderenmishandeling Workshop 15 oktober 2015 Ouderenmishandeling Workshop 15 oktober 2015 Marieke Zelissen GZ-psycholoog MetGGZ Esther Stoffers Programmaleider Huis voor de Zorg Programma vanmiddag Informatie over ouderenmishandeling Wat verstaan

Nadere informatie

Themaconferentie kwetsbare ouderen Richtlijn ouderenmishandeling

Themaconferentie kwetsbare ouderen Richtlijn ouderenmishandeling Themaconferentie kwetsbare ouderen Richtlijn ouderenmishandeling 23-06-2016 Topzorg voor ouderen Mw. M.E. van Houten, klinisch geriater Introductie Het begrip ouderenmishandeling is breed en kent vele

Nadere informatie

Nico van Oosten senior adviseur

Nico van Oosten senior adviseur Ouderenmishandeling Nico van Oosten senior adviseur Congres Ouderenmishandeling en Ontspoorde (mantel)zorg Zierikzee 6 november 2017 Bureau BenW Movisie Voor een samenleving met veerkracht Movisie is een

Nadere informatie

Ontspoorde mantelzorg: Waarop let je, wat zijn signalen en hoe leg je die vast? Nico van Oosten senior adviseur Movisie

Ontspoorde mantelzorg: Waarop let je, wat zijn signalen en hoe leg je die vast? Nico van Oosten senior adviseur Movisie Ontspoorde mantelzorg: Waarop let je, wat zijn signalen en hoe leg je die vast? Nico van Oosten senior adviseur Movisie Inhoud lezing Ontspoorde mantelzorg: waarover hebben het dan? Waar let je op: wat

Nadere informatie

Ouderenmishandeling. Adriaan van Es, huisarts IFHHRO secr

Ouderenmishandeling. Adriaan van Es, huisarts IFHHRO secr Ouderenmishandeling Adriaan van Es, huisarts IFHHRO secr Definitie al het handelen of nalaten van handelen van al degenen die in een persoonlijke en/of professionele relatie met de oudere staan, waardoor

Nadere informatie

Meldcode Huiselijk Geweld en Mishandeling

Meldcode Huiselijk Geweld en Mishandeling 1 Meldcode Huiselijk Geweld en Mishandeling Inleiding Vanaf 2013 zijn hulpverleners verplicht om in actie te komen bij vermoedens van huiselijk geweld en mishandeling. Bij de Stichting Welzijnswerk Sliedrecht

Nadere informatie

Ouderenmishandeling

Ouderenmishandeling Wat is ouderenmishandeling? Ouderenmishandeling al het handelen... of het nalaten van handelen..ten opzichte van een oudere persoon Marianne Reij Trainer, adviseur Eigenreijs door degenen die in een persoonlijke

Nadere informatie

Meldcode Ouderenmishandeling

Meldcode Ouderenmishandeling Meldcode Ouderenmishandeling Wat is ouderenmishandeling? Boven 65 jaar Blijft vaak geheim Ontspoorde mantelzorg Overbelaste mantelzorger, uit onmacht, onwetendheid Glijdende schaal van adequate zorg naar

Nadere informatie

Systemisch werken in het verpleeghuis

Systemisch werken in het verpleeghuis Systemisch werken in het verpleeghuis OPZET WORKSHOP Systemische principes in het kort Oefenen met een casus waarin het vermoeden van ouderenmishandeling speelt Jannet van Klaveren, GZ-psycholoog en systeemtherapeut,

Nadere informatie

Meldcode (ouderen)mishandeling Thebe intramuraal

Meldcode (ouderen)mishandeling Thebe intramuraal Meldcode (ouderen)mishandeling Thebe intramuraal Definitie (ouderen)mishandeling Onder (ouderen)mishandeling verstaan wij: Al het handelen of het nalaten van handelen van allen die in een persoonlijke

Nadere informatie

Een Veilig Thuis. Daar maak je je toch sterk voor?

Een Veilig Thuis. Daar maak je je toch sterk voor? Een Veilig Thuis. Daar maak je je toch sterk voor? Hollands Midden 27 oktober 2015 Naam spreker: mevr. H. Sachse Functie: vertrouwensarts 1 Over volwassenen en kinderen Over lichamelijk geweld en andere

Nadere informatie

Ouderenmishandeling en de rol van de SPV in de ouderenzorg

Ouderenmishandeling en de rol van de SPV in de ouderenzorg Ouderenmishandeling en de rol van de SPV in de ouderenzorg Mirjam van Dongen Inhoud lezing Wat is ouderenmishandeling? Bestrijding Ouderenmishandeling in Nederland vanaf 1992 Rol SPV in bestrijding en

Nadere informatie

Ouderenmishandeling. Maartje Willems Verpleegkundig consulent geriatrie

Ouderenmishandeling. Maartje Willems Verpleegkundig consulent geriatrie Ouderenmishandeling Maartje Willems Verpleegkundig consulent geriatrie Programma Ontwikkelingen en cijfers Definitie Oorzaken Risicofactoren Vormen van ouderenmishandeling Meldcode Geheimhouding Handelingsverlegenheid

Nadere informatie

7. BESCHERMING BIJ MISHANDELING EN MISBRUIK. Handelen bij signalen van geweld in afhankelijkheidsrelaties en ouderenmishandeling

7. BESCHERMING BIJ MISHANDELING EN MISBRUIK. Handelen bij signalen van geweld in afhankelijkheidsrelaties en ouderenmishandeling 7. BESCHERMING BIJ MISHANDELING EN MISBRUIK Handelen bij signalen van geweld in afhankelijkheidsrelaties en ouderenmishandeling Bron: De informatie achter dit tabblad is opgesteld door Lies Roeleveld,

Nadere informatie

Bijlage 3 7. BESCHERMING TEGEN MISHANDELING EN MISBRUIK. Handelen bij (vermoedens van) ouderenmishandeling

Bijlage 3 7. BESCHERMING TEGEN MISHANDELING EN MISBRUIK. Handelen bij (vermoedens van) ouderenmishandeling Bijlage 3 7. BESCHERMING TEGEN MISHANDELING EN MISBRUIK Handelen bij (vermoedens van) ouderenmishandeling Bron: De informatie achter dit tabblad is opgesteld door Lies Roeleveld, projectmedewerker Mentorschap

Nadere informatie

Bondenberaad Groot Goes, 16 september 2013

Bondenberaad Groot Goes, 16 september 2013 Bondenberaad Groot Goes, 16 september 2013 Maatschappelijk Werk Walcheren: Project ouderenmis(be)handeling: Tot stand brengen van een adequate signalering en hulpverlening in situaties van ouderenmis(be)handeling

Nadere informatie

Voorlichtingsbijeenkomst Veilig thuis

Voorlichtingsbijeenkomst Veilig thuis Voorlichtingsbijeenkomst Veilig thuis Woningoverval Babbeltruc Inbraak Ouderenmishandeling Voorlichtingsbijeenkomst Veilig thuis Babbeltruc: Afleidingsmanoeuvre om een diefstal ongemerkt te laten plaatsvinden

Nadere informatie

Quiz Als mantelzorg ontspoort... Antwoorden en toelichting

Quiz Als mantelzorg ontspoort... Antwoorden en toelichting Quiz Als mantelzorg ontspoort... Antwoorden en toelichting De quiz 'Als mantelzorg ontspoort...'bestaat uit tien vragen: vier basisvragen en zes extra vragen voor verdere verdieping. Bij elke vraag worden

Nadere informatie

Quiz Als mantelzorg ontspoort...

Quiz Als mantelzorg ontspoort... Quiz Als mantelzorg ontspoort... Antwoorden en toelichting De quiz Als mantelzorg ontspoort... bestaat uit tien vragen: vier basisvragen en zes extra vragen voor verdere verdieping. Bij elke vraag worden

Nadere informatie

Opzet workshop. Interactief. Ingaan op begrippen, omvang, aard en aanpak. Cases om de aanpak en de knelpunten in de aanpak te verkennen

Opzet workshop. Interactief. Ingaan op begrippen, omvang, aard en aanpak. Cases om de aanpak en de knelpunten in de aanpak te verkennen Opzet workshop Interactief Ingaan op begrippen, omvang, aard en aanpak Cases om de aanpak en de knelpunten in de aanpak te verkennen Geweld in afhankelijkheidsrelaties Welke associaties roept dit thema

Nadere informatie

Ouderen in veilige handen. voor Lize. 17 maart 2013 Yvonne Heygele

Ouderen in veilige handen. voor Lize. 17 maart 2013 Yvonne Heygele Ouderen in veilige handen voor Lize 17 maart 2013 Yvonne Heygele Wat komt bij u op bij het begrip: ouderenmishandeling? Wat is ouderenmishandeling? Ouderenmishandeling is het handelen of het nalaten van

Nadere informatie

Vroegtijdige herkenning van ouderenmishandeling in de acute zorgketen

Vroegtijdige herkenning van ouderenmishandeling in de acute zorgketen Vroegtijdige herkenning van ouderenmishandeling in de acute zorgketen Sivera.Berben@han.n Yvonne.Beurskens@vrgz.nl Introductie Verpleegkundige, senior onderzoeker Acute Zorgregio Oost Associate lector

Nadere informatie

Wie werken bij VTT? Maatschappelijk werkers(loketfunctie/onderzoeker) Crisisteam( 24/7) Vertrouwensartsen(24/7) Gedragswetenschappers

Wie werken bij VTT? Maatschappelijk werkers(loketfunctie/onderzoeker) Crisisteam( 24/7) Vertrouwensartsen(24/7) Gedragswetenschappers Veilig Thuis Samenvoeging van AMK en SHG tot AMHK AMHK = Veilig Thuis = landelijke naam 26 VT organisaties in Nederland 14 gemeenten in Twente Valt onder de WMO Voor jong en oud (-9 mnd tot 100 jaar) Slachtoffers,

Nadere informatie

Welzijn Ouderen. Ouderenmishandeling. Maatschappelijke dienstverlening AMSTERDAM-NOORD

Welzijn Ouderen. Ouderenmishandeling. Maatschappelijke dienstverlening AMSTERDAM-NOORD Welzijn Ouderen Ouderenmishandeling Maatschappelijke dienstverlening AMSTERDAM-NOORD Welzijn Ouderen Ouderenmishandeling Ouderenmishandeling, wat is dat? Onder mishandeling van een oudere persoon (iemand

Nadere informatie

Screening van oudermishandeling; wat betekent dit voor de zorgverlener en voor de samenwerking in de keten?

Screening van oudermishandeling; wat betekent dit voor de zorgverlener en voor de samenwerking in de keten? Screening van oudermishandeling; wat betekent dit voor de zorgverlener en voor de samenwerking in de keten? Trudy Jacobs, Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundige Radboudumc, afdeling geriatrie. Trudy.Jacobs@radboudumc.nl

Nadere informatie

Notitie kindermishandeling en huiselijk geweld in De Open Hof

Notitie kindermishandeling en huiselijk geweld in De Open Hof Notitie kindermishandeling en huiselijk geweld in De Open Hof Inleiding Sinds 1 juli 2013 zijn organisaties en zelfstandige beroepsbeoefenaren op grond van de Wet verplichte meldcode huiselijk geweld en

Nadere informatie

Ouderenmishandeling & financiële uitbuiting. Zorg coöperatie Zeeland Maandag

Ouderenmishandeling & financiële uitbuiting. Zorg coöperatie Zeeland Maandag Ouderenmishandeling & financiële uitbuiting Zorg coöperatie Zeeland Maandag 26-2-2018 Vooraf : - U wordt van harte uitgenodigd deze avond met ons interactief te maken (de presentatie is slechts hulpmiddel)

Nadere informatie

Meldcode Huiselijk Geweld / Ouderenmishandeling

Meldcode Huiselijk Geweld / Ouderenmishandeling Meldcode Huiselijk Geweld / Ouderenmishandeling Inleiding Naar schatting is er jaarlijks bij 200.000 ouderen boven de 65 jaar sprake van een vorm van ouderenmishandeling, bijvoorbeeld door partners, familie,

Nadere informatie

Hulp bij huiselijk geweld

Hulp bij huiselijk geweld Hulp bij huiselijk geweld Beter voor elkaar 2 Huiselijk geweld Wat is huiselijk geweld? Bij huiselijk geweld denk je al gauw aan een man die zijn vrouw of zijn kinderen slaat. Maar er zijn veel meer soorten

Nadere informatie

Psychosociale klachten - schuldgevoelens - concentratiegebrek - relatieproblemen - schaamte - negatief zelfbeeld - wantrouwen - sociaal isolement

Psychosociale klachten - schuldgevoelens - concentratiegebrek - relatieproblemen - schaamte - negatief zelfbeeld - wantrouwen - sociaal isolement Signalen van huiselijk geweld Bij het gebruik van deze informatie is enige voorzichtigheid geboden. Het opmerken van één of enkele signalen betekent niet direct dat er sprake is van huiselijk geweld, een

Nadere informatie

Programma 0900-1231230 050-3180011. Advies & Meldpunt kindermishandeling. Hoe Wie Tijd. Gevolgen van kindermishandeling Power point Anne 20 min

Programma 0900-1231230 050-3180011. Advies & Meldpunt kindermishandeling. Hoe Wie Tijd. Gevolgen van kindermishandeling Power point Anne 20 min 050-3180011 Programma Voorstellen Hoe Wie Tijd Anne Vogt (AMK) Advies & Meldpunt kindermishandeling 0900-1231230 Gevolgen van kindermishandeling Power point Anne 20 min Voorstellen Karen Jelier (SHG) Wat

Nadere informatie

Signaleren en handelen bij seksueel & huiselijk geweld

Signaleren en handelen bij seksueel & huiselijk geweld Signaleren en handelen bij seksueel & huiselijk geweld Acute Zorgregio Oost 2015 Drs. Loes Veraart Schelfhout, huisarts n.p. aandachtsfunctionaris HAP Arnhem e.o. Drs. Marie Louise Moors, SEH arts Radboudumc,

Nadere informatie

Kinderen, ouderen en het huisverbod

Kinderen, ouderen en het huisverbod Een korte introductie Bureau voor beleidsonderzoek, advies en detachering Kinderen, ouderen en het huisverbod Alle relevante beleidsthema s, van arbeid, onderwijs en zorg tot criminaliteit & veiligheid

Nadere informatie

Meldcode huiselijk geweld en

Meldcode huiselijk geweld en Meldcode huiselijk geweld en kinder Doel: ambtenaren ondersteunen bij vermoedens van huiselijk geweld en kinder De meldcode helpt hierbij door je stap voor stap door het proces te leiden; van signalering

Nadere informatie

Meldcode Excellent Leven Stappenplan Ouderenmishandeling, Huiselijk geweld, Kindermishandeling

Meldcode Excellent Leven Stappenplan Ouderenmishandeling, Huiselijk geweld, Kindermishandeling Meldcode Excellent Leven Stappenplan Ouderenmishandeling, Huiselijk geweld, Kindermishandeling Stap 1 Vermoeden van mishandeling klik hier Stap 2 Overleg Stap 3 Informatie verzamelen Stap 4 Actie Stap

Nadere informatie

Signalenlijst kindermishandeling

Signalenlijst kindermishandeling Signalenlijst kindermishandeling Voorwoord Als kinderen mishandeld, verwaarloosd en/of misbruikt worden, kunnen ze signalen uitzenden. Het gebruik van een signalenlijst kan zinvol zijn, maar biedt ook

Nadere informatie

Meldcode Huiselijk geweld/ kindermishandeling/ouderen mishandeling, eer gerelateerd geweld

Meldcode Huiselijk geweld/ kindermishandeling/ouderen mishandeling, eer gerelateerd geweld Meldcode Huiselijk geweld/ kindermishandeling/ouderen mishandeling, eer gerelateerd geweld De directie van Basis & Eenheid is verantwoordelijk voor een goede kwaliteit van dienstverlening aan zijn cliënten.

Nadere informatie

Vrijwilligers tegen ouderenmishandeling

Vrijwilligers tegen ouderenmishandeling Vrijwilligers tegen ouderenmishandeling Pakket 1 Praktijkhulp voor vrijwilligers 1 Vrijwilligers tegen ouderenmishandeling Pakket 1 Praktijkhulp Inhoud 1. Inleiding praktijkhulp voor vrijwilligers 3 2.

Nadere informatie

Meedenken over preventie, signalering en aanpak van financiële uitbuiting van ouderen. Pilot regio West-Veluwe/Vallei 12 februari 2014

Meedenken over preventie, signalering en aanpak van financiële uitbuiting van ouderen. Pilot regio West-Veluwe/Vallei 12 februari 2014 Meedenken over preventie, signalering en aanpak van financiële uitbuiting van ouderen Pilot regio West-Veluwe/Vallei 12 februari 2014 Programma Welkom en kennismaking Toelichting op pilot/doel van bijeenkomst

Nadere informatie

Factsheet. Ouderenmishandeling. Gelderland-Zuid. Feiten en aanpak

Factsheet. Ouderenmishandeling. Gelderland-Zuid. Feiten en aanpak Gelderland-Zuid Factsheet Ouderenmishandeling Feiten en aanpak Ouderenmishandeling Ouderen zijn vaker afhankelijk van de hulp en ondersteuning van mensen in hun omgeving. Dit wordt geboden door familie,

Nadere informatie

Signaleren van ouderenmishandeling in de acute zorgketen

Signaleren van ouderenmishandeling in de acute zorgketen Signaleren van ouderenmishandeling in de acute zorgketen Dr. Karin Landsbergen MSc Charlotte Otten-Minkhorst, Dr. Sivera Berben Dr. Lilian Vloet, Drs. Josien Caris Dr. Marian Adriaansen Hogeschool van

Nadere informatie

Thuis niet pluis. Samen (niet) sterker. Symposium Huisarts en POH- GGZ. SAMEN STERKER 2 februari 2017

Thuis niet pluis. Samen (niet) sterker. Symposium Huisarts en POH- GGZ. SAMEN STERKER 2 februari 2017 Thuis niet pluis Samen (niet) sterker Symposium Huisarts en POH- GGZ. SAMEN STERKER 2 februari 2017 SPREKERS Ellen Kerseboom: GGZ- kaderhuisarts, trainer NHG- cursus Thuis niet pluis. Cor Vernooy: trainer

Nadere informatie

Ontspoorde mantelzorg. Lieke Bos 15 juni Druten

Ontspoorde mantelzorg. Lieke Bos 15 juni Druten Ontspoorde mantelzorg Lieke Bos 15 juni 2018 -Druten Wat is Mantelzorg? SCP definieert mantelzorg als: alle hulp aan een hulpbehoevende door iemand uit diens directe sociale omgeving. Mantelzorgers zijn

Nadere informatie

Protocol signalering & aanpak Ouderenmishandeling Steunpunt Huiselijk Geweld West-Veluwe/Vallei Steunpunt Huiselijk Geweld regio Arnhem-Achterhoek

Protocol signalering & aanpak Ouderenmishandeling Steunpunt Huiselijk Geweld West-Veluwe/Vallei Steunpunt Huiselijk Geweld regio Arnhem-Achterhoek Dit signaleringsprotocol ouderenmishandeling is bedoeld voor alle professionals en vrijwilligers die ondersteuning, begeleiding, zorg en hulp bieden aan ouderen van 65 jaar en ouder. 18 oktober 2012 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Veilig Thuis. Inhoud programma. Veilig Thuis: wettelijke taak. Kindermishandeling maanden tot 110 jaar

Veilig Thuis. Inhoud programma. Veilig Thuis: wettelijke taak. Kindermishandeling maanden tot 110 jaar Disclosure belangen spreker Veilig Thuis Kindermishandeling en Huiselijk Geweld (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld

Nadere informatie

KINDERMISHANDELING EN

KINDERMISHANDELING EN DE TAAK VAN HET ZIEKENHUIS BIJ VERDENKING VAN KINDERMISHANDELING EN HUISELIJK GEWELD Laurentius Ziekenhuis, Roermond S. Potgieter (kinderarts) V. Janssen (Kindermishandelingsfunctionaris) Veldnorm 1 2

Nadere informatie

Signaleren ouderenmishandeling in de acute zorgketen

Signaleren ouderenmishandeling in de acute zorgketen Signaleren ouderenmishandeling in de acute zorgketen MA Charlotte Minkhorst-Otten Dr. Karin Landsbergen Dr. Sivera Berben Dr. Marian Adriaansen Dr. Josien Caris Dr. Lilian Vloet Meldcode Huiselijk Geweld

Nadere informatie

Ouderenmis(be)handeling. Je ziet het pas als je het gelooft.

Ouderenmis(be)handeling. Je ziet het pas als je het gelooft. Ouderenmis(be)handeling Je ziet het pas als je het gelooft. Ouderenmis(be)handeling in de thuissituatie INHOUD 1. Wat is ouderenmis(be)handeling? 2. Verschillende vormen en signalen 2. Risicofactoren 3.

Nadere informatie

Meldcode huiselijk geweld & kindermishandeling Kindcheck

Meldcode huiselijk geweld & kindermishandeling Kindcheck Meldcode huiselijk geweld & kindermishandeling Kindcheck Datum mei 2019 Team Processen Auteur Kees de Groot 1 1. Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling 1.1 Wat verstaan we onder huiselijk geweld

Nadere informatie

Stappen achter de voordeur. Roelie Dijkman, Specialist ouderengeneeskunde SHDH

Stappen achter de voordeur. Roelie Dijkman, Specialist ouderengeneeskunde SHDH Stappen achter de voordeur Roelie Dijkman, Specialist ouderengeneeskunde SHDH Onderzoek Ellis Bardelmeijer 2005 Enquete onder 1335 verpleeghuisartsen: Respons 36,3% 484/1335 Aantal vphartsen met ervaring

Nadere informatie

Doel Het signaleren, onderkennen, bespreekbaar maken en oplossen van ouderenmishandeling.

Doel Het signaleren, onderkennen, bespreekbaar maken en oplossen van ouderenmishandeling. Geriatrisch probleem: Ouderenmishandeling Doel Het signaleren, onderkennen, bespreekbaar maken en oplossen van ouderenmishandeling. Achtergrond Definitie probleem Onder mishandeling van een ouder persoon

Nadere informatie

Stroomschema s drie routes

Stroomschema s drie routes Stroomschema s drie routes behorende bij de Meldcode Kindermishandeling en Huiselijk geweld Kinderdagverblijf, Peuteropvang, BSO en TSO (M3) april 2016 Naam locatie: Naam leidinggevende: Tel. leidinggevende:

Nadere informatie

Meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling

Meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling Meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling Algemeen Sinds 1 juli 2013 zijn de zorgprofessionals van het Radboudumc verplicht de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling te gebruiken bij vermoedens

Nadere informatie

dat stichting Libertad in deze code ook vastlegt op welke wijze zij de vrijwilligers bij deze stappen ondersteunt;

dat stichting Libertad in deze code ook vastlegt op welke wijze zij de vrijwilligers bij deze stappen ondersteunt; Stichting Libertad Overwegende dat stichting Libertad verantwoordelijk is voor een goede kwaliteit van de dienstverlening aan zijn leerlingen en dat deze verantwoordelijkheid zeker ook aan de orde is in

Nadere informatie

Beeldvormende raadsavond. GGD Gelderland-Zuid. 19 september 2018

Beeldvormende raadsavond. GGD Gelderland-Zuid. 19 september 2018 Beeldvormende raadsavond GGD Gelderland-Zuid 19 september 2018 1 Programma 19.30 19.45 uur Welkom door Moniek Pieters, DPG Gelderland-Zuid 19.45 20.10 uur Pitchen In gesprek met medewerkers over: - Bijzondere

Nadere informatie

Presentatie Huiselijk Geweld

Presentatie Huiselijk Geweld Definitie: Huiselijk geweld is geweld dat door iemand uit de huiselijke- of familiekring van het slachtoffer wordt gepleegd. Hieronder vallen lichamelijke en seksuele geweldpleging, belaging en bedreiging

Nadere informatie

Signalen bij partnergeweld

Signalen bij partnergeweld Datum: 31/10/2013 Auteur: Kris De Groof Versie: Def Herkomst: Methodisch kader Aan de Slag Doel: Bestemming: Handelingskader 1712 Signalen bij partnergeweld 1. Algemene signalen van partnergeweld 1.1.

Nadere informatie

Interactieve presentatie door:

Interactieve presentatie door: Interactieve presentatie door: Even voorstellen: Annette van Delft Projectleider specialistische thema's Veilig Thuis Brabant Noordoost Akkie de Rouw-Janssens Mantelzorgmakelaar Steunpunt Mantelzorg Welzijn

Nadere informatie

Veilig Thuis. 1Gelderland Noord & Midden

Veilig Thuis. 1Gelderland Noord & Midden Veilig Thuis advies en meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling Werkconferenties in de zes regio s 1 Programma Werkconferentie Presentatie, wat brengt Veilig Thuis, Regionale werktafels met opdrachten

Nadere informatie

Signalering van kindermishandeling in de spoedeisende zorg

Signalering van kindermishandeling in de spoedeisende zorg Signalering van kindermishandeling in de spoedeisende zorg Scholingsavond Acute Zorgregio Oost Petra Bot 22 september 2016 Inhoud Korte opfris Casuistiek Stappenplan Meldcode Huiselijk geweld en Kindermishandeling

Nadere informatie

APOP op de opnameafdeling

APOP op de opnameafdeling APOP op de opnameafdeling Ouderen op de SEH Toename van ouderen op de spoedeisende hulp Ouderen hebben een grotere kans op ongewenste uitkomsten zoals functionele achteruitgang tijdens opname of het ontwikkelen

Nadere informatie

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Effectief implementeren in de organisatie 1 Programma Presentatie - Kennisquiz Checklist Vraag 1 Schrijf zoveel mogelijk vormen van huiselijk geweld en kindermishandeling

Nadere informatie

Cijfers huiselijk geweld en kindermishandeling

Cijfers huiselijk geweld en kindermishandeling Cijfers huiselijk geweld en kindermishandeling In Nederland heeft 40% van de bevolking ooit te maken gehad met huiselijk geweld Jaarlijks 200.000 mensen in Nederland slachtoffer van huiselijk geweld In

Nadere informatie

Ouderenmishandeling stopt nooit vanzelf

Ouderenmishandeling stopt nooit vanzelf Ouderenmishandeling stopt nooit vanzelf 1. Inleiding en doel Per 1 juli 2013 is het instellen van een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling wettelijk verplicht. De meldcode is geen meldplicht,

Nadere informatie

Wat is ouderenmishandeling en hoe vaak komt het voor?

Wat is ouderenmishandeling en hoe vaak komt het voor? Samen sterk tegen ouderenmishandeling in Gelderland-Zuid Februari 2014 Verwey-Jonker Instituut Nulmeting Barometer Ouderenmishandeling Ouderenmishandeling is een serieus probleem. De schatting is dat elk

Nadere informatie

Kindermishandeling. Signaleren geeft kans op verandering!

Kindermishandeling. Signaleren geeft kans op verandering! Kindermishandeling Signaleren geeft kans op verandering! Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld

Nadere informatie

Samen sterk tegen ouderenmishandeling

Samen sterk tegen ouderenmishandeling Samen sterk tegen ouderenmishandeling in Gelderland-Zuid November 2015 Verwey-Jonker Instituut Barometer Ouderenmishandeling Ouderenmishandeling is een serieus probleem. De schatting is dat elk jaar 1

Nadere informatie

Ouderenmishandeling De rol van de gemeente

Ouderenmishandeling De rol van de gemeente Ouderenmishandeling De rol van de gemeente 11/21/2013 Congres huiselijk geweld 18 november 2013 Programma: Opening Inleiding landelijke aanpak ouderenmishandeling; de meldcode De rol van de gemeente: s-hertogenbosch

Nadere informatie

OPBOUW VAN HET VERHAAL

OPBOUW VAN HET VERHAAL OPBOUW VAN HET VERHAAL ONTSPOORDE MANTELZORG VERSUS OUDERENMISHANDELING PRIVÉ DOMEIN HUIVER EN DILLEMA S; WAT HOREN WE TIJDENS TRAININGEN WAT KUNNEN WE DOEN DE ERNST VAN OUDERENMISHANDELING IS EVIDENT

Nadere informatie

Handelen bij overbelaste mantelzorgers voor ouderen. Voorkomen Signaleren en ondersteunen Inzetten van de Meldcode

Handelen bij overbelaste mantelzorgers voor ouderen. Voorkomen Signaleren en ondersteunen Inzetten van de Meldcode Handelen bij overbelaste mantelzorgers voor ouderen Voorkomen Signaleren en ondersteunen Inzetten van de Meldcode Kennismaken Wie zijn wij? Wie zijn jullie? https://www.youtube.com/watch?v=0yuvx4xdqps

Nadere informatie

Ouderenmis(be)handeling. meer dan lichamelijk geweld alleen. Informatiebrochure voor hulp- en dienstverleners

Ouderenmis(be)handeling. meer dan lichamelijk geweld alleen. Informatiebrochure voor hulp- en dienstverleners Ouderenmis(be)handeling meer dan lichamelijk geweld alleen Informatiebrochure voor hulp- en dienstverleners Inhoudsopgave pag. 1 Voorwoord pag. 2 Hoofdstuk 1: Informatie over ouderenmishandeling pag. 3

Nadere informatie

Herkennen en signaleren van mogelijke kindermishandeling en huiselijk geweld

Herkennen en signaleren van mogelijke kindermishandeling en huiselijk geweld Doel Herkennen en signaleren van mogelijke kindermishandeling en huiselijk geweld Afkortingen AMHK : Advies- en meldpunt kindermishandeling/veilig thuis HAP : Huisartsenpost SEH : Spoed eisende hulp Indien

Nadere informatie

Welke factoren zijn van invloed?

Welke factoren zijn van invloed? Keuzeprogramma Welke factoren zijn van invloed? Carla Bekkering Coördinator Adviescentrum NVVE Adviescentrum Spreekuren Telefonisch adviesgesprek Huisbezoek Veel vragen over dementie Dementie en euthanasie

Nadere informatie

Workshop 17-11-2008. Programma. Systeemgerichte aanpak bij Ouderenmishandeling

Workshop 17-11-2008. Programma. Systeemgerichte aanpak bij Ouderenmishandeling Workshop 17-11-2008 Systeemgerichte aanpak bij Ouderenmishandeling Seaske Verbeek Theo Royers Programma Kennismaken Beeldvorming Ouderenmishandeling Systeemaanpak Casuïstiek Evaluatie Twee groepen 5,6

Nadere informatie

Stelselwijziging & Jeugdzorg

Stelselwijziging & Jeugdzorg Stelselwijziging & Jeugdzorg Summersymposium 9 juni 2016 Henrique Sachse Arts M&G, jeugdarts, vertrouwensarts 1 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk

Nadere informatie

Kindermishandeling. De Meldcode

Kindermishandeling. De Meldcode Kindermishandeling De Meldcode Meldcode Uitleg meldcode Hoe te gebruiken 1 In kaart brengen van signalen 2 Collegiale consultatie 3 Gesprek met de cliënt 4 Wegen van het geweld of de kindermishandeling

Nadere informatie

Protocol ouderenmishandeling / Meldcode

Protocol ouderenmishandeling / Meldcode pag. 1 van 7 Protocol ouderenmishandeling / Meldcode Inhoud 1. Meldcode bij signalen van ouderenmishandeling... 1 2. Protocol ouderenmishandeling bij cliënten binnen Zorggroep Elde... 2 2.1. Stappenplan

Nadere informatie

Signaleren en handelen bij seksueel & huiselijk geweld

Signaleren en handelen bij seksueel & huiselijk geweld Signaleren en handelen bij seksueel & huiselijk geweld Marijn Kraaijkamp, forensisch verpleegkundige i.o. Elza Zijlstra, coördinator CSG Toine Lagro-Janssen, hoofd CSG Disclosure belangenverstrengeling

Nadere informatie

Protocol Meldcode. Huiselijk geweld en kindermishandeling

Protocol Meldcode. Huiselijk geweld en kindermishandeling Protocol Meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Wijzigingenoverzicht... 1 1. Inleiding... 2 2. De Meldcode... 2 2.1. Meldnormen: in welke situaties moeten beroepskrachten

Nadere informatie

Meldcode kindermishandeling en huiselijke geweld

Meldcode kindermishandeling en huiselijke geweld Meldcode kindermishandeling en huiselijke geweld Doelstelling In deze meldcode wordt de werkwijze/ het stappenplan beschreven als professionals vermoedens hebben van mishandeling. De meldcode is een hulpmiddel

Nadere informatie

Afwegingskader Meldcode. Huiselijk Geweld en Kindermishandeling. Baudartius Afwegingskader Meldcode dec.2018 LdwS

Afwegingskader Meldcode. Huiselijk Geweld en Kindermishandeling. Baudartius Afwegingskader Meldcode dec.2018 LdwS Afwegingskader Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling Inleiding: Professionals in de zorg, maatschappelijke ondersteuning en opvang, onderwijs en justitie zijn per 1 juli 2013 wettelijk verplicht

Nadere informatie

Werkstuk Verzorging Kindermishandeling

Werkstuk Verzorging Kindermishandeling Werkstuk Verzorging Kindermishandeling Werkstuk door een scholier 2457 woorden 9 april 2007 6,5 170 keer beoordeeld Vak Verzorging Inleiding Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik het erg interessant vind

Nadere informatie

SKOEM e.o. Stichting Katholiek Onderwijs Echt-Maasbracht e.o.

SKOEM e.o. Stichting Katholiek Onderwijs Echt-Maasbracht e.o. SKOEM e.o. Stichting Katholiek Onderwijs Echt-Maasbracht e.o. Ingrijpende gebeurtenissen Geldig t/m 31/07/2017 INHOUD Samenvatting : Protocol ingrijpende gebeurtenissen Stichting Katholiek Onderwijs Echt

Nadere informatie

Kindermishandeling en ouderproblematiek hoe bespreek je dat? Mireille Hartjes trainer/ coach en acteur Carien Miedema kinderarts

Kindermishandeling en ouderproblematiek hoe bespreek je dat? Mireille Hartjes trainer/ coach en acteur Carien Miedema kinderarts Kindermishandeling en ouderproblematiek hoe bespreek je dat? Mireille Hartjes trainer/ coach en acteur Carien Miedema kinderarts Vormen van kindermishandeling Een gangbare onderverdeling in vormen van

Nadere informatie

Signaleringswaaier kindermishandeling. Beweging Limburg tegen Kindermishandeling

Signaleringswaaier kindermishandeling. Beweging Limburg tegen Kindermishandeling Signaleringswaaier kindermishandeling. Beweging Limburg tegen Kindermishandeling LET OP EN STOP Er is maar één iemand nodig om kindermishandeling te stoppen Niet de aandacht en zorg krijgen die je nodig

Nadere informatie

Ouderenmis(be)handeling. Zwijgen biedt geen uitkomst

Ouderenmis(be)handeling. Zwijgen biedt geen uitkomst Ouderenmis(be)handeling Zwijgen biedt geen uitkomst Wat is ouderenmis(be)handeling? Definitie Onder mishandeling van een ouder persoon (iemand vanaf 55 jaar) verstaan we al het handelen of nalaten van

Nadere informatie

Dementie. Havenziekenhuis

Dementie. Havenziekenhuis Dementie Uw arts heeft met u en uw naasten besproken dat er (waarschijnlijk) sprake is van dementie. Mogelijk bent u hiervan geschrokken. Het kan ook zijn dat u of uw omgeving hier al op voorbereid was.

Nadere informatie

Aanpak kindermishandeling en huiselijk geweld

Aanpak kindermishandeling en huiselijk geweld Op de Aanpak kindermishandeling en huiselijk geweld in de huisartsenzorg De aanpak van kindermishandeling en huiselijk geweld is een complex thema. Omdat het gaat om een kwetsbare groep patiënten en ingewikkelde

Nadere informatie

Bijlage 5. Casuïstiekvoorbeelden

Bijlage 5. Casuïstiekvoorbeelden Bijlage 5 Casuïstiekvoorbeelden In het kader van de monitoring van casuïstiek gedurende het project Met mentorschap in veilige handen zijn een groot aantal praktijksituaties van ouderenmishandeling gerapporteerd.

Nadere informatie

OUDERENMISHANDELING EN DAN?

OUDERENMISHANDELING EN DAN? OUDERENMISHANDELING EN DAN? Nicole Pisters en Claudia Costa (ambulance-, forensischverpleegkundigen en aandachtsfunctionarissen HG) Ouderen... Basismodel MELDCODE Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Stap 5 (Stap

Nadere informatie

Meldcode Kindermishandeling en huiselijk geweld - Afwegingskader. Bron: PO-raad

Meldcode Kindermishandeling en huiselijk geweld - Afwegingskader. Bron: PO-raad Meldcode Kindermishandeling en huiselijk geweld - Afwegingskader Bron: PO-raad Inhoud 1. De Meldcode... 3 2. Vooraf... 3 3. Afwegingskader: onderdeel van de meldcode... 3 4. Privacy... 4 Uitwerking van

Nadere informatie

http://apwfg16/dks/document/document_content.asp?secid=3601366ba2f64228be9...

http://apwfg16/dks/document/document_content.asp?secid=3601366ba2f64228be9... pagina 1 van 5 Titel Volwassengeweld, huiselijk geweld en ouderproblematiek op de SEH Publicatiedatum 29-03-2014 Doel Beschrijving van werkwijze omtrent volwassenengeweld, huiselijk geweld en ouderproblematiek

Nadere informatie

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. E. Mollink Bureau Jeugdzorg Overijssel / AMK

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. E. Mollink Bureau Jeugdzorg Overijssel / AMK Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling E. Mollink Bureau Jeugdzorg Overijssel / AMK Welkom! Voorstellen Inleiding Wat vind jij en waarom? De meldcode, wat en waarom? Meldcode huiselijk geweld

Nadere informatie

Notitie Vertrouwd en Veilig in de Nieuwe Kerk Ede De signalering en aanpak van ongewenste bejegening

Notitie Vertrouwd en Veilig in de Nieuwe Kerk Ede De signalering en aanpak van ongewenste bejegening Notitie Vertrouwd en Veilig in de Nieuwe Kerk Ede De signalering en aanpak van ongewenste bejegening Deze notitie gaat over misstanden, die kunnen ontstaan in de volgende situaties: 1. Seksueel misbruik

Nadere informatie

NASLAGWERK THEMA AVOND SIGNALEREN EN PREVENTIE KINDERMISHANDELING 25 JUNI 2013. De verschilllende vormen van kindermishandeling:

NASLAGWERK THEMA AVOND SIGNALEREN EN PREVENTIE KINDERMISHANDELING 25 JUNI 2013. De verschilllende vormen van kindermishandeling: NASLAGWERK THEMA AVOND SIGNALEREN EN PREVENTIE KINDERMISHANDELING 25 JUNI 2013 De verschilllende vormen van kindermishandeling: 1) Lichamelijke mishandeling: het toebrengen van verwondingen zoals kneuzingen,

Nadere informatie