De groeilichtnavigator. Groeilicht: wat moet ik er nu mee? Door: Stefan Persoon (Inno-Agro) m.m.v. : Bart van Meurs (Bart van Meurs)

Transcriptie

1 De groeilichtnavigator Groeilicht: wat moet ik er nu mee? Door: Stefan Persoon (Inno-Agro) m.m.v. : Bart van Meurs (Bart van Meurs)

2 Even voorstellen.

3 Aanleiding Stel: Je bent kweker en je wilt de volgende stap zetten in energiezuinig belichten. Hoe maak je dan een onderbouwde keuze? SON-T, LED, tussenlicht, breed- of diepstralers? Hoeveel rood, blauw, verrood toevoegen, of toch wit? WKK, gas vastzetten of toch inkoop van het net? Reinigen van reflectoren, vervangen van lampen? Wat is nu het beste systeem en is er volgend jaar iets beters? Kopen, investeringsaftrek, of toch leasen?

4 Aanleiding II De overheid ziet het met lede ogen aan

5 Richting vanuit Kas als Energiebron Reductie van elektraverbruik met 50% Meer licht in de kas Meer umol uit een geproduceerd Kwh Betere benutting en verdeling van assimilaten Uiteindelijk streven kweker en KaE zelfde doel na Elektraverbruik Gwh 92 mio

6 LED wordt gezien een kans is dat zo? 2007 : de grootse introductie van LED 2014 : waar blijft de grootschalige toepassing? LED komt uiteindelijk wel, maar : Welke kleuren? Hoe met warmte omgaan? Wanneer wordt ie betaalbaar?

7

8 Problemen & gevolgen voor de kweker Beschikbare informatie is complex en niet inzichtelijk Focus ligt zwaar op onderzoek Er liggen nog vele mogelijkheden in het gebruik (bij u op het bedrijf) O&O veelal gericht geweest op de grote glasgroenten Relatief weinig ontwikkelingen / kennisoverdracht naar sierteelt -Gerbera -Chrysant -Roos

9 Voor u zijn alle aspecten van belang! Economie Teelt Techniek Afstemmen kennis en kunde

10 Deelonderwerpen Belichtingsinstallatie Input Systeem Output WKK Efficiency Lichtniveau Energiemarkt Levensduur Spectrum Netkwaliteit Bedrijfszekerheid Lichtverdeling Voeding Positie Lichtrichting Aansturing Onderhoud (Rest)warmte Investering

11 [µmol/s/w] Systeemniveau De (reële) opmars van LED 2,20 2,00 1,80 1,60 1,40 1,20 1,

12 Efficiency van de lampen Kijk kritisch naar uw bestaande installatie! 600 W valt nog enorm veel te behalen! Onderhoud en reiniging Nieuwe generatie bollen Rozenkweker ik kreeg 8% meer licht LED uitgaande van 95% R + 5% B 2,3 umol/j SONT maximaal 1,85 umol/j terugloop 1,65 umol Pas op met wit licht. Geen actuele roadmap ontwikkeling efficiency. Geen geïntegreerde benadering van licht én warmte

13 T.V.T. LED

14 Problemen & Gevolgen Techniek Armaturen zijn moeilijk te beoordelen en te vergelijken veel inferieure technieken en verkeerde spectra cowboys die bijzondere en inefficiënte lampen leveren Geen actuele roadmap ontwikkeling efficiency nodig om te kijken naar alle aspecten : -gemiddelde efficiency over 5 jaar SONT vs LED Geen geïntegreerde benadering van licht én warmte Warmte komt niet op de gewenste plaats; kost nodeloos extra energie

15 Het warmte dilemma.

16 Het warmte dilemma (2) Water of luchtgekoeld? Pro s en contra s

17 Wat moet er gebeuren? Kennis opdoen over lichtkleuren, straling Betere uitwisseling van bestaande kennis Naar binnen gekeerd, veel beschikbare externe kennis over energiebesparing onbenut Een actuele roadmap kostenontwikkeling Cost-of-ownership systemen onafhankelijk inzichtelijk maken

18 Relatieve output in mmol/m 2 s Relatieve output in mmol/m 2 s Relatieve output in mmol/m 2 s Relatieve output in mmol/m 2 s Relatieve output in mmol/m 2 s Relatieve output in mmol/m 2 s SON-T + Plasma echt zonlicht LED ZON echt zonlicht Golflengte (nm) Golflengte (nm) LED + Plasma echt zonlicht LED PAR echt zonlicht Golflengte (nm) Golflengte (nm) Wist u dit? LED rood/blauw echt zonlicht LED rood/blauw/verrood echt zonlicht Golflengte (nm) Golflengte (nm)

19 Wist u dit?

20 Sluit u aan bij project groeilichtnavigator Vanuit een no-nonsense instelling wil TTO kwekers, toeleveranciers, financiers en andere beslissers in de glastuinbouw gericht inzicht geven in alle aspecten omtrent belichting. Doelstelling van deze integrale benadering is om nu en in de toekomst belichting optimaal toe te kunnen passen

21 Stakeholders Belichting Levering Financiering Gebruik Onderhoud Onderzoek Overheid R&D Bank Management Controle Publiek Lichthinder Componenten Private financiers Teeltvloer Lichtmeting Privaat Duurzaamheid Fabrikant Lease Leverancier energie Reinigen Subsidie Installateur Vervanging componenten Netbeheerder

22 Project De Groeilichtnavigator Handzaam; geen vuistdikke rapporten Begrijpelijk; visueel maken informatie Communicatief; sterke focus op uitwisseling kennis

23 Betrokkenen / geinterviewden Hortilux Schréder Philips Lights Interaction Agrolux Lemnis Oreon Lioris Agrolux Gavita Lightshine Koppert Cress Combivliet Greenway Greenlight Purple Pride Paul Blom Catec (LiCor) TTO Rabobank Westland B&W Installaties Vijverberg Advies

24 Vragen?

25 Top 10 bevindingen 1. Te veel onduidelijkheid in de keten; gebrek aan kennis 2. Behoefte aan vergelijkbaarheid van prestaties systemen ( productmanager ) 3. Veel nodeloze energieverspilling door randzaken (restwarmte, kabelverliezen) 4. Nieuw en energie-efficientie is (te) risicovol; kiezen voor veilig (het oude) 5. Financiering is leidend (boven efficiency) 6. De markt is niet meer in staat te investeren in kennis 7. Licht heeft 3 dimensies gekregen (tussenlicht, diffuus) 8. Wie overziet het hele speelveld? 9. Behoefte aan hapklare informatie voor de massa (receptenboek, stappenplan) 10. Hernieuwde aandacht grote onderwerpen i.p.v. laatste %-en