Invloed UV-licht op bol blad bij chrysant PT projectnummer:

Transcriptie

1 Invloed UV-licht op bol blad bij chrysant PT projectnummer: In opdracht van de landelijke commissie Chrysant van LTO Groeiservice Gefinancierd door Productschap Tuinbouw Postbus AG Zoetermeer Uitgevoerd door LTO Groeiservice, Johan Muusers, gewasmanager Hortilux Schreder, Sjaak Vergeer en Bart van Meurs Nollie Marissen Ernst van Rijsel Binnendijk Tuinbouwadviezen, Dirk Jan Binnendijk Dit document is auteursrechtelijk beschermd. Niets uit deze uitgave mag derhalve worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of op enige andere wijze, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van LTO groeiservice. LTO Groeiservice is niet aansprakelijk voor schade bij toepassing of gebruik van gegevens uit deze uitgave.

2 Inhoudsopgave Samenvatting 3 Inleiding en doel 4 Werkwijze 5 Resultaat 6 Conclusie 7 Bijlage Diverse foto s 8 + 9

3 Samenvatting In de chrysantenteelt is het verschijnsel van bol blad een jaarlijks terugkerend probleem. Het verschijnen van bol blad heeft een negatieve invloed op de groei en de kwaliteit en daarmee een negatieve impact op de resultaten van de betrokken bedrijven. Dit jaar zijn er bedrijven geweest waar er directe schade is geweest door het krijgen van een negatief keurmerk op de veiling, en daardoor duidelijk lagere prijzen. Er is veel gezocht naar oplossingen maar nooit is daar een eenduidig antwoord op gekomen. Bij eigen proeven van Hortilux Schreder in, van daglicht afgesloten, cabines onder diverse samenstellingen van lichtspectrum door middel van LED-belichting bleek dat bij een toevoeging van UV-licht een duidelijke verbetering optrad. Naar aanleiding hiervan is er een consultancyaanvraag gedaan bij het Productschap Tuinbouw (PT). Er is voor een consultancyaanvraag gekozen omdat het probleem van bol blad zich alleen in de periode voor doet dat de ramen dicht liggen. Het was voor deze proef dan ook nodig om zeer snel te kunnen starten. Door een vlotte samenwerking lag er tussen het moment van aanvragen en de toekenning slechts een zeer korte tijd. Vervolgens is Hortilux Schreder er in geslaagd om de proefinstallatie snel te monteren en aan te sluiten. Circa een week voor de oogst is het gewas beoordeeld door een aantal deskundigen, telers, voorlichters en LTO Groeiservice. Opvallend bij de beoordeling was het korter zijn van het gewas onder de armaturen, wat mogelijk is veroorzaakt door de schaduwwerking van de armaturen. Er zijn ter beoordeling een aantal takken uit het proefveld vergeleken met takken uit standaard omstandigheden. Deze takken zijn visueel beoordeeld op verschillen in kleur en opbouw. Het aantal bladeren was in beide behandelingen gelijk, de kortere lengte van de UV-takken kwam door een kleinere lengte van de internodiën. De kleur van bladeren en stengel was anders onder invloed van extra UV-licht. Het extra UV-licht heeft ervoor gezorgd dat blad- en stengelkleur duidelijk donkerder was dan in de onbehandelde takken. De bloemkleur daarentegen was gelijk in beide behandelingen (waarneming op moment van oogst). Geconcludeerd werd dat het toevoegen van extra UV licht onder daglichtomstandigheden geen positieve invloed heeft op het voorkomen van bol blad.

4 Inleiding en doel In de chrysantenteelt is het verschijnsel van bol blad een jaarlijks terugkerend probleem. Het verschijnen van bol blad heeft een negatieve invloed op de groei en de kwaliteit en daarmee een negatieve impact op de resultaten van de betrokken bedrijven. Dit jaar zijn er bedrijven geweest waar er directe schade is geweest door het krijgen van een negatief keurmerk op de veiling, en daardoor duidelijk lagere prijzen. Er is veel gezocht naar oplossingen maar nooit is daar een eenduidig antwoord opgekomen. Bij eigen proeven van Hortilux Schreder in, van daglicht afgesloten, cabines onder diverse samenstellingen van lichtspectrum door middel van LED-belichting bleek dat bij een toevoeging van UV-licht een duidelijke verbetering optrad. Naar aanleiding hiervan is er een consultancyaanvraag gedaan bij het Productschap Tuinbouw (PT). Er is voor een consultancyaanvraag gekozen omdat het probleem van bol blad zich alleen in de periode voordoet dat de ramen dicht liggen. Het was voor deze proef dan ook nodig om zeer snel te kunnen starten. Door een vlotte samenwerking lag er tussen het moment van aanvragen en de toekenning slechts een zeer korte tijd. Vervolgens is Hortilux Schreder er in geslaagd om de proefinstallatie snel te monteren en aan te sluiten.

5 Werkwijze Er is een frame gebouwd met vier spatwaterdichte tl-armaturen met een belichtend oppervlakte van 1 meter x 1 meter. Deze is doormiddel van staalkabels verbonden aan het hijsverwarmingssysteem zodat de hoogte tot het gewas redelijk constant was. (foto 1 in de bijlage) De lampen werden aangeschakeld wanneer het gewas in de dag was. De proeven zijn uitgevoerd op een praktijkbedrijf bij het ras Calabria Dark Pink. De vier armaturen van elk twee UV TL lampen, hadden een vermogen van 36 watt per lamp waarbij circa 9,5 watt per lamp aan UV-A straling vrijkwam. De exacte golflengte van de UV-A was 355 NM. Er is geen gebruik gemaakt van reflectoren boven de UV TL lampen omdat dit teveel daglicht zou tegenhouden. De consequentie van het niet volledig gebruik maken van de UV straling is daarbij geaccepteerd omdat ze overeen kwam met de hoeveelheid UV licht in de proeven bij Hortilux Schreder. De lampen hadden in de armatuur een afstand van 40 cm hart op hart. De complete armatuur was zo in elkaar gezet en bevestigd aan het verwarmingssysteem dat het continue een afstand had van circa 100 cm tot de bovenkant van het gewas. Gedurende de dagperiode, tijdens de hele teelt, zijn de UV lampen aan geweest. Ongeveer een week voor de oogst is het gewas beoordeeld door de begeleidingscommissie, bestaande uit telers, teeltadviseur, belichtingsdeskundigen en LTO Groeiservice.

6 Resultaat Bij de beoordeling (foto 2 in de bijlage) was het eerste wat opviel het verschil in lengte. Vanaf afstand was te zien dat de hoogte van het gewas onder de extra armaturen duidelijk was achtergebleven bij de rest van het gewas. Het is voor de begeleidingscommissie niet duidelijk of dit korter zijn is veroorzaakt door het UV-licht of door de schaduwwerking van de armatuur. Om hier zekerheid over te hebben had er een extra armatuur moeten hangen waarvan de lampen niet gebrand zouden hebben. Daarna zijn er ter beoordeling een aantal takken uit het proefveldje gehaald en vergeleken met takken uit standaard omstandigheden. Deze takken zijn visueel beoordeeld op verschillen in kleur en opbouw (zie foto 3 en 4 in de bijlage). Het aantal bladeren was in beide behandelingen gelijk, de kortere lengte van de UV-takken kwam door een kleinere lengte van de internodiën. De kleur van de bladeren en stengel was anders onder invloed van extra UV-licht. Het extra UV-licht heeft ervoor gezorgd dat blad- en stengelkleur duidelijk donkerder was dan in de onbehandelde takken. De bloemkleur daarentegen was gelijk in beide behandelingen (waarneming op moment van oogst).

7 Conclusie Het extra belichten met UV-licht onder daglichtomstandigheden om het verschijnsel bol blad te voorkomen heeft geen effect op het voorkomen van bol blad. Binnen de begeleidingscommissie is er de overtuiging dat een stresssituatie bol blad veroorzaakt. Aangezien bol blad een verschijnsel is dat voornamelijk voorkomt in periodes dat de ramen dicht liggen is de denkrichting van de begeleidingscommissie dat de ophoping van bepaalde gassen daar een oorzaak van kan zijn. In de praktijk is het namelijk zo dat wanneer men zorgt voor een voldoende luchtverversing het probleem minder is, tot zelfs niet voor komt. Een eventueel vervolgonderzoek naar het verschijnsel bol blad zou hier uitsluitsel over moeten geven.

8 Bijlage Foto 1 Foto 2

9 Foto 3 Foto 4