5776/17 dau/gar/ln 1 DG G 3 C

Transcriptie

1 Raad van de Europese Unie Brussel, 10 februari 2017 (OR. en) 5776/17 IND 18 MI 82 COMPET 58 FISC 27 PI 9 NOTA van: aan: Betreft: het voorzitterschap het Comité van permanente vertegenwoordigers/de Raad Voorbereiding van de zitting van de Raad Concurrentievermogen op 20 februari 2017 Mededeling van de Commissie over "De toekomstige leiders van Europa: het Starters- en opschalingsinitiatief - Presentatie door de Commissie - Gedachtewisseling Voor de delegaties gaat hierbij een nota van het voorzitterschap over "De toekomstige leiders van Europa: het Starters- en opschalingsinitiatief" met het oog op de zitting van de Raad Concurrentievermogen op 20 februari /17 dau/gar/ln 1

2 De toekomstige leiders van Europa: het Starters- en opschalingsinitiatief Een manifest voor verandering en empowerment in het digitale tijdperk In 2016 stond in een manifest voor verandering en empowerment in het digitale tijdperk 1 het volgende: Europa heeft geen tekort aan succesvolle ondernemers en innovatieve ideeën. Anders dan het cliché wil, heeft Europa zelfs meer ondernemers per hoofd van de bevolking dan de Verenigde Staten, een land dat algemeen als referentie geldt voor excellent ondernemerschap. Het probleem is echter dat Europese ondernemingen zelden tot schaalvergroting komen. Veel te veel ondernemingen blijven een tweemans-, een driemans- of vaak gewoon een eenmansbedrijf. Hun innovatieve ideeën blijven het exclusieve domein van lokale economieën, soms beperkt tot één enkele lidstaat van de Europese Unie, en soms zelfs tot één enkele regio van een lidstaat. Het lukt hen niet de mondiale invloed en het banenscheppende vermogen te verwerven van bekende Amerikaanse starters, zoals Apple (opgericht in 1976), Amazon (1994), Google (1998), Tesla (2003), Facebook (2004) of, recenter, Uber (2009). Volgens de jaarlijkse macro-economische databank van de Commissie is het verschil in productiviteit tussen Europa en de VS groot. In 2014 bedroeg de arbeidsproductiviteit in de EU slechts 70% van die in de VS. Bovendien lijkt in de EU de productiviteitsgroeite zijn stilgevallen, terwijl zowel in de VS als in Japan een toename wordt genoteerd. Uit de databank van de Commissie bleek ook dat de volgende elementen de arbeidsproductiviteit in Europa bepalen: a) vermogen om zich nieuwe, geavanceerde technologieën eigen te maken, en de digitalisering te omarmen; b) uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling; c) infrastructuur en netwerken; d) extern concurrentievermogen; en e) de trage voltooiing van de eengemaakte markt. De productiviteitskloof tussen de EU en de VS is zeker ten dele te verklaren door het gebrek aan doorgroeiende ondernemingen in Europa. Het Starters- en opschalingsinitiatief In november 2016 heeft de Commissie het Starters- en opschalingsinitiatief uitgebracht, waarmee wordt beoogd innovatieve ondernemers in Europa meer mogelijkheden te bieden om uit te groeien tot wereldspelers /17 dau/gar/ln 2

3 De middelen daartoe zijn het wegnemen van belemmeringen voor starters om door te groeien op de eengemaakte markt, het creëren van betere mogelijkheden voor partnerschap, commerciële kansen en vaardigheden, en betere toegang tot financiering. In de zitting van de Raad Concurrentievermogen in november 2016, na een presentatie door de Commissie, verwelkomden en steunden de minister het Starters- en opschalingsinitiatief. Het Maltese voorzitterschap is vastbesloten starters te helpen hun volledige potentieel inzake innovatie en banencreatie waar te maken. Op 11 januari 2017 heeft de Groep industrie het Starters en opschalingsinitiatief besproken. DG Groei van de Commissie, de Europese Investeringsbank en het Europees Investeringsfonds gaven presentaties die nuttige inzichten in het initiatief hebben opgeleverd. Resultaat van de besprekingen in de Groep concurrentievermogen en groei (industrie) van 11 januari 2017 De lidstaten waren ingenomen met het Starters- en opschalingsinitiatief, dat zij als een belangrijke stap vooruit beschouwen. Zij verzochten ook om Enterprise Europe Network te betrekken bij het verstrekken van informatie aan kleine en middelgrote ondernemingen (kmo's) over Europese, nationale en regionale stimulansen, marktgerelateerde kwesties, praktische richtsnoeren en advies, en het verlenen van een aantal geavanceerde diensten aan starters en doorgroeiers. Starters en doorgroeiers moeten zich kunnen concentreren op het product dat of de dienst die zij willen verkopen. EU-programma's moeten gebruikersvriendelijker worden gemaakt voor kmo's, en er moeten minder administratieve lasten komen zodat er minder papierwerk is. Bijzondere aandacht moet uitgaan naar de eisen op het gebied van cash flow van starters en doorgroeiers. Het is ook belangrijk dat de beheersinstanties van de lidstaten bij het uitvoeren van EUprogramma's niet buitensporig veel documentatie verlangen. EU-programma's moeten worden versterkt en gecoördineerd om bedrijven beter te helpen bij het ontwikkelen van prototypes en het commercialiseren van nieuwe producten. De programma's moeten zodanig worden opgezet dat ze een hulp zijn bij grensoverschrijdende samenwerking en synergie genereren, en dat ze starters en doorgroeiers helpen bij het internationaliseren van hun activiteiten. Nationale en regionale autoriteiten zouden graag praktische informatie willen hebben over de wijze waarop EFSI-, EIF- en EIB-financiering kan worden gebruikt. Fi-compassdiensten zijn een stap in de goede richting en moeten worden uitgebreid. Het is ook belangrijk na te gaan hoe EFSI II de toegang tot financiering voor kmo's kan verbeteren na het succes van EFSI I. 5776/17 dau/gar/ln 3

4 De lidstaten hebben de Commissie verzocht platforms te creëren waarop de lidstaten beste praktijken voor het gebruik van de structuurfondsen en het opzetten van nationale financiële instrumenten kunnen delen. Bijzonder belang moet worden toegekend aan financiële instrumenten, met name instrumenten van het type eigen vermogen, waarvoor de marktkloof het grootst is. Kleine lidstaten en regio's in de EU hebben niet in dezelfde mate toegang tot durfkapitaal als grotere lidstaten en regio's, en zij zouden graag zien dat er een EU-breed durfkapitaalfonds komt. Sommige lidstaten zouden de deskundigheid van de Commissie willen aanwenden en ontbrekende schakels in hun ecosysteem inventariseren om te kunnen beslissen in welke maatregelen en prikkels moet worden voorzien om het macro- en micro-economische klimaat voor starters en doorgroeiers te verbeteren. In het nieuwe meerjarig financieel kader (na 2020) zouden de lidstaten graag meer financiële middelen en meer technisch advies voor starters en doorgroeiers opgenomen willen zien. Er moet ook voortvarend werk worden gemaakt van het bevorderen van alternatieve financieringsbronnen voor kmo's via regionale en nationale kapitaalmarkten. De kapitaalmarktenunie moet een realiteit worden. De EU moet een klimaat van zekerheid scheppen voor startende en doorgroeiende ondernemingen. Een tweedekanscultuur moet worden aangemoedigd. Voorts moeten zowel de EU als de lidstaten ondernemersvaardigheden stimuleren. Informele zitting van de ministers van Concurrentievermogen in april 2017 Het voorzitterschap is van plan de besprekingen over starters en doorgroeiers voort te zetten tijdens de informele zitting van de ministers voor Concurrentievermogen op 5 en 6 april. Het voorzitterschap zal de problemen en mogelijkheden voor doorgroeiers aan de ministers toelichten. Tijdens de informele zitting zullen de ministers ook een beter inzicht krijgen in het ecosysteem waarin doorgroeiende ondernemingen actief zijn. Ten slotte zal worden aangetoond hoe financiële instrumenten kunnen worden gebruikt om kmo's beter toegang te geven tot financiering. De gedachtewisseling in de zitting van vandaag van de Raad Concurrentievermogen zal naar verwachting nuttig zijn voor het voorzitterschap om de informele zitting van april voor te bereiden. 5776/17 dau/gar/ln 4

5 Vragen voor de gedachtewisseling De ministers wordt verzocht de volgende vragen te beantwoorden: Vraag 1: Het Starters- en opschalingsinitiatief bevat een reeks concrete maatregelen om ecosystemen te verbinden en te verbeteren ter bevordering van startende en doorgroeiende ondernemingen in de EU. Welke van deze maatregelen moeten het dringendst worden genomen en hoe kan de overheid het best worden betrokken bij de uitvoering ervan? Vraag 2: Over welke nationale of regionale stimulansen beschikt uw lidstaat om starters en doorgroeiers te steunen? Welke van die stimulansen kan volgens u "doorgroeien" naar een Europees niveau? Vraag 3: Hoe kunnen financiële instrumenten worden geactualiseerd op basis van een uitwisseling van beste praktijken en ervaringen? Hoe kunnen nationale ontwikkelingsbanken een actievere rol spelen in het proces? 5776/17 dau/gar/ln 5