NCI: Leergang bestrijding witwassen

Transcriptie

1 NL NCI: Leergang bestrijding witwassen

2 Homines quod volunt credunt Page 2

3 Filmpje Page 3

4 Programma Introductie spreker en zijn wereld Nationale politie Historie witwassen Juridisch witwassen (wetstechnisch) Witwassen als activiteit Daderschap/medeplichtigheid Wvttk Page 4

5 Introductie spreker en zijn wereld Accountant sinds overstap Politie als forensisch accountant, Landelijke Recherche 2008 Via MD pool naar NPA 2011 Teamleider 2 teams experts (financieel, overig en digitaal) 2013 Teamleider Finec-Fraude Onderzoeken Euroconversie 2000 (nog geen witwassen) Bouwfraude (geen witwassen) HBO Fraude Ondergronds bankieren (Hawala, BMPE etc) Hollandse netwerken Surinaamse en Colombiaanse drugskartels Maffia Page 5

6 Nationaal niveau Korps leiding Staf Regionaal niveau Landelijk niveau Regionale eenheid Landelijke eenheid Politiediensten centrum Lokaal niveau District Basisteam Page 6

7 Landelijke Korps Eenheid leiding Staf Staf Recherche Operationele Operationeel Samenwerking centrum Infra Informatie District Driebergen Son Amsterdam Zoetermeer Zwolle Woerden Page 7

8 Dienst Landelijke Recherche Generiek Opsporing Generiek Opsporing Generiek Opsporing Thematische Opsporing I Thematische Opsporing II Thematische Opsporing III Team 1 Team 2 Team 3 Team 4 Team 5 Amsterdam Team 6 Team 7 Team 8 Team 9 Team 10 Zwolle Woerden Team 12 Team 13 Team 14 Team 19 Team 20 Zoetermeer Son HTC 1 HTC 2 HTC 3 KP Driebergen Zoetermeer FINEC 1 FINEC 2 FINEC 3 FINEC 4 Driebergen Son Amsterdam Utrecht TIM Milieu FAST NL Woerden Amsterdam Driebergen District Specialistische ondersteuning Observatie en Techniek Expertise en Wetenschap Forensische Opsporing Ondersteuningsdesk

9 Historie witwassen Pecunia non olet Page 9

10 Historie witwassen Al Capone Intelligence rapport 1933 Wilson GEEN witwassen Gevonden boekhouding Verklaring getuigen OBS uitgavenpatroon door politie Bekentenis Al Capone (Bron CBA Witwassen 2012) Page 10

11 Dure voertuigen Vakanties Verbouwingen Luxe (uit)eten Dure kleding Gokken Drugsgebruik Aankopen veiling / internet (Geluids)apparatuur Vakantiehuizen Plastische chirurgie Dure sporten Vrienden Page 11

12 Historie witwassen Uitgangspunt criminaliteitsbestrijding: Doel aanpak witwassen: Door: Wie: Misdaad mag niet lonen! Bewaken integriteit financiële stelsel! Bestrijding ondermijnende criminaliteit Opsporing, handhaving/toezicht, bedrijfsleven/ particulieren! Page 12

13 Sinds 1993 van klassiek rechercheren naar anders rechercheren

14 Page 14

15 *BUCRO Arrest *Steler=heler bepaling *FATF Problemen!! Page 15

16 BUCRO BUCRO beschikking, HR NJ 1998, 591 m.b.t. inbeslagname van vermogensbestanddelen van een rechtspersoon enkel op de grond dat verdachte of veroordeelde aandeelhouder of bestuurder is van deze rechtspersoon is niet mogelijk o.g.v. 94a WvSv Page 16

17 BUCRO Oplossing? Aanpassen 94a beslag: Art. 94a, derde lid, Sv, (Nu lid 4!) het inbeslaggenomen voorwerp behoort aan een derde te kwader trouw toe. (vgl. HR 5 juli 2005, LJN AT2970, rov Cumulatieve voorwaarde: -Afkomstig misdrijf -Sprake van schijnconstructie -Derde kende of behoorde misdadige afkomst.. Page 17

18 Steler = heler? 416: Hij die een goed..verwerft, voorhanden heeft, overdraag.terwijl hij wist dat..door misdrijf verkregen..4 jr. 310: Hij die enig goed wegneemt..ander toebehoort met oogmerk wederrechtelijk toe te eigenen...= diefstal=4 jr. Page 18

19 Probleem bij TLL Steler = heler? Gaat om feitelijke gedraging vd verdachte! Op dag datum tijdstip heeft verdachte een goed verworven, voorhanden gehad.of Op dag datum heeft verdachte wederrechtelijk toegeëigend een Page 19

20 Juridisch witwassen Page 20

21 Artikel 420bis 1. Als schuldig aan witwassen wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste zes jaren of geldboete van de vijfde categorie: a. hij die van een voorwerp de werkelijke aard, de herkomst, de vindplaats, de vervreemding of de verplaatsing verbergt of verhult, dan wel verbergt of verhult wie de rechthebbende op een voorwerp is of het voorhanden heeft, terwijl hij weet dat het voorwerp onmiddellijk of middellijk afkomstig is uit enig misdrijf; b. hij die een voorwerp verwerft, voorhanden heeft, overdraagt of omzet of van een voorwerp gebruik maakt, terwijl hij weet dat het voorwerp onmiddellijk of middellijk afkomstig is uit enig misdrijf. 2. Onder voorwerpen worden verstaan alle zaken en alle vermogensrechten. Juridisch witwassen Page 21

22 Artikel 420bis1 Witwassen dat enkel bestaat uit het verwerven of voorhanden hebben van een voorwerp dat onmiddellijk afkomstig is uit enig eigen misdrijf wordt als eenvoudig witwassen gestraft met een gevangenisstraf van ten hoogste zes maanden of geldboete van de vierde categorie. Page 22

23 Artikel 420quater Als schuldig aan schuldwitwassen wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste twee jaren of geldboete van de vijfde categorie: a. hij die van een voorwerp de werkelijke aard, de herkomst, de vindplaats, de vervreemding of de verplaatsing verbergt of verhult, dan wel verbergt of verhult wie de rechthebbende op een voorwerp is of het voorhanden heeft, terwijl hij redelijkerwijs moet vermoeden dat het voorwerp onmiddellijk of middellijk afkomstig is uit enig misdrijf; b. hij die een voorwerp verwerft, voorhanden heeft, overdraagt of omzet of van een voorwerp gebruik maakt, terwijl hij redelijkerwijs moet vermoeden dat het voorwerp onmiddellijk of middellijk afkomstig is uit enig misdrijf. 2. Onder voorwerpen worden verstaan alle zaken en alle vermogensrechten. Page 23

24 Artikel 420quater.1 Schuldwitwassen dat enkel bestaat uit het verwerven of voorhanden hebben van een voorwerp dat onmiddellijk afkomstig is uit enig eigen misdrijf wordt als eenvoudig schuldwitwassen gestraft met een gevangenisstraf van ten hoogste drie maanden of geldboete van de vierde categorie. Page 24

25 Artikel 420quinquies Bij veroordeling wegens een der in de artikelen 420bis tot en met 420quater omschreven misdrijven kan ontzetting van de in artikel 28, eerste lid, onder 1, 2 en 4, vermelde rechten worden uitgesproken en kan de schuldige worden ontzet van de uitoefening van het beroep waarin hij het misdrijf heeft begaan. Page 25

26 Artikel De rechten waarvan de schuldige, in de bij de wet bepaalde gevallen, bij rechterlijke uitspraak kan worden ontzet, zijn: 1. het bekleden van ambten of van bepaalde ambten; 2. het dienen bij de gewapende macht; 3. het recht de leden van algemeen vertegenwoordigende organen te verkiezen en tot lid van deze organen te worden verkozen; 4. het zijn van raadsman of gerechtelijk bewindvoerder; 5. de uitoefening van bepaalde beroepen. 2. Ontzetting van leden van de rechterlijke macht die, hetzij voor hun leven, hetzij voor een bepaalde tijd, zijn aangesteld, of van andere voor hun leven aangestelde ambtenaren, geschiedt, ten opzichte van het ambt waartoe zij aldus zijn aangesteld, alleen in de gevallen en op de wijze bij de wet bepaald. 3. Ontzetting van het recht bedoeld in het eerste lid, onder 3, kan alleen worden uitgesproken bij veroordeling tot gevangenisstraf van ten minste een jaar. Page 26

27 Beleidslijnen strafmaat 420bis 1 maart 2015 Bedrag first offender 1 x recidive meermalen recidive t/m 5000 TS 50 uur 5j 2j TS 70 uur Idem of GS 5 wkn Eis TS 100 uur of GS 7 wkn ov GS 4 wkn 5j 2j GS 6 wkn GS 6 wkn GS 8 wkn ov Hieronder worden de witgewassen bedragen (vanaf ,-) als uitgangspunt genomen. Daarbij vindt beoordeling van de strafmaat plaats aan de hand van de volgende drie categorieën verdachten: I. moneymule/koerier/gelddrager/eenvoudige katvanger/degene die zijn bankrekening + bankpas ter beschikking stelt; deze personen verrichten hun werkzaamheden voor een ander, vaak voor een geringe vergoeding. II. degene die geld, afkomstig van een door hem zelf gepleegd misdrijf, witwast (voorbeeld: grote contante geldbedragen die worden aangetroffen bij een voor een drugsdelict gezochte persoon); deze personen handelen voor zichzelf. III. de facilitator, onmisbaar voor de georganiseerde criminaliteit: de hawala-bankier, kenmerk: ze werken tegen riante vergoedingen voor leden van de organisatie en doen dit bijzonder sophisticated. Page 27

28 Bedrag Categorie I Categorie II Categorie III GS 14 mnd GS 18 mnd GS 22 mnd GS 16 mnd GS 20 mnd GS 24 mnd GS 18 mnd GS 22 mnd GS 26 mnd GS 20 mnd GS 24 mnd GS 30 mnd GS 22 mnd GS 26 mnd GS 32 mnd GS 24 mnd GS 30 mnd GS 36 mnd GS 26 mnd GS 32 mnd GS 40 mnd GS 28 mnd GS 34 mnd GS 42 mnd GS 30 mnd GS 37 mnd GS 45 mnd GS 32 mnd GS 40 mnd GS 48 mnd Page 28

29 Bijzonderheden: Het maakt hierbij niet uit van welk gronddelict het geld afkomstig is; Bij recidive en/of gewoontewitwassen en/of beroepswitwassen wordt 1/3 opgeteld bij het normale tarief; Is sprake van schuldwitwassen dan geldt de helft van het tarief (met als strafmaximum 2 jaar gevangenisstraf); Over beroepswitwassen staat in de memorie van toelichting (Kamerstukken II, , nr. 3 pag. 8): Uit de analyse van de strafbaarstelling van witwassen in de ons omringende landen blijkt dat zwaardere straffen worden voorzien indien de dader misbruik maakt van zijn beroep om witwashandelingen te verrichten. Te denken valt bijvoorbeeld aan belastingadviseurs, advocaten of bankiers, die de specifieke mogelijkheden die de uitoefening van hun beroep daartoe biedt misbruiken voor het verhullen en wegsluizen van misdaadgelden. Hun handelen tast de goede naam aan van de beroepsgroep waartoe zij behoren en zij verloochenen in voorkomende gevallen ook de rol van poortwachter die de overheid hen op grond van hun beroep of ambt heeft toebedeeld. Page 29

30 Hoeveel vormen van witwassen zijn er? Page 30

31 Witwassen als activiteit Page 31

32 Page 32

33 Witwassen als methode/fase 1 e Plaatsing 2 e Versluiering 3 e Rechtvaardiging 4 e Besteding Page 33

34 Wat is witwassen? (Methodische benadering) Zwart / crimineel geld 4 fasen van witwassen voorwas hoofdwas placement layering justification integration CASH GIRAAL GIRAAL GIRAAL / CASH loopjongen wisselaars advocaat U.B.O geldkoerier gireren notaris patser of accountant geslaagd zakenman fiscalist Ogenschijnlijk legaal geld 34

35 Plaatsingsfase Crimineel geld in Transformatie punt Schijnbaar legaal geld uit Versluiering Integratie Methoden van geldverplaatsingen Witwas constructies Page 35

36 (Ver)plaatsing

37 (Ver)plaatsingTransport van 160 stuks, elk met ,- totaal!! ,-

38 2 e generatie Columbianen in Nederland Georganiseerde financiële dienstverlening Onderzoek Drost 50 miljoen gewisseld vanaf 2004

39 (Ver)plaatsing

40

41 Justification fase 41

42 Legale (onbewuste) dienstverleners Bank Onderneming - Bedrijfsrekeningen - Bedrijfsprocessen Bank Vervoerder Money transferorganisatie Verhuurders van opslag en bedrijfsruimtes Reizigers/koeriers Onbewuste stroman/katvanger Taxateur Ondernemer Trustkantoor (Fiscaal)adviseur/fiscalist Notaris Jurist Makelaar Accountant Bank Verkoper Dienstverlener Crimineel proces Verwerven/ Criminele opbrengst Verplaatsen Plaatsen/ Versluieren/ Rechtvaardigen Besteden Illegale dienstverleners Criminele handelaar Criminele dienstverlener Ondergronds bankieren Controller Wisselaar Koerier/smokkelaar Escrow vertegenwoordiger Notaris Bankier Jurist Makelaar Accountant/fiscalist Stroman/Katvanger Ondernemer Taxateur Trust dienstverlener Financieel adviseur Handelaar Economisch eigenaar Criminele handeling Vermogensdelicten Financiering inkoop Criminele escrow Opslag/stash Vervoer/smokkel Wisselen Transfers Storten op Cash paspoorten Constructies Chartaal -> giraal Derdengeldrekening Fingeren omzet Valse/vervalsen administratie Criminele investering Aankoop (on)roerend goed Beleggen Consumptie Vruchtgebruik door derden

43 Zien?! En wat dan? 2TRUST

44 Aansprakelijkheid i.c.m. Daderschapsvormen Page 44

45 Quotes uit verhoor directeur trustkantoor Het is logisch dat je als beheerder feitelijk doet wat de klant vraagt, dus als de klant vraagt om een geldleningsovereenkomst op te maken, dan doen wij dat

46 Een onafhankelijke, willekeurige derde, zou nooit onder deze omstandigheden en voorwaarden een lening als deze kunnen krijgen. In die zin is er geen sprake van een zakelijk karakter. Dat dit nu wel is gebeurd, is te verklaren uit het feit dat het in wezen om het eigen geld van X gaat.

47 Directeur trustkantoor Fem de Week Vanaf het begin heb ik twijfels gehad over de constructie. Ik vond het tricky. Daarom heb ik ook gezegd: No way dat wij de directie gaan voeren over die BV. We hebben alleen de bankrekening geregeld, de inschrijving bij de kamer van koophandel gedaan en de boekhouding gevoerd.

48 Civielrechtelijk Bestuurdersaansprakelijkheid (WBA) Onrechtmatige daad (BW) Fiscaal/Invordering (AWR) Strafrechtelijk Daderschapsvormen (art 47 e.v. WvSr) Rechtspersoon/opdrachtgever cq f.l. (art. 51 WvSr) Deelname crim. Organisatie (art. 140 WvSr)

49 Artikel Als daders van een strafbaar feit worden gestraft: 1 zij die het feit plegen, doen plegen of medeplegen; 2 zij die door giften, beloften, misbruik van gezag, geweld, bedreiging, of misleiding of door het verschaffen van gelegenheid, middelen of inlichtingen het feit opzettelijk uitlokken. 2. Ten aanzien van de laatsten komen alleen die handelingen in aanmerking die zij opzettelijk hebben uitgelokt, benevens hun gevolgen. Daderschapsvormen

50 Artikel 48 Als medeplichtigen van een misdrijf worden gestraft: 1. zij die opzettelijk behulpzaam zijn bij het plegen van het misdrijf; 2. zij die opzettelijk gelegenheid, middelen of inlichtingen verschaffen tot het plegen van het misdrijf. Daderschapsvormen

51 Strafzaak Clickfonds Rb Amsterdam 16 januari / R.O Verdachtes strafbaar handelen ligt daarin dat hij de op zich zelf legale constructies heeft gebruikt als vehikel om vermogen en inkomen van Nederlandse belastingplichtigen buiten het zicht van de fiscus te houden ( )

52 (.) Door niet te vragen naar de herkomst van de desbetreffende gelden en mede (..) om de identiteit van de oorspronkelijke verstrekker van de gelden verborgen te houden, heeft verdachte op zijn minst de aanmerkelijke kans op de koop toegenomen dat hier sprake was van gelden die van misdrijf afkomstig waren. Conclusie (R.O )

53 Artikel 51 WvSr. Strafbaarstelling Onderneming 1 strafbare feiten kunnen worden begaan door natuurlijke personen en rechtspersonen. 2. Indien een strafbaar feit wordt begaan door een rechtspersoon, kan de strafvervolging worden ingesteld en kunnen de in de wet voorziene straffen en maatregelen, indien zij daarvoor in aanmerking komen, worden uitgesproken: 53

54 1 tegen die rechtspersoon, dan wel 2 tegen hen die tot het feit opdracht hebben gegeven, alsmede tegen hen die feitelijke leiding hebben gegeven aan de verboden gedraging, dan wel 3 tegen de onder 1 en 2 genoemden tezamen. 54

55 Om een onderneming strafbaar te kunnen maken moet er voldaan worden aan een aantal criteria. 1 e is dat er gehandeld moet zijn in de sfeer van de onderneming.(drijfmestarrest) 2 e is dat er een schuldverband moet zijn mbt vaststellen daderschap Bestaande uit: - Beschikkingscriterium - Aanvaardingscriterium - Baatcriteria Strafbaarstelling Onderneming 55

56 1 e Beschikkingscriterium: De rechtspersoon kan zeggenschap uitoefenen over de gedraging. De gedraging wordt verricht binnen het kader van de bedrijfsactiviteiten. 2 e Aanvaardingscriterium: De rechtspersoon heeft de verboden handeling aanvaard of plachten te aanvaarden (of niets gedaan ter voorkoming daarvan) 3 e Baatcriterium: Indien het bedrijf BAAT heeft gehad met de handelingen omzetvergroting of naamsbekendheid 56

57 Let op!! Indien de onderneming niet vervolgt kan worden, kunnen de opdrachtgever en / of leidinggevende ook niet vervolgt te worden voor overtreding artikel 51 Sr. Uiteraard wel voor hun rol als natuurlijke persoon!!! 57

58 Art 140 WvSr Criminele organisatie (gericht op WW) 1. Deelneming aan een organisatie die tot oogmerk heeft het plegen van misdrijven, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste zes jaren of geldboete van de vijfde categorie. 3. Ten aanzien van de oprichters, leiders of bestuurders kunnen de gevangenisstraffen met een derde worden verhoogd.

59 Garantenstellung Een juridische term die aanduid dat er een grotere verantwoordelijkheid rust op een persoon met een bijzondere kwaliteit. Dit bepaalt de mate van schuld die kan worden vastgesteld en is derhalve van belang in zowel strafrecht als in het civiele recht (OD). De drempel van aansprakelijkheid wordt als het ware verlaagd bij toename van de kwaliteit

60 Wvttk