Werkbladen In NEMO. Naam. groep 7-8. School. Klas

Transcriptie

1 en In NEMO Teen Facts groep 7-8 Naam School Klas

2 Teen Facts De puberteit, misschien zit je er middenin of misschien begint het binnenkort. Het is een belangrijke periode in je leven; je lichaam, je hersenen, je gevoel, ze zijn allemaal volop in ontwikkeling. Wat er precies gebeurt met je lichaam en waarom, dat ontdek je bij de tentoonstelling Teen Facts. Dit heb je nodig in NEMO! Plattegrond van NEMO 04 Werkblad 1 Groeipijn 05 Werkblad 2 Gek in je hoofd 06 Werkblad 3 Puistenspel 07 Werkblad 4 Jakkes 08 Werkblad 5 Stoned als een spin 09 Werkblad 6 Electroroulette 10 Werkblad 7 Zelfbeeldspiegel 11 NEMO Science Museum Deze uitgave van NEMO Science Museum is ontwikkeld door het NEMO Science Learning Center; het expertisecentrum van NEMO op het gebied van leren over wetenschap en techniek. Het is toegestaan om zonder winstoogmerk het materiaal of delen van het materiaal te kopiëren en te distribueren, zolang vermelding van de herkomst van het materiaal goed is aangegeven. Fotografie DigiDaan Illustraties Henk Stolker NEMO Science Museum Oosterdok VX Amsterdam Postbus AK Amsterdam t +31 (0) info@e-nemo.nl nemosciencemuseum.nl nemokennislink.nl 02

3 Teen Facts Over hoofd, hart en hormonen Je staat op het punt het levensgrote magazine Teen Facts binnen te stappen. Maar voor je dat gaat doen, ga je jezelf eerst testen! Ben jij een echte puber? Kruis aan wat je herkent. o Ik heb de laatste tijd vaker nieuwe schoenen of kleren nodig. o Ik kan moeilijker uit bed komen. o Ik vind mijn ouders maar gekke mensen. o Mijn lijf begint te veranderen. o Ik ruik soms anders dan vroeger. o Ik ben soms vrolijk en soms chagrijnig (en dat kan binnen een paar uur veranderen). o Ik vind sommige meisjes/jongens opeens bloedmooi. o Ik schaam me vaker dan normaal. o Mijn moeder moet me echt niet meer zoenen in het openbaar. o Ik doe wel eens iets dat niet mag. 0-3 kruisjes Je bent nog net geen puber! Bij Teen Facts ontdek je wat je straks allemaal te wachten staat. 4-6 kruisjes Je puberteit is begonnen! Bij Teen Facts ga je veel herkennen, maar ook veel nieuwe dingen te weten komen kruisjes Jij bent een echte tiener! Bij Teen Facts ontdek je de verrassende wetenschap achter de puberteit. En kom je erachter wie je nou eigenlijk bent! 03

4 Plattegrond van NEMO 04

5 1 Groeipijn Ga op een plek tussen de geluidsboxen zitten. Kies je taal en bekijk het filmpje. Meisjes beginnen eerder met de groeispurt, jongens zijn vaak pas twee jaar later aan de beurt. Welke stof zorgt voor deze groeispurt? o calcium o cholesterol o groeihormoon De hypofyse, een kliertje in de hersenen, maakt groeihormoon. Dit hormoon zorgt ervoor dat je botten gaan groeien. Meisjes groeien tussen de 12 en 13 jaar het hardst, jongens tussen de 14 en 15 jaar. Als eerste worden je handen en voeten groter. Daarna je armen en benen. Tijdens een groeispurt kun je soms pijn hebben. Negentig procent van de botgroei vindt tijdens je slaap plaats. Daarom is het belangrijk dat je in de puberteit genoeg slaapt. Weetje De langste vrouw ooit gemeten is 2,48 meter. De langste man ooit gemeten is 2,72 meter. 05

6 2 Gek in je hoofd Pak de telefoon die bij de gitaar hangt en luister naar het verhaal. Heeft zelf muziek maken invloed op de ontwikkeling van je hersenen? o Nee, zelf muziek maken heeft geen invloed op de ontwikkeling van je hersenen. o Ja, door zelf muziek te maken kun je beter abstract denken. o Ja, door zelf muziek te maken kun je beter vreemde talen leren. Hersenen groeien ook in de puberteit. Ze maken extra veel cellen en verbindingen aan. Net als een boom die meer takken krijgt. Hoe meer je je hersenen in deze periode traint, hoe meer vertakkingen actief blijven. Zo word je, als je zelf muziek maakt, beter in abstract denken en vergroot je je ruimtelijk inzicht. Dat gebruik je bij rekenen of kaartlezen. Na de puberteit worden de delen van de hersenen die je niet gebruikt weer afgebroken. Gebruik je hersenen dus zoveel mogelijk in de puberteit! Train je hersenen! Wat ga je doen? Hersenen kun je op allerlei manieren trainen. Bijvoorbeeld met deze sudoku. Alle cijfers van 1-6 moeten één keer voorkomen in elke rij, kolom en kader

7 3 Puistenspel Speel het puistenspel en probeer alles uit. Welke oplossing werkte het beste? Kruis jouw antwoord(en) hieronder aan: o wassen o zonnen o make-up o uitknijpen o uitlepelen o tijd versnellen Door hormoonveranderingen in de puberteit komt er meer talg in je huid. Talg is een olieachtige stof die ervoor zorgt dat je huid niet uitdroogt. Maar van teveel talg krijg je verstoppingen. Bacteriën raken daardoor opgesloten in de huid en vermeerderen zich. Je krijgt een puistje. Als je puistjes uitknijpt, krijg je vaak alleen maar meer en grotere puistjes. Na de puberteit maak je weer minder talg aan. Dus als je geduld hebt, gaan de puistjes meestal vanzelf weer over. 07

8 4 Jakkes Lees het tekstpaneel Wie stinkt daar zo? Het melkachtige zweet dat uit de zweetklieren komt, is reukloos. Waardoor ga je dan soms toch stinken? o door deodorant o door de stank die uit de zweetklieren komt o door bacteriën onder je oksels Je zweet om de temperatuur van je lichaam rond de 37 graden te houden. Als het warm is, komt er vocht uit je zweetklieren. Dat vocht zorgt ervoor dat je afkoelt. Zweten is dus heel belangrijk! In de puberteit zorgen hormonen ervoor dat je meer gaat zweten. Je krijgt daardoor soms nare geurtjes. Dat komt door bacteriën. Zij zetten het zweet om in stinkende zuren. Met zeep en deodorant zorg je ervoor dat de bacteriën geen kans krijgen. Zo blijf je lekker fris ruiken. Weetje Je hebt meer dan 2 miljoen zweetklieren! 08

9 5 Stoned als een spin Als je een spin drugs geeft, zie je dat terug aan het web. Kijk naar web 1 en web 5. Bij het maken van welk web was de spin onder invloed van cafeïne? o Web 1 o Web 5 Door een spin drugs te geven, cafeïne is ook een drug, kun je zien welke invloed die drug heeft op het product van een spin: het web. Ook op mensen hebben drugs invloed. Elke drug heeft een ander effect. Maar één ding hebben alle drugs met elkaar gemeen: ze beïnvloeden je waarneming van de werkelijkheid. In feite zorgen drugs ervoor dat je tijdelijk uit je normale doen bent. Je doet vaak dingen die je normaal niet zou doen. Dat maakt het nemen van drugs tot een risico. 09

10 6 Electroroulette Als je dit spel speelt, krijg je misschien wel een elektrische schok! Durf jij het te spelen? Ja / Nee, omdat Als je dit spel met je vrienden/vriendinnen speelt, zou je dan eerder ja zeggen? Ja / Nee, omdat Zou je dit spel met vreemden spelen? Ja / Nee, omdat Als je nog steeds durft, speel dan het spel. Of je iets wel of niet doet of durft, kan te maken hebben met de leeftijdsgenoten waar je mee omgaat. Leeftijdsgenoten in dezelfde directe omgeving heten in het Engels peers. De letterlijke vertaling daarvan is gelijken. Als veel leeftijdsgenoten allemaal besluiten iets te doen, ben je sneller geneigd dit ook te doen. Zelfs als je dit eigenlijk niet wilt. Dat heet groepsdruk of peer pressure. Je mag natuurlijk altijd nee zeggen. Durf voor je eigen mening uit te komen! Breinbreker Heb je wel eens iemand van jouw leeftijd zien roken? o ja o nee Wat vond je daarvan? Stel je voor dat een van jouw vrienden zou gaan roken waar jij bij bent. Wat zou je dan doen? 10

11 7 Zelfbeeldspiegel Neem de roze trap (achter Ben ik mijn hormonen?) naar boven. Ga naar de Zelfbeeldspiegel. Ga voor de spiegel op de aangegeven voeten staan en volg de instructie links. Hoe zie jij jezelf? o Ik zie mezelf zoals ik werkelijk ben. o Ik zie mezelf dikker dan ik ben. o Ik zie mezelf dunner dan ik ben. Veel jongens groeien zo hard dat ze zich zorgen maken of ze niet te dun blijven. Meisjes krijgen vetweefsel op de dijen, billen en borsten. Zij maken zich vaak zorgen of ze niet te dik zijn en of hun borsten wel groot genoeg zijn. Het ideaalbeeld van ons uiterlijk verandert steeds en is per cultuur verschillend. Soms zijn grote borsten in, een paar jaar later kleine. Vaak wordt dit ideaalbeeld bepaald door internet en andere media. Bedenk je dat de meeste mensen niet aan dit ideaalbeeld voldoen. Ieder lichaam heeft zijn eigen kenmerken, juist deze verschillen maken je uniek en speciaal. Breinbreker Ieder lichaam heeft dus zijn eigen kenmerken. Jouw kenmerken maken je tot een uniek persoon. Met welke drie dingen van jouw uiterlijk ben jij heel tevreden?