D O C E N T E N H A N D L E I D I N G. De website waar je van alles kunt leren over media en mediatoepassingen!

Transcriptie

1 D O C E N T E N H A N D L E I D I N G De website waar je van alles kunt leren over media en mediatoepassingen!

2 I N H O U D S O P G A V E Inleiding. 3 Waar te beginnen met media in de klas Wat is Shop4Media Inhoud Leerlingvolgsysteem Tips, trucs en links Digital Playground Achtergrond. 5 Media-educatie Digital Playground en media-educatie Didactiek 7 Doel van de website Shop4Media en Kolb Educatieve uitgangspunten Gebruik 9 Leerlingvolgsysteem Wanneer is een onderdeel klaar? Het verslag Tijdsbesteding Reflectie Hoe werkt de site? Leerlingen-interface Docenten-interface Lessuggesties.. 16 Aansluiting bij CKV 18 Colofon. 19 Bijlage.. 20 Pagina 2 van 21

3 I N L E I D I N G Beste docent, WAAR TE BEGINNEN ALS HET GAAT OM LESSEN OVER MEDIA? Shop4Media kan helpen! Shop4Media is een website die geschikt is voor alle leerjaren en alle leerniveaus van het voortgezet onderwijs. Dit is mogelijk omdat de docent kiest op welk niveau de leerling vragen beantwoord. Met behulp van Shop4Media.nl kunnen in de klas diverse lessen over media worden gegeven. De inhoud kan worden verdeeld over 6 lessen die zowel klassikaal als ook als huiswerk kunnen worden opgegeven. WAT IS SHOP4MEDIA? De website waar je van alles kunt leren over media en mediatoepassingen! In woord, (bewegend) beeld en gesproken tekst wordt uitleg gegeven over de onderwerpen media en communicatie, beeld, montage, geluid, vormgeving en beeldtaal. Elk van deze onderwerpen kent een informatief gedeelte, een experimenteergedeelte en een quiz. De resultaten van al deze onderdelen worden opgeslagen in een verslag dat de leerling kan gebruiken voor (bijvoorbeeld) CKV. INHOUD Een korte omschrijving van de inhoud van de onderwerpen die worden behandeld: Media(geschiedenis): Van geluidsgolf tot SMS en van grottekening tot computergame. In vogelvlucht wordt de geschiedenis van communicatie doorgenomen; van gesproken en geschreven tekst tot fotografie, film, internet en SMS. De ontwikkelingen zijn opgedeeld in 3 fasen: traditionele media, oude media en nieuwe/digitale media. Beeld: In the picture! Hoe vertelt beeld een verhaal? De leerling experimenteert met standpunt en kadering om dezelfde foto een andere betekenis te geven. Montage: Ik zie, ik zie wat jij niet ziet! Montage is één van de belangrijkste principes van film. De werking van montage wordt uitgelegd en de leerling kan het verhaal veranderen door korte scènes in een andere volgorde te zetten. Geluid: Van ruis tot absolute stilte en van snoeiharde housemuziek tot een ronkende vrachtwagen! Geluid is overal. Verschillende soorten geluid en hun werking worden omschreven. Geluiden kunnen onder bestaande filmscènes geplaatst worden, om de invloed van geluid op beeld te ervaren. Vormgeving: Van tattoo tot sportschoen. Draag McDonalds en eet je telefoon! Alles is vormgegeven. Welke soorten vormgeving kun je onderscheiden? De leerling ziet dat de vormgeving van een product samenhangt met de gebruiker en het doel van het product. Beeldtaal: Een beeld zegt meer dan duizend woorden! Ook zonder woorden kun je praten. Pictogrammen hebben vaak een vaste betekenis. Maar als je de context van die afbeeldingen verandert, zeg je ineens iets heel anders! LEERLINGVOLGSYSTEEM De website is uitgerust met een 'leerlingvolgsysteem'. Hierbij maakt de docent een virtueel klaslokaal aan, waarin de leerlingen zich registreren. Zo kan de docent bijhouden welke leerlingen de site al hebben bezocht en welke onderdelen van de website zij met goed gevolg hebben doorlopen. In het leerlingvolgsysteem krijgt de docent de keuze om leerlingen op vmbo of havo/vwo niveau quizvragen te laten beantwoorden. Op deze manier kan niveaudifferentiatie worden aangebracht. Wanneer de leerling alle onderdelen (receptief en experimenteergedeelte en de quiz) van alle onderwerpen heeft bezocht, krijgt deze een verslag van de bevindingen en keuzes. Dit verslag kan worden aangevuld met persoonlijke motivaties en met in de quiz verdiende punten (mediamiles) worden opgemaakt. Het volledige verslag kan worden opgeslagen, geprint en toegevoegd worden aan het (digitale) CKV dossier. Pagina 3 van 21

4 TIPS, TRUCS EN LINKS Op de site vindt de docent relevante sites die interessant zijn om de lessencyclus over media uit te breiden. Deze lijst met links is lijst in ontwikkeling. Heeft u zelf nog interessante sites die u graag gebruikt? Meld ze aan via info@shop4media.nl, zodat ook andere docenten ze kunnen gebruiken. Ook vindt u in deze handleiding lessuggesties om aanvullende lessen over media te geven. DIGITAL PLAYGROUND Shop4Media is een product van Digital Playground en is ontwikkeld in samenwerking met Ra.nj, Serious Games. Digital Playground wil bijdragen aan de zelfontplooiing van jongeren in de leeftijd 12 tot 19 jaar. Centraal staat het stimuleren van het creatieve gebruik van (digitale) media en het ontwikkelen van het kritische vermogen ten aanzien van media. Dit gebeurt in een niet-schoolse omgeving waarin leerlingen de mogelijkheid krijgen zelf actief aan de slag te gaan en al doende te leren. Naast Shop4Media biedt Digital Playground multimedia workshops op het gebied van kunst, cultuur en digitale media. Kijk voor meer informatie over Digital Playground op: Pagina 4 van 21

5 A C H T E R G R O N D MEDIA-EDUCATIE Jongeren van nu zijn gretige mediaconsumenten. SMS, MSN en en, ze doen het dagelijks, vaak zelfs tijdens het kijken naar televisie, huiswerk maken op de computer, een mp3-tje afspelen en contact onderhouden via Hyves. Televisie, computers en internet maakten al deel uit van hun wereld toen zij geboren werden; een leven zonder deze hulpmiddelen kunnen zij zich eenvoudigweg niet voorstellen. En hoewel zij deze middelen in grote aantallen consumeren, zijn ze daarin niet geschoold. Door leerlingen een context te bieden over de ontwikkeling en eigenschappen van diverse media en ze te laten ervaren hoe media geproduceerd worden, kan worden bijgedragen aan een kritische houding van jongeren ten opzichte van media en beeldcultuur. Onderwijs in de eenentwintigste eeuw zou kinderen niet alleen moeten leren hoe je woorden en teksten leest, schrijft en ontleedt, maar ook hoe je beelden - analoog, digitaal of multimediaal analyseert, beoordeelt, verklaart en creëert. 1 Media-educatie drijft op de gedachte dat alle mediavormen die wij kennen geconstrueerd zijn. Dat houdt in dat er keuzes zijn gemaakt in de samenstelling ervan en dat media(boodschappen) per definitie niet objectief kunnen zijn. Een goed voorbeeld hiervan is het journaal: een redactie maakt een (beperkte) keuze uit een groot aantal nieuwsfeiten en gebeurtenissen. Daarnaast wordt er een keuze gemaakt in de manier waarop dat onderwerp belicht wordt, welke kant van het verhaal wordt getoond, wie wordt aan het woord gelaten, etc. Mediaboodschappen die heel objectief lijken (zoals het 8 uur journaal) berusten dus op keuzes gemaakt door mensen en zijn per definitie subjectief. Door leerlingen zelf media te laten produceren, krijgen zij inzicht in de processen en eigenschappen die aan deze media ten grondslag liggen. In het advies dat de Raad voor Cultuur in 2005 uitbracht over mediawijsheid 2, pleit zij voor de integratie van media-educatie in het curriculum van het (voorgezet) onderwijs. Hierbij denkt de Raad niet zozeer aan media-educatie als een apart vak, maar aan het aanstellen van media-coaches, die vakoverstijgend zorg dragen voor de continuïteit en ontwikkeling van het mediaonderwijs. Het doel hiervan is om jongeren de kennis, vaardigheden en mentaliteit bij te brengen waarmee zij zich bewust, kritisch en actief kunnen bewegen in de gemedialiseerde wereld. Media-educatie bestaat (nog) niet structureel op scholen, maar wordt aangeboden in incidentele projecten op initiatief van enthousiaste leerkrachten of culturele instellingen. Wel wordt er op veel scholen geëxperimenteerd met andersoortige, vaak digitale leeromgevingen. Daarnaast zijn het veelal cultuurinstellingen die het begrip mediaeducatie hebben opgepakt en daarvoor producten als workshops en digitale leeromgevingen hebben ontwikkeld. Aansluitend op de wens van de Raad voor Cultuur zou er binnen media-educatie op school aandacht moeten zijn voor: kennis (historisch en esthetisch) mentaliteit (hoe en waartoe gebruikt men media) en vaardigheden (technisch en creatief). DIGITAL PLAYGROUND EN MEDIA-EDUCATIE Digital Playground wil het creatieve gebruik van digitale media onder jongeren stimuleren en een praktische invulling geven aan begrippen als mediacompetentie, visuele geletterdheid en mediawijsheid. Sinds 1998 organiseert Digital Playground multimedia workshops voor het voortgezet onderwijs. Alleen al in Rotterdam maken jaarlijks duizenden leerlingen kennis met de productie van film, fotografie, webdesign en geluid. Daarnaast reist het project als 1 Martine Brinkhuis, Beeldhonger. Onderwijs en opvoeding in het mediatijdperk, 2006, pag Voor het volledige advies: Pagina 5 van 21

6 evenement door Nederland (DP On Tour) en wordt educatief maatwerk ontwikkeld voor culturele festivals (DP Special). Tijdens deze workshops leren jongeren de vaardigheden om creatieve mediaproducten te maken. Met de ontwikkeling van Shop4Media geeft Digital Playground nu ook duidelijker inhoud aan de twee andere leerdoelen van media-educatie: de historische en esthetische kennis over media te vergroten en jongeren bewust te maken van hoe en waartoe media gebruikt worden. Voor meer informatie over de andere producten van Digital Playground, kijk op Het is mogelijk (op afspraak) mee te kijken bij een workshop in Rotterdam of op locatie, ergens in het land. Contactinformatie vindt u op onze website. Pagina 6 van 21

7 D I D A C T I E K DOEL VAN DE WEBSITE De aanleiding voor de ontwikkeling van Shop4Media was de wens om leerlingen op een multimediale manier voor te bereiden op een workshop bij Digital Playground. Met behulp van papieren lesbrieven bleek het moeilijk leerlingen voor te bereiden op de actieve, creatieve, multimediale workshops. Tijdens de ontwikkeling van de website breidde het idee zich uit tot de wens om voor iedereen (alle Nederlandssprekende leerlingen en docenten) een interactieve introductie op het gebied van media te verzorgen. Shop4Media kan worden gebruikt als voortraject voor de workshops, maar is ook als zelfstandige leeromgeving te gebruiken. Binnen Shop4Media worden een aantal media-educatieve onderdelen behandeld: Jongeren leren in vogelvlucht iets over de geschiedenis van communicatie en de verschillende vormen die in de loop der tijd zijn ontwikkeld. Kortom: jongeren leren de huidige media te bezien in het licht van de geschiedenis van media en communicatie. Jongeren leren in te zien dat alle mediavormen zijn opgebouwd uit een aantal elementen zoals (bewegend) beeld, geluid, tekst (gesproken of geschreven) en dat al deze uitingen zijn ontworpen en vormgegeven (en dus berusten op bewuste keuzes). Jongeren leren basale vaardigheden die samenhangen met deze disciplines in een interactieve omgeving. Het maken van een eigen keuze naar aanleiding van een opdracht staat hierbij centraal. Jongeren leren de geleverde informatie binnen de site om te zetten in een persoonlijk verslag van hun ervaringen met Shop4Media. Shop4Media is niet-dwingend van opzet en geeft jongeren de gelegenheid in hun eigen tempo en op hun eigen niveau (vmbo of Havo/Vwo) te leren over media. De volgorde waarin de onderdelen doorlopen kunnen worden staat vrij, dit geeft zowel docent als leerling de vrijheid en eigen leertraject uit te zetten. De interactieve vorm van Shop4Media is voor de docent een aanvulling op bestaand lesmateriaal en geeft deze de kans zowel klassikaal als als huiswerk de leerlingen voor te bereiden op hun leven als mediawijze burgers. SHOP4MEDIA EN KOLB De leerpsycholoog David Kolb 3 stelt dat er verschillende benaderingswijzen zijn in de leerwegen die een individu kiest om informatie op te slaan en te verwerken tot kennis. De leertheorieën van Kolb vinden de laatste tijd (weer) zeer veel navolging. Binnen deze theorie worden vier soorten types omschreven, die staan voor de manier waarop verschillende mensen op verschillende manieren informatie tot zich nemen. Deze leerstijlen kun je kortweg als volgt omschrijven: De doener: Doet graag directe ervaring op. Lost problemen op door trial and error. De denker: Bestudeert graag theoretische concepten, modellen en systemen. De bezinner: Maakt graag vooraf een plan en neemt de tijd voor beslissingen. Denkt na over ervaringen. De beslisser: Richt zich op praktische zaken. Zoekt naar verband en tussen leerstof en de praktijk. Wil graag dat dingen gedemonstreerd worden. 3 Er zijn diverse Nederlands- en Engelstalige boeken die de leertheorie van David A. Kolb (1939) uiteenzetten. Wilt u uw eigen lessen opzetten met de theorie van Kolb als basis, dan is dit boek wellicht aan te raden: J. Hendriksen, 2006: Cirkelen rond Kolb, ISBN: X Pagina 7 van 21

8 Binnen Shop4Media worden aanhangers van deze leerstijlen als volgt bediend: Binnen het experimenteergedeelte van een onderwerp kan de doener ervaring op doen en de theorie erachter later nog eens nalezen. De denker kan zicht eerst de theorie eigen maken in het receptieve gedeelte van een onderwerp, alvorens te bekijken hoe zich dat in de praktijk verhoudt. De beslisser kan Shop4Media gebruiken als voorbereiding op een workshop en een traject uitzetten van informatie, praktijk en toetsing, alvorens een eigen multimediaal werkstuk te maken. En de bezinner kan teruggrijpen op Shop4Media na de ervaringen van het maken van een eigen multimediaal werkstuk. Als invulling van het begrip ervaringsleren, biedt Shop4Media verschillende benaderingen in het leerproces. Elk onderwerp wordt behandeld in drie onderdelen met een eigen karakter. Het receptieve gedeelte van een onderwerp doet aan informatieoverdracht door middel van geschreven en gesproken tekst en wordt geïllustreerd met (bewegend) beeld. Het experimenteergedeelte geeft de gebruiker van Shop4Media de gelegenheid om al klikkend en schuivend te leren. De quiz dient ter toetsing van de opgedane kennis, maar daagt ook uit tot verdieping. De verschillende benaderingen (eerst informatie, daarna experimenteren en toetsing door middel van de quiz, eerst experimenteren, daarna informatie en toetsing, of zelfs: eerst toetsing, dan informatie daarna experimenteren ) zijn gelijkwaardig. De keuze van deze benadering wordt gedicteerd door de ideale leerweg van de individuele leerling. EDUCATIEVE UITGANGSPUNTEN De uitgangspunten van alle producten van Digital Playground bestaan uit de volgende kernpunten: ervaringsgericht leren (learning by doing), peer education (leeftijdsgenoten-onderwijs) en aansluiten bij de belevingswereld van jongeren. In het geval van Shop4Media houdt dit in dat de leerling actief leert in een dynamische audiovisuele omgeving. In het receptieve gedeelte van de website leest en hoort de leerling de informatie, in het experimenteergedeelte ondervindt de leerling zelf wat de consequenties zijn van zijn/haar keuzes. Het quiz-onderdeel, gedifferentieerd naar onderwijsniveau, toetst de opgedane kennis en daagt uit tot verdieping (learning on demand). De interactieve leeromgeving zorgt ervoor dat leerlingen niet alleen passief informatie tot zich nemen, maar stimuleert een actieve houding waardoor de leerling de werking van media zelf doorgrondt. Lesgeven door middel van een website biedt de mogelijkheden op minder traditionele wijze een lesinhoud vorm te geven en zelfs aan huiswerk een andere impuls te geven. Door de vormgeving, de interactieve aanpak en de vele multimediavoorbeelden blijft Shop4Media dicht bij de belevingswereld van jongeren. Dit verhoogt de betrokkenheid van de leerling bij de lesstof en nodigt de leerling uit de kennis vrijwillig op te nemen. Pagina 8 van 21

9 G E B R U I K Shop4Media biedt de mogelijkheid een introductie te verzorgen in de wereld van media en mediagebruik. Shop4Media is alleen beschikbaar via een specifieke mediale vorm: een website. Voor deze vorm is bewust gekozen. Websites zijn vanaf alle computers met een internetverbinding toegankelijk. Vrijwel alle Nederlandse scholen zijn aangesloten op breedband internet en beschikken over computers. Ook de meeste leerlingen hebben thuis de beschikking over een computer met internetverbinding. Internet is niet tijd- en plaatsgebonden en daarmee is Shop4Media altijd beschikbaar. Het medium internet biedt nog andere facilitaire voordelen: de informatieoverdracht wordt verzorgd in bewegend beeld en geluid en alle gemaakte keuzes worden opgeslagen in een persoonlijke database. De meeste traditionele media voorzien niet in deze mogelijkheden. LEERLINGVOLGSYSTEEM Shop4Media is uitgerust met een leerlingvolgsysteem. Hiermee kan een docent bijhouden welke leerlingen de site hebben bezocht en welke onderwerpen zij hebben afgerond. De leerling zelf ziet aan het boodschappenlijstje welke onderdelen al gedaan zijn en welke nog moeten. De docent registreert zich (voor elke school waarop de docent lesgeeft, registreert u zich apart) en maakt een virtueel klaslokaal aan. Elke aangemaakte klas krijgt een unieke klascode. Met deze klascode kan de leerling zich registreren. Dit is eenmalig. Na registratie kan de leerling met klascode en gebruikersnaam zo vaak inloggen als gewenst. Het leerlingvolgsysteem geeft de docent inzicht in het aantal leerlingen dat zich heeft geregistreerd en hun voortgang. De leerling kan alleen van zichzelf de voortgang bekijken. Ook zonder in te loggen is het mogelijk de vorderingen bij te houden. Echter: zodra de website wordt weggeklikt of uitgezet, gaat de informatie verloren. Van niet ingelogde leerlingen zijn de vorderingen voor de docent niet te traceren. Ook krijgt iemand die niet is ingelogd, geen verslag. WANNEER IS EEN ONDERDEEL KLAAR? Shop4Media behandelt zes onderwerpen: media(geschiedenis), beeld, montage, geluid, vormgeving en beeldtaal. Het is aan te raden te starten met het onderwerp media, omdat in dit onderdeel de context wordt geschetst voor de overige onderdelen. Daarom is op de homepage van Shop4Media het onderdeel media extra uitgelicht en voorzien van een startknop. De overige onderwerpen zijn op dat moment nog onder water. Na het doorlopen van het hoofdstuk media, verschijnen ook de andere onderwerpen in hun volle kleur op de homepage. Er is vervolgens géén vaste volgorde waarin deze onderwerpen doorlopen moeten worden. Overigens zijn de andere onderwerpen wel al via het boodschappenlijstje bereikbaar. Elk onderwerp bestaat uit drie onderdelen: het receptieve gedeelte met gesproken en geschreven tekst geïllustreerd met (bewegend) beeld, een quiz die de opgedane kennis uit het receptieve gedeelte test en een experimenteergedeelte (try b4 u buy). Alleen als de leerling deze onderdelen helemaal heeft doorlopen, wordt een onderwerp afgestreept van de boodschappenlijst. Dat houdt in dat in het receptieve gedeelte het hele verhaal gelezen en/of beluisterd moet zijn en de quiz gespeeld moet zijn. In het experimenteergedeelte moet de leerling een keuze hebben gemaakt en op de knop klaar hebben gedrukt. Pagina 9 van 21

10 HET VERSLAG Tijdens het doorlopen van de website wordt (alleen!) voor elke ingelogde gebruiker een persoonlijk verslag gegenereerd. Dit verslag is op elk moment in te zien via de knop mijn verslag in het boodschappenlijstje. Met de in de quiz verdiende mediamiles kan de gebruiker het verslag zelf vormgeven en personaliseren. In het verslag staan korte samenvattingen van de informatie per onderdeel, de antwoorden die de gebruiker heeft gegeven tijdens de quiz en de keuzes die hij/zij heeft gemaakt in try b4 u buy, compleet met de eerder gegeven eigen motivatie. Het verslag is in pdf-formaat. Om het verslag in een webbrowser te bekijken is de Adobe Acrobat Reader plug-in nodig. Het verslag kan worden geprint (voor het fysieke leerling-dossier) of opgeslagen worden op de harde schijf (om het bijvoorbeeld aan iemand te mailen). Gepersonaliseerd voorbeeld van het verslag TIJDSBESTEDING Havo/Vwo leerlingen zijn ongeveer 45 minuten bezig met het doorlopen van de gehele website. Voor vmbo-groepen is het advies de website te verdelen per twee of drie onderwerpen. Zo kunt u twee of drie lesuren vullen. REFLECTIE Tijdens het doorlopen van Shop4Media krijgt de leerling vrijwel continu feedback over zijn/haar vorderingen. Via het boodschappenlijstje ziet de (ingelogde) leerling welke onderwerpen hij al gedaan heeft en welke nog niet (volledig) zijn afgerond. De formele reflectiefase van Shop4Media speelt zich voornamelijk af binnen het verslag en na het doorlopen van de website. De teksten in het verslag kunnen worden gebruikt als materiaal voor een overhoring, werkstuk of spreekbeurt. De keuzes die de leerling gemaakt heeft in het experimenteergedeelte kan hij in tekst toelichten. Deze motivatie wordt in het verslag opgenomen en kan vervolgens aan de hand van dit verslag in de klas worden besproken. Pagina 10 van 21

11 H O E W E R K T D E S I T E? Shop4Media heeft twee gebruikersomgevingen (interfaces). Eén speciaal bestemd voor de leerlingen, met inhoudelijke informatie over de aandachtsgebieden. En één speciaal voor de docent met onder andere een uitgebreid overzicht van de leerlingen in uw klas. DE LEERLINGEN-INTERFACE Het gebruikersgedeelte voor de leerlingen is gericht op inhoud en experiment. Na één administratieve handeling (het (eenmalig) registreren met de klascode en vervolgens inloggen) kan de leerling aan de slag. Alle verrichtingen worden vervolgens opgeslagen in het leerlingvolgsysteem en zijn inzichtelijk voor de docent via de docentenpagina, en voor de leerling via het boodschappenlijstje en het dynamische verslag. Registreren Via de knop inloggen (bovenin) kan de leerling zich registeren en inloggen, zodat zijn vorderingen worden opgeslagen in het verslag. Allereerst moet de leerling zich registreren. Deze handeling zorgt ervoor dat de leerling zichtbaar is in uw virtuele klassenlijst. Voor registratie heeft de leerling de klascode nodig, die automatisch is gegenereerd toen u de klas heeft aangemaakt (zie docenten-interface, pagina 13). De leerling vult zijn/haar voor- en achternaam in en een nickname die gebruikt wordt om in te loggen. Het is belangrijk dat u ervoor zorgt dat ALLE leerlingen van uw klas deze klascode hebben. Zodra u de klas heeft aangemaakt in de docentenpagina van Shop4Media verdient het de aanbeveling een mail te sturen naar al uw leerlingen, waarin u de klascode doorgeeft en uitlegt dat zij zich moeten registreren op Shop4Media. Inloggen Let op: registreren is eenmalig, daarna volstaat het voor de leerlingen om in te loggen. Met behulp van de klascode en de nickname kunnen leerlingen te allen tijde inloggen en verder gaan waar zij waren gebleven. De gemaakte keuzes, behaalde punten en motivaties blijven bewaard in het verslag. Pagina 11 van 21

12 Inhoud Dan de inhoud: er zijn 6 hoofdstukken die de leerling kan doorlopen. Elk hoofdstuk kent een receptief onderdeel (het filmpje met gesproken tekst), een quiz en een experimenteergedeelte (try b4 u buy). Het receptieve gedeelte van een onderwerp wordt afgesloten met een snelle quiz. Zo kan de leerling de opgedane kennis meteen in de praktijk brengen en verzilveren. Elk goed antwoord levert namelijk punten (mediamiles) op, waarmee het verslag dat aan Shop4Media gekoppeld is kan worden vormgegeven. Een leerling kan de quiz meerdere keren spelen, als hij denkt een tweede of derde keer meer antwoorden goed te hebben. Het boodschappenlijstje geeft aan hoeveel onderdelen al afgehandeld zijn en welke nog gedaan moeten worden. Een onderdeel wordt pas afgestreept als de quiz is gedaan en er in het experimenteergedeelte een keuze is gemaakt (en bevestigd met OK). Zie ook het hoofdstuk over Gebruik. De docent kan per leerling ook de vorderingen bijhouden, via de eigen gebruikersomgeving op de docentenpagina. Het verslag is altijd zichtbaar via de knop Bekijk verslag in het boodschappenlijstje. Hier ziet de leerling ook hoeveel mediamiles hij tot nu toe heeft gescoord. Met deze mediamiles kan de leerling op elk willekeurig moment het verslag aanpassen en keuzes maken in de vormgeving ervan. Onderaan de pagina staan nog twee kaders met doorverwijzingen naar opleidingen en links die aansluiten bij het behandelde onderwerp. Pagina 12 van 21

13 DE DOCENTEN-INTERFACE Docenten hebben een andere homepage dan de leerlingen. Voor de docent is het administratieve gedeelte van de site het vertrekpunt en niet de inhoud. Maar natuurlijk raden wij u als docent aan om ook zelf de inhoudelijke en experimenteerpagina s van Shop4Media in zijn totaal te doorlopen. En test ook uw kennis met behulp van de supersnelle quiz! De teksten uit alle slideshows (receptieve gedeelte) vindt u op de docentenpagina onder de knop docentenhandleiding downloads. U vindt de docentenpagina onder: Registeren Als u zich registreert kunt u gebruik maken van het leerlingvolgsysteem. U registreert zich per school waarvan u de leerlingen wilt volgen of klassen wilt toevoegen. Als u op meerdere scholen lesgeeft registreert u zich dus apart per school. Als u de leerlingen op een andere school wilt volgen moet u dus uitloggen en opnieuw inloggen met het account dat bij die school hoort. Binnen dit systeem kunt u klassen aanmaken. U ontvangt een bericht op het door u aangegeven mailadres. Die mail bevat een link. Als u op deze link klikt, of de URL knipt en plakt naar uw browser, wordt uw account automatisch geactiveerd. In het volgende scherm kunt u uw gegevens aanpassen en klassen toevoegen, verwijderen, wijzigen en bekijken. Pagina 13 van 21

14 Inloggen U hoeft zich slechts eenmaal te registreren, daarna volstaat inloggen op de site. Met de inlogcode die u zelf instelt, kunt u te allen tijde de overzichten raadplegen. Aangeraden wordt, als u voor verschillende scholen werkt, u voor elke school apart te registreren. Zodra u een klas toevoegt, genereert deze automatisch een klascode. Deze klascode is belangrijk. Geef deze code door aan uw leerlingen. Met deze code kunnen de leerlingen van deze klas zichzelf registreren in de door u aangemaakte klas. U hoeft dus NIET zelf handmatig alle leerlingen in uw klas toe te voegen, zij doen dit zelf door middel van het registratieveld voor leerlingen. Zo ontstaat een online klassenlijst waarin u de vorderingen van uw leerlingen, per klas, kunt volgen. Met uw mailadres en zelfgekozen inlogcode krijgt u toegang tot het docentengedeelte van de website. Als u bent ingelogd kunt u de klassenoverzichten raadplegen. Hierop kunt u zien welke van uw leerlingen zich al heeft geregistreerde in uw overzicht en welke onderdelen van de website zij hebben doorlopen. Leerlingen registreren zich eenmalig. Vervolgens kunnen zij met de klascode en zelf gekozen inlognaam altijd inloggen op de site. Eerder gemaakte keuzes blijven dan bewaard. Pagina 14 van 21

15 Klassenoverzicht In het klassenoverzicht vindt u alle klassen die u (ooit) heeft aangemaakt. Als u voor meerdere scholen werkt, ziet u alleen de klassen behorend bij de school waarvan u het adres heeft gebruikt. LET OP: u kunt zelf geen leerlingen toevoegen aan dit overzicht. Leerlingen registreren zichzelf met de automatisch gegenereerde klascode en worden dan automatisch toegevoegd aan de online leerlingenlijst. Als er leerlingen missen op uw lijst, dan hebben zij zich (nog) niet geregistreerd in uw overzicht. Per klas kunt u aanvinken op welk niveau de leerlingen quizvragen krijgen (vmbo of havo/vwo). De antwoorden op deze vragen worden opgeslagen in het verslag dat de leerlingen na het doorlopen van heel Shop4Media krijgen. LET OP: deze keuze is eenmalig en NIET te herzien! In het overzicht van de door u aangemelde klassen ziet u in een oogopslag: de klascode: deze code geeft u door aan de leerlingen. Wanneer uw leerlingen zich registreren met deze code, worden zij automatisch toegevoegd aan die klas. Het aantal geregistreerde leerlingen: geeft aan hoeveel leerlingen hebben ingelogd met de door u opgegeven klascode. Aantal leerlingen dat Shop4Media heeft afgerond: De voortgang van de leerlingen kunt u precies en per hoofdstuk bijhouden. Als u de naam van een klas aanklikt verschijnen alle geregistreerde leerlingen in die klas, en kunt u zien welke onderdelen deze leerlingen al hebben doorlopen. Pagina 15 van 21

16 Als de leerling alle hoofdstukken heeft doorlopen, krijgt deze een persoonlijk verslag van zijn ervaringen binnen Shop4Media, inclusief samenvattingen van de inhoud en de gemaakte keuzes per hoofdstuk met motivatie. Aan de hand van dit document kunt u de website nabespreken met de leerling. Elk verslag is dus anders: het is een weerspiegeling van de keuzes en motivaties van verschillende leerlingen en ook in de vormgeving van het verslag kiezen de leerlingen zelf voor thema s, lettertypen en plaatjes. Pagina 16 van 21

17 L E S S U G G E S T I E S Het is mogelijk naar aanleiding van elk onderwerp dat Shop4Media behandelt een aparte les te geven. Hiervoor kunt u eventueel gastsprekers uitnodigen, een excursie maken of bijvoorbeeld andere websites bezoeken. Zie hiervoor ook de links media in de docentenpagina. Het is niet noodzakelijk onderstaande lessuggesties te gebruiken. Als u dieper op een (deel)onderwerp wilt ingaan, kunt u hier inspiratie opdoen. Uiteraard zijn er nog veel meer mogelijkheden, deze lijst helpt u uw eigen invulling te formuleren. Per onderwerp een aantal suggesties: MEDIA Media zijn alomtegenwoordig. Een inventarisatie van de media die uw leerlingen gebruiken kan een imposante lijst opleveren. Sommige mediavormen zullen door uw leerlingen wellicht niet eens als zodanig opgemerkt worden? In de bijlage vindt u een voorbeeld. BEELD Opdracht: Verzamel een grote stapel tijdschriften en kranten. Laat uw leerlingen van elk standpunt een of meerdere foto s verzamelen: kikvorsperspectief, ooghoogte en vogelperspectief. Deze plaatjes plakken zij op een vel dat bewaard kan worden in hun (CKV)dossier. Deze opdracht kan eventueel ook als huiswerk worden opgegeven. Gastspreker: Nodig een (lokale) fotograaf uit om te vertellen over zijn/haar werk. Perspectief en kadrering zijn belangrijke elementen van zijn/haar werk. Wellicht kan uw gastspreker zijn portfolio meenemen? GELUID Opdracht: Luister met uw leerlingen een paar minuten naar de radio en omschrijf welke verschillende soorten berichtgeving u hoort, bijvoorbeeld: jingle/tune, nieuwsuitzending, reclame, DJ die de plaatjes aan elkaar praat, muziek etc. Laat de leerlingen omschrijven voor welke doelgroep de zender is die u heeft beluisterd. Kies daarna een andere zender, bijvoorbeeld Business News Radio of radio 4 en maak een zelfde omschrijving. Ziet de uitzending er anders uit voor een andere doelgroep? Gastspreker: Laat iemand van de (lokale) radio vertellen wat er allemaal bij komt kijken om en uitzending te maken. Misschien mag u zelfs met de hele klas op excursie naar de opnamestudio komen? MONTAGE Opdracht: Neem een kort fragment van een willekeurige film op (ongeveer één a twee minuten). Bekijk dit fragment in de klas. Laat de leerlingen vertellen wat er in het fragment gebeurt. Laat de leerlingen dit fragment onderverdelen in scènes. Laat de leerlingen dan tellen hoeveel cuts er in het fragment zitten. Het zal noodzakelijk zijn het fragment meerdere keren te bekijken. Gastspreker: Bezoek uw plaatselijk filmtheater of Art House en vraag of zij meer kunnen vertellen over film en de verschillen tussen een art house film en een commerciële film. Bekijk een film uit het filmhuisaanbod met uw leerlingen. VORMGEVING Opdracht: laat leerlingen een product meenemen dat ze erg mooi/ leuk vinden en bekijk op welke manier het product is vormgegeven. Binnen welke van de in Shop4media benoemde vormen van vormgeving past het? Is te achterhalen door wie het ontworpen is? Waarvoor dient het? Wat weegt zwaarder: vorm of functie? Waarom vindt de leerling het mooi? Voor welke toepassingen is het object geschikt en zou het (met eventuele aanpassingen) ook voor andere toepassingen geschikt zijn? Zijn er andere producten die precies hetzelfde doen, maar er anders uitzien? Waaruit bestaan de verschillen en overeenkomsten? Pagina 17 van 21

18 Een leerling, of groepje leerlingen, kan zo een heel werkstuk of presentatie maken over een object. Let bij een werkstuk of presentatie op de vormgeving ervan, sluit het aan bij het gekozen product, of de doelgroep daarvoor? Een volgende lessuggestie is om leerlingen een reclame-uiting te laten maken voor dat product. Aan welke voorwaarden moet dat voldoen? Denk bijvoorbeeld aan: doelgroep, budget, medium, vormgeving, prijs, plaats (van de reclame-uiting), etc. De reclame kan de vorm krijgen van een tekening, collage, foto, digitaal bewerkte foto, radio spot of website. Gastspreker: Nodig eens een vormgever uit, of ga op bezoek bij een grafisch ontwerpbureau, een architectenbureau, een mode-atelier of een kunstacademie (toegepaste kunst). Wat maken zij, voor wie, wat komt er allemaal kijken bij het ontwerpproces: van idee tot product? U kunt de leerlingen van te voren vragen laten verzinnen om ze ter plekke te stellen aan de gastspreker. Voor een dergelijk lestraject zie ook het educatieve programma over architectuur en vormgeving Spacesoup: BEELDTAAL Opdracht: leerlingen verzamelen voorbeelden van pictogrammen uit hun omgeving. Bijvoorbeeld: iconen van de computer, verkeersborden die ze tegenkomen op weg naar school, borden op school, de knoppen van de frisdrankautomaat etc, etc. Daarvan kunnen ze een collage maken, of de verzamelde beelden groeperen in verbodsborden, aanwijzingen, naar kleur etc. Vervolgens ontwerpen leerlingen hun eigen pictogram. De andere leerlingen moeten raden wat het icoon of pictogram betekent. Gastspreker: een vormgever (zoals in de suggestie bij vormgeving ) kan veel vertellen over de kracht van beelden. Maar ook de rekwisietenafdeling van een theater, de programmeur van het filmhuis, de redacteur van een krant, een fotograaf kent genoeg voorbeelden van het gezegde: een beeld zegt meer dan 1000 woorden. Beeldtaal is overal. Pagina 18 van 21

19 A A N S L U I T I N G B I J C K V 1 Shop4Media sluit aan bij Domein B en D van CKV1. In combinatie met een Digital Playground workshop beslaat het zelfs de domeinen B tot en met D. Als gekozen wordt voor een DP+ workshop beslaat het geheel zelfs alle domeinen! Aansluiting bij domein B: Shop4Media maakt gebruik van gangbare begrippenapparaten. Deze begrippen worden niet alleen gehanteerd in het receptieve gedeelte, de gebruiker van Shop4Media onderzoekt ook de werking en implicaties van die begrippen in het experimenteergedeelte. Vorm, inhoud, functie en historische achtergronden van mediagebieden komen aan de orde. Deze worden getoond en beschreven aan de hand van voorbeelden uit de beeldende kunst, reclame, internet, radio, film- en televisiecultuur. Aansluiting bij domein D: Het gepersonaliseerde verslag van Shop4Media, waarin samenvattingen van de deelonderwerpen en de persoonlijke keuzes van de leerling zijn vastgelegd, kan onderdeel uitmaken van het CKV dossier van de leerling. Het verslag beslaat in dit geval domein B. Aan de hand van het verslag kan de leerling reflecteren op het gebruik van de website, de inhoud die de website biedt en de persoonlijke keuzes zoals deze zijn vastgelegd in het verslag. Aansluiting bij domein C: in combinatie met een DP workshop Shop4Media geldt als voortraject, waarbij de leerlingen op een interactieve manier kennis maken met beeldaspecten, de werking van geluid, vormgeving etc. Een DP workshop is een praktische activiteit, waarbij leerlingen in tweetallen eigen digitale opnamen maken (foto s, geluidsopnamen of film). Tijdens de opnamefase kunnen begrippen die geleerd zijn tijdens het doorlopen van Shop4Media in praktijk gebracht worden. Bijvoorbeeld: standpunt en kadrering bij fotografie en film, verschillende soorten geluid bij sound. De zelfgemaakte digitale opnamen worden vervolgens op de computer bewerkt tot een digitaal werkstuk (een beeldcollage, film, geluidsbewerking of een website). Ook hierbij komt de ervaring die met Shop4Media is opgedaan goed van pas, bijvoorbeeld het effect van verschillend geluid op beeld bij film, vormgeving en beeldtaal bij webdesign, montage bij film en geluid. Duur: 1 lesuur voorbereiding aan de hand van Shop4Media, 3 klokuren voor de workshop. Aansluiting bij domein A: in combinatie met een DP+ workshop Shop4Media geldt als voortraject, waarbij de leerlingen op een interactieve manier kennis maken met beeldaspecten, de werking van geluid, vormgeving etc. Een DP+ workshop heeft dezelfde structuur als een DP workshop, maar duurt 30 minuten langer omdat de opnamefase van de workshop plaats vindt in een museum of tijdens een kunst- of architectuurroute in de stad. Deze toevoeging maakt van de praktische activiteit (domein C) een culturele activiteit (domein A). Tijdens de opnamefase kunnen begrippen die geleerd zijn tijdens het doorlopen van Shop4Media in praktijk gebracht worden. Bijvoorbeeld: standpunt en kadrering bij fotografie en film, verschillende soorten geluid bij sound. De zelfgemaakte digitale opnamen worden vervolgens op de computer bewerkt tot een digitaal werkstuk (een beeldcollage, film, geluidsbewerking of een website). Ook hierbij komt de ervaring die met Shop4Media is opgedaan goed van pas, bijvoorbeeld het effect van verschillend geluid op beeld bij film, vormgeving en beeldtaal bij webdesign, montage bij film en geluid. Duur: 1 lesuur voorbereiding aan de hand van Shop4Media, 3,5 klokuren voor de workshop, inclusief museumbezoek. Pagina 19 van 21

20 C O L O F O N Shop4Media is een product van Digital Playground, ontwikkeld in samenwerking met Ra.nj, Serious Games. Inhoud en samenstelling: Rinske Hordijk en Eveline van Stuijvenberg (Digital Playground) Technisch concept en vormgeving: Tamara Ackermans en Marc Reekers (Ra.nj) De totstandkoming van Shop4Media werd mede mogelijk gemaakt door een bijdrage uit het Lindenweij Fonds, onderdeel van het Prins Bernhard Cultuurfonds. Digital Playground wordt financieel ondersteund door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen en de Gemeente Rotterdam. Pagina 20 van 21

21 B I J L A G E MEDIA Media zijn alomtegenwoordig. Een inventarisatie van de media die uw leerlingen gebruiken kan een imposante lijst opleveren. Sommige mediavormen zullen door uw leerlingen wellicht niet eens als zodanig opgemerkt worden? In deze bijlage vindt u een voorbeeld. Let op: alle hieronder genoemde media hebben een eigen vorm van communicatie, bijvoorbeeld one-way (radio, televisie), in dialoog (bellen, mailen, MSN), of met meerdere gebruikers zoals een online Multi User Role Playing Game. Televisie Via de televisie Via je mobiel Via de computer Krant / nieuws Via een gedrukte krant Online versies van kranten op het internet Nieuwswebsites zoals Individuele nieuwsvoorziening via bijvoorbeeld RSS-feeds en Pluk-codes Computer Internet / world wide web MSN Profielsites (CU2, Myspace, Sugababes) Creatieve software zoals Photoshop Radio Radiotoestel Mp3 speler Ipod Via je mobiele telefoon Fotocamera Analoge camera Digitale camera Camera op je mobiele telefoon Film Ouderwetse filmcamera met filmstrook Digitale film/videocamera Telefoon Bellen WAP SMS MMS Games Op internet, je mobiel of een speciale spelcomputer zoals X-Box, PSP, Nintendo. World of Warcarft Second Life Habbo Hotel GPS Via TomTom-achtige apparaten, je mobiel of PDA Pagina 21 van 21