KLIMAATACTIEPLAN GEMEENTE BOORTMEERBEEK

Transcriptie

1 KLIMAATACTIEPLAN GEMEENTE BOORTMEERBEEK 1/43

2 COLOFON Redactie: Interleuven, Eindredactie: Provincie Vlaams-Brabant Bron: Provincie Limburg, (of Sustainable Energy Action Plan - SEAP) Dit model is opgesteld in het kader van 'Vlaams-Brabant Klimaatneutraal' en de samenwerking met de gemeenten, en past in het Europese Burgemeestersconvenant. De provincie Vlaams-Brabant en Interleuven zijn door de EU erkend als coördinator voor het Burgemeestersconvenant. Ze ondersteunen de Vlaams-Brabantse gemeentebesturen. Het volledige ondersteuningsaanbod kan je bekijken op de Alfresco-site en Meer info: Interleuven, milieu@interleuven.be Provincie Vlaams-Brabant, klimaatneutraal@vlaamsbrabant.be 2/43

3 Inhoud 1. Kader: Burgemeestersconvenant Doel Algemene uitgangspunten Ambitie en visie van de gemeente Algemene strategie Huidige situatie Algemeen Gemeentelijke nulmeting Inventarisatie bestaande werking en projecten Maatregelentool en Business as Usual-scenario 2020 (BAU 2020) Gemeentelijk klimaatactieplan Organisatorisch Intern Extern Participatieve aanpak Financieel Geplande acties en maatregelen Gebouwen, installaties en voorzieningen Mobiliteit Hernieuwbare energie Natuur en biodiversiteit Landbouw Industrie Rapportering en monitoring Contacten /43

4 1. KADER: BURGEMEESTERSCONVENANT Liefst 80% van het energiegebruik en de CO 2-uitstoot is het gevolg van stedelijke activiteiten, en CO 2 is met voorsprong het belangrijkste broeikasgas. Lokale overheden staan dicht bij de bevolking en spelen daarom een cruciale rol bij het afremmen van de klimaatverandering. Hét instrument hiervoor is het Covenant of Mayors of het Burgemeestersconvenant. Gemeenten en steden die dit convenant ondertekenen, engageren zich om concrete maatregelen te nemen om hun CO 2-uitstoot tegen 2020 met minstens 20% terug te dringen. Europa werkte hiervoor een stappenplan uit dat elke gemeente kan gebruiken. De provincie Vlaams-Brabant en Interleuven treden op als Coördinator van het Convenant en staan de gemeenten bij. Stap 1: Nulmeting Om te weten hoeveel CO 2 er bespaard moet worden, moet de gemeente eerst een nulmeting uitvoeren. Deze nulmeting gaat voor verschillende sectoren - huishoudens, transport, industrie, openbare verlichting - na hoeveel CO 2 ze uitstoten. Het basisjaar voor de nulmeting is VITO, de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek, werkte in opdracht van de Vlaamse Overheid een handige Excel-tool uit die de gemeente met eigen gegevens kan aanvullen. Stap 2: Opstellen klimaatactieplan De gemeente moet na de ondertekening een klimaatactieplan opstellen en indienen bij de Europese Commissie. Dit klimaatactieplan bevat een opsomming van de maatregelen die de gemeente zal nemen om de CO 2-reductie (20% of meer) te bereiken. Stap 3: Uitvoering De maatregelen worden omgezet in de praktijk. Stap 4: Rapportering en monitoring Elke twee jaar na het indienen van het klimaatactieplan dient de gemeente een implementatierapport in bij de Europese Commissie met daarin een stand van zaken en tussentijdse resultaten. Elke 4 jaar moet een nieuwe CO 2-meting (monitoring) gebeuren. De gemeente kan hiervoor beroep doen op de cijfers die worden aangeleverd door VITO en de Vlaamse overheid. 4/43

5 2. DOEL 2.1. Algemene uitgangspunten De gemeente Boortmeerbeek zet zowel in op korte termijnwinsten als op lange termijnacties. De Trias Energetica is daarbij het uitgangspunt: de gemeente onderneemt stappen om de energievraag te verminderen (stap 1), om duurzame energie op te wekken en te gebruiken (stap 2) en om aan de resterende (fossiele) energievraag te voldoen met efficiënte, schone technieken (stap 3). Figuur 1: model Trias Energetica Daarbij hanteert de gemeente drie belangrijke principes: 1) De gemeente geeft het goede voorbeeld De gemeente speelt op verschillende vlakken een voorbeeldrol: als consument, dienstverlener, planner, adviseur, initiator 2) Samen aan de slag De gemeente betrekt bedrijven, organisaties, burgers en kennisinstellingen bij de opmaak en de uitvoering van het gemeentelijk klimaatbeleid. En ze neemt deel aan initiatieven die worden georganiseerd in het kader van Vlaams-Brabant klimaatneutraal. 3) Klimaatbeleid is dynamisch beleid Kennis over klimaat is in volle evolutie. Ook het gemeentelijk klimaatplan is geen vaststaand gegeven, maar kan steeds bijgestuurd worden. 5/43

6 Een gemeentelijk klimaatbeleid gaat verder dan het verminderen van het energieverbruik en de CO 2- uitstoot alleen. De economische en sociale aspecten, binnen het breder kader van duurzame ontwikkeling, mogen hierbij niet uit het oog verloren worden. Een sterk klimaatbeleid zal bovendien plaats moeten krijgen in alle beleidsdomeinen (bouwen en wonen, integraal waterbeheer, ruimtelijke ordening, mobiliteit, biodiversiteit, kansarmoede, ) Ambitie en visie van de gemeente Met dit klimaatplan engageert de gemeente Boortmeerbeek zich om tegen 2020 de CO 2-uitstoot te verminderen met minstens 20%. Ze doet dat door gedragsverandering te bewerkstellingen die leidt tot energie besparing, energie-efficiëntie verhoging en het inzetten van duurzame energiebronnen. Uiteraard is 2020 geen einde van de doelstelling; het is de bedoeling om het engagement verder te zetten in de daarop volgende jaren. 6/43

7 3. ALGEMENE STRATEGIE Dit klimaatactieplan is een belangrijk document dat toont hoe de gemeente Boortmeerbeek haar engagement tegen 2020 wil bereiken. Het maakt gebruik van de resultaten van de nulmeting om de meest geschikte acties te vinden voor de CO 2-reductie. Dit plan stelt hiervoor concrete maatregelen voor, samen met de nodige budgetten, verantwoordelijke uitvoerders en timing. Beschouw het klimaatactieplan niet als een strak document: omstandigheden veranderen en het is aangewezen om het plan geregeld te herzien. De maatregelen in het klimaatactieplan moeten de CO 2-uitstoot en het energieverbruik door eindgebruikers verminderen. De engagementen hebben betrekking op het geografische grondgebied van de gemeente of de stad. Daarom bevat het plan acties voor zowel de publieke als de private sector (bedrijven, burgers, middenveld, scholen ). De rol van de gemeente is dat zij het voorbeeld geeft, duidelijke maatregelen neemt en haar inwoners stimuleert om zelf actie te ondernemen. Het streefjaar is Daarom bevat het plan een duidelijke schets van de acties die de gemeente zal ondernemen om haar streefdoel in 2020 te bereiken. Maar een langetermijnstrategie en -visie is ook belangrijk. 7/43

8 4. HUIDIGE SITUATIE 4.1. Algemeen Om doelstellingen te formuleren en de effecten van het klimaatbeleid op te volgen, moet je de grootte en de bronnen van de huidige CO 2-uitstoot kennen. Daarom heeft de gemeente een nulmeting uitgevoerd. Deze meting geeft van elke sector het aandeel in de totale CO 2-uitstoot weer. Het referentiejaar is 2011 want vanaf dat jaar zijn volledige cijfers voor de nulmeting beschikbaar. De inventaris werd gemaakt met de generieke tool 1 die VITO ontwikkelde in opdracht van het departement Leefmilieu, Natuur en Energie (LNE) van de Vlaamse overheid en aangevuld met data die specifiek zijn voor de gemeente. De nulmeting richt zich op de emissies van sleutelsectoren als: gemeentelijke gebouwen, installaties en voorzieningen tertiaire gebouwen, installaties en voorzieningen residentiële gebouwen transport: gemeentelijke vloot, openbaar transport (weg, spoor), privé en commercieel transport (weg) Daarnaast brengt de nulmeting emissiebronnen in kaart die niet verplicht gerapporteerd moeten worden, maar die wel relevant kunnen zijn voor het klimaat- en energiebeleid: energieproductie: koude- of warmteproductie-eenheden energieproductie: energiegerelateerde emissies van productie-eenheden voor elektriciteit < 20 MW landbouw: energiegerelateerde CO 2-emissies en niet-energiegerelateerde emissies zoals CH 4 door vertering en N 2O door mestopslag industrie: energiegerelateerde CO 2-emissies door niet-ets bedrijven 4.2. Gemeentelijke nulmeting De gemeente Boortmeerbeek heeft ervoor gekozen om in de nulmeting alle sectoren zoals hierboven vermeld in rekening te brengen. Uit de nulmeting blijkt dat in het jaar ton aan CO 2 werd uitgestoten. Indien de gemeente Boortmeerbeek ambieert om 20% van deze CO 2-uitstoot te reduceren tegen 2020, dan betekent dit concreet dat de gemeente ton CO 2 moet reduceren. 1 Tool is terug te vinden op aps.vlaanderen.be/lokaal/burgemeestersconvenant/burgemeestersconvenant.htm. 8/43

9 Totaal ( ton CO 2 ) Figuur 2: grafiek & taartdiagram gemeentelijke nulmeting (*) De gemeente Boortmeerbeek heeft ervoor gekozen om de cijfers van de CO 2-nulmeting van 2012 en NIET die van 2011 te gebruiken voor de sectoren particulier en commercieel vervoer en openbaar vervoer. Aangezien er belangrijke afwijkingen werden vastgesteld bij het gebruik van de cijfers van 2011 heeft de gemeente Boortmeerbeek over de berekeningsformules geïnformeerd bij de Provincie Vlaams-Brabant. Hierdoor werd snel duidelijk dat de berekeningsformules gebruikt bij de berekening van de transportcijfers van de nulmeting van 2011 op detailniveau nog niet correct zijn en 9/43

10 hierdoor belangrijke afwijkingen vertonen ten opzichte van de andere berekeningsformules van de andere jaren. Om foute informatie naar de bevolking toe te vermijden, heeft de gemeente Boortmeerbeek er dan ook voor gekozen om de transportcijfers van de nulmeting van 2012 te gebruiken. Figuur 2 geeft de verdeling van de CO 2-emissies voor de gemeente Boortmeerbeek weer, waarbij de huishoudens, het particulier en commercieel vervoer en de industrie verantwoordelijk zijn voor het leeuwendeel van de CO 2-uitstoot met respectievelijk 39,97%, 30,76% en 16,45%. De tertiaire sector zoals kantoren, handelszaken, horeca, zorgsector is verantwoordelijk voor 10,22%. Het aandeel van de landbouw is met 0,80% relatief klein. De bijdrage van de gemeentelijke diensten (eigen gebouwen, eigen openbare verlichting en eigen vloot) vertegenwoordigt 0,91% van de totale CO 2-uitstoot. Figuur 3: Grafiek vergelijking gemeente gemiddelde Vlaams-Brabantse gemeente Als je de gemeente vergelijkt met een gemiddelde Vlaams-Brabantse gemeente met een gelijkaardig aantal inwoners, dan blijkt dat de gemeente Boortmeerbeek ton CO 2 minder uitstoot. Deze aanzienlijke hoeveelheid is vooral te wijten aan de sector particulier en commercieel vervoer waar wij ton CO 2 minder uitstoten dan andere gemiddelde Vlaams-Brabantse gemeentes. Een mogelijke reden voor dit verschil kan zijn doordat er geen autosnelwegen door Boortmeerbeek lopen. Wat ook opvalt, is dat het industriële verbruik in Boortmeerbeek meer dan dubbel zo hoog is als in de andere vergelijkbare gemeentes in Vlaams-Brabant. Ons landbouwaandeel daarentegen is dan weer beduidend minder. 10/43

11 Belangrijk om op te merken bij deze vergelijking is wel dat dit een vergelijking op aantal inwoners betreft. Deze vergelijking houdt dus geen rekening met het feit dat dergelijke gemeentes misschien wel veel groter of veel kleiner in oppervlakte zijn dan hun tegenhangers met hetzelfde aantal inwoners. Zo kan een deel van het CO 2-uitstootverschil met een vergelijkbare Vlaams-Brabantse gemeente verklaard worden door het kleinere oppervlak van deze gemeente ten opzicht van de andere gemeente Inventarisatie bestaande werking en projecten De resultaten van de nulmeting zijn het uitgangspunt van het klimaatactieplan. Acties en maatregelen die uitgevoerd zijn sinds referentiejaar 2011, worden mee opgenomen en kunnen al een invloed hebben op de CO 2-uitstoot. Daarom heeft de gemeente deze bestaande initiatieven geïnventariseerd. De inventarisatie gebeurde op basis van: milieujaarprogramma s omgevingsanalyse uit BBC beleidsplannen van andere gemeentelijke diensten (RO, mobiliteit, gebouwen, ) bestaande audits, studies, visieplannen: o energieaudit gemeentelijke gebouwen o mobiliteitsstudie o openbare verlichting: quickscan, lichtplannen, masterplannen o stookplaatsrenovatie / afstelling stookplaatsen o hernieuwbare energie o relighting o energieboekhouding o initiatieven of lange termijnprojecten die al in uitvoering zijn: o inrichting autoluwe zones o (ver)bouw(ing) gemeentelijke gebouwen o aankoop elektrisch voertuig o inrichting en plaatsing oplaadpunten elektrische voertuigen en fietsen o herinrichting openbaar domein (pesticidenvrij, vergroening, ) o trage wegen fietsroutenetwerk o gratis duurzaam bouwadvies o Uiteraard kunnen initiatieven die dateren van vóór 2011 en die een bijdrage leveren aan de reductie van de CO 2-uitstoot, ook opgenomen worden in het klimaatactieplan. 11/43

12 4.4. Maatregelentool en Business as Usual-scenario 2020 (BAU 2020) VITO heeft in opdracht van LNE een maatregelentool 2 opgemaakt. Die geeft voor tien voorbeeldmaatregelen een indicatie van de impact op het energieverbruik en de CO 2-uitstoot. Het gaat om acties die burgers, handelaars of bedrijven kunnen nemen. Zoals: huishoudens: muurisolatie, dakisolatie, betere beglazing, warmtepompen, zonneboilers tertiair: cluster van diverse maatregelen (zoals relighting, efficiëntere gasketels, natuurlijke ventilatie, installatie warmtepompen) om vraag en verbruik te laten dalen bij verwarming, ventilatie, koeling en verlichting transport: shift van auto naar fiets voor korte ritten, shift naar elektrische voertuigen lokale elektriciteitsproductie: PV De besparingen zijn berekend in vergelijking met het referentiejaar 2011 en het BAU -scenario in het jaar BAU staat voor Business As Usual en geeft een inschatting van het energieverbruik en de CO 2-emissies voor 2020 als de gemeente of stad geen specifieke maatregelen neemt. Het scenario houdt wel rekening met autonome evoluties zoals de verwachte bevolkingsgroei en de toename wegverkeer, en met het Europese beleid. Finaal energieverbruik (MWh) CO2-emissies (ton) huishoudens tertiair openbare verlichting landbouw industrie transport eigen organisatie totaal % % 3% Tabel 1: Business-as-Usual scenario zie 12/43

13 Figuur 4: Grafiek Business-as-Usual scenario /43

14 5. GEMEENTELIJK KLIMAATACTIEPLAN 5.1. Organisatorisch Het is belangrijk om een groot draagvlak te creëren. De gemeente betrekt daarom zowel intern als extern zo veel mogelijk mensen en organisaties Intern Intern werd een stuurgroep opgericht met daarin mandatarissen en vertegenwoordigers van volgende diensten: milieudienst dienst mobiliteit dienst openbare werken dienst ruimtelijke ordening Tijdens de opmaakfase van het klimaatactieplan hebben de stuurgroepleden deze taken op zich genomen: bespreking van de resultaten van de nulmeting opmaak inventarisatie van bestaande initiatieven (acties, projecten, studies ) opmaak of heroriëntering van het budget en zoektocht naar mogelijke financieringsbronnen keuze maken uit de sleutelsectoren en optionele sectoren ambitieniveau bepalen: 20% efficiënte en effectieve acties en maatregelen voorstellen op basis van de nulmeting, inventarisatie van de eigen werking, provinciale inventaris van mogelijke klimaatacties en, indien van toepassing, de maatregelentool opvolging participatieproces De stuurgroep komt op regelmatige basis samen en zal: alle acties en maatregelen opvolgen en monitoren verbeterpunten bespreken naar het schepencollege en de gemeenteraad terugkoppelen. De interne stuurgroep heeft dus zowel een beleidsondersteunende, coördinerende, adviserende als uitvoerende rol. Deze werkwijze garandeert een grote betrokkenheid. Het klimaatbeleid moet verankerd worden binnen het bestuur en wordt daarom mee opgenomen in de meerjarenbeleidsplanning. Om de klimaatproblematiek aan te pakken, zijn traditionele beleidsconcepten en instrumenten niet genoeg. Er is aanvullend beleid nodig dat gericht is op structurele veranderingen op lange termijn. 14/43

15 Extern Extern wordt de gemeente ondersteund door een breed partnerschap, waaronder de Vlaamse overheid, VITO, de distributienetbeheerders (zoals EANDIS), externe experten, de milieu- en klimaatraden, etc. De provincie Vlaams-Brabant en Interleuven bieden in hun rol als coördinator inhoudelijke, technische en administratieve ondersteuning aan. Figuur 5: externe ondersteuning aan de gemeente 15/43

16 5.2. Participatieve aanpak De gemeente heeft een actief participatietraject opgezet met verschillende gemeentelijke stakeholders. Zie 5.1. voor de organisatiestructuur. Doel van dit participatieproces is om de gemeentelijke doelgroepen mee te laten nadenken over het gemeentelijk klimaatbeleid, input te krijgen voor het klimaatactieplan en de voorgestelde maatregelen te toetsen op hun haalbaarheid. Zo wil de gemeente komen tot een gedragen klimaatplan en beleid en een actieve medewerking bij de uitvoering ervan. De gemeente Boortmeerbeek vindt de input van haar bevolking zeer belangrijk en heeft daarom uitgebreid ingezet op participatie door volgende initiatieven: Klimaatstand op Boortmeerbeek Feest (6 september 2015) Het evenement Boortmeerbeek Feest had als voornaamste doel om de inwoners van de gemeente in contact te brengen met de Boortmeerbeekse verenigingen en deze verenigingen dus een platform te bieden om zich voor te stellen aan de inwoners. Tijdens dit evenement heeft de gemeente Boortmeerbeek een klimaatstand opgetrokken en bemand om de mensen op allerhande manieren te informeren en te betrekken bij de burgemeesterconvenant en het klimaatverhaal: Ten eerste werd aan de inwoners de vraag gesteld waaraan ze het eerste dachten als ze de termen klimaatdoelstellingen en CO2-vermindering hoorden. Als documentatie bij deze vraag hoorde een grafiek van de gemeentelijke nulmeting. Ten tweede werden er 5 stellingen ten toon gesteld waaruit de mensen er dan 1 moesten kiezen die zij het liefst in uitvoering gebracht zagen worden: 1) De gemeente schenkt een boom bij elk huwelijk of elke geboorte, en zaait braakliggende terreinen in met wilde bloemen. 2) De gemeente organiseert een samenaankoop waarmee de inwoners thuis energie kunnen besparen (bvb. isolatie, zonnepanelen, andere hernieuwbare energie,...). 3) De gemeente plaatst LED-verlichting als openbare straatverlichting en de verlichting wordt s nachts tussen bepaalde uren gedoofd. 4) Bij gemeentelijke voorstellingen en evenementen krijg je korting indien je met de fiets komt. Ook worden er meer fietsenstallingen voorzien en krijgt de fiets voorrang in het centrum. 5) De gemeente organiseert duurzaam en energiezuinig advies voor nieuwe woningen en renovaties bvb. via warmtecamera 16/43

17 Ten derde werd er aan alle verenigingen en aan geïnteresseerde bezoekers van de klimaatstand een brief meegegeven waarmee zij geïnformeerd werden van de gemeentelijke doelstellingen en eveneens waarmee zijn bevraagd werden over hun ideeën over het thema. Er werden hun 2 vragen gesteld: 1) Op welke manier zouden we de gemeentelijke CO2-uitstoot kunnen verminderen? 2) Welke andere klimaatvriendelijke initiatieven zouden er binnen onze gemeente genomen kunnen worden? Los hiervan konden de mensen ook hun gegevens achterlaten indien ze op de hoogte wensten te blijven van toekomstige klimaatinitiatieven en hadden zij de mogelijkheid om gepersonaliseerde metrokaartjes mee te nemen waarmee zij verder werden geïnformeerd over welke mogelijkheden er allemaal bestaan om via eigen acties zelf bij te dragen tot een verbetering van het klimaat. Tijdens dit evenement werd er met een 60-tal inwoners gesproken waarvan er een 40-tal de opgehangen vragen en stellingen hebben ingevuld Klimaatenquête verspreid via gemeentelijke communicatiekanalen (oktober 2015) Via de gemeentelijke nieuwsbrief, website en facebookpagina én aan de gemeentelijke balie werd aan de inwoners van de gemeente de mogelijkheid geboden om een vragenlijst in te vullen over de burgemeesterconvenant. Zij konden hiermee hun input geven over welke prioriteiten en acties zij belangrijk achten en graag zouden opgenomen zien in het klimaatactieplan. De vragenlijst werd uiteindelijk door 34 mensen ingevuld Klimaatthema s besproken in Gemeenteraad voor Kids (oktober 2015) Dat niet alleen de volwassen over dergelijke thema s kunnen debateren, is gebleken tijdens de gemeenteraad voor kids, georganiseerd op 6 oktober Tijdens deze gemeenteraad moesten 21 kinderen van het 4 de leerjaar uit 3 klimaatinitiatieven kiezen welk initiatief het beste was en door de gemeente moest gerealiseerd worden: 1) De gemeente moet meer bomen aanplanten. 2) De gemeente moet s nacht de verlichting doven. 3) De gemeente moet zorgen dat er minder met de auto en meer met de fiets wordt gereden. Na veel discussie zijn ze uiteindelijk tot de conclusie gekomen dat initiatief 3 moest uitgevoerd worden door de gemeente. 17/43

18 Klimaatraad (2 december ) Op 2 december 2015 heeft de gemeente Boortmeerbeek, in samenwerking met Interleuven en Francesca Vanthielen, de klimaatraad opgestart met als doel te bespreken welke acties opgenomen dienen te worden in het klimaatactieplan. Tijdens deze klimaatraad hebben de 27 aanwezige inwoners zich opgesplitst in 3 werkgroepen die binnen de thema s Wonen, Mobiliteit en Openbaar domein & Industrie onafhankelijk hebben verder gewerkt aan de acties waarvan zij denken dat deze opgenomen dienen te worden in het klimaatactieplan. Deze werkgroepen hebben elk een 3-tal keer onafhankelijk vergaderd waarna hun definitieve bevindingen werden voorgesteld op de 2 de klimaatraad van 26 april De klimaatraad en zijn werkgroepen zal ook in de toekomst geëngageerd blijven bij de controle van het opgemaakte klimaatactieplan en de uitvoering ervan Conclusies Participatietraject De 3 werkgroepen hebben elk onafhankelijk hun prioritaire acties uitgewerkt en hebben deze voorgesteld op de klimaatraad van 26 april De milieuambtenaar heeft hiervan een verslag gemaakt waarmee rekening zal gehouden worden bij het opstellen van de acties voor het klimaatactieplan. De voornaamste kernpunten uit het verslag kan u hieronder terugvinden: Werkgroep Wonen: De belangrijkste aandachtspunten bij het uitwerken van mogelijke acties binnen het thema wonen bestond erin acties te bedenken rond deze 3 pijlers: - sensibilisatie van de inwoners - informatie naar de inwoners - stimulatie van de inwoners Belangrijkste acties: - thermografische luchtfoto - klimaat/energiebeurs met hieraan gekoppelde acties - opmaken van een energiegids 18/43

19 Werkgroep Mobiliteit: Hier is voornamelijk gefocust op het verbeteren van de duurzame mobiliteit. Belangrijkste acties: - Rechtstreekse treinverbinding Boortmeerbeek-Brussel - Onderhoud en verbetering fietspaden - Meer fietsenstallingen op essentiële plaatsen - Elektrische mobiliteit verbeteren - Werken rond schoolvervoer - Promoten van carpoolen en autodelen Werkgroep Openbaar Domein & Industrie: De onderwerpen die aan bod kwamen in deze werkgroep zijn: Openbaar domein Industrie + handel en diensten Groene Energie binnen deze domeinen Hierbij is rekening gehouden met de instrumenten die de gemeente ter beschikking heeft: Eigen investeringen. Sensibilisatie Sturende maatregelen. Evenals met de financiële beperkingen: Zo budget neutraal mogelijk houden op langere termijn. Rekening gehouden met financiële uitdagingen die nog op de gemeente af komen. Belangrijkste acties: - Openbare verlichting verduurzamen via Masterplan - Openbare gebouwen duurzaam renoveren - Fietsbeleid gemeentepersoneel - Platform energiebesparing creëren - Infosessie Industrie + handel en diensten. - Fiscale stimulans ontwikkelen voor energiebesparing bij Industrie - Groene stroom ontwikkeling via allerhande methoden 19/43

20 5.3. Financieel De komende jaren zijn er extra financiële inspanningen nodig om de ambities en doelstellingen te verwezenlijken. Het budget om dit klimaatactieplan te realiseren bestaat uit: Gemeentepersoneel voor de coördinatie van gemeentelijke acties. Personeel van de ondersteunende partners. Gemeenten kunnen een beroep doen op Interleuven voor actieve ondersteuning bij het gemeentelijk klimaatbeleid.. Gemeentelijke investeringen in het eigen patrimonium en het wagenpark om de voorbeeldfunctie uit te oefenen. Daarnaast investeert de gemeente ook in andere acties. De onderstaande tabellen geven een overzicht van de budgetten die de gemeente op dit moment in haar meerjarenbegroting hiervoor voorziet. Quickwins die de gemeente realiseert, worden opnieuw ingezet voor energie- en klimaatbeleid. Bestaand budget dat al wordt ingezet voor klimaatbeleid. Externe subsidiemogelijkheden of financiële structuren, bijvoorbeeld: o Europese subsidieprogramma o Federale subsidies o Vlaamse subsidieprogramma s (o.a. Plattelandsfonds ) o Energy Performance Contracting (EPC) o Crowdfunding o 20/43

21 Volgens de Meerjarenplanning van de gemeente Boortmeerbeek: Actie Omschrijving / Vernieuwing website / Verzorgen van nieuwsbrieven / Aanpassingswerken administratief centrum 1419/ Het beheer van het voertuigenpark / Klein onderhoud van wegen / Aanpassen van zwakken punten in de (fiets)infrastructuur 1419/ Beheer van het openbaar groen /004/002/003/011 Het beheer van de openbare verlichting 1419/004/002/003/020 Herinrichting dorp Schiplaken U: O: /004/002/003/021 Heraanleg Vaartstraat /004/002/003/022 Aanleg Aststraat U: O: /004/002/003/023 Heraanleg Bredepleinstraat - Oudestraat /004/002/003/024 Heraanleg Bieststraat /004/002/003/031 De verbetering en uitbreiding van het wagenpark 1419/004/002/003/055 Aankoop onkruidborstel /004/002/003/057 Aankoop snelheidsborden /004/002/003/062 Vernieuwing openbare verlichting /006/001/003/001 Milieuconvenant /006/001/003/004 Bijdragen in de werkingskosten van de MINA-werkers U: O: /006/001/003/008 Burgemeesterconvenant klimaatactieplan 1419/006/001/003/009 Energiebesparende maatregelen gemeentelijke gebouwen 1419/006/001/003/010 Plaatsing laadpalen (auto & fiets) /006/002/001/002 Bestrijding van hygiënische ongemakken door derden 1419/006/002/001/004 Aankoop onkruidbestrijdingsmachine /006/005/001/001 Actualisatie Mobiliteitsproject fase II /007/002/004/005 Toegestane investeringssubsidies renovatie stookinstallatie 1419/007/003/003/003 Plaatsing HR-ketel CV Bibliotheek /007/006/001/002 Deelname aan actie Met belgerinkel naar de Winkel 1419/003/005/001/001 Andere administratiekosten (lidgeld VVSG, Regionaal Landschap,...) Tabel 2: overzicht van de voorziene provisie in de meerjarenbegroting /43

22 5.4. Geplande acties en maatregelen Dit hoofdstuk geeft een overzicht van de geplande acties en maatregelen tot De nulmeting geeft een kijk op de situatie in 2011, hoeveel van de CO 2-uitstoot er kan verminderd worden en welke de prioritaire sectoren zijn. Op basis daarvan heeft de gemeente een pakket van maatregelen samengesteld die hierop inspelen. Ruimtelijke ordening, duurzame aankopen en burgerparticipatie beschouwen we niet als afzonderlijke sectoren, maar werden geïntegreerd in de andere sectoren. Voor de selectie van maatregelen is de gemeente vertrokken van de 'Inventaris Mogelijke Klimaatacties', aangeboden door de provincie Vlaams-Brabant en Interleuven. Deze maatregelen en acties werden met de stakeholders getoetst op haalbaarheid en wenselijkheid Gebouwen, installaties en voorzieningen Gebouwen, installaties en voorzieningen zijn goed voor 51,05% of ton van de totale CO 2- uitstoot in onze gemeente. Huishoudens: 39,97% of ton CO 2; Tertiaire sector: 10,22% of ton CO 2; Openbare verlichting: 0,31% of 180 ton CO 2; Gemeentelijke gebouwen: 0,54% of 308 ton CO 2. Deze sectoren zijn één van de belangrijkste sectoren om de broeikasgasuitstoot te doen dalen. De gemeente kiest voor duurzaam en energiezuinig bouwen. Niet alleen voor haar eigen patrimonium, maar ook voor het gebouwenpark op het grondgebied van de gemeente. Via sensibilisatie en het promoten van duurzaam (ver)bouwen, wil de gemeente ook de residentiële en tertiaire gebouwen duurzamer maken. Duurzaam bouwen? Dat is een manier van bouwen waarbij de milieu- en gezondheidseffecten over de volledige levensduur van het bouwproject tot een minimum worden beperkt. Hierbij verliezen we het economische optimum niet uit het oog en gaan we uit van de volgende principes: Bouwen over generaties heen. Niet alleen door duurzame materialen te gebruiken, maar ook door comfortabele leefomgevingen te creëren waar mensen graag vertoeven. Efficiënt ruimtegebruik. Hoe dichter mensen bij elkaar wonen, hoe minder oppervlakte er bebouwd wordt en hoe meer natuur behouden blijft. Een dichte bebouwing beperkt de verplaatsingsafstand. Het vergemakkelijkt een efficiënte infrastructuur en openbaar vervoer. 22/43

23 Rationeel energiegebruik, zowel tijdens het bouwproces als tijdens de levensduur van de woning. Voorwaarden hiervoor zijn compact en zuid georiënteerd bouwen, een luchtdichte afwerking, grondig isoleren, efficiënte verwarmingsinstallatie op hernieuwbare energie Het gebruik van duurzame materialen met een zo laag mogelijke milieu-impact, waarbij de volledige levenscyclus in acht wordt genomen. Een goede waterhuishouding. Deze principes passen we toe voor gemeentelijke gebouwen en openbare verlichting, maar even goed voor residentiële woningbouw, industrie- en kantoorgebouwen, zorgsector, schoolgebouwen en zo meer. Doelstellingen van de gemeente: Doelstellingen van de gemeente voor 2020: Huishoudens: 25% besparing in deze sector of 5.722,5 ton CO2 Tertiaire sector: 25% besparing in deze sector of 1.463,75 ton CO2 Openbare verlichting: 30% besparing in deze sector of 54,08 ton CO2 Gemeentelijke gebouwen: 35% besparing in deze sector of 107,8 ton CO2 De gemeente verwacht deze besparing van CO2-uitstoot te kunnen behalen door het uitvoeren van verschillende acties op verschillende niveaus: reductie CO 2 uitstoot bij bestaande woningen nieuwbouwwoningen wordt passief of bijna energieneutraal energiebesparing bij gemeentelijke gebouwen energiebesparing bij openbare verlichting reductie CO 2 uitstoot bij tertiaire gebouwen nieuwbouw tertiaire gebouwen wordt passief Wat doet de gemeente nu al in deze sector en zal worden voortgezet? Voorbeelden: Organiseren van infoavonden over diverse thema s van duurzaam bouwen (i.s.m. het Provinciaal Steunpunt Duurzaam Bouwen); Stimuleren van energiebesparende maatregelen (bv. spouw- en buitenmuurisolatie) via de organisatie van samenaankoopacties (bv. i.s.m. IGO) Stimuleren van energiebesparende ingrepen; Aankoop 100% groene stroom door gemeente (sinds 2011); Stimulatie energiezuinige maatregelen (isolatie, glas, ketels, passiefwoningen) en hernieuwbare energie (zonneboilers, warmtepomp) in particuliere woningen via allerhande methodes; Voortzetten van de samenwerking met distributienetbeheerder Eandis; Aanbieden van gratis duurzaam bouwadvies van het Steunpunt DuBo aan haar inwoners; Deelname Nacht van de Duisternis 23/43

24 Deelname Energiejacht Stookplaatsrenovaties gemeentelijke gebouwen Op welke nieuwe maatregelen zal de gemeente inzetten op korte, middellange en lange termijn? Timing: KT: korte termijn ( ); MLT: middenlange termijn ( ); LT: lange termijn (2020 en langer) Nr. Maatregel Toelichting Acties Timing Gemeentelijke gebouwen en uitrusting/voorzieningen 1.1 Verbeter de kennis van het gemeentelijk gebouwenpark Opmaak van een gebouw-paspoort: inventarisatie van algemene gebouw-gegevens, gebruik van het gebouw, beheer technische installaties. Energieboekhoudsysteem Comeet van Eandis. Een lokale verantwoordelijke inschakelen voor een meer gedetailleerde opvolging van het energieverbruik van het gebouw en het op regelmatige basis noteren van meterstanden. 1.2 Maak een behoefte-analyse van het gemeentelijk patrimonium voor de komende 20 jaar 1.3 BEN-renovatie of lageenergierenovatie van gemeentelijke gebouwen 1.4 Maak in de jaarlijkse begroting een budgettaire ruimte voor het uitvoeren van quickwins in elk gebouw. 1.5 De gemeente verbruikt 100% groene stroom Worden de gebouwen op termijn verkocht of gerenoveerd? Misschien herbestemming van de gebouwen? Het uitvoeren van quickwins zijn vaak op korte termijn terugverdiend. Het vermeden energieverbruik is vaak wel aanzienlijk. Opmaak van een strategische nota voor het gemeentelijk patrimonium met evaluatie van elk gebouw. Het opstellen van een gewenst energiepeil voor de renovatie van de gemeentelijke gebouwen. De mogelijkheden bekijken om een EnergiePrestatieContract af te sluiten met een ESCO (Energy Service Company) voor nieuwe gebouwen (multifunctionele box) Het isoleren van leidingen, afkitten, aanbrengen tochtstrips, plaatsen van aanwezigheidsdetectoren of klokschakelaars, correcte afstelling stookplaatsen. De gemeente verbruikt reeds groene stroom sinds 2011 en stapt steeds mee in een samenaankoop voor groene stroom KT KT KT 1.6 Stel een duurzame meerjarenplanning op voor elk gebouw Door het opstellen van een meerjarenplanning per gebouw worden te verwachten investeringen in kaart gebracht en het nodige onderhoud van de gebouwen tijdig begroot en gepland Opmaak van een overzicht van de te verwachten investeringen op middellange termijn Per legislatuur 1 gebouw aanpakken. 24/43

25 Nr. Maatregel Toelichting Acties Timing 1.7 Aandacht bij aankoop en het gebruik van elektrische toestellen en IT apparatuur. Een aankoopbeleid opmaken voor de aankoop van de meest energiezuinige toestellen. Woningen Maak een aankoopbeleid op en stimuleer energiebesparing in de instelling van het dagdagelijks gebruik van de apparatuur. Nieuwe elektrische toestellen worden door de technische diensten en door de gebruikers steeds energiezuinig ingesteld 1.8 De kennis van het gebouwenpark (woningen) verbeteren Bestudeer de bestaande gebouwde omgeving en identificeer de oudste en meest verwaarloosde gebouwen om actie aan te moedigen Thermische luchtfoto van het gemeentelijke grondgebied laten maken (uitvoering winter ) Opvolging van de resultaten en burgers informeren. 1.9 Stimuleer energie-efficiëntie en rationeel energiegebruik bij particuliere woningen Organiseren van een klimaatbeurs aansluitend op de thermografische luchtfoto. Opzetten van werkgroepen en acties tijdens en na de klimaatbeurs. Een energie-uitdaging onder de bewoners opzetten met specifieke acties (bvb. Win een buurtfeest ) Het gratis buurtfeest wordt gewonnen door de wijk die gedurende een jaar de meeste concrete energiezuinige maatregelen kan aantonen. Deze actie heeft als doel om zoveel mogelijk wijken te stimuleren om binnen hun wijk actie te ondernemen voor het klimaat. Opmaken van een energiegids (met energiebesparende acties) die dan eveneens via alle gemeentelijke kanalen naar de inwoners toe verspreid kan worden. Sensibilisatie inwoners, architecten, projectontwikkelaars, bouwbedrijven, : infoavonden op maat rond energiebesparing, duurzaam bouwen, passiefhuisrenovatie, Promotie initiatieven rond energie van hogere overheden (Ecobouwers Opendeur, Vlaamse Energielening, subsidies, belastingvoordelen voor energiebesparing, ) De CO2-calculator en energiemeters (Eandis) voor huishoudens promoten Promoten en financieel ondersteunen van het duurzaam bouwadvies van het Provinciaal Steunpunt Duurzaam Bouwen. Normale prijs advies is op basis van plan 25 ; thuis 50. Gemeente voorziet gratis advies bij renovatie. 25/43

26 Nr. Maatregel Toelichting Acties Timing 1.10 Geef speciale aandacht voor Een samenwerkingsverband opzetten tussen de gemeente, mensen die met OCMW en lokale intermediairen en organisaties die werken energiearmoede te maken rond energiebesparing bij kwetsbare doelgroepen hebben Energiescans van de energiesnoeiers promoten 1.11 Stimuleren van lage-energie of BEN-renovatie (bijnaenergieneutraal) van particuliere woningen 1.12 Overleg met sociale huisvestingsmaatschappijen voor grootschalige renovatie van sociale woningen Dakisolatie, vloerisolatie en muurisolatie stimuleren 1.14 Vervanging van oude verwarmingsketels door HRketel, warmtepompen, 1.15 Promoot bijna-energieneutraal bouwen voor nieuwbouwwoningen De norm voor bijnaenergieneutraal bouwen wordt verplicht vanaf Woningen die nu worden gebouwd, voldoen echter best nu reeds aan deze norm Sociale dakisolatieprojecten in huurwoningen promoten De extra premies voor kwetsbare doelgroepen (o.a. van de netbeheerders, provincie) promoten De renteloze leningen van de Vlaamse Energielening voor energiebesparende maatregelen bij kwetsbare doelgroepen promoten Het provinciaal reglement voor renteloze leningen aan OCMW's voor het uitvoeren van energiebesparende maatregelen bij OCMW-cliënten bekendmaken Een infosessie op maat van kwetsbare doelgroepen organiseren Promoten van premies en goedkope/renteloze leningen voor dak-, vloer- en muurisolatie ook voor huurwoningen Organiseren van infoavonden over duurzaam en energiezuinig renoveren Sociale huisvestingsmaatschappijen aansporen om energieefficiënt woningen versneld te renoveren en hun inwoners te informeren over energiezuinig verbruik. Nieuwe projecten dienen te beantwoorden aan de laatste normen inzake E-peil. Organiseren van infoavonden over dak-, vloer- en muurisolatie Promoten van goedkope/renteloze leningen en van gemeentelijke premies voor dak-, vloer- en muurisolatie Thermografische foto van de daken op ons grondgebied en duiding geven aan de inwoners. Via groene leningen Een infoavond en/of BouwTeam promoten/organiseren Premies en goedkope/renteloze leningen voor dak-, vloer- en muurisolatie promoten Organiseren van een samenaankoop voor dak-, vloer, of muurisolatie (samenaankoop spouw-en muurisolatie IGO (2015)) Infoavonden over dak-, vloer- en muurisolatie geven KT 1.16 De gemeente promoot PVpanelen, zonneboilers, warmtepompen,... Bekendmaken van de nieuwe premies inzake nieuwbouw en renovatie van woningen. Promoten van groene leningen, Vlaamse energielening. Stimuleren en ondersteunen van groepsaankopen voor energiebesparende producten in de woning. Inventaris opmaken van de hernieuwbare energie-bronnen. 26/43

27 Nr. Maatregel Toelichting Acties Timing Tertiair 1.17 Energie-efficiëntie en rationeel energiegebruik bij tertiaire gebouwen stimuleren Overeenkomst met de bedrijven op het grondgebied om energiegebruik te verminderen / opzetten van een werkgroep met stakeholders om te werken rond energiezorg (uitwisselen van goede praktijken) 1.18 Het promoten bij scholen van de provinciale campagne E.H.B.R. (Eerste Hulp bij Energie) i.k.v. klimaat, energie en techniek en andere initiatieven die gericht zijn op scholen 1.19 Promoten van het gebruik van warmtepompen en energieefficiënte verwarmingsinstallaties 1.20 Promoten van energiezuinige IT en installaties Openbare verlichting 1.21 Opmaken Masterplan openbare verlichting Geven van informatie en sensibilisatie rond energieefficiëntie & rationeel energiegebruik gericht op de tertiaire sector, bv. via een infoavond of campagne Sensibilisatiecampagnes voor gebruikers van tertiaire gebouwen faciliteren Het sluiten van openstaande winkeldeuren promoten Het promoten bij scholen van de provinciale campagne E.H.B.R. (Eerste Hulp bij Energie) i.k.v. klimaat, energie en techniek Promoten van het gebruik van warmtepompen en energieefficiënte verwarmingsinstallaties Promoten van energiezuinige IT en installaties Inventarisatie OV-patrimonium Systematisch oudere verlichting vernieuwen Deel van de straatverlichting s nachts systematisch doven of dimmen. KT KT 1.22 Energieboekhouding van de openbare verlichting 1.23 Openbare verlichting vervangen door LED-lichten Op jaarlijkse basis bijhouden Bij (her)aanleg van straten en bij vervanging van oude lichtarmaturen 1.24 Informeren en sensibiliseren Nacht van de duisternis Verwachte CO 2-reductie Met deze maatregelen verwacht de gemeente voor de sector gebouwen een CO 2-reductie van 7.325,95 ton te bereiken tegen /43

28 Mobiliteit Mobiliteit omvat: Particulier en commercieel vervoer; Openbaar vervoer; Eigen vloot Deze sector is goed voor 31,70% of ton van de totale CO 2-uitstoot in onze gemeente. Meer specifiek vertegenwoordigt het particulier en commercieel vervoer de grootste bijdrage, namelijk 30,76%, terwijl het openbaar vervoer en de gemeentelijke vloot eerder beperkt zijn tot respectievelijke 0,87% en 0,07%. Deze sector is dus, samen met de gebouwen, één van de belangrijkste sectoren om de broeikasgasuitstoot te doen dalen. Duurzame mobiliteit zoekt het evenwicht tussen bereikbaarheid, economie, leefmilieu en klimaat. Het draagt ook bij aan een betere luchtkwaliteit (fijn stof, NO 2 ), hogere verkeersveiligheid, minder geluidsoverlast, meer beschikbare open ruimte en economische winst. Als strategie past de gemeente het STOP-principe toe: voetgangers (Stappen), fietsers (Trappen) en Openbaar vervoer krijgen voorrang. Het autoverkeer (Privé-vervoer) wordt verminderd. Zowel woonwerkverkeer, vrijetijdsverkeer als logistiek verkeer zijn aandachtspunten. Ruimtelijke planning is van cruciaal belang om een kentering in het mobiliteitsbeleid te realiseren. Verkeersgenererende functies koppelen we aan het openbaar vervoersnetwerk en fietsnetwerk. Een verbetering van het aanbod van het openbaar vervoer en de fietsinfrastructuur zijn daarbij belangrijk. Ook nieuwe voertuigen die minder of niet meer afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen, zijn een mogelijkheid. Het is nog onduidelijk welke aandrijftechnologieën in de toekomst de klassieke verbrandingsmotor op benzine of diesel zullen opvolgen. De doorbraak van waterstof is hierbij nog onzeker. Daardoor ligt de focus nu op elektrische auto s, maar dit kan snel veranderen. Verplaatsingen te voet, per fiets of via collectief vervoer krijgen voorrang op de wagen. Voor verplaatsingen die toch nog met de wagen gebeuren, kan er gekeken worden naar een wagenpark met een lagere uitstoot. De elektrische auto als volwaardig alternatief voor de auto op fossiele brandstoffen komt waarschijnlijk pas over een aantal jaar op de markt. Een substantieel aandeel elektrische wagens in het totale wagenpark is mogelijk niet te verwachten voor Provincies, intercommunales en gemeenten kunnen deze overgang versnellen. Voor de overschakeling naar elektrische auto s of auto s op CNG moet er een slim laadnet beschikbaar zijn. 28/43

29 Doelstellingen van de gemeente: Doelstellingen van de gemeente voor 2020: Mobiliteit: 15% besparing in deze sector of 2.722,65 ton CO2 Voorbeelden: realiseren van minder autokilometers via goede planning de nood aan de auto verminderen energiezuinig rijden promoten als je toch de wagen neemt versnelde introductie van plug-in hybride en elektrische voertuigen duurzame logistiek ingang doen vinden in de gemeente minder uitstoot door gemeentebestuur minder uitstoot op gemeentewegen Wat doet de gemeente nu al in deze sector en zal worden voortgezet? Voorbeelden: uitvoeren en bijsturen van het gemeentelijk mobiliteitsplan onderhoud en aanleg van nieuwe fietspaden organiseren van de actie Met Belgerinkel naar de Winkel inventarisatie, onderhoud en beheer van bestaande trage wegen Fietsvormingen leerlingen vernieuwing Stationsomgeving Vergroening van het eigen wagenpark: Aankoop elektrisch dienstvoertuig Op welke nieuwe maatregelen zal de gemeente inzetten op korte, middellange en lange termijn? Nr. Maatregel Toelichting Acties Timing Wagenpark van de stad of gemeente 2.1 Bied alternatieve vervoersmiddelen aan Ter beschikking stellen aan de werknemers van een elektrische dienstfiets voor verplaatsingen tussen gemeentelijke gebouwen en korte afstandsritten. Een elektrische dienstauto staat ter beschikking voor korte afstandsritten. Een premie per afgelegde kilometer voor medewerkers die met de fiets komen. Aankoop fietsen voor politiepersoneel 2.2 Gebruik van openbaar vervoer aanmoedigen 100% terugbetaling woon-werkverkeer met het openbaar vervoer aanbieden KT 29/43

30 Nr. Maatregel Toelichting Acties Timing 2.3 Nieuwe technologieën Vergroening van het wagenpark door het investeren in schone voertuigen (hybride, 100% elektrische, LPG, CNG) Laadpalen met groene stroom voorzien bij gemeentelijke gebouwen 2.4 Sensibilisatie Milieuvriendelijke voertuigen herkenbaar maken Opstarten van mobiliteitsacties met de werknemers (zoals autoluwe werkdag,.). Bike-to-workplan ontwikkelen. 2.5 Inzicht creëren Mogelijkheid onderzoeken van Mobiscan van de volledige vloot door Eandis KT Openbaar vervoer 2.6 Het openbaar vervoer aantrekkelijker maken 2.7 Het aanbod beter bekend maken Particulier en commercieel vervoer - Bereikbaarheid van (gemeentelijke) openbare gebouwen 2.8 Verminder de behoefte voor verplaatsing 2.9 Alternatieve vervoersmiddelen aanbieden Overleggen met De Lijn / NMBS voor uitbreiding openbaar vervoeraanbod, verbetering toegangs- en wachtfaciliteiten van bussen of treinen, frequentere reistijden, Overleg met NMBS voor rechtstreekse treinverbinding met Brussel Een digitaal mobiliteitsloket (op nieuwe website) ontwikkelen met een waaier aan informatie over het openbaar vervoer en aanvullende alternatieve mogelijkheden. Een informatiecampagne opzetten rond de mogelijkheden van openbaar vervoer in de gemeente Bedrijven stimuleren om openbaar vervoer te promoten bij hun werknemers door terugbetaling vervoersbewijs, gecentraliseerd fietsbeheer, fiets ter beschikking stellen voor vervoer naar bushalte/treinstation, Digitaliseer administratieve stappen door het aanbieden van een gemeentelijk intranet, en toegankelijk maken van gemeentelijke formulieren door downloaden. Onderzoek of de gemeentelijke bus frequenter kan ingezet worden. Organiseren van workshops ecodriving. Onderzoeken van de mogelijkheid om auto- en fietsdelen te organiseren. MLT KT Particulier en commercieel vervoer - Uitbreiden, plannen en sturen van het mobiliteitsaanbod 2.10 Transportaanbod Kaarten ter beschikking stellen van het gemeentelijk KT grondgebied met alle openbaar vervoerlijnen op de gemeentelijk website 2.11 Inrichting van het grondgebied Het vernieuwde gemeentelijk mobiliteitsplan goedkeuren. Een overleg met De Lijn, NMBS en betrokken stakeholders plannen voor de gewenste uitbreidingen aan het openbaar vervoeraanbod en de integratie van de verschillende transportmodi (beter op elkaar afstemmen) Mogelijkheid onderzoeken om rijverbod in te voeren in bepaalde zones voor bepaalde categorieën van voertuigen (+3,5 ton) (+ 7,5 ton) Investeren in LED-verkeerslichten 30/43

31 Nr. Maatregel Toelichting Acties Timing 2.12 Structurele aanpassingen voor voetgangers Aanpassingswerken uitvoeren ten gunste van de voetganger: bredere voetpaden in commerciële zones, extra signalisatie op oversteekplaatsen voor voetgangers, Implementatie van meerdere zone 30's Voetgangersdoorsteken screenen bij nieuwbouwprojecten Trage wegen herwaarderen Zichtbaar maken van trage wegen door plaatsing van naambordjes Het tragewegenplan van de gemeente afwerken / uitvoeren (actieplan voor netwerk van trage wegen binnen de gemeente) Rustpunten voor voetgangers 2.13 Structurele aanpassingen voor fietsers Het groene netwerk (groene ruimten) en blauwe netwerk (waterlopen) koppelen aan fiets- en wandelverbindingen In de kijker zetten van het provinciaal fietsroutenetwerk Verbinding realiseren met fietssnelwegen Uitbouwen van een functioneel en recreatief (inter)gemeentelijk fietsroutenetwerk (realiseren aangeduide wegen) Fietsparkings inventariseren, moderniseren en uitbreiden Veilig fietsen stimuleren bij scholen Investeren in schone, aantrekkelijke en veilige fietspaden Aanleggen fietsersbruggen Fietsstraten voorzien Veilige fietsenstallingen voorzien bij belangrijke knooppunten van openbaar vervoer Onderzoek naar de plaatsing van fietslaadpalen Meer fietsenstallingen op essentiële plaatsen Onderhoud en verbetering fietspaden (Bieststraat, Laarstraat, Bredepleinstraat en Pontstraat) Onderzoeken mogelijkheden tot veilige oversteekplaatsen voor fietsers en voetgangers nabij Kallebeekstraat, Bieststraat, Kwaenijkstraat en Beringstraat Ingrijpen op het parkeerbeleid Specifieke parkeerplaatsen toewijzen aan elektrische voertuigen KT 2.15 Stimuleren van rationeel gebruik van auto s Onderzoeken mogelijkheden rond autodelen, Cambio en carpoolen Promoten elektrische auto s + Aanbod laadpalen met groene stroom voor elektrische wagens vergroten Infosessie Eco-driving voorzien 31/43

32 Nr. Maatregel Toelichting Acties Timing Particulier en commercieel vervoer - Zachte mobiliteit 2.16 Onderzoeken gebruik mobiele fietsenstallingen Mogelijkheid onderzoeken tot aankoop + plaatsing Mobiele fietsstallingen bij evenementen KT 2.17 Scholen Hinder door auto's aan school beperken (Inzetten wijkagent, fietspool met begeleidende ouders, voetgangerszone uitbreiden, aanleg voetgangersdoorsteken, schoolstraat, ) Scholen educatief ondersteunen: strapdag (stap & trap), Sam de verkeersslang, autoluwe schooldag, schoolstraat autovrij maken in combinatie met straatactiviteiten rond duurzame mobiliteit en verkeerseducatie, fietsexamen voor leerlingen 6e lj in dorpscentrum, Onderzoeken mogelijkheden alternatief voor vervoer naar school Stel een schoolvervoerplan op (SVP), in samenwerking met de scholen (en ouderraden). Sensibiliseren van kinderen om op duurzame manier naar school te gaan Bedrijven Sensibilisatiecampagnes voor bedrijven Bedrijven aansporen om maatregelen te nemen rond duurzamer woon-werkverkeer en verwijs door naar het Provinciaal Mobiliteitspunt Vlaams-Brabant en het Vlaams pendelfonds Bedrijven uitnodigen om op vrijwillige basis een charter te ondertekenen om de gemiddelde emissies van hun wagenpark te beperken Bedrijven carpoolen laten aanmoedigen tussen de werknemers 2.19 Events organiseren rond duurzame mobiliteit Deelnemen aan de week van de mobiliteit, Met belgerinkel naar de winkel, belgerinkel naar school, KT Verwachte CO 2-reductie Met deze maatregelen verwacht de gemeente voor de sector mobiliteit een CO 2-reductie van 2.722,65 ton te bereiken tegen /43