Fotografie. Fotografie als kunst. Deel 2: Fotografie van

Transcriptie

1 Fotografie Deel 4: Fotografie als reclame/ nieuwe media Deel 3: Fotografie als hobby Deel 2: Fotografie als kunst Deel 1: Fotografie als reportage Deel 2: Fotografie van Fotografie als kunst

2

3 Fotografie Deel 2: Fotografie als kunst ( ) Nieuwe kunstvorm Fotografie als kunst ( ) Fotografie was een vervulling van de van oudsher sterke behoefte om de werkelijkheid zo waarheidsgetrouw mogelijk af te beelden. Al sinds de uitvinding gedaan werd, wordt ernaar gestreefd de fotografie geaccepteerd te krijgen als kunstvorm. Dat dit niet natuurlijk is, is voornamelijk te wijten aan de mechanische totstandkoming van het beeld. De fotograaf wordt door velen in dit proces eerder beschouwd als een ambachtsman dan als een kunstenaar. Lenzen en objectieven Iedere camera hee wel een lens, die ervoor zorgt dat het beeld scherp op de drager terechtkomt. Het objectief bestaat meestal uit meerdere lenzen die in combinatie de lensfouten kunnen opheffen die enkelvoudige lenzen hebben. Bĳ spiegeltelescopen bestaat het objectief uit een spiegel. De naam objectief gee aan dat het naar het te bekĳken, te fotograferen object is gericht. De andere lens zit bĳ het oog en wordt daarom ooglens of oculair genoemd. en toepassen. Omdat het beeld nu veel beter werd door het gebruiken van objectieven, werd er meer gericht op wát je schiet en niet hoe je de foto maakt. Hiervoor was fotografie iets voor wetenschappers, nu kwam het punt dat de camera makkelĳker te gebruiken werd en ook mooiere en scherpere foto s kon nemen door lenzen. Hierdoor begonnen kunstenaars steeds meer gebruik te maken van fotografie en zo kwam kunstfotografie meer naar boven. Het ging nu meer om het beeld dan hoe het gemaakt was. Er werd gebruik gemaakt van kadering, er werd gelet op de compositie, en op wat er gefotografeerd werd Van alle onderdelen van een camera is het objectief het meest bepalend voor de kwaliteit van de foto. Helderheid, scherpte, beeldverhoudingen en kleurweergave worden naast de kwaliteiten van de film of beeldsensor grotendeels door het objectief bepaald. Er bestaan heel wat soorten speciale objectieven, maar de hoofdverdeling bestaat uit objectieven met vaste brandpuntafstand en objectieven met variabele brandpuntafstand of zoomlens. Door verschillende lenzen te gebruiken kan je speciale effect- 1

4 F o t o g >> Ontwikkelen Het ontwikkelen van een belichte fotografische plaat, film of vel papier is het onderdompelen van de plaat (of papier) in een reducerend bad. De belich e delen worden hierdoor omgezet in zilver, waardoor het latente, uiterst zwakke beeld vele malen versterkt wordt. Fixeren - fotografie - analoge fotografie - camera obscura - Daguerreotypie - reportage Fotografie als reportage - kunstfotografie - fotogram - fotomontage - objectief / lens - kadrering - retouchering Fotografie als kunst In de fotografie is fixeren de naam voor een chemisch proces dat er voor zorgt dat het beeld op belicht fotopapier houdbaar wordt. Hiertoe wordt het papier, waarvan een deel van de aanwezige zilverhalogeniden onder invloed van licht donker is geworden, ondergedompeld in een sterke zoutoplossing, die men fixeer noemt. Dit fixeer maakt alle onveranderde zilverhalogenide oplosbaar, zodat alleen het ontwikkelde beeld, dat uit zuiver zilver bestaat, overblĳ en het fotografisch papier niet langer lichtgevoelig is. Man Ray Voorbeeld van kadrering. I. Cunningham: Magnolia Bloesem, 1925 In 1915 begon Man Ray zich met fotografie bezig te houden en werd hĳ actief als freelance fotograaf, filmmaker en schilder. In 1921 ging hĳ naar Parĳs, waar hĳ in contact kwam met de surrealisten, met wie hĳ in de jaren daarop nauw samenwerkte. Naast zĳn vrĳe werk voerde hĳ ook talrĳke commerciële opdrachten uit, vooral op het gebied van portret en mode. Na de intocht van de Duitsers in Parĳs in 1940 keerde hĳ terug naar de VS. Hĳ woonde tot 1950 in Hollywood en doceerde schilderen en fotografie. Pas in 1951 ging hĳ terug naar Parĳs, waar hĳ tot aan zĳn dood bleef wonen. A.L. Coburn: Avond, 1912 Man Ray wordt beschouwd als een van de belangrĳkste wegbereiders van de hedendaagse fotografie. Vooral op experimenteel gebied verrich e hĳ baanbrekend werk. Samen met Lee Miller hee hĳ de solarisatie ontwikkeld, die hĳ met name in portre en, maar ook in naaktfoto s toepaste. Ook aan de cameraloze fotografie gaf hĳ met zĳn rayographs (fotogram) belangrĳke creatieve impulsen. Zĳn vriendschappen met avant-gardekunstenaars uit zĳn tĳd maakten hem tot een voorvechter van de artistieke erkenning van fotografie. 2

5 r a f i e Heden >> - diafragma - scherptediepte - belichting - bewegingsonscherpte - George Eastman (Kodak) - Polaroid Fotografie als hobby - kleurenfilm - digitale camera - spiegelrefl excamera - kleinbeeld- en andere camera s Fotografie als reclame/nieuwe media Fotogram Een fotogram is een afdruk van een voorwerp dat direct op lichtgevoelig materiaal gelegd en vervolgens belicht is. Hierdoor kunnen zeer interessante beelden ontstaan. Bĳ deze techniek wordt dus geen gebruik gemaakt van een camera. Solarisatie Een foto die is gemaakt, door het negatief twee keer om te kopieren. Daarbĳ werden weer lĳneffecten gemaakt door het licht tĳdens het ontwikkelen van het negatief even aan te doen (solarisatie). Het effect van solarisatie is na twee keer uitvoeren maximaal: elke extra solarisatie maakt de foto alleen maar minder interessant. Voorbeeld van een fotogram: E. Lissitzky: Compositie met lepel, 1924 Surrealisme Het is de Franse schrĳver en essayist André Breton, die in 1924 zĳn opvattingen omtrent het surrealisme in de kunst, vooral de schilderkunst en de literatuur, te boek stelt in Le surréalisme et la peinture, beter bekend als Het Surrealistisch Manifest. Teleurgesteld in het, door de gruwelen van de Eerste Wereldoorlog al te optimistisch gebleken, rationalisme en geïnspireerd door de ideeën van Sigmund Freud, stellen surrealisten de door vrĳe associaties gekenmerkte bewustzĳnstoestand van de droom centraal. Uitgevoerd in een hyperrealistische stĳl stellen ze beelden, gedeeltelĳk of in hun geheel, samen in absoluut onverwachte, verrassende, zoniet schokkende, droomcombinaties. Kunstfotografie Tussen 1900 en 1914 ontstond de kunstfotografie. Fotografen namen niet langer genoegen met de natuurgetrouwe opnamen. Met technieken als broom- en gomdruk brachten ze wĳzigingen in de foto s aan. Ze werkten details weg, en maakten partĳen grĳzer of zwarter, waardoor het resultaat meer ging lĳken op een houtskooltekening of aquarel. Dit soort fotografie werd kunstfotografie genoemd. Tegenwoordig is fotografie een volwaardig kunstmedium, maar niet alle fotografie is bedoeld als kunst. Ook in de fotografie is het surrealisme terug te vinden. Door middel van fotomontage en retouchering werden beelden gecreeërd die soms ver van de werkelĳkheid stonden. 3

6 F o t o g - analoge fotografie >> Fotomontage Er zĳn verschillende soorten kunstfotografie. En om het gewenste effect te krĳgen konden kunstfotografen nu veel meer uithalen. In de kunstfotografie werd fotomontage steeds meer gebruikt. Er werden steeds meer nieuwe technieken gebruikt om de artistieke waarde van de foto te verhogen. Maar dat was niet het enige waarvoor fotomontage werd gebruikt. De periode 1900 tot 1940 was een politiek onrustige tĳd. En er werd in die tĳd veel gebruik gemaakt van propaganda. Een voordeel van fotomontage is dat je ongewenste dingen kon verwĳderen, of dingen extra positief of negatief kon neerze en. Retouchering - camera obscura - Daguerrotype - diafilm Fotografie als reportage Sinds de uitvinding van de fotografie hee men geprobeerd om de uiteindelĳke resultaten te beïnvloeden. Al snel begon men schoonheidsfoutjes op de afdrukken weg te werken en zwartwitfoto s in te kleuren. - kunstfotografie - fotogram - fotomontage - objectief / lens - kadrering - retouchering Fotografie als kunst Het is zelfs mogelĳk om een foto te voorzien van een compleet nieuwe achtergrond, personen een ander gezicht te geven of volledig van een foto te verwĳderen zonder dat te zien is hoe de originele foto eruit hee gezien. Voorbeeld van fotomontage. H. Bayer: Eenzame grotestadsbewoner, 1932 Als de foto hierdoor een andere inhoud krĳgt, dan is er sprake van beeldmanipulatie. 4

7 r a f i e - diafragma - scherptediepte - belichting - bewegingsonscherpte - George Eastman (Kodak) - Polaroid Fotografie als hobby - kleurenfilm - digitale camera - spiegelrefl excamera - kleinbeeld- en andere camera s Fotografie als reclame/nieuwe media Heden >> Woordenlijst Verklarende woordenlijst Hieronder volgt een woordenlijst met met een korte uitleg over de belangrijkste begrippen uit dit boek. - kunstfotografie - fotogram - fotomontage - objectief/lens - kadrering - retouchering Tussen 1900 en 1914 ontstond de kunstfotografie. Fotografen namen niet langer genoegen met de natuurgetrouwe opnamen. Met technieken als broom- en gomdruk brachten ze wĳzigingen in de foto s aan. Ze werkten details weg, en maakten partĳen grĳzer of zwarter, waardoor het resultaat meer ging lĳken op een houtskooltekening of aquarel. Dit soort fotografie werd kunstfotografie genoemd. Tegenwoordig is fotografie een volwaardig kunstmedium, maar niet alle fotografie is bedoeld als kunst. Dit is een techniek, waarbĳ fotografisch papier direct wordt belicht. Fotogrammen komen dus tot stand zonder het gebruik van een camera. Techniek waarbĳ verschillende foto s tot één beeld worden gemonteerd. Bĳ professionele camera s zĳn de lenzen verwisselbaar. Er zĳn verschillende losse lenzen: telelenzen (voor zeer veraf), macrolenzen (voor zeer dichtbĳ), portretlenzen en standaardlenzen. Zoomlenzen hebben een hele reeks van brandpuntafstanden, zodat de fotograaf naar keuze het kader van de foto kan bepalen en objecten ver weg naar voren kan halen. Het beeld in de zoeker van de camera bepaalt het kader of de uitsnede die later als foto wordt afgedrukt. Door middel van de kadrering bepaal je de compositie van een foto. Met onverwachte afsnĳdingen kun je de spanning van een foto vergroten. De levendigheid van een foto wordt ook vergroot wanneer het belangrĳkste gedeelte van het onderwerp niet precies in het midden van de foto staat. Sinds de uitvinding van de fotografie hee men geprobeerd om de uiteindelĳke resultaten te beïnvloeden. Al snel begon men schoonheidsfoutjes op de afdrukken weg te werken en zwartwitfoto s in te kleuren. 5

8