Groei Wintershall ondanks economische crisis



Vergelijkbare documenten
Internationale activiteiten verder versterkt

Persinformatie. Uitdagende marktomgeving biedt ook kansen. Nieuwe directievoorzitter wil groei voortzetten

Wintershall Holding GmbH

SMA Solar Technology AG behaalt 1,4 miljard euro omzet in de eerste negen

ENERGIEPRIORITEITEN VOOR EUROPA

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA 's-gravenhage

Vermilion Oil & Gas Netherlands BV Aardgas productie Oppenhuizen. MFC t Harspit Oppenhuizen 26 mei 2015

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Hierbij doe ik u toekomen het Jaarverslag 2010, Delfstoffen en aardwarmte in Nederland en het Jaarverslag 2010 van Energie Beheer Nederland B.V.

BESLUIT. Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse Mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37 van de Mededingingswet.

De in deze pdf vermelde gegevens zijn ter informatie en onder voorbehoud van type- en schrijffouten.

Toerisme in perspectief

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Research

Wijnimport Nederland naar regio

COMMERCIËLE RESULTATEN 1 e HALFJAAR 2015

Tweede Kamer der Staten-Generaal

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - september 2013

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Onderzoek

Marktontwikkelingen varkenssector

SMA Solar Technology AG behaalt in 2011 het op een na beste resultaat in de

Gasveld Harlingen Boven-Krijt Onderzoek naar bodemdaling. 20 november 2014

USD /

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Research

WERELDWIJDE COMMERCIËLE RESULTATEN 2014

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Energiemarktanalyse voor Groenten & Fruit door Powerhouse. Olie

Persbericht. CSM: TRADING UPDATE Q Diemen, 28 oktober 2009

Veranderingen in de internationale positie van Nederlandse banken

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Research

Toerisme in perspectief

DIEP IN DE ONDERGROND HERMAN DAMVELD LEZING BIBLIOTHEEK ASSEN

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - November 2015

Voorspellingen Peakoil Nederland. Realisten of doemdenkers?

Mutatie ( miljoen) Mutatie 2009* in %

COMMERCIËLE RESULTATEN WERELD 2009*

Internationale varkensvleesmarkt

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Research

PERSCONFERENTIE. Technologische industrie blijft groeien

Daimler verwacht voor 2010 EBIT van meer dan 4 miljard

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - september 2014

Callon Petroleum Co. TIP 2:

Toerisme in perspectief

De afnemende vrees voor een Amerikaanse interventie in Syrië zorgde voor lagere olieprijzen. Ten opzichte van vorige week is de prijs 1,7 % gedaald.

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Research

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - maart 2014

Persinformatie. Häcker Keukens koopt twee percelen om op de middellange termijn nieuwe fabrieken te bouwen

De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - augustus 2013

Antwoorden Aardrijkskunde Antwoorden Discovery par. 1

MJA-Sectorrapport 2012 Nederlandse olie- en gasproducerende industrie

Persbericht Aantal pagina s: 4

Persbericht van SMA Solar Technology AG. SMA Solar Technology AG overtreft recordresultaat van vorig jaar. Omzet verdubbeld naar 1,9 miljard euro

Omzet industrie daalt door lagere prijzen

TUSSENTIJDSE MANAGEMENTVERKLARING VOOR DE PERIODE

NAM IN NOARDEAST FRYSLAN RAADSVRAGEN KLEINE GASVELDEN IN NOARDEAST FRYSLAN PRODUCTIECIJFERS REGIONALE GASVELDEN

Shell lijdt onder lage olieprijs, maar schrijft wel miljarden bij

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Mei 2016

Handelsstromen Rozenstruiken 2009 / 14. Zoetermeer, Maart 2009 Peter van der Salm Productschap Tuinbouw, Afdeling Markt en Innovatie

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Juni 2016

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - september 2012

De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België. Jaar Marktstatistieken

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - januari 2014

Scorebord van de interne markt

PERSBERICHT. Uden, 31 oktober 2003 BETER BED VERWACHT POSITIEF NETTORESULTAAT OVER 2003

SMA Solar Technology AG: ondanks een zwak eerste kwartaal, bevestigt de

Tennet grijpt alweer voor de zestiende keer naar noodvermogen

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - December 2015

MJA3-Sectorrapport 2014 Nederlandse olie- en gasproducerende industrie

Winsten uit Shell s olie- en gaswinning in Nigeria. Een onderzoeksrapport voor Zembla

Olie crisis? 24 juni 2014

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - oktober 2012

Embargo Vista illimité

Zaandam Ahold heeft vandaag haar resultaten over het eerste kwartaal van 2015 bekendgemaakt.

De buitenlandse handel van België

Vervallen/Afstand gedaan

Olie en opkomende markten: Een tweesnijdend zwaard

Belgische kledingsector : redelijk goed klimaat in 2007 maar dreigende onweerswolken in 2008

Recordhoeveelheid varkensvlees uitgevoerd

Product-info Aubergine

Marktwaarde van de pensioenverplichtingen in het derde kwartaal gestegen van miljoen naar miljoen ( miljoen ultimo Q4 2013).

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Ondergrondse opslag van aardgas. Locaties Grijpskerk en Langelo

Bijlage 4 Notitie Actieve marktpartijen en andere belanghebbenden in de diepe ondergrond van Flevoland Als onderdeel van #

Banken ondermijnen de toekomst Over de investerings- en financieringspraktijk van banken in fossiele brandstoffen en duurzame energie

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - juni 2012

Aardgas, elektriciteit en diensten

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Augustus 2016

Energiemarktanalyse voor Groenten & Fruit door Powerhouse. Olie

Exportstatistiek Bloemkwekerijprodukten FEBRUARI 2012

CO 2 -Voortgangsrapportage 2017-H1

Opdrogende bronnen en internationale spanning

Persbericht BERICHT OVER HET EERSTE HALFJAAR 2006

Staatsolie Visie 2020

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - april 2012

Thema 2 Om ons heen. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 7. Landschappen. Klimaten. Samenwerking. de regering. Onder de loep.

Boskalis: Introductie in het bedrijf: Jurjen. Door: het bestuur

WE KUKELEN DE AFGROND IN

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Maart 2016

Henkel bevestigt omzetverwachting voor volledig boekjaar en verhoogt verwachting van de winst per preferent aandeel

Henkel boekt sterk resultaat in het tweede kwartaal

Transcriptie:

Groei Wintershall ondanks economische crisis 18. maart 2010 Michael Sasse Olie- en gasproductie opnieuw gestegen Russische projecten dragen aanzienlijk bij aan succes Aardgasdochter WINGAS behaalt recordafzet Kassel. In een algemeen slechter economisch klimaat ligt de grootste, internationaal actieve Duitse aardolie- en aardgasproducent nog steeds op expansiekoers: Wintershall is er in 2009 in geslaagd, de olie- en gasproductie verder uit te breiden naar 136 1 (2008: 130) miljoen vaten olie-equivalent (VOE). De 100-procent BASF-bedrijvengroep heeft daarmee haar olie- en gaswinning voor het einde van het eerste decennium ten opzichte van het jaar 2000 van 80 miljoen vaten olieequivalent met 70 procent weten te verhogen. De gestegen productie is door de duurzame uitbreiding van de reserves tegelijkertijd ook op de lange termijn gegarandeerd. In de aardgashandel, de tweede bedrijfstak, is WINGAS er in het afgelopen jaar niet alleen in geslaagd, haar recordafzet van 2008 tegen de algemene trend in te handhaven, maar zelfs nog licht te verbeteren. Ten opzichte van het jaar 2000 heeft WINGAS daarmee haar aardgasafzet verdrievoudigd. Wintershall krijgt ook in het volgende decennium te maken met verdere groei. De koers hiernaartoe is al uitgezet, kondigde Dr. Rainer Seele, bestuursvoorzitter van Wintershall op donderdag (18 maart 2010) naar aanleiding van de jaarlijkse persconferentie van het bedrijf in Kassel aan. In de toekomstige voorziening van Europa spelen Noorwegen en Rusland een doorslaggevende rol. En precies hier spelen we onze sterke punten uit. Zo moet na de duidelijke productiestijgingen van de afgelopen jaren de ontginning van aardolie en aardgas voor het einde van 2010 verder worden uitgebreid tot 140 miljoen VOE. In Noorwegen is Wintershall na de succesvolle integratie van Revus Energy ASA met ongeveer 50 licenties waarvan 19 met bedrijfsleiderschap, een van de grootste licentiehouders. Daarmee is een basis gelegd voor verdere groei in de Noordzee. Al tijdens de eerste in eigen beheer uitgevoerde exploratieboring Grosbeak zijn we nu voor de kust van Noorwegen op belangrijke olievelden gestuit. Verdere boringen met partners hebben het voorkomen van meer olie en gas aangetoond, zei de Wintershall-bestuursvoorzitter. Ook in Rusland staat Wintershall PI-10-04 Tel. +49 561 301-3301 Fax +49 561 301-1321 press@wintershall.com www.wintershall.com 1 In deze hoeveelheden zijn aandelen van derden opgenomen, die terug te voeren zijn op de deelname van Gazprom aan de Duitse Wintershall-onderneming, die houder is van de Libische concessies 96 en 97. Productiehoeveelheden uit het Achimgaz-project zijn hierin niet meegerekend. De 50/50-joint venture Achimgaz heeft in 2009 9,2 miljoen VOE geproduceerd. Wintershall Holding GmbH Page 1 of 6

open voor nieuwe projecten. Onze succesvolle gaswinning met Gazprom in bijvoorbeeld het Achimgaz-project in Siberië vormt een goede basis voor verdere activiteiten in Rusland, verklaarde Seele: de combinatie van hypermoderne techniek en innovatieve ontginningsmethodes voor een verbeterd debiet in steeds complexere opslagplaatsen vormt de kwaliteit, waarop Wintershall met succes voortborduurt. Dat zou van Wintershall in de wereldwijde wedloop om de ressources een begeerd partner maken. Ook in de toekomst zullen we alles op alles zetten, om zelf nieuwe aantrekkelijke velden op te sporen, die groei mogelijk maken en de activiteiten in onze speerpuntregio s verder uit te breiden, verklaarde Seele. Voor de opsporing van nieuwe aardolie- en aardgasopslagplaatsen werden in 2009 in totaal 29 (2008: 16) exploratie- en uitbreidingsboringen afgerond. Bij 17 (2008: 5) boringen stuitte Wintershall op nieuwe bronnen, waarvan vier in Noorwegen, zes in de zuidelijke Noordzee (Nederland, UK, Denemarken) alsook twee in Argentinië, drie in Duitsland en twee in Noord-Afrika. Ook in 2010 wil Wintershall de opsporing van nieuwe opslagplaatsen in haar speerpuntregio s verder intensiveren en de komende jaren vaart zetten achter de ontwikkeling van de reeds ontdekte opslagplaatsen in met name de Noordzee resp. Noorwegen. Exploratie en productie wereldwijd versterkt De activiteiten in Rusland hebben ook in 2009 in belangrijke mate bijgedragen aan het zakelijke succes van Wintershall. De stijging van de totale productie met vier procent in het afgelopen jaar is vooral te danken aan de Duits-Russische samenwerking in West-Siberië. In het veld Yuzhno Russkoje, waaraan Wintershall via Severneftegazprom beschikt over een aandeel van 35 procent, hebben we vroeger dan gepland al midden vorig jaar de plateauwinning bereikt. Alle 142 productieboringen zijn in bedrijf, vertelde Seele. Ook het tweede project, de ontginning van een deelgebied van de diepgelegen Achimov-horizont van het Urengoiveld, waarin we een aandeel van 50 procent hebben, verloopt succesvol: alle zes geplande pilotboringen in de moeilijk ontginbare opslagplaats bij Nowy Urengoi zijn succesvol aan de gang. Naast de uitbreiding van de ontginning in Rusland konden in 2009 vooral de activiteiten in Noorwegen worden versterkt. De opening van het hoofdkantoor van Wintershall Norge in Stavanger is een verdere stap bij de implementatie van de Wintershall-strategie om uit te groeien tot een van de belangrijkste bedrijfsleiders op het Noorse continentaal plat. Op grond van de grote olie- en gasvelden en de bestaande verbinding met de West- Europese markten is Noorwegen naast Rusland de belangrijkste leverancier van Europa, lichtte Seele toe. Veel eerder dan gepland is in de Nederlandse Noordzee het platform E18- A begonnen met produceren. De appraisalboring Ravn-3 in het westelijke deel van de Deense Noordzee heeft het voorkomen van olie aangetoond. Om de efficiëntie bij het beheer van de activiteiten in het zuidelijke deel van de Noordzee verder te verbeteren, controleert Wintershall 19 van haar 26 offshore-platforms in de zuidelijke Noordzee centraal vanaf het land via een van de modernste radiocontrolesystemen ter wereld. Naast de olieen gaswinning in de Noordzee investeert Wintershall ook in de binnenlandse productie in Duitsland. Voor de innovatieve methode bij de winning van aardolie in Emlichheim in Nedersaksen werd Wintershall in maart 2009 onderscheiden door het initiatief Deutschland Land der Page 2 of 6

Ideen (Duitsland Land der ideeën). Met behulp van de stoominjectietechniek wordt hier bijzonder taaie olie gewonnen. In Argentinië is Wintershall Energía S.A, een 100-procentdochtermaatschappij van Wintershall, betrokken bij 15 olie- en gasvelden en met een productie van ongeveer 25 miljoen vaten olie-equivalent per jaar een van de grootste aardgasproducenten van het land. Ook de activiteiten in Argentinië werden verder uitgebreid: in 2009 ondertekenden Wintershall Energía en hun partners met de provinciale regering van Neuquén al een overeenkomst over de licentieverlenging van de concessies Aguada Pichana en San Roque in het Neuquén-Bekken met 10 jaar tot 2027. Momenteel worden de eerste horizontale productieboringen voor de Tight Gas-ontwikkeling van het veld Aguada Pichana Central-West uitgevoerd. Sinds maart 2010 participeert Wintershall in twee exploratieblokken in het zuiden van Chili. De beide blokken strekken zich uit over in totaal 12.000 vierkante kilometer in de buurt van het zuidelijkste aardgaswinningsplatform ter wereld, dat Wintershall voor de kust van Vuurland samen met het Franse TOTAL en PanAmerican Energy (PAE) exploiteert. In Libië, waar Wintershall sinds 1958 aardolie produceert, werden de exploratieactiviteiten uitgebreid naar het zuiden van Libië in het Kufra- Bekken. Hier zoekt Wintershall naar nieuwe olie- en gasopslagplaatsen. Onshore werd de uitbreiding van de bestaande olievelden voortgezet en met de ontwikkeling van nieuwe olievondsten begonnen. Ook op het Arabisch Schiereiland is Wintershall is Wintershall versterkt actief: in Qatar staat in 2010 de eerste exploratieboring in de Khuff-formatie van het blok 4N gepland. Dit blok ligt in de directe nabijheid van het zogeheten North Field, het grootste aardgasveld ter wereld. Daarnaast opende Wintershall een eigen vertegenwoordiging in Abu Dhabi. Productiehoeveelheden duidelijk gestegen Wintershall is er in 2009 in geslaagd, met in totaal 136 miljoen vaten olieequivalent ten opzichte van het hoge niveau van 2008 4 procent meer aardolie en aardgas te produceren. Hoewel de aardolie- en condensaatwinning ten opzichte van 2008 met 12 procent daalde tot 6,8 (2008:7,7) miljoen ton, werd de aardgaswinning in 2009 met 18 procent verhoogd tot 13,6 (2008: 11,6) miljard kubieke meter. Lagere OPEC-quota en de natuurlijke windaling bij oudere velden leiden bij olie tot teruglopende hoeveelheden. De hogere aardgasproductie is terug te voeren op het eerder dan geplande bereiken van de plateauwinning in het veld Yuzhno Russkoje. De rekenkundige totale reikwijdte van de reserves, met betrekking tot het aandeel van Wintershall in de productie van 2009 en tot de reserves aan het einde van het jaar, bedraagt ongeveer 10 jaar. Omwille van contractuele redenen zijn in deze hoeveelheden geen reserves uit het Achimgaz-project opgenomen. Aardgasafzet groeit tegen de trend in In het tweede werkveld van Wintershall, de aardgashandel, heeft de grootste Duits-Russische gemeenschappelijke onderneming WINGAS zijn Page 3 of 6

positie op de Duitse en ook de Europese aardgasmarkt weten te handhaven en dat ondanks de cyclische daling van de energiebehoefte. Vooral de activiteiten in het buitenland en de handel aan de spotmarkten werden versterkt. De hieruit voortvloeiende groeiende hoeveelheden wisten de lichte afzetdaling in Duitsland bijna helemaal te compenseren: WINGAS slaagde er zelfs in, haar afzet licht te verhogen tot 300,1 (2008: 298,4) miljard kilowattuur en bereikte daarmee opnieuw het recordniveau van 2008. De totale afzet van alle drie met Gazprom bedreven joint venture-maatschappijen (WINGAS, WIEH en WIEE) daalde in 2009 in totaal slechts licht met ongeveer zeven procent tot 387,7 (2008: 417,0) miljard) kilowattuur. Vooral de afzetmarkten in Roemenië en Bulgarije werden door de economische en financiële crisis sterk getroffen. In Duitsland wist WINGAS in 2009 overeenkomsten te sluiten met herdistributeurs, grootverbruikers, gemeentebedrijven en industriële afnemers. Er werden 15 nieuwe klanten geworven, 16 bestaande overeenkomsten verlengd en extra hoeveelheden overeengekomen. WINGAS zet haar succeskoers ook als Europees energiebedrijf met succes voort. Met name in België en Groot-Brittannië konden nieuwe klanten worden binnengehaald en steeg de afzet verder. In België heeft WINGAS de eerste klanten in het segment herdistributeurs binnengehaald en is goed op weg naar een marktaandeel van 10 procent. En WINGAS levert aan de eerste klanten in Nederland. Ook in Frankrijk, Denemarken en de Tsjechische Republiek konden de activiteiten worden uitgebreid. Ongeveer 10 procent van de afzet behaalde WINGAS met maatschappijen uit de BASF-groep. Wintershall houdt vast aan uitbreiding infrastructuur Ondanks de moeilijke omstandigheden houdt Wintershall vast aan haar investeringsprojecten. Met de bouw van de Nord-Stream-pipeline van Rusland door de Oostzee naar de Duitse kust en de hierop aangesloten onshore- projecten die in april moet gaan beginnen, wordt de koppeling van de infrastructuur aanzienlijk verbeterd. Het Nord-Stream-project zal door het extra transport van aardgas naar Europa het transitrisico terugbrengen en de verzorgingszekerheid duurzaam verbeteren. Nordstream AG, waarin Wintershall met 20 procent participeert, heeft de voorbereidingen voor de aanleg van de pipeline verder gestimuleerd en intussen in alle door de pijpleiding betroffen aangrenzende landen Denemarken, Zweden, Rusland, Duitsland en Finland de vereiste vergunningprocedures afgerond. Na de afronding van de bestemmingsplanprocedure in het zuidelijke deel van Brandenburg zijn nu de vergunningen in de deelstaten Mecklenburg- Vorpommeren, Brandenburg en Saksen voor de verbindingsleiding OPAL aanwezig. De bouw van de OPAL is in de deelstaten Saksen en Mecklenburg-Voorpommeren al in de nazomer van 2009 van start gegaan. Op bijna 190 kilometer leidingentraject is de humus al afgevoerd, meer dan 50 kilometer buizen gelast en meer dan 30 kilometer pijpleiding al aangelegd. Intussen wordt ook in Brandenburg gebouwd. De tweede verbindingsleiding met de Nord Stream, de zogeheten NEL, die van Mecklenburg-Voorpommeren naar Nedersaksen loopt, bevindt zich momenteel in de bestemmingsplanprocedure. Vorig jaar investeerden WINGAS en haar dochterondernemingen ongeveer 300 miljoen euro in de Page 4 of 6

uitbreiding van pipelines en opslagplaatsen. In 2010 zal dit al bijna 600 miljoen euro zijn. De groeistrategie van de aardgashandel wordt aangevuld door de opbouw van extra opslagcapaciteiten. Terwijl de aardgasopslagplaats Saltfleetby in Groot-Brittannië zich nog in de vergunningsfase bevindt, zijn in Jemgum in Noord-Duitsland de eerste boringen voor de nieuwe caverneopslag van start gegaan. WINGAS werkt bij de lopende plannings- en vergunningsprocedure samen met de EWE Aktiengesellschaft (Oldenburg). EWE en WINGAS willen in de komende jaren in totaal 33 cavernes in de zoutlaag van Jemgum aanleggen. De opslagplaats Haidach in Oostenrijk bevindt zich reeds in de tweede uitbreidingsfase. Vanaf 2011 moet de door de Oostenrijkse RAG geëxploiteerde opslagplaats dan 2,4 miljard kubieke meter aardgas kunnen opslaan. Olieprijs stabiliseert zich Na een bewogen 2008 met een historisch hoogtepunt van de prijs voor ruwe olie in juli van meer dan 140 US-Dollar per vat (159 liter), stortte de vraag in, waarna de prijs voor ruwe olie drastisch daalde tot onder 40-US- Doller per vat. Intussen is de gemiddelde notering voor de ruwe oliesoort Brent, die als referentiekader dient, binnen een bandbreedte van 70 tot 80 Dollar per vat gestabiliseerd. Het jaargemiddelde voor 2009 lag met een notering van ongeveer 62 US-Dollar per vat echter 36 US-Dollar/vat resp. 37 procent onder de door het recordhoogtepunt beïnvloede referentiewaarde uit het vorig jaar. Door het herstel van de US-Dollar ten opzichte van de euro was er op eurobasis slechts sprake van een daling met 22 euro per vat resp. 33 procent tot ongeveer 44 euro/vat. Omdat de verkoopprijzen voor aardgas op grond van contractuele verplichtingen pas maanden later het verloop van de olieprijs volgen, profiteerde de aardgashandel in het eerste halfjaar van 2009 nog van de hooggenoteerde olieprijzen van midden 2008. Daardoor bleven de effecten van het duidelijke prijsverval aan de spotmarkten in het tweede halfjaar alsmede de lagere afzet grotendeels beperkt. Resultaten dalen afhankelijk van de olieprijs Op grond van de sterke prijsdaling liep de netto-omzet van de Wintershall- Groep met 3,089 miljard euro (-21,4 procent) 2 ten opzichte van het recordjaar 2008 terug tot 11,356 miljard (2008: 14,445) miljard euro. Daarvan kwam 3,847 (2008: 5,308) miljard euro voor rekening van de sector exploratie en productie (-27,5 procent). De netto-omzet (omzet excl. aardgasbelasting) met derden in de sector aardgashandel bedroeg 7,509 (2008: 9,137) miljard euro. (-17,8 procent). Het resultaat van de bedrijfsactiviteiten daalde met 1,555 miljard euro (- 40,5 procent) tot 2,289 (2008: 3,844) miljard euro.1,781 (2008: 3,319) miljard euro 3 uit het resultaat van de bedrijfsactiviteiten (-43,6 procent) 2 Cijfers komen overeen met het segment Oil & Gas van de BASF-groep. 3 Voor 2009 is hierin 870 miljoen euro (2008: 1.851 miljoen euro) aan opbrengstbelasting op oliewinning in Noord-Afrika die niet in rekening kan worden gebracht, opgenomen. Deze wordt als opbrengstbelasting in de balans vermeld. Met de Libische Staatsoliemaatschappij Page 5 of 6

kwam daarbij voor rekening van de sector exploratie en productie. Deze daling werd bij de aardgasactiviteiten door de vertraagde aanpassing van de verkoopopbrengsten op de olieprijsontwikkeling (Time-Lag-Effect) in het eerste halfjaar teruggebracht. 508 (2008: 525) miljoen euro kwam voor rekening van de sector aardgashandel (-3,2 procent). Vooruitzichten Op grond van de wereldwijde economische ontwikkelingen gaat de BASFdochter Wintershall er voor het jaar 2010 vanuit, dat de olieprijs zich in vergelijking met de gemiddelde notering van het vorig jaar op een hoger niveau zal stabiliseren. Aan de planningen ligt een olieprijs van 75 US- Dollar per vat en een wisselkoers ter hoogte van 1,40 US-Dollar per euro als jaargemiddelde voor 2010 ten grondslag. In lijn hiermee rekent de onderneming op een stabilisatie op hoog niveau. Ondanks de huidige uitdagende situatie op de Europese aardgasmarkt zullen we de korte termijn plannen en de toekomstige strategische projecten met veel inzet en een groot persoonlijk engagement realiseren en onze groeidoelstellingen consequent nastreven, aldus de bestuursvoorzitter van Wintershall. Toekomstgerichte uitspraken en prognoses Dit bericht bevat toekomstgerichte uitspraken, die gebaseerd zijn op huidige verwachtingen, vermoedens en prognoses van de directie almede de momenteel beschikbare informatie. De toekomstgerichte uitspraken mogen niet verstaan worden als garanties voor de hierin genoemde toekomstige ontwikkelingen en resultaten. De toekomstige ontwikkelingen en resultaten zijn veeleer afhankelijk van een groot aantal factoren, ze gaan gepaard met diverse risico s en onzekerheden en berusten op aannames, die mogelijkerwijs niet blijken te kloppen. Wij aanvaarden geen enkele verplichting om de in dit bericht gedane toekomstgerichte uitspraken te actualiseren. Wintershall Holding GmbH met vestiging in Kassel is een 100 procentdochtermaatschappij van BASF in Ludwigshafen en al meer dan 75 jaar actief in het opsporen en winnen van aardolie en aardgas. Wintershall concentreert zich bewust op geselecteerde zwaartepuntregio s, waarin de onderneming beschikt over een hoge mate aan regionale en technologische expertise. Dit zijn Europa, Noord-Afrika, Zuid-Amerika, Rusland en het gebied rondom de Kaspische Zee. Het bedrijf is tegenwoordig de grootste aardolie- en aardgasproducent met vestiging in Duitsland en met de dochterondernemingen WINGAS en WINGAS TRANSPORT ook een belangrijke aardgasleverancier op de Duitse en Europese markt. Wintershall. Shaping the future. Meer informatie, achtergronden en fotomateriaal rondom het jaarlijkse persgesprek zijn te vinden op www.wintershall.com. wordt momenteel nog onderhandeld over een aanpassing van de bestaande concessieovereenkomsten in Exploration and Production Sharing Agreements (EPSA). Page 6 of 6