Preventief werken rond schulden Studiedag Vlaams Centrum Schuldbemiddeling Drongen, 24 november 2011 Totaalproject schuldpreventie OCMW Zottegem Jeanine Bellens Coördinator Lokaal Sociaal Beleid Karen Schoenmaekers Hoofd Sociale Dienst 1
Totaalproject schuldpreventie Aanleiding Preventie schuldenproblematiek Kern schuldpreventieproject Modules Kinderen en schulden Jongeren en schulden Volwassenen en schulden Conclusie 24 november 2011 OCMW Zottegem 3 Aanleiding Vertrekkend vanuit de praktijkervaring van schuldhulpverlening komen we tot volgende vaststellingen: steeds meer gezinnen kampen met een zware schuldenlast financiële problemen kunnen iedereen overkomen voorkomen is altijd beter dan genezen! schuldpreventie is een beleidsprioriteit 24 november 2011 OCMW Zottegem 4 2
Preventie schuldenproblematiek Wij geloven in preventie en in een gerichte aanpak naar zowel kinderen, jongeren als volwassenen Kleine geldproblemen hoeven niet automatisch te leiden tot hoge schulden mits we vroegtijdig actief zijn ( gerichte informatie te verstrekken of hulp te bieden) 24 november 2011 OCMW Zottegem 5 Kern totaalproject schuldpreventie : modules Kinderen in het basisonderwijs Geldweg, themakoffer omgaan met geld Jongeren in het secundair onderwijs Target in Pocketgame, educatief theater Jongeren OCMW-raad Volwassenen nazorg als preventie Ik tel mee!, vormingspakket i.s.m. Centrum voor Basiseducatie Zuid-Oost-Vlaanderen Budgetvriendelijke koken, vormingspakket i.s.m. Vormingsplus 24 november 2011 OCMW Zottegem 6 3
Kinderen en schulden GELDWEG, themakoffer omgaan met geld ( zie PP) Wat? Bordspel Doelgroep? Leerlingen basisonderwijs, 1 ste tot 6 de leerjaar Doelstelling? Kinderen spelenderwijs, sociaal vaardiger maken in het omgaan met geld 24 november 2011 OCMW Zottegem 7 Jongeren en schulden Twee modules voor secundair onderwijs: «Target in Pocket Game» toneelvoorstelling Jongeren OCMW-raad 24 november 2011 OCMW Zottegem 8 4
Jongeren en schulden Target in Pocket Game Aangegeven vanuit scholenoverleg (ZOHEOO) dat weinig materiaal beschikbaar is voor tweede graad secundair onderwijs Wat? Educatieve toneelvoorstelling op maat Doelgroep? Scholieren tweede graad secundair onderwijs Doelstelling? Omgaan met zakgeld, gevaren van reclame en gevaren van gokken in het algemeen, via internet in het bijzonder 24 november 2011 OCMW Zottegem 9 Jongeren en schulden Target in Pocket Game Inhoud? Diverse thema s Game- en gokverslaving Schuldpreventie Steaming Cyberpesten Partner? Paco Producties (auteur = Paul Coppens en regie = Ronny Waterschoot) 24 november 2011 OCMW Zottegem 10 5
Jongeren en schulden Target in Pocket Game Resultaat? Jaarlijks biedt het OCMW de Zottegemse secundaire scholen twee schoolvoorstellingen aan van Target in Pocket Game Voorstelling is opgenomen in het preventieproject naar jongeren toe «In Balans» van het VCS Zottegemse leerkrachten en CLB s ontwikkelden een leraren- en leerlingenbrochure (wie de voorstelling boekt kan bij het VCS de werkmappen aanvragen) 24 november 2011 OCMW Zottegem 11 Jongeren en schulden Jongeren OCMW-raad Aangegeven vanuit de Zottegemse scholen dat leerkrachten en directies het belangrijk vinden dat leerlingen de werking van een OCMW leren kennen en kennismaken met de aangeboden dienstverlening Voorstel Jongeren OCMW-raad gepresenteerd op het scholenoverleg ZOHEOO Aanbod Jongeren OCMW-raad past binnen het kader van het lessenpakket opvoeden tot burgerzin, algemene en sociale vorming. 24 november 2011 OCMW Zottegem 12 6
Jongeren en schulden Jongeren OCMW-raad Vooraf? Voorbereidend overleg met maatschappelijk werkers en leerkracht/directie Keuze van thema( s) die dieper worden uitgewerkt (algemene dienstverlening, tewerkstelling, energie, ) door de school Leerkracht bereidt de komst van de maatschappelijk werker in de klas voor 24 november 2011 OCMW Zottegem 13 Jongeren en schulden Jongeren OCMW-raad Timing? Maximum twee weken na de inleidende les vindt de Jongeren OCMW-raad plaats Verloop? Inleiding OCMW-voorzitter verloop van de raad Werkmap: case, algemene info, folder en diploma Case toegelicht door maatschappelijk werker Analyse van de case Open discussie rond maatschappelijke uitdagingen 24 november 2011 OCMW Zottegem 14 7
Jongeren en schulden Jongeren OCMW-raad Case? 24 november 2011 OCMW Zottegem 15 Jongeren en schulden Jongeren OCMW-raad Diploma? 24 november 2011 OCMW Zottegem 16 8
Jongeren en schulden Jongeren OCMW-raad Toekomst? Jaarlijks op scholenoverleg ZOHEOO Definitief inbedden in jaarplanning van de sociale dienst 24 november 2011 OCMW Zottegem 17 Volwassenen en schulden IK tel mee! Zoektocht naar groepswerking - aanvullende methodiek in begeleiding van cliënten in schuldhulpverlening Wat? Vormingspakket Doelgroep? Cliënten in financiële begeleiding (BB) Doelstellingen? 1. Een laagdrempelige, interactieve groepsvorming aanbieden 2. Samen met de cliënt een weg afleggen waardoor de bewustwording groeit van de eigen levenswijze van de cliënt in het verleden en het heden 3. Handvaten uitwerken om problemen in de toekomst te vermijden 24 november 2011 OCMW Zottegem 18 9
Volwassenen en schulden IK tel mee! Doelstellingen? 4. Ontwikkelen van vaardigheden om met een beperkt budget te leren omgaan 5. Op een gedifferentieerde wijze werken aan het terug zelf in handen nemen van het eigen budget voor zover de cliënt daar klaar voor is Frequentie bijeenkomsten? Begrensd tot 5 bijeenkomsten overzichtelijk en haalbaar houden 24 november 2011 OCMW Zottegem 19 Volwassenen en schulden IK tel mee! Inhoud? Thema s 1. Leren budgetteren 2. Pas op voor reclame 3. Krediet: nee bedankt! 4. Goedkoop en lekker 5. Energietips 6. IK tel mee! Partner? Centrum voor Basiseducatie Zuid- Oost-Vlaanderen 24 november 2011 OCMW Zottegem 20 10
Volwassenen en schulden IK tel mee! Aanpak? Warm maken van kandidaten door positief benoemen van de cliënt en zijn mogelijkheden Individueel aanspreken Baseren op de vertrouwensrelatie tussen cliënt en maatschappelijk werker Infomoment houden waar doelstelling, methodiek en inhoud van het project worden toegelicht Kennismakingsmoment vormt voedingsbodem voor het volgen van het vormingspakket Vast inschrijvingen engagement Constante opvolging bij afwezigheid Diploma uitreiking 24 november 2011 OCMW Zottegem 21 Volwassenen en schulden Diploma «IK tel mee!» 24 november 2011 OCMW Zottegem 22 11
Volwassenen en schulden IK tel mee! Resultaten? Verhoogde zelfredzaamheid Wegvallen van schaamte door de versterkende groepswerking Vermijden van herval Meer inzicht in de eigen problematiek in het verleden en in de toekomst Gebruiken van de aangereikte handvatten in het dagelijkse leven 24 november 2011 OCMW Zottegem 23 Volwassenen en schulden IK tel mee! Evaluatie? 1. Door cliënten: aanzien als meerwaarde staan niet alleen in hun situatie sterk groepsgevoel doel om terug vroeg op te staan hadden iets te vertellen werd naar hun mening geluisterd vraag naar vervolg 24 november 2011 OCMW Zottegem 24 12
Volwassenen en schulden IK tel mee! Evaluatie 2. Door CBE: sterk groepsgevoel sterke motivatie van de cursisten veel ervaringen uitgewisseld 3. Door MW ers: cliënt nog beter kennen en begrijpen in zijn leefsituatie belangrijke tijdsinvestering in kader van aanpak individuele begeleiding van cliënten versterkt vertrouwensrelatie met cliënt groepswerking helpt vooroordelen en evidenties doorbreken bij cliënten 24 november 2011 OCMW Zottegem 25 Volwassenen en schulden IK tel mee! Toekomst? Komen tot een optimale nazorgformule Proefproject in het kader van het onderzoeksproject Onderbescherming in Zuid-Oost- Vlaanderen van Samenlevingsopbouw Oost- Vlaanderen i.s.m. HIVA Leuven: opbellen van OCMW cliënten 24 november 2011 OCMW Zottegem 26 13
Conclusie Dynamisch project gericht naar een brede doelgroep Preventieve gerichte aanpak van schulden Laagdrempelig opgevat Ontwikkeld vanuit de praktijkervaring van maatschappelijk werkers Continue proces 24 november 2011 OCMW Zottegem 27 Vragen 24 november 2011 OCMW Zottegem 28 14