De paradox van snelle gebiedsontwikkeling en rigide milieunormen Ferry Koopmans Tony Kessen ZOETERMEER - MOOK - GRONINGEN - ROERMOND - DÜSSELDORF - DORTMUND - BERLIJN PARIJS - LYON - LONDEN - LEUVEN - SEVILLA INGENIEUZE ADVISEURS
Gebiedsontwikkeling Langdurig proces Formele fase ligt vast Informele fase onbepaald Vinden van balans Ontwerp Programma Grondexploitatie Draagvlak Omgevingsaspecten 2
Omgevingsbepalingen Cultuurhistorie Bodem Flora & Fauna M.e.r. Geluid Luchtkwaliteit Veiligheid Etc. Rechter kan toetsen op alle factoren Voorbereiding in teken van omgevingsnormen Tegenstanders gaan in beroep Geluid en luchtkwaliteit berucht... 3
Gebiedsontwikkeling Complex of gewoon ingewikkeld? 4
Gebiedsontwikkeling Veel invloedsfactoren De tijd maakt veel goed? Quod Non! Afbreukrisico is groot! 5
Risico's Planvorming Raad van State proof Juridificatie van het planvormingsproces! Schieten op bewegend doel: Ook buitenwettelijke aspekten! Geluidhinder vs. Lichthinder Goede ruimtelijke ordening... 6
Regime Wet Geluidhinder Voorkeursgrenswaarde Hogere waarde Maximaal binnen 50 db(a) (art. 44) 55 db(a) (art. 45) 35 db(a) 7
Grenswaarden omgevingszone E4, Richtlijn van de NSVV. Parameter Verlichtingssterkte Ev op de gevel Lichtsterkte I van elk armatuur Gem. lum. gevel Dag/avo nacht 25 lux 5 lux 25.000 cd 2.500 cd 25 cd/m2 25 cd/m2 8
Snellere gebiedsontwikkeling Risico regel reflex Schuldvermijding bij overheid Schipholbrand, Vuurwerkramp Enschede Hart- en vaatziekten 46.000 Kanker Ziekten ademhalingsstelsel 2.000 Verkeersongevallen 185 Val op/van trappen Kanstabel... Geweldpleging 62 Val uit/tegen bed Stikken in voedsel 30 Brand in een gebouw 13 Luchtvaartongelukken Extreme natuurlijke hitte of koude Verdrinking Kledingbrand Vuurwerk Val uit een boom 0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500 9
Gebiedsontwikkeling Complex: veel normen en dus veel onderzoek Harde normen! Rigide beoordeling Complexiteit vs. restrictiviteit Zelfs de deskundigen bij de overheid weten het niet meer! 10
Vernieuwing omgevingsrecht 11
Vernieuwing omgevingsrecht Hoge onderzoekslasten Stroperig Geen ruimte voor gebiedsgerichte afweging Besluitvorming moet: sneller, beter, goedkoper, transparanter 12
Omgevingswet Niet meer dan Europees verplicht Regels voor gedegen verkenningsfase, versobering procedurele vereisten voorbereidingsprocedures Flexibeler geen overbodige regels (in Wro, Wm) decentraal, gebiedsgerichte normuitruil Doelmatig onderzoek harmoniseren, integreren, versoberen 13
Omgevingswet Eén samenhangende wet die ontwikkelingen stimuleert en de kwaliteit van de leefomgeving waarborgt Integratie van wetten Wro, Wabo, Wgh, Chw, Nbw, Ffw, Waterwet, Wm Eenvoudiger en beter (en duidelijker en sneller) Bestemmingsplan verdwijnt, omgevingsverordening ervoor terug 14
Sneller? Integraler betekent nog niet sneller Rigide normen bepalen de snelheid Uitruil van belangen biedt mogelijk soelaas Hogere normen? Opvulling Inflexibel Geluid vs. inbreidingsmogelijkheid Kosten vs. baten van verbetering Goede ruimtelijke ordening Meer flexibiliteit om aan normen te voldoen! Chw grotere onzekerheid Gemeente met 2 petten? Rechtsongelijkheid? 15
Kansrijke mogelijkheden Maxima tot standaardnorm verheffen Normen op termijn haalbaar stellen Uitruil van belangen Verruimen normen Goede voorbereiding, geen verrassingen Organisch ontwikkelen 16
Trends in gebiedsontwikkeling Integrale gebiedsontwikkelingen zijn vastgelopen programma, financiën, procedures, starre regels de locaties worden milieutechnisch moeilijker Het wordt kleinschaliger, minder gepland, meer gefaseerd en meer vraaggestuurd (eindgebruikers): Organische gebiedsontwikkeling 17
18
Organische gebiedsontwikkeling Behoefte aan globaal en flexibel bestemmingsplan, maar dit kan niet altijd: eindbeeld soms volledig onduidelijk incompatibele grondgebruiksfuncties uitvoerbaar binnen 10 jaar kostenverhaal (grondexploitatie) moet verzekerd zijn milieu-impact moeilijk inzichtelijk als bp erg globaal gemeenten willen eindbeeld, durven niet los te laten draagvlak: omwonenden willen duidelijkheid 19
Praktijkvoorbeeld Noordkade-terrein in Veghel (NB) Sinds 1915 in gebruik geweest als mengvoerderfabriek In 2008 zijn de bedrijfsactiviteiten hier gestaakt Omvang ca. 9,8 ha Transformatie beoogd naar nieuwe functies 20
Visie Veghel-Centrum 2030 Tweede centrum Eerste centrum 2009/2010 2 polen-model: 2 complementaire centrumlocaties Bedrijvigheid, vermaak & onderwijs 21
Masterplan Het Tweede Centrum Oktober 2010 Masterplan van Pi de Bruijn (ArchitectenCie) Globaal eindbeeld voor 2035, géén blauwdruk 22
De uitdagingen (1) Programma en financiën Eindbeeld is ver weg en onzeker (stip aan de horizon) Fasering van de ontwikkeling en tijdelijke functies Investeren in de basisstructuur van het gebied Verleiden van eerste dragers van het gebied Draagvlak creëren, ook in het eerste centrum Veelvoud aan procedures Ruimtelijk, milieu, bouw 23
De uitdagingen (2) Cultuurhistorie Verkeer en parkeren Nieuwe functies, meer verkeer? Natuur Rijksmonument Vleermuizen Milieu Geluid, externe veiligheid, geur, bodemkwaliteit 24
De kansen (1) Creëren van de juiste randvoorwaarden Plangebied met karakter (genius loci) en faciliteiten Zorgvuldige voorbereiding Alle uitdagingen goed in beeld Milieuproblematiek duidelijk, complex maar oplosbaar Snel kunnen inspelen op nieuwe gebruikers Korte voorbereiding, snelle procedures 25
De kansen (2) Project is aangemeld voor de Crisis- en Herstelwet Meer experimenteerruimte en (tijdelijke) milieuruimte 26
De kansen (3) Continu werken aan vertrouwen en draagvlak Communicatie Enthousiasme en trots Duidelijke meerwaarde voor de gemeenschap Alle neuzen dezelfde kant op Tastbaar resultaat: EV-contour verplaatst met behulp van het buurbedrijf 27
De stand van zaken (1) Rijksmonument gerestaureerd, eyecatcher Pioniers maken het gebied levendig Kleine bedrijfjes, museum, Bouwdorp, festival 28
De stand van zaken (2) Eerste grote dragers up-and-running Bioscoop (4 zalen, 480 stoelen) in oktober gestart Cultuurcluster (muziekschool, jongerencentrum, beursgebouw) wordt voorbereid 29
De stand van zaken (3) De toekomst: plannen genoeg voor verdere invulling gebied! theater poppodium restaurant hotel foodcluster urban farming 30
Stellingen Gemeenten zullen niet in staat zijn om met flexibele normen te werken. Organische gebiedsontwikkeling vraagt minder euro's maar meer vertrouwen. Vliegtuigen zijn ingewikkeld, gebiedsontwikkeling is mayonaise. 31