Inleiding Voor u ligt een akkoord tussen de gemeenteraadsfracties van SAM Littenseradiel en de FNP. Dit akkoord is het resultaat van een aantal besprekingen tussen deze fracties, waarbij de programma s van deze partijen het uitgangspunt hebben gevormd. Daarnaast zijn afspraken gemaakt met betrekking tot afstemming en samenwerking. De komende jaren werken raad en college samen aan de voorbereiding op de herindeling in 2018. Doel van het stuk is het op hoofdlijnen beschrijven van een aantal uitgangspunten dat voor een college van beide partijen de basis zal vormen voor het schrijven van een uitgewerkt,breed gedragen collegeprogramma met een concreet tijdpad. De tekst is onderverdeeld in een drietal onderdelen. Het eerste deel beschrijft visie,organisatie en herindeling. Daarop volgt de paragraafdecentralisaties, werk, onderwijs en leefbaarheid en de paragraaf ruimtelijke ordening, landbouw, landschap,economie en milieu. 1. Bestuur, organisatie en herindeling Visie De volgende uitgangspunten staan centraal. - De leefbaarheid en het woonklimaat van de dorpen zijn belangrijke criteria waaraan beleid getoetst wordt. Van groot belang daarbij zijn kleinschaligheid en eigenheid. It Frysk is daarvan een drager bij uitstek en zal in de komende collegeperiode de nodige aandacht krijgen. Het gebruik van het Fries zal worden versterkt. - Zaken als duurzaamheid, zorgvuldig omgaan met energie en de landbouw zijn belangrijke onderdelen. Maar ook wonen, werk, zorg en welzijn verdienen ruim aandacht - Als het gaat om belangrijke onderwerpen gaan we door met het tijdig en actief betrekken van de burgers bij de beleidsvorming. Betrokkenheid is immers essentieel voor het leven in de dorpen. Goede en open communicatie is daarbij noodzakelijk, ook als het gaat om de kleinere dagelijkse contacten tussen gemeente en burger en gemeente en dorpsbelangen, contacten die in de komende vierjaar zullen worden geïntensiveerd. - Ieder levert naar vermogen een bijdrage aan de samenleving. Herindeling - Tijdens de bijeenkomsten, die zijn gehouden in de voorbereiding op de herindelingsdiscussie afgelopen jaar, zijn waarden genoemd die moeten worden meegenomen in de overgang naar de nieuwe gemeenten. De coalitie vindt dat dit op een goede en zorgvuldige manier moet gebeuren, allereerst voor de inwoners van Littenseradiel. Ook moeten materiële en immateriële zaken worden geborgd. - Het proces rond de herindeling is een van de belangrijkste zaken de komende vier jaar. Daarin moeten raad en college goed samenwerken. Samenwerking - Samenwerking met andere gemeenten en instanties is noodzakelijk en wenselijk. Bestaande samenwerkingsverbanden moeten worden voortgezet en desgewenst uitgebreid. Waar nodig gaat de gemeente nieuwe samenwerkingsverbanden aan. 1
Ambtelijke organisatie - Uitgangspunt is investeren in een kwalitatief goede en efficiënte ambtelijke organisatie. Daarnaast moet er voor worden gezorgd dat de medewerkers zo snel als mogelijk duidelijkheid krijgen over hun toekomst. Aandacht voor personeelsbeleid blijft een speerpunt. Bezuinigingen - Bij bezuinigingen is het uitgangspunt dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. - Op basis van de inzichten van dit moment kunnen we ervan uitgaan dat de uitkeringen uit het gemeentefonds de komende jaren teruglopen. Daarnaast is er de decentralisatie van taken, welke niet gepaard gaat met voldoende budget. Raad en college dienen hierover goed met elkaar in gesprek te gaan, zoals bijvoorbeeld is gedaan op gebied van het onderhoud van de wegen. Handhaving - De komende vier jaar moet de prioriteit liggen bij het actief handhaven van regels en voorwaarden. 2. Welzijn, decentralisaties, onderwijs en leefbaarheid Onderwijs - De coalitie hecht grote waarde aan het zo veel als mogelijk in stand houden van de kleine scholen. Deze zijn belangrijk voor de leefbaarheid van de dorpen. Een en ander is wel afhankelijk van landelijk beleid. Kwaliteit van het onderwijs moet echter leidend zijn. Bij eventuele opheffing van scholen en leegstand van lokalen wordt het accommodatieplan betrokken. Aandacht voor de veiligheid van schoolkinderen vindt de coalitie belangrijk. - Regelmatig overleg met onderwijsinstelling Gearhing blijft nodig, ook nu de gemeente een andere rol heeft. - Samenwerking tussen peuterspeelzalen, kinderopvang en basisscholen zal worden gestimuleerd. - Onderricht in kunst, muziek en cultuur is belangrijk. Bestaand beleid hierin moet zoveel als mogelijk worden voortgezet. - De drietalige school is een belangrijke ontwikkeling. De Friese taal is in dit concept,naast Nederlands en Engels, een van de talen. Het college stimuleert de mogelijkheden voor de realisering hiervan. - Scholen worden gestimuleerd om het schooldiploma Frysk in te voeren. - Aandacht is er voor laaggeletterdheid, ook bij ouderen. Welzijn, sociale zaken en gezondheid - De komende veranderingen op gebied van zorg, welzijn, werk en inkomen hebben grote impact op de gemeente en de gemeentelijke organisatie. Hierbij werkt Littenseradiel samen met gemeente Súd West Fryslân o.a. bij het inrichten van gebiedsgerichte teams. De gemeente heeft hierin echter ook een eigen verantwoordelijkheid, vooral waar het gaat om de uitvoering dicht bij de mensen. De primaire zorg moet zo veel mogelijk worden behouden inde WMO, ondanks de bezuinigingen. De veranderingen vragen een andere kijk op werk, zorg en welzijn. De coalitie hecht eraan initiatieven ontplooien waarbij de 'mienskip' actief wordt betrokken, zoals bij het uitbreiden van de stipepunten, demienskipszorg en de aandacht voor vrijwilligers en mantelzorg. Daarnaast zal de komende jaren ook afstemming moeten plaatsvinden met gemeenten Leeuwarden en Westergoa, zodat er bij de herindeling in 2018 geen lacunes ontstaan. 2
- Het project Pastiel moet worden voortgezet, waarbij vooral ingezet wordtop mensen met minder kansen op de arbeidsmarkt, opdat niemand buitenspel komt te staan. - De notitie werkvermogen wordt verder ontwikkeld. - Er komen voorstellen voor een actiever beleid voor armoedebestrijding. - De ontwikkelingen rond de Jeugdzorg krijgen steeds meer gestalte. Een en ander krijgt vorm in samenwerking met andere gemeenten. Jeugd - Het gedoogbeleid voor de jongerenketen wordt voortgezet onder de huidige voorwaarden. Er wordt aandacht gegeven aan voorlichting op het gebied van alcohol, drugs en verslavingszorg. - Culturele en sociale initiatieven van uit de jeugd moeten waar mogelijk worden gehonoreerd. Senioren - De gemeente heeft oog voor de groeiende groep senioren in de samenleving. - Het seniorenplatform Littenseradiel ontwikkelt cursusaanbod voor deze doelgroep. - Daarnaast stimuleren wij activiteiten om de senioren in staat te stellen langer zelfstandig te wonen. - De decentralisaties hebben ook grote gevolgen voor de woon- zorgcentra. Hierbij zal de gemeente goed dienen samen te werken met betrokken partijen in het zoeken naar alternatieven Dorpsbelangen - Dorpsbelangen moeten, meer dan nu, een actieve rol spelen als belangenbehartiger en spreekbuis voor de dorpen, naar binnen en naar buiten gericht. Ook gezien de toekomst met betrekking tot herindeling en decentralisaties, zoals b.v. bij het organiseren van informele zorg. De gemeentelijke dorpscoördinator speelt hierin een belangrijke rol. Hiervoor wordt een plan van aanpak ontwikkeld. Gelet op de toekomst is clustering en samenwerking van dorpsbelangen wenselijk op de verschillende gebieden. Taal, cultuur en sport - Het Frysk verdient een volwaardige positie binnen de gemeente en de gemeentelijke organisatie. De nieuwe taalwet geeft hiertoe voldoende ruimte. Ook om het huidige beleidsplan tegen het licht te houden. - Na de herindeling moeten de officiële Friese plaatsnamen worden behouden. - Op het gebied van sport en spel wordt minimaal het bestaande voorzieningenniveau in stand gehouden. Dit is essentieel voor de leefbaarheid in de dorpen. Wel worden afwegingen gemaakt of budget beschikbaar is voor uitbreidingen van deze voorzieningen. Verenigingen moeten hier zelf ook bijdragen aan leveren. - Buurtsportcoaches worden ingezet ten behoeve van de breedtesport. Sportactiviteiten moeten ook voor gezinnen met minder draagkracht toegankelijk blijven, met name voor de kinderen uit deze gezinnen. - Het initiatief en de organisatie van de Keunstrûte Littenseradiel wordt gestimuleerd en waar nodig gefaciliteerd. - Borging van culturele evenementen in Littenseradiel in het proces naar de herindeling is belangrijk. 3
3. Ruimtelijke ordening,landbouw,landschap,economie en milieu Economie - Lokale en kleinschalige bedrijvigheid is van groot belang voor Littenseradiel en dient te worden versterkt. Uitbreiding van bedrijventerreinen is, gezien het provinciale beleid, niet mogelijk en in de huidige economische situatie, nu niet nodig. - Daar waar mogelijk stimuleert de gemeente lokale werkgelegenheid, met name waar het gaat om het midden en kleinbedrijf. Werkzaamheden in de gemeenten worden zo veel mogelijk verricht door bedrijven uit Littenseradiel. - Ontwikkelingen moeten passen binnen de aard en schaal van het landschap en de dorpen. - Leegstaande boerderijen moeten desgewenst een andere economische bestemming kunnen krijgen. - De gemeente maakt zich sterkom op korte termijn snel internet te realiseren. Buitengebieden met slechte kwaliteit van internet verdienen hierbij extra aandacht. Energie en milieu - De gemeente denkt en werkt actief mee als het gaat om het gebruik van andere vormen van duurzame energie, zoals zonne- en windenergie. Gebruik van zonnepanelen zal worden gestimuleerd. Duurzaamheid en isolatiemaatregelen bij nieuw- en verbouw, verdienen doorlopend aandacht en worden gestimuleerd. - Op gebied van windmolens worden provinciale criteria en voorwaarden zoals 'Fryslan foar de wyn' gehanteerd. De gemeente stelt hiertoe een plan van aanpak op met betrekking tot de plaats van de clusters. Er is geen ruimte voor nieuwe solitaire molens. - Energiecorporaties verdienen brede steun. - Er wordt actief gewerkt aan de bewustwording van, en het betrekken van, de bevolking bij het milieuprobleem. - Bij het inkoopbeleid van de gemeente wordt rekening gehouden met alle mogelijke aspecten die met fair trade te maken hebben. - De nota verlichting wordt ontwikkeld. Recreatie en toerisme - Het profiel van de gemeente moet gericht zijn op cultuur- en landschapstoerisme. - Er moet aandacht zijn voor behoud van het cultuurhistorisch erfgoed. Toegang tot archeologische plaatsen en vondsten wordt zo mogelijk hierin opgenomen. - Recreatie en toerisme moeten meer worden gestimuleerd. Onder andere door samenwerking van vvv s, recreatiebedrijven en horeca. De gemeente heeft hierin een faciliterende rol. Hiervoor wordt een plan opgesteld. Landbouw - Landschappelijke ruimte en natuur in Littenseradiel zijn kernkwaliteiten. We streven naar meer harmonie tussen natuur, landschap, landbouw en leefbaarheid. We willen daar op een zorgvuldige wijze mee omgaan. De landbouw is voor de gemeente een sector van groot belang. Grondgebonden boerenbedrijven moeten zich kunnen ontwikkelen. - Schaalvergroting geschiedt uitsluitend op maat. Eind 2014 wordt het bestemmingsplan buitengebied vastgesteld met daarin de visie en de regels die samen met het beeldkwaliteit plan als maatlat langs toekomstige aanvragen worden gelegd, bijvoorbeeld m.b.t. uitbreiding van stallen. De werkwijze van de Nije Pleats van Hûs & Hiem wordt hierbij in een vroeg stadium toegepast. 4
- Er is geen ruimte voor grootschalige en intensieve landbouw. Bij de ontwikkeling van de landbouw wordt zorgvuldig gekeken naar de inpasbaarheid in het landschap door middel van een landschapsplan, waarbij ook de architectuur een rol speelt. - Bij de ontwikkeling van de landbouw en de veeteelt is aandacht voor welzijn en gezondheid van mens en dier. - Aanleggen van zonnepanelen op daken van stallen wordt gestimuleerd en zou meer verbonden moeten worden aan het toekennen van een bouwvergunning. - Biodiversiteit, de aanleg van plas/drasgebieden en verantwoord weidevogelbeheer worden gestimuleerd. - Bermen en braakliggende percelen worden ingezaaid met bijen- en vlindervriendelijke, bloemrijke gewassen. - Gemeente is alert op het aandragen van onderwerpen m.b.t. de streekagenda Noord West Friesland door inwoners. Wonen - Bij het maken van plannen spelen de dorpsvisies en het dorps DNA een leidende rol. - Inbreiding binnen de dorpskernen heeft voorrang boven uitbreiding. - Het is van belang dat mogelijkheden worden ontwikkeld om vraaggericht te bouwen voorhuuren koopwoningen. Hiervoor worden partners gezocht, nu de huidige woningcorporatie zich heeft terug getrokken. De gemeente ontwikkelt hiertoe een plan van aanpak. - De gemeente blijft actief inzetten op verkoop van bouwkavels. - Regelgeving wordt, waar nodig, versoepeld ook waar het gaat om aanbouw van mantelzorgwoningen - Duurzaam en energiebesparend bouwen is essentieel. Wegen en infrastructuur - Op gebeid van verkeersveiligheid, wegen en wegenonderhoud, wordt voor de komende jaren een plan van aanpak ontwikkeld. - Dat houdt in dat de staat van het onderhoud zo is dat veiligheid is gewaarborgd, de infrastructuur in stand blijft, maar binnen de kaders van het budget. - Een goede infrastructuur is erg belangrijk. Verkeer en vervoer - Zwaar landbouwverkeer moet zich zoveel als mogelijk buiten de dorpen bewegen. Landbouwverkeer moet zich bescheiden opstellen in het verkeer. - Op gevaarlijke plekken worden fiets- en wandelpaden aangelegd, dan wel snelheidsremmers geplaatst. De fracties van de FNP en SAM Littenseradiel, Wommels, 22 april 2014. 5