LESMAP ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 1

ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA LESMAP ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 1

INHOUD Intro Het boek De voorstelling/muziektheater Wie is wie Thema s en tekstfragmenten Liedjesteksten en muziekinstrumenten Voorstellingen in de gevangenis & brieven aan gevangenen Tot slot Bijlagen/persknipsels ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 2

INTRO en Moussa, de brief van papa is een voorstelling van Michael De Cock, Ikram Aoulad, Steven De bruyn en Jasper Hautekiet en een productie van t,arsenaal mechelen. Muziektheater voor iedereen vanaf 6 jaar. en Moussa gaat over de bijzondere vriendschap tussen twee kinderen in de grote stad. en Moussa, de brief van papa is het tweede deel in een reeks. In het vorige verhaal verhuisde met haar mama naar een appartement in de stad. Ze moest wennen aan de nieuwe buurt, de nieuwe slaapkamer, de nieuwe mensen Gelukkig leerde ze Moussa kennen en ze werden al snel vrienden. Moussa is een jongen met een donkere huidskleur. Zijn ouders of grootouders komen uit een ander land. Voor maakt dit geen verschil. Zij vindt Moussa leuk. Maar Moussa wordt soms wel nagekeken omdat hij er anders uitziet. De papa van is afwezig. In het eerste verhaal weten we niet precies waar hij is of wat er met hem gebeurd is. Maar het is wel duidelijk dat mama en hem wel missen. In het tweede verhaal, en Moussa, de brief van papa, ontdekt waar haar papa is. Niet in een ver land maar aan de andere kant van de stad. In de gevangenis! Samen met Moussa besluit ze haar papa te bezoeken. Deze lesmap geeft een aantal tips en vragen om na de voorstelling met de leerlingen over het verhaal en de thema s van gedachten te wisselen. Het zijn slechts een aantal tips. Wij zijn er zeker van dat jullie zelf nog veel andere ingangen in deze voorstelling kunnen vinden. ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 3

ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 4

HET BOEK Je hebt de theatervoorstelling en Moussa, de brief van papa gezien. Maar er is ook het boek en Moussa, de brief van papa, dat hetzelfde verhaal vertelt. Michael De Cock schreef zowel voor de theatervoorstelling als voor het boek de tekst. en Moussa, de brief van papa is een tweede boek in een reeks. Eerst was er en Moussa. Daarin verhuist met haar mama naar een appartement in de stad en leert ze Moussa kennen. Ze worden vrienden en beleven samen een spannend avontuur op het dak van het appartementsgebouw. Het eerste boek won al enkele prijzen en is ook in andere talen te lezen, namelijk in het Duits, Italiaans, Turks en zelfs Japans! Het derde boek in de reeks heet en Moussa, beste vrienden voor altijd. Michael De Cock is nu het vierde boek in de reeks aan het schrijven. In de boeken staan er bij de tekst tekeningen. Die heeft Judith Vanistendael gemaakt. In de theatervoorstelling zijn er geen tekeningen maar is er wel live muziek, door muzikanten Steven De bruyn en Jasper Hautekiet. TIPS EN VRAGEN: Lees het boek of de twee andere boeken. Lees er uit voor of vertel het verhaal uit het eerste of derde boek. Maak zelf een tekening over de voorstelling. Vind je de tekeningen van Judith mooi? Zou jij ze anders tekenen, meer kleur gebruiken? Wat zou er in het vierde boek kunnen gebeuren? Welk avontuur zouden en Moussa nog kunnen beleven? En zouden de mama en papa van in het vierde boek toch nog terug bij elkaar kunnen komen? ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 5

DE VOORSTELLING/MUZIEKTHEATER en Moussa, de brief van papa is muziektheater. Muziek + theater. Tekst, spel en muziek zijn even belangrijk. De acteurs maken ook mee muziek en zingen mee en de muzikanten spelen ook een rol. TIPS EN VRAGEN: Wat vind je van het verhaal en de tekst? Wat vind je van de muziek, de melodieën en de liedjesteksten? Welke rollen spelen de muzikanten (controleur op de tram en papa van )? Acteur Michael speelt twee rollen. Welke (Moussa, vriendje van en de mama van )? Vond je dat duidelijk of verwarrend? Wat vond je grappig, mooi, triest, spannend? Je kan bepaalde scènes naspelen. Iemand kan regisseren, iemand kan spelen, iemand Moussa, enz. Bijvoorbeeld de scène in de tram met de controleur of de scène in de gevangenis als haar papa eindelijk ziet. ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 6

ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 7

WIE IS WIE AUTEUR + ACTEUR MICHAEL DE COCK Michael De Cock is directeur van theater t,arsenaal. Hij is regisseur, auteur, journalist en acteur. Hij schrijft veel boeken en theaterteksten, zowel voor volwassenen als kinderen, zoals en Moussa, en Moussa, de brief van papa en en Moussa, beste vrienden voor altijd. Hij schreef ook enkele boeken gebaseerd op mythes en verhalen uit de oudheid: De lange weg naar huis (het verhaal van Odysseus), Vliegen tot de hemel en Diep in het woud. Enkele jaren geleden schreef Michael ook het mooie boek Hoe oma almaar kleiner werd, over afscheid nemen en het verwerken van verlies. Michael is papa van vijf kindjes. ACTRICE IKRAM AOULAD Ikram heeft voor videoreporter gestudeerd. Ze kan goed met een camera werken en maakt samen met twee vriendinnen regelmatig filmpjes. Pas later leerde Ikram acteren. Ze speelde bij HETPALEIS in Antwerpen en was ook al eens in een serie op tv te zien. Samen met acteur Junior Mthombeni heeft ze een theatergroep en die heet SINCOLLECTIEF. MUZIKANT STEVEN DE BRUYN Pas op zijn 21ste begon Steven mondharmonica te spelen! Met zijn eerste groep EL Fish speelde hij in heel Europa. Later richtte hij The Rhythm Junks op en daarmee toerde hij tot in China en Japan. Steven werd in 2004 uitgeroepen tot beste muzikant. Dat is een hele eer. Steven is ook niet zomaar een mondharmonicaspeler. Zijn geluid is heel uniek. Hij bezit veel en verschillende mondharmonica s. Die kan hij door verschillende microfoons via allerlei effecten laten vervormen, zodat je soms niet eens meer merkt dat het om een mondharmonica gaat. MUZIKANT JASPER HAUTEKIET Jasper studeerde eerst Germaanse Talen (Nederlands, Engels en Duits) en daarna contrabas en basgitaar. Hij speelt met heel veel artiesten samen, o.a. met Steven bij The Rhythm Junks. Met de groep Milow toerde Jasper enkele jaren door Europa en Canada. TECHNIEK (DECOR, LICHT EN GELUID) + KOSTUUMS Felix, Marjolijn, Dieter en Patrick vormen de technische ploeg. Zij maken het decor, zetten het klaar en ruimen het na de voorstelling weer op. Zij hangen ook spots zodat er mooi licht op de scène schijnt. Acteur Michael bedient tijdens de voorstelling zelf het licht. Op een bepaald moment wordt het donkerder en daarna weer lichter. Zij zorgen er ook voor dat het geluid en de muziek goed te horen zijn. Heb je opgemerkt dat er op een bepaald moment in een decorstuk, het hoge appartementsgebouw met vele venstertjes, allemaal lichtjes branden? De twee acteurs en de twee muzikanten dragen altijd hetzelfde kostuum tijdens een voorstelling. Dat hebben ze zelf gekozen. Ze hebben deze voorstelling tussen september 2012 en maart 2013 zo n 50 keer gespeeld! Nu, in januari 2014, spelen ze nog eens 10 voorstellingen. Dus die kostuums moeten wel regelmatig gewassen worden. De technici zorgen ook daarvoor. ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 8

THEMA S + TEKSTFRAGMENTEN GEHEIMEN EN LIEGEN Maandenlang heb ik niets van papa gehoord. En nu heb ik hem plots aan de telefoon. Ik zou hem zoveel willen vertellen. Over mijn nieuwe huis, en over mijn vriend Moussa die in het appartement boven ons woont. Over mevrouw Hemelrijk en de strenge meneer Tak. Zoveel verhalen. Maar daar krijg ik de tijd niet voor. Want papa praat aan één stuk door en voor ik iets kan zeggen, zelfs voor ik het goed en wel door heb, is het gesprek al afgelopen. Nog één ding,! Niet tegen mama zeggen dat ik gebeld heb. Ik vertel alles aan mama. Altijd. Als ik mij verdrietig voel, of alleen, en ook wanneer ik heel, heel gelukkig ben. Hoe kan ik zo n groot nieuws niet tegen mama vertellen, papa. Ze zou alleen maar kwaad zijn,. Ge moet het mij beloven. ( ) Mama heeft gelogen. Mama, die wel duizend keer gezegd heeft dat eerlijk het langst duurt en ge altijd eerlijk moet zijn, ook al is dat soms lastig. Wel, als mama mag liegen, dan mag ik dat ook. En daarom heb ik mama niet gezegd dat ik papa aan de telefoon heb gehad ( ) Mama Ge hebt tegen mij gelogen. Gij hebt tegen mij gelogen! Gij hebt gezegd dat papa in Verweggistan was, en hij was gewoon een eind verderop in de stad! Waarom kan ik niet gewoon zeggen dat ik dolgelukkig ben? Dat ik papa gezien heb en dat het goed met hem gaat. En dat hij misschien wel een middag uit de gevangenis mag om naar het schooltoneel te komen kijken. Eigenlijk zijn we alle drie leugenaars, besef ik dan. Mijn vader, want die heeft gestolen auto s vervalst. En dat mag niet. Mijn mama heeft gelogen over papa. En ik heb niet gezegd dat ik papa ging bezoeken. Drie grote leugenaars, zijn we. Alle drie. Een half uur later staat de kamerdeur van mama op een kier. De storm is gaan liggen. Mama zit in de zetel. Haar ogen zijn rood. Ik ga naast haar zitten. Heel dicht tegen haar aan. En mama legt haar arm om mijn schouder. Mama Mama Sorry mama. Ik had het u zo graag allemaal verteld. Ik ook sorry. En weet ge Ge hebt gelijk. Ik had u moeten zeggen waar papa was. Zullen we van nu af altijd eerlijk zijn. Hoe moeilijk het ook is. Altijd eerlijk zijn. Ook over papa? Uw vader, hé, Mijn vader is mijn vader...ook al trekt hij problemen aan, en ook al laat hij nu en dan een boterham met jam uit zijn klauwen vallen. ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 9

TIPS EN VRAGEN: Heb jij een geheimpje? En weet helemaal niemand dat of toch één, bijzonder iemand? Durf jij wel eens liegen? Vertel je veel aan je mama of papa, je zus of je broer? Als je blij bent of verdrietig? Waarom zou mama tegen gelogen hebben over haar papa? En waarom liegt tegen haar mama, vertelt ze haar niet dat ze haar papa gaat bezoeken? LIEFDE EN SCHEIDING Papa s die weggaan Moussa Moussa Moussa Sommige vaders gaan bij moeders weg om bij andere moeders te gaan wonen. En sommige vaders gaan bij moeders weg om bij andere vaders te gaan wonen. En sommige vaders gaan maandenlang op reis zonder iets van zich te laten horen. En sommige vaders gaan gewoon dood. Dat kunt ge allemaal vertellen, hoe moeilijk het ook is. Maar waar mijn vader is? Nee. Dat durf ik aan niemand vertellen. En waarom komt uw papa u niet gewoon bezoeken? Mijn papa kan me niet komen bezoeken omdat hij niet zomaar weg kan, daar waar hij nu zit. Begrijpt ge dat dan niet? Hij heeft zijn been toch niet gebroken? Of hij woont toch niet op de maan of zo? Woonde hij maar op de maan. Dat zou ik tenminste durven vertellen. Mijn vader kan me niet komen opzoeken, omdat omdat Omdat wat,? Omdat hij in de gevangenis zit. Hoe papa en mama verliefd werden en hoe liefde smelt als sneeuw Ooit was er een dag dat papa en mama smoorverliefd werden op elkaar. Het was een doodgewone dag met een ochtend, een middag en een avond. Met auto s die snuit aan bumper aanschuiven in de straten van de stad, en toeteren omdat alles zo verschrikkelijk traag gaat. Een dag als alle andere dus, maar toch ook weer niet want het was die dag dat papa en mama van elkaar zijn gaan houden. Maar dat is lang geleden. Want nu is alles anders. Nu wil mama geen woord meer horen over mijn vader. En nog minder wil ze over hem spreken. Weet ge wat ze mij eens verteld heeft? Uw vader trekt problemen aan als een magneet een stuk ijzer. En dat ze hem had leren kennen nadat hij met zijn auto tegen de hare was geknald. Het was al lente maar er lag nog een beetje sneeuw en papa was niet op tijd kunnen stoppen. Ik had van bij het begin beter moeten weten. Het enige goeie dat ik aan uw vader heb overgehouden, dat zijt gij. Meestal wil moeder helemaal niets over vader vertellen. Op elke vraag die ik haar over vader stel, krijg ik een diepe zucht als antwoord. En na de zucht volgt een uitvlucht om het er vooral niet over te hebben. ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 10

Eén ding is zeker, bij grote mensen kan liefde verdwijnen als sneeuw die smelt in de lente. Eerst is er nog een beetje sneeuw, maar dan is hij helemaal verdwenen. Zo gaat het ook met liefde. Ja, daar ben ik zeker van. Liefde smelt. Als sneeuw. ( ) Moussa Moussa Moussa Mijn papa heeft mijn mama leren kennen bij een auto ongeluk. Het sneeuwde en mijn papa kon niet stoppen en toen is hij met zijn auto tegen de auto van mama aangeknald. Eerst waren ze boos en begonnen ze te schelden. Hey! Kan jij niet beter uit je ogen kijken! Jij schele aap! Kijk toch eens uit je doppen. En toen zijn ze daar ruzie beginnen maken! En toen werden ze verliefd op elkaar. Echt waar? Hoe romantisch! En hoe ging dat bij jouw ouders? Ik geloof dat de papa van mijn papa is gaan praten met de papa van mijn mama. De papa van mijn papa heef gezegd: ik denk dat mijn zoon een goede man is voor uw dochter. En zo hebben die een tijdje gepraat en dan was het gearrangeerd. En wanneer zijn ze dan verliefd geworden? Verliefd? Mijn ouders?! Hoe kan ik dat weten. Jij met je vragen altijd. ( ) Aan het einde van de voorstelling: Mama Heel even, heel heel even zie ik een kleine fonkeling in haar ogen. Een kleine twinkeling. Als van liefde. En heel even, heel even komt er een glimlach op haar lippen. Misschien kunnen we samen eens naar hem toe? Wij samen? Papa bezoeken in de gevangenis? Nee,. Dat is onmogelijk. Absoluut onmogelijk. Nooit heeft onmogelijk zo onmogelijk geklonken. Dat mama en papa elkaar ooit weer graag gaan zien, dat geloof ik niet. Die kans is even klein als sneeuw in het midden van de lente. Het gebeurt niet vaak. Maar heel heel heel af en toe. TIPS EN VRAGEN: vindt het heel moeilijk om te vertellen dat haar papa in de gevangenis zit. Want als je in de gevangenis zit, dan heb je wel iets serieus fout gedaan. En dan schaam je je daarvoor, zoiets vertel je niet graag. Wat heeft de papa van precies gedaan? is blij dat haar papa niemand vermoord heeft, dat is al een hele opluchting. Er zitten grote criminelen in de gevangenis, slechte mensen, maar ook gewone mensen die niemand echt kwaad wilden doen maar die wel iets fout deden, dat volgens de wet niet mag. En dan krijg je een straf, spijt komt dan te laat. ziet haar papa graag want haar vader blijft haar vader. Zou jij je papa ook zo graag blijven zien? Ben jij verliefd? Vind je dat leuk? Zijn je mama en je papa al lang samen? Of heb je een nieuwe mama of papa? Hoe leerden zij elkaar kennen, hebben ze dat ooit verteld? ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 11

De ouders van zijn niet meer samen. mist haar papa. Moet jij ook één van je ouders missen of wonen jullie nog allemaal samen in hetzelfde huis? We worden verliefd en trouwen. We zijn dat zo gewoon. Maar in sommige culturen kiezen de ouders de man of vrouw voor hun dochter of zoon. Die man en vrouw passen dan misschien wel goed bij elkaar omdat ze hetzelfde karakter hebben of omdat ze dezelfde dingen belangrijk of leuk vinden maar ze zijn dan niet verliefd, voelen geen kriebels in hun buik. Soms worden ze toch nog verliefd als ze getrouwd zijn, soms ook niet. Wist je dat, dat sommige ouders iemand kiezen met wie hun dochter of zoon dan trouwt? Vind je dat goed of vind je dat wat raar? DE BRIEF VAN PAPA Lieve, Je moet je wel rot geschrokken hebben toen ik die ochtend vertrokken was. Het ging allemaal zo snel. Ik weet nog dat ik voor de deur van je kamer stond. Je sliep nog. Uiteindelijk ben ik stilletjes weggegaan, zonder iets te zeggen. Een beetje laf, niet? Ik had je natuurlijk veel eerder moeten schrijven, maar ik vond altijd een reden om dat niet te doen. En als alle redenen op waren, dan waren de juiste woorden om een brief te beginnen nergens te vinden. Ik denk eerlijk gezegd dat ik niet zo n briefschrijver ben. Ik heb vaak genoeg naar een wit blad zitten staren, met bovenaan de twee woorden die je ook boven deze brief ziet staan. Ik weet niet of mama soms over mij vertelt. Maar misschien is het tijd dat ik je zelf uitleg wat er allemaal gebeurd is. Misschien moet je maar eens naar hier komen. Dat zou ik zo fijn vinden. Als je zin hebt om mij te bezoeken, dan laat ik nonkel Joris een bezoek regelen. Mijn deur staat altijd voor je open, zoals we hier soms al grappend tegen elkaar zeggen. Of ook, kom gerust langs. We zijn altijd thuis. Dag Roos, Je papa. TIPS EN VRAGEN: Dit is de brief van papa aan. Schrijf een brief terug, als, en beeld je dan in wat je je papa zou antwoorden. Lees de brief voor. Beeld je in dat jij de papa bent van, dat je haar mist en dat je graag zou hebben dat ze op bezoek komt. ZWARTRIJDEN DOOR DE VINGERS ZIEN Controleur Moussa Ticketje alstublieft. Ge gaat me toch niet vertellen dat ge geen ticketje hebt gekocht. Een ticketje? Natuurlijk wel maar waar heb ik dat weer gestoken. Hou eens vast Ha! Nu weet ik het weer. Ik heb dat daarnet aan mijn vriendin gegeven. ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 12

Controleur Moussa Controleur Controleur Moussa Controleur Aan mij??? Helemaal niet! Hoe dom van mij om te luisteren naar de raad van Moussa. Eén kans op duizend dat ge gesnapt wordt, had hij gezegd, wel kijk eens aan. Stom stom stom! Ik ben net als mijn vader. Ik trek ook problemen aan als een magneet een stuk ijzer. Of nee! Moussa is de magneet die de problemen aantrekt. Het was tenslotte zijn idee om met de tram te rijden zonder te betalen. Weten jullie wat zwartrijders zijn? ZWARTRIJDERS? Ik weet dat meneer! Mensen die met de tram rijden zonder te betalen. Ha, kijk eens wat we hier hebben. Een echte slimmerik. Dus als jullie geen ticket hebben gekocht, dan zijn jullie zwartrijders. En zwartrijders moeten een fikse boete betalen. Want anders leren ze dat zwartrijden nooit af. Of ik kan natuurlijk ook naar jullie papa en mama bellen om uit te leggen wat er gebeurd is. Nee, nee. Dat niet! We zijn op weg naar! En mijn mama is En ik denk Ik denk dat gij een meisje zijt dat in halve zinnen praat. En naar de andere helft kan ik alleen maar raden. We zijn op weg naar haar papa, meneer. En die zit in de gevangenis. He! Moet heel de wereld echt weten dat papa in de gevangenis zit? Zet het ineens in de weekendkrant. De papa van is een crimineel. Een exclusief interview vanuit de gevangenis. Ik kan het natuurlijk voor één keer door de vingers zien. TIPS EN VRAGEN: Wat betekenen de volgende uitdrukkingen? Leg uit. problemen aantrekken als een magneet een stuk ijzer zwartrijden door de vingers zien De papa van zegt tijdens het bezoek in de gevangenis het volgende: Als je een boterham met jam uit je klauwen laat glippen, dan heb je twee mogelijkheden: of de boterham valt met de confituur op de grond, of hij valt met de confituur naar boven. Bij gelukzakken valt de boterham altijd netjes met de confituur aan de bovenkant. Bij mij kleeft alles altijd aan de vloer. Ken je de uitspraak De wet van Murphy? Dit betekent: als iets mis kan gaan, dan gaat het ook een keer mis. Deze uitspraak kan je dus een beetje vergelijken met de boterham met jam die bij pechvogels met de jam op de grond valt en bij mensen die meer geluk hebben, met de jam netjes aan de bovenkant. Moussa weet dat ze geen ticketje gekocht hebben en zegt tegen de controleur dat de ticketjes heeft. Zo redt Moussa zichzelf maar eigenlijk is dit niet lief want dan moet het maar kunnen uitleggen. Heb je zelf al zoiets meegemaakt dat een vriend of vriendin je een beetje in de steek laat of iets doet wat je als vrienden eigenlijk niet doet? en Moussa nemen de tram. De tram behoort tot het openbaar vervoer. Welke vormen van transport behoren nog tot het openbaar vervoer? Rijd je zelf soms met de tram/bus/trein? Heb je ooit al controle gehad? ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 13

ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 14

LIEDJESTEKSTEN + MUZIEKINSTRUMENTEN In de voorstelling worden enkele liedjes gezongen. De muziek is aanstekelijk en de teksten zijn eenvoudig maar origineel. Hier kan je de teksten nog eens lezen. Muzikanten Steven De bruyn en Jasper Hautekiet maakten samen deze liedjes, tekst en muziek. LIEDJESTEKSTEN Papa's Sommige papa's vertrekken, vertrekken voor een andere mama en sommige papa's vertrekken, vertrekken voor een andere papa, Sommige papa's vertrekken, vertrekken om sigaretten en sommige vertrekken, voor een pakske chips sommige papa's vertrekken, maar komen nooit niet aan en anderen vertrekken en die schuiven van de baan ik wil nooit geen papa zijn, neen, ik wil nooit geen papa zijn Sommige papa's vertrekken, vertrekken met het vliegtuig en anderen die stappen, of stappen op de trein Sommige papa's vertrekken, met de ambulance en anderen vertrekken want ze komen niet aan hun trekken Sommige papa's vertrekken en vlammen door het rood en anderen vertrekken niet, die gaan gewoonweg dood ik wil nooit geen papa zijn, neen, ik wil nooit geen papa zijn ik wil nooit geen papa zijn, neen, ik wil nooit geen papa zijn Door de vingers zien mensen kopen geen ticket een baby die blèt vuile voeten op de bank ze morsen met drank afval op de grond mannen met een grote mond ze zijn niet vriendelijk tegen mij ze steken voor in de rij ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 15

een auto blokkeert de sporen stiekem zitten smoren zo luid bellen dat iedereen het kan horen er is zo veel dat mij kan storen een haar in mijn soep stront op de stoep een barst in de ruit uw lief maakt het uit sleutels kwijt een mes dat niet snijdt fiets gepikt mijn pillen niet geslikt naar het voetbal kijken, en net op het moment dat KV Mechelen gaat scoren valt de tv uit vorig jaar had ik twee weken vakantie, dus ik boek een vlucht naar de zon, naar Marrakech, maar de dag voor mijn vertrek blijkt dat er een vulkaan in IJsland is uitgebarsten, de Eyjafjallajökull, alle vluchten werden geannuleerd en ik heb twee weken in de gietende regen thuis gezeten en gisteren zat ik op restaurant en ik bestel biefstuk friet, zo'n lekkere entrecôte, saignant gebakken, met verse frietjes daar had ik al heel de dag zin in maar na een uur had ik nog steeds niets gekregen, dus ik roep de ober, die zegt: "ik zal het eens in de keuken gaan vragen", blijkt dat ze mijn bestelling niet hadden doorgegeven, een half uur later komen ze met een spaghetti bolognese aanzetten, ik lust dat eigenlijk echt niet, maar ja... ik moet dat dan maar door de vingers zien ik zal het allemaal wel door de vingers zien ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 16

Liefde smelt als sneeuw Liefde smelt als sneeuw en stroomt dan weg als water tot er niets meer overblijft tot vele jaren later enkel nog de pijn (is) en enkel het verdriet liefde smelt als sneeuw meer is er echt niet Liefde komt plots op je ziet ze niet aankomen je botst er tegenop soms houd je er iets aan over bumper tegen bumper een bluts en een buil liefde komt plots op zoals een slag tegen je muil TIPS EN VRAGEN: Kan je je de melodie nog herinneren? Probeer de liedjes opnieuw te zingen. Welke instrumenten gebruikten de muzikanten? Zijn er dingen die jij hebt gedaan die je mama of papa of je juf of meester door de vingers hebben moeten zien? Waar ligt Marrakech, in welk land? Waar ligt IJsland? Wat kan je over dit land vertellen? Kan je nog andere vulkanen opsommen? MUZIEKINSTRUMENTEN Steven (de papa van ) bespeelt harmonica's, basharmonica, neusfluit en slide gitaar. Jasper (de controleur) bespeelt contrabas en slide gitaar. De mondharmonica is een blaasinstrument dat qua toonvorming sterk verwant is aan de trekzak. Het werd door Christian Friedrich Buschmann in 1821 ontworpen. In plaats van met een balg wordt lucht met de mond door de openingen geblazen of gezogen. De luchtstroom brengt een doorslaande tong in trilling die een toon ten gehore brengt. Blazen en zuigen levert een verschillende toon. De neusfluit is een vrolijk en kleurrijk muziekinstrument voor jong en oud waarop je leuke deuntjes kan spelen. ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 17

slide gitaar Een slide (gitaar accessoire) is een buisje van glas of metaal dat wordt gebruikt om een gitaar te bespelen. Het buisje wordt om een van de vingers geschoven. In plaats van de snaren in te drukken, laat de gitarist de slide erover glijden om de muzieknoten ten gehore te brengen. Deze techniek is verantwoordelijk voor de karakteristieke zangerige klanken van de gitaren in de bluesmuziek, maar vindt zijn oorsprong in de Hawaïaanse muziek. Een slide is te gebruiken op zowel elektrische als akoestische gitaren, maar voor een optimaal resultaat met deze techniek wordt meestal gebruik gemaakt van een Weissenborn gitaar. De contrabas, ook wel doublebass, staande bas of kortweg bas, genoemd, is het laagst klinkend muziekinstrument van de strijkinstrumenten. De vorm wijkt enigszins af van de viool, altviool en cello. Het instrument heeft wat afhangende schouders. De contrabas is zó groot dat de bespeler ervan moet staan of op een hoge kruk moet gaan zitten. Veel contrabassisten zitten echter niet op een hoge kruk, maar gewoon op een niet te hoog afgestelde drumkruk. De zware klank van de contrabas is het fundament van een symfonie en strijkorkest. In de jazzmuziek kom je de contrabas ook tegen, waar het instrument meestal tokkelend (dat noemen we: pizzicato) wordt bespeeld. TIPS EN VRAGEN: Je hebt misschien wel gemerkt dat /Ikram en Moussa/Michael ook zelf nog muziek maken met gewone voorwerpen, zoals de porseleinen kop voor koffie en een lepeltje. Met welke voorwerpen die geen muziekinstrument zijn, kan je ook nog muziek maken? Speel je zelf muziek? Welke instrumenten? Of welke muziekinstrumenten zou je graag bespelen? Bluesmuziek is een bepaald soort muziek, een muziekgenre. Er bestaat ook popmuziek, rockmuziek, klassieke muziek, country, folk, jazz, schlagermuziek, heavy metal, hardrock, reggae, hiphop, R&B Welke muziek hoor jij graag en weet je hoe deze verschillende genres klinken? ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 18

ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 19

VOORSTELLINGEN IN DE GEVANGENIS + BRIEVEN AAN GEVANGENEN Bijzonder en interessant om te weten: deze voorstelling wordt ook soms in gevangenissen gespeeld, voor alle mensen die ernaar willen komen kijken maar ook speciaal voor gevangenen en hun kindjes. In mei 2012 speelden Michael, Ikram, Steven en Jasper in de gevangenis in Leuven, in september 2012 in de gevangenis van Mechelen. Daarna volgden nog enkele voorstellingen in gevangenissen. Zowel voor de acteurs als de toeschouwers is dat een hele aparte ervaring. De gevangenen en hun kindjes herkennen zich in dit verhaal en dat is toch niet makkelijk voor hen. Voor andere mensen, die geen familie in de gevangenis hebben, is het bijzonder om een gevangenis te betreden. Daar gelden immers voor bezoekers ook strenge veiligheidsvoorschriften en controles Bij de voorstellingen in de gevangenis in Mechelen werd ook een tentoonstelling georganiseerd, gebaseerd op een brievenproject. In juni schreven kinderen van 7 tot 12 jaar brieven aan gevangenen. Michael De Cock, auteur en regisseur van en Moussa, de brief van papa, ging samen met begeleiders van de gevangenis en enkele gedetineerden aan de slag met dit materiaal. Ze lazen de brieven, hadden gesprekken over de vragen die de kinderen stelden en formuleerden ook antwoorden. Een selectie uit de brieven en vragen werd tentoongesteld. De gedetineerden lazen hun antwoorden in en deze konden beluisterd worden. ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 20

Mag je tv kijken? (Renier, 7 jaar) Met twee in een cel is het een beetje wikken en wegen totdat we overeenkomen. De ene wil gaan slapen en de ander wil tv kijken Dan wordt het moeilijk en moeten er afspraken gemaakt worden. Bij de ene lukt dat al wat gemakkelijker dan bij de andere. Mag je dieren houden? (Lisa, 7 jaar) Hier in Mechelen in de gevangenis mag je geen dieren houden. Er zijn wel bepaalde gevangenissen zoals Leuven Centraal waar beperkt dieren mogen gehouden worden, zoals een klein vogeltje, een parkietje, in een vogelkooitje. Wat doe je op je verjaardag? (Lena en Aïcha, 8 jaar) Mijn verjaardag hier is een dag zoals een andere. Ik zeg het gewoon tegen niemand. Er is dit jaar maar één iemand die mij een gelukkige verjaardag gewenst heeft. En dat is één van mijn kinderen die er toevallig aan gedacht heeft. Wat is je hobby? En kan je die doen in de gevangenis? (Sam, 8 jaar) Mijn hobby is muziek. Als kind speelde ik mondharmonica en accordeon. En ik heb 15 jaar les gevolgd, orgel. Ik zou graag aan een gitaar geraken of in de kapel op het orgel spelen. Maar de directie beslist daarover, hé. Muziek is dus mijn hobby maar ik kan die hier niet toepassen. Krijgen jullie soms snoep? (Benthe en Lena, 7 jaar) Wij kunnen niet naar de winkel, maar de winkel komt naar ons. Snoepen kunnen wij hier ook maar dat moet besteld worden via een kantine. Wij krijgen een lijst waarop bepaalde snoep staat. Als we graag snoep hebben, dan kunnen we een pakje chips bestellen. Of bollekes of een lekstok. Moeten jullie ook klusjes doen zoals je kamer poetsen? (Lisa, 7 jaar) Een kuisvrouw hebben we niet We moeten zelf poetsen. Als je in een kleine cel met twee man leeft, dan is dat klein kotje heel rap vuil. Dan is het ook maar normaal dat je dat af en toe opkuist, want anders zit je i.p.v. in een cel, in een varkensstal. t Is zo al erg genoeg. Heb je ook kinderen en komen die je dan bezoeken? (Heleen, 7 jaar) Eén keer per maand, woensdagnamiddag, is er kinderbezoek. Dat duurt drie uur. Het eerste uur zit ik apart met mijn zoontje en mogen we vrij doen wat we willen. Spelen, tekenen, knutselen, eender wat. Na een uur komt een andere groep erbij en dan worden er activiteiten georganiseerd. Elk bezoek is belangrijk. Ik vind dat mijn zoontje het heel goed doet en daar ben ik enorm blij om. Maar elke keer moet er toch hard gewerkt worden om dat zo te houden. Leven jullie echt op water en brood? (Lilith, 8 jaar) Ik ben SOS Piet in de keuken. We maken alle dagen voor 135 man eten, zoals er thuis door mama en papa eten gemaakt wordt. Maar dan in het groot. Vrijdag is visdag. Hier worden twee à drie keer per week aardappelen gegeven. Eén keer spaghetti, één keer rijst. Donderdag frietjes. En zondag is het meestal iets gefrituurd zoals kroketten. s Morgens wordt er brood gegeven en s avonds ook, met beleg. Dat kan kaas zijn, een slaatje, iets warm, iets koud Wat hier altijd goed is: friet. Friet is overal goed, ook in de gevangenis. Zowel voor grote mensen als voor kinderen. Dat is typisch Belgisch. Ik droom al 22 maanden van een stevige steak ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 21

TOT SLOT Wat vonden jullie het allermooiste moment in de voorstelling? Welk het leukste? Welk het meest spannende? Welke liedjes vonden jullie mooi? Wat was er allemaal op de scène te zien? Wat vond je van het decor? Wat vond je van de kostuums? Laat ons gerust weten wat jullie ervan vonden. Jullie mening is belangrijk voor ons. Reacties, vragen, lof en klachten kunnen gestuurd worden naar: inge.geens@tarsenaal.be Verkoop van deze voorstelling door Collageproducties, www.huubcolla.be ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 22

BIJLAGEN / PERSKNIPSELS ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 23

DE STANDAARD, 07.01.12, ANN SOFIE DEKEYSER ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 24

ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 25

BRUSSEL DEZE WEEK, 12.01.12, PATRICK JORDENS ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 26

ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 27

DE MORGEN, 04.02.12, JVB ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 28

DE STANDAARD, 16.03.12, VEERLE VANDEN BOSCH SNEEUW IN DE LENTE **** en Moussa zijn twee kinderen die in dezelfde torenflat wonen en samen hun weg zoeken in de grote stad die Brussel is. Deze hartveroverende personages speelden de hoofdrol in het vorig jaar verschenen gelijknamige boekje van Michael De Cock en Judith Vanistendael, dat intussen werd bekroond met een Boekenwelp, een Vlag en Wimpel, en de Prijs voor het Kinderboek van de Provincie Antwerpen. In het vervolg, De brief van papa, woont nog steeds met haar moeder in de torenflat, trekt ze nog steeds met Moussa op en is ze nog steeds kind aan huis bij mevrouw Hemelrijk van de dakverdieping. Van haar vader heeft ze al maandenlang niets meer gehoord. Die is op een dag gewoon vertrokken, zonder afscheid, zonder een woord. Hij zit waarschijnlijk in een ver, heel ver land, zegt haar moeder, die verder niet zo veel over hem kwijt wil, behalve dan dat hij problemen aantrekt zoals een magneet een stuk ijzer. Bij grote mensen kan liefde verdwijnen als sneeuw in de lente, bedenkt. Eerst is er nog een beetje sneeuw, maar dan is hij helemaal weg. Wat zijn grote mensen toch eigenaardig, bedenkt ze. Het doet denken aan de verzuchting van Guus Kuijers Madelief: Grote mensen, daar kun je beter soep van koken. DICHTERBIJ Maar dan krijgt telefoon, en blijkt haar vader een flink eind dichterbij te wonen dan ze dacht. Maar naar haar toe komen kan hij niet, want hij is in de gevangenis beland. Enkele dagen later schrijft hij haar een brief. Met de hulp van mevrouw Hemelrijk en Moussa gaat ze hem in het geniep opzoeken, maar al die geheimen zijn voor een kind wel erg zwaar om dragen. Het is een levensgroot dilemma: s moeder drukt haar altijd op het hart dat ze eerlijk moet zijn, maar heeft zelf gelogen: papa woont helemaal niet in een ver land. wil wel eerlijk zijn, maar is tegelijk loyaal aan haar vader, dus hoe moet dat dan allemaal? Uiteindelijk hebben ze alle drie gelogen: haar vader, haar moeder en zijzelf. Het leven is soms ingewikkeld. RINKELENDE TELEFOON Net zoals in het vorige boekje hanteert Michael De Cock een suggestieve, spaarzame taal en laat hij genoeg ruimte aan de verbeelding van de lezer. Hij schetst overtuigend de leefwereld van kinderen, zonder dat er valse volwassen noten in doorklinken. Waar in het vorige boekje de ontluikende vriendschap tussen de twee kinderen centraal stond, focust hij nu vooral op. De dingen die ze meemaakt, zijn behoorlijk heftig, maar nergens is er een spoor van sensatiezucht te bekennen. Met veel warmte en empathie schetst De Cock s schaamte, verwarring en blijheid om het weerzien. Met Judith Vanistendael vormt Michael De Cock een uitstekende tandem. Zij hanteert in haar illustraties dezelfde empathie en suggestiviteit. Zo suggereert ze de dwingendheid van de rinkelende telefoon door die levensgroot te tekenen, groter dan zelf. Haar prenten zijn subtiel en fijngevoelig, en geven de emoties van de personages uitstekend weer. De brief van papa is een waardig vervolg op en Moussa. Als De Cock en Vanistendael dit niveau kunnen aanhouden, wordt dit een hele mooie reeks voor prille lezers. ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 29

PLUIZUIT, 17.03.12, ERIC VANTHILLO DE BRIEF VAN PAPA In en Moussa (van dezelfde makers, verschenen in 2010) leerden we de 2 stadskinderen en hun omge ving kennen. verhuisde met haar moeder naar een nieuw appartementsblok. Van de vader kwamen we toen niets te weten. Daar komt nu verandering in, want in dit nieuwe boek, dat daarop aansluit maar perfect apart kan gelezen worden, staat de papa van en hun reünie centraal. Mama wil niet praten over hem of liefst zo weinig mogelijk. Hij trekt volgens haar problemen aan als een magneet een stuk ijzer en is ergens in een ver land gaan wonen. Maar dan komen er op een dag geheimzinnige telefoontjes... krijgt papa onverwachts aan de lijn. Hij vertelt haar het hele verhaal: waarom hij toen verdwenen is en waar hij nu woont. En dat blijkt helemaal niet zo ver weg te zijn. Dus mama heeft heel de tijd gelogen? is in de war en deelt haar probleem met buurvrouw Hemelrijk en haar beste vriend Moussa. Als nog wat later een brief van papa arriveert, zal proberen om hem te ontmoeten zonder dat mama het weet... Net als in het eerste boek over dit onafscheidelijke duo, weet De Cock een verhaal te vertellen dat boeit van de eerste zin tot de laatste. Hij houdt het eenvoudig met korte zinnetjes en dito hoofdstukken. Maar in al die eenvoud slaagt hij erin om een hele wereld van emoties en gebeurtenissen te verwerken tot een innemend en coherent verhaal. De stedelijke achtergrond is zeer herkenbaar en de interculturele relatie van de hoofdpersonages wordt niet in de verf gezet, maar is er gewoon. Zoals zovele kinderen van verschillende nationaliteiten samenleven in de dagelijkse realiteit. Slechts één keer stoten zij op een verschil in cultuur, als zij over liefde en over trouwen praten. De illustraties van Vanistendael sluiten hier perfect bij aan. Met een zwierige tekenstijl, losjes ingekleurd met grijzige vlekken, vult zij het verhaal aan met vele te ontdekken details. Zoals je duidelijk herkent aan bepaalde gebouwen dat dit verhaal zich in Brussel afspeelt. De prenten zijn luchtig en speels, herkenbaar en expressief. Het eerste boek werd bekroond met een Vlag en Wimpel, een Boekenwelp en de Prijs voor Letterkunde 2011 van de provincie Antwerpen. Dit tweede deel staat ongetwijfeld reeds in de steigers voor dezelfde of andere prijzen. En dat er dan nog andere delen mogen volgen! Vandaar een aanrader. ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 30

DE MORGEN, 07.05.12, SARAH THEERLYNCK ROSIE EN MOUSSA, DE BRIEF VAN PAPA 31