Q)c^@vQ[nieD(B /& groningen S 5 Martinikerkhof 12 Aan Provinciale Staten Postbus 610 9700 AP Groningen 050 316 49 II 49 33 Datum Briefnummer Zaaknummer Behandeld door Telefoonnummer E-mail Antwoord op Bijlagen Onderwerp 2 5 m\ 2013 2013-25.961/26/A.21, MB 463324 Vries T. de (050)316 4091 T.de Vries@provinciegroningen.nl Niedersachsisches Ministerium für Umwelt, Energie und Klimaschütz - reaktie op vragen rondom de stand van zaken m.b.t. opslag radioactief afval inwahn Geachte dames en heren. (/) cc Op 7 mei 2013 hebben wij uw staten geantwoord naar aanleiding van vragen van de fracties van respectievelijk Christenunie, PvdA en SP omtrent de toekomstige eindberging van Duits radioactief afval, waarbij een locatie te Wahn, vlak over de grens bij Ter Apel, in beeld zou zijn. In ons antwoord hebben wij, onder meer, verwezen naar desbetreffende contacten met onze Duitse buren. Recentelijk ontvingen wij een brief van het Nedersaksische ministerie voor Milieu, Energie en Klimaat, die wij u hierbij, met vertaling, ter kennisneming toezenden. In die brief gaat voornoemd ministerie nader in op de te volgen procedure in Duitsland, die onze berichtgeving daaromtrent aan u bevestigt, alsmede op de voorgeschiedenis in Nedersaksen. Opmerkelijk vinden wij de laatste alinea, waarin de regering van Nedersaksen zich afi/raagt of opslag van radioactief afval in diepe geologische aardlagen nog wel aanvaardbaar is. Een zelfde vraag hebben wij, in verband met de aardbevingen in onze provincie, aan de minister van Economische Zaken gesteld in onze zienswijze van 12 februari 2013, naar aanleiding van diens Bekendmaking in de Staatscourant van 3 januari 2013 over het Nationaal Programma inzake de eindberging radioactief afval. Het antwoord van de minister kunnen wij medio 2013 teruglezen bij de publicatie van de definitieve AMvB inzake dat Nationaal Programma, zo bleek ons uit contact met het ministerie van Economische Zaken. Voorts delen wij u mee, dat wij op 23 mei 2013 in Oldenburg, tijdens een ambtelijke vergadering van de Nederiands-Duitse commissie voor de ruimtelijke ordening, subcommissie Noord, onze zorgen hebben geuit omtrent de eventuele eindberging van radioactief afval in Wahn. O 06-HB-SG-001 De pmvincïe Groninq^r v^ Dtt handvest vindt u op G / i q ^ n (ron handvest voor dienstveriening. A k i nq Communicaïie en Kabinet PublisksvoorSichïmg: 050 3164160
Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, Gedeputeerde Staten van Groningen:, voorzitter. secretaris. Bijlagen: Nr. Titel Bijgevoegd Ter inzage in de Statenkast 1 Brief van Niedersachsisches Ministerium fur X - Umwelt, Energie und Klimaschütz 2 Vertaling van bovengenoemde brief X -
Bijlage: vertaling brief Nedersaksen Vertaling van de brief van het Niedersachsisches Ministerium für Umwelt, Energie und Klimaschütz van juni 2013 aan de provincie Groningen met betrekking tot radioactief afval/locatie Wahn De Duitse minister Peter Altmaier, verantwoordelijk voor de zoektocht naar een eindbergingslocatie voor het verwijderen van radioactief afval, heeft onlangs een wetsvoorstel met betrekking tot voornoemde eindbergingslocatie ingediend, dat de Duitse regering op 24 april 2013 heeft vastgesteld. Dit wetsvoorstel is gebaseerd op een op 9 april 2013 bereikt, politiek akkoord tussen de nationale regering, de deelstaten en politieke fracties en partijen. Alle deelnemers zijn het erover eens dat het onderzoek naar een eindbergingslocatie door een gezamenlijke commissie, bestaande uit 24 leden van landsregering en deelstaten, dient te worden voorbereid. Deze commissie dient voor eind 2015 voorstellen uit te werken, onder andere over de veiligheidseisen en geologische selectiecriteria. De besluiten over de verschillende stappen in deze keuzeprocedure neemt de Bondsdag per wet. Daaronder ook de besluiten over eindbergingslocaties voor boven en ondergrondse opslag. Beginjaren '70 heeft het, toenmalige bevoegde, opwerkingsbedrijf voor radioactieve brandstoffen in opdracht van de Bondsregering reeds bergingslocaties en hun mogelijke geschiktheid voor het oprichten van een eindberging voor radioactief afval onderzocht. De locatie Wahn werd uiteindelijk, samen met de locaties Lichtenhorst, Lutterloh en Gorleben nader onderzocht. Zoals bekend werd toen het politieke besluit genomen om op de locatie te Gorleben te beginnen met de ondergrondse opslag. Inmiddels zijn de opslagwerkzaamheden in Gorleben weer stilgelegd. Er dient nu eerst een akkoord te komen tussen land en deelstaten over een nieuwe wet voor de keuze van een eindbergingslocatie. Alle betrokkenen zijn het erover eens dat
men daarbij uitgaat van een zgn. 'witte kaart' van Duitsland, inhoudende dat er geen voorkeur is voor een specifieke eindbergingslocatie of geologisch bergingsgesteente. Volgens de Atoomwet is de Bondsregering bevoegd gezag voor de keuze van een eindbergingslocatie en voor de verwijdering van radioactief afval. Niettegenstaande dat heeft de deelstaat Nedersaksen concrete en pijnlijke ervaringen met de eindberging van radioactief afval ondervonden en heeft daarom een leidende rol genomen bij de werkzaamheden inzake de wet voor de keuze van een eindbergingslocatie. De Nedersaksische deelstaatregering heeft er daarbij veel belang in gesteld dat dit keuzeproces met de grootst mogelijke transparantie verloopt en dat er met de stand van de techniek en wetenschap rekening wordt gehouden. De Nedersaksische deelstaatregering heeft veel begrip voor de zorgen van burgers en heeft daarom de fundamentele discussie gevoed met de vraag of verwijdering van radioactief afval in diepe geologische formaties nog wel past bij de huidige eisen die de maatschappij stelt vanuit veiligheid, ethische, juridische en maatschappelijke overwegingen. In de hoop u hiermee naar genoegen te hebben geïnformeerd. Voor nadere vragen ben ik graag beschikbaar. Met vriendelijke groeten. Dr. Thomas Piek
Q Niedersachsisches Ministeiium für Umwelt und Klimaschütz Postfach 41 07, 30041 Hannover Niedersachsisches IVlinisterium für Umwelt, Energie und Klimaschütz Herrn. Tjitte de Vries Abt. Umweltpolitik der Provinz Groningen Provincie Groningen Postbus 610 9700 AP Groningen Bearbeitet von Dr. Thomas Piek E-Mall-Adresse: thomas.pick@mu.riiedersachsen.de* Ihr Zelchen, Ihre Nachricht vom Mein Zelchen (Bei Antwort angeben) 16.04.2013 41-02044 Durchwahl (0M1)jj.Jfe ^ P^^'..,.ypnnover 3441. -f.'m., ;t ^ "'"'29.05.201^ Wahn Sehr geehrter Herr de Vries, vielen Dank für Jlir Schreiben vom 16. April diesen Jahres. Der für die Standortsuche und die Entsorgung radioaktiver Abfalle zustandige Bundesümweltminlster Peter Altmaier hat kürzlich einen Entwurf für ein Standortauswahigesetz vorgelegt, den das Bundeskabinett am 24. April beschlossen hat. Das Gesetz sol! noch vor der parlamentarischen Sommerpause verabschiedet werden. Der Entwurf für das Standortauswahigesetz basiert auf der politischen Einigung von Buhd, Landern und Fraktionen, bzw. Parteien vom 9. April. Alle Beteiligten haften sich darauf verstandigt, dass das Standortauswahiverfahren eine pluralistisch besetzte Bund- Lander-Kommission, bestehend aus 24 Mitgliedern, vorbereiten söll. Diese soil bis Ende 2015 Vorschlage erarbeiten, u. a. zu den Sicherheitsanforderungen und zu geólogischen Auswahikriterien. Die Entscheidung überdieeinzelnen Schritte des Auswahiverfahrens trifft der Bundestag per Gesetz, dazu gehören am Ende des Verfahrens auch die Beschlüsse über Standorte für über- und untertagige Erkundungen. Mit Beginn der siebziger Jahre des letzten Jahrhunderts hat die damals zustandige Kernbrennstoffwiederaufarbeitungsgesellschaft mbh (KEWA) im Auftrag der Bundesregierung schon einmal Standorte auf ihre mögliche Eignung für die Errichtung eines Endlagers für radioaktive Abfalle geprüft. Der Standort Wahn wurde schlieblich, zusammen mit den DIenstgebëude U-Bahn Telefon E-Mail Bankverbindung Archlvslr. 2 Linie 3, 7 und 9 (0511)120-0 postste!le@mu.niedersachsen.de* Nord/LB (BLZ 250 500 00) 30169 Hannover H Waterloo Telefax 'nicht zugelassen für digital signierte Konto-Nr. 106 025182 Bus 120 (0511)120-3399 und verschiüsselte Dokumente H Waterlooplatz Internet «vwwumwelt.ni8dersachsen.de
Standorten Lichtenhorst, Lutterloh und Gorleben, in die engere Wahrgenommen. Bekanntlich wurde dann politisch entschieden am Standort Gorleben mit der Erkundung zu beginnen. InzWischen wurden dié Erkundungsarbeiten an diesem Standort wieder unterbrochen. Es soil zunachsteine Einigung zwischen Bund und Landern zu einem neuen Standortauswahigesetz herbeigeführt werden. Es besteht Einvernehmen bei allen Beteiligten, dass dabei von einer weigen Deutschlandkarte ausgegangen wird, es also keine Vorfestlegungen auf bestimmte Standorte oder Gesteinsformationen geben soil. Zustandig für die Standortsuche und die Entsorgung radioaktiver Abfalle ist nach dem Atomgesetz die Bundesregierung. Allerdings hat Niedersachsen konkrete und durchaus leidvolie Erfahrungen mit der Endlagerurig von Atommüll gemacht und hat daher eine führende Rolle bei der Erarbeitung des Standortauswahigesetzes übernommen. Die Niedersdchsische Landesregierung hat dabei gröl^ten Wert darauf gelegt, dass der gesamté Auswahiprozess mit gröbtmöglicher Transparenz ablauft und den Stand von Wissenschaft und Technik berücksichtigt. Die Niedersachsische Landesregierung hat grolies Verstandnis für die Sorgen der Bürgerinnen und Burger und daher eine grundlegende Auseinandersetzung mit der Frage gefordert ob die Entsorgung von radioaktiven Abfallen in tiefep geólogischen Formationen noch den heutigen Anfordérungen aus sicherheitstechnischer, ethischer, rechtlicher und gesellschaftlicher Sicht entspricht In der Hoffnung Ihnen mit diesen Hinweisen weitergeholfen zu haben verbleibe ich mit freundlichen GrüRen. Für Rückfragen stehe ich gerne zur Verfügung. lm Auftra^ Dr. Thomas Piek