memo aan onderwerp van datum De gemeenteraad van Gouda Oriënterende informatie coffeeshopbeleid naar aanleiding van de motie hierover dd 10 november 2011. College van Burgemeester en Wethouders 15 mei 2012 In de gemeenteraad van 10 november 2011 is een motie aangenomen met betrekking tot het coffeeshopbeleid. Middels de motie verzoekt de gemeenteraad het college om het mogelijk te maken om met inachtneming van de wet- en regelgeving het vestigen van coffeeshops in de gehele gemeente Gouda, dus ook buiten de singels, mogelijk te maken. En hiertoe kaders aan te dragen en voorwaarden te inventariseren, overigens zonder dat daarmee uitbreiding van het huidige aantal coffeeshops mogelijk wordt (zie in de bijlage de tekst van de motie). Het college heeft naar aanleiding van de motie informatie verzameld en adviezen van betrokken ketenpartners ingewonnen. De verzamelde informatie (weergegeven op de kaart van Gouda, zie bijlage) wijst uit dat er binnen de huidige afstandscriteria (beperkte) mogelijkheden zijn om buiten de singels coffeeshops te vestigen. De adviezen van politie en andere diensten wijzen echter uit dat het onwenselijk is om vestiging van coffeeshops in woonwijken mogelijk te maken, aangezien dit tot toenemende overlast zou kunnen leiden. Mogelijke vestiging van (een of meer) coffeeshops op een bedrijventerrein zou in de ogen van de politie en andere diensten de enige reële optie zijn, indien overgegaan zou worden tot vestiging buiten de singels. Echter zou het vestigen van (een of meer) coffeeshops op een bedrijventerrein een (te) zwaar beslag op de beschikbare handhavingcapaciteit leggen, in vergelijking met de huidige situatie van vestiging van coffeeshops binnen de singels. Binnen de singels is namelijk al voldoende handhaving via camera s, politie en stadstoezicht aanwezig. Daarom wordt ook het vestigen van (een of meer) coffeeshops op een bedrijventerrein door politie en andere diensten afgeraden. Aangezien de ingewonnen adviezen aangeven dat het onwenselijk is om vestiging van coffeeshops buiten de singels mogelijk te maken, stelt het college voor om eerst met de gemeenteraad in gesprek te gaan naar aanleiding over de adviezen, en op dit moment nog niet over te gaan tot wijziging van het coffeeshopbeleid. Indien de gemeenteraad, na afloop van een gesprek hierover met het college, vasthoudt aan de wens om vestiging van coffeeshops buiten de singels mogelijk te maken zal bekeken worden op welke wijze hier alsnog aan voldaan kan worden. Landelijke richtlijnen Coffeeshops moeten aan een aantal criteria voldoen. De afgelopen jaren zijn die criteria vanuit het Openbaar Ministerie aangescherpt. Per 1 januari 2014 zal het landelijke afstandscriterium zijn, dat de afstand tussen coffeeshops en scholen van het type voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs, of psychiatrische instellingen (de verplichte instellingen ) minimaal 350 meter moet zijn. Er is overigens op dit moment nog geen formeel vastgelegd landelijk afstandscriterium, maar in Gouda wordt al wel met de norm van 350 meter gewerkt. Om de afstand tussen een coffeeshop en een instelling te meten, geldt de reëel af te leggen afstand te voet over de openbare weg tussen de voordeur van de coffeeshop tot de hoofdingang van de instelling.
Daarnaast moeten coffeeshops voldoen aan de zogenaamde AHOJG-criteria. Het is voor coffeeshops verboden te Afficheren, Harddrugs te verhandelen, Overlast te veroorzaken, Jeugdigen onder 18 jaar in de coffeeshop te laten of aan hen te verkopen en Grote hoeveelheden te verhandelen (niet meer dan 5 gram per transactie) of op voorraad te hebben (niet meer dan 500 gram). Huidige beleid in Gouda In 1998 is in de beleidsnotitie coffeeshops vastgelegd dat de coffeeshops die in Gouda gevestigd zijn, alleen binnen de singels gevestigd mogen zijn. De enige toegestane uitzondering daarop is de coffeeshop aan de Blekersingel. De reden is dat dit al een bestaande coffeeshop was ten tijde van vaststellen van het beleid en dat deze coffeeshop áán een singel gevestigd is. In het beleid is het aantal coffeeshops vastgelegd op ten hoogste vijf coffeeshops in Gouda. Achtergrond daarvan is dat vijf coffeeshops aan de behoefte voldoet, zowel voor de Goudse klanten als voor de klanten uit de regio. De reden dat er gekozen is om coffeeshops alleen in de binnenstad toe te staan, heeft er mee te maken dat de binnenstad een uitgaansfunctie heeft en er een betere handhaafbaarheid is in een geconcentreerd gebied. Doordat er onder andere cameratoezicht is en meer regulier toezicht is vanuit politie, kunnen incidenten voorkomen worden. In het handhavingsbeleid staat duidelijk aangegeven wat de stappen zijn bij het overtreden van de voorschriften van de gedoogverklaring. Met regelmaat vinden onaangekondigde controles plaats. De afgelopen jaren zijn hierbij vrijwel geen overtredingen geconstateerd. In het Goudse beleid (zie bijlage) staat nog aangegeven dat de minimale afstand tot scholen 150 meter mag zijn, in 1998 was dat ook het geldende het afstandscriterium. Zoals gezegd wordt landelijk de richtlijn om te werken met een afstand van 350 meter. Dit criterium wordt daarom ook in Gouda gehanteerd. De huidige coffeeshops voldoen aan die afstand. Het is overigens wenselijk om het bestaande beleid naar de huidige normen aan te passen. Dit om onduidelijkheid te voorkomen. Binnenkort zal deze wijziging daarom ook worden doorgevoerd, al dan niet gecombineerd met de mogelijke invoering van nadere landelijke criteria m.b.t. bijvoorbeeld de invoering van de zogenaamde wietpas (ook op dit onderwerp moeten de landelijke ontwikkelingen worden afgewacht, naar aanleiding van de huidige invoering in Zuid Nederland). Wanneer dit aan de orde is, informeert het college van BenW de gemeenteraad hierover. Informatie m.b.t. mogelijke vestiging van coffeeshops buiten de singels: locatie-onderzoek Er is een kaart van Gouda gemaakt waarop alle scholen en instellingen zijn ingetekend (zie de bijlage). Naast de verplichte instellingen zijn op de kaart ook de basisscholen en overige instellingen zoals verslavingszorg meegenomen. Er is voor gekozen om deze ook ter informatie op de kaart in te tekenen. Op de kaart zijn de verplichte locaties met roze cirkels omgeven en de overige locaties ( ter informatie ) met gele cirkels. Daarmee is een duidelijk onderscheid te zien. De cirkels op de kaart geven aan afstand van 350 meter aan tot de instellingen. Belangrijke kanttekening is dat deze in een straal om het pand zijn getrokken en dus indicatief zijn. Voor een daadwerkelijke meting zal van deur tot deur moeten worden gemeten. Op de kaart zijn ook de huidige coffeeshops in Gouda gemarkeerd met de letters A t/m E. Er is op de kaart te zien dat door de roze cirkels een groot gedeelte van Gouda niet in aanmerking komt voor het vestigen van een coffeeshop. De gebieden die met name overblijven zijn: een gedeelte van de wijk Bloemendaal, de wijk Goverwelle, een gedeelte van Gouda Oost, de Goudse Poort, Westergouwe en Korte Akkeren. Adviezen van politie en andere ketenpartners In het voorjaar van 2012 is de kaart besproken in het ketenoverleg. Hierin zitten politie, openbaar ministerie, jongerenwerker en gemeente. Daaruit kwam vanuit de verschillende organisaties een aantal opmerkingen naar voren: Het verplaatsen van coffeeshops naar woonwijken wordt beschouwd als onwenselijk. Er zal dan meer overlast gaan ontstaan in de woonbuurt. De intensiteit van het toezicht is in woonwijken pagina 2
substantieel minder dan in de binnenstad, waar nu de coffeeshops zijn gevestigd (in de binnenstad is cameratoezicht en meer fysiek toezicht vanuit politie en stadstoezicht). Het eventueel verplaatsen van coffeeshops naar een bedrijvengebied is, in de ogen van de ketenpartners, de enige reële optie indien tot plaatsing buiten de singels wordt overgegaan. Er kleven echter wel belangrijke nadelen aan. De controle, zowel sociale controle als de controle vanuit de toezichthouders, is op bedrijvengebieden een stuk minder dan in de binnenstad. Dit zou een investering vergen in bijvoorbeeld het plaatsen van camera s. Waarbij de risico s van minder live toezicht blijven bestaan. Een ander nadeel is dat er grote kans is dat er coffeeshoptoerisme gaat ontstaan, oftewel mensen die vanaf de snelweg of andere wegen naar de stad, even snel langs de coffeeshop gaan. Nu is dat niet aan de orde door de locatie van de coffeeshops in de binnenstad. Vanuit de ketenpartners werd ook nog aangedragen dat het terugbrengen van het totaal aantal coffeeshops in de binnenstad nog een optie zou kunnen zijn. Het risico hiervan is dat er dan meer handel op straat of via de achterdeur gaat plaatsvinden. Samengevat is het advies vanuit de ketenpartners om de coffeeshops te houden waar ze nu zijn, omdat het toezicht daar het meest optimaal is. Aansluitend aan het ketenoverleg heeft nog een separaat overleg plaatsgevonden met de politie om een specifiek advies te vragen. Daaruit zijn de volgende overwegingen naar voren gekomen: Er zijn de afgelopen jaren geen grote incidenten geweest die gekoppeld kunnen worden aan de coffeeshops. Onder groot wordt verstaan: overvallen, geweld, het rippen van een coffeeshop, het overvallen van klanten bij of in de buurt van coffeeshops. De enige daadwerkelijke overlast is momenteel parkeerproblematiek. Deze grote incidenten hebben niet plaatsgevonden mede omdat er duidelijk continu toezicht is in het gebied waar de coffeeshops zijn. Ze zijn dicht bij elkaar en er is cameratoezicht waardoor bezoekers en eventuele kwaadwillenden weten dat ze gezien worden. Bij verplaatsen naar andere gebieden is dat automatische toezicht er niet en is er een grotere kans op zwaardere incidenten. Tevens is op dit moment door het cameratoezicht een vrij duidelijk beeld van de klantengroep van de coffeeshops. De sociale controle in de binnenstad is groot doordat er veel mensen in een klein gebied zijn en komen. In een bedrijvengebied is die controle er niet. In een woonwijk kan dat er gedeeltelijk zijn. Een eventuele reden om wel te verplaatsen, is de parkeeroverlast. Bij het verplaatsen naar een gebied waar meer ruimte is, zal parkeeroverlast minder snel ontstaan. Als je gaat verplaatsen is de enige reële optie verplaatsing naar een bedrijvengebied, waar wel aanvullende maatregelen moeten worden genomen om het toezicht nog enigszins te kunnen creëren. Dit zal ten koste gaan toezicht elders in de stad (binnenstad en/of woonwijken). Het samengevat advies vanuit politie is om de coffeeshops te houden waar ze zijn. De voordelen van het verplaatsen wegen niet op tegen de nadelen. Tempo van implementatie van mogelijke beleidswijziging Tot slot is het van belang om stil te staan bij het tempo van de implementatie van eventuele wijzigingen in het beleid. Mocht er gekozen worden om het beleid aan te passen (vestiging buiten de singels mogelijk maken, dan wel vermindering van het aantal coffeeshops), dan zal het uiteraard enige tijd duren voordat dit een zichtbaar effect in de stad heeft. Het is namelijk redelijk om de ondernemer een verplaatsingstermijn van ten minste een aantal maanden te gunnen. pagina 3
Bijlage 1: tekst van de motie m.b.t. coffeeshops pagina 4
Bijlage 2: huidig coffeeshopbeleid Gouda coffeeshopbeleid Gouda Beleidsregels coffeeshopbeleid gemeente Gouda I. uitgangspunten De verkoop van softdrugs is op grond van de Opiumwet een strafbaar feit. Onder omstandigheden, namelijk wanneer de gedoogcriteria in acht worden genomen, kan er van worden afgezien met strafvordelijke of bestuursrechtelijke middelen tegen dit strafbare feit op te treden, indien het is gepleegd in een coffeeshop. Coffeeshops zijn niet toegestaan binnen een afstand van 150 meter van een school, jeugdcentrum of psychiatrische inrichting. Vanwege de overlast die door coffeeshops wordt veroorzaakt, worden in Gouda maximaal vijf coffeeshops gedoogd. De verkoop van softdrugs wordt alleen gedoogd in alcoholvrije inrichtingen. De vergunninghouder is volledig verantwoordelijk voor de inachtneming van de gedoogcriteria, zonder uitsluiting van de verantwoordelijkheid van andere personen. Dit beleid is gericht op gedoogde coffeeshops, het laat onverlet de bevoegdheden die de A.P.V. geeft ten aanzien van de overige horeca-inrichtingen. II. definities In deze beleidsregels wordt verstaan onder: a. coffeeshop een inrichting als bedoeld in artikel 2.3.1.1 van de Algemene Plaatselijke Verordening, verder APV, waar handel en gebruik in softdrugs plaatsvindt en waarvoor is verstrekt: 1. een exploitatievergunning ex artikel 2.3.1.2 APV; pagina 5
2. een vergunning voor het verstrekken van alcoholvrije drank ex artikel 2.3.1.8 APV; 3. een verklaring op grond waarvan de verkoop van softdrugs in de inrichting door het openbaar ministerie en de burgemeester wordt gedoogd. b. sluiting een tijdelijke sluiting als bedoeld in artikel 2.3.1.5 APV en artikel 13b van de Opiumwet. De burgemeester heeft de bevoegdheid om bestuursdwang uit te oefenen tegen voor het publiek toegankelijke lokalen, zoals o.a. coffeeshops, theehuizen, café s, restaurants en winkels en de daarbij behorende erven, indien hard- of softdrugs worden verkocht, afgeleverd of verstrekt, dan wel daartoe aanwezig zijn. c. harddrugs middelen vermeld op lijst 1 behorend bij de Opiumwet. d. softdrugs middelen vermeld op lijst 2, onderdeel b, behorend bij de Opiumwet. III. gedoogcriteria 1. Geen affichering voor softdrugs. Dit betekent geen reclame voor softdrugs, op welke wijze dan ook, met uitzondering van een summiere aanduiding (hennepblad) op de betreffende coffeeshop. 2. Geen harddrugs. Dit betekent dat in de coffeeshop geen harddrugs voorhanden mogen zijn of worden verkocht. 3. Geen overlast veroorzaken. Onder overlast wordt verstaan parkeeroverlast rond de coffeeshop, geluidhinder, vervuiling voor of nabij de coffeeshop en bij de coffeeshop rondhangende klanten. 4a. Geen verkoop van softdrugs aan jeugdigen. Dit betekent geen verkoop aan personen beneden de 18 jaar (minderjarigen). 4b. Geen toegang tot de coffeeshop voor jeugdigen. Dit betekent geen toegang tot de coffeeshop voor personen beneden de 18 jaar (minderjarigen). 5. Geen verkoop van een grote hoeveelheid softdrugs per transactie. Van een grote hoeveelheid is sprake als deze meer bedraagt dan vijf gram. Onder transactie wordt begrepen alle koop en verkoop in één coffeeshop op eenzelfde dag met betrekking tot eenzelfde koper. 6. Geen handelsvoorraad van meer dan 500 gram. Dit betekent dat in de inrichting waarin de coffeeshop is gevestigd, in totaal nooit meer dan 500 gram softdrugs aanwezig mag zijn. IV. handhaving gedoogcriteria Per criterium zijn hieronder de door de betreffende partij te ondernemen acties omschreven indien een overtreding van de gedoogcriteria plaatsvindt. 1. Geen affichering voor soft drugs burgemeester. Waarschuwing aan coffeeshophouder. Bij herhaling sluiting coffeeshop 4 weken in belang van gezondheid. pagina 6
2. Geen harddrugs Inbeslagname aanwezige harddrugs en softdrugs. Inverzekeringstelling. Opmaken procesverbaal voor openbaar ministerie en voor burgemeester. Bij acute noodzaak: Directe sluiting o.g.v. art. 2 Politiewet tot APV- sluiting of sluiting artikel 13b Opiumwet Instellen vervolging. Vordering voorlopige hechtenis; strafmaat afhankelijk van hoeveelheid harddrugs en softdrugs. Sluiting coffeeshop 1 jaar in het belang van de openbare orde en van de gezondheid. 3. Geen overlast veroorzaken burgemeester. Waarschuwing aan coffeeshophouder. Bij ernstige structurele overlast sluiting coffeeshop 13 weken in belang van openbare orde. 4a. Geen verkoop van soft drugs aan jeugdigen burgemeester. Voor zover mogelijk informeren van personen die voor betrokken jeugdigen ouderlijk gezag uitoefenen. - Openbaar mínisterie Waarschuwing aan coffeeshophouder. Bij herhaling sluiting coffeeshop 13 weken in belang van gezondheid. 4b. Geen toegang tot de coffeeshop voor jeugdigen burgemeester. Voor zover mogelijk informeren van personen die voor betrokken jeugdigen ouderlijk gezag uitoefenen. Waarschuwing aan coffeeshophouder. Bij herhaling sluiting coffeeshop 4 weken in belang van gezondheid. 5. Geen verkoop van meer dan vijf gram softdrugs per transactie inbeslagname aanwezige softdrugs. Opmaken proces-verbaal voor openbaar ministerie en voor burgemeester. Waarschuwing aan coffeeshophouder. Bij herhaling sluiting coffeeshop 13 weken in belang van openbare orde en van gezondheid. 6. Geen handelsvoorraad van meer dan 500 gram burgemeester. pagina 7
Waarschuwing aan coffeeshophouder. Bij herhaling sluiting coffeeshop 13 weken in belang van openbare orde. Indien de burgemeester een coffeeshop voor de tweede keer sluit wegens overtreding van één of meer gedoogcriteria, dan heeft dat tot gevolg dat de bij het overtreden gedoogcriterium behorende sluitingsperiode wordt verdubbeld. Indien de burgemeester de coffeeshop voor de tweede keer sluit, terwijl dit tenminste één keer is gebeurd vanwege de verkoop van harddrugs, overtreding van gedoogcriterium 2., wordt de verkoop van softdrugs in de horeca-inrichting niet meer gedoogd. De verkoop van softdrugs in de horeca-inrichting wordt eveneens niet meer gedoogd indien de burgemeester de coffeeshop voor de derde keer sluit vanwege overtreding van de overige gedoogcriteria, de criteria 1,3,4,5 en 6. De burgemeester herinnert elke coffeeshophouder ten minste eenmaal per jaar schriftelijk aan de inhoud van het vastgestelde coffeeshopbeleid. Vastgesteld in het driehoeksoverleg Gouda op de Officier van Justitie; de districtschef politie Waag en Wiericke; de burgemeester van Gouda; pagina 8