Beleidsregels artikel 13b Opiumwet Twenterand 2012

Transcriptie

1 Beleidsregels artikel 13b Opiumwet Twenterand 2012 De burgemeester van Twenterand; Gelet op artikel 13b Opiumwet en artikel 4:81 Algemene wet bestuursrecht; Overwegende: 1. dat artikel 13b lid 1 Opiumwet de burgemeester de bevoegdheid geeft om bestuursdwang toe te passen indien in woningen of lokalen dan wel in, op of bij woningen of zodanige lokalen behorende erven een middel als bedoeld in lijst l of II (van de Opiumwet) wordt verkocht, afgeleverd of verstrekt dan wel daartoe aanwezig is; 2. dat het ter bevordering van de rechtsgelijkheid en de rechtszekerheid nodig is een beleidsregel vast te stellen omtrent de toepassing van bestuursdwang op basis van artikel 13b lid 1 Opiumwet 3. dat in de Kadernota Integraal Genotsmiddelenbeleid (2011) van de gemeente Twenterand en het Convenant Lokale Driehoek Twenterand (2011) is vastgelegd dat een beleidsregel zal worden vastgesteld omtrent de toepassing van bestuursdwang op basis van artikel 13b lid 1 Opiumwet; Besluit vast te stellen de volgende: Beleidsregels artikel 13b Opiumwet Twenterand 2012 Deze beleidsregels zien op de bevoegdheid tot het sluiten van panden door de burgemeester bij verkoop, aflevering of verstrekking dan wel aanwezig zijn van drugs vanuit woningen of lokalen en daarbij behorende erven. 1. AANPAK DRUGSPANDEN De burgemeester van Twenterand maakt gebruik van zijn bevoegdheid om op grond van artikel 13b Opiumwet drugspanden te sluiten door middel van bestuursdwang. Het traject na sluiting wordt gerealiseerd conform artikel 14 Woningwet. Het verkopen van drugs uit een woning of lokaal is verboden. Vanuit het oogpunt van openbare orde en veiligheid, het beschermen van het woon- en leefklimaat en de volksgezondheid treedt de gemeente Twenterand in samenwerking met het Openbaar Ministerie en de politie streng op tegen handel in en het gebruik van drugs. Om de effecten van de handel in en het gebruik van drugs op de leefbaarheid aan te pakken maakt de gemeente Twenterand gebruik van de Wet Damocles en de Wet Victor. Artikel 13b Opiumwet (Wet Damocles) stelt de burgemeester in de gelegenheid bestuursdwang toe te passen als drugs wordt verkocht, afgeleverd of verstrekt dan wel daartoe aanwezig is, in of vanuit woningen of lokalen en daarbij behorende erven. Artikel 14 Woningwet (Wet Victor) regelt het traject na sluiting van een pand en maakt het mogelijk om het beheer van een pand over te nemen (artikel 14 Woningwet) en daarna eventueel te onteigenen (artikel 77 Onteigeningswet). 1

2 Met de invoering van het vernieuwde artikel 13b Opiumwet per november 2007 kunnen alle drugspanden aangepakt worden, dus ook woningen. De burgemeester kan bestuursdwang toepassen als drugs wordt verkocht, afgeleverd of verstrekt dan wel daartoe aanwezig is, vanuit woningen of lokalen en daarbij behorende erven. Het is vaste rechtspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State om de zinsnede daartoe aanwezig is in artikel 13b lid 1 Opiumwet zo uit te leggen dat de burgemeester al bevoegd is om een voor publiek toegankelijk lokaal op grond van de enkele aanwezigheid van een handelshoeveelheid drugs te sluiten. 1 In dat geval behoeft de handel in drugs niet te zijn vastgesteld. Daarnaast is het aantonen van overlast geen voorwaarde bij het toepassen van artikel 13b Opiumwet; de toepassing van artikel 13b Opiumwet kan wel leiden tot vermindering van overlast. 2. TWEESPORENBELEID De bestuursrechtelijke aanpak door de burgemeester is complementair aan de strafrechtelijke aanpak door politie en justitie. Deze twee sporen versterken elkaar aangezien de bestuursrechtelijke aanpak gericht is op het pand en de strafrechtelijke aanpak gericht is op de bij drugsverkoop betrokken personen. Bij de aanpak van handel, het in het bezit zijn van en het gebruik van drugs worden naast strafrechtelijke maatregelen ook bestuursrechtelijke maatregelen ingezet (tweesporenbeleid). Strafrechtelijke sancties richten zich op de bij de verkoop betrokken personen. Het beëindigen of het opheffen van de illegale verkooppunten wordt daarmee niet per definitie bereikt. Bestuursrechtelijke maatregelen richten zich op bij de verkoop betrokken woningen of lokalen, waardoor beëindigen of het opheffen van de illegale verkooppunten kan worden bereikt. Het moment van inbeslagname van drugs en het effectueren van de bestuursrechtelijke maatregelen kan enige tijd uit elkaar liggen, omdat de eisen van zorgvuldigheid bij het toepassen van bestuursdwang in acht genomen moeten worden. Dit betekent niet dat er na inbeslagname geen reden meer is bestuursrechtelijke maatregelen, zoals een last onder bestuursdwang, op te leggen. 3. ONDERSCHEID LOKALEN EN WONINGEN Bestuursrechtelijke maatregelen gericht tegen woningen zijn in beginsel minder zwaar/ingrijpend dan bestuursrechtelijke maatregelen gericht tegen lokalen. Doordat de sluiting van woningen zwaarder ingrijpt op de persoonlijke levenssfeer van de betrokkene(n) dan de sluiting van lokalen, wordt in het bij deze beleidsregel behorende handhavingsarrangement onderscheid gemaakt tussen woningen en lokalen. Het recht op ongestoord woongenot rechtvaardigt een minder vergaande aanpak ten aanzien van woningen (artikel 8 van het EVRM). De wetgever heeft ervan afgezien het begrip woning te definiëren. De burgemeester verstaat onder woning een voor bewoning gebruikte ruimte. Of een woning gebruikt wordt als woonruimte blijkt uit de Gemeentelijk Basis Administratie. Een persoon die incidenteel overnacht in een woning en niet op dit adres in de GBA staat ingeschreven, wordt niet aangemerkt als bewoner. Een voor bewoning bestemde ruimte die niet gebruikt wordt als woning kan aangemerkt worden als lokaal. 1 AbRS 5 januari 2005 (LJN:AR8730), AbRS 21 december 2005 (LJN: AU8447), AbRS 18 oktober 2006 (LJN:AZ0347), AbRS 17 september 2008 ( /1) en AbRS 20 oktober 2010 ( /1/H3) 2

3 4. HANDELSVOORRAAD DRUGS De burgemeester neemt bestuursrechtelijke maatregelen indien een handelsvoorraad drugs in een pand wordt aangetroffen (meer dan 0,5 gram harddrugs of meer dan 30 gram softdrugs). Indien het pand een lokaal betreft volgt sluiting. Indien het pand een woning betreft kan sluiting volgen. Lijst I van de Opiumwet bevat een overzicht van harddrugs. Lijst II van de Opiumwet bevat een overzicht van softdrugs. Het bezit van meer dan 0,5 gram harddrugs wordt aangemerkt als een handelsvoorraad en is strafbaar gesteld als een misdrijf. Bezit van softdrugs is tot 30 gram een overtreding, maar minder dan 5 gram bezit wordt gedoogd. Bezit van meer dan 30 gram softdrugs wordt aangemerkt als handelsvoorraad en is een misdrijf. Indien een handelsvoorraad drugs in een lokaal aangetroffen wordt, volgt sluiting van dat lokaal. Bij het aantreffen van een handelsvoorraad drugs in een woning kan sluiting volgen. In het bij deze beleidsregel behorende handhavingsarrangement zijn de te treffen bestuurlijke maatregelen nader uitgewerkt (zie paragraaf 15). 5. LAST ONDER BESTUURSDWANG Van de bevoegdheid in plaats van een last onder bestuursdwang te kiezen voor een last onder dwangsom wordt door de burgemeester in beginsel geen gebruik gemaakt. De sluiting is feitelijk van aard. Dit betekent dat het pand gedurende de sluitingstermijn door niemand mag worden betreden. De burgemeester zal het pand hiertoe laten verzegelen. Het opleggen van een last onder bestuursdwang op basis van artikel 13b Opiumwet is nader uitgewerkt in de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Het opleggen van een last onder bestuursdwang betreft het herstellen in een normale toestand door het ongedaan maken, beëindigen of voorkomen van de overtreding. In de gemeente Twenterand wordt gekozen voor het sluiten van het gehele pand, omdat het direct een einde maakt aan de illegale situatie. Tevens wordt door sluiting de loop uit het pand gehaald en de bekendheid als illegaal verkooppunt ongedaan gemaakt. Gezien de effecten op het openbare leven van de handel in en het gebruik van drugs vanuit een pand, geniet feitelijk handelen de voorkeur boven het opleggen van een last onder dwangsom. Van de bevoegdheid in plaats van een last onder bestuursdwang te kiezen voor een last onder dwangsom wordt als uitgangspunt geen gebruik gemaakt. Bij de sluiting wordt een termijn gegeven waarbinnen de overtreder de woning of het lokaal kan ontruimen en sluiten. De termijn is gesteld op 48 uur om de ontruiming uit te voeren en de handel te stoppen. Indien dit niet of niet tijdig wordt uitgevoerd, zal de burgemeester overgaan tot feitelijk handelen door te sluiten. Door zelf uitvoering te geven aan deze effectueringstermijn kan de overtreder slechts voorkomen dat de burgemeester feitelijke bestuursdwang toepast. De sluitingsbevoegdheid wordt niet aangetast. De sluiting is feitelijk van aard, en brengt met zich mee dat de woning of het lokaal door niemand mag worden betreden gedurende de sluitingstermijn. De burgemeester zal het pand hiertoe laten verzegelen. 3

4 6. ZORGVULDIGHEID De burgemeester dient zich bij de (voorgenomen) sluiting van een pand te houden aan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur uit de Algemene wet bestuursrecht. Dit brengt met zich mee dat de betrokkenen in de gelegenheid moeten worden gesteld om een zienswijze in te dienen voorafgaand aan het opleggen van een last onder bestuursdwang. Voorafgaand aan het besluit tot toepassing van een last onder bestuursdwang wordt de overtreder uitgenodigd voor een zienswijzegesprek. Dit gesprek vindt plaats met de burgemeester of een vertegenwoordiger die namens de burgemeester optreedt en een vertegenwoordiger van de politie. De gemeente houdt een dossier bij over het pand ten aanzien waarvan situaties zijn geconstateerd waarop deze beleidsregel toe ziet. Het sluiten van een woning of lokaal kan alleen dan gerechtvaardigd worden wanneer sprake is van concrete, objectieve en verifieerbare gedragingen zoals het verkopen, afleveren of verstrekken van drugs vanuit de woning of het lokaal, of wanneer de hoeveelheid aangetroffen verdovende middelen zo groot is dat gesproken kan worden van een handelshoeveelheid. Aantreffen van een handelshoeveelheid is volgens de jurisprudentie voldoende om handel aan te nemen. In dat geval hoeft de daadwerkelijke verkoop, aflevering of verstrekking niet aangetoond te worden. Een dossier bij de gemeente bestaat zoveel mogelijk uit concreet omschreven waarnemingen (waarbij de tijd en datum genoteerd worden) en indien mogelijk foto's of andere opnamen. De politie heeft een belangrijke rol bij het aanleveren van informatie ten behoeve van het dossier. Bij het inzetten van de procedure op basis van artikel 13b Opiumwet voert de gemeente daarom altijd nauw overleg met de politie. 7. OVERIGE BEWONERS Bij de (voorgenomen) sluiting van een pand dient aandacht te worden geschonken aan vervangende woonruimte voor overige bewoners bij wie geen sprake is geweest van verwijtbaar gedrag. Gelet op het bepaalde in artikel 8 van het EVRM zal er, indien een woning wordt gesloten, tevens aandacht moeten zijn voor vervangende woonruimte voor (overige) bewoners. Gelet op het Verdrag inzake de rechten van het kind behoeft dit extra aandacht indien er kinderen bij de situatie betrokken zijn. Indien er bij (overige) bewoners geen sprake is van verwijtbaar gedrag, zal de gemeente bemiddelen ten behoeve van vervangende woonruimte. 8. SPOEDEISENDHEID In geval van een spoedeisende situatie kan de burgemeester een drugspand direct sluiten. Indien zich een spoedeisende situatie voordoet, kan de burgemeester besluiten op grond van artikel 5:31 lid 1 Awb bestuursdwang toe te passen zonder voorafgaande last onder bestuursdwang. Artikel 5:31 lid 2 Awb geeft de burgemeester de mogelijkheid om bestuursdwang toe te passen indien een situatie zo spoedeisend is dat een besluit niet kan worden afgewacht. Het betreft dan een spoedsluiting. In dat bijzondere geval wordt zo spoedig mogelijk nadien alsnog een besluit bekend gemaakt. 4

5 9. BINNENTREDING ZONDER TOESTEMMING De burgemeester heeft de bevoegdheid (een machtiging te verlenen) tot binnentreding in een woning zonder toestemming van de bewoner. Voor het binnentreden in een woning zonder toestemming van de bewoner is een schriftelijke machtiging vereist. Op basis van de Awb is het bestuursorgaan dat een last onder bestuursdwang toepast bevoegd tot het geven van een dergelijke machtiging. In het geval van artikel 13b Opiumwet is aan de burgemeester de bevoegdheid toegekend tot het binnentreden in een woning zonder toestemming van de bewoner. Hij kan een schriftelijke machtiging verlenen. 10. WET KENBAARHEID PUBLIEKRECHTELIJKE BEPERKINGEN ONROERENDE ZAKEN De sluiting van een drugspand door de burgemeester wordt geregistreerd en gepubliceerd in de zin van de WKPB. Het besluit tot sluiting van een woning of lokaal op grond van artikel 13b Opiumwet wordt geregistreerd en gepubliceerd in de zin van de Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen onroerende zaken (WKPB). Het WKPB-register houdt deze publiekrechtelijke beperking betreffende de onroerende zaak bij. Indien de sluiting wordt opgeheven, wordt dit ook aangepast in het WKPBregister. 11. NIET BETREDEN Het is strafbaar om een pand te betreden dat door de burgemeester is gesloten. Het is verboden een pand te betreden dat door de burgemeester gesloten is. Het verbreken van de verzegeling levert voor eenieder die daartoe niet bevoegd is een misdrijf op in de zin van artikel 199 Wetboek van Strafrecht (dat wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste 2 jaren of geldboete van de vierde categorie). De burgemeester is bevoegd om gedurende de sluitingstermijn een ontheffing te verlenen aan personen van wie de aanwezigheid in de woning of het lokaal wegens dringende redenen noodzakelijk is. 12. NA-TRAJECT De burgemeester neemt maatregelen om te voorkomen dat er opnieuw drugsoverlast ontstaat na afloop van de sluitingstermijn. Hiertoe kan hij afspraken maken met de eigenaar / huurder of de sluitingstermijn verlengen. Ook kan de gemeente het beheer van het pand overnemen en het pand daarna eventueel onteigenen. Na afloop van de sluitingstermijn vindt overleg met de eigenaar / huurder plaats. Tijdens dit overleg worden afspraken gemaakt om nieuwe drugsoverlast in de toekomst te voorkomen. Indien er sprake is van ernstige vrees voor herhaling kan er sprake zijn van verlenging van de duur van de sluiting. De betrokkenen worden bij mogelijke verlenging opnieuw gehoord. Wanneer later bekend geworden feiten en omstandigheden hiertoe aanleiding geven en voldoende garanties aanwezig zijn dat herhaling uitgesloten is, kan de sluitingstermijn worden opgeheven. Soms is sluiting niet voldoende en zijn aanvullende maatregelen nodig om de leefbaarheid rond het gesloten pand te herstellen. De Wet Victor regelt het na-traject van onder andere een sluiting op grond 5

6 van artikel 13b Opiumwet. De Wet Victor maakt het mogelijk om het beheer van een pand over te nemen (artikel 14 Woningwet) en daarna eventueel te onteigenen (artikel 77 Onteigeningswet). Het besluit tot beheer wordt genomen door het college van burgemeester en wethouders. 13. OVERTREDER BETAALT Het sluiten van een pand op grond van artikel 13b Opiumwet geschiedt op kosten van de overtreder. Ingevolge artikel 5:25 van de Awb geschiedt de toepassing van een last onder bestuursdwang op kosten van de overtreder. In de last onder bestuursdwang wordt dit aan de overtreder medegedeeld. De kosten van voorbereiding van de last onder bestuursdwang zijn ook verschuldigd, voor zover als gevolg van het alsnog uitvoeren van de last onder bestuursdwang geen bestuursdwang is toegepast. Het kan zijn dat zaken worden meegevoerd en opgeslagen om de last onder bestuursdwang toe te kunnen passen, als bedoeld in artikel 5:29 Awb. Zolang de verschuldigde kosten niet zijn voldaan, kan de teruggave van zaken worden opgeschort. 14. HARDHEIDSCLAUSULE De burgemeester kan gemotiveerd afwijken van de maatregelen zoals vastgesteld in dit beleid. De bevoegdheid van de burgemeester tot toepassen van artikel 13b Opiumwet betreft een discretionaire bevoegdheid. Dit houdt in dat de burgemeester, op basis van feiten en omstandigheden, gemotiveerd kan afwijken van de maatregelen zoals deze zijn vastgesteld in het beleid. 6

7 15. HANDHAVINGSARRANGEMENT Drugs in een handelshoeveelheid in een woning 1 e overtreding Schriftelijke waarschuwing, tenzij er sprake is van handel aan minderjarigen, dan wordt opgetreden als bij een 2 e overtreding met softdrugs 2 e overtreding binnen een Sluiting voor een periode van 3 maanden 3 e overtreding binnen een Sluiting voor een periode van 6 maanden 4 e overtreding binnen een Sluiting voor een periode van 12 maanden Softdrugs Harddrugs en 4-hydroxyboterzuur (GHB) 2 Sluiting voor een periode van 3 maanden, tenzij er sprake is van handel aan minderjarigen, dan wordt opgetreden als bij een 2 e overtreding met harddrugs of GHB Sluiting voor een periode van 6 maanden Sluiting voor onbepaalde tijd Sluiting voor onbepaalde tijd Drugs in een handelshoeveelheid in een lokaal Softdrugs 1 e overtreding Sluiting voor een periode van 3 maanden, tenzij er sprake is van handel aan minderjarigen, dan wordt opgetreden als bij een 2 e overtreding met softdrugs 2 e overtreding binnen een Sluiting voor een periode van 6 maanden 3 e overtreding binnen een Sluiting voor een periode van 12 maanden 4 e overtreding binnen een Sluiting voor onbepaalde tijd Harddrugs en 4-hydroxyboterzuur (GHB) Sluiting voor een periode van 6 maanden, tenzij er sprake is van handel aan minderjarigen, dan wordt opgetreden als bij een 2 e overtreding met harddrugs of GHB Sluiting voor een periode van 12 maanden Sluiting voor onbepaalde tijd Sluiting voor onbepaalde tijd 2 De minister van VWS heeft in het najaar van 2011 aan de Tweede Kamer laten weten dat 4-hydroxyboterzuur (GHB) van lijst II naar lijst I van de Opiumwet zal worden verplaatst. Bij het opstellen van dit handhavingsarrangement is GHB echter nog niet formeel op lijst I geplaatst. Gezien de zeer gevaarlijke aard en werking van GHB, is de bestuurlijke maatregel van de burgemeester op deze drug al wel gelijk aan een overtreding waarbij sprake is van een handelshoeveelheid harddrugs. Daarbij wordt meer dan 0,5 gram GHB ook beschouwd als een handelsvoorraad. 7

8 16. INWERKINGTREDING Deze beleidsregels treden op 11 mei 2012 inwerking (één dag na bekendmaking in Gemeentecontact d.d. 10 mei 2012). Aldus vastgesteld op 7 mei 2012 De burgemeester van Twenterand, ir. C.L. Visser 8