Jaarverslag 2012
Voorwoord Eind 2012 kent rijk Nederland, heel schrijnend, 135 voedselbanken. Ze hebben allemaal een tweeledige doelstelling: tegengaan van voedselverspilling & tegengaan van armoede. Eind 2012 moeten 60.000 huishoudens of 150.000 mensen daar gebruik van maken. Eén van die voedselbanken staat in Zevenaar. Zij is er voor de inwoners van de gemeenten Zevenaar en Rijnwaarden. 100 adressen of wel 280 mensen maken daar eind 2012 gebruik van. En dat vele malen. Denk aan hoe in 2007 het pand van Ariens, de garage van de pastorie en de schuur van de fam. Stokman/Nass werden bekeken. Daarna bracht in 2008 het gebouw van Radar aan de Markt al vrij snel uitkomst. In deze fase wordt ook Montferland erbij betrokken, maar al snel moet Montferland voor zichzelf beginnen omdat Zevenaar Rijwaarden alle capaciteit voor zichzelf nodig heeft. En eind 2010 komt de locatie de Reisenakker 12 in beeld waar de capaciteit verder vergroot kan worden naar 100 deelnemers. In 2007 komen er statuten en op 7 december in dat jaar gaan de eerste 2 voedselpakketten de deur uit. Dat lijkt simpel, maar dat is het niet. Er is meer nodig dan mensen van goede wil En zoals alle voedselbanken heeft ook de voedselbank in Zevenaar Rijnwaarden een heel eigen geschiedenis. Als je door het archief bladert, wordt die heel mooi zichtbaar. Er is altijd een initiatiefnemer, een vuurvreter, iemand die zich het vuur uit de sloffen loopt, mensen aan zich bindt en met deze mensen van het eerste uur het vuur steeds groter maakt. De vuurvreter is Sabine Nijland, de mensen van het allereerste uur die aansluiten zijn, getuigen vele mailtjes, Paul Daggenvoorde, Tom Dirkse, Albert Wolbrink en Gerben Sikkes. In dienst van de Barmhartigheid en de Gerechtigheid, staat er ergens. Die mailtjes verraden nog veel meer. Hoe veel bezoekjes er zijn gebracht om in Zevenaar ergens onderdak te vinden. 2 Voor het werk is een heus basisproces Voedselbank Zevenaar uitgedacht en een echte organisatie blijkt nodig. Onder het bestuur functioneren een aantal coördinatoren: - Beheer ( Fer van de Laar ) - Hulpverlening ( Fer van de Laar ) - Logistiek ( Emile Koenders ) - Opslag en Verwerking ( Hens Sikkes ) Later komt nog het werkgebied Leveranciers ( G uus Lijnkamp ) in beeld. En toen werd er ook al gedacht aan het werkgebied vrijwilligers. Dat zal nu door Ineke Folkers worden ingevuld. En hoe kom je aan spullen? Je wilt niet weten waar de kratten vandaan komen, de werktafels, de vriezers, de bus, de benzine, mobiele telefoons, de leveranciers, de vrijwilligers, de hulpverleners en vergeet niet de sponsoren en donateurs. En wat te denken van de verbouwing van het pand Reisenakker 12 in de jaren 2011 en 2012. In totaal is er al voor 20.000,-- vertimmerd. En al het geld moest er ook nog komen.
In 2012 komen we op de toppen van onze capaciteit: 100 pakketten voor 280 monden. Wekelijks gedaan door 23 vrijwilligers van allerlei markten thuis. Intussen 27. Sabine meldt te willen gaan stoppen. Een tweede periode voor de voedselbank dient zich aan. Daarin zullen een paar dingen centraal staan: Communicatie en verantwoording middels verslaglegging van werk en processen. ( v erplicht vanaf 2014 ) De Voedsel en Waren Autoriteit en onze leveranciers dringen aan op een koude keten. Koelbus en goede koeling en vriezers met bijbehorende fondsenwerving. Zou kunnen betekenen dat onze capaciteit iets groter kan worden! Naast al deze Barmhartigheid ook werk maken van de Gerechtigheid. Immers uiteindelijk moet de armoede en de voedselbank weer de wereld uit. Dat we daar de komende tijd met z n allen in mogen slagen. Zomer 2013, Bestuur Voedselbank Zevenaar - Rijnwaarden 3
In dit nummer: Voorwoord Blz. 2 Inhoudsopgave Blz. 4 De Voedselbank - algemeen Blz. 5 Organisatie Voedselbank Nederland Blz. 7 Organisatie Voedselbank Zevenaar - Rijnwaarden Blz. 9 Statistieken Blz. 11 Leveranciers Blz. 13 Sponsoren en Donoren Blz. 14 Bestuur en vrijwilligers Blz. 15 4
De Voedselbank ( algemeen ) In ons rijke land is de Voedselbank helaas nog hard nodig. De voedselbank verzamelt allereerst voedsel en stelt daarvan vervolgens voedselpakketten beschikbaar als tijdelijke ondersteuning ( maximaal 3 jaar ) voor gezinnen, huishoudens en personen die niet in staat zijn te voorzien in hun primaire dagelijkse voedselbehoefte. Volgens de statistieken gaat het in ons land om 604.000 huishoudens: 8.7 % van de 7,05 miljoen huishoudens die we in Nederland kennen. Maar statistieken zijn zo koud. Bij de Voedselbank komen deze mensen wekelijks hun pakketten afhalen dan zien wij hun gezichten en horen wij hun verhalen. Gezichten van mensen zoals u en ik. - van ouderen, vaak vrouwen met een AOW. - van uitkeringsgerechtigden, die een verschraling van de voorzieningen moeten meemaken. - van allerlei etnische kleuren en ook hier zijn het vooral vrouwen. - van betaald werkende mensen, met 0 uren contracten en zzp ers, die ondanks hun ploeteren in verschillende baantjes, op of onder de armoedegrens leven. - soms ook zelfstandige ondernemers of leden van familiebedrijven. Eén ingrijpende gebeurtenis kan mensen naar het bestaansminimum duwen. Denk aan echtscheiding, langdurige ziekte, overlijden, verlies van werk., faillissement met alle gevolgen van dien. Problemen met de hypotheekaflossing, schulden, etc. En wat te denken van vluchtelingen, illegalen, arbeidsmigranten en soms Sinti en Roma zigeuners. En in al die huishoudens die worstelen met armoede groeien ook kinderen op! Hun gezichten laten meestal de zorgen van armoede niet zien, maar ze maken wel die levenservaring mee. Aanvragen? Een aanvraag voor deze mensen kan alleen ingediend worden door een hulpverlenende instantie. ( m aatschappelijk werk, specialistische zorg, diaconie, vluchtelingenwerk, thuiszorg ) Bij de toekenning van voedselpakketten gaat de Voedselbank uit van het geld dat de persoon of het huishouden maandelijks nog te besteden heeft, nadat de vaste lasten zoals huur, gas/ water/licht en verzekeringen zijn betaald. Het vastleggen van persoonlijke gegevens wordt door ons met de grootste zorg en waarborg voor privacy gedaan. Wij conformeren ons aan de richtlijnen voor de wet op de privacybescherming. Bij de intake moet de hulpverlener aangeven voor welke periode de voedselhulp gewenst is. Een voedselpakket wordt in eerste instantie voor een periode van 3 maanden verstrekt, hierna wordt periodiek getoetst of de ondersteuning nog steeds noodzakelijk is. Sponsor worden of een gift doen? Om de organisatie te kunnen betalen hebben we geld nodig. Dus met giften zijn we heel blij. We werken uitsluitend met onbetaalde vrijwilligers en we betalen niet voor voedsel. Ook onze bestuurders worden niet betaald. Uw geld wordt puur besteed aan de organisatorische lasten zoals huisvesting, vervoer, telefoon en uitvoering van nieuwe eisen van overheid en leveranciers. En uiteraard doen wij ons best om de kosten laag te houden. 5
Door de belastingdienst zijn we erkend als ANBI, d.w.z. een algemeen nut beogende instelling, zodat uw gift aftrekbaar is voor de inkomstenbelasting. Word bedrijfspartner: Behalve financieel kunt u of uw organisatie de Voedselbank ook op andere manieren steunen. U kant ons bijvoorbeeld helpen met het leveren van voedsel dat u commercieel niet meer kunt verkopen, maar dat nog wel prima van kwaliteit is. Of met het aanleveren van voedsel uit uw eigen groentetuin of fruit uit uw eigen bongerd. Ook kunt u ons bijvoorbeeld helpen met het leveren van noodzakelijke diensten of hulpmiddelen zoals kantoorinventaris, hoge drukspuiten, vorkheftrucks, koelsystemen en schilder- en reclamediensten. Vrijwilligers! De voedselbank werkt uitsluitend met vrijwilligers. Omdat we nog steeds groeien en er ook natuurlijk verloop is, zijn we ook altijd op zoek naar vrijwilligers. Doe-vrijwilligers zoals pakketsamenstellers, chauffeurs en voor de uitgifte van pakketten zijn meestal nog wel voor handen, beleids- en projectvrijwilligers zijn moeilijker te vinden. Mocht u belangstelling hebben om ons als vrijwilliger te komen helpen, dan kunt u contact met ons opnemen. Wij kunnen uw handen en hoofden goed gebruiken. Informatie/voorlichting! Velen kennen de Voedselbank wel van naam, maar niet iedereen weet precies wat de Voedselbank doet, hoe we aan voedsel komen en wie er voor een voedselpakket in aanmerking komt. Ook leven er veel hardnekkige vooroordelen over armoede in Nederland en het ontstaan hiervan. Sommige mensen denken dat armoede in Nederland niet bestaat. Maar al vaak wordt nog gedacht dat mensen het alleen aan zichzelf te danken hebben. Helaas is armoede iets dat iedereen kan overkomen. Door o.a. de euro- en kredietcrisis zijn er veel bedrijven afgeslankt of failliet gegaan, waardoor mensen plotseling geen werk meer hebben. Met name ZZP ers en Middenstanders hebben het hierdoor zeer moeilijk. Ook zijn er mensen die door geestelijke omstandigheden ( ziekte ) of relationele problemen in acute nood komen en gebruik gaan maken van de Voedselbank. Helaas zijn er nog veel schrijnende gevallen waarbij mensen of huishoudens onze hulp hard nodig hebben. Om meer inzicht te geven in de activiteiten van de Voedselbank geven we graag voorlichting. Dit doen we op bijeenkomsten van gemeenten, kerken, serviceclubs, vrouwenverenigingen, ouderenverenigingen, scholen, etc. Informatie en contact? Voor aanvullende informatie, adressen en telefoonnummer kunt u terecht op onze website: www.voedselbankzevenaar.nl 6
Organisatie Voedselbank Nederland De Voedselbank Nederland is een landelijke organisatie. Er vallen 8 regionale voedselbanken onder, zoals die van Arnhem. Landelijk zijn er 135 lokale voedselbanken. De regionale Voedselbank Arnhem telt ± 20 lokale voedselbanken, waaronder die van Zevenaar. Bestuurders van de lokale voedselbanken van onze regio Arnhem komen regelmatig bij elkaar voor overleg in Arnhem. De Landelijke Voedselbank verzamelt op de meest grootschalige manier voedsel bij landelijke concerns. Denk b.v. aan Unilever. Enkele cijfers: Jaarlijks wordt er in Nederland 3 miljoen ton voedsel vernietigd en doorgedraaid. Daarnaast gooien particulieren eenzelfde hoeveelheid weg. In totaal kost dat jaarlijks 4,4 miljard. De voedselbanken richten zich voornamelijk op de verspilling bij ondernemingen. Steeds meer bedrijven en winkels werken samen met de voedselbank, ook in en rond Zevenaar. De regionale Voedselbank kan uit die aanvoer van de Landelijke Voedselbank putten en verzamelt op haar beurt ook weer voedsel. Meestal van regionale bedrijven. Een maal per week, voor Zevenaar op vrijdagmorgen, wordt met de bus dat voedsel in Arnhem opgehaald. Daarvoor wordt aan het begin van de week opgegeven hoeveel klanten we die week moeten voorzien van voedsel en op basis van die opgave wordt alles klaargemaakt en klaargezet. Wij als locale voedselbank vullen dat in het pand Reisenakker 12 aan met voedsel van locale leveranciers. Meestal komt ongeveer de helft van het voedsel via Arnhem, de andere helft komt via plaatselijke leveranciers of uit de opslag via acties,kerspakketten en andere inzamelingen. Zie ook hoofdstuk 5: Statistieken Soms komt het ook voor dat de lokale Voedselbank een grote partij voedsel krijgt aangeboden. Dat wordt dan ter verdeling naar Arnhem verscheept. In 2012 is er veel gesproken over de landelijke organisatie. De Landelijke Voedselbank was 10 jaar lang een Stichting. In 2013 is dat omgezet in een Landelijke Vereniging waar alle Voedselbanken lid van kunnen worden. Het landelijk buro krijgt vooral als taak: - Landelijke Voedselverwerving. - Expertise verzamelen en ter beschikking stellen aan locale voedselbanken. - Landelijk overleg met o.a. de politiek. 7
Landelijk wordt ook iedere keer vastgesteld welke mensen voor een voedselpakket in aanmerking komen. Dat kan pas als men onder een bepaalde inkomensgrens zit. Voor 2011 was dat voor een volwassene.175,-- ( na aftrek van vaste lasten als huur, energie en verzekeringen ) en.310,-- voor een gezin met 4 personen. ( 2 volwassenen en 2 kinderen ) In 2012 is dat opgetrokken naar resp...180,-- en.340,--. Om precies te zijn, de eerste volwassene..180,--, de tweede volwassene..60,-- ( kan ook een volwassen kind zijn ) en ieder minderjarig kind.50,--. Ook wordt landelijk de duur van de verstrekking vastgesteld. Het is altijd voor een bepaalde tijd. In eerste instantie voor 3 maanden en maximaal voor 3 jaar. Deze periode is gekoppeld aan de schuldsanering...wat me het meest ergert is niet dat er rijken en armen bestaan, het is de verspilling Moeder Theresa Regionale Voedselbank Arnhem 8
Organisatie Voedselbank Zevenaar en Rijnwaarden Voorzitter Fer van de Laar Secretaris Harrie Scharrenborg Penningmeester Gerben Sikkes Lid Ineke Folkers Lid vacant Werkgebied Leveranciers Guus Lijnkamp Werkgebied Logistiek Theo Koenders Werkgebied Vrijwilligers Ineke Folkers Werkgebied Opslag/Verwerking Hens Sikkes Werkgebied Beheer Fer van de Laar Werkgebied Uitgifte Martha van de Laar Allemaal vrijwilligers: Ieder werkgebied kent een coördinator en deze stuurt op dat bepaalde werkgebied een aantal vrijwilligers aan. Zo kennen we naast vrijwillige coördinatoren en bestuurders, ook vrijwillige pakketsamenstellers, vrijwillige chauffeurs en vrijwilligers voor de uitgifte van voedselpakketten. Periodiek komen deze coördinatoren bijeen o.l.v. de voorzitter van het bestuur. Voor de noodzakelijke communicatie en afstemming over en weer. Eén maal per jaar komt iedereen bijeen voor communicatie, gezelligheid en bankgevoel. Eind 2012 waren er 23 vrijwilligers nodig voor het werk, inmiddels zijn dat er 27. Verzorgingsgebied: Gemeente Zevenaar & Gemeente Rijnwaarden Uitgiftepunten: ( afhankelijk van adressen ) Zevenaar: Reisenakker Babberich Giesbeek Lobith Pannerden Spijk 9
Blik op de toekomst. Voor de nabije toekomst ligt onze focus op: - afwerking van het pand - zonwering - diefstal- en ongediertepreventie - voedselveiligheid. D.w.z. een totale koele keten voor het voedsel van koelbus tot koelvriesafdeling op de Reisenakker. Het gaat hier om een eis van de Voedsel en Waren Autoriteit ( VWA ) en onze Leveranciers. - de aanschaf van een koelbus concretiseren - extra capaciteit. - kwantiteit en de kwaliteit van de voedselpakketten op peil houden. Door de crisis wordt de aanvoer van voedsel minder en door de crisis wordt het aantal deelnemers telkens meer! Gemiddeld kende in 2012 ieder pakket 21 producten. Dat is landelijk ook aanbevolen. Maar bij minder aanvoer en meer klanten via extra capaciteit is het lastig om deze norm hoog te houden. - Daarom wordt in 2013 onderzocht of de aanleg van een moes- of nutstuin rondom Reisenakker 12 in 2014 soelaas kan bieden. - Interne en externe communicatie ( o.a. communicatieprotocol, werkgebied vrijwilligers jaarverslag ) Daarna ligt de focus op: Medio 2013 wordt het logo van de Voedselbank landelijk gewijzigd. De halve boterham met vissenstaart wordt een vork in een hart. Dit beeld is duidelijk door de eenvoud. 10
Statistieken Om de hulp van en aan Voedselbank Zevenaar Rijnwaarden zichtbaar te maken volgen hier wat cijfers. Aantal actuele gezinnen in op 31 december 2012 93 Aantal actuele personen op 31 december 2012 237 waarvan volwassenen 125 waarvan kinderen 112 Gemiddeld aantal gezinnen in 2012 89 Aantal gezinnen in verleden geholpen 186 Aantal ingezamelde artikelen lokaal in 2012 43.221 Aantal uit Arnhem gekregen artikelen in 2012 60.000 schatting Aantal uitgegeven pakketten in 2012 5.000 Gemiddelde pakketgrootte in 2012 in aantal artikelen 20,6 Verdeling naar leveranciers Albert Hein Godschalk Seegers inzamelacties Emte Lobith Coop Babberich Duo markt pannerden Bakker van Bentum C1000 Hema Makro Jumbo Huis Sevenaer Vida Bakker Braam Ribbers Groenen Chris Blij Acte de presence Ikea Leveranciers overig Lobith kerstpakkettenfirma Kerstpakketten 11
Verdeling naar soort produkt Brood AGF Vlees / Vis Zuivel Rijst/pasta Kaas Crackers Broodbeleg (vlees/vis) Broodbeleg (zoet) Kruidenierswaren Non food diversen Drogisterijartikelen Frisdrank Conserven Conserven Maaltijden Koffie / thee Snoep 2000 aantal items per week 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 aantal items Zevenaar aantal items Arnhem aantal AH koelvers items 12
Leveranciers Iedere week 100 voedselpakketten verstrekken met gemiddeld 21 producten vraagt wekelijks om 2.100 producten. Jaarlijks een slordige 110.000 producten. Waar komt dat vandaan? Ongeveer de helft van die producten wordt iedere vrijdagmorgen vroeg door onze chauffeurs afgehaald bij de regionale Voedselbank Arnhem. De rest halen ze door de week af bij regionale leveranciers. Wij danken graag: Acte de presence Albert Hein Bakker van Bentum Bakker Braam Bakker Godschalk Bakker Ribbers Bakker Seegers Chris Blij Cöop Compact Curves C-1000 Duo Markt Pannerden Emté Lobith Esso Groenen Gulf Hema IKEA Jumbo Makro MKB bij de inzamelingsacties Particulieren bij de inzamelingsacties Particuliere leveranciers Particulieren die hun kerstpakket brengen Spar Babberich Vida 13
Sponsors en Donateurs De Voedselbank vraagt naast veel vrijwilligers en leveranciers ook om veel geld voor de wekelijkse exploitatie. Daarvoor is een gebouw nodig met opslag, die aan strenge regels moet voldoen, gas, licht en water, een vervoermiddel - in ons geval nog steeds een niet gekoelde bus, brandstof, koeling, etc. etc. Wie stil staat bij de verbouwingen die zijn gedaan om te voldoen aan de regels en aan de bus van de Voedselbank, weet dat er veel geld in om gaat. En wie bedenkt dat een knappe tweedehands koelbus rond de 20.000, kost en een koelvriescombinatie wat anders is dan een diepvrieskist of koelkast, weet gelijk dat er ook nog veel nodig zal zijn. Wij danken daarom graag onze sponsoren en donoren die ons tot dusver financieel en materieel hebben ondersteund: de diverse particulieren, bedrijven, culturele en recreatieve organisaties. Dankzij uw steun kunnen wij de kloof tussen overschot en tekort overbruggen. 14
Bestuur en Vrijwilligers [per 31-12-2012] Aries, Herman Brugman, Gérard Caldenhoven, Clementine Coevering, van de,toke Feenstra, Liezbeth Harbers, Ludo Heerdt, ter, Doortje Hulkenberg, Joke Koenders, Theo Laar, van de, Fer Laar, van de, Martha Lamers, Frans Lijnkamp, Guus Nijland, Sabine Reyerman, Rinus Ros, Frank Rumpf, Jose Scharrenborg, Harry Sikkes, Gerben Sikkes, Hens Terwindt, Annie Timmermans, Netty Willemsen, Ilse Willemsen, Willem chauffeur pakketsamensteller uitgiftepunt Reisenakker / pakketsamensteller pakketsamensteller uitgiftepunt Reisenakker chauffeur / pakketsamensteller / klusjesman. uitgiftepunt Reisenakker / pakketsamensteller uitgiftepunt Reisenakker chauffeur coördinator beheer / bestuurslid coördinator uitgifte pakketsamensteller coördinator leveranciers / fondsenwerver voorzitter bestuur pakketsamensteller chauffeur uitgiftepunt Reisenakker / pakketsamensteller secretaris bestuur penningmeester bestuur coördinator pakketsamenstelling pakketsamensteller uitgiftepunt Reisenakker uitgiftepunt Reisenakker uitgiftepunt Reisenakker / pakketsamensteller. In 2013 vetrokken: Sabine Nijland In 2013 gekomen: Bert Berendsen ( chauffeur ) Ineke Folkers ( lid bestuur en coördinator vrijwilligers ) Lienke van Santvoort ( uitgiftepunt Reisenakker ) Mia Zweerink ( pakketsamensteller ) bestuur@voedselbankzevenaar.nl Fer van de Laar wnd. voorzitter Harry Scharrenborg secretaris Gerben Sikkes penningmeester Ineke Folkers bestuurslid Vacature 15
Wij verdelen de rest 16