NUMMER 4 OKTOBER 2012 centraal.nu Tunnel in het IJ pagina 4 Op de uitkijk in de diepte! pagina 6 Mens en techniek hand in hand pagina 10 Paul Haenen terug op heilige plek pagina 14
CENTRAALTJES MENINGEN Zeg het maar! Meningen van reizigers, bouwers, ondernemers en bezoekers. Centraal.nu Passages in de Centraal.nu is het magazine over werkzaamheden en ontwikkelingen in en rond station Amsterdam Centraal. Ieder kwartaal informeren NS, ProRail en de gemeente Amsterdam u over het laatste nieuws uit het stationsgebied en de achtergronden ervan. Kijk voor meer informatie en de meest actuele berichten op www.amsterdamcentraal.nu Wachten tussen het groen Het echte opknappen van het Stationsplein moet nog beginnen, maar het wordt er nú al steeds aangenamer. Na de verwijdering van de bouwterreinen voor de Noord/Zuidlijn werd vorig jaar het plein een stuk ruimer. Kort daarna ging de hoofdingang weer open. En nu is er weer iets nieuws! Iets dat het plein, letterlijk, opfleurt en voorziet in een behoefte van reizigers: drie zitbanken met aan beide zijden planten in grote vierkanten bakken. steigers Terwijl het leven erboven gewoon doorgaat is ook onder de sporen van Amsterdam Centraal van alles aan de gang. De Noord/Zuidlijn wordt er gebouwd, evenals de fiets- en voetgangerstunnel en sinds eind vorig jaar twee passages. Die komen parallel aan de bestaande reizigerstunnels en worden een gezellige onderdoorgang voor reizigers en stationsbezoekers die wat meer De banken zijn speciaal ontwikkeld voor NS en staan bij de hoofdingang, de tramhaltes en de winkels. Ze zijn gemaakt van duurzame materialen zoals gerecycled kunststof. Bovendien zijn de banken gemakkelijk te tijd hebben. Maar dat vergt nog wel wat inlevingsvermogen, want het grootste deel van de passages-in-aanbouw is nog buiten beeld. Ze staan letterlijk en figuurlijk nog in de steigers, dus dat betekent soms klauteren voor de bouwers. onderhouden en te verplaatsen. Om de locaties schoon te houden heeft gemeente Amsterdam er afvalbakken bij geplaatst. Neem dus lekker plaats en geniet van een nazomers (of herfstachtig) zonnetje! Mol zoekt licht Als mollen waren ze op weg naar het daglicht, de gravers van de fietsen voetgangerstunnel aan de westkant van het station. Op 20 september kwamen ze tevoorschijn aan de centrumzijde. Ze braken die dag de muur door, die daar de tunnel-in-aanbouw nog scheidde van de buitenwereld. En maakten aldus het snelwegje voor langzaam verkeer, onder de sporen door, in zijn ruwe vorm zichtbaar. Licht aan het einde van de tunnel! Voor ons hoort de verbouwing van het station bij de dagelijkse gang van zaken. We werken gewoon door. Als je een boor hoort, dan is dat soms vervelend. Maar je weet ook dat het niet 27 dagen achter elkaar door zal dreunen, hahaha, grinnikt Annemieke van der Laan, een van de circa 140 Tickets & Servicemedewerkers van NS op Amsterdam Centraal. Zestien uur per week staat ze reizigers te woord, geeft ze toeristen advies en helpt ze talloze mensen de juiste kant op. De meeste mensen, ervaart Annemieke, laten alle veranderingen en tijdelijke routes gelaten over zich heen komen. Dat geldt zeker voor de toeristen. Die willen alleen maar de stad in of naar de trein. Ze accepteren het gebouw en alles eromheen zoals het is. Zelfs blinden en slechtzienden hoor je niet mopperen. Een enkele keer vraagt zo iemand of we even een rondje met hem of haar mee willen, zodat ze weer weten hoe de routes zijn. Dat doen we dan natuurlijk met alle plezier. Persoonlijk vindt Annemieke (34) Amsterdam Centraal een mooi gebouw: Het is statig en het heeft iets cultureels. Toch staat bovenaan haar verlanglijst een grondige opknapbeurt van de reizigerstunnel aan de oostkant van het gebouw. Sorry hoor, maar je kan echt zien dat die oud is. Dat plafond, brrr, daar krijg ik rillingen van. Maar goed, ook dat komt nog wel in orde. 2 CENTRAAL.NU NUMMER 4 2012 CENTRAAL.NU NUMMER 4 2012 3
OMGEVING Nieuwe schakel tussen centrum en noord: niet bepaald appeltje IJtje Het is een van de indrukwekkendste onderdelen van de Noord/Zuidlijnbouw: het afzinken van de drie delen van de metrotunnel onder het IJ. Spannend precisiewerk waar jaren van voorbereiding aan voorafging. Rond het verschijnen van deze Centraal.nu is de klus in volle gang. Aan beide oevers van het IJ wordt gewerkt aan de bouw van de Noord/Zuidlijn-tunnel. Het deel onder het station ligt sinds vorig jaar op zijn plek. Momenteel worden de aansluitende delen richting Damrak en Rokin met elkaar verbonden. En de delen in Amsterdam Noord zijn in hun ruwe vorm klaar. Wat resteerde was de tunnel onder het IJ: drie delen die noord en zuid nu ook letterlijk met elkaar gaan verbinden. Snel en nauwkeurig Dat aan deze mijlpaal grondige en jarenlange voorbereiding voorafging zal niemand verbazen. Vooral omdat het feitelijke afzinken tot op de centimeter nauwkeurig en relatief snel moet gebeuren; de boel halverwege onderbreken en opnieuw beginnen is geen optie. We moeten per tunneldeel het afzinken binnen 24 uur klaren. Bovendien zijn de drie delen heel smal. Dat maakt het precisiewerk om ze op elkaar aan te sluiten, legt Peter van Westendorp, afzinkexpert bij aannemer Strukton, uit. Mistig De planning is daarom heel nauwkeurig. We hebben in overleg met de Amsterdamse haven zes dagen gekozen om het werk te kunnen doen. Daarvan hebben we per tunneldeel één dag nodig. We hebben bewust wat marge ingebouwd. Als het bijvoorbeeld heel mistig is, kunnen de mannen hun werk niet doen en kunnen ze uitwijken naar een reservedag. De strenge afspraken zijn er omdat het IJ moet worden gestremd. Het moet duidelijk zijn voor de scheepvaart, inclusief de grote cruiseschepen, wat we gaan doen en wanneer we dat doen. Duikers De planning is om de drie tunneldelen op drie achtereenvolgende dinsdagen te plaatsen, in september en oktober. Peter en zijn team bereidden alles voor. De tunneldelen, vertelt hij, zijn al een tijd klaar en liggen te wachten in de Suezhaven. Vlak voor vertrek richting het IJ hebben duikers ze schoongemaakt en nogmaals gekeken of alles erop en eraan zat. De volgorde van het afzinken van de drie tunneldelen ligt vast: het eerste aan de Amsterdam Noord-kant in de Sixhaven, het tweede aan de Centrumkant tegen de De Ruijterkade aan en tot slot het middenstuk tussen beide delen in. In technisch opzicht niets minder dan een huzarenstukje, verzekert Peter: Het is niet niks om een gevaarte van 12.500 ton precies op z n plek te krijgen. Eerst moet elk tunneldeel naar zijn positie en daar aan drijvende hijskranen worden gekoppeld. Daarna worden in elk tunnelstuk tanks gevuld met water. Door dat gewicht zakt het gevaarte naar beneden. De hijskranen houden het precies op de juiste plek. Nog geen champagne Als we hem in september, vlak voor de start van het werk, vragen naar zijn gemoedstoestand antwoordt Peter dat hij een gezonde spanning voelt. Als projectmanager is mijn rol op de dagen van het afzinken beperkt. Tuurlijk ben ik erbij, maar mijn mannen voeren het werk uit. Omdat alles zo goed is voorbereid is Fantasie wordt werkelijkheid Het lijkt een stadse fantasie: even vanaf de Zuidas een wandeling maken langs de oevers van het IJ of genieten van een broodje in het Noorderpark. Maar over vijf jaar is het werkelijkheid. Dan gaat de Noord/Zuidlijn rijden en zullen dagelijks zo n tweehonderdduizend mensen er gebruik van maken. Reizen tussen stadsdeel Noord en stadsdeel Zuid via er geen reden om zenuwachtig te zijn. Het afzinken is vooral een mooi moment omdat eindelijk al het voorbereidende werk bij elkaar komt. Maar de champagne gaat pas open als we straks een droge tunnel aantreffen en dan dus met recht kunnen zeggen dat er een nieuwe verbinding is gemaakt tussen Amsterdam Noord en het centrum. de historische binnenstad wordt dan een kwestie van minuten; winkels, musea en restaurants komen binnen handbereik. De Noord/Zuidlijn verbetert de bereikbaarheid binnen Amsterdam en maakt ook voor bezoekers van buiten de stad het openbaar vervoer comfortabeler; essentieel voor de economische ontwikkeling van de stad. 4 CENTRAAL.NU NUMMER 4 2012 CENTRAAL.NU NUMMER 4 2012 5
OMGEVING De bouw van de Noord/Zuidlijn rond Amsterdam Centraal schiet op. De losse onderdelen van de tunnel beginnen één geheel te worden. Eerder dit jaar was de doorbraak een feit: de sloop van een muur tussen de metrohal en het tunneldeel onder het station. Dankzij dit soort mijlpalen ontstaat nu langzaam maar zeker een echte, ononderbroken tunnel (zie ook pagina 4 en 5). Ondergronds uitkijkpunt Het Informatiecentrum Noord/Zuidlijn verzorgt sinds kort speciale rondleidingen over het bouwterrein onder het Stationsplein. Na bovengrondse uitleg over het hele project nemen de rondleiders u mee de diepte in. Onder het Stationsplein belandt u allereerst op een soort balkon, een ondergronds uitkijkpunt. Dit bevindt zich op het niveau van de bestaande Oostlijn en biedt een prachtig uitzicht op de toekomstige metrohal. Daarna komt u via een trap op het nog ruwe perron van de metro s. Vanaf deze plek kijkt u zo de 136 meter lange tunnel in die vorig jaar onder het monumentale stationsgebouw is ingevaren. Speciale rondleiding Anders dan bij het uitkijkpunt van de Noord/ Zuidlijn op het Rokin, dat op vaste tijden vrij toegankelijk is, kunt u op het balkon onder het Stationsplein alleen terecht als u zich aanmeldt voor de speciale rondleiding. Deze vindt bij voldoende belangstelling drie keer per week plaats, inclusief één maal op zondag. Het maximaal aantal deelnemers is 25, minimumleeftijd 9 jaar en minimumschoenmaat 36 (het laatste in verband met de beschikbaarheid van veiligheidskleding, die u voor de afdaling moet aantrekken). Aanmelden kan via de online-agenda (www.amsterdam.nl/noordzuidlijn/informatiecentrum/rondleidingen), per e-mail (informatiecentrum@nzl.amsterdam.nl) of telefonisch (020 344 50 70). Of loop langs op Stationsplein 7, geopend van dinsdag tot en met vrijdag van 10.00 uur tot 17.00 uur en op zondag van 11.00 tot 16.00 uur. Scheutje blauw in westtunnel NS plaatst eind oktober een gloednieuw kunstwerk in het station. Kunstenaar Peter Oey maakte een abstracte bewerking van een detail uit het plafond van de Cuypershal (de centrale hal). Zijn blauw-overgoten creatie krijgt een plek bij de ingang van de westtunnel aan de centrumzijde. Het geeft de beschadigde wand op deze plek weer een verzorgde uitstraling. Tegelijkertijd zorgt het voor een aantrekkelijke verbinding tussen de ingang, de tunnel en de overige ruimten in dit deel van het station. Babylon aan het IJ Van balkon naar perron: neem een kijkje in de bouwput De Noord/Zuidlijn heeft een bijzonder nieuw uitkijkpunt ónder de grond. Onder het Stationsplein biedt het zicht op de metrohal-in-aanbouw en op de tunnel waar straks de metro s doorheen zullen suizen. Tijdens een speciale rondleiding kunt u alvast een kijkje nemen. Babylon zette de trend en nu heeft ook Amsterdam Centraal zijn eigen wereldwonder(tje). Of in elk geval een kleine aanzet ertoe: een hangende tuin. Bij de meest westelijke opgang naar het busstation houdt NS een proef met hangplanten in bakken. Het experiment heeft te maken met het ontwerp van de IJhal, de toekomstige stationsentree aan de IJ-zijde. Het is de bedoeling om hier een hangende tuin te maken. Om te kunnen beoordelen of dat inderdaad kan, worden komend jaar de overlevingskansen van het groen en het voedings- en bewateringssysteem, dat per computer wordt aangestuurd, getest. 6 CENTRAAL.NU NUMMER 4 2012 CENTRAAL.NU NUMMER 4 2012 7
SEPTEMBER 2012 Amsterdam Centraal van boven Voor meer informatie over de bouwprojecten kijk op: www.amsterdamcentraal.nu 4 1 4 5 6 6 3 2 1 1 Noord/Zuidlijn, invaren en verbinden tunneldelen zie ook p. 4, 5, 6 en 7 2 Bouw metrotoegang aan de oostzijde van het Stationsplein 1 3 4 Fiets- en voetgangerstunnel, zie ook p. 3 en 11 Bouw busstation en Michiel de Ruijterautotunnel, zie ook p. 10 en 12 5 Herinrichting middentunnel in het station, zie ook p. 7 6 Bouw nieuwe passages onder de sporen van het station, zie ook p. 2 en 11 8 CENTRAAL.NU NUMMER 4 2012 CENTRAAL.NU NUMMER 4 2012 9
BOUW Mens en techniek gaan hand in hand Kameleon onder de sporen Een tunneltje onder Amsterdam Centraal, da s toch uniek om mee te maken, zegt Jeroen Schutter met een glimlach. Voor aannemer MNO Vervat is hij hoofduitvoerder van de fietsen voetgangerstunnel aan de westkant van het station. Deze onderdoorgang in het verlengde van de Martelaarsgracht zorgt straks voor een soepele verbinding voor langzaam verkeer tussen centrum en IJ. Jeroen Schutter De verbouwing van Amsterdam Centraal: een technisch hoogstandje maar vooral ook mensenwerk. Honderden mensen spannen zich dag en nacht in om de diverse projecten volgens afspraak, op tijd en binnen budget te voltooien. Opvallende voorbeelden daarvan zijn momenteel de bouw van de passages onder het station, de overkapping van het busplatform en de aanleg van de fiets- en voetgangerstunnel. Centraal.nu vroeg drie aanvoerders naar hun visie en belevenissen. Jeroen (34) draait al heel wat jaren mee en werkte onder meer bij de spoorverdubbeling Amsterdam-Utrecht en bij grote klussen in de Amerikahaven en staalbedrijf Corus. Toen ik bij dit project kwam, zaten we middenin de vijftien weekenden waarin we moesten graven. Meteen heel spannend, want om dat te kunnen doen moest steeds een aantal sporen buiten gebruik. We werkten 24 uur per dag in die weekenden. En het móest elke keer vóór de maandagochtendspits klaar zijn. Inmiddels is het graven klaar en is de ruwe tunnelingang aan de centrumzijde te zien. Dat graven is natuurlijk niet zonder de nodige verrassingen gegaan, vertelt Jeroen. Er zit van alles onder de grond. Zo kwam er onlangs een hele kelder tevoorschijn. Die stond niet op de tekeningen. Het bleek een oude tunnel te zijn die werd gebruikt door geldlopers van het Grenswisselkantoor dat hier vroeger zat! Tim van den Berg Oog voor de omgeving Vincent Tjoa Bloemetje op zondagochtend Vincent Tjoa, projectorganisator van de overkapping van het busplatform voor aannemer Strukton Civiel, vertegenwoordigt een trend in aannemersland: in plaats van zonder verder ergens rekening mee te houden een bouwwerk neerzetten, is er nu ook oog voor de omgeving waarin dat bouwwerk komt. Ofwel: omgevingsmanagement, een belangrijke taak voor Vincent. Het gaat om zaken als: waar komt iets te staan, wat gebeurt daaromheen en hoe kunnen we als bouwers daar rekening mee houden?, verduidelijkt hij. Nou, méér omgeving dan hier op Amsterdam Centraal kun je je niet wensen! Naast het gewone dagelijkse verkeer zijn er ook allerlei andere bouwprojecten. Het is een dynamische omgeving; er verandert de hele tijd van alles. Ik probeer het met ons team zo goed mogelijk in te schatten, maar de werkelijkheid haalt ons soms in. Hét voorbeeld daarvan is het fietsparkeren. Hoezeer wij ook beslissen dat er geen fietsen in ons werkgebied mogen staan, ze staan er toch. Die laten we dan weghalen. Of neem die keer dat we s nachts werkten, we allemaal in de startblokken stonden om vanaf één uur aan de slag te gaan en we de bouwplaats keurig hadden afgezet. Bleken er toch nog een heleboel reizigers bij de bushaltes te staan! Gelukkig zijn dit soort situaties uitzonderlijk, stelt Vincent (39) gerust, dankzij de vele voorzieningen die we treffen, variërend van bouwhekken en omleidingsborden tot vangnetten en verkeersregelaars. De bouw van de overkapping, een project van de gemeente Amsterdam, begon in het voorjaar van 2011. Inmiddels zijn we heel ver, zegt Vincent. Samen met staalbouwer Hollandia hebben we de kap nu aan beide uiteinden gemaakt. In het midden is de kap nog open, maar dat deel kunnen we pas maken als eronder het werk aan de Noord/ Zuidlijn en de autotunnel klaar is. In de bouwkeet van aannemer BAM Civiel hangen allemaal wijsheden aan de muur, zoals We spelen open kaart en Beter door de keel dan via de mail, een pleidooi voor persoonlijk contact. Tim van den Berg, hoofduitvoerder voor de bouw van de passages, legt uit waarom: We zijn een team en het is belangrijk om goed samen te werken. En eerlijk te zijn richting het publiek. Wat dat betreft zijn die halfopen bouwhekken op de perrons een goed idee geweest. Er ontstaat begrip door. Iemand zei een keer tegen me: Ik had geen idee dat jullie al zo ver waren. Dat zo n stationsbezoeker niet merkt dat we aan het werk zijn, is het grootst mogelijke compliment. Een team van (wisselend) veertig tot tachtig man maakt momenteel de twee nieuwe passages. Tegelijkertijd verhogen en vernieuwen we een aantal perrons, maakt Tim (37) het plaatje compleet. Dit alles binnen een hele strakke planning, afhankelijk van de dienstregeling van de treinen. Op 9 december móet de ruwbouw klaar zijn. Dus als iets onverwacht meer tijd vergt, dan werken we langer door, s avonds of in het weekend. Tim voelt zich op Amsterdam Centraal als een vis in het water. Grappig genoeg was mijn vorige project de verbouwing van het Rijksmuseum. Veel overeenkomsten met Amsterdam Centraal: zelfde stad, zelfde soort monumentaal gebouw, zelfde architect. Een aantal mensen waar ik dáár mee werkte, zit nu ook weer hier. Logisch natuurlijk, want wat goed op elkaar is ingespeeld moet je niet uit elkaar halen. Het zijn bovendien ruwe bolsters met blanke pitten. We proberen het ook leuk te houden allemaal. Als een perron na een tijdje weer in gebruik gaat op zondagmorgen vroeg, geven we de eerste reizigers een bos bloemen. En toen we onlangs een ernstig ziek jongetje konden verwennen met een ritje op de graafmachine tijdens het NS-evenement SpoorweNSdagen, hebben we dat met veel plezier gedaan. 10 CENTRAAL.NU NUMMER 4 2012 CENTRAAL.NU NUMMER 4 2012 11
IN BEELD Ondergronds, bovengronds Op de kade aan de IJ-zijde van Amsterdam Centraal wordt het in 2014 een stuk stiller dankzij de 300 meter lange Michiel de Ruijter-autotunnel. Deze ondergrondse route voor al het gemotoriseerde verkeer tovert het gebied tussen station en IJ, waar nu nog het verkeer raast, om tot een domein van fietsers en voetgangers. De bouw van de autotunnel schiet lekker op. Links en rechts van de hoge ruimte waarin een graafmachine en een blauwe container staan, ziet u de twee buizen voor het verkeer. De hoge ruimte zelf wordt een servicetunnel. Daarin komen de technische installaties voor onder meer verlichting en ventilatie. Ook bevat deze ruimte straks roltrappen en een lift: verbindende schakels tussen de Noord/Zuidlijn (ónder de autotunnel) en de wereld bovengronds. CENTRAAL.TOEN IJ en IJ-zijde, een (boot)tochtje door het verleden Michiel de Ruijter zou verbaasd opkijken als hij zijn kade kon inspecteren, anno 2012. En ook het IJ, geflankeerd door een eiland met een station erop en vol met veerboten en andere scheepvaart, zou hij nauwelijks herkennen. Nu de Noord/Zuidlijn-tunnel zich een weg begint te banen onder het water, baant onze vaste medewerker Dick Keijzer zich een weg door het verleden. Waarom toch die warme band tussen de Zeeuw Michiel de Ruijter en de stad Amsterdam? En in aansluiting op de naar hem vernoemde kade: hoe ontwikkelden IJ en IJ-zijde zich in de loop van de eeuwen? H et zit wel goed met de liefde tussen Amsterdam en zeeheld Michiel Adriaenszoon de Ruijter, die leefde van 1607 tot 1676. Een gevelsteen in zijn voormalig huis aan de Prins Hendrikkade een schitterend praalgraf in de Nieuwe Kerk de Admiraal de Ruijterweg de kade achter station Amsterdam Centraal en over niet al te lange tijd een naar hem vernoemde autotunnel ónder de kade. De stad herdenkt met respect een van haar grote zonen, weliswaar geboren en getogen in Vlissingen maar tussen 1655 en zijn overlijden officieel bewoner van de stad. De De Ruijterkade kreeg zijn naam bij raadsbesluit in juni 1880. De kade was er dus al voordat op 24 mei 1882 de bouw van het station begon. Vrijwel onmiddellijk werd hij benut voor activiteiten die met een haven samengaan: vrachtschepen, overslag van goederen en een vismarkt op het gedeelte waar nu de Kamer van Koophandel staat. Volgens de geschiedschrijving was er al in het begin van de 15e eeuw een incidentele veerverbinding over het IJ. Later wilden mensen uit Purmerend, Monnickendam, Edam, Hoorn en Waterland hun producten in de stad verkopen. Zij sloten rond 1660 een overeenkomst met Amsterdam die leidde tot een geregelde veerdienst. Amsterdam kreeg de verplichting deze pont te exploiteren en tol te heffen. Nou ja, pont Het was niet meer dan een wankel zeilbootje dat een dienstregeling onderhield tussen het Tolhuis in Noord en de steiger van de Nieuwe Stadsherberg, ongeveer op de plek waar nu de fietsflat staat. Maar aan het begin van de twintigste eeuw was het echt druk geworden op en rond het IJ. In 1925 telde de De Ruijterkade maar liefst twintig steigers en waren er zeven veerverbindingen van en naar Amsterdam Noord. In de moderne tijd blijven de veerboten van GVB een bindende factor in de stad. Schrijver Ivo de Wijs verwoordde dat gevoel in een ge- dicht voor zijn dochter: De grote boot schuift naar de overzijde / Dit is een reis van bijster korte duur / Maar voor een kind is het een vrijgeleide / Om weg te zeilen in een avontuur (...) Hoe heerlijk is het om je prijs te geven / Aan water, wind en zorgloze zon / Er valt voor wie dat wil, veel te beleven / Zo tussen Tolhuis en Centraal Station. Heel Nederland kon getuige zijn van dat pontgevoel tussen 1970 en 1985. Radioverslaggever Jan van Loenen stapte in die jaren elke week op het veer tussen Amsterdam Centraal en Stadsdeel Noord en gaf reizigers de gelegenheid recht voor zijn raap hun mening te geven over het actuele nieuws. Dat was in het assertieve Amsterdam natuurlijk niet aan dovemansoren gericht. Dick Keijzer 12 CENTRAAL.NU NUMMER 4 2012 CENTRAAL.NU NUMMER 4 2012 13
BEKEND MET AMSTERDAM CENTRAAL AMSTERDAM CENTRAAL CENTRAAL OP Het station was voor Werk in uitvoering Twitter mij een heilige plek In elke Centraal.nu: een bekende Amsterdammer aan het woord over station Amsterdam Centraal. Het is voor menig treinliefhebber het klassieke startschot: de miniatuurset van Märklin. Zo ook voor Paul Haenen. De Amsterdamse schrijver, theatermaker, acteur en stem van Sesamstraat s Bert speelde met de befaamde kleine treintjes tijdens zijn jeugd in West. Amsterdam Centraal was toen een soort heilige plek, het middelpunt van Nederland, herinnert hij zich. Daar zag je de treinen in het echt. Toen ik een jaar of twaalf was ging ik erheen met een vriendje waar ik verliefd op was. Kochten we een perronkaartje en gingen we gezellig treinen kijken. De sympathie voor het spoor ging nooit verloren. Ik reis regelmatig naar Frankrijk. Treinreizen is heerlijk. De één gelooft in God, ik in de trein. Het genieten begint al als ik Amsterdam uitrijd. Een ideale plek om na te denken. Paul tuurt naar een ICE International die klaar staat om naar Frankfurt te vertrekken. Daar zou ik zo in willen stappen, zucht hij. Zéker in zo n ICE. Die heeft klasse, met van die echte doekjes om je hoofd tegen te laten rusten. Dat soort dingen mis ik nog wel in de Nederlandse hogesnelheidstrein. Die Fyra met zijn zuurstokkleuren, wie ontwerpt zoiets! En binnen zijn de doekjes helemaal geen doekjes, die zijn van kunstleer. Amsterdam Centraal kan Paul s goedkeuring wegdragen. Beslist een van de mooiste stations van het land. Het Grand Café-Restaurant 1e Klas is prachtig. En het hele station begint stap voor stap weer mooier te worden. Mij vallen de bredere gangen op. Maar bredere roltrappen zou nog wel fijn zijn. En kaartautomaten waar ik zonder problemen een kaartje naar bijvoorbeeld Avignon kan kopen. In Frankrijk zijn die machines beter. Daar kun je overal gewoon een ticket naar, zeg maar, Haarlem aanschaffen. Maar toch, het zijn voor Paul Haenen relatieve details. De romantiek overheerst: Amsterdam Centraal is voor mij bovenal een plek om heerlijk op reis te gaan. Wat merkt u ervan? In en rond Amsterdam Centraal wordt ook de komende maanden hard gewerkt. Wat zijn de belangrijkste zaken die op stapel staan? Voor de Noord/Zuidlijn worden rond het verschijnen van dit blad drie tunneldelen in het IJ geplaatst. Lees hierover het uitgebreide artikel op pagina 4 en 5 en kijk voor het meest actuele nieuws op www.hierzijnwij.nu. De ruwbouw van de twee passages in het station duurt tot begin december. Om het werk te kunnen doen zijn de erboven gelegen sporen 2B, 4A en 4B buiten gebruik. Spoor 1 en 2A blijven bereikbaar en de horeca op spoor 2 blijft open. Wat merkt u ervan? Het werk vindt in principe overdag plaats, maar indien nodig wordt ook s avonds en s nachts gewerkt. Er is af en toe geluidshinder. De treinen die van 2B, 4A en 4B gebruikmaken vertrekken en arriveren tijdelijk op andere sporen. Het opknappen van de middentunnel is begonnen. Achter de bouwschuttingen (vanuit het centrum gezien aan de rechterkant) vinden sloopwerkzaamheden plaats. Als deze klaar zijn begint de inrichting van de tunnel en de bouw van nieuwe winkels. Dit duurt tot het tweede kwartaal van 2013. Daarna vinden dezelfde werkzaamheden plaats aan de linkerkant. Wat merkt u ervan? De tunnel blijft in gebruik. De B-zijde van de sporen blijven, dóór het werkterrein heen, bereikbaar. De linkerhelft van de middentunnel, inclusief de trappen naar de A-zijde, blijft open. Het slopen vindt in de nachtelijke uren plaats, om de geluidshinder beperkt te houden. Voor de bouw van de fiets- en voetgangerstunnel onder het station is tot in de zomer van 2013 de buitentrap naar perron 1 en 2A tijdelijk afgesloten. De in- en uitgang van de tunnel aan de centrumzijde komt pal naast de buitentrap naar spoor 1 en 2A; die zou, om veilig en snel te kunnen werken, in de weg staan. Wat merkt u ervan? De sporen zijn nu vanuit het centrum bereikbaar via een trap aan de achterzijde van de MacBike-fietsenstalling naast het IBIS-hotel. De buitentrap gaat weer open in de zomer van 2013. Op de De Ruijterkade worden de kruisingen bij de Ooster- en Westertoegang aangepast. Dit gebeurt in verband met de autotunnel die in aanbouw is. In 2014 rijdt het autoverkeer hier doorheen; fietsers en voetgangers krijgen dan alle ruimte op de kade. Om hen een veilige oversteek te geven en te zorgen voor een goede aansluiting op de nieuwe tunnel worden nu alvast de kruisingen veranderd. Het werk is hier naar verwachting begin 2013 klaar. Wat merkt u ervan? Bij de Oostertoegang worden tijdens dit werk fietspaden en rijstroken regelmatig verlegd. Er zal af en toe geluidshinder zijn. De Ruijterkade blijft toegankelijk voor al het verkeer. Lees het meest actuele nieuws over alle werkzaamheden elke maand in de Nieuwsbrief Centraal. Wilt u deze in uw mailbox ontvangen, stuur dan een e-mail naar info@amsterdamcentraal.nu en vermeld daarin uw naam en het e-mailadres waarop u deze nieuwsbrief wilt ontvangen. De meest opvallende tweets van onze volgers op @020centraal omleidingsroute via... Matthijs Rijlaarsdam@ Matthijs_R @020Centraal waarom sluiten jullie de noordingang s nachts af? Kost me 20 minuten omlopen naar m n fiets bij t pontje. Kan dat niet anders? Pepijn@pepicek Bija goed, @020centraal ;-) pic. twitter.com/m4slhccz Prins Hendrik@ Amsterdam1012 Vriend Bart heeft prent van 45 euro voor fietsen op Stationsplein. Volgens hem staan er nergens verbodborden. Klopt dit? Jaap van der Waay @ JaapvanderWaay @Amsterdam1012 Ook zonder verbodsbord, niet fietsen op trottoirs & pleinen! Berber@Frutafida sjit, mijn trap @020Centraal: Vanaf vandaag buitentrap naar spoor 1/2A dicht om deze http://www.amsterdamcentraal. nu/in-beeld/artist-impressions/ fietsprojecten tunnel te maken David Kramer@davepkramer @020Centraal Geen brede trappen aflopend naar het water aan de centrumzijde? Zou een prachtige plek om op je trein te wachten! 14 CENTRAAL.NU NUMMER 4 2012 CENTRAAL.NU NUMMER 4 2012 15
Colofon Centraal.nu is een uitgave van gemeente Amsterdam, NS en ProRail 2e jaargang, nummer 4, oktober 2012 Redactieadres Centraal.nu Stationsplein 9 1012 AB Amsterdam T 020 344 50 74 F 020 344 50 80 E info@amsterdamcentraal.nu I www.amsterdamcentraal.nu Teksten Bas Berwers Tekstbijdragen Renske van Bers, Dick Keijzer Eindredactie Gemeente Amsterdam Foto s en illustraties Martin van Welzen, Paul Deelman, Peter Oey, Ton van Rijn, Jos van Zetten en Gé Dubbelman Luchtfoto middenpagina 9 september 2012 Vormgeving Monter, Amsterdam Druk Drukkerij Mart.Spruijt bv Oplage 23.000 exemplaren Wijzigingen in planning en ontwerp voorbehouden. Aan deze publicatie kunnen geen rechten worden ontleend. De gemeente Amsterdam, NS en ProRail aanvaarden geen aansprakelijkheid voor onjuistheden en onvolledigheden.