SNB berichten. #50 maart 2011

Vergelijkbare documenten
SNB berichten. #51 oktober 2011

nummer 46 april 2010 Toetreding verantwoord en financieel aantrekkelijk

Berichten. Op koers voor doelstellingen Klimaatakkoord

nummer 49 december 2010 Het slibketenoverleg vond deze keer plaats bij Waterschap Rivierenland

SNB haalt meer uit slib!

16,7 miljoen mensen werken elke dag aan een oplossing voor het fosfaatprobleem. En toch houden we de kosten laag.

SNB berichten. natuurlijke partners. #58 oktober 2013

SNB berichten. #53 mei Marcel Lefferts verheugd met de positieve uitslag

nummer 48 september 2010 Innovatieve ontwikkelingen bij De Dommel

SNB berichten SNB IN DIALOOG MET HAAR AANDEELHOUDERS. #61 juli 2014

SNB berichten. #52 maart SNB start proeflevering

Berichten. PZW: Samen de procesindustrie promoten. bedrijven de komende decennia vergrijst. De vervangingsvraag

nummer 45 december 2009

SNB berichten. warm hart toe. #56 april 2013

SNB berichten #63 GESPREK MET DUITSE MINISTER OVER TOEKOMST SLIBMARKT

het slibverbrandingsproces

Berichten. Waterschappen krijgen kijkje in de keuken

Handreiking voor het organiseren van campagneactiviteiten

CO2-Prestatieladder. Actieve deelname initiatieven Schilderwerken De Boer Obdam B.V.

SNB berichten. #60 april 2014 BOUWWERKZAAMHEDEN PROJECT HOGEDRUKSTOOMKETELS VAN START

nummer 41 januari 2009 Regge en Dinkel nieuwe aandeelhouder van SNB

Natuurlijk comfortabel -Visie op de afvalwaterketen in de regio Vallei en Veluwe-

SNB berichten. #57 juni meerdere voordelen op

Sector- en keteninitiatieven

CO2-Prestatieladder. Actieve deelname initiatieven Schilderwerken De Boer Obdam B.V.

Project energieoptimalisatie fase 1 en 2 SNB (inclusief agiostorting) Agendapunt 4 Kenmerk

SNB berichten #59. > Lees verder op de volgende pagina. december In deze uitgave: nieuwe slibverbrandingsinstallatie in Zürich nutrient platform

Over de voortgang in uw regio is de commissie het volgende opgevallen:

Missie, visie en strategie slibverwerking waterschap Rijn en IJssel

Sector- en keteninitiatieven

JAAR VERSLAG 2010 maatschappij St m toeko VERbindEn ketenpartners

SNB berichten. is het probleem, niet het toekomstige tekort #55. Paul Speight, Europese Commissie (DG Milieu):

nummer 44 september 2009

Sector- en keteninitiatieven

Klimaatakkoord Rijk en UvW

nummer 37 december 2007 Forse toename elektriciteitsopwekking

Groen-Punt Groep B.V.

INFO BULLETIN. nr.27 februari 2012

Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad. 24 mei 2018 U Lbr. 18/ Factsheet. Voortgang Samenwerken aan Water

AEGON STELT WIJZGINGEN IN CORPORATE GOVERNANCE VOOR OM ZEGGENSCHAP AANDEELHOUDERS TE VERSTERKEN

Onderwerp: Kaders voor windenergie

Berichten. Tien jaar SNB! Opbouw slibverbrandingsinstallatie, voorjaar 1997

ONDERNEMINGSPLAN volkshuisvesters

CO2 prestatieladder Actieve Deelname Initiatief 2015

Swart Installatietechniek BV

Raadsvergadering van 21 januari Onderwerp: Uitvoeringsnota Millenniumgemeente. Verantwoordelijke portefeuillehouder: W.J.M. Vissers SAMENVATTING

FOSFAATFABRIEK. Coert Petri (Waterschap Rijn en IJssel) Green Deal en Ketenakkoord Fosfaat

Naar een energieneutrale waterkringloop. Een stip op de horizon

Online lezen. Van het (trotse) bestuur. Denk om het milieu en de (school)begroting! PCPO heeft een nieuwe huisstijl. Jaargang 9 Nummer 2 Maart 2015

Procestechniek BOL opleidingen. Markiezaat College, het échte werk

s-gravenhage 27 November 2012 Activiteit: OPRICHTEN BUURTENERGIEBEDRIJF IN DE STATIONSBUURT Aanvraag subsidieverlening Planontwikkeling 1

Profiel van een raadslid

Statenvoorstel 47/09 A

Rapportage enquête De ggz laat zich horen

De commissie heeft van uw regio geen aanvullende documenten ontvangen. Hierdoor is de beoordeling koploper niet gewijzigd.

nummer 40 oktober 2008

INFO BULLETIN. nr. 19, maart 2010

Definitief beeld van Visitatiecommissie Waterketen van regio Rotterdam

ZUINIGE ENERGIE EN KPN

Sector- en keteninitiatieven

Versie: 3.0 Status: definitief Datum: 1 juni Marktconsultatie / inspiratiesessie Grondstoffen waterschap Zuiderzeeland

Vervolg en gebiedsproces WBP 5

Zeeuws Energieakkoord. Energiebesparing in de particuliere woningvoorraad

ECO Oostermoer in oprichting

Datum 7 oktober 2013 Voorlopig beeld van Visitatiecommissie Waterketen van Regio Reest en Wieden

Onderwerp Regionale Energiestrategie (RES) regio Noordoost-Brabant. Geachte bestuursleden,

AAV 30 januari 2017, agendapunt 8.

Alleen samen maken we Nijkerk mooier

Energie uit afvalwater

Sector- en keteninitiatieven

Milieumonitoringrapportage 2014 Haven- en industrieterrein Moerdijk

GREEN DEAL DUURZAME ENERGIE

Over de voortgang in uw regio is de commissie het volgende opgevallen:

COMMUNICATIEPLAN CO2-REDUCTIESYSTEEM 3.C.2_1 VERSIE: 01 06/05/2013

feiten& weetjes energiecentrale REC Alles wat je zou moeten weten... Hoe Hoe eigenlijk? zit het eigenlijk? De REC maakt van uw afval duurzame energie

Profiel gemeenteraadslid

Eenzaamheid is de situatie waarin sprake is van een pijnlijk gemis aan contacten of gebrek aan kwaliteit van contacten.

Van strategie naar praktijk: een case uit Den Haag

Energieneutraal keten sluisdeur Goese Sas

Ook Coevorden. Een overkoepelend platform voor Project Datum Versie Status. Opzet platform Ook Coevorden 2 april

Klaar voor de toekomst!

JONGERENCAMPAGNE VOOR DE WATERSECTOR

Digitale huismodule. Quintel Intelligence. Inleiding

Raadsvoorstel Registratienr: [ 38024] Onderwerp Conceptbegroting Gemeenschappelijke Regeling Belastingsamenwerking West-Brabant

Commissie RO Opmeer

RWZI Tilburg Energie- en grondstoffenfabriek

Voorwoord 3. Algemeen 4

gehoord hetgeen in het kader van een consultering door de commissie SKK op 3 april 2014 naar voren is gebracht;

De Energiecoördinator

agendapunt B.04 Aan Verenigde Vergadering BELEIDSKADER DUURZAAMHEID

Wij zijn Brabantse Waard

Pagina 2 van 5. Financiële toelichting Lasten / baten Dekking in. Plan van aanpak Groene Energie in de Schappen

Berichten. Bijzondere aandacht voor samenwerking SNB en Omya. Industriële ecologie

CO 2 en energiereductiedoelstellingen

CO2-Prestatieladder Participatieplan Invalshoek D: Participatie

Datum 31 mei 2016 Versie Opgesteld. Controle. Controle/Vrijgave

Index. 1. Waar komen we vandaan? Waar gaan we naartoe? Beleidsthema s

Sector- en keteninitiatieven

CO2-voetafdruk van beleggingen

Nutriëntenplatform bezoekt SNB

Transcriptie:

SNB berichten #50 maart 2011 In deze uitgave: doelstellingen 2010-2015 vastgelegd op koers voor besparingsdoelstelling energie test met minerale adsorbens proef met digitale vrachtbrieven platform procestechniek overtreft verwachtingen nieuw nutriënten platform vraagt aandacht voor schaarste Op donderdag 13 januari vond de lancering plaats van het Nutriënten Platform een netwerk van organisaties dat zich zorgen maakt over het schaarser worden van voedingsstoffen en de wereldwijde gevolgen daarvan. SNB is één van de oprichters van het platform. Binnen het kersverse netwerk ontmoeten partijen uit verschillende sectoren elkaar om samen na te denken over de noodzakelijke overgang naar het duurzaam omgaan met nutriënten. Een sectoroverstijgend platform is een uitstekende ontmoetingsplek om kennis en ervaring met elkaar uit te wisselen, zegt SNB-directeur Marcel Lefferts. Bovendien is het dé manier om deze problematiek onder de aandacht te brengen bij politiek en media. Startschot Het Nutriënten Platform komt voort uit de Nutrient Flow Taskgroup, een informele werkgroep die zich bezighoudt met de agendering van de aanstaande fosfaatschaarste. De doelstelling van dit platform is ruimer dan fosfaat alleen, verduidelijkt Lefferts. Het gaat er in wezen om dat we een duurzame bedrijfsvoering stimuleren om zodoende ook in de toekomst het leven op aarde mogelijk te maken. Samen met Aqua for All, GMB, Grontmij, ThermPhos, WASTE en Wageningen UR gaf SNB in januari bij Unesco-IHE in Delft het startschot en riep afgevaardigden van tal van organisaties op om zich aan te sluiten. UvW haakt aan Een van de recente aanhakers is de Unie van Waterschappen. Voorzitter Peter Glas juicht het initiatief enorm toe. We hebben als bestuur niet lang over deelname hoeven nadenken. De bewustwording van de eindigheid van sommige grondstoffen > Lees verder op de volgende pagina

< Vervolg van de vorige pagina is ontzettend belangrijk. Onze focus richt zich op de afvalwaterkringloop, maar die is weer verbonden met andere kringlopen. Wij houden ons bezig met wat we wel eens noemen mensenmest, maar je hebt natuurlijk ook de kringloop van dierenmest. Het is goed dat de verschillende sectoren steeds meer met elkaar in gesprek raken. Binnen dit platform kunnen we kennis brengen en kennis halen. Deelname draagt volgens Glas ook bij aan de hogere doelen die de waterschappen met elkaar hebben gesteld. Waar het kan willen we samen investeren, samen kennis delen en samen de consequenties nemen. We willen volkomen transparant werken. omgaan, ontstaan er kansen om ontwikkelde kennis en oplossingen breder en internationaal toe te passen. Ook in andere EU-landen gaan al stemmen op om een soortgelijk platform op te richten, zegt Lefferts. Nu is er direct contact met de Europese Unie, maar als meer landen een platform hebben, kan er op termijn wellicht een Europees platform of een vertegenwoordiging van landenplatforms worden georganiseerd. Kennis exporteren Het Nutriënten Platform bouwt voort op de speciale positie van Nederland met een groot nutriëntenoverschot in een wereld waar schaarste op de loer ligt. Als we efficiënter met nutriënten leren Marcel Lefferts in gesprek met Paul van Koppen van The Netherlands Water Partnership (NWP) Doelstellingen 2010-2015 vastgelegd Ondernemingsplan geeft handen en voeten aan strategie Het Ondernemingsplan 2010-2015 is definitief. Eind vorig jaar gaven de aandeelhouders van SNB hun akkoord. Het plan beschrijft hoe SNB de gekozen rol als ketenpartner in de praktijk wil brengen. SNB wil een proactieve bijdrage leveren aan een duurzame afvalwaterketen. Wij ontwikkelden in de afgelopen jaren een strategische visie voor de toekomst die aansluit bij die doelstelling. De bijbehorende missie is ambitieus: SNB vervult een actieve rol als partner in de totale afvalwaterketen om continu zuiveringsslib te verwerken tegen de laagste ketenkosten met minimale emissies naar het milieu en maximale terugwinning van energie en grondstoffen. Drie pijlers Om onze visie en missie in praktijk te brengen, hebben we voor de komende vijf jaar een stevig onderbouwd ondernemingsplan opgesteld, zegt SNB-directeur Marcel Lefferts. Het plan steunt op drie belangrijke pijlers. Het terugdringen van emissies, het verlagen van energieverbruik en het terugwinnen van reststoffen. Lagere kosten SNB zet hoog in. Het doel is om de slibverbrandingsinstallatie in 2015 volledig energieneutraal te laten opereren en de lachgasemissies ten opzichte van 2005 met 50 procent terug te dringen. Ook ammoniakemissies moeten dusdanig laag zijn dat een optimale afvalwaterbehandeling kan worden bereikt. De terugwinning van reststoffen uit slibverbrandingsassen heeft in 2015 een maximaal niveau bereikt. SNB wil tegen die tijd alle fosfaat uit verbrandingsassen terugwinnen. Een belangrijke randvoorwaarde voor deze doelstellingen is bovendien dat de slibverwerkingskosten voor aandeelhouders ten opzichte van 2009 met circa 20 procent moeten dalen.

Op koers voor besparingsdoelstelling energie Nog 10 procent te gaan! De zoektocht naar energiebesparingsmogelijkheden binnen SNB gaat onverminderd door. Om de doelstelling van het Klimaatakkoord te halen, moet het energieverbruik nog 10 procent omlaag. Puzzelwerk. Het laaghangende fruit is al geplukt. In december startte de campagne Denk mee met SNB. Medewerkers worden door middel van deze campagne aangespoord om met ideeën te komen die bijdragen aan het terugdringen van het energieverbruik. In 2020 wil SNB het energieverbruik ten opzichte van 2005 met 30 procent hebben verminderd. Hiermee hanteert SNB dezelfde doelstelling als de waterschappen zich hebben opgelegd in het Klimaatakkoord van 2010. door led-verlichting, zegt Korving. Hij heeft berekend dat dat op jaarbasis een besparing oplevert van ongeveer een miljoen kilowattuur. Als die inschatting klopt, kunnen we nog eens 4 procent bezuinigen op het energieverbruik. Dat is een interessante bijdrage! Hogedrukketel In de zoektocht naar energiebesparingsmogelijkheden heeft SNB nog een belangrijke troef achter de hand. Als we de huidige stoomketels vervangen door een hogedrukketel is het zelfs mogelijk om de energie-efficiency naar 100 procent op te voeren, zegt Korving. Dan kunnen we in één klap energieneutraal opereren. Een forse besparing die de waterschappen kunnen meetellen voor hun eigen besparingsdoelstellingen. Maar die overstap vraagt wel om een fikse investering. Daarvoor moeten we draagvlak creëren bij onze aandeelhouders. Op dit moment onderzoeken we nieuwe concepten die de investering mogelijk nog omlaag brengen. Grote klappers SNB ligt goed op koers. Eerder al bespaarden we 20 procent op het gebruik van energie door de ingebruikname van een zuinigere persluchtinstallatie en het verlagen van de zuurstoftoevoer naar de ovens waardoor minder ventilatie nodig is. Ook het aardgasverbruik daalde de afgelopen jaren met meer dan 50 procent door een betere procesvoering. Nu de grote klappers zijn gemaakt, moeten we op zoek gaan naar kleinschaligere initiatieven, zegt Leon Korving, manager proces en milieu bij SNB. Vindingrijk Een aantal medewerkers heeft zich inmiddels van hun vindingrijke kant laten zien. Een van de procesoperators heeft voorgesteld om de tl-lampen in de installatie te vervangen Klimaatakkoord Het Klimaatakkoord is een overeenkomst tussen de Unie van Waterschappen en het Rijk. In het akkoord is een aantal doelstellingen geformuleerd die de waterschapssector in de komende jaren naar een duurzamere en meer klimaatneutrale bedrijfsvoering moet leiden. Een van de afspraken is dat waterschappen in de periode 2005-2020 een energiebesparing van 30 procent realiseren. SNB wil samen met de waterschappen kijken hoe die doelstellingen het beste kunnen worden bereikt.

Naar verwachting besparen we zo n 45% op de inzet van kalk Poging om laatste stap in rookgasreiniging veiliger te maken Test met minerale adsorbens Net voordat de rookgassen de schoorsteen van SNB verlaten, worden ze door een doekenfilter ontdaan van de laatste kwik- en dioxineverontreinigingen. Een proces dat niet geheel zonder risico is. SNB test of ze deze laatste stap in de rookgasreiniging veiliger kan maken. Om kwik en dioxine met behulp van een SNB. Voorwaarde is echter dat we de lage doekenfilter uit rookgassen te verwijderen, kwik- en dioxine-emissies kunnen waarborgen. Dat testen we momenteel. Als we voegt SNB een mengsel van actieve kool en kalkhydraat toe. Het nadeel van het gebruik daarin slagen, kunnen we geleidelijk overstappen van een mengsel met kool naar van kool is dat deze stof brandbaar en explosief kan zijn. Dit gevaar wordt zo veel een mengsel met minerale adsorbens. mogelijk beperkt door de kool te vermengen met kalkhydraat. Niettemin vraagt deze Het gebruik kan ook financiële voordelen laatste stap in de rookgasreiniging om veel opleveren. Korving: Vanwege het potentieel explosieve karakter van kool wordt het dure veiligheidsvoorzieningen. En het risico op broei blijft bestaan. nu vermengd met 90 procent kalkhydraat. Het kalkhydraat hebben we niet per se Door de kool te vervangen door minerale nodig voor het afvangen van de zure gassen, adsorbens een kleiachtig materiaal dat maar gebruiken we als een extra bewaking niet brandbaar is kunnen we het reinigingsproces mogelijk veiliger maken, zegt gaan werken met het nieuwe minerale als er iets misgaat met de wasser. Als we Leon Korving, manager proces en milieu bij adsorbens kan het percentage kalkhydraat Minimale kwik- en dioxine-emissies Dankzij het doekenfilter bereikt de rookgasreiniging van SNB een rendement van 98 procent voor kwik. Dat is een uitstekende score in vergelijking met andere methoden van slibverwerking. SNB blijft zelfs tien keer onder de gestelde kwikemissienorm. Hetzelfde geldt voor de dioxine-emissies. Dankzij de goede verbranding en de reiniging in het doekenfilter zijn deze zo laag dat ze niet meer meetbaar zijn. Jaarlijks ontvangt SNB ongeveer 1.000 milligram dioxines via het slib. Via de rookgassen stoot SNB niet meer dan 2 tot 10 milligram uit. Het leeuwendeel wordt vernietigd in de ovens. SNB levert zodoende een belangrijke bijdrage aan het terugbrengen van de verspreiding van deze zeer giftige stof in het milieu. worden verlaagd. Naar verwachting besparen we op die manier zo n 45 procent op de inzet van kalk.

kort nieuws één waterschap, één vertegenwoordiger Op 1 januari 2011 zijn Waterschap Zeeuwse Eilanden en Waterschap Zeeuws- Vlaanderen bestuurlijk gefuseerd tot Waterschap Scheldestromen. Eerder vond al een ambtelijke eenwording plaats. Met de fusie vervalt een van de zetels die beide waterschappen voorheen hadden in de Raad van Commissarissen van SNB. Joop Dees, voorheen dagelijks bestuurder van Waterschap Zeeuws-Vlaanderen geeft zijn stoel op. Willem Ginjaar blijft het gefuseerde waterschap vertegenwoordigen. Nieuw jasje voor SNB Berichten directie bericht Op scherp Een ongeluk zit in een klein hoekje. Dat werd opnieuw bevestigd door de brand die Chemie-Pack begin januari trof. Het leidde in heel Nederland tot veel ongerustheid. Veel van onze relaties vroegen zich geschrokken af of de brand ook impact had op SNB. Dat was gelukkig niet het geval. Tenminste, we leden geen schade. SNB Berichten heeft een metamorfose ondergaan. Het kwartaalmagazine heeft een nieuwe, frisse uitstraling gekregen die beter aansluit bij de veranderingen die eerder al werden doorgevoerd op de website. De nieuwe opzet is luchtiger en biedt meer ruimte voor beeld. Een beter evenwicht vergroot de leesbaarheid en aantrekkelijkheid. Wat vindt u van het nieuwe gezicht van onze SNB Berichten? Laat het ons weten via info@snb.nl. Wel vormde deze calamiteit de aanleiding om het noodplan weer eens onder de loep te nemen. Weten we bij SNB wat ons te doen staat als er brand uitbreekt? Zijn wij voldoende verzekerd als een ramp ons bedrijf treft? We houden de zaken binnen SNB weer eens kritisch tegen het licht om risico s tot een minimum te beperken. SNB doet proef met digitale vrachtbrieven SNB volgt al enkele jaren de ontwikkelingen op het gebied van transport met digitale vrachtbrieven. Silvester Bombeeck, financieel manager: In 2010 hebben wij naar een aantal digitale systemen gekeken waarbij onze voorlopige keuze is gevallen op WeegNet. Om tot een definitieve keuze te komen wordt in 2011 een proef uitgevoerd samen met waterschap Regge en Dinkel en Heeren Transport. Als deze proef positief uitpakt willen wij vanaf 2012 al ons slibtransport laten begeleiden met digitale vrachtbrieven, zegt Bombeeck. Tijdens de proef kijken we onder meer naar de koppeling van WeegNet met de huidige digitale vrachtbriefsystemen, maar ook met systemen zoals RILOS en AquaVision bij de waterschappen. Meer informatie over WeegNet is te vinden op www.weegnet.nl. We hebben bij het havenschap inmiddels aangedrongen op een gedegen onderzoek naar de evacuatiemogelijkheden op industrieterrein Moerdijk. Ook zijn we pleitbezorger van het aanstellen van een professionele brandweermacht die bij grote calamiteiten op het terrein snel kan ingrijpen. Wordt vervolgd! Marcel Lefferts, directeur SNB

Jan Slokkers tevreden over zesde Week van de Procestechniek Platform Procestechniek overtreft verwachtingen Eind januari vond de Week van de Procestechniek plaats een initiatief om de populariteit van de procesindustrie onder leerlingen te vergroten. Ook SNB deed mee. Projectleider Jan Slokkers: In zes jaar tijd is het aantal deelnemers ruimschoots verdubbeld. Werken in de procesindustrie; de gemiddelde vmbo-leerling kan zich bij dat carrièreperspectief niet echt een voorstelling maken. En dus is het voor bedrijven in deze sector belangrijk om leerlingen al vroeg bekend te maken met de bedrijfstak. Op de kaart De lancering van het Platform Procestechniek Zeeland West-Brabant (PZW) in 2005 is daarvoor belangrijk geweest. Een tiental bedrijven richtte samen met drie ROC s en een particuliere onderwijsinstelling in de regio een intensief samenwerkingsverband op. Het platform moest ervoor zorgen dat de procesindustrie beter op de kaart werd gezet. De instroom vanuit de opleidingen was laag en de vraag naar personeel groeide. Er moest iets gebeuren, zegt projectleider Jan Slokkers. Ook SNB sloot zich in 2009 aan bij het platform. Liesbeth Hoen, P&O-functionaris bij SNB: Op de lange termijn hebben wij nieuwe procesoperators We proberen leerlingen een beter beeld te geven van het werk dat wij hier doen nodig, maar de instroom in de opleidingen procestechniek is nu laag. Het beroep is nog te onbekend. Daar moeten we dus wat aan doen. Bijvoorbeeld door op scholen te vertellen over het werk van de operator bij SNB. Die voorlichting werpt z n vruchten af. Tijdens de Week van de Procestechniek in januari brachten 41 leerlingen van het Munnikenheide College in Etten-Leur, Van Cooth uit Breda en het Markland College uit Zevenbergen een bezoekje aan de installatie van SNB op industrieterrein Moerdijk. Door de poort open te zetten, probeer je leerlingen een beter beeld te geven van het werk dat wij hier doen, aldus Hoen. Sprookjes Slokkers is opgewekt over de ontwikke ling die het platform sinds de oprichting heeft doorgemaakt. Inmiddels zijn zesentwintig bedrijven aangesloten bij het platform. Het aantal leerlingen dat zich jaarlijks tijdens de Week van de Procestechniek aanmeldt voor een bezoek aan de bedrijven is ruimschoots verdubbeld. We begonnen met drieën veertig leerlingen en wilden elk jaar met tien procent groeien, maar het aantal schommelt inmiddels rond de honderd. Het is belangrijk dat bedrijven de sector inzichtelijk maken voor leerlingen. Niet door sprookjes te vertellen, maar door een eerlijk en realistisch beeld te schetsen van de sector en trots te zijn op hun toko. COLOFON N.V. Slibverwerking Noord-Brabant Havennummer 348 Middenweg 38 4782 PM Moerdijk Telefoon: (0168) 38 20 60 Telefax: (0168) 38 20 61 Internetadres: www.snb.nl E-mailadres: info@snb.nl SNB Berichten verschijnt in een oplage van 650 exemplaren Jaargang 16 Realisatie: Taalent Communicatie, Utrecht/Etten-Leur Druk: OCC De Hoog, Oosterhout Fotografie: SNB, Frank Poppelaars