Verslag klankbordgroepbijeenkomst Neso Datum en tijd: 18 december 2012, 13.30 uur -17.00 uur Locatie: Plompetorengracht 3, Silverijn, Utrecht Aanwezig: Audenaerde, F. HZ university of Aplied Sciences Bakker, M. Banning, P. Universiteit Utrecht Cazemier, F. Hogeschool Windesheim Den Hartog, E. Vrije Universiteit Amsterdam Derkse, L. Radboud Universiteit Nijmegen Dulken, van NHTV Breda Dommers, Falconi, H. Rotterdam Business School Groenendijk, N. Haan, L. de University of Amsterdam Hermans, J. TU Delft Kok, E. UNESCO-IHE Kolster, Koolen, H. Maastricht School of Management Lammens, E. Universiteit Utrecht Li, S. Avans Hogeschool Ngo, N. Saxion Hogeschool Op de Woerd, J. Hanzehogeschool Groningen Pape, J. Avans Hogeschool Paques, E. VU Poot, G. TU Delft Rincon, S. Tilburg University Roemeling NHTV Breda Rudolph, R. Duisenberg school of finance Scheenaard, B. Rotterdam School of Management Speelman, G. PTHU Steendam, S. IHS, Erasmus Universiteit Rotterdam TAN, R. Erasmus MC Van Dijk, P. Dutch School Van Leerzem, G. Tilburg University Welkomstwoord en opening Han Dommers, hoofd van de afdeling Positionering van de, heet iedereen welkom. 1
Mededeling: 2013 is het bilaterale Rusland jaar, in de eerste helft van 2013 vinden activiteiten plaats in Nederland, vanaf juni vinden Nederlandse activiteiten plaats in Rusland. Op dinsdag 19 maart vindt een Rusland seminar How to cooperate succesfully in Russia plaats in de Hermitage in Amsterdam. Het programma wordt in januari in de Newsletter gepubliceerd. Klik hier voor meer informatie over het seminar. In oktober 2013 organiseert Neso Russia twee weken lang de Dutch Days in Moskou en St. Petersburg met tal van activiteiten op het gebied van hoger onderwijs, internationale fairs op 5 en 6 oktober maken hier deel van uit. Nederland mag deze fairs officieel openen. De deadline voor aanmelden voor deze fairs is al vroeg, rond eind mei 2013. Het programma en een fair manual volgen in januari. Vragen en verzoeken met betrekking tot het Rusland jaar kunt u mailen naar 2013@nesorussia.org. Het Neso kantoor in Rusland hoort graag op welke manier uw instelling wil deelnemen aan het Rusland jaar. Dit kunt u (in het Engels) mailen naar bovenstaand e-mailadres. Thema s en presentaties Tijdens deze klankbordgroepbijeenkomst stonden twee thema s centraal: Neso activiteiten in Indonesië en de Prospective student surveys. De directeur van Neso Indonesië, Mervin Bakker, was voor deze gelegenheid aanwezig om toe te lichten op welke wijze Neso Indonesië de hogeronderwijsinstellingen kan ondersteunen bij promotionele activiteiten en institutionele samenwerking in Indonesië. De Prospective Student Survey Reports werden toegelicht door Renze Kolster, onderzoeker internationale onderwijsmarkt van de afdeling Positionering. De Prospective Student Survey Reports geven een uitgebreid beeld van aankomende studenten die interesse hebben in studeren in het buitenland. Highlights presentatie Neso Indonesië: Indonesië: de slapende of ontwakende reus Algemene ontwikkeling De geografische uitgestrektheid en het bevolkingsaantal van 250 miljoen (nummer 4 in de wereld) maakt Indonesië letterlijk tot een van de grootste landen ter wereld Door achterblijvende (economische) ontwikkeling werd Indonesië jarenlang gezien als een slapende reus. In de laatste jaren is Indonesië echter een steeds belangrijkere speler binnen de Zuidoost- Aziatische regio op politiek en economisch gebied 2
De Indonesische economie groeit gestaag (5-7% per jaar) en de verwachting is dat dit de komende jaren door zal gaan Indonesië maakt deel uit van de G20 en is toonaangevend lid van ASEAN De reus is dus aan het ontwaken en steeds meer landen zien Indonesië als een strategische partner waardoor er een stroom aan buitenlandse (handels)missies (incl. hoger onderwijs) en staatsbezoeken richting Indonesië op gang is gekomen. Ontwikkeling van het hoger onderwijs heeft hoge prioriteit in Indonesië De voornaamste aandachtsgebieden in het overheidsbeleid beleid zijn: verbeteren toegang, beroepsonderwijs, (toegepast) onderzoek, kwaliteit docenten en internationalisering Kansen op het gebied van promotie en werving 34,067 Indonesische studenten in het buitenland in 2010 (5% groei vergeleken met 2009) 1198 Indonesische studenten in Nederland (kleine 4% marktaandeel) Marktleiders: Australië, Maleisië en de Verenigde Staten Overige concurrenten die actief zijn: Duitsland, Frankrijk, Verenigd Koninkrijk, Singapore. Meeste interesse in: Bedrijfskunde/economie technische studies en letteren Indonesische studenten in Nederland HBO:WO --> 46%:54% Internet, beurzen en Education Support Offices zijn de voornaamste oriëntatiemiddelen Social media kanalen zijn zeer belangrijk bij promotie. Op gebied van Facebook en Twitter gebruikers bevindt Indonesië zich in de wereldwijde top 5 en Jakarta is zelfs de nummer 1 stad in de wereld wat betreft aantal tweets. Agenten spelen ook een grote rol in oriëntatie/beslisproces en met inachtneming van alle voor- en nadelen is werken met een goede agent is voor Indonesië dan ook zeker aan te bevelen. Hierbij dient overwogen te worden om twee agenten aan te stellen in het kader van risico management en gespreide aanpak. Kansen op het gebied van institutionele samenwerking Indonesische instellingen staan zeer welwillend tegenover samenwerking met Nederlandse hoger onderwijsinstellingen Inhoudelijk is er met name belangstelling voor samenwerking in degree programma's (bijv. double degrees), staff/student exchange en onderzoekssamenwerking Er kan in alle academische disciplines worden samengewerkt In de samenwerking zijn gelijkwaardigheid en communicatie de belangrijkste succesfactoren Scholarships Van Nederlandse kant zijn er een aantal beurzenprogramma's voor Indonesische studenten. StuNed en Orange Tulip Scholarship zijn bilaterale programma's en NFP is multilateraal. Van Indonesische kant zijn er via het ministerie van onderwijs en het ministerie van ICT verscheidene beurzenprogramma's voor PhDs (Dikti special channel), Master en Bachelor Ondersteuning door Neso Indonesia Neso Indonesia ondersteunt Nederlandse HOIs in generieke zin in activiteiten op het gebied van promotie, werving en institutionele samenwerking. Daarnaast wordt er 3
marktonderzoek gedaan dat als doel heeft de HOIs te helpen in het maken van keuzes binnen de Indonesische markt. Deze informatie is te vinden op www.nuffic.nl/marktinformatie Het Neso kantoor beheert ook het Indonesische deel van het Holland Alumni Network. De alumni worden ingezet als ambassadeurs in de promotie en daarnaast worden er lokaal activiteiten georganiseerd om het netwerk te versterken en alumni de kans te bieden zich professioneel te ontwikkelen. Bij de alumniactiviteiten wordt nadrukkelijk de link gezocht met het Nederlandse bedrijfsleven in Indonesië en de Nederlandse ambassade te Jakarta. Conclusies en aanbevelingen Maak gebruik van beschikbare marktinformatie: www.nuffic.nl/marktinformatie Geïntegreerde benadering, dus combineer promotie/werving, institutionele samenwerking en alumni beleid Aanbevolen marketing mix: - Zet in op social media en met name FB en Twitter - Stel twee agenten aan - Gebruik alumni in de werving en voor institutionele contacten - Neem eens per jaar deel aan beurzen in Indonesië - Overweeg deelname aan het Orange Tulip Scholarship programma Indonesië is ook op hoger onderwijs gebied een ontwakende reus die graag stappen wil zetten op het gebied van internaionalisering en waarbij de bevolking steeds meer financiële armslag krijgt om een studie in het buitenland te bekostigen. Hierdoor staat Indonesë vollop in de belangstelling van veel landen binnen en buiten de regio en de marktbenadering van de concurrerende landen is vaak agressief Vanwege de historische banden tussen beide landen heeft Nederland een betere uitgangspositie dan in enig ander Aziatisch land, maar als we nu op onze lauweren gaan rusten kunnen we over 10 jaar achteraan in de rij aansluiten Maak gebruik van de diensten van in het algemeen en het Neso kantoor in het bijzonder. Highlights presentatie Prospective student surveys In de presentatie zijn de prospective student survey reports toegelicht en de uitkomsten besproken Het overall rapport is gebruikt voor de presentatie. Het overall rapport is gebaseerd op 7616 respondenten. In de 9 land specifieke rapporten staat meer gedetailleerde informatie, dat ook in gaat op de verschillende target groups. De respondenten zijn met name verzameld op de momenten dat de Neso kantoren in contact waren met aankomende studenten, dus bijvoorbeeld tijdens fairs, student counseling, bezoeken aan het kantoor, etc. Dit betekent dat de respondenten vaak al enige interesse in (studeren in) Nederland hadden. Hierdoor mag verwacht worden dat er enige subjectiviteit in de uitkomsten m.b.t. de voorkeur en interesse in Nederland zit. 4
Voor de rapporten is een vast format gebruikt bestaande uit drie hoofdstukken, zijnde: karakteristieken van aankomende studenten, het studiekeuzeproces en het imago van het Nederlands hoger onderwijs. De karakteristieken van aankomende studenten geven inzicht in de studenten met wie de Neso kantoren in contact zijn. Belangrijke informatie in dit hoofdstuk is wat de studenten willen studeren in het buitenland qua niveau en vakgebied. Van belang is eveneens data over hoe de studenten denken de studie in het buitenland te willen gaan bekostigen. In het hoofdstuk over het studiekeuzeproces is gekeken naar de motivatie van aankomende studenten om in het buitenland te willen gaan studeren, welke bronnen zij gebruiken om informatie te vinden over het studeren in het buitenland, en welke aspecten zij terug willen zien in studiebestemmingslanden. Het laatste hoofdstuk gaat in op het imago van Nederland en het Nederlandse hoger onderwijs. Het imago is gemeten door de aankomende studenten te vragen Nederland op een aantal aspecten te vergelijken met andere bestemmingslanden. De imago uitkomsten laten zien dat aankomende studenten een positieve perceptie hebben van: de kosten van studeren en wonen in Nederland, het aantal beschikbare beurzen, makkelijk administratie en visa procedures, multiculturaliteit / open samenleving van Nederland, en goede mogelijkheden om andere landen te bezoeken. De aspecten waarvan de perceptie over Nederland verbeterd zou kunnen worden zijn gerelateerd aan de reputatie van het hoger onderwijs en onderzoek, de internationale studie omgeving, werkmogelijkheden na de studie en de beschikbaarheid van het aantal Engelstalige studieprogramma s. Het verbeteren van imago is iets wat de Neso s samen met de Nederlandse instellingen moeten doen De prospective student survey reports zijn te downloaden via de marktinformatie website: www.nuffic.nl/marketinformation Meer informatie Via de klankbordgroepbijeenkomsten wisselt de graag kennis en ervaringen uit met medewerkers van Nederlandse hogeronderwijsinstellingen en koepelorganisaties. Er zijn een aantal specifieke klankbordgroepen, hier vindt u een overzicht welke dat zijn en met wie u contact kunt opnemen als u wilt deelnemen. Overkoepelend thema van de bijeenkomsten zijn Neso activiteiten, waaronder: studentenwerving en institutionele samenwerking, marktinformatie en Holland alumni activiteiten. Voor vragen over de klankbordgroepbijeenkomst van 18 december 2012 kunt u contact opnemen met Noor Groenendijk, ngroenendijk@nuffic.nl. 5