Profielwerkstuk. Handleiding voor het uitvoeren van



Vergelijkbare documenten
Profielwerkstuk. Handleiding voor het uitvoeren van

PWS - Fase 1 - Plan van aanpak Behaald 0 van de 25 punten

SECTORWERKSTUK

Handleiding profielwerkstuk 5-VWO (examen 2016)

Het profielwerkstuk. 2. Eisen en voorwaarden Het profielwerkstuk moet aan een aantal eisen en voorwaarden voldoen:

PWS project VWO t/m 31 maart Naam:

Informatie PROFIELWERKSTUK VWO schooljaar

informatie profielwerkstuk havo avondlyceum CAL handleiding H

Sectorwerkstuk. Kandinsky College. locatie Sint Jorisschool

Het profielwerkstuk

Zorg dat je een onderwerp kiest, waarvan je echt meer wilt weten. Dat is interessanter, leuker en makkelijker om mee bezig te zijn.

Handleiding profielwerkstuk HAVO examen 2016

Het Profielwerkstuk HANDLEIDING I. Organisatie, tijdpad en andere belangrijke informatie. Een handleiding voor Havo en Vwo Mei 2011.

Sectorwerkstuk

MODEL B: Beoordelingsmodel PWS Binasvakken ( vernieuwde Tweede Fase ) De voorbereidingsfase: Zijn de leerlingen op zelfstandige wijze gekomen tot:

ONDERZOEK VOOR JE PROFIELWERKSTUK HOE DOE JE DAT?

PROFIELWERKSTUKBOEKJE

Profielwerkstuk. Kandinsky College. locatie Jorismavo

HET PROFIELWERKSTUK. 5 HAVO en 6 VWO STELLA MARISCOLLEGE MEERSSEN

Oefenen 1 punt verdienen Onderwerpen van de presentaties

Handleiding bij het maken van een profielwerkstuk. april 2012

Beroepenwerkstuk 3 MAVO

ONDERZOEK DOEN HOE DOE IK DAT? WORKSHOP PLUSWEEK KLAS 1, 2, 3

Opm: Bij een onvoldoende beoordeling is het invullen van het veld opmerkingen door de begeleider gewenst.

Beoordelingsrubric PWS (Mondial College)

MODEL A: TOETSMOMENT VOORBEREIDINGSFASE I: Zijn de leerlingen op zelfstandige wijze gekomen tot:

Wat is een sectorwerkstuk?

Opm: Bij een onvoldoende beoordeling is het invullen van het veld opmerkingen door de begeleider verplicht.

Het Sectorwerkstuk. Naam leerling

Informatiebrochure. Profielwerkstuk HAVO Colegio Arubano

Naam:. Namen groepsleden:... Begeleider:

Jullie onderzoeksverslag bestaat uit 9 vaste onderdelen. 2. Een inhoudsopgave. Let op, op het voorblad staat geen paginanummer.

PROFIELWERKSTUK NAAM KLAS CURSUSJAAR

Stichtse Vrije School

Sectorwerkstuk

HANDLEIDING SECTORWERKSTUK. Naam: Klas: Begeleider: Sectorwerkstuk Pagina 1 1

Studiewijzer sectorwerkstuk 10 Havo/Mavo Docenten: Arnoud Boerma Laatste inhoudelijke aanpassingen: 9 november 2012

RSC PROFIELWERKSTUK 2015 / 2016 PLAN VAN AANPAK EN LOGBOEK

Profielwerkstuk: stappenplan, tips en ideeën

Sectorwerkstuk. Logboek. Leerlingen ... Begeleider:

SECTORWERKSTUK. Beroepscollege Parkstad Limburg Locatie Brandenberg Schooljaar Naam: Klas:

Wat is een sectorwerkstuk?

SECTORWERKSTUK 4VMBO - T

Stichtse Vrije School

Handleiding profielwerkstuk. Mavo 4

What s up Zuiderzeeland? maatschappijleer/geschiedenis praktische opdracht

Het Sectorwerkstuk

Bepaal eerst de probleemstelling of hoofdvraag

Handleiding profielwerkstuk. Mavo 4

PROFIELWERKSTUK VWO

Eisen. de overheid: cijfer: minimaal een 4 telt mee in het combinatievak, samen met maatschappijleer en ANW Tijdsinzet per leerling: 80 slu

HANDLEIDING VOOR HET vmbotl PROFIELWERKSTUK (PWS)

SECTORPROJECT 4 VMBO - T

Met welk werk kunnen kinderen uit groep 5-6 thuiskomen en hoe kunt u uw kind thuis helpen?

2017/18. Algemene gegevens. Naam:. Klas:. Sector: Werkt samen met: Begeleidend docent:

RSC PROFIELWERKSTUK 2008 / 2009 PLAN VAN AANPAK EN LOGBOEK

Profielwerkstuk Informatie. Vmbo-tl

Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken

Inhoudsopgave. Inhoudsopgave blz. 2

Eindwerkstuk. handleiding. Eindwerkstuk

Voorbeeld: Ik werk het liefst met een tweetal.

Voorlichting 4-HAVO. Profielwerkstuk. 7 april 2016

PROFIELWERKSTUK VWO

Handleiding sectorwerkstuk

Het profielwerkstuk voor examenjaar HAVO en VWO Toelichting voor de leerling

Samenvatting Zorg en welzijn SPW handboek vaardigheden

Profielwerkstuk klas 10 Vmbo-t

VAVO Rijnmond College

HANDLEIDING PROFIELWERKSTUK HAVO / VWO

Beoordelingsmodel Profielwerkstuk Lyceum Elst Deel 1: onderzoeksvoorstel (havo/vwo)

PROFIELWERKSTUK HAVO 5

Beroepenwerkstuk 3 MAVO

Nederlands in Uitvoering

Afdeling VAVO. Praktische opdracht VMBO. Handleiding

Het profielwerkstuk voor examenjaar Toelichting voor de leerling

Handleiding bij het maken van een profielwerkstuk voor leerlingen in 5 havo en 6 vwo

De spreekbeurt. In welke groepen wordt een spreekbeurt gehouden? De spreekbeurt wordt gehouden in de groepen 5 t/m 8.

Naam:. Handleiding voor de leerling

Amsterdam, november Aan de ouders/verzorgers van de vierde klas-leerlingen. Geachte ouders/verzorgers,

Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding

PROFIELWERKSTUK HAVO 5

Het profielwerkstuk wordt getoetst door middel van een mondeling college-examen. Het mondeling college-examen duurt 25 minuten.

Checklist Presentatie geven 2F - handleiding

HANDLEIDING SECTORWERKSTUK VMBO-TL

Leerlingboekje Colegio Arubano. Profielwerkstuk VWO. Cursus Naam leerling:... Klas:... Vak:... Naam begeleider:...

Handleiding bij het maken van een profielwerkstuk voor leerlingen in 5 havo en 6 vwo

HANDLEIDING VOOR HET vmbotl SECTORWERKSTUK

Werkwijzer Verslagkring:

STAGEVERSLAG VMBO LEERLING INSTRUCTIE

Opm: Bij een onvoldoende beoordeling is het invullen van het veld opmerkingen door de begeleider verplicht

Handleiding sectorwerkstuk

Praktijkboek CKV onderzoek

Profielwerkstukplus HAVO

8a. Wat en hoe? Het stappenplan, tips en ideeën

VAVO Rijnmond College

TOTAALBEOORDELING PROFIELWERKSTUK HAVO 5 + SNEL

Dit verhaal. Een Goede Lezing. Overzicht. Algemene voorbereiding

Spreken - Presenteren HV 1. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Het profielwerkstuk voor examenjaar HAVO en VWO Toelichting voor de leerling

Transcriptie:

Profielwerkstuk Handleiding voor het uitvoeren van een kritische literatuurstudie of creatief ontwerp voor de vakken Latijn, Grieks, Nederlands, Engels, Frans, Duits, filosofie of kunst PWS 2015 Inhoud 1 Introductie... 3 2 Opzet en beoordeling... 4 3 Planning... 5 4 Eindproducten... 7 4.1 Schriftelijk verslag... 7 4.2 Wervende samenvatting... 8 4.3 Mondelinge presentatie... 8 5 Voortgangs- en beoordelingsformulieren... 11 Startdocument: onderwerp, partner(s) en gewenste begeleider... 12 Formulier voortgangsmoment 1: onderzoeksvraag, deelvragen, begrippen... 13 Formulier voortgangsmoment 2: onderzoeksvoorstel... 14 Beoordelingsformulier 1: opzet, uitvoering en samenwerking... 15 Beoordelingsformulier 2: schriftelijk verslag... 16 Beoordelingsformulier 3: mondelinge presentatie... 17 Eindbeoordelingsformulier profielwerkstuk... 18

Handleiding profielwerkstuk 2015 JvO Pag. 2

1 Introductie Beste leerling aan het JvO, Onderdeel van het schoolexamen is het profielwerkstuk. Via dit profielwerkstuk laat je zien dat je in staat bent een onderzoeksproject uit te voeren met een onderzoeksvraag, een theoretische onderbouwing, een onderzoeksdeel, conclusies, een kritische terugblik op de resultaten en de maatschappelijke en/of wetenschappelijke implicaties en een kritische terugblik op het proces dat je tijdens het werken aan je profielwerkstuk doorlopen hebt. Eigenlijk is het niet iets nieuws: het profielwerkstuk is een grote praktische opdracht. Daarbij kies je het onderwerp dit keer zelf. Dit boekje is een praktische handleiding bij het maken van het profielwerkstuk. Het beschrijft hoe de keuze, de begeleiding en de beoordeling geregeld zijn en het helpt je op weg. Handleiding profielwerkstuk 2015 JvO Pag. 3

2 Opzet en beoordeling Vakken Voor je profielwerkstuk moet je zelf een onderwerp kiezen. Dat onderwerp moet passen in één van de vakken in je (examen)vakkenpakket. Dat moet een zogenoemd groot vak zijn (minimaal 400 SLU). Je kunt ook kiezen voor een onderwerp kiezen binnen het vak maatschappijleer, maar dan moet er een raakvlak zijn met een ander vak uit je vakkenpakket. Vorm Het profielwerkstuk kan de vorm hebben van een kritische literatuurstudie, een sociaalwetenschappelijk onderzoek, of een natuurwetenschappelijk onderzoek. Ook kun je werken aan een creatief of technisch ontwerp. Welke vorm je mag kiezen, hangt af van het vak dat je centraal stelt in je profielwerkstuk: - Voor de klassieke talen, Nederlands, Engels, Frans, Duits, filosofie of kunst mag je kiezen uit een literatuurstudie of een creatief ontwerp. Voorbeelden van creatieve ontwerpen zijn: een compositie, een twee- of driedimensionaal ontwerp, een audio-, video- of (multimediale) computerpresentatie. - Voor de vakken economie, geschiedenis, aardrijkskunde, maatschappijleer of wiskunde mag je kiezen voor een literatuurstudie of voor een sociaalwetenschappelijk onderzoek. Bij een sociaalwetenschappelijk onderzoek maak je gebruik van sociaalwetenschappelijk methodes zoals interviews, enquêtes, marketingonderzoek, veldwerk, archiefonderzoek. - Voor de vakken biologie, natuurkunde, scheikunde of fysische geografie voer je een natuurwetenschappelijk onderzoek uit waarbij een experiment centraal staat. Je mag ook werken aan een technisch ontwerp. Samenwerking Het profielwerkstuk voer je niet alleen uit, maar in een drietal. Tijdsbesteding Je besteedt 80 uur aan het profielwerkstuk. Dat is ongeveer 20 dagdelen, inclusief voorbereiding, verslaggeving en presentatie. Als je deelneemt aan het Olymposprogramma moet je 100 uur aan het profielwerkstuk besteden. Dat is ook het geval als je zelf niet meedoet aan het Olymposprogramma, maar wel samenwerkt met iemand die daaraan meedoet. Begeleiding Je wordt bij je profielwerkstuk begeleid door een docent die inhoudelijk affiniteit heeft met het onderwerp dat je gekozen hebt. Beoordeling Je profielwerkstuk wordt beoordeeld volgens de criteria die in de beoordelingsformulieren in de bijlagen zijn genoemd. Daarbij wordt niet alleen het eindresultaat beoordeeld, maar ook het doorlopen proces. Je bent samen met je partner(s) verantwoordelijk voor je profielwerkstuk. Je krijgt dan ook in principe dezelfde beoordeling. In bijzondere gevallen kan een individuele beoordeling gegeven worden. Drie onderdelen worden beoordeeld: de opzet en uitvoering (waaronder de samenwerking), de schriftelijke verslaglegging en de mondelinge presentatie. Deze beoordeling leidt tot een cijfer dat wordt afgerond op een heel getal. Op de eindcijferlijst van je examen wordt het cijfer voor het profielwerkstuk opgenomen in het combinatiecijfer. Op het JvO betekent dat dat het wordt gemiddeld met de afgeronde cijfers van ANW en Maatschappijleer. Daarbij weegt elk van de drie cijfers even zwaar. Als je profielwerkstuk met een drie of lager is beoordeeld, ben je gezakt voor je examen. Dat is onafhankelijk van de hoogte van het combinatiecijfer. Handleiding profielwerkstuk 2015 JvO Pag. 4

3 Planning (alle data in 2015) Datum/tijd/plaats Onderwerp Activiteiten Maandag 9 maart 7 e en 8 e uur lokalen worden nog bekend gemaakt Dinsdag 17 maart 13.30 16.10 uur lokalen worden nog bekend gemaakt Docenten van vakken waarin een pws kan worden gedaan, zijn aanwezig om te brainstormen over onderwerpen PWS-werkmiddag: Formuleren ingeperkte onderzoeksvraag Handleidingen zijn aanwezig. Je bespreekt globaal mogelijke ideeën met docenten. Je kiest een (voorlopig) onderwerp, een partner en een gewenste begeleider. Startdocument aan het einde van het 8 e uur inleveren bij docent Definitieve indeling wordt gepubliceerd uiterlijk 16 maart, in de ELO en in de vitrine t.o. kamer 29 Je komt samen met je toegewezen begeleider en werkt aan een specifieke onderzoeksvraag en deelvragen op basis van oriëntatie via bibliotheek, internet, etc. Vóór 13 april (thuis) Schrijven inleiding Je schrijft een inleiding met theoretische achtergrond, een begrippenlijst, de onderzoeksvraag, eventuele deelvragen en eventuele hypothese(s). Je levert formulier voortgangsmoment 1, in inclusief de bijlagen. Vóór 24 april (op afspraak) Bespreking formulier voortgangsmoment 2 en bijlagen met begeleider Deadline inleveren van Onderzoeksvraag, deelvragen, begrippen (zie formulier voortgangsmoment 1) bij je begeleider: maandag 13 april. Je bespreekt het formulier voortgangsmoment 1 en de bijlagen met je begeleider. Eventueel doe je nog aanpassingen. Bij toestemming van je begeleider, ga je verder met de volgende fase. Vóór 15 mei (thuis) Maken onderzoeksvoorstel Je formuleert een onderzoeksvoorstel (benodigde materialen en onderzoeksmethode). Je levert formulier voortgangsmoment 2 in, inclusief de bijlagen. Vóór 22 mei (op afspraak) Week 27/28 (1 t/m 10 juli) of eerder Vóór 4 september (op afspraak) Week 37 (7 t/m 11 september) Bespreking formulier voortgangsmoment 3 en bijlagen met begeleider Uitvoering experiment Bespreking experiment Schrijven conceptverslag; geen lessen in deze week Deadline bespreken van Onderzoeksvoorstel (zie formulier voortgangsmoment 2) bij je begeleider: vrijdag 15 mei. Je bespreekt het formulier voortgangsmoment 2 en de bijlagen met je begeleider. Eventueel stel je het onderzoeksvoorstel nog bij. Je voert het experiment uit, of werkt aan het technisch ontwerp. Je werkt de resultaten uit en formuleert conclusies. Je bespreekt het uitgevoerde experiment of technisch ontwerp en de resultaten en conclusies met je begeleider. Je begeleider vult beoordelingsformulier 1 in. Je schrijft een schriftelijk concept-verslag en levert dit in bij je begeleider. Deadline inleveren concept-verslag bij je begeleider: vrijdag 9 oktober Handleiding profielwerkstuk 2015 JvO Pag. 5

Datum/tijd/plaats Onderwerp Activiteiten Vóór 30 oktober (op afspraak) Feedback op conceptverslag Het conceptverslag wordt vóór vrijdag 30 oktober schriftelijk becommentarieerd door je begeleider, eventueel met een mondelinge toelichting. Vóór 20 november (thuis) Schrijven definitief verslag Je schrijft op basis van het commentaar een definitief verslag. Enkele dagen voor presentie Donderdagavond 12 december Eind december (vóór kerstvakantie) Oefenen presentatie Presentatie Eindbeoordeling Deadline inleveren definitief verslag bij je begeleider: vrijdag 20 november. Deadline inleveren korte digitale samenvatting bij je afdelingsleider: woensdag 25 november. Je oefent je mondelinge presentatie van je profielwerkstuk in het bijzijn van je begeleider. Op basis van de ervaringen en kritieken stel je de presentatie eventueel bij. Je geeft een mondelinge presentatie van je profielwerkstuk op het JvO-symposium. Een jury vult beoordelingsformulier 3 in. Je begeleider informeert je over de eindbeoordeling van je profielwerkstuk. Het verslag wordt vóór de kerstvakantie nagekeken door je begeleider aan de hand van beoordelingsformulier 2 en met je nabesproken. Ook beoordelingsformulier 3 wordt nabesproken. Bij deze bespreking krijg je ook het eindoordeel. Je begeleider levert het eindbeoordelings-formulier in bij de afdelingsleider. N.B. De data in het schooljaar 2015/2016 zijn onder voorbehoud. De definitieve data worden opgenomen in de jaaragenda van 2015/2016. Handleiding profielwerkstuk 2015 JvO Pag. 6

4 Eindproducten Het eindproducten van het profielwerkstuk zijn: - een schriftelijk verslag - een korte wervende samenvatting waarmee je publiek naar je presentatie lokt - een mondelinge presentatie op het JvO-symposium. 4.1 Eindproduct: schriftelijk verslag Je schrijft een schriftelijk onderzoeksverslag. Het verslag bestaat uit de volgende onderdelen: - een titelblad met naam/namen, datum en illustratie - een inhoudsopgave - een voorwoord met persoonlijke motivatie - een inleiding met onderzoeksvraag en deelvragen - een betoog of uitwerking van het creatief proces, verdeeld in hoofdstukken, met deelconclusies - de eindconclusie, met antwoord op de onderzoeksvraag - eventuele noten - de bronvermelding Hieronder wordt een aantal onderdelen nader uitgewerkt. Titel Een creatieve titel die vooral de aandacht trekt, geeft soms onvoldoende duidelijkheid over de inhoud van het werkstuk. Voeg er dan een ondertitel aan toe. Voorwoord met persoonlijke motivatie In het voorwoord beschrijf je hoe je gekomen bent tot het onderwerp, wat je geleerd hebt. Hier bedank je ook eventueel je begeleiders. Inleiding met onderzoeksvraag en deelvragen In de inleiding worden de hoofd- en deelvragen aangegeven en eventueel toegelicht. Je legt uit waarom je voor deze hoofd- en deelvragen gekozen hebt, wat het onderlinge verband is tussen de deelvragen en wat de link is tussen de deelvragen en de hoofdvraag. Een hoofdvraag moet scherp geformuleerd zijn, zodat deze het onderwerp inperkt tot een onderzoekbaar geheel. Door het onderwerp in te kaderen ga je heel goed nadenken over wat je wilt bereiken met je profielwerkstuk. Het opstellen van een goede hoofdvraag is tijdrovend: het is een proces van opstellen, bijstellen, schrappen, opnieuw beginnen enz. tot je het gevoel hebt dat je een hoofdvraag hebt waar je mee uit de voeten kunt. Deelvragen rafelen de hoofdvraag in onderdelen uiteen. Met behulp van deelvragen analyseer je de hoofdvraag en licht je aspecten van de hoofdvraag eruit. Als de antwoorden op de deelvragen in de conclusie een samenvattend antwoord geven op de hoofdvraag, heb je de deelvragen goed gekozen. Betoog of uitwerking van het creatief proces, verdeeld in hoofdstukken, met deelconclusies Het betoog bevat het leeuwendeel van je werkstuk. Hierin verwerk je alle informatie die je hebt gevonden en die relevant is voor de beantwoording van je hoofdvraag. In ieder hoofdstuk beantwoord je één van je deelvragen. De hoofdstukken kunnen op hun beurt weer worden ingedeeld in paragrafen. Zorg voor logische verbanden tussen de onderdelen. Je kunt samenhang aanbrengen door bijvoorbeeld af en toe terug te verwijzen naar eerdere hoofdstukken en vooruit te blikken op volgende onderdelen. Ook een korte samenvatting en deelconclusie aan het eind van ieder hoofdstuk maken je werkstuk overzichtelijk en prettig leesbaar. Conclusie De conclusie is de afsluiting van je werkstuk. De deelconclusies in je betoog, aan het eind van ieder hoofdstuk, zijn de antwoorden op je deelvragen. De eindconclusie geeft antwoord op je hoofdvraag, de onderzoeksvraag. Begin de conclusie met het herhalen van de hoofdvraag, als geheugensteun voor de lezer. Bespreek daarna de deelvragen en herhaal de deelconclusies. Zij vormen de argumentatie voor je eindconclusie; ze laten zien hoe je tot het antwoord op je hoofdvraag bent gekomen. Die argumentatie is dus gebaseerd op de informatie die je in je Handleiding profielwerkstuk 2015 JvO Pag. 7

betoog hebt gegeven. Dat betekent dat de conclusie geen nieuwe gegevens meer mag bevatten. Je mag er wel uitspraken over de toekomst uit afleiden of mogelijke oplossingen. Noten Het kan gebeuren dat een ingewikkelde term ter sprake komt in je betoog. Een nadere toelichting daarop kan de lijn van je verhaal onderbreken. Wanneer je toch een toelichting wilt geven, kun je een noot plaatsen. Hoewel noten soms handig zijn, kun je er beter spaarzaam gebruik van maken. Er bestaan twee systemen: voetnoten plaats je onderaan de bladzijde en eindnoten aan het eind van het hoofdstuk of werkstuk. Het maakt niet uit welk systeem je gebruikt, maar wees consequent. Plaats een nummer achter het woord, het tekstgedeelte of de zin die je wilt toelichten. De voet- of eindnoot begin je met hetzelfde nummer, waarna je de toelichting geeft. Bronvermeldingen De bronvermelding vermeldt alle informatiebronnen die zijn geraadpleegd voor het onderzoek. Deze bronvermelding is aan strikte regels gebonden. Datzelfde geldt voor verwijzen, citeren e.d. T.z.t. wordt er een document over de regels bij bronvermelding op de ELO geplaatst bij het vak profielwerkstuk. 4.2 Eindproduct: wervende samenvatting Je schrijft een korte wervende samenvatting van het profielwerkstuk (ongeveer 10 regels) met een pakkende titel. De samenvattingen worden gebundeld en uitgereikt aan ieder die het JvO-symposium bezoekt, zodat men kan kiezen welke presentaties worden bijgewoond (er zullen parallelle presentaties gehouden worden). 4.3 Eindproduct: mondelinge presentatie Je houdt een mondelinge presentatie op het JvO-symposium. Voor deze presentatie worden ouders, medeleerlingen van klas 5 en 6 en docenten uitgenodigd. Naast waarderende reacties zal er ook plaats zijn voor kritische discussie. Je presentatie moet 12 tot 15 minuten duren, met 5 minuten discussie. Je ondersteunt je presentatie met (audio)visuele hulpmiddelen. Bij een creatief ontwerp vormt dit uiteraard ook onderdeel van deze presentatie. Elk lid van het team doet een deel van de presentatie. De mondelinge presentatie wordt beoordeeld door de Symposium jury, samengesteld uit docenten. Handleiding profielwerkstuk 2015 JvO Pag. 8

De presentatie bestaat globaal uit de volgende onderdelen: - inleiding met achterliggende theorie, motivatie, onderzoeksvraag en deelvragen - opzet van het onderzoek of proces van het creatief ontwerp - uitwerking van de deelvragen tot deelconclusies of tussenstappen in het bereiken van het creatief ontwerp - resultaten met antwoord op de deelvragen - eindconclusie of eindproduct van het creatief ontwerp - terugblik en dankwoord De mondelinge presentatie wordt onder andere beoordeeld op - Inhoud (correct, duidelijk, presentator beheerst de stof) - Logische volgorde - Vormgeving - Afstemming op het niveau van het publiek - Interactie met publiek Tips voor een goede mondelinge presentatie: Je moet wel eens informatie geven of een mening beargumenteren voor een groep mensen, bijvoorbeeld je klas. Misschien ben je daar onzeker over. Soms zit je te luisteren tijdens een voordracht of een praatje en denk je: - Hij praat niet erg duidelijk - De spreker weet niet waar hij het over heeft - Dat had ze eerder moeten vertellen - Er zit niet veel lijn in het verhaal - Dit had in vijf minuten gekund - Wat heb ik hier nou aan? Dat weet ik allemaal al! - Wat is die spreker zenuwachtig! - Stom, hoor, die demonstratie lukte niet! - Dit is saai! Eigenlijk geven dit soort gedachten je al een aantal aanknopingspunten voor een goede mondelinge presentatie. De volgende tips en suggesties helpen je bij de voorbereiding, het plannen en het houden van je presentatie. Probeer onderstaande vragen (A) te beantwoorden. Verwerk deze antwoorden vervolgens in de lijst met aandachtspunten (B). A Vragenlijst bij de voorbereiding Wat is het doel? Wat is het doel van deze presentatie? Wat wil ik het publiek vertellen? Wat verwacht het publiek te gaan horen? Als het publiek twee of drie dingen zou onthouden, wat zou dat moeten zijn? Ken je situatie Wie zijn je toehoorders? Wat weet het publiek al? Welke informatie heb ik dus nog nodig? Hoe lang duurt de presentatie? Hoe is de ruimte waar je de presentatie geeft? Welke hulpmiddelen heb je tot je beschikking Ken je onderwerp Weet ik voldoende over het onderwerp? Welke vragen kan men stellen en kan ik die beantwoorden? Handleiding profielwerkstuk 2015 JvO Pag. 9

B Aandachtspunten bij de voorbereiding van de mondelinge presentatie Voorbereiden op papier Breng een heldere structuur aan in je verhaal. Dit bepaalt voor het grootste deel je succes. 1. Zorg voor een pakkend begin. Maak je publiek nieuwsgierig naar jouw verhaal. 2. Vertel kort het onderwerp van je verhaal en welke sub-onderwerpen je gaat bespreken. Het publiek zal dan de lijn in je verhaal beter kunnen volgen. 3. Bespreek je sub-onderwerpen puntsgewijs. Je kondigt een punt aan en bespreekt het, daarna ga je naar het volgende punt. Vraag je bij alles af of je publiek het echt moet weten, het verhaal wordt anders snel te lang. 4. Betrek je publiek erbij door bijvoorbeeld zelf vragen te stellen of het publiek de gelegenheid te geven vragen te stellen. 5. Besluit je verhaal met een opsomming van de hoofdpunten en een conclusie. 6. Bedenk iets waarin jouw verhaal zich kan onderscheiden. Dat kan zijn door een pakkend begin, een interessante ervaring, een demonstratie, gebruik van een 3-dimensionaal model, etc. Controleer je presentatie als hij klaar is. Komen alle belangrijke zaken aan bod: Bereik je je doel? Vormt het verhaal een logisch geheel? Loopt je verhaal soepel? C Boodschappenlijstje vóór de presentatie - Leer je verhaal niet uit je hoofd en lees het verhaal ook niet van een blaadje voor, maar maak een spiekbriefje met hoofdpunten (of je Powerpoint dia s vormen je spiekbriefje). - Oefen je presentatie een aantal malen hardop. Dit helpt om a) de volgorde goed te krijgen, b) onnodige stukjes te elimineren, c) binnen de tijd te blijven, d) zelfvertrouwen op te bouwen. - Niet iedereen uit het publiek denkt en onthoudt op dezelfde manier. Gebruik dus niet alleen je stem, maar ook visuele informatie (plaatjes, grafieken, tekeningen of zelfs 3-dimensionale modellen). - Als afsluiting kun je je publiek een hand-out geven, dit is een A4-blaadje waarop de samenvatting van je verhaal staat en/of achtergrondinformatie bij jouw onderwerp. Kondig aan het begin van de presentatie aan dat er na afloop een samenvatting wordt uitgedeeld, dan weet men dat er geen aantekeningen gemaakt hoeven te worden. D De presentatie zelf Tips - Spreek duidelijk en in een rustig tempo. - Laat het volume en de toonhoogte van je stem wisselen. - Laat af en toe een stilte vallen in je verhaal, bijvoorbeeld tussen twee subonderwerpen. - Zoek oogcontact, glimlach naar je toehoorders. - Reageer op je publiek, bijvoorbeeld als je merkt dat mensen gaan praten of rondkijken. - Wees jezelf. - Wees enthousiast. - Het ontspant als je met je buik ademt. - Het geeft je rust als je stevig gaat staan, je benen iets uit elkaar. Vermijd - Te vaak hm en ja : stopwoordjes. - Gehaast zijn en praten zonder pauzes. - Praten met je gezicht naar het bord of de poster, kijk altijd naar het publiek. - Voorlezen van papier. Handleiding profielwerkstuk 2015 JvO Pag. 10

5 Voortgangs- en beoordelingsformulieren Handleiding profielwerkstuk 2015 JvO Pag. 11

Startdocument: Onderwerp, partner(s) en gewenste begeleider Naam groepslid (voor- en achternaam) hoofdvak ander vak Onderwerp van PWS: Gewenste begeleider (docent): Het kan zijn dat je keus voor de begeleidende docent niet gehonoreerd kan worden, omdat veel leerlingen dezelfde docent gekozen hebben. In dat geval wordt nader overlegd. Handleiding profielwerkstuk 2015 JvO Pag. 12

Formulier voortgangsmoment 1: Onderzoeksvraag, deelvragen, begrippen Namen van leerlingen:. Kopiëren en indienen bij je begeleider. De gevraagde uitwerkingen voeg je als bijlagen aan dit formulier toe. De uitwerkingen worden besproken met je begeleider. Indien je begeleider met één of meer aspecten niet akkoord is, werk je de betreffende onderdelen bij en volgt een tweede gesprek. De uitwerkingen die je op dit moment schrijft zijn: 1) Een inleiding met de onderzoeksvraag, de deelvragen en een begrippenlijst 2) Een eerste bronnenlijst Werk de delen uit op een tekstverwerker Aanwijzingen voor het schrijven van een onderzoeksverslag kun je vinden in hoofdstuk 4 van deze handleiding. Dit formulier wordt afgevinkt door je begeleider om te zien of dit onderdeel volledig is. Voortgangsaspect terug akkoord Het onderwerp en de daarbij behorende onderzoeksvraag hebben een vakinhoudelijk niveau dat past in de bovenbouw van het VWO De belangrijkste begrippen zijn gedefinieerd De onderzoeksvraag en deelvragen zijn voldoende toegespitst De gebruikte bronnen zijn vermeld Opmerkingen/afspraken indien bij eerste gesprek niet akkoord: Eerste bespreking met begeleider op (datum) Naam begeleider:.. Handtekening begeleider: Eventuele tweede bespreking met begeleider op (datum) Handtekening begeleider: Handleiding profielwerkstuk 2015 JvO Pag. 13

Formulier voortgangsmoment 2: Onderzoeksvoorstel Namen van leerlingen:. Kopiëren en indienen bij je begeleider. De gevraagde uitwerkingen voeg je als bijlagen aan dit formulier toe. Het onderzoeksvoorstel wordt besproken met je begeleider. Indien de begeleider met één of meer aspecten niet akkoord is, werk je het voorstel bij en volgt een tweede gesprek. De uitwerkingen die je op dit moment schrijft zijn: 1) Een bijgewerkte inleiding met onderzoeksvraag, deelvragen en een begrippenlijst 2a) Bij een literatuurstudie: de gekozen basisstructuur van je werkstuk 2b) Bij een creatief ontwerp: de benodigde materialen en de ontwerpeisen 3) Een bijgewerkte bronnenlijst Werk de delen uit op een tekstverwerker Aanwijzingen voor het schrijven van een onderzoeksverslag kun je vinden in hoofdstuk 4 van deze handleiding. Dit formulier wordt afgevinkt door je begeleider om te zien of dit onderdeel volledig en uitvoerbaar is. Voortgangsaspect terug akkoord Het onderwerp en de daarbij behorende onderzoeksvraag hebben een vakinhoudelijk niveau dat past in de bovenbouw van het VWO De belangrijkste begrippen zijn gedefinieerd De onderzoeksvraag en deelvragen zijn voldoende toegespitst De gebruikte bronnen zijn vermeld Bij een literatuurstudie: er is een heldere basisstructuur voor het werkstuk gekozen, er is aangegeven hoe gegevens verwerkt zullen worden en er is een duidelijke (en eerlijke) taak- en tijdverdeling gemaakt Bij een creatief ontwerp: de werkwijze is duidelijk en realistisch beschreven (noodzakelijke deelactiviteiten, logische volgorde, uitvoerbaarheid), er is een duidelijke (en eerlijke) taak- en tijdverdeling gemaakt, er is een overzicht van ontwerpeisen gemaakt en er is een complete lijst van benodigdheden gemaakt Opmerkingen/afspraken indien bij eerste gesprek niet akkoord: Eerste bespreking met begeleider op (datum) Naam begeleider:.. Handtekening begeleider: Eventuele tweede bespreking met begeleider op (datum) Handtekening begeleider: Handleiding profielwerkstuk 2015 JvO Pag. 14

Beoordelingsformulier 1: Opzet en uitvoering Namen van leerlingen:. Met dit formulier wordt de opzet en uitvoering van het profielwerkstuk beoordeeld door de begeleider (kort na uitvoering van het onderzoek). N.B. alle partners krijgen dezelfde beoordeling tenzij zij een zeer verschillende bijdrage geleverd hebben. Beoordelingsaspect De leerlingen hebben het onderzoek zorgvuldig opgezet De leerlingen hebben het onderzoek juist uitgevoerd en indien nodig de onderzoeksvraag bijgesteld De leerlingen hebben voldoende onderzoeksgegevens verzameld De leerlingen hebben de onderzoeksresultaten geordend, verwerkt, geschematiseerd en gestructureerd De leerlingen hebben zelfstandig gewerkt en steeds op tijd hun werk getoond en toegelicht (voortgangsmomenten) en ingeleverd Toegekende score kwalificatie slecht matig voldoende goed zeer goed Subtotaal beoordeling 1 (minimaal 0, maximaal 20) Toelichting: Besproken met begeleider op (datum) Naam begeleider:.. Handtekening begeleider:.. Handleiding profielwerkstuk 2015 JvO Pag. 15

Beoordelingsformulier 2: Schriftelijk verslag Namen van leerlingen:. Met dit formulier wordt het eindverslag beoordeeld door de begeleider. N.B. alle partners krijgen dezelfde beoordeling tenzij zij een zeer verschillende bijdrage geleverd hebben. Beoordelingsaspect Het onderwerp en de daarbij behorende onderzoeksvraag hebben een vakinhoudelijk niveau dat past in de bovenbouw van het VWO De onderzoeksvraag, eventuele deelvragen en (indien passend) hypothese(s) zijn helder verwoord De theoretische achtergrond is helder en compleet en heeft voldoende niveau; de leerlingen hebben inzicht in de sleutelbegrippen en relevante theorie Bij een literatuurstudie: er is een heldere basisstructuur van het werkstuk Bij een creatief ontwerp: de benodigde materialen en de ontwerpeisen zijn helder weergegeven Bij een literatuurstudie: er is een heldere uitwerking gegeven van de deelvragen; de leerlingen maken duidelijk onderscheid tussen feiten en interpretaties; de eindconclusie is voldoende beargumenteerd Bij een creatief ontwerp: het uitgevoerde ontwerp is van hoge kwaliteit Problemen tijdens het werk en gekozen oplossingen zijn helder weergegeven. Er worden suggesties gedaan voor verbetering ( als ik het weer zou doen, wat zou ik dan anders doen? ) en voor follow-up ( als iemand verder zou gaan met het onderzoek, dan ) Er zijn voldoende bronvermeldingen en ze zijn correct en compleet weergegeven Toegekende score 0 2 4 6 8 0 2 4 6 8 0 2 4 6 8 Het verslag ziet er aantrekkelijk uit Het verslag is begrijpelijk zonder mondelinge toelichting De leerlingen hebben zelfstandig gewerkt en steeds op tijd hun werk getoond, toegelicht en ingeleverd kwalificatie slecht matig voldoende goed zeer goed Subtotaal beoordeling 2 (minimaal 0, maximaal 52) Toelichting: Besproken met begeleider op (datum) Naam begeleider: paraaf:.... Handleiding profielwerkstuk 2015 JvO Pag. 16

Beoordelingsformulier 3: Mondelinge presentatie Namen van leerlingen:. Met dit formulier wordt de mondelinge presentatie beoordeeld door de Symposium jury. N.B. alle partners krijgen dezelfde beoordeling tenzij zij een zeer verschillende bijdrage geleverd hebben. Beoordelingsaspect Presentatie: stemgebruik; de leerlingen spreken helder, hebben een goede intonatie, articuleren goed. Presentatie: de leerlingen spreken enthousiast en geïnspireerd over hun onderzoek. Presentatie: taalgebruik van de leerlingen is goed afgestemd op het publiek en de leerlingen leggen relevante begrippen goed uit. Presentatie: de leerlingen maken een duidelijk onderscheid tussen hoofd- en bijzaken in hun verhaal. Inhoud: de theoretische achtergrond en onderzoeksvraag zijn goed beschreven door de leerlingen en hebben een goed vwo niveau. Inhoud: de onderzoeksopzet is door de leerlingen goed beschreven en heeft een goed vwo niveau. Inhoud en vormgeving: de leerlingen hebben de resultaten goed en helder weergegeven en toegelicht. Inhoud: de leerlingen geven inhoudelijk adequaat antwoord op vragen uit het publiek. Planning: de leerlingen houden de presentatie binnen de gestelde tijdsgrenzen (12 tot 15 minuten). Toegekende score 0 1 2 kwalificatie slecht matig voldoende goed zeer goed Subtotaal beoordeling 3 (minimaal 0, maximaal 34).. Eventueel commentaar of verdere relevante punten van beoordeling: Datum:. Juryleden:... Handtekening:... Handleiding profielwerkstuk 2015 JvO Pag. 17

Eindbeoordelingsformulier Profielwerkstuk Namen van leerlingen:. Titel van profielwerkstuk:. Subtotaal beoordeling 1 (minimaal 0, maximaal 20) Subtotaal beoordeling 2 (minimaal 0 maximaal 52) Subtotaal beoordeling 3 (minimaal 0, maximaal 34) Totaal (minimaal 0, maximaal 106) Eindbeoordeling Puntentotaal 0 t/m 5 7 t/m 17 18 t/m 29 30 t/m 41 42 t/m 52 53 t/m 64 65 t/m 76 77 t/m 88 89 t/m 100 101 t/m 106 Cijfer 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Besproken met begeleider op (datum) Naam begeleider:.. Handtekening begeleider: De begeleider levert dit formulier in bij de afdelingsleider Handleiding profielwerkstuk 2015 JvO Pag. 18