Draaiboek Participatie Van Mobiliteitsplan tot wijkniveau Actieprogramma Participatietrajecten
Mobiel 21 beweegt Projecten en campagnes - Autovrije zondag - Red de stoep - Fietsvriendinnen Educatieve activiteiten - Kleuterschool Aya - Basisschool Sam de Verkeersslang Bordspel MORE - Secundair onderwijs Live
Mobiel 21 informeert Publicaties en downloads Informatiecentrum Inzicht Dossiers Digitale nieuwsbrief Blog Facebook en Twitter
Mobiel 21 onderzoekt Doelgericht onderzoek Evaluaties Kwaliteitszorgsystemen Werken samen met - Universiteiten binnen- en buitenland - Lokale actiegroepen - Verenigingen In opdracht van - Overheden - Privé-organisaties - Bedrijven - Provincies, steden en gemeenten
Waarom participatie? Wettelijke verankering Voordelen Vraag vanuit burger én beleid
Waarom participatie? De gemeenteraad dient initiatieven te nemen om de betrokkenheid en de inspraak van de burgers of van de doelgroepen te verzekeren bij de beleidsvoorbereiding, bij de uitwerking van de gemeentelijke dienstverlening en bij de evaluatie ervan.
Participatie leidt tot meer democratie. zorgt voor breed eigenaarschap leidt tot beter geformuleerde beleidskeuzes verhoogt de kans dat de doelgroepen worden bereikt. verkleint de kloof tussen burger en politiek. verhoogt de transparantie van het beleidsproces.
Participatie Kost tijd en geld is moeilijk te organiseren Is moeilijk te kanaliseren Komt bovenop kerntaken Is verloren tijd Schrikt af
Actieprogramma Participatietrajecten 3 jaar Inventaris goede praktijken, werkvormen en initiatieven 7 demonstraties Draaiboek Participatie van mobiliteitsplan tot wijkniveau Doel: komen tot een prototypisch participatietraject voor MP en, herinrichtingsprojecten en participatie op wijkniveau
Toepassingsgebieden Participatietraject gemeentelijk mobiliteitsplan Vernieuwen van het Demo s Neerpelt & Stand van zaken Synthesenota: onderzoeksopzet Actieprogramma Participatietrajecten gemeentelijk mobiliteitsplan Overpelt en scenario s in afronding / Beleidsplan nog starten Verbreden/verdiepen van het gemeentelijk mobiliteitsplan Eeklo Beleidsplan: 2 de bespreking in verkeersraad 24 oktober 2013 Bevestigen/actualiseren gemeentelijk mobiliteitsplan Bekkevoort Afgerond Doortocht gewestweg module 3 Aanleg fietspaden op gewestweg N47 Wingene (Zwevezele) Participatietraject infrastructurele herinrichtingsprojecten Dendermonde- Zele Afgerond / aanbesteding wegenwerken oktober 2013 / nutwerken in uitvoering / info verder via website Projectnota op GBC conform verklaard verslag als bijlage aan kwaliteitsadviseur met motivatie keuze (petitie) Participatietraject duurzaam mobiel op wijkniveau Dorpskernherwaardering Binkom Doelgroep en wijkbenadering Lubbeek (Binkom) Gooik Afgerond / in uitvoering Afgerond
Draaiboek Voor wie? ambtenaren van lokale overheden die participatie wensen te organiseren rond de opmaak van een gemeentelijk mobiliteitsplan, een herinrichtingsproject op een gewestweg of een mobiliteitsproject op wijkniveau Wat? 9 stappen, ca. 50 blz; inclusief voorbeelden Bijlagen met handige instrumenten
Draaiboek Hoe? In printversie (pdf) Digitaal via mobielvlaanderen.be - Doorklikbaar - Per stap georganiseerd
Draaiboek: beslissingsboom
Stap 1: voorwerp van participatie? Afbakenen voorwerp van participatie Concrete vragen Sporen gemeentelijk mobiliteitsplan Spoor 1: Vernieuwen Spoor 2: Verbreden - verdiepen Spoor 3: Bevestigen - actualiseren Focus van de participatie Participatie bij oriëntatienota, synthesenota en beleidsplan Participatie bij verkenningsnota, uitwerkingsnota en beleidsplan Volgens huidige regelgeving geen participatie vereist maar wel mogelijk bij beleidsuitvoering en evaluatie
Stap 2: Participatiecontext? Overzicht planningsinstrumenten Traditie, kennis, budget Taakverdeling regisseur, begeleider, studiebureau
Stap 3: Doelgroep? Wie deelt in lusten en lasten Ken uw doelgroep Weinig invloed Veel invloed Klein belang Laagste prioriteit Vooral te gebruiken voor opinievorming, ambassadeurs, promotie of steun Groot belang Belangrijke groep die extra zorg nodig heeft belangrijkste doelgroep
Stap 3: doelgroep? Stakeholder-mapping - Belang - Verwachtingen - Vaardigheden - Kennisniveau - Niveau van interesse Analyse - Survey - Focusgroep(en) - Interviews
Stap 4: Beleidsfase? Wanneer wil u participatie organiseren maar ook wanneer niet? Algemeen Probleemstelling Voorstellen genereren Keuze opties Formele beslissing Implementatie Opvolging/ evaluatie Mobiliteitsplan Spoor 1 Kader + onderzoek Oriëntatienota Creatieve fase Synthesenota Visie + afspraken Beleidsplan Evaluatie Sneltoets Mobiliteitsplan Spoor 2 Kader + onderzoek Verkenningsnota Creatieve fase Uitwerkingsnota Visie + afspraken Beleidsplan Evaluatie Sneltoets Mobiliteitsplan Spoor 3 Visie + afspraken Aangepaste actietabel Evaluatie Sneltoets
Stap 4: Beleidsfase? Algemeen Probleemstelling Voorstellen genereren Herinrichtingsproject Ontwerp -Startnota -Projectnota gewestweg Of unieke verantwoordingsnota -GBC/(RMC) Kwaliteitsadvies Keuze opties Naar uitvoering -Onteigening -Definitief voorontwerp Formele beslissing Formeel akkoord partners Samenwerkingsovereenkomst Implementatie Realisatie -Aanbesteden -Uitvoeren Opvolging/ evaluatie Evaluatie Evaluatienota Algemeen Probleemstelling Voorstellen genereren Keuze opties Formele beslissing Implementatie Opvolging/ evaluatie Duurzaam mobiel op wijkniveau Probleemstelling Voorstellen genereren Keuze opties Formele beslissing Implementatie Opvolging /evaluatie
Stap 5: Ambities? Hoe ver gaan we? Wat zijn de ambities? Goede en SMART doelstellingen Goede informatie is beter dan slechte co-productie
Stap 6: Participatie-initiatieven? Doorzoekbare lijst van 23 participatieinitiatieven - Ambitieniveau - Burgerbetrokkenheid - Direct of indirect - Structureel of incidenteel - Interactie of geen interactie - beleidsfase
Stap 7: Participatietraject? Een participatietraject bestaat uit verschillende participatieinitiatieven gericht naar concrete doelgroepen die elkaar logisch opvolgen binnen een afgebakend tijdskader. Traject vormgeven - Fasering en timing - Budget - Rollen en verantwoordelijkheden - Communicatieplan - Toetsing beleidsmakers
Stap 7: Participatietraject? Herinrichting Wingene Zwevezele
Stap 8: Uitvoering? Inhoud Vorm - Lijst van 15 werkvormen Logistiek - Handige checklist Rekrutering en communicatie
Stap 9: Evalueren? Waarom evalueren?. Wanneer evalueren? Wat precies evalueren? Hoe evalueren? - Lijst van indicatoren en meetmethoden
Stap 9: evalueren? Wat precies evalueren? - Per initiatief Doelgroep voldoende geïnformeerd? Goede afspiegeling van beoogde doelgroep? Doelgroep kent doel en spelregels? Voldoende tijd / ondersteuning voor gefundeerde mening? Overweging resultaten in beleidsbeslissingen? Feedback over resultaat en beleidsbeslissingen? - Per traject Rekening gehouden met resultaat? Waarom wel / niet? Bijgedragen aan kwaliteit plan of project? Draagvlak verhoogd? Belangrijkste succes en faalfactoren?
Stap 9: evalueren Hoe evalueren? - Opstellen lijst van indicatoren en meetmethoden - Evaluatieformulieren - Surveys - Interviews
Draaiboek
Voorbeelden Gooik co-creatie en input MP - Interactieve info-avond met stellingenspel (90 deelnemers) - Traject met ouderen rond bereikbaarheid en trage wegen (8 afgevaardigden) - Extra infomoment GECORO - Co-creatie buurtfolder - Input in MP en project VLM - Multiplicator via verenigingen
Voorbeelden
Voorbeelden Kinderparticipatie in Jette - 1ste begeleidingsmoment Schoolomgeving situeren op kaart Schoolomgeving bespreken - 2de begeleidingsmoment Knelpuntenwandeling Visie over heraanleg van Kardinaal Mercier-plein - 3de begeleidingsmoment Betekenis van elementen op een plein Toonmoment
Voorbeelden
Voorbeelden Lessen geleerd - Empathie, leer je doelgroep kennen - Vermijd vooroordelen - Maak het concreet, maak het echt - Vermijd te abstracte plannen en ideeën - Speelse benadering werkt - Neem ze serieus - Luister
Voorbeelden Ouderen engageren - Actieonderzoek Joint fact finding Brainstorm over actieplan Uitvoering
Voorbeelden
Voorbeelden Lessen geleerd - Empathie - Vermijd vooroordelen (senioren kunnen niet ver stappen, senioren hebben tijd, senioren zijn conservatief, ) - Maak tijd voor herinneringen en verhalen - Maak tijd voor participatie-geschiedenis - Vermijd lange bijeenkomsten - Draag zorg voor toegankelijkheid Documenten Meeting-rooms
Belangrijk om weten 1. Duidelijke scope 2. Duidelijke strategie, duidelijke doelstellingen en helder proces 3. Procesmanagement 4. Gedeelde verantwoordelijkheid 5. Budget en tijd 6. Communicatie!
Info en contact Mobiel 21 Jan Christiaens Patrick Auwerx Ilse Vleugels Gert Zuallaert jan.christiaens@mobiel21.be patrick.auwerx@mobiel21.be ilse.vleugels@mobiel21.be gert.zuallaert@mobiel21.be 016/31 77 00 http://www.mobiel21.be