INHOUDSOPGAVE 3 Voorwoord 4 Elf jaar The Future Group 6 Visie op arbeid 10 Maat aan het woord 12 Dinnerspots 14 Interview Prins Bernhard van Oranje 17 Stichting DaDa 18 Interview Klantgericht denken 21 Q&A Lange Frans 22 Interview Ronald Koeman 25 Q&A Jacqueline Govaert 26 TFG vlag on Tour 29 Lido club 30 Maat aan het woord 32 Evenement innovatie 34 Interview Intelligente energiemeters 37 The Future Group Draak 38 Interview IBM 41 The Future Group & friends 42 De eerste zaterdag van september Voorwoord Bart Timmer Pascal de Koning Voor u ligt alweer de vierde editie van Future Magazine. Deze editie heeft het thema innovatie meegekregen. Innovatie is essentieel voor organisaties die voorbereid willen zijn op de dag van overmorgen. TFG heeft haar geheel eigen kijk op arbeidsmarktinnovatie en wil een belangrijke maatschappelijke, leidende rol spelen in het volwassen maken van de sterk groeiende zpp arbeidsmarkt. The Future Group (TFG) wil uitgroeien tot het toonaangevende ICT- en HRM kennisbedrijf van en voor zzp ers in Nederland. Anno 2014 is The Future Group naar verwachting 500 ondernemers groot, momenteel is The Future Group reeds de grootste fysieke zzp community van Nederland. Om deze doelstellingen te kunnen bereiken probeert The Future Group op verschillende manieren te innoveren. Denk hierbij aan arbeidsmarktonderzoek, innovatieavonden voor klanten en ondernemers, kennisuitwisseling in maatschapvergaderingen en een social web voor TFG ers ter vervanging van intranet en het vele e-mailverkeer. Het is inmiddels alweer een jaar geleden dat wij groots ons tienjarig bestaan hebben mogen vieren. Nog steeds kijken wij daar met veel plezier op terug, maar natuurlijk zijn wij gefocust op de toekomst. Onze plannen zijn ambitieus, transparant en voor iedere ondernemer binnen The Future Group begrijpelijk en inzichtelijk. Wij proberen er dan ook gezamenlijk voor te zorgen dat alle plannen op de juiste manier uitgevoerd worden. Wij geloven namelijk dat ons concept en onze manier van werken vernieuwend, krachtig en inspirerend zijn voor zowel de ondernemers bij The Future Group als voor onze klantrelaties. Om de waardering naar onze collega s, klanten en andere relaties uit te spreken hebben wij op 3 september 2011 opnieuw een mooie avond georganiseerd te Republiek Bloemendaal. Een informeel feest met veel entertainment en een mooi diner, waar op een speciale wijze contacten onderhouden kunnen worden. In dit vierde magazine hebben wij geprobeerd een zo breed mogelijke invulling te geven aan het thema innovatie. Hierbij komt onder andere Martijn Demurtas van Hewlett Packard aan het woord, maar ook Prins Bernhard van Oranje en Barcelonalegende en nieuwe trainer van Feyenoord: Ronald Koeman. Maar natuurlijk laten wij in dit magazine ook de artiesten van The Future Group & Friends, ons jaarlijkse evenement voor vakspecialisten en relaties, aan het woord. Bij deze willen wij Jacqueline Govaert en Lange Frans dan ook hartelijk danken voor hun medewerking aan Future Magazine en de geweldige avond op 3 september! Wij hopen u opnieuw een magazine aangeboden te hebben dat zowel informatief als entertainend is, waarbij de wereld van innovatie en die van The Future Group op een juiste wijze wordt weergegeven. Veel leesplezier! Bart Timmer Pascal de Koning FUTUREMAGAZINE 3
THE F U T U R E Dat The Future Group al enkele jaren uit de kinderschoenen is getreden is inmiddels bekend. In de loop der jaren zijn er vele evenementen, borrels en andere festiviteiten georganiseerd die een goed beeld geven van de organisatie, de sfeer en de onderlinge samenwerking. Graag nemen wij u mee in elf jaar plezier, overleg en hard werken. 4 FUTUREMAGAZINE
GROUP FUTUREMAGAZINE 5
ONZE VISIE OP ARBEID Op het moment van schrijven is het onrustig op de financiële markten en is de grote vraag of de zwaarste economische crisis sinds de tweede wereldoorlog nu echt achter ons ligt of dat we een zogenaamde doubledip gaan krijgen. Een echte double-dip zal grote gevolgen hebben. In de afgelopen crisis van 2008-2010 is de afzet binnen de zakelijke dienstverlening al met bijna tien procent terug is gelopen, terwijl ook de tarieven een aardige duik maakten. Pas sinds halverwege 2010 groeit de markt weer bescheiden en lijken de ergste prijsdalingen achter de rug. Als het economisch herstel van het laatste jaar langzaam doorzet, denken wij dat we fantastisch gepositioneerd zijn om van het herstel te profiteren. In de behoedzame markt van 2011 bloeit The Future Group, is onze bank leeg en worden wij benaderd door nieuwe en bestaande klanten voor interessante en uitdagende projecten. Dit is daarom een mooi moment om eens terug te kijken naar de ontwikkelingen in de afgelopen tien jaar, maar ook om vooruit te kijken en de ontwikkeling van de markt en van onze maatschap te schetsen; waar staat The Future Group in 2020? Daarbij kijken we met een schuin oog naar de korte termijn ontwikkelingen op de ICTmarkt, maar gaat onze aandacht vooral uit naar de lange termijn ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Crisis mag ons veel vertrouwen geven Voordat we terug kijken naar de afgelopen tien jaar, willen we eerst zeggen dat de afgelopen crisis ons veel vertrouwen heeft gegeven. The Future Group heeft het goed gedaan in een zeer zware periode, zeker als we ons vergelijken met andere ondernemingen. Wij hebben ook wel eens moeten slikken in de vechtmarkt van 2009/2010, maar The Future Group is, over het algemeen, aan het werk gebleven. We hebben ook veel geleerd van de crisis. De goede prestatie komt deels door de grote verscheidenheid aan klanten en de loyaliteit van onze klanten, maar is ook te danken aan de hoogwaardige specialistische vakkennis die The Future Group levert. In de crisis heeft The Future Group klanten geholpen met integraties, ontvlechtingen, fusies en veranderingen in wetgeving. Dit zijn opdrachten die ondanks de crisis door moesten gaan, omdat zij van essentieel belang zijn voor de business van onze klanten. Bij deze complexe opdrachten is onze hoogwaardige kennis en ervaring van grote toegevoegde waarde en zijn wij de juiste partner. Door deze hoge kwaliteit denken wij dat The Future Group niet alleen goed bestand is tegen een eventuele double dip, maar ook uitermate goed gepositioneerd is om volop van een oplevende economie te profiteren. Figuur 1: Omzet IT diensten Nederland (2000-2011) Arjan van den Born Bron: CBS 6 FUTUREMAGAZINE
Sterke groei van de afzetmarkt afgewisseld met forse recessies Als we naar de afgelopen tien jaar kijken, dan zien we een sterk groeiende markt tot het barsten van de dot.com bel in 2001 (figuur 1). Daarop volgde een scherpe recessie waarin de omzet van de sector met acht procent terug liep. Eind 2003 was het pad naar boven echter weer gevonden en de markt groeide tussen 2003 en 2008 met meer dan tien procent per jaar. Sinds medio 2008 is er weer sprake van een teruggang. De omzet van de sector is in die periode met ongeveer vijf procent gekrompen. Pas sinds halverwege 2010 is er sprake van een voorzichtig herstel. Naar verwachting zal de omzet van de sector over dit jaar voorzichtig door blijven groeien met ongeveer twee procent. Steeds meer zelfstandige professionals op de arbeidsmarkt In diezelfde periode is het aantal zelfstandige professionals in Nederland bijna verdubbeld van 400.000 naar 750.000 zelfstandige professionals (figuur 2). Deze stormachtige groei van het aantal zelfstandige professionals is opmerkelijk omdat het aantal traditionele zelfstandigen (de detaillist, de horecaondernemer en de boer) in dezelfde periode gekrompen is. De groei is daarom bijna volledig veroorzaakt door de opkomst van de nieuwe zelfstandige professional. Deze is vaak werkzaam is in de zakelijke dienstverlening (incl. IT) of de creatieve sector. Op dit moment zijn er bijna 400.000 mensen die als moderne zelfstandige ondernemer hun brood verdienen in één van deze dienstverlenende sectoren. Zelfstandige kiest voor autonomie en professionaliteit De groei van het aantal zelfstandigen is al die jaren opmerkelijk robuust geweest. Zelfs recessies hebben nauwelijks invloed gehad. Alleen in het derde kwartaal van 2009 is het aantal zelfstandigen even afgenomen, maar het kwartaal erop groeide het aantal zelfstandigen al weer. Deze robuuste groei van het aantal zelfstandigen wijst op de grote aantrekkingskracht van het zelfstandigen bestaan. Deze aantrekkelijkheid zit maar voor een zeer beperkt deel in de hogere geldelijke beloning. Uit al het onderzoek (SER advies, 2010) blijkt dat autonomie en professionaliteit de belangrijkste redenen zijn om zelfstandig te worden. De vrijheid om je vak en carrière naar eigen inzicht vorm te geven motiveert mensen. Dit wordt nog eens bevestigd in het recent verschenen boek Drive van Daniel Pink (2011). Hieruit blijkt duidelijk dat mensen worden gemotiveerd door autonomie, ontwikkelen van meesterschap en een gezamenlijk ideaal. Deze drie pilaren (autonomie, meesterschap en verbondenheid) vormen ook de basis van The Future Group. Als geen andere maatschap in Nederland proberen wij de werkrelatie van de toekomst vorm te geven door mensen zelf verantwoordelijk te maken voor hun professionele en maatschappelijke ontwikkeling gecombineerd met de juiste ondersteuning waar nodig. Groei zelfstandigen in alle sectoren en beroepen Deze groei van het aantal zelfstandigen is zichtbaar in bijna alle economische sectoren; van Architectuur tot Zorg. De verschillende subsectoren binnen de zakelijke dienstverlening hebben in de afgelopen vijf jaar allemaal een sterke stijging van het aantal zelfstandigen laten zien, zoals IT dienstverlening (+ 72%), management advies (+ 68%), informatie diensten (+61%) en design (+60%). In accountancy (40%) en juridische dienstverlening (45%) is het aantal zelfstandigen ook sterk gegroeid, maar minder dan in de eerstgenoemde sectoren (figuur 3). Vele zelfstandigen hebben het lastig op dit moment Het bovenstaande wil niet zeggen dat alles koek en ei is in de wereld van de zelfstandigen. Gemiddeld is het inkomen van zelfstandige professionals 15 tot 20 procent gedaald in de periode 2008-2010. Menig zelfstandige heeft het nog steeds erg moeilijk. Dit komt deels doordat veel grote bedrijven de bezuinigingen afwentelen op hun externe schil en ontzien daarbij de interne krachten grotendeels. Deze wijze van besparing is veelal penny-wise, pound foolish, maar voor veel bedrijven simpelweg de snelste wijze om tegen lage kosten besparingen te realiseren. Deze bezuinigingen op externen worden deels gerealiseerd door het schrappen van projecten, deels door het vervangen van externen door internen, en tot slotte ook een deel door de tarieven van externen fors te verlagen. In sommige branches zijn tarieven zo laag dat een zelfstandige hiervan nooit pensioen en verzekeringen kan betalen. De crisis is zeker deels afgewenteld op de externen en er is in verschillende beroepsgroepen sprake van grote verborgen werkloosheid. Als de economie gaat aantrekken, zal dat goed nieuws zijn voor de zelfstandigen die nu hun buffervermogen langzaam opeten. Figuur 2: Ontwikkeling van het aantal zzp-ers in Nederland 2000-2011 Het is hier belangrijk om op te merken dat de zelfstandige niet bestaat. Er is een enorme verscheidenheid in beroepen, competenties en persoonlijkheden. Zelfstandige coaches zijn niet te vergelijken met technisch professionals. Interim managers niet met bouwvakkers. En programmeurs niet met verpleegsters. Wel lijkt er in de afgelopen crisis een tweedeling te zijn ontstaan binnen de groep zelfstandigen. Zelfstandigen met specifieke kennis waar bedrijven en consumenten niet zonder kunnen hebben het eigenlijk goed gedaan. Zelfstandigen met nice-to-have of generieke competenties hebben het een stuk lastiger. Bron: CBS Maar ook grote bedrijven groeiden nauwelijks in de zakelijke dienstverlening Uit het bovenstaande blijkt dat veel zelfstandigen het vrij lastig hebben in de afgelopen crisis, maar ook grote bedrijven in de zakelijke dienstverlening hebben het lastig. Als over een periode van vijf jaren wordt teruggekeken, dan blijkt dat het FUTUREMAGAZINE 7
Figuur 2: Ontwikkeling van het aantal zzp-ers in Nederland 2000-2011 Bron: CBS aantal grote bedrijven (meer dan 50 werknemers) in de zakelijke dienstverlening in de afgelopen vijf jaar nauwelijks is toegenomen. In sommige subsectoren is het aantal grote ondernemingen zelfs gedaald. Het aantal kleine (2 tot 10 werknemers) en middelgrote bedrijven (10-50 werknemers) nam wel toe, beiden met ongeveer 20 procent). Deze cijfers geven aan dat juist veel kleine en middelgrote bureaus het relatief goed doen. Er is blijkbaar sprake van een versplinterende markt waar grote bedrijven het structureel lastig hebben. Succes van The Future Group in een grillige veranderende markt Ondanks de grillige markt is The Future Group in de tien jaar van haar bestaan aanzienlijk gegroeid. Van een droom van twee ondernemers, naar een droom van 150 maten. The Future Group heeft zich meer dan bewezen. Dit succes is gebaseerd op drie pijlers. Ten eerste het unieke samenwerkingsmodel van professionals (de maatschap). Dit model geeft maten niet alleen een duidelijke eigen verantwoordelijkheid en autonomie over de richting van de onderneming, maar het geeft de maten ook een gezamenlijk referentiekader en een vertrouwensbasis om samen te leren en samen te werken. Ten tweede het hoge kwaliteitsniveau van de maten; professionals die een kei zijn in hun vak. Ten derde de centrale organisatie die de maten ontlast met verkoop, administratie en organisatievraagstukken zodat zij zich kunnen focussen op hun vak en de ontwikkelingen daarbinnen. Zes soorten bedrijven in de zakelijke dienstverlening Als we naar de markt kijken zien we zes verschillende soorten bedrijven opereren (zie tabel). Allereerst is dat het traditionele bureau met vaste werknemers. Dit klassieke organisatiemodel bestaat al tientallen jaren (bv. CAP Gemini, Logica) en maakt soms gebruik van een partnerstructuur (bv. Deloitte, KPMG). Ten tweede het detacheringbureau (bv. IT staffing). Dit bureau heeft vaak met een sterke verkooporiëntatie. Ten derde de netwerkorganisatie of Community of Practice waarin losse zzp-ers samen werken (bv. Archos, SMC-Networks). Mede door de crisis zien we hier op dit moment veel gebeuren omdat zelfstandigen steun zoeken bij elkaar en samen sterker proberen te staan. Een zeer bijzondere vorm van samenwerking zijn de zogenaamde broodfondsen waarbij zelfstandigen beloven elkaar te helpen bij ziekte. Ten vierde de hyperspecialisten; vaak kleine of middelgrote bureaus met een hele sterke focus op een bepaald specialisme (bv. HR strategie). Ten vijfde het kleine bureau dat drijft op het persoonlijke netwerk van de eigenaar. Tot slot zien Zes ideaaltypen ondernemingen in de zakelijke & IT dienstverlening Ideaaltype Voorbeelden Sterkten Zwakten Bron: onderzoek Arjan van den Born, Universiteit Utrecht Traditioneel bureau CAP Gemini, Deloitte Merknaam, reputatie, Te hoge tarieven, aantrekken klantrelaties en behouden van ervaren professionals Detacheringbureau IT Staffing Verkooporiëntatie, lage Aantrekken en behouden van prijzen, grote database ervaren professionals Netwerkorganisatie Archos, SMC-Networks Binden en boeien van Verkoopkracht, potentie tot (Communities of Practice) professionals effectief samenwerken, geen kwaliteitscontrole Hyperspecialist HR Strategie, Polteq Focus, met beperkt netwerk Niet schaalbaar buiten eigen en sterke reputatie specialisme, kwetsbaar, branding Persoonlijk netwerk Diverse kleine bureaus en zzp-ers Persoongebonden netwerk Nauwelijks schaalbaar buiten met sterk eigen netwerk eigen netwerk Crowdsourcing en Utest, 99Designs, UWV Lage kosten, grote diversiteit Geen ervaren professionals, marktplaats marktplaats aan professionals/diensten, geen kwaliteitscontrole, nieuwe leveringsconcepten gericht op commodities 8 FUTUREMAGAZINE
we ook steeds meer marktplaatsen en crowdsourcing initiatieven opkomen (bv. UWV marktplaats, 99 Designs, Utest). Elk van deze verschillende ideaaltypen heeft verschillende voor- en nadelen. Organisatiemodel van The Future Group: het beste van drie werelden In werkelijkheid zijn veel ondernemingen een mix zijn van bovenstaande zes soorten bedrijven. The Future Group is wellicht het beste voorbeeld hiervan. Het organisatiemodel van The Future Group combineert de eigenschappen van een community (boeien en binden van ervaren professionals), met eigenschappen van een detacheringbureau (verkoopkracht), en een traditionele onderneming (een sterke merknaam en hechte klantrelaties). Professionele kennis en ervaring worden schaarser Met de komende vergrijzing wordt kennis en ervaring van echte professionals steeds belangrijker. De onderkant van de markt kan uitbesteed worden, maar echte vakmensen worden schaars. Van de bovenstaande zes ideaaltypen hebben traditionele bureaus en detacheringbureaus de meeste moeite met het aantrekken en behouden van deze ervaren professionals. De kans is daarom groot dat zij de slag om de ervaren professional gaan verliezen. Communities of practice zijn wel in staat professional aan zich te binden, maar zij missen vaak de organisatiekracht om samen te acquireren, samen te innoveren en samen te werken. Het aantal hyperspecialisten zal naar verwachting toenemen, maar dit zal vooral gebeuren in niches. Ook ondernemingen die drijven op het eigen persoonlijke netwerk zullen altijd blijven bestaan, maar deze groep ondernemingen zal krimpen als de markt transparanter wordt. De ontwikkeling van crowdsourcing initiatieven is het moeilijkste te voorspellen. Wel is duidelijk dat deze nieuwe bedieningsconcepten een revolutie kunnen gaan veroorzaken in enkele vakgebieden, zoals de opkomst van confectie de kledingindustrie totaal veranderd heeft. The Future Group is uitermate goed gepositioneerd om verder te groeien Als we vooruit kijken naar 2020 denken wij dat de formule van The Future Group ideaal gepositioneerd is om te profiteren van de toekomstige schaarste aan professionele kennis. Het model van The Future Group combineert organisatie- en verkoopkracht met het boeien van professionals door meesterschap, autonomie en een gezamenlijk ideaal. Het ligt in de lijn der verwachtingen dat andere bedrijven het model van The Future Group willen kopiëren om die ervaren professional aan zich te binden. Het is echter zeer de vraag of zij hiertoe in staat zijn. Gevestigde belangen maken het niet eenvoudig om deze draai te maken. Netwerkorganisaties zullen juist meer nadruk gaan leggen op verkoop- en organisatiekracht, maar daar waar deze verregaande samenwerking botst met het DNA van de community zullen deze initiatieven ook mislukken. Focus op het continu verbeteren van de zaken die we al goed doen Terwijl ondernemingen zullen gaan proberen om ons organisatiemodel te kopiëren werken wij hard aan het verstevigen van onze voorsprong. Dit doen we langs een aantal lijnen. Het belangrijkste is dat we blijven investeren in de dingen die we al goed doen, maar waarbij wij altijd streven naar verbetering. Hierbij kun je denken aan het continu aantrekken van de juiste professionals, aan ontwikkeling van onze maten, het blijvend verbeteren van de samenwerking tussen centrale organisatie en maten, maar ook de gezamenlijke ontwikkeling van nieuwe en bestaande diensten. Alles is erop gericht om de kwaliteit van onze dienstverlening continu te verhogen door het bieden van unieke professionele kennis en ervaring die klanten daadwerkelijk verder helpt. Weken aan naamsbekendheid en reputatie Daarbij gaan we meer investeren in onze merknaam. Door op een slimme en creatieve wijze de merknaam te laden en door strategische projecten aan te trekken, willen we bouwen aan de naamsbekendheid en reputatie van onze maatschap. Het is de bedoeling dat klanten direct aan The Future Group denken als complexe en risicovolle projecten moeten worden uitgevoerd. Dat The Future Group wordt gezien als een community van zelfstandigen van het allerhoogste niveau. Door samen te werken aan een sterke reputatie kunnen klanten ons beter vinden, wordt onze unieke professionele expertise herkend en erkend, worden we nog meer betrokken bij interessante projecten en zijn klanten ook bereid zijn hogere tarieven te betalen. The Future Group wil sociaaleconomische positie van de zelfstandige versterken The Future Group is een verzameling van maatschappen. Dat impliceert ook de verantwoordelijkheid voor maatschappelijke ontwikkelingen. The Future Group wil een actieve rol spelen in het maatschappelijke debat rond de sociaaleconomische positie van de zelfstandige en wil deze positie verstevigen. Een van deze belangrijke initiatieven is het keurmerk ZZPerkend. Met dit keurmerk willen wij het kaf van het koren scheiden en voorkomen dat de zzp-er een Beun de Haas -imago krijgt. Het is voor ons belangrijk dat de ondernemende en professionele instelling van zelfstandigen door markt en overheid gewaardeerd wordt. FUTUREMAGAZINE 9
Maat aan het woord Menno van den Berg Conceptueel denken & testautomatisering parvus numero, magnus merito foto: ministerie van defensie / De Volkskrant In de ICT-wereld is het testen van een applicatie vaak essentieel. In sommige gevallen is het zelfs van levensbelang dat een applicatie grondig getest is. Hoe groter de bedrijfsrisico s zijn, des te belangrijker het is om die applicatie(s) die de bedrijfsprocessen ondersteunen goed gestructureerd te testen. Menno van den Berg, testpecialist bij The Future Group, is momenteel werkzaam op een project bij IVENT, leverancier van noodzakelijke betrouwbare informatievoorziening aan het Ministerie van Defensie. Binnen zijn project test hij een zeer uitgebreid management informatie systeem dat ontwikkeld is en beheerd wordt voor het CLSK (Commando Lucht Strijdkrachten). Hoewel Van den Berg niet veel kwijt mag over de inhoud van het project, kan hij wel de keuze voor testautomatisering toelichten. 10 FUTUREMAGAZINE
Sinds augustus 2010 is Van den Berg voor de tweede keer in zijn carrière werkzaam voor het Ministerie van Defensie aan dezelfde applicatie. Zes tot acht jaar geleden heeft hij als testautomatiseerder een groot gedeelte van de geautomatiseerde regressietest voor het systeem opgezet. Op dit moment is hij testmanager en test automatiseringsexpert binnen IVENT. Dat hij teruggekeerd is op dit project is niet toevallig. Met zijn eigen visie op testen en testautomatisering en zijn duidelijke vergelijkingen houdt hij zich niet puur bezig met testen, maar als trainer en coach leidt hij ook zijn testteam op binnen IVENT. Daarnaast heeft hij kennis van het te testen systeem en kent hij de geschiedenis van de applicatie. Zijn motto waar het zijn vak betreft heeft hij indertijd gelijk gesteld aan de wapenspreuk van koninklijke luchtmacht: Parvus numero, magnus merito. 1 Waar bestaan jouw huidige werkzaamheden uit? Het Ministerie van Defensie is bezig om het standaard operating system te upgraden naar Windows 7. Hierdoor is een migratie van de bestaande geautomatiseerde regressietest noodzakelijk. De test tool waarin de huidige test is gebouwd is namelijk niet compatible met Windows 7. Aangezien de huidige geautomatiseerde regressietest een doorlooptijd van 40 tot 60 uur kent zou de organisatie nog veel meer tijd en mankracht kwijt zijn met het handmatig uitvoeren van een regressietest voor iedere nieuwe release. Tussen releases in zou een groot team bijna fulltime bezig zijn met testuitvoer. Het team zou in dat geval niet eens aan het testen van de changes op het systeem toe komen. Waarom heb je gekozen voor het testvak? Lachend: Ik ben eigenwijs, hecht veel waarde aan kwaliteit en leg ook mijn persoonlijke kwaliteitsmaatstaven hoog. Daarnaast vind ik het van jongs af aan al leuk om dingen op gestructureerde wijze af te breken en opnieuw op te bouwen. Op de middelbare school haalde ik tijdens saaie lessen mijn walkman of rekenmachine regelmatig uit elkaar om deze vervolgens weer in elkaar te zetten voordat het lesuur om was. Later toen ik ging werken ben ik het testvak eigenlijk ingerold. Ik bleek erg goed en creatief te zijn in het gestructureerd en gemotiveerd pogen producten stuk te maken. Om dit te kunnen doen moet je veel informatie achterhalen bij verschillende partijen die betrokken zijn bij het ontwikkelproces. Ik vind de communicatie en creativiteit hierin het leukst. Het woord testen als vakaanduiding klinkt niet sexy, maar het is wel noodzakelijk dat er getest wordt. 1 Gering in aantal, groot in daden Bij incidenten die zich in productieomgevingen voordoen is de perceptie van kwaliteitsonbewuste klanten vaak dat de applicatie niet slecht gebouwd is, maar slecht getest. Vreemd hieraan is echter dat een tester niet mee ontwikkelt aan applicaties en zodoende niet verantwoordelijk gehouden kan worden voor de fouten die ontstaan zijn tijdens de bouw van een applicatie. Dit geeft exact de underdog positie aan waarin testers vaak moeten acteren. Sinds wanneer bestaat testautomatisering eigenlijk? Glimlachend: Daar kan ik geen concreet antwoord op geven. Testautomatisering is niet per se iets van deze tijd. Halverwege de jaren 90 begon testautomatisering zich pas echt goed te ontwikkelen toen testen eindelijk als vak binnen de IT werd erkend. Voor deze periode deden ontwikkelaars vaak het testen erbij. Hierbij werden vaak alleen de goedpaden getest om te constateren of een programma ook deed wat het moet doen. Onder tijdsdruk gebeurt dit anno 2011 helaas nog steeds heel veel, vooral binnen grote marketing driven organisaties. Als tester denk ik dan: waarom alleen kijken of de applicatie doet wat hij behoort te doen? Het is veel interessanter om de 1001 manieren waarop fouten zich voor kunnen doen onder de loep te nemen. Hoe zorg jij ervoor dat de kwaliteit van de eigen producten van het testteam constant blijft op je project? Ik heb een eigen methodiek ontwikkeld die gebaseerd is op wat ik conceptueel denken noem. Mijn doel is hierbij om altijd een vaste, soortgelijke structuur te hanteren. Op deze manier kun je het concept op iedere applicatie toepassen, ongeacht de tool die je gebruikt. Mijn methodiek is efficiënt en kosteneffectief. Door een generieke afhandeling van objecten komt het onderhoud te liggen daar waar het thuis hoort: in de interactie met de applicatie en in de testdataset. Tevens zorgt een dergelijk aanpak ervoor dat het onderhoud van de test zo arbeidsextensief mogelijk is. Ik vind persoonlijk dat de testautomatisering nog beter te onderhouden moet zijn dan de applicatie die getest wordt. Voor het monitoren van onze eigen voortgang maken we gebruik van een burndown chart. In onze burndown chart wordt de voortgang grafisch verwerkt. Hierdoor kunnen nieuwe taken beter ingepland worden en zien we direct hoe we presteren t.o.v. de planning. De burndown chart printen we tijdens de releasetests dagelijks uit en hangen deze zichtbaar op. Grappig is dan dat ook de ontwikkelaars denken: die testers gaan hard! Misschien moeten wij ook ons werktempo verhogen. Dat is positief voor iedereen. Naast je project besteed je soms ook tijd aan andere dingen waar je je vakkennis voor gebruikt. Waar moeten we hierbij aan denken? Naast mijn werkzaamheden voor IVENT ben ik een vrij actieve maat binnen onze maatschap. Ik schrijf mee aan offertes, heb zitting in de vaste ballotagecommissie, doe presales gesprekken en denk actief mee over de toekomst van onze maatschap. Daarnaast verzorg ik sinds 2 jaar ieder jaar de performancetest op de website van Alpe d Huzes. Voor dit goede doel leen ik mijn vakkennis graag kostenloos uit. Door mijn extra werkzaamheden stel ik mijzelf in staat om mijn netwerk uit te breiden. Ik word hierdoor ook steeds meer door onbekende mensen benaderd over testautomatisering. Soms afkomstig van de andere kant van de wereld. Lachend: Die vuren dan hele vragenlijsten op me af. Tijd voor het schrijven van een boek misschien? Lachend: Ja, het begint met: Er was eens.. en eindigt met: en ze leefden nog lang en gelukkig. Maar het ontbreekt me aan tijd voor het middenstuk. Stof en ideeën genoeg hoor! Is er nog veel winst te behalen in de testwereld? Zeker! Denk hierbij aan een aantal terugroepacties van bekende autofabrikanten, welke een direct gevolg zijn van het onvoldoende testen van het eindproduct tijdens de ontwikkelfase. Tevens wil ik graag 2 actuele voorbeelden noemen welke in mijn optiek steeds belangrijker worden: Quality Management en (functionele) testautomatisering. Quality Management is een belangrijk aspect binnen een product lifecycle. Het is vreemd dat Quality Management vaak niet of nauwelijks wordt toegepast in projecten waarin producten ontstaan. Te denken valt hierbij bijvoorbeeld aan een adequaat requirements management, waar ook een ontwikkelteam zijn voordeel mee kan doen. Testen maakt slechts een klein deel uit van Quality Management. Als het project is afgelopen loopt het Quality Management echter door in de beheerfase van het product totdat het product wordt uitgefaseerd. Daarnaast denk ik dat testautomatisering een grote toekomst kent. We worden geacht steeds meer wijzigingen in producten te verwerken in minder tijd. Goede geautomatiseerde tests kunnen hier bijdragen in een snellere time-to-market met een hogere quality-to-market. FUTUREMAGAZINE 11
Dinnerspots Ook in deze vierde editie van Future Magazine attenderen wij u graag op enkele restaurants. Of het nu zakelijke, romantische of familiediners zijn, Future Magazine laat u kennis maken met enkele bijzondere locaties voor een voortreffelijk diner. Ondernemers van The Future Group bezochten met klantrelaties onderstaande restaurants. Wicked Wines Gelegen aan het prachtige Anna Paulownaplein in Den Haag vindt u Wicked Wines, de ideale locatie voor een heerlijk diner met, u raadt het al, een goed glas wijn. Wicked Wines serveert diverse Wicked wijnen, uit de nieuwe en de oude wereld voor schappelijke prijzen maar kunt u vanzelfsprekend ook genieten van een breed scala aan andere dranken. De stijl van de keuken is een mooie combinatie van de Aziatische en Europese ingrediënten. Denk hierbij aan op citroengras gestoken wilde zalm met noedels, fantastische sushi of een mooi stuk kalfsoester. Als lunch kunt u genieten van verschillende panini, pasta of wraps. Bij Wicked Wines kunt u terecht voor een lunch, diner of een gezellige borrel. Wicked Wines is dagelijks geopend vanaf 11 uur. Wicked Wines Winebar / Restaurant Bazarstraat 42 2518 AK Den Haag 070-3458660 info@wickedwines.nl Café Loetje Café Loetje is inmiddels een begrip. Niet alleen in Noord-Holland, maar inmiddels in heel Nederland is bekend dat de lekkerste biefstuk hier te verkrijgen is. De eerste vestiging van Loetje werd geopend in 1977 en sinds 2006 is Loetje uitgebreid naar meerdere steden. Gestart in Amsterdam als buurt- en biljartcafé, inmiddels uitgegroeid tot een vier vestigingen tellend café, restaurant en in sommige gevallen zelfs hotel. Een stukje onvervalste Amsterdams mentaliteit gecombineerd met heerlijk eten en natuurlijk een gezellige entourage zorgt ervoor dat Loetje een heerlijke plaats is om te vertoeven. Dit is ook opgemerkt door de pers, waardoor u Loetje meer dan eens voorbij ziet komen in menig televisieprogramma of magazine. Kijk voor de mogelijkheden, locaties, menukaart en openingstijden eens op www.loetje.com. Kasteel De Hooge Vuursche In Baarn ligt het prachtige Kasteel De Hooge Vuursche. Het Kasteel en het Koetshuis zijn in 2007 grondig gerenoveerd en bij uitstek geschikt voor bruiloften, vergaderingen, trainingen, recepties, diners en feesten. De locatie heeft een chique uitstraling en beschikt over voortreffelijke menu s voor lunch en diner, verzorgd door een eigen keukenbrigade. Afhankelijk van het aantal gasten wordt uw evenement in het Koetshuis of in het Kasteel geplaatst. Op deze manier is er van 10 tot 450 personen altijd een geschikte ruimte paraat. Wanneer u wilt overnachten op het Landgoed, is dit door het 19-kamers tellend hotel ook geen enkel probleem. Kasteel De Hooge Vuursche Hilversumsestraatweg 14 3744 KC Baarn 035-54 12 541 www.hoogevuursche.nl 12 FUTUREMAGAZINE
Restaurant Amarone In één van de drukste en gezelligste straten van Rotterdam vindt u Amarone. Dit restaurant kreeg binnen afzienbare periode al een Michelinster. Amarone, natuurlijk vernoemd naar de heerlijke wijn, is een ideale locatie voor een luxe zakelijk diner in hartje Rotterdam. Indrukwekkend is de inloop wijn- klimaatkast met meer dan 500 soorten wijn die de gehele achterzijde beslaat. De wijnkaart, bekroond met de Wine Spectator Award of Exellence valt op, niet alleen qua keuze maar ook door de laagdrempelige prijzen die Amarone hanteert voor zijn huiswijnen. Amarone heeft een Fransmediterrane keuken. Café-Restaurant Het Wapen van Poortugaal In Poortugaal, onder de rook van Rotterdam, ligt Het Wapen van Poortugaal & Albrandswaard. Op het eerste gezicht een dorpscafé, maar niets is minder waar. Wanneer u de eerste stappen in het restaurant hebt gezet, waant u zich meteen in Middeleeuwse sferen. Het restaurant biedt de mogelijkheid om gezellig samen te dineren, maar ook grotere gezelschappen kunnen hier prima terecht. Maar, het unieke aan deze locatie is toch wel het kindvriendelijke aspect. Wanneer u met uw gezin een bezoek brengt, kunnen uw kinderen spelen in een heus Kinderkasteel terwijl u op uw gemak geniet van de heerlijke gerechten op de menukaart. In de weekenden is er een oppas aanwezig, die de kinderen helpt met een metamorfose naar ridder of jonkvrouwe. Sinds enkele maanden is ook High Wine geïntroduceerd: een variant op het welbekende high-tea. Genieten van diverse kleine hapjes, een samenstelling van de gerechten op de menukaart, met glazen wijn naar keuze inbegrepen. Het Wapen van Poortugaal is geopend van dinsdag tot en met zondag vanaf 16.00 uur. Het Wapen van Poortugaal & Albrandswaard Dorpsstraat 16 3171 EG Poortugaal 010-447 43 41 www.cafewapenvanpoortugaal.nl Restaurant Amarone Meent 72a 3011 JN Rotterdam info@restaurantamarone.nl Avant-Garde van Groeninge In het welbekende Philips-stadion vindt u Avant-Garde van Groeninge, een sfeervol Frans restaurant met Hollandse invloeden. Het met een Michelinster bekroonde restaurant werkt natuurlijk met dagverse producten en de menukaart wisselt maandelijks. Het restaurant biedt bijzonder uitzicht op de grasmat waar tweewekelijks een thuiswedstrijd van PSV wordt gespeeld. Bekende, Franse gerechten worden op een bijzondere manier gepresenteerd. Denkt u bijvoorbeeld eens aan Black Angus ossenhaas in as van hooi en champignons of eend uit de kooi en appelcider. Een sensatie, of zoals de brigade het zelf verklaard: Gerechten die alle zintuigen prikkelen, boeien en u niet meer loslaten. Avant-Garde van Groeninge is op zaterdag vanaf 18.00 uur, van dinsdag tot en met vrijdag vanaf 12.00 uur geopend voor zowel lunch als diner. La Cubanita Van Den Bosch tot Haarlem en van Rotterdam tot Apeldoorn: Tapasrestaurant La Cubanita is inmiddels in heel Nederland een begrip. Het onbeperkt concept is inmiddels redelijk ingeburgerd in de Nederlandse horeca, zo ook bij La Cubanita. Van maandag tot en met donderdag kan er middels viltjes op tafel een keuze gemaakt worden uit 50 (!) verschillende tapas voor het vaste bedrag van slechts 17,50. Dat het concept succesvol is, wordt wel bewezen op de maandagavond dat de redactie van Future Magazine gaat voorproeven. De Rotterdamse La Cubanita zit overvol en de dames van de bediening manoeuvreren handig tussen alle tafeltjes door. Leuk detail: op alle muren hebben tevreden gasten een boodschap achtergelaten. La Cubanita serveert van ossenhaaspuntjes tot grote gamba s en van de beroemde patatas bravas tot carpaccio, voor ieder wat wils. Ook staat de franchiseonderneming bekend om de heerlijke cocktails, maar een flesje Mexicaanse Sol mag natuurlijk ook niet ontbreken op de kaart. www.lacubanita.nl Avant-Garde van Groeninge Philips Stadion, Frederiklaan 10D, ingang 7 5616 NH Eindhoven 040-2505640 http://www.avant-garde.nl FUTUREMAGAZINE 13
Prins Bernhard van Oranje oprichter en mede-eigenaar van Levi9 14 FUTUREMAGAZINE
De nieuwe fase van Levi9 Met zijn compagnons maakte Prins Bernhard van Oranje het IT-outsourcingsbedrijf Levi9 groot. En nu oud-logicatopman Paul Schuyt er algemeen directeur is, richt de ondernemende prins zich op de nieuwe fase van zijn bedrijf. Het nearshoringconcept heeft zich in de ITmarkt bewezen. Nu is het tijd voor grotere klanten, en meer eindgebruikers. Tussen 16 en 22 juli 1994 gebeurde het: Een in stukken uiteengevallen komeet drong de dampkring van Jupiter binnen en veroorzaakte een lange reeks inslagen, die forse kraters op het oppervlak van Jupiter achterlieten. Deze inslag was spectaculair: voor het eerst werd alles vanaf de aarde vastgelegd. De naam van de komeet? Shoemaker Levy 9, vernoemd naar twee van de vier ontdekkers van het hemellichaam, waarvan de grootste stukken een doorsnee van 2 kilometer hadden. Die grootste stukken brachten de grootste planeet in ons zonnestelsel zelfs licht uit koers. Deep impact Een soortgelijke impact proberen wij ook te hebben, grinnikt Bernhard van Oranje-Nassau van Vollenhoven. De prins, de tweede van de vier zoons van Prinses Margriet en Prof. mr. Pieter van Vollenhoven, is oprichter en mede-eigenaar van Levi9 een IT-outsourcingsbedrijf dat hij in 2004 met studiegenoten en compagnons Menno de Jong en Paul Mol oprichtte. Levi9 is niet zomaar een IT-dienstverlener. Met haar eigen programmeurs, beheerders en testers in Oost Europa, verzorgt Levi9 de applicatieontwikkeling, het beheer, het testen en het volledig overnemen van IT-systemen voor haar klanten. Levi9 heeft ruim 275 programmeurs en beheerders in Servië, Roemenië en de Oekraïne in dienst. Naast deze basisteams in Oost- Europa werken in Nederland 20 architecten, accountmanagers, projectmanagers, functioneel-ontwerpers en service-deliverymanagers, aangevuld met verkoopteams die in Nederland en Duitsland hun klanten bedienen. Zelf is Van Oranje aandeelhouder en lid van het management-team. De Jong verzorgt de financiën, Van Oranje doet de marketing. Beide heren bedienen ook een aantal klanten. Eind 2009 trokken de compagnons Logica-directeur Paul Schuyt aan om hun bedrijf te gaan leiden. De kwaliteit van Oost-Europese IT ers is hoog IT-hotspot Novi Sad Levi9 bestaat inmiddels 6 jaar. Daarvoor verkochten De Jong en Van Oranje hun internetbedrijf Clockwork aan de beursgenoteerde IT-dienstverlener Ordina. In het laatste jaar voor die deal ontdekten de twee Clockwork-ondernemers de potentie van Oost-Europa. Ze besloten voor de IT-behoefte van Clockwork zaken te doen met softwareontwikkelaars in Servië en legden contact met een team programmeurs in Novi Sad. De samenwerking met dat basisteam beviel zo goed dat de beide FUTUREMAGAZINE 15
ondernemers na hun verkoop aan Ordina hun idee uitwerkten: waarom niet grootschalig outsourcen naar Oost-Europa? En waarom ook niet? India was in die jaren in opkomst als IT-productiemarkt en vooral softwarebedrijven ontdekten de moeilijkheden van het op lange afstand goedkoop inhuren van grote volumes aan programmeurs in wat in de volksmond al gauw sweatshops werden genoemd. Tegelijk was de in vergelijking met de huidige malaise veel kleinere crisis van 2004 en 2005 voorbij voor de IT-markt brak een lange periode van nieuwe schaarste aan personeel aan. Ook bleek de scholing van de Oost-Europese IT ers in de woorden van Van Oranje meer dan uitstekend en de vraag in West-Europa was er wel. Nearshoring En dus begonnen de ondernemers aan hun businessplan. Ze richtten Levi9 op, polsten potentiële klanten of ze geïnteresseerd waren en bemiddelden daarvoor in goed overleg met Ordina hun vroegere basisteam uit Servië. Alleen het concept had nog een naam nodig. Dat werd nearshoring een term die in de Amerikaanse markt is ontstaan, waar veel IT-werk wordt uitbesteed aan het goedkopere, maar relatief eenvoudig bereikbare Canada. Nearshoring is dan ook vooral een bereikbaarder alternatief voor outsourcing naar India. En het heeft als voordeel, zo stelt Van Oranje, dat je je programmeursteam nog in de ogen kunt kijken. Levi9 vliegt geregeld met klanten oostwaarts. Tegelijk krijgen de programmeurs ook bijvoorbeeld managementtrainingen en andere scholing in West-Europa. Wij spraken Van Oranje op zijn kantoor in Amsterdam. Waarom werkt Levi9 juist in Servië, Roemenië en de Oekraïne? We zijn in Servië begonnen in onze Clockwork-tijd, omdat we in Nederland geen mensen meer konden vinden. We zochten toen ook in Nieuw-Zeeland, Turkije. En hoewel het lang duurde voor we de werkvergunningen op orde kregen, viel ons de professionaliteit van de Servische programmeurs meteen op. Roemenië betraden we kort daarna bewust vanwege de toetreding van dat land tot de Europese Unie. De Oekraïne volgde daarna, dat is al jaren een hele goeie IT-markt. Hoe komt dat? Het is een veel groter land, dat al in de tijd van de Sovjet-Unie een groot aantal universiteiten huisvestte, waar programmeurs werden opgeleid. In de Oekraïne lag het technisch zwaartepunt van de USSR en dat is nog altijd te merken aan de volwassenheid van de IT-expertise. Trekt de vraag naar Oost-Europese programmeurs aan sinds de crisis? Niet direct. Ik denk dat we vooral een verschuiving bij klanten zien. Bij bedrijven merken we dat na de instorting van de algehele vraag naar IT-projecten, de vraag langzaam weer toeneemt. Dat laatste zie je ook bij grote aanbestedingen. Dat de markt een stuk kostenreductie in de IT vraagt, is een structurele ontwikkeling. Als je dan alsnog kwaliteit wil, dan kun je bij ons terecht. Waarin verschillen IT ers uit Oost-Europa met die in Nederland? Naast het overduidelijke prijsverschil, is er nog een bepalend verschil. Nederland Het voordeel van outsourcing naar Oost-Europa? Je kunt je programmeursteam nog in de ogen kijken is een ontwikkeld detacheringsland: bijna driekwart van de Nederlandse IT ers is extern, ofwel gedetacheerd ofwel zzp er. En de zzp ers zijn over het algemeen gespecialiseerd in een eigen expertise. En wij ervaren zelf dat het resultaat van drie zzp ers niet hetzelfde is als die van een team van drie werknemers uit Oost-Europa. De modale zzp er die zijn werk hebben afgeleverd en gaan naar huis en doen hun eigen ding. Maar onze klanten gaat het niet alleen om de flexibiliteit, maar ook om het collectief borgen van de kennis. Daarom is het belangrijk dat er een team staat, met een helder doel; en niet een individu. Wordt de kwaliteit gehinderd door taalverschillen? Integendeel: de programmeurs zijn juist meertalig. Wij ondersteunen meerdere talen, zoals het Engels en het Duits. De kwaliteit van de IT ers is hoog ik zeg niet dat er in Nederland geen kwaliteit te vinden is maar ik ben positief verrast door Oost- Europa. Had u vroeger al iets met computers en het programmeren? Nee, vroeger zeker niet. Ik gebruikte een computer, dat wel. Maar mijn inspiratie voor dit werk zit vooral in het ondernemen. En dan in het bijzonder met mijn passie voor techniek: ik vond en vind het wel mooi om de dingen te leren beheersen en te kijken wat je met techniek kunt bereiken. Diezelfde interesse heb ik voor de informatietechnologie. Toen het internet ontstond, was ik daardoor sterk gefascineerd. Daarom zijn wij eigenlijk ook gewoon een technologiebedrijf. En door inmiddels meerdere van dergelijke technische bedrijven te hebben geleid, ben ik heel erg in de techniek gestort. Dat is en blijft waanzinnig leuk werk. Uw nieuwe directeur Paul Schuyt komt van IT-consultancygigant Logica. Wat is het idee achter zijn benoeming tot directeur? Zijn benoeming markeert de tweede fase van ons bedrijf. De eerste fase het opzetten en op gang krijgen van de startup is afgerond. Het idee is aangeslagen, bedrijven zijn in nearshoring geïnteresseerd. En nu Levi9 bijna 300 werknemers heeft, komt het bedrijf in een nieuwe fase en is het belangrijk om iemand uit de IT-dienstverlening binnen te halen. Menno en ik zijn meer ondernemers, en voor ons is het goed om er een ervaren manager bij te halen, die zowel de IT-markt als het managementvak goed in de vingers heeft. En het is mooi dat iemand van zo n waanzinnig groot bedrijf zich bij ons wil aansluiten. Wat nu? Grotere klanten werven? Meer volume leveren? Ja. We richten ons op grotere afnemers. Op dit moment bestaat de helft van onze klanten uit Independent Software Vendors (ISV s). De andere helft zijn kleinere en grotere rechtstreekse afnemer van onze diensten. De ISV s hadden in de vroege jaren van ons bedrijf minder koudwatervrees en waren sneller bereid om Oost-Europa te ontdekken. Dat gold minder voor rechtstreekse eindgebruikers. We verwachten dat de komende jaren de groei van de eindklanten toeneemt. En ook groeien over de grens? Wordt Levi9 een mondiale speler? Nee. Vanwege de prijs van de salesactiviteiten ligt onze focus primair op Nederland en onze bestaande buitenlandse klanten. Als we een schaal krijgen waarop we de aandacht over de grens kunnen gaan verdelen, doen we dat. En zelfs dan blijft onze focus binnen Europa liggen, niet daarbuiten. Het interview met Bernhard van Oranje kwam tot stand op verzoek van Pascal de Koning (managing partner The Future Group). De Koning en Van Oranje ontmoetten elkaar op een Councel the Coaches bijeenkomst enkele jaren geleden en hebben sindsdien regelmatig zakelijk contact. 16 FUTUREMAGAZINE
Stichting DaDa Geen woorden maar DaDa Stichting DaDa bestaat inmiddels tien jaar en houdt zich bezig met projecten die het verblijf van een kind in het ziekenhuis aangenamer maken en die niet uit het reguliere (zorg)budget betaald kunnen worden. Future Magazine sprak met André van Duivenbode, initiatiefnemer en oprichter van deze bijzondere stichting. Van Duivenbode: Stichting DaDa is ruim tien jaar geleden opgericht. Toen konden wij niet voorzien dat de stichting zo uit de hand zou lopen. Stichting DaDa wil zich primair inzetten voor betere zorg voor kinderen in Nederland. Enkele voorbeelden van reeds gerealiseerde projecten? We hebben er bijvoorbeeld voor gezorgd dat er kindvriendelijke wacht- en prikkamers zijn in het Sint Fransiscus Gasthuis te Rotterdam en hebben meegefinancierd aan de bouw van een speeltuin bij een zorginstelling voor kinderen met een uiteenlopende problematiek zoals syndroom van Down, austisme, epilepsie, ontwikkelingsstoornissen en zware verwaarlozing. Maar ook aanschaf van couveusematerialen, het mede mogelijk maken van een ski-revalidatiekamp, aanschaf van speelgoed voor logeerhuizen en vele andere projecten. Om voor Stichting DaDa naamsbekendheid te genereren zijn er een aantal Bekende Nederlanders die zich belangeloos inzetten als ambassadeur van de stichting. Dit zijn onder andere Quinty Trustfull, Herman den Blijker, Xander de Buisonjé, Raemon Sluiter en Robert Eenhoorn. Stichting DaDa draait puur op de inzet van vrijwilligers. Ontstaan Stichting DaDa is ontstaan nadat André van Duivenbode zijn zoon Tim, die leed aan het syndroom van Down, verloor in februari 2001. Tim heeft in zijn eerste levensjaar al meer dan 100 dagen in het ziekenhuis doorgebracht. Van Duivenbode: Ik heb tijdens de ziekenhuisbezoeken dingen gezien die mij erg hebben aangegrepen. Ik heb me toen voorgenomen daar ooit extra aandacht aan te geven, mij daarvoor in te zetten. Uit maatschappelijke betrokkenheid, maar ook om iets terug te doen voor twee bijzondere kinderartsen die ik toen heb leren kennen. Stichting DaDa is dan ook een hommage aan Tim, omdat het verwijst naar zijn eerste woordjes ooit. Ook de andere bestuursleden van Stichting DaDa geven aan zich in te zetten om hun maatschappelijke betrokkenheid te tonen, als ondernemer maar zeker ook als vader. Willem van Meurs: Je beseft pas goed hoe waardevol het is om twee gezonde kinderen te hebben als je van dichtbij meemaakt dat het ook anders kan lopen. Dat niet alleen de bestuursleden, vrijwilligers en ambassadeurs er zo over denken, maar onder andere ook zakelijk Nederland, blijkt uit de talloze acties en festiviteiten die worden georganiseerd om DaDa te steunen. Eén van de klappers is het DaDa gala. Na het DaDa diner in Rotterdam in 2010 werd in 2011 het eerste DaDa Gala georganiseerd te Alkmaar. Tijdens dit gala heeft maar liefst 60.000,00 opgebracht, wat ervoor heeft gezorgd dat nagenoeg alle projecten die in de planning stonden financieel kunnen worden ondersteund. The Future Group & DaDa Sinds 2010 wordt door The Future Group de DaDa Run For Value georganiseerd in samenwerking met Peak Value. Run For Value is een initiatief van Peak Value en The Future Group om naast een economische en sociale functie ook een zichtbare maatschappelijke rol te vervullen. Tijdens de Rotterdam Marathon lopen 50 gesponsorde teams in estafettevorm de Marathon. In 2010 is de opbrengst gedoneerd aan Stichting Stop Kindermisbruik en Stichting DaDa, in 2011 is de gehele opbrengst ten goede gekomen aan Stichting DaDa. The Future Group gelooft sterk in de werkwijze en de projecten van DaDa. André van Duivenbode is daarom ook op 3 september bij The Future Group & Friends aanwezig geweest om alle gasten te informeren over Stichting DaDa en iedereen te informeren over het belang en de noodzaak van de stichting. Doneren The Future Group steunt Stichting DaDa middels The Future Group Foundation. The Future Group gelooft dat de organisatie naast haar economische en sociale functie, ook een zichtbare maatschappelijke rol moet vervullen. Dit wordt sinds juli 2009 concreet ingevuld met de oprichting van The Future Group Foundation. Een van de doelen van deze stichting is ieder kwartaal een evenement te organiseren om fondsen te genereren voor het verbeteren van de toekomst van minder bedeelde kinderen. Ook in 2011 steunt The Future Group Foundation met gepaste trots Stichting DaDa. Wilt u Stichting DaDa ook steunen? Dit is natuurlijk mogelijk! U kunt donateur of ambassadeur worden, een project adopteren, meewerken aan het knuffelplan, facilitaire sponsoring of natuurlijk via een gift. Kijk voor meer informatie op www.stichting-dada.nl FUTUREMAGAZINE 17
Martijn Demurtas Global Account Director van Hewlett Packard (HP) 18 FUTUREMAGAZINE
Kampioen KLANTGERICHT denken De Global Accounts van Hewlett Packard Martijn Demurtas werkt sinds begin dit jaar voor Hewlett Packard (HP), en heeft als Global Account Director een duidelijke visie op innovatie en strategie. Hij neemt ons mee in de innoverende wereld van HP, een wereld die meer dan alleen printers omvat. Wat betekent innovatie voor jou? Als je naar studies kijkt, van universiteiten maar ook van HP zelf, zie je dat er qua innovatie drie punten de agenda s van de CEO s bepalen. Ten eerste het reduceren van de complexiteit van de organisatie. Dit is vooral belangrijk voor organisaties die al lang bestaan. Het is belangrijk dat er gekeken wordt naar hoe een proces loopt, maar vooral ook waarom zo n proces juist op die manier loopt. Ten tweede het vergroten van de flexibiliteit. Een verbetering van de time to market om kansen te grijpen op markten is noodzakelijk om te kunnen blijven innoveren. Ten derde creativiteit. Bij de eerste twee punten is technologie essentieel, maar voor wat betreft creativiteit in de menselijke factor ontzettend belangrijk. Wat doet HP met deze drie punten? Technologie is duidelijk een drijvende kracht achter innovatie. Wij bieden bedrijven ondersteuning over de hele linie. Bedrijven starten in de praktijk met ervoor te zorgen dat de organisatie klaar worden gestoomd voor verandering. Dit doe je door huidige werkzaamheden te optimaliseren. Vaak zie je dat in plaats van optimalisatie ervoor wordt gekozen om te grijpen naar kostenreductiemiddelen of het realiseren van financiële doelstellingen. Hierin zul je een balans moeten zien te vinden. Je ziet dan duidelijk dat organisaties zich focussen op afbreken van silo s waar heel veel kennis in zit opgesloten en juist ontzettend waardevol is om beschikbaar te maken voor de rest van de organisatie. Na optimalisatie komt groei. Hoe belangrijk is innovatie voor groei? Heel belangrijk. Groeien kan via innovatie op verschillende manieren. Zo is er bijvoorbeeld businessmodel innovatie, waarbij bedrijven ervoor kiezen processen op een andere manier in te gaan richten. Zoals natuurlijk het benutten van de opkomst van het internet als een direct verkoopkanaal, kijk bijvoorbeeld naar Amazon en het schokeffect wat dit heeft gehad op de verkoop van boeken en muziek. En je ziet bedrijven daarnaast kiezen om bijvoorbeeld technologie af te nemen als een dienst, in plaats van het hele datacenter in huis te hebben. Het allerbelangrijkste is om verandering in de basis met de juiste doelstellingen te doen en de besparingen en de innovatie in balans te brengen. Dat heeft een enorme impact op organisaties. Het is opvallend om te zien dat innovatie bij veel bedrijven op de agenda staat, maar niemand precies weet wie de eigenaar is van die agenda. Dan komt die innovatie nooit helemaal tot bloei Aan welke vormen van innovatie werkt HP nog meer? Kennis inbrengen in een organisatie.dit kan op meerdere manieren, bijvoorbeeld door het eerder genoemde businessmodel innovatie, maar ook technologische innovaties en kennisinnovatie. Op technologisch gebied kan internet een enorme katalysator genoemd worden om groei te bewerkstelligen. Denk maar eens aan alle mogelijke manieren waarop organisaties met klanten kunnen communiceren en innovatieve diensten kunnen bieden via het internet. Dat is echt enorm. Qua kennisinnovatie zie je dat het vooral draait om een shift in het denken van mensen. Het is opvallend dat er FUTUREMAGAZINE 19
nu studenten worden opgeleid voor banen die nu nog niet eens bestaan. Kennis neemt een enorme vlucht, maar oude kennis moet wel goed gemanaged kunnen worden, de basis moet blijven bestaan en doordraaien. In het helpen van organisaties die te maken hebben met deze shift is HP ontzettend sterk. Wanneer een bedrijf besluit om te innoveren van een productgeoriënteerd bedrijf naar een dienstenoriënterend bedrijf grijpt dat behoorlijk in op de cultuur. Het gaat dan ook om het Op welke manier innoveert HP op het gebied van research & development? Een kroonjuweel binnen HP zijn de HP Labs. HP Labs onderzoekt op een wetenschappelijke manier mogelijke oplossingen voor enkele van de grootste uitdagingen die er zijn. Een goed voorbeeld hiervan? Patiënten beschermen door namaakmedicijnen op te kunnen sporen vind ik persoonlijk een mooi voorbeeld. In Afrika zijn namaakmedicijnen een groot probleem: er is daar een grote zwarte markt Een kroonjuweel binnen HP zijn de HP Labs HP Martijn Demurtas heeft diverse functies bekleed bij onder andere Van Gils Stores en IBM. Sinds enkele maanden is hij werkzaam bij Hewlett-Packard (HP) als Global Account Director. Zijn persoonlijke doel? Ik ben blij als ik over een aantal jaar gezien wordt als kampioen op het gebied van klantgericht denken. The Future Group s managing partner Pascal de Koning en Demurtas raakten voor het eerst met elkaar in gesprek toen Demurtas nog werkzaam was voor IBM. Demurtas: Een leuke en leerzame ervaring. menselijke aspect, in plaats van simpelweg alleen technologische veranderingen. De creatieve, menselijke factor komt daar bij kijken. Het is niet voor niets dat HP al lang geleden het nieuwe werken heeft omarmd. Dat geeft een flexibiliteit op het gebied van plaats, tijd en kennisdeling die nodig is om wereldwijd goed te innoveren. Op wat voor manier verwerkt HP dit in hun bedrijfsfilosofie? HP probeert te begrijpen wat de klant wil. Om echt te begrijpen wat een klant wil en waar een klant naartoe wil, is een lange termijnrelatie noodzakelijk. IT krijgt ook een steeds grotere impact op de huidige en toekomstige bedrijfsvoering van bedrijven. HP kan hiervoor naar het gehele spectrum kijken: als Global Account Director heb ik niet één dienst in mijn portfolio. Ik kijk breed naar de klantendoelstellingen, kan alles aanwenden om de klant op de juiste manier van dienst te zijn. Wij noemen dit consultative selling, gedreven uit de gedachte dat je oplossing biedt voor problemen en uitdagingen die de klant heeft. En dus niet vanuit ons eigen portfolio of producten. Dat is hetgeen waar HP heel sterk op inzet. Dit zit ook echt in de genen van HP: niet alleen vertellen hoe het moet, maar ook helpen om succesvol van A naar B te komen Wat is je eigen ambitie op dit vlak? Als ik teruggrijp naar mijn eigen ambities, zou ik graag over een aantal jaar gezien worden als kampioen op het gebied van klantgericht denken. Dan ben ik trots. voor namaakmedicijnen, geschat op zo n 75 miljard dollar. Deze medicijnen zijn vaak schadelijk voor de patiënten. HP heeft een scanner ontwikkeld met intelligente software, gekoppeld aan een dienst die de medicijnen kan detecteren en verifieren, zodat vrijwel gelijk uitsluitsel kan worden gegeven of het echte dan wel namaakmedicijnen betreft. Een maatschappelijk probleem wordt zo onder handen genomen. HP is ook erg bezig met corporate citizenship. Is de keuze voor innovatie veranderd ten opzichte van enkele jaren geleden? Zeker. Directies kijken op een hoger abstractieniveau naar bedrijfsvoering. Wat kost het ons om kapitaal te werven, wat is de return op dat kapitaal, hoe werpen we barrieres op door klanten zo lang mogelijk aan ons te binden en hoe hou je dat zo lang mogelijk vast. Dit is puur bedrijfseconomisch gezien. Logisch, want hier worden dezelfde bestuurders ook op afgerekend. Maar het ouderwets denken in het vastleggen van patenten en het afschrikken van je concurrenten is verleden tijd. Op deze manier kun je klanten tegenwoordig niet meer aan je binden. Inmiddels is het veel belangrijker geworden wat je met nieuwe producten en diensten doet en met name hoe snel je innovaties in de markt kunt zetten. Daarbij past zeker in de moderne economie een grote mate van openheid. Hier valt het echte concurrentievoordeel te behalen. 20 FUTUREMAGAZINE