Workshop Medicijnen, werkt t of werk t.. tegen? Els Coyajee-Geselschap apotheker
Inhoud workshop Inventarisatie vragen Waar of niet waar Medicatie en hun bijwerkingen Pijnbestrijding Antidepressiva Benzodiazepinen Diverse bijwerkingen en hun geneesmiddelen vragen
INVENTARISATIE VRAGEN
WAAR OF NIET WAAR
Waar of niet waar 1. Van paracetamol kan je ook hoofdpijn krijgen 2. Bij gebruik paracetamol kan je vocht vasthouden 3. Ibuprofen is een NSAID 4. Maag bescherming is noodzakelijk bij ibuprofen 5. Er zijn geneesmiddelen die als bijwerking chronische hoest hebben
MEDICATIE EN HUN BIJWERKINGEN
Werking of bijwerking? bijwerking C max werking C min 2 e dosis 1 e dosis Tijd
PIJNBESTRIJDING
Stap 1: Paracetamol Dosering maximaal 4000 gram per dag kortdurend (4 maal per dag 1000mg) Chronisch: advies 3000 gram per dag Werking: pijnstillend, letop: niet ontstekingsremmend Bijwerkingen: medicatieafhankelijke hoofdpijn Leverschade bij langdurig te hoge doseringen
Stap 1: NSAID s Welke middelen zijn NSAID s o.a.: Ibuprofen Diclofenac Naproxen Werking: Pijnstillend en ontstekingsremmend Bijwerkingen: Risico maagschade Vocht vasthouden Bloedspiegel van bijv lithium verhogend Benauwdheid Verergering huidaandoening psoriasis
Stap 2: Tramadol Dosering: 1-3 maal per dag 1 tablet Werking: licht tot matig pijnstillend Bijwerkingen: Roze olifantjes = hallucinaties (CAVE bij vertraagd afgifte middel)
Stap 3: opiaten Bijvoorbeeld: morfine, oxycodon, fentanyl Dosering: Vertraagde afgifte: 1-2 per dag (soms zelf maar elke 3 dagen of 1 keer per week). Kortwerkend: bij doorbraakpijnen Werking: matig tot ernstig pijnstillend Bijwerkingen: Obstipatie Verwardheid/hallucinaties sufheid
TCA s (tricyclische antidepressiva s) Amitriptyline, nortriptyline Dosering: lagere doseringen dan bij gebruik als antidepressivum bijv amitriptyline 10mg. Werking: bij zenuwpijnen (neuropatische pijnen) Bijwerkingen: Gewichtstoename Droge mond, urineretentie, wazig zien, verwardheid en obstipatie als gevolg van anticholinergische bijwerkingen.
Anti-epileptica als pijnstilling Bijvoorbeeld: carbamazepine, gabapentine en lyrica (pregabaline) Werking: epilepsie en in lage doseringen ook als pijnstilling neuropatische pijnen. Bijwerkingen: Slaperigheid/sufheid Duizeligheid Trillende handen, onzekere gang bij het lopen, traag of onduidelijk spreken
ANTIDEPRESSIVA
Paroxetine (seroxat) Werking: na 2 weken merkbaar (duurt gemiddeld 4-6 weken voor goed effect). Halfwaardetijd: 1 dag Bijw: misselijkheid, slaperigheid, transpiratie, tremor, spierzwakte en droge mond. LETOP: gelijktijdig gebruik binnen 2 weken na start paroxetine van MAO-remmer (selegiline, moclobemide (aurorix) risico serotoninesyndroom.
Sertraline (Zoloft) Maximaal effect na inname: 6-8 uur Halfwaardetijd: 26 uur Gelijktijdig gebruik met alcohol vermijden (overdosering icm alcohol kan ernstige gevolgen hebben).
Venlafaxine (Efexor) Werking: na 2-4 weken merkbaar Max effect na inname: MGA 6uur Halfwaardetijd: 5 uur Bijw: dromen, verlaagd libido, sedatie, tremor, verhoogd cholesterol, elektrische schoksensaties. Interactie: MAO remmer Rustig afbouwen! Min periode van 2 weken
BENZODIAZEPINEN
Oxazepam Max effect: 2-3 uur Halfwaardetijd: 4-15 uur Bijw: slaperigheid de volgende dag, vermoeidheid, verwardheid, hoofdpijn, spierzwakte (start med). Bij hoge doseringen: acute opwinding en verandering psychische toestand mogelijk. Bij minder dan 7-8 uur slaap per dag: risico op anterograde amnesie (geheugenverlies).
Lorazepam Max effect: oraal 2 uur, im 60-90 min. Halfwaardetijd: 12-16 uur Niet samen met clozapine: risico op sedatie, salivatie (speekselvloed) en ataxie (versterking bewegingscoordinatie = dronken zijn ). Overdosering: ernstige bewustzijnsdalig tot coma behandeling: flumazenil (benzo-antagonist)
Temazepam Max effect: 50min Halfwaardetijd: 7-11 uur Bijw: naast gebruikelijke kan onopgemerkte depressie manifest worden. Altijd afbouwen nooit zomaar staken! (geldt voor alle benzo s).
DIVERSE BIJWERKINGEN EN HUN GENEESMIDDELEN
Op/rond gezicht signaal Bloedneus Haaruitval (alopecia) Schimmel in mond geneesmiddel Bloedverdunners als acenocoumarol/acetylsalicylzuur Lithium, acenocoumarol, thyreostatica, heparine Corticosteroiden via inhalatie (bijv seretide, flixotide
Bijwerkingen huid signaal Allergische reactie bijv rode bulten Overgevoeligheid UV bloeduitstortingen Overmatig haargroei bij vrouwen (dijen, bovenlip, kin etc) geneesmiddel Amoxicilline (antibioticum) Doxycycline Bloedverdunners Androgenen, methyldopa, tamoxifen, acetazolamide
longen signaal Benauwdheid, kortademigheid Hoest geneesmiddel Nitrofurantoine, (nietselectieve) beta-blokkers (propranolol), acetylsalicylzuur en NSAID s ACE-remmers (bijv enalapril, lisinopril)
bewegingsapparaat signaal Spierpijnen geneesmiddel Statines (simvastatine) Spierstijfheid, hoge temp, tranpireren, verhoogde hartslag, kwijlen. Spiertrekkingen, beving (tremor), agitatie, koorts en zweten Lithium, metoclopramide, antipsychotica (quetiapine, risperidon, olanzapine). SSRI s (citalopram, fluvoxamine en paroxetine).
Waar of niet waar 1. Van paracetamol kan je ook hoofdpijn krijgen waar 2. Bij gebruik paracetamol kan je vocht vasthouden niet waar 3. Ibuprofen is een NSAID waar 4. Maag bescherming is noodzakelijk bij ibuprofen waar/niet waar 5. Er zijn geneesmiddelen die als bijwerking chronische hoest hebben waar
Vragen
Dank voor uw aandacht