Jaarverslag 2011
Hospice Zutphen Het fundament versterkt Wat stond Anneke Dorhout Mees voor ogen, toen zij het hospice oprichtte dat nu Hospice Zutphen heet? Hoe zag zij de doelstelling van het hospice en wat moet er worden gedaan om die te bereiken? De fundamentele vragen uit 1997 waren in 2011 opnieuw actueel. De kracht van het hospice is vanaf het begin geweest, dat het vrijwilligers zijn die de mantelzorgers bijstaan in de zorg voor de gasten in de laatste periode van hun leven. Hebben gasten specialistische zorg of aandacht nodig, dan helpen professionals. Om dat mogelijk te maken werkt het hospice onder meer samen met een thuiszorgorganisatie. In 2011 werd duidelijk dat voor vruchtbare samenwerking goede intenties alleen niet volstaan, maar dat alle betrokkenen ook een helder beeld moeten hebben van werkwijze, onderlinge taakverdeling en cultuur van het hospice. Het bestuur heeft daarom veel aandacht gegeven aan het opnieuw formuleren van visie en missie, aan het omschrijven van taken en aan het bespreken van de resultaten met alle betrokkenen. In dit jaarverslag vindt u de hoofdlijnen ervan onder het kopje visie en missie van Hospice Zutphen. Deze nieuwe duidelijkheid, zo wordt het algemeen gevoeld, heeft het fundament van het hospice versterkt. Het resultaat van het werk van alle betrokkenen bij het hospice vindt u terug in dit jaarverslag. Het verslag geeft een terugblik, beschrijft visie en missie, en de organisatie van de zorg, geeft een schets van het meerjarenplan en een beknopte weergave van de middelen. Daartussen treft u statistische gegevens aan. Alleen tussen de regels kunt u in de tekst lezen met hoeveel inzet, aandacht en liefde dat werk is gedaan. Deze facetten komen meer aan bod in de Nieuwsbrief die de stichting Vrienden Hospice Zutphen in samenwerking met Stichting Hospice Zutphen tweemaal per jaar uitgeeft (te vinden op de website www.hospice-zutphen.nl). Het jaarverslag wil u met feiten een beeld geven van het werk dat de mensen van het hospice hebben gedaan voor het welbevinden van de gasten. L. Jonker Voorzitter Stichting Hospice Zutphen Terugblik 2011 is geen gemakkelijk jaar geweest voor het hospice. Een verschil in inzicht tussen thuiszorgorganisatie Buurtzorg en het hospice over doelstelling, taken en werkwijze bleek niet overbrugbaar. Dat heeft geleid tot het gezamenlijke besluit om de samenwerking per 1 mei te beëindigen. In de aanloop naar dit besluit liepen de emoties op en was er veel onrust. Het leidde soms af, maar door de vaste wil en het gezamenlijke doel om goede zorg te bieden hebben onze gasten er niet onder geleden.
Omdat iedereen in het hospice andere accenten legt bij de vraag hoe de palliatieve zorg in het hospice georganiseerd zou moeten zijn, was er behoefte aan nieuwe duidelijkheid over de doelstellingen. In overleg met betrokkenen heeft het bestuur een aantal ankers geslagen: kernachtig verwoorde visie, missie en waarden van het hospice, taakomschrijvingen en een meerjarenplan. Het bestuur heeft verder de aanbevelingen voor goed bestuur van koepelorganisatie VPTZ naast het eigen handelen gelegd en waar nodig een verbeterplan gemaakt. Daarnaast is een nieuw bestuurslid aangesteld voor het aandachtsgebied kwaliteitsbeleid. In oktober heeft algemeen coördinator Suzanne Biewinga na 4 jaar niet aflatende inzet en zorg voor het hospice afscheid genomen en haar operationele taken overgedragen aan de twee andere leden van het coördinatieteam Marjo Dashorst en Koertien Minjon. Haar beleidsmatige taken zijn overgenomen door het bestuur. Tot slot zijn de halfjaarlijkse bijeenkomsten voor gedachtenwisseling tussen vrijwilligers, coördinatoren, verpleegkundigen en bestuur weer in ere hersteld. Het zijn actieve en constructieve bijeenkomsten die bijdragen aan het gemeenschapsgevoel van alle betrokkenen. Terugkijkend kunnen we vaststellen dat 2011 heeft geleid tot grotere helderheid van de eigen doelstellingen. zijn, maar wat een missie voor het hospice betekent is van wezenlijk belang. Wanneer alle betrokkenen met hetzelfde doel en vanuit dezelfde waarden handelen ontstaat een harmonie waarbij een ieder zijn talenten kan inzetten en tegelijkertijd de eenheid gehandhaafd blijft. In een zorgvuldig proces zijn de visie, de missie en de waarden van ons hospice omschreven. Ze verwoorden de intentie en de bezieling waarmee Anneke Dorhout Mees in 1997 het hospice heeft opgericht. Alle betrokkenen kunnen nu zeggen: zo is het en zo willen wij werken in het hospice. Visie: Missie: Een beschaafde samenleving zorgt dat elke mens een waardig levenseinde kan hebben. - Voor mensen in de laatste levensfase en hun naasten - bieden opgeleide vrijwilligers - in ons bijna-zoals-thuis-huis - liefdevolle zorg en ondersteuning - in samenwerking met aanvullende beroepsmatige zorg - gecoördineerd door het hospice. Waarden: Betrokken - Deskundig - Dienstbaar - Respectvol - Veilig - Vrijwillig Visie en Missie Met een kleine honderd vrijwilligers en een team van twaalf verpleegkundigen die als één team rond onze gasten willen staan, is een gezamenlijke uitgangspunt niet alleen wenselijk maar ook nodig. Het woord mag dan modieus Stijl: - Wij spreken en handelen met respect naar allen. - De sfeer in huis is hartelijk en harmonieus. - We denken in mogelijkheden. - In onze uitingen zijn we open en terzake. Zorg Het hospice wil het laatste stukje leven van haar gasten zo comfortabel mogelijk maken. Hoewel de medische en verpleegkundige zorg, gericht op het verlichten van pijn en ongemak op de voorgrond staat, is er ook aandacht voor de emotionele, sociale en spirituele behoeften van de individuele gast. De wensen en de behoeften van de gast bepalen waaruit deze zorg bestaat. Waar nodig zal de coördinator externe professionals inschakelen om hierin te voorzien. Voor mantelzorgers is deze periode vaak heel zwaar. De vele geschoolde zorgvrijwilligers nemen zo veel als nodig en mogelijk de zorg voor de gast van hen over, zodat zij hun tijd en aandacht aan de gast en elkaar kunnen geven. De medische zorg blijft voor gasten uit Zutphen en omgeving bij hun eigen huisarts of specialist. Voor gasten van verder weg die naar Hospice Zutphen komen om dichter bij hun naasten te zijn, bestaan afspraken met een aantal Zutphense huisartsen om deze zorg te leveren. De gast neemt het recht op thuiszorg mee naar het hospice. Het hospice coördineert deze verpleegkundige zorg en heeft daarvoor een samenwerkingsovereenkomst met een thuiszorgorganisatie. In 2011 heeft Groot Gelre deze taak in een geleidelijk proces op zich genomen. Eerst met een interim team, later met een zorgvuldig samengesteld team met kennis van en ervaring in de palliatieve terminale zorg en gevoel voor visie en missie van Hospice Zutphen. Hospice Zutphen jaarverslag 2011 3
De middelen van 2011 Exploitatierekening De begroting voor 2011 hield rekening met een aanzienlijk exploitatietekort. De eenmalige gemeentesubsidie van 2010 verviel en in 2011 was de rijkssubsidie fors lager dan in 2010. De begroting rekende op een steun met de omvang van het gehele bedrag dat het gastenfonds voor 2011 had gereserveerd. Meer dan voor 2010 maar naar verwachting toch niet genoeg voor een sluitende begroting. Het gereserveerde steunbedrag bleek echter voldoende voor een sluitende exploitatie. Er is zelfs een klein positief resultaat. Heeft de werkelijkheid mededogen gehad of was het de kracht van het hospice? Hoe dan ook, het totaal van de eigen bijdragen, die de gasten betalen naar hun oordeel over eigen draagkracht, lag beduidend hoger dan in 2010. Verder blijkt, dat de betrokkenheid van allen die zich inzetten voor het hospice ook een gezond kostenbewustzijn met zich meebrengt. De kosten komen dan ook overeen met het niveau van 2010, ook bij de kostensoorten waarvoor meer was begroot. Begin- en eindbalans 2011 Activa 31-12-2011 31-12-2010 bedragen in bedragen in Vaste activa Materiële vaste activa 1.434.922 1.520.649 Vlottende activa Vorderingen 12.584 18.519 Liquide middelen 213.562 165.096 Passiva 226.146 183.615 Totaal 1.661.068 1.704.264 Stichtingsvermogen 160.079 156.400 Voorzieningen 29.375 19.375 Bestemmingsreserve 12.578 - Langlopende schulden 1.370.000 1.430.000 Kortlopende schulden 89.036 98.489 totaal 1.661.068 1.704.264
Huisvesting Op 2 april 2009 is het tot dan toe gehuurde deel van gebouw De Brug eigendom van de Stichting Hospice Zutphen geworden. Het kon worden aangekocht met leningen van Rabobank Graafschap Noord en van de stichting Mensen In de Knel, de moederstichting van het hospice. In de exploitatie is de rente op de banklening meegerekend bij de huisvestingskosten voor een inzichtelijke kostenvergelijking met de periode van huur. Afschrijving op gebouw en inrichting heeft het mogelijk gemaakt ook in 2011 een bedrag van 60.000 euro af te lossen op de banklening. Het gebouw heeft in de komende jaren onderhoud nodig van verschillende aard. Voor de kosten van enkele onderdelen zijn voorzieningen opgebouwd. Urgent is het onderhoud aan de gevels, die bij de bouw in 1972 zijn gevoegd met (te) zandrijke specie. Door het uitvallen van de voegen gaat de buitenmuur lekken en wordt de isolerende werking van de spouw verminderd. Bij de zuidgevel die in het water staat, is het probleem het grootst. De stichting Roparun heeft steun toegezegd voor de financiering van het onderhoud van de gevels. Dat werk is nu gepland voor 2012. Met steun van goede-doelen-stichtingen zijn in 2011 ook twee andere verbeteringen in het gebouw aangebracht. Een centraal punt in het hospice is de keuken, een plaats van veel informeel overleg. De slechte akoestiek maakte dat moeilijk. Geluiddempend materiaal, aangebracht met financiële steun van de stichting Altaar der Romeinen, zorgt dat men elkaar nu goed verstaat. Met de vernieuwing van de entreepui werd in 2011 een volgende stap gezet in het programma van thermische isolatie. De pui kreeg nieuwe kozijnen en deuren met dubbel glas. Het werk is mogelijk gemaakt door de steun van de stichting Veilingcommissie Vorden. Vrienden Hospice Zutphen en fondsenwerving Het evenement Kleurrijk Leven bestaat uit een tentoonstelling en een veiling van kunstwerken. De opbrengst is bestemd voor het gastenfonds van het hospice. De stichting Vrienden Hospice Zutphen organiseert Kleurrijk Leven eens in de drie jaar, in 2011 was het de tweede keer. Tentoonstelling en veiling vonden plaats in de monumentale Walburgiskerk in Zutphen. De catalogus was opnieuw een prachtig kunstboek en dikker nog dan in 2008. Tentoonstelling en veiling werden goed bezocht, maar aan de opbrengsten was, in vergelijking met 2008, te zien dat de economie in november 2011 een dieptepunt doormaakte. Niettemin bracht de fondsenwervingsactie bijna 20.000 op. De stichting Vrienden Hospice Zutphen introduceerde tijdens Kleurrijk Leven 2 een nieuwigheid om het hospice onder de aandacht te brengen van regio Zutphen. Het is een evenement dat jaarlijks gaat terugkeren: de Anneke Dorhout Mees lezing, genoemd naar grondlegster van Hospice Zutphen. Gastenstatistiek Verblijfsduur gasten Herkomst gasten < 6 maand < 3 maand < 1 maand < 3 week < 2 week < 1 week 2011 2010 2009 0 10 20 30 40 Berkelland Bronckhorst Brummen Lochem Rheden Voortst Zutphen Overig Gelderland Overig Overijssel Overig Nederland 2011 2010 2009 0 5 10 15 20 25 30 Aantal Aantal Hospice Zutphen jaarverslag 2011 5
Zorgvrijwilligers: 50 Niet-zorgvrijwilligers: 27 Coördinatoren: 2 Huishoudelijke medewerkers: 2 Verpleegkundigen: 11 Bestuur : 5 Bestuur Vrienden: 5 Prof. Dr. Douwe Draaisma, veelgelezen auteur van boeken over het menselijk geheugen sprak over Vergeten herinneringen voor een gehoor van enkele honderden geïnteresseerden. Ook de opbrengsten van de lezing zijn bestemd voor het gastenfonds. Versterking van het gastenfonds In 2011 heeft stichting Vrienden Hospice Zutphen plannen gemaakt voor een onderzoek hoe het aantal donateurs kan worden vermeerderd. Het doel is om de inkomsten van het gastenfonds te verbeteren, zowel in stabiliteit en als in omvang. De economische crisis dwingt overheden om de komende jaren op subsidies te bezuinigingen. Voor de gasten betekent de crisis een vermindering van financiële draagkracht. Van verschillende kanten zullen de inkomsten van het hospice dus onder druk komen te staan met als gevolg een zwaarder beroep op het gastenfonds. De laatste tijd is het fonds langzaamaan sterker geworden, maar dat proces zal wat sneller moeten gaan om de continuïteit van Hospice Zutphen te waarborgen. De stichting Vrienden Hospice Zutphen heeft voor het onderzoek hoe meer donateurs te werven de hulp ingeroepen van de Sesamacademie, een organisatie van ervaren adviseurs die zich belangeloos inzetten voor vrijwilligersorganisaties. In het eerste halfjaar van 2012 moet het onderzoek tot nieuwe mogelijkheden leiden. bestuur Vrienden Hospice: Gerard Schuurman, voorzitter Johan Drewes, secretaris Tom Mariën, penningmeester Everdien Vanderlijde Tine Beulink bestuur Hospice: Luc Jonker, voorzitter Ans Mentink, secretaris Tom Mariën, penningmeester Marijke Horensma Karin van Heijst coördinatoren: Koertien Minjon Marjo Dashorst COLOFON: Jaarverslag 2011 oplage 100 Redactie: Marijke Horensma Tom Mariën Vormgeving: Rio Nieuwburg Drukwerk: Aquarius repro Zutphen Exploitatierekening 2011 Inkomsten 2011 2010 bedragen in bedragen in Subsidies ministerie VWS 152.929 195.919 eenmalig gemeente - 10.000 vergoeding inz WMO 30.101 29.429 Bijdragen thuiszorgorganisatie 24.180 24.142 eigenbijdrage gasten 89.035 67.181 uit gastenfonds 50.200 11.171 totaal inkomsten 346.445 337.842 Kosten gastgebonden kosten 13.954 13.390 vrijwilligers 14.815 12.879 personeel 118.790 121.833 huisvesting 57.555 56.416 organisatiekosten 22.421 21.545 rentelasten 26.337 26.458 afschrijving 88.894 88.969 totaal kosten 342.766 341.490 Resultaat +3.679-3.648
Meerjarenplan organisatie Het afgelopen jaar is in samenspraak met vele betrokkenen een meerjarenplan opgesteld waarin niet alleen de doelen zijn vastgesteld maar ook de volgorde waarin ze gerealiseerd gaan worden. Iedereen weet daardoor dat een onderwerp, ook al wordt het niet meteen aangepakt, in elk geval later aan bod komt. Het geeft de rust en het vertrouwen om alle aandacht te richten op de actuele projecten. Voor 2012 zijn drie prioriteiten vastgesteld: Optimaliseren van de specifiek palliatieve zorg: onder meer door bijscholing- en trainingsprogramma s voor alle betrokkenen Versterken interne organisatie: o.a.voltooien van taakomschrijving voor alle betrokkenen, opstellen van het vrijwilligersbeleid, aantrekken van vrijwilligers voor specialistische ondersteuning Uitdragen beeld als actief, bekwaam en donatiewaardig onderdeel van de Zutphense samenleving: o.a. actieve deelname aan het Netwerk Palliatieve Zorg in Zutphen en Omstreken, aanpassen website. Deze projecten zijn inmiddels gestart. Daarnaast houden zaken als administratieve ondersteuning en onderhoud natuurlijk de volle aandacht. Op het programma van 2012 staan specifiek de al genoemde gevelrestauratie en de voltooiing van de thermische isolatie. Leeftijdstatistiek Leeftijdsverdeling van de gasten Leeftijdsverdeling van de vrijwilligers Aantal 30 25 20 15 10 5 0 2011 2010 2009 <50 51-60 61-70 71-80 81-90 91-100 Aantal 25 20 15 10 5 0 zorgvrijwilligers overige vrijwilligers 31-40 41-50 51-60 61-70 71-80 81-90 leeftijdsgroepen leeftijdsgroepen Hospice Zutphen jaarverslag 2011 7
Hospice Zutphen Thorbeckesingel 2 7204 KS Zutphen. Telefoon 0575 566 333 info@hospice-zutphen.nl www.hospice-zutphen.nl