1 december 2005 Project verslag IO2A UT/IO-09.1-01.12.05 Oplage: 9 28 Bladzijden 9 Bijlagen Rondje Koffie Op weg naar een koffie dispenser Universiteit Twente Opleiding Industrieel Ontwerpen Postbus 217 7500 AE Enschede Tel. 053-4 89 91 11 Projectgroep 9 Lara Blokker Leon van Dijk Morgan Geeraets Wouter Hoogstra Blokker, L. S0112607 Dijk, L. van S0112658 Geeraets, M. L. R. S0133868 Hoogstra, W. S0112747 Pascal Ramaekers Joris Roeters van Lennep Michael Thomas Ramaekers, P. Roeters van Lennep, J S0119423 S0104841 Tutor: Maarten Bonnema Thomas, M. F. S9901329
1. Samenvatting Het project is begonnen met het maken van een planning. Hiervoor is gebruik gemaakt van een Gantt-chart, een Pert-chart en een lijst met deadlines. De Gantt-chart en de Pertchart geven een globale indruk over in welke tijdsperiode het project moest zijn, de deadlines probeerden we zo strak mogelijk aan te houden om niet achter te raken in de planning. Vervolgens zijn er tijdens colleges verschillende collages gemaakt, zowel op papier als digitaal, om voor onszelf een beeld te vormen van wat we wilden bereiken met dit project. Daarna is er een marktonderzoek opgesteld. Hierin lieten we de consument vragen beantwoorden over hun ervaringen met betrekking tot koffie en het maken daarvan. Dit onderzoek stelde ons niet helemaal tevreden, vragen over de doelgroep van ons project werden nog niet volledig beantwoord. Toch is er wel degelijk nuttige informatie uit dit onderzoek gekomen, welke uiteindelijk verder gebruikt is in het ontwerp-proces. Vervolgens is er een gebruiksonderzoek opgesteld om verder inzicht te krijgen in de doelgroep. Na verschillende tests met consumenten gedaan te hebben en de resultaten te hebben verwerkt kwamen we tot conclusies over verschillende koffieapparaten, en is er in combinatie met het marktonderzoek een doelgroep gekozen. Als doelgroep is er voor starters gekozen, wij zien bij deze groep de meeste mogelijkheden in de markt en zij kenmerken zich als dynamische, vernieuwende mensen. Aan de hand van de doelgroep en eerdere onderzoeken is vervolgens een eerste stap gemaakt naar een programma van eisen; de product-functie analyse. In combinatie met ergonomische maten is hieruit een programma van eisen opgesteld voor ons product. Hierin staat onder andere genoteerd dat het product met één hand te bedienen zal zijn, en meerdere soorten koffie op zal kunnen slaan, maar ook stellingen over de afmetingen van het product en de tijd vereist om het product in werking te stellen. Met behulp van dit plan van eisen zijn we na de ideeëngeneratie gekomen tot 4 concepten. Na de uitwerking van deze concepten zijn we via een morfologisch overzicht tot een uiteindelijke conceptkeuze gekomen. Vervolgens is dit concept verder uitgewerkt. Allereerst is de technische werking van het concept in kaart gebracht met behulp van een statica model en diverse schetsen. Daarna is er voor bepaalde materialen gekozen die voldoen aan het plan van eisen voor ons product, en zijn er bepaalde maten vastgelegd die mede de vormgeving van het concept zullen gaan bepalen. Op de uiteindelijke detaillering van de vormgeving zullen we verder ingaan in project IO2B. Tot slot is het gekozen concept verder uitgewerkt met een solidworks-model, presentatietekeningen en een poster om een totaalbeeld te geven van ons product. Project IO2A Projectgroep 9 2
2. Inhoudsopgave 1. Samenvatting... 2 2. Inhoudsopgave... 3 3. Inleiding... 4 4. De opdracht... 5 4.1 Inleiding... 5 4.2 Planning... 5 4.3 Collages... 6 4.4 Marktonderzoek... 6 4.5 Gebruiksonderzoek... 7 4.6 Doelgroep... 8 5. Op weg naar een Programma van Eisen... 10 5.1 Inleiding... 10 5.2 Productfunctie analyse... 10 5.3 Ergonomische maten... 11 5.4 Programma van eisen... 13 5.5 Onderbouwing programma van eisen... 14 6. Vier concepten... 16 6.1 Inleiding... 16 6.2 Technische ideeën... 16 6.3 Morfologisch overzicht... 17 6.4 Vier concepten uitgewerkt... 18 6.4.1 Concept 1... 18 6.4.2 Concept 2... 19 6.4.3 Concept 3... 20 6.4.4 Concept 4... 20 6.5 Keuze voor het concept... 20 7. Het concept... 22 7.1 Inleiding... 22 7.2 Technische aspecten van het concept... 22 7.3 Statica model van het concept... 22 7.4 Materiaal keuze voor het concept... 23 7.5 Vormgeving van het concept... 24 7.6 Evaluatie van het concept... 24 8. Conclusies en aanbevelingen... 26 Literatuurlijst... 27 Bijlagen... 28 Bijlage I. Pert-chart... 29 Bijlage II. Gantt-chart... 31 Bijlage IV. Uitwerking marktonderzoek... 34 Bijlage V. Uitwerking gebruiksonderzoek... 39 Bijlage VI. Technische tekening... 42 Bijlage VII. Presentatie tekening... 43 Bijlage VIII. Lijst van figuren en afbeeldingen... 44 Bijlage IX. Lijst van afkortingen... 45 3
3. Inleiding Het eerste grote project voor de eerstejaars van generatie 2005. Het ontwerpen van een koffie dispenser. Met niet meer dan de opdracht in onze hand begonnen wij vol goede moed aan dit project. In het volgende verslag zult u een kijk krijgen hoe wij te werk zijn gegaan en wat volgens ons een goede koffie dispenser is. Als eerst nemen we u mee op een onderzoek naar hoe de markt voor koffiedispensers in elkaar zit en voor wie wij daadwerkelijk willen ontwerpen. Vervolgens zullen we met de gegevens van ons onderzoek een vertaalslag maken naar een Programma van eisen. Nu we weten waar we aan moeten voldoen kunnen we ook kijken naar hoe we het technisch mogelijk willen maken. Uit alle mogelijke manieren om een koffie dispenser te maken hebben we ons beperkt tot een viertal concepten. Met het programma van eisen in de hand hebben we hier een keuze uit gemaakt en een concept gekozen. Dit concept is nader uitgewerkt. Uiteraard hebben we ook gekeken naar waar ons concept nog verbeter punten bevat. En tot slot hebben we het project als geheel bekeken en hierover onze conclusies en aanbevelingen geschreven. 4
4. De opdracht 4.1 Inleiding In het volgende hoofdstuk zal gekeken worden naar hoe wij geprobeerd hebben grip te krijgen op de opdrachtstelling. Allereerst door een planning te maken en verscheidene onderzoeken te doen naar het gebruik van koffie. Op basis van de gegenereerde gegevens hebben we tot slot een doelgroep gekozen. 4.2 Planning Voor het project is er een PERT-chart en Gantt-chart gemaakt om de voortgang of eventuele achterstand binnen het project bij te houden en om zonodig passende maatregelen te kunnen nemen. PERT-chart De PERT-chart is veranderd tijdens het project omdat in plaats van drie technische concepten gekozen is voor vier technische concepten. De eerste fase heeft meer tijd in beslag genomen dan dat staat aangegeven in de PERT-chart. Het gevolg hiervan is dat beslissingen rond de vormgeving zijn versneld, hierdoor is de PERT-chart niet veranderd. De PERT-chart is nog wel veranderd (figuur 3, bijlage II), door het feit dat het programma van eisen nog is veranderd. Door deze verandering is het definitieve programma van eisen verplaats tot net voor de definitieve concept keuze. Het uiteindelijke concept kon dus nog aangepast worden aan het programma van eisen. Gantt chart De Gantt chart (figuur 5, bijlage IV) is gelijk na de eerste vergadering gemaakt als een soort houvast voor ons project. Bij het maken van deze Gantt chart waren de deadlines die tijdens de eerste vergadering hebben opgesteld niet meegenomen. Dit is gedaan omdat de huidige planning beter aansloot op ons rooster. Het maken van de planningen is verspreid over een week zodat er feedback gegeven kon worden. Het maken van de planning kostte wel 2 keer zoveel tijd als dat in de planning staat. Zo is er voor het marktonderzoek 14 uur ingepland. We hebben er uiteindelijk 16 uur aan gewerkt. Die tijd is over 2 weken uitgespreid om deelnemers ook de tijd te geven om de enquête in te vullen. Voor de eerste versie van het PvE staat 7 uur ingepland voor 7 mensen, wat het ook wel in beslag nam. Dit is verspreid over 3 dagen. Dit is gedaan omdat het in een weekend viel en iedereen er in het weekend dan over na kon denken. De inventarisatie was eigenlijk een onderdeel van het verwerken van de enquêtes. De tijd die hieraan verstreek was dus onderdeel van de tijd die in het marktonderzoek gestoken was. De 28 uur die hier voor staat is dan ook niet gehaald. Voor de definitieve versie van het PvE is 3.5 ingeroosterd. Dit is gedaan omdat het PvE in de loop van het project nog bijgesteld kan worden. Deze uren zijn dan ook over het hele project verspreid. Het zoeken van plaatjes voor een collage zou een uur per persoon duren (7 personen). In 6 dagen moesten we dan ook genoeg plaatjes hebben. De tijd was verspreid over 6 dagen 5
omdat er een weekend in die 6 dagen zat en er gelijktijdig andere taken voor het project ingepland staan. 4.3 Collages Er zijn een tweetal collages gemaakt (zie bijlage IV). In beide collages is gekozen voor een achtergrondkleur stelling van groen en blauw. Dit omdat dit beide kleuren zijn die iets organisch uitstraling, rust uitstralen, maar toch ook jong en modern ogen. Beide collages zijn gemaakt met de doelgroep in het achterhoofd. Dit is goed te zien in de producten die in de collage terugkomen. De eerste collage heeft als doel een beeld te vormen van hoe de markt voor koffie dispensers is door de ogen van de doelgroep. De tweede collage is er op gericht een beeld te vormen van de omgeving waarbinnen het product moet passen en welke uitstraling het zou moeten hebben. 4.4 Marktonderzoek Met het houden van een marktonderzoek is gepoogd antwoord te verkrijgen op de vragen als: voor welke doelgroep moet onze koffiedispenser worden ontwikkeld? en welke dingen zouden mensen veranderd willen zien aan het koffie zetten?. Om antwoord op deze vraag te krijgen is er gekeken naar welke informatie er nodig was Naar aanleiding hiervan is een enquête opgesteld (zie formulier 1, bijlage IV). Resultaten en conclusie De resultaten werden overzichtelijk weergegeven in taartgrafieken In het marktonderzoek vinden wij een diversiteit aan leeftijdscategorieën. Elke leeftijdscategorie is goed vertegenwoordigd, zie figuur 1. Ook de woonsituatie van de ondervraagde personen is zeer divers, variërend van een gezin met kinderen tot een studentenhuis. Het onderzoek is gefocust op een huishoudelijke sfeer, daarom zijn er meer gezinnen met kinderen gevraagd, dan mensen uit studenthuizen. Uit het onderzoek kunnen de volgende conclusie worden getrokken; 81% van de door ons ondervraagde mensen drinkt koffie. De reden waarom de overige 19% geen koffie drinkt is unaniem, namelijk omdat ze het niet lekker vinden. Van de mensen die we ondervraagd hebben drinkt 42% voornamelijk thuis koffie en 38% op zijn werk koffie, zie figuur 2. Met 42% blijft het 6
koffiezetapparaat het populairste middel om koffie te zetten. Echter de senseo is met 32% van de mensen al een redelijke concurrent. De helft van de ondervraagde mensen drinkt hun koffie zwart. De andere helft drinkt hun koffie met melk, suiker of melk en suiker, waardoor melk en suiker wel belangrijke factoren zijn waar we in ons ontwerp rekening mee moeten houden. De belangrijkste reden om koffie te drinken is voor de ondervraagde mensen omdat het lekker is. Men drinkt voornamelijk s ochtends en na het avondeten koffie. We moeten er dus rekening mee houden dat ons systeem ook duidelijk blijft wanneer de lichtsterkte niet optimaal is, dus misschien gebruik moeten maken van een lampje. De meeste ondervraagden nemen 10 minuten de tijd om koffie te drinken, dus het systeem moet wel snel werken. Bijna iedereen drinkt zijn koffie met cafeïne. De gewone koffie wordt gevolgd door de cappuccino in populariteit van wat men drinkt. Over het algemeen wil men de tijdsduur van het koffie zetten verminderen. Ook het aantal handelingen blijkt van groot belang. Wat ons het meest is opgevallen in ons onderzoek is dat veel mensen koffie drinken. De ondervraagden drinken voornamelijk koffie omdat ze het lekker vinden, dit zal, samen met de verkorte tijdsduur, een belangrijke reden zijn waarom het senseo apparaat zo populair is. Ook is ons opgevallen dat cappuccino net zo populair is als het gewone kopje koffie. 4.5 Gebruiksonderzoek Om verder inzicht te krijgen is er een gebruiksonderzoek afgenomen. Tijdens dit onderzoek werden mensen gevraagd koffie te zetten met een koffiezetapparaat, een senseo apparaat en een koffie automaat. De personen werden hierbij geobserveerd en resultaten werden genoteerd. Voor een volledig overzicht van de genoteerde gegevens zie bijlage V. Resultaten De gebruikers die mee hebben gedaan aan ons gebruiksonderzoek vallen tussen de 18 en 30 jaar oud, met een uitzondering die 57 oud is. Op zich valt er over het verschil wel wat te zeggen, hoewel het natuurlijk ook een uitzondering kan zijn van de oudere persoon. Deze doet er namelijk bij alledrie de machines langer over dan gemiddeld. Bij de observatie van de gebruikers onder te zien dat velen in meer of mindere mate problemen hadden met het weer in elkaar krijgen van het apparaat. Zo haalden zij het filterdeel eraf om het dan op een onmogelijke wijze terug te proberen te plaatsen. Een 7
ander probleem was dat het oude zakje bij de senseo bleef plakken aan het bovendeel. Zo vergaten gebruikers het oude zakje uit te nemen alvorens een nieuwe te plaatsen. Bij de ondervraging kwam naar voren dat de meeste het koffiezetapparaat toch prefereerden. Vooral omdat deze lekkerdere koffie zet (zelf te kiezen sterke van de koffie in vergelijking met de senseo). Sowieso hadden veel mensen commentaar op de senseo, op de rare knopjes, de smaak van de koffie en de vormgeving. Dus hoewel het senseoapparaat goed verkoopt, zijn sommige mensen er toch niet tevreden mee. Resultaten gemiddelden: Tijd koffie: senseo - Tijd koffie: apparaat - Tijd koffie: automaat - Aantal handelingen: senseo - Aantal handelingen: apparaat - Aantal handelingen: automaat - 1 minuut en 9 secondes 1 minuut en 1 seconde 12 secondes 9 handelingen 7,5 handelingen 5 handelingen Conclusies verschillende apparaten Senseo: Lijkt misschien een geweldig ding omdat het goed verkoopt, maar de gebruikers die wij hebben gesproken (waren er natuurlijk maar 11) waren helemaal niet zo positief. De knopjes zijn onduidelijk, de werking door middel van zo n zakje, hoewel misschien wel handig, is niet bevorderend voor de smaak van de koffie en over de vormgeving waren ze ook niet enthousiast. Het lijkt alsof het idee op zich wel goed is, maar er niet voldoende over is nagedacht. Apparaat: Juist het omgekeerde van de Senseo. Het conventionele koffiezetapparaat lijkt helemaal uit de tijd, en toch kiezen de meeste gebruikers ervoor. Misschien word het tijd voor een opfrisbeurt voor het apparaat. Automaat: Het automaat zal toch wel de toekomst hebben van thuis koffie zetten. Weinig handelingen, weinig tijd, weinig gedoe; alleen op het moment niet optimaal om thuis neer te zetten. Een automaat voor de keuken lijkt ideaal. 4.6 Doelgroep Als doelgroep hebben wij starters gekozen. Bij deze groep zien we goede mogelijkheden in de markt en het sluit goed aan bij de door ons gehouden enquete. Hieronder volgt de omschrijving van onze doelgroep; Starters. Onder starters verstaan wij mensen die binnen de leeftijdscategorie vallen van 20-30 jaar oud en die net beginnen op de arbeidsmarkt. Door deze leeftijdskeuze kan het zijn dat wij 8
veel lageropgeleiden uitsluiten die in veel gevallen al vóór hun 20 jaar beginnen op de arbeidsmarkt. Onze doelgroep bestaat dus uit voornamelijk hoger opgeleiden die dus ook wat meer geld te besteden hebben door het hogere startersalaris wat ze zullen krijgen. Volgens ons kenmerkt onze doelgroep zich met de volgende kernwoorden; - jong - dynamisch - snel - vernieuwend - modern - fris - jonge kinderen - stijlvol Deze groep mensen kenmerkt zich onder andere door het vaak beoefenen van een of meerdere sporten en het hebben van weinig tijd, maar het ontbreekt niet aan geld. Men is modieus en gebruikt daardoor o.a. ook veel cosmetica en andere luxeproducten. Veelal is men op zoek naar een partner of is men net gaan samenwonen. Er is mogelijk al een klein kind. De starter zal nog niet heel veel geld hebben voor hele dure producten als nieuwe auto s en zal dus eerder een 2 e -hands auto hebben en nog in een huurhuis wonen. 9
5. Op weg naar een Programma van Eisen 5.1 Inleiding Nu er een doelgroep gekozen is (starters) kan er verder gekeken worden naar een programma van eisen (PvE). Middels een productfunctie analyse, te kijken naar ergonomische maten, de opdrachtstelling en eisen vanuit onze projectgroep is een voorlopig PvE opgesteld. Dit is tijdens het traject meerdere malen aangepast. In dit hoofdstuk zult u de definitieve versie vinden van het PvE. 5.2 Productfunctie analyse Voor de dispenser kunnen de volgende belanghebbenden en hun belangen worden gevonden: Primaire belanghebbende Starters, jonge volwassenen - Snel koffie - Juiste hoeveelheid koffie - Veiligheid van het product - Hygiëne Secundaire belanghebbenden De ontwerpers van het product - Winst - Naamsbekendheid Koffiefabrikanten - Winst Kinderen van de primaire belanghebbenden - Veiligheid van het product Gasten van primaire belanghebbenden - Lekkere koffie - Snel koffie Verkopers van het product - Winst - Reputatie Dit levert de volgende functies op. Primaire functies Koffie dispenseren Schoon te maken Koffie bevatten Secundaire functies Koffiesmaak behouden Winst genereren 10
Interne functies Koffie bevatten Koffiesmaak behouden Externe functies Koffie dispenseren Schoon te maken Tevens kunnen voor de dispenser de volgende gebruiksfuncties worden gevonden Koffie dispenseren Koffie bevatten Subfunctie: Koffiesmaak behouden Nevenfunctie: Schoon te maken Ook kunnen de volgende bedrijfseconomische functies worden gevonden. Winst genereren Reputatie Naamsbekendheid 5.3 Ergonomische maten Wij willen dat het apparaat voor 95% van onze doelgroep, starters, goed bedienbaar is. Hiervoor kiezen wij een percentiel P 95, waardoor we alleen de grootste 5% uitsluiten. Deze categorie zit tussen de leeftijd 18 en 30 jaar. De z-waarde voor deze doelgroep is 1.64. 1. Handbreedte We willen de handbreedte weten om zeker te zijn dat voor 95% van de mensen de hand om de koffiedispenser past. Gemiddelde handbreedte; 85mm Standaard deviatie; 8mm 85-1.64*8 = 71.88mm 11
2. Wijsvingerbreedte We willen de wijsvingerbreedte weten om te kijken hoe breed een knopje op de koffiedispenser moet zijn zodat iemand met brede vingers ook goed het knopje kan indrukken. Gemiddelde wijsvingerbreedte; 16mm Standaard deviatie; 2mm 16+1.64*2 = 19.28mm 3. Hoogte bovenkant dispenser We willen de ellebooghoogte weten om te kijken of iemand makkelijk de dispenser kan vastpakken als deze op een aanrecht staat. Zodat de consument niet te hoog hoeft te reiken naar de dispenser. Huurhuizen hebben een standaard werkbladhoogte van 90cm. Dat blijkt uit een wet uit 2003. Voor nadere informatie over de werkhoogte zie bijlage Gemiddelde ellebooghoogte: 1132 mm Standaard deviatie: 66 mm 1132-66*1.64= 1023.76mm Dus het apparaat mag in totaal 1023.76(gemiddelde ellbooghoogte)- 900(hoogte aanrecht)=12,38 cm hoog zijn. 12
4. Lengte van de dispenser. We willen de reikdiepte weten om te kijken of iemand makkelijk de dispenser kan vastpakken als deze op een aanrecht staat. Zodat de consument niet te ver hoeft te reiken naar de dispenser. De standaarddiepte van een keukenwerkblad in een huurhuis is 60 cm. Gemiddelde reikdiepte:784mm Standaard deviatie: 54mm 784-54*1.64 = 695.44 mm De reikdiepte is groter dan de standaard werkbladdiepte, dus hoeven we daar verder geen rekening mee te houden. Wel zou eventueel rekening gehouden kunnen worden met de ruimte die het apparaat in neemt op het aanrecht. Conclusie We kunnen het apparaat niet geheel volgens ergonomische maten maken. Dan zou er niets overblijven van onze dispenser. De maten worden nu aangepast op de diepte van een aanrechtblad. Wij vinden dat het apparaat niet meer dan 1/3 van het aanrechtblad mag innemen. 5.4 Programma van eisen Eisen Ontwerp o Het product dient een mechaniek te bevatten dat met één hand te bedienen is. o In het product kunnen minimaal 3 soorten koffie en/of koffiehalffabrikaten bewaard worden. o Het product moet minimaal 3 soorten koffie en/of koffie-halffabrikaten kunnen dispenseren. o Het product moet een gepaste hoeveelheid koffie en/of koffiehalffabrikaten kunnen dispenseren. 13
o Het product mag niet groter zijn 50x40x30 cm. o De opslag van de koffie mag het koffiearoma en de koffiestructuur niet aantasten binnen een periode van 2 maanden. o Het product moet binnen 20 seconden koffie kunnen dispenseren o Het leeggewicht mag niet meer dan 3 kg zijn. o Het product moet passen binnen de vormgeving van de keuken van de doelgroep. Productie o Het product moet geschikt zijn voor massaproductie. Distributie o De productverpakking met product moet stapelbaar zijn tot minimaal 2 meter in de hoogte. Gebruik o Het product dient ingezet te worden bij de bereiding van koffie. o Het product dient eenvoudig te bedienen zijn, in 3 handelingen klaar. o Het product dient veilig te zijn voor kinderen. o Het product moet met water schoon te maken zijn. Verdwijning o Het product moet voor tenminste 90% uit recyclebare materialen bestaan. Wensen Ontwerp o Het product moet makkelijk te bedienen zijn. o Het product mag niet groter zijn dan 20x20x20 cm. Productie o Het product moet, indien van toepassing, simpel te monteren/demonteren zijn. o Het product moet winst opleveren Distributie o De productverpakking moet aantrekkelijk zijn voor de doelgroep. Gebruik o Het product dient eenvoudig te bedienen zijn, in 1 handeling klaar. o Het product moet een aangepaste hoeveelheid koffie en/of koffiehalffabrikaten kunnen dispenseren. o Het product moet binnen 5 seconden een (aan)gepaste hoeveelheid koffie en/of koffie-halffabrikaten kunnen dispenseren Verdwijning o Het product moet voor 100% uit recyclebare materialen bestaan. 5.5 Onderbouwing programma van eisen Bij de eisen aan de ontwerpfase is opgenomen dat het product met één hand te bedienen is, iets wat in de opdrachtomschijving stond. Dit geldt ook voor de eis dat er minimaal 3 soorten koffie en/of koffie-halffabrikaten opgeslagen moeten kunnen worden alleen hebben wij meerdere omgezet in de eis van minimaal 3. Dat het apparaat een gepaste hoeveelheid koffie moet kunnen dispenseren is een eis, de wens is dat dit ook een aangepaste hoeveelheid kan zijn. De afmetingen zijn zo gekozen dat het product niet 14
hoger kan zijn dan de gemiddelde afstand van het aanrecht tot de keukenkastjes boven dat aanrecht. Ook zijn diepte en breedte zo gekozen dat er nog wel 3 kopjes naast elkaar in/op het apparaat kunnen staan en de diepte is zo gekozen dat tenminste de helft van het aanrecht nog vrij is (gemiddeld aanrecht is 60cm diep) mocht het apparaat tegen een muur staan bij het aanrecht. De 20 seconden eis is een zeer ruime gekozen eis maar dekt ook meteen de mogelijkheid dat meerdere keren een afgepaste hoeveelheid dispenseren voor een grotere hoeveelheid langer duurt. Dat de opslag van de koffie de koffiestructuur niet mag aantasten slaat op het feit dat vuil, vocht en schimmels etc. de doorstroming van het poeder alsmede de smaak niet mag beïnvloeden. Ook moet de koffie tijdens een vakantie gewoon goed blijven dus vandaar de 2 maanden eis. Het leeggewicht is van 3kg gekozen aan de hand van het gewicht van andere keukenapparaten als tosti-ijzer, waterkoker en koffiezetapparaat. De aansluiting op de vormgeving van de keukens en keukenapparaten is een eis die ook in de opdrachtomschrijving is terug te vinden. Om het product rendabel te kunnen maken moet het geschikt zijn voor serieproductie. De productverpakking moet in een vrachtwagen tot het plafond gestapeld kunnen worden en daarom eisen wij dat de productverpakking met product minimaal tot 2 meter hoogte stapelbaar is. Het product moet binnen 3 handelingen zijn functie kunnen uitvoeren omdat de huidige handelingen voor het plaatsen van koffie voor de bereiding van koffie 4 handelingen of meer zijn. Daar willen wij met ons apparaat onder zitten. Met starters als doelgroep is het best mogelijk dat er kinderen in huis zijn bij de hoofdgebruiker. Met het oog op deze kinderen stellen wij dat de dispenser kindveilig moet zijn, d.w.z. dat er geen scherpe uitsteeksels, randen of kleine losse onderdelen op zitten. De eis dat 90% van ons product te recyclen is, is gesteld om het milieu te ontlasten. De 90% is zeker haalbaar daar dit in de autoindustrie vaak ook gehaald wordt. Wij willen met onze dispenser zeker boven die 90% zitten dus de wens is dan ook 100%. De wens dat het product gemakkelijk te bedienen is gaat voornamelijk om het idee dat één handeling genoeg is om de gewenste hoeveelheid koffie te verkrijgen. Ook valt onder deze wens de bedienbaarheid van de interface. De wens dat het product niet groter mag zijn dan 20x20x20 is gekozen wegens het eenvoudig kunnen opbergen in de kast. Voor een snelle productie en reparatie alsmede de mogelijkheden tot schoonmaken lijkt het ons zeer nuttig om het product eenvoudig demonteerbaar/monteerbaar te maken. Wij vinden het ook wenselijk dat het product binnen 5 seconden een afgepaste hoeveelheid koffie kan dispenseren maar dit kan ook een gepaste hoeveelheid zijn, zoals in het eisenpakket. 15
6. Vier concepten 6.1 Inleiding Nu we weten waar het ontwerp aan moet voldoen kunnen we kijken naar hoe we dit gaan doen. In het komende hoofdstuk zal eerst een kort overzicht gegeven worden van een greep uit de technische concepten. Deze zullen vervolgens worden samengevat in een morfologisch schema. Uit dit schema worden een viertal concepten uitgelicht welke verder ontwikkeld zijn. Van deze vier concepten wordt dan ook wat nadere uitleg gegeven. Tenslotte wordt er een keus gemaakt voor een ontwerp. Dit ontwerp zal in het volgende hoofdstuk nog verder uitgewerkt worden. 6.2 Technische ideeën Om ideeen te genereren heeft ieder groepslid afzonderlijk geschetst en gekeken naar mogelijke manieren om koffie te dispenseren. Onder volgt in een collage een greep uit de gegenereerde ideeen. 16
6.3 Morfologisch overzicht In dit morfologisch schema van een koffiedispenser is uitgegaan van de volgende subfuncties; - Opslag - Transport - Hoeveelheid afpassen - Interface - Kracht overbrenging Hierbij is uitgegaan van een poeder of tabletten van poeder die uiteenvallen als deze in contact komen met warm water die opgeslagen en gedispenseerd moet kunnen worden. Om te komen tot meerdere conceptontwerpen zijn de volgende vier richtingen door ons gekozen als beste combinatie van subfuncties; - Een apparaat dat functioneert op het idee van schuivende elementen (groen). - Een apparaat dat fucntioneert op het idee van draaiende elementen (blauw). - Een apparaat dat werkt met een zuiger en een veer (geel). - Een apparaat dat functioneert met compartimenten en draaiende elementen (rood). Per sub-functie zijn de mogelijkheden die bij ons naar boven kwamen weergegeven in het schema. De lijnen volgen de bovengenoemde combinaties en zijn voor het gemak ook gekleurd. 17
6.4 Vier concepten uitgewerkt De vier concepten die gekozen zijn uit het morfologisch schema zijn hieronder uitgewerkt. Per concept wordt een korte toelichting gegeven op totstandkoming, werking en vormgeving. 6.4.1 Concept 1 De ronde vorm aan de bovenkant bestaat uit drie delen; een plat middenstuk een halfrond reservoir boven een halfrond reservoir onder De half ronde vorm aan de onderkant bestaat uit 2 delen; 1. een halfrond onderstuk dat is uitgehold 3 rollers waarover de reservoirs rollen We hebben voor dit ontwerp gekozen doordat we zijn uitgegaan van het eerst vastgestelde systeem. Dit hebben we naar een werkend ontwerp uitgewerkt. We kwamen door de vormgeving op het idee om aan beide kanten het systeem te maken zodat het zorgt voor enige originaliteit. Hierna zijn we verder gegaan met de vormgeving. De ronde vorm vonden we wel dynamisch, helemaal omdat we er een s in konden maken. Deze zit ook al in onze collage, dus past erg bij onze doelgroep. Het ontwerp is simpel in gebruik en vormgeving, maar heeft toch een dynamische en strakke uitstraling. Technische werking Het onderste gedeelte is een soort van houder voor de ronde vorm waarin rollers zitten zodat de bak die er opstaat rond kan draaien. Dit kan alleen gebeuren als een knopje is ingedrukt zodat, als de bak stil moet staan, de bak niet beweegt. Het bovenste halfronde reservoir kan als er aan de hendel wordt getrokken naar voren worden bewogen. Dit vergt enige kracht omdat er op de twee aangegeven plekken zich veren bevinden die het reservoir op zijn plek wil houden. Als het reservoir naar voren wordt bewogen komt er een opening in de voorkant naar voren waar de koffie uit kan vallen, in de beker die voor het apparaat staat. De hoeveelheid koffie die eruit valt kan worden geregeld met de regelaar die zich voor op het halfronde reservoir bevindt. Na het reservoir aangetrokken te hebben wordt deze gelijk weer losgelaten zodat er niet teveel koffie uit valt. 18
Dit systeem zit ook in het andere halfronde deel, hierin kan zich een anders soort koffie bevinden. Door het ronde gedeelte een halve draai te geven komt het andere koffie reservoir boven waaruit koffie kan vallen. Het product zal een hoogte hebben van 40 cm. Zo is de diepte ook 40 cm omdat het een echt rondje moet worden. De breedte kan nog variëren afhankelijk van de hoeveelheid koffie die erin moet. De maat zal ongeveer tussen de 10 en 20 cm komen te liggen. In het onderste gedeelte zitten een aantal roller die ervoor zorgen dat het ronde systeem kan draaien. Die zal dus ook ongeveer een diepte kennen van 40 cm, en zal net zo breed worden als het ronde systeem. Het aantal rollers kan variëren van 10 tot 15 rollers zodat ze iets van 2 cm breed worden met nog wat ruimte tussen de rollers. De veren in het halfronde systeem zullen in maximale lengte rond de 8 cm zitten zodat, als deze wordt ingedrukt een lengte overhoudt van 3 cm en dus een gat kan worden gemaakt in het systeem van ongeveer 4 cm. De kracht van de veer hebben we nog niet berekend omdat we de hoeveelheid koffie nog niet weten die in het reservoir moet. We weten de massa van de koffie ook nog niet. Het hendeltje zal een lengte hebben van ongeveer 25 cm omdat deze in een ronde vorm wordt gebogen om mooi in het ontwerp te passen. De schuifjes die ervoor zorgen dat de bakken op hun plek blijven zijn 2cm bij 1cm bij.5 cm zodat deze goed stevig zijn. 6.4.2 Concept 2 Concept 2 werkt op basis van het schoepenrad. In feite is het gehele ontwerp een schoepenrad. Door de verschillende ruimtes tussen de schoepen ontstaan compartimenten van waaruit koffie gedispenseerd kan worden. Het schoepenrad wordt aan alle kanten afgeschermd door een omhulling. Het schoepenrad is bevestigd aan een as door het midden van het ontwerp. Deze as is verbonden met een draaiknop zodat het mogelijk is het schoepenrad is beweging te zetten. 19
Problemen bij de werking van dit concept zijn dat er altijd een compartiment open zal staan en dat het rad lastig bij te vullen is. 6.4.3 Concept 3 Concept 3 is een concept gebaseerd op een veer welke de gewenst hoeveelheid koffie zou dispensen. Na een grove berekening van de krachten die nodig waren om de koffie te dispensen met een veer constructie was al snel de conclusie dat het een onmogelijk ontwerp is gegeven het PvE. Dit omdat de kracht die vrijkomt bij lancering zo groot is dat het product of verankerd moet worden aan het aanrecht, of een zo groot gewicht moet krijgen dat het niet meer handelbaar zou zijn. Daardoor is dit concept vrij snel afgevallen en niet verder uitgewerkt. 6.4.4 Concept 4 Het bovenste deel van concept 2 is het gedeelte waaruit de koffie gedispenseerd wordt en bestaat uit. - Een reservoir in een nader te bepalen vorm - Een dipenseer-mechanisme wat gebruik maakt van een draaiknop - Een ruimte met reservoirs Het onderste deel is een voet waarop het technische deel staat, anders dan het verhogen van het technische deel. Verder is dit alleen van belang voor de vorm. 6.5 Keuze voor het concept Gegeven de bovenstaande concepten is er voor gekozen een combinatie te maken tussen concepten 1 en 2. De reden hiervoor is dat de vormgeving van concept 1 erg goed paste 20
bij onze doelgroep. Het schuifmechanisme had echter zijn nadelen. Het dispenseren bij concept 4 was ook het probleem, echter bij het 2 e concept leverde dit geen problemen op. Hierdoor is besloten een schoepenrad te gebruiken om de koffie uit de reservoirs van concept 1 te dispenseren. 21
7. Het concept 7.1 Inleiding Uit de eerdergenoemde concepten is een concept gekozen. Deze willen we in dit hoofdstuk verder uitwerken. Eerst zullen we ingaan op de technische werking van het concept en wordt er een statica model gegeven met toelichting. Vervolgens wordt ingegaan op de materiaalkeuze en de vormgeving. Tot slot wordt nog een korte evaluatie van het concept gedaan, met enkele punten ter verbetering. 7.2 Technische aspecten van het concept Bij de technische werking zijn de volgende problemen geconstateerd; hoe moet voorkomen worden dat het rad draait als er koffie gedispenseerd wordt. Hoe is de binnenwerking tussen de twee compartimenten en het middenstuk van het bovendeel. Hoe werkt het schoepenrad, waarmee de koffie gedispenseerd wordt. Deze problemen zijn uitgewerkt in onderstaande tekening. Een grotere versie van de tekening is te vinden in bijlage VII. 7.3 Statica model van het concept Het statica model van het het concept is onder te verdelen in drie deel problemen. Ten eerste is het de vraag of de onderconstructie de bovenconstructie kan dragen. Om dit te kunnen berekenen is uitgegaan van een maximale belasting van het bovendeel, een kilo koffie, en een 22
puntbelasting van de krachten tussen de twee delen. Dit zodat de constructie zelfs blijft staan als de belasting (tijdelijk) op een punt komt te staan door verkeerde constructie of een fout gebruik. Hiervoor geld dat dit mogelijk is als de twee krachten F1 en F2 gelijk zijn. F1 is de kracht geleverd door zwaartekracht trekkende aan de koffie en de bovenconstructie. F1 = G * M Koffie + G * M bovenconstructie Het tweede deel van het probleem is of de constructie blijft staan als het bovenste compartiment wordt opengeschoven. Hiervoor geldt dat de horizontale component van F3 gelijk is aan de wrijvingskracht F4. F3 horizontaal F4 = Fw max = Sin (α) * F3 = µ * N = µ * G * M totaal Het derde en laatste deel van het probleem is of het product blijft staan bij een scheve belasting. De meest extreme belasting die hierbij voor kan komen is als het bovenste compartiment zo ver als mogelijk is uitgeschoven en het onderste compartiment leeg. Om te voorkomen dat het product een moment zou krijgen, ten gevolge van krachten F5 en F6, waardoor het om zou kunnen vallen moet er een extra kracht geïntroduceerd worden middels een verzwaring in het achterste deel van het product. De grote van deze kracht moet gelijk zijn de kracht F5. Dit houdt dus in dat massa van deze verzwaring even zwaar moet zijn als 500 gram (massa koffie bovenste compartiment) en de massa van het bovenste compartiment. F5 = G * M bovenstecompartiment + G * M koffieboven 7.4 Materiaal keuze voor het concept Voor de materiaal keuze is het concept onderverdeeld in vier delen: Het voetstuk, de compartimenten, het schoepenrad en het middenstuk Voetstuk Het voetstuk moet een solide, degelijke indruk geven en de dispenser stabiel op zijn positie houden. Het materiaal hiervoor moet dus de rest van de constructie en de koffie die in de compartimenten zit (1kg) kunnen dragen (een zichzelf-dragende constructie vormen). Onze keuze gaat daarom uit naar aluminium. Dit is een stevig, licht materiaal en heeft tevens een moderne uitstraling, en is dus geschikt voor onze doelgroep. Ook is aluminium gemakkelijk te spuiten, indien we de kleuren van het product later nog willen veranderen. 23
Compartimenten De compartimenten moeten luchtdicht en makkelijk navulbaar zijn. In het kader van de uiteindelijke vormgeving hebben we als basis gekozen voor een doorzichtige kunststof (plexiglas), met op de randen van de compartimenten aluminium strips (mits dit voldoet aan onze eisen, cq de smaak van de koffie niet beïnvloedt). Dit materiaal zal wederom bijdragen aan de moderne uitstraling van ons product en de koffie goed luchtdicht bewaren. Schoepenrad Het schoepenrad in de compartimenten moet de koffie goed tegenhouden als het apparaat niet in staat van werking is. Daarnaast mag het rad de smaak van de koffie niet in negatieve zin beïnvloeden. Onze materiaalvoorkeur voor dit product gaat uit naar aluminium, omdat dit materiaal gemakkelijk te spuitgieten, licht en veel voorhanden is. Voorwaarde hierbij is wederom dat het aluminium niet de smaak van de koffie negatief mag beïnvloeden, indien dit het geval is zullen we op zoek gaan naar een alternatief (bv. hard kunststof). Middenstuk Het middenstuk van de dispenser moet ervoor zorgen dat de compartimenten goed kunnen schuiven, en tevens de stevigheid van het apparaat ten goede komen. Voor dit onderdeel kiezen wij voor hetzelfde doorzichtige kunststof (plexiglas) waarvan de compartimenten gemaakt zijn, zodat het product een samenhangend geheel gaat vormen (Techniek blijft aan de binnenkant, aan de buitenkant vormt het product één geheel). 7.5 Vormgeving van het concept Voor de vormgeving is vastgehouden aan de vormgeving van het al eerder genoemde concept. Echter door het PvE zijn echter wel de maten van het product aangepast. Dus wordt de hoogte nu: 20 cm van het rondje -- 22,5 cm 2.5 cm van het onderstuk -- De breedte van het geheel wordt: 7,2 cm van het rondje -- 10,2 cm 2 * 1,5 cm van de zijvlakken -- De diepte van het geheel wordt: 20 cm van het rondje -- 20 cm 20 cm van het onderstuk -- 7.6 Evaluatie van het concept Het principe van het product werkt. Dit principe op basis van een draaiend rad wordt al jaren toegepast voor het afmeten en aftappen van zowel poeders als korrels en dergelijke. Bij de koffiedispenser zal er echter wel een kleine tolerantie zitten bij de krachtoverbrenging van de tandwielen en groef in het middenstuk en de compartimenten. De tandwielen zullen goed aan moeten sluiten op het geribbelde vlak van het middenstuk 24
en de groef in het middenstuk zal nauw sluitend moeten zijn om niet gewenste speling te verkomen maar toch glad genoeg om een compartiment te kunnen verschuiven in de daarvoor bestemde richting. De pinnen in het middenstuk zullen van dien aard moeten zijn dat ze gemakkelijk kunnen schuiven op basis van de zwaartekracht om te zorgen dat het middenstuk niet meekomt met het bovenste compartiment als het product gebruikt wordt. Een ander probleem zou de stabiliteit van het geheel kunnen zijn. Het product is namelijk zo gemaakt dat het de krachten in de lengterichting goed op kan vangen, o.a. door de diepte van 20 cm en rubberen anti-slip coating op de onderkant. De krachten die zijwaarts op het product komen, bijvoorbeeld door het per ongeluk aanstoten van het het product, zullen echter niet zo goed opgevangen kunnen worden daar het product slechts 12 cm breed is met een hoogte van 22,5 cm. Om ervoor te zorgen dat geen van beide krachtrichtingen een probleem vormt verzwaren wij het voetstuk met een zwaar materiaal (zoals men dikwijls in een lampenvoet aantreft). Dit alles in acht genomen is het toch mogelijk dat men de schuifbeweging te hard maakt waardoor het product kan kantelen wat niet te voorkomen is. Dit zal er echter niet toe leiden dat er koffie uit het product komt terwijl dit niet de bedoeling is. Het product is, de toleranties in acht genomen, goed om zijn as te wentelen. Deze wederom kleine toleranties bij de geleiding van het ronde bovengedeelte kunnen er echter voor zorgen dat het systeem aan gaat lopen door vervuiling van bijvoorbeeld koffiepoeder. Een laatste punt waar problemen zouden kunnen gaan optreden is het nauwsluitende deksel op de compartimenten die én luchtdicht afgesloten moet kunnen worden én niet uit mogen steken daar ze deel uit maken van het ronde bovenstuk terwijl het anderzijds wel gemakkelijk te openen moet zijn. De bovengenoemde mogelijke knelpunten beschouwend was er wellicht goed aan gedaan om onderdelen als tandwielen te mijden in een product als deze waar een poeder in bewaard zal worden. Het wisselen van koffiesoort is zeer mooi daar praktisch alle ruimte zo benut wordt, maar zorgt er wel voor dat er een (onnodige) extra handeling bijkomt en voor kleinere toleranties waardoor het product uiteindelijk duurder zal worden. 25
8. Conclusies en aanbevelingen -We hadden eerder met de planning moeten beginnen en hadden deze beter in de gaten moeten houden. - Beslissingen hadden eerder en duidelijker genomen moeten worden, en alleen op teruggekomen moeten worden als daar echt aanleiding voor was. - Het had duidelijker moeten zijn wie precies wat ging doen en daar had ook de planning op aangepast moeten worden, desnoods op het moment dat de afwijkingen besloten werd. - Er hadden duidelijkere afspraken gemaakt moeten worden wat betreft bijeenkomsten en het doel ervan om te voorkomen dat de groep als geheel niet effectief bezig is. - Er hadden duidelijke afspraken gemaakt moeten worden over wanneer welke beslissingen genomen worden zodat iedereen bij een beslissing zijn of haar stem had kunnen laten gelden. In andere woorden niet tussendoor dingen beslissen als niet iedereen ervan op de hoogte is. Dit houdt weer verband met het beter plannen. - Er had beter verslag gelegd moeten worden van wat er gedaan werd met betrekking tot het verslag, zodat iedereen duidelijk wist wat er al gedaan was. Het was een optie geweest om dit door 1 persoon te laten doen. Dit houdt niet in dat 1 persoon alles schrijft maar wel dat deze persoon het verslag vanaf het begin aan het maken is en alle afspraken op een rijtje heeft staan. - De ontwerpfase duurde te lang, er hadden eerder knopen doorgehakt moeten worden en concrete beslissingen gemaakt moeten worden. - Er hebben te weinig mensen meebeslist over de technische concepten. - De onderlinge communicatie was nog te gebrekkig, er had meer werk wat afgerond was op tafel moeten komen om iedereen een duidelijke indruk te geven van hoe ver we waren in het project. - Veel mensen in de groep zijn nog niet overtuigd van het nut van een koffiedispenser en of er wel markt voor is; in onze ogen is er niet echt vraag naar en we betwijfelen of het product het goed zal doen. - Het goed opzetten van een marktonderzoek bleek moeilijker dan verwacht. - De onderlinge samenwerking en communicatie begon pas tegen het einde van het project te lopen, er had eerder beter gecommuniceerd moeten worden. - We hadden als projectgroep beter moeten kijken naar de volgorde van handelingen die in het project voltooid moesten worden. Zo zijn er zaken blijven liggen die naderhand eigenlijk overbodig waren daar er al een keuze gemaakt was. De projectmanager had dus sneller aangesteld moeten worden om deze functie te vervullen. - De collages die in de colleges gemaakt zijn hadden ook op de computer gemaakt moeten mogen worden, zodat je niet beperkt wordt tot de meegenomen tijdschriften. - We zijn niet met z n allen op stap geweest wat wel leuk geweest was voor de sfeer en het onderlinge contact. 26
Literatuurlijst Eger, A; Bonnema, M; Lutters, E; van der Voort, Mascha. (2004) Productontwerpen Uitgeverij LEMMA Utrecht ISBN 9059313313. Steehouder, M.; Jansen, C.; Maat, K.; Staak, J. van der; Vet, D. de;witteveen, M.; Woudstra, E. (1999) Leren communiceren Wolters-Noordhoff bv Groningen ISBN 9001808263 27
Bijlagen I. Pert-chart II. Gantt-chart III. Collages IV. Uitwerking marktonderzoek V. Uitwerking gebruiksonderzoek VI. Technische tekening VII. Presentatie tekening VIII. Lijst van figuren en afbeeldingen IX. Lijst van afkortingen 28
Bijlage I. Pert-chart Figuur 1 Figuur 2 29
Figuur 3 30
Bijlage II. Gantt-chart 31
32
Bijlage III. Collages 33
Bijlage IV. Uitwerking marktonderzoek Formulier 1 Bij deze enquete is het de bedoeling dat u uw antwoord aankruist, of bij digitale invulling het antwoord dikgedrukt terugstuurt. 1, Drinkt u koffie? Ja, ga verder bij vraag 2b Nee 2a. Waarom drinkt U geen koffie? Te duur Niet lekker 2b. Tot welke leeftijdscategorie behoort u? 1-20 21-30 31-40 41-50 51-60 60+ 3. Hoe is uw huidige woonsituatie? Gezin met kinderen Gezin zonder kinderen Samenwonend Woongroep Alleenstaand Studentenhuis 4. Waar drinkt u voornamelijk koffie? 5. Hoe zet u uw koffie? Thuis Werk School / universiteit Visite Koffiezetapparaat Koffieautomaat Senseoapparaat Oploskoffie 6. Hoe drinkt u uw koffie? Zwart Met melk Met suiker Met melk en suiker 34
Vers d.m.v gemalen bonen 7. Waarom drinkt u koffie? Omdat het lekker is Om wakker te worden Om wakker te blijven Voor de gezelligheid Gewoonte 8. Wanneer drinkt u meestal koffie? Na of naast het ontbijt s Ochtends Lunch s Middags Na het avondeten s Avonds/ s Nachts 9. Hoeveel tijd neemt u over het algemeen om koffie te zetten+drinken? 0-10 minuten 10-20 minuten 20-30 minuten 30+ minuten 10. Drinkt u Cafeïne of cafeïne vrije koffie? Koffie met cafeine Cafeine vrije koffie 11. Wat voor soort koffie drinkt u het liefst in een cafetaria gelegenheid? Cappuccino Koffie verkeerd Espresso Gewone koffie Verse koffie d.m.v. gemalen bonen 12. Wat zou u willen veranderen aan het koffiezetten? Snelheid van het koffiezetten Aantal handelingen voor het koffiezetten Aanbod van koffiesoorten 13. Welk merk koffie drinkt u voornamelijk(het liefst)? 35
Formulier 2 Koffie Enquête Totaal aantal ondervraagde mensen: 137 Vraag nummer Vraag & antwoord Aantal Percentage 1 Drinkt u koffie? 2a Ja 111 81% Nee 26 19% Waarom drinkt U geen koffie? klopt Te duur 0 0% Niet lekker 26 100% 2b Tot welke leeftijdscategorie behoort u? klopt 0-20 64 47% 21-30 29 21% 31-40 21 15% 41-50 11 8% 51-60 8 6% 60+ 4 3% 3 Hoe is uw huidige woonsituatie? klopt Gezin met kinderen 57 42% Gezin zonder kinderen 16 12% Samenwonend 19 14% Woongroep 4 3% Alleenstaand 12 9% Studentenhuis 29 21% 4 Waar drinkt u voornamelijk koffie? klopt 5 Hoe zet u uw koffie? Thuis 47 42% Werk 42 38% School/Universiteit 17 15% Visite 5 5% klopt Koffiezetapparaat 46 41% Koffiezetautomaat 22 20% 36
Senseo apparaat 36 32% Oploskoffie 7 6% 6 Hoe drinkt u uw koffie? klopt Zwart 52 47% Met melk 21 19% Met suiker 20 18% Met melk en suiker 18 16% Vers d.m.v. gemalen bonen 0 0% 7 Waarom drinkt u koffie? klopt Omdat het lekker is 56 50% Om wakker te worden 21 19% Om wakker te blijven 8 7% Voor de gezelligheid 12 11% Gewoonte 14 13% 8 Wanneer drinkt u meestal koffie? klopt Na of naast het ontbijd 12 11% s Ochtends 37 33% Lunch 6 5% s Middags 12 11% Na het avondeten 38 34% s Avonds/'s nachts 6 5% klopt 9 Hoeveel tijd neemt u over het algemeen om koffie te zetten+drinken? 0-10 minuten 69 62% 10-20 minuten 31 28% 20-30 minuten 7 6% 30+ minuten 4 4% 10 Drinkt u cafeïne of cafeïne vrije koffie? klopt Koffie met cafeïne 104 94% Cafeïne vrije koffie 7 6% 11 Wat voor koffie drintk u het lieft in een cafetaria gelegenheid? klopt Cappuccino 44 40% Koffie verkeerd 10 9% Espresso 5 5% Gewone koffie 48 43% 37
Vers d.m.v. gemalen bonen 4 4% 12 Wat zou u willen veranderen aan het koffie zetten? klopt Snelheid van het koffie zetten 46 41% Aantal handelingen voor het koffie zetten 30 27% Aanbod van koffiesoorten 35 32% 13 Welk merk koffie drinkt u voornamelijk (het liefst)? klopt Douwe Egberts 86 77% Nescafe 3 3% Segafredo 2 2% Suma 6 5% Kanis & Gunnink 2 2% Perla 4 4% Max Havelaar 2 2% Geen Voorkeur 6 5% klopt 38
Bijlage V. Uitwerking gebruiksonderzoek Leeftijd 57 24 28 19 Gezinssituatie Gehuwd met kinderen Samenwonend Alleenwonend Studentenhuis Tijd Koffie tot start: senseo Tijd Koffie tot start: apparaat Tijd Koffie tot start: automaat Aantal Handelingen: senseo Aantal Handelingen: apparaat Aantal Handelingen: automaat 1.33 1.15 0.10 1.29 0.58 0.44 0.32 ---- 0.34 0.08 0.06 0.06 9 11 6 9 4 9 6 ---- 7 5 2 5 Voorkeur? Apparaat Apparaat Apparaat Senseo Waarom? Smaak Werking Betere koffie Opmerkingen Vind de senseo een dom apparaat omdat de knopjes onlogisch zijn. Kraakte de senseo behoorlijk af op de smaak van de koffie. Vind hem smakeloos en meer op thee lijken. Zet niet vaak koffie, daardoor vind hij de senseo lekkerder dan automaat. 39
Leeftijd 25 20 18 18 Gezinssituatie Samenwonend Op kamers Thuiswonende student Thuiswonende student Tijd Koffie tot start: senseo Tijd Koffie tot start: apparaat Tijd Koffie tot start: automaat Aantal Handelingen: senseo Aantal Handelingen: apparaat Aantal Handelingen: automaat 2.30 0.57 1.20 1.00 0.50 1.00 1.15 0.48 0.14 0.05 0.30 0.07 9 10 8 9 8 9 7 7 6 4 6 6 Voorkeur? Apparaat Senseo Automaat Automaat Waarom? De anderen niet Makkelijk 1 Snelst/makkelijkst Makkelijkst goed kopje Opmerkingen Senseo is te langzaam en het automaat is lelijk. Senseo heeft rare handelingen. Gebruiker zet nooit koffie Bij de senseo bleef het zakje plakken. Senseo ging niet goed doordat het verkeerde zakje werd weggegooid 40
Leeftijd 30 24 20 Gezinssituatie Alleenwonend ---- Thuiswonende student Tijd Koffie tot start: senseo Tijd Koffie tot start: apparaat Tijd Koffie tot start: automaat Aantal Handelingen: senseo Aantal Handelingen: apparaat Aantal Handelingen: automaat 0.43 0.38 1.10 0.45 2.13 1.05 0.05 0.05 0.16 --- --- --- --- --- 10 --- --- 4 Voorkeur? Automaat Apparaat Apparaat Waarom? Bijna geen handeling Simpel en lekkere kof. Goedkoop lekker en veel Opmerkingen Senseo zet geen lekkere koffie. Lelijk om op aanrecht te hebben staan. Heeft liever geen schuimlaagje. Had moeite met in elkaar zetten apparaat. Automaat piept niet, daardoor weet je niet of je koffie klaar is. Kreeg apparaat moeilijk in elkaar. 41
Bijlage VI. Technische tekening 42
Bijlage VII. Presentatie tekening 43
Bijlage VIII. Lijst van figuren en afbeeldingen Figuur 1; 5.6 Relevante Maten Afbeelding uit het boek Productontwerpen, bewerkt door Wouter Hoogstra Figuur 2; 5.6 Relevante Maten Afbeelding uit het boek Productontwerpen, bewerkt door Wouter Hoogstra Figuur 3; 5.6 Relevante Maten Afbeelding uit het boek Productontwerpen, bewerkt door Wouter Hoogstra Figuur 4; 5.6 Relevante Maten Afbeelding uit het boek Productontwerpen, bewerkt door Wouter Hoogstra 44