E-mail: bs.wellen@gemeenschapsonderwijs.be Projectweek Anders zijn maar toch gelijk van 02 februari tot en met 06 februari 09. Waarom deze projectweek? Binnen het Pedagogisch Project van onze school willen wij naast onderwijs ook werken aan de opvoeding van de gehele persoonlijkheid van onze leerlingen. De projectweek Anders maar toch gelijk kadert perfect binnen onze visie op opvoeding en onderwijs betekent zeker een meerwaarde voor het sociaal-emotioneel functioneren van onze leerlingen. Ons Pedagogisch Project: de algemene grondslag 1
Het PPGO is het basisdocument waarin de grondbeginselen, de waarden en de algemene doelstellingen van het Gemeenschapsonderwijs in het algemeen en van onze school in het bijzonder zijn opgenomen. Het PPGO is een referentiekader waarbinnen leerlingen begeleid worden in hun persoonlijke ontplooiing enerzijds en in hun ontwikkeling naar samenleven in diversiteit en harmonie anderzijds. Daarbij is het wezenlijk dat de leerlingen bewust en kritisch nadenken over hun handelen en op grond daarvan verantwoorde keuzes maken. Daaruit blijkt dat De Eik naast onderwijs ook de opvoeding van de gehele persoonlijkheid van de leerlingen beoogt. Ons Pedagogisch Project: de basisbeginselen Met het PPGO wil De Eik elk individu kansen bieden op een optimale ontwikkeling; een ontwikkeling die niet leidt tot nivellering en standaardisering, maar gedifferentieerd is naar ieders talent en competenties. Hierbij krijgen de leerlingen aangepaste pedagogischdidactische begeleiding. Het PPGO streeft de totale ontwikkeling van de persoon na de verwerving van kennis en inzicht, de ontwikkeling van vaardigheden en attitudes, met bijzondere aandacht voor een kritische en creatieve ingesteldheid ten aanzien van mens, natuur en samenleving. Iedere mens is uniek. In elk onderwijs- en opvoedingssituatie moet dus de individuele eigenheid van iedere leerling tot haar recht komen. Dit betekent onder meer gelijke ontwikkelingskansen voor gelijkbegaafde. Het houdt enerzijds in dat milieuachterstanden of handicaps worden gemilderd of weggewerkt door aangepaste hulpverlening, en anderzijds dat wordt ingespeeld op de specifieke behoeften van meerbegaafde en talentvolle jongeren. In dit kader het streven naar kansengelijkheid en het waarborgen van een maximale ontplooiing van capaciteiten stelt De Eik alles in het werk opdat elke leerling een zo hoog mogelijk niveau bereikt volgens zijn talenten en interesses. M.a.w. De Eik tracht een maximale vooruitgang (d.i. leerwinst) te realiseren bij zijn leerlingen. De leerling is niet alleen een individu, maar ook een gemeenschapswezen. Ook aan dat aspect hechten wij grote waarde. Een harmonische wisselwerking tussen individu en gemeenschap is onontbeerlijk; de individuele persoon moet in de samenleving ontplooiingskansen krijgen. Dit is slechts haalbaar, als de vorming van het individu totaal is, d.w.z. als ze zowel wetenschappelijke en technologische, sociaal-culturele en ethische componenten omvat; een gezond evenwicht tussen die verschillende componenten is een must. Steunende op die totale vorming zullen de jongeren het doel en de zin van hun handelen leren inzien en zich ten opzichte van zichzelf en van het maatschappelijk gebeuren met kritisch inzicht kunnen opstellen; ze zullen van jongs af leren in vrijheid verantwoordelijkheid te dragen. De Eik voedt op tot sociaal engagement, verantwoord gebruik van de ruimte, wereldsolidariteit, verdraagzaamheid en brede belangstelling voor het culturele gebeuren hier en elders. Ons Pedagogisch Project: concreet Kinderen optimale ontwikkelingskansen bieden en begeleiden, zodat zij kunnen opgroeien tot gelukkige, positief denkende en kritische jongeren, kan niet zonder een duidelijke onderwijsvisie en -strategie. Het Gemeenschapsonderwijs heeft grote principes in haar opvoedingsproject "Pedagogisch Project van het Gemeenschapsonderwijs" vastgelegd. De 7 pijlers waarop elke school van het Gemeenschapsonderwijs is gegrondvest zijn : 2
mondigheid, intellectuele nieuwsgierigheid, bewogenheid, rechtvaardigheid, gelijkwaardigheid, openheid en zelfstandigheid. Dit betekent dat onze school voor een dynamisch mens- en maatschappijbeeld staat en het de vorming van vrije mensen beoogt, die: een fundamenteel zelfvertrouwen hebben, dat steunt op authenticiteit en integriteit; een open geest hebben, zonder vooroordelen, met belangstelling en respect voor ieders mening; mondig zijn, zodat ze hun ideeën helder en juist kunnen vertolken; bereid zijn tot levenslang en levensbreed leren; getuigen van intellectuele, emotionele, esthetische en ethische bewogenheid; zich betrokken weten bij de sociale werkelijkheid en de maatschappelijke ongelijkheden: opkomen voor de eerbiediging van de Rechten van de Mens en zijn fundamentele vrijheden, voor sociale rechtvaardigheid en voor democratische instellingen; de gelijkwaardigheid van mensen en de emancipatie van elk individu niet enkel als principe huldigen, maar zich ook inspannen om ze te verwezenlijken. Neutraliteit naar actief pluralisme Onze school De Eik is gehouden tot neutraliteit. Dat houdt in: de eerbiediging van de filosofische, ideologische en godsdienstige opvattingen van de leerlingen en hun ouders. Neutraal wordt door de grondwetgever niet opgevat als waardevrij of vrijblijvend. Wij zijn niet gebonden aan een levensbeschouwelijke richting. Het is evenmin verbonden met een ideologische groep. Mensen van alle overtuigingen zijn welkom in onze school en hun eigenheid wordt er gerespecteerd. De Eik beschouwt het actief omgaan met deze diversiteit als een meerwaarde en als een pijler van zijn onderwijs. Via dit actief pluralisme beklemtonen wij dat de mensheid, ondanks alle verschillen, verbonden is door gemeenschappelijke waarden en doelen. Rechten van het kind. Het beantwoordt aan de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en inzonderheid van het Kind. Het streeft de totale ontwikkeling van de persoon na en heeft daarbij oog voor de optimale ontwikkeling van elk individueel kind. Missie tijdens de projectweek: Tijdens dit project willen we extra aandacht besteden aan een aantal sociale vaardigheden die een waardevolle bijdrage kunnen leveren tot een optimaal functioneren binnen de zeven pijlers van ons pedagogisch project. 3
Kerngedachten Concrete planning projectweek Anders maar toch gelijk van 02/02/09 tot en met 06/02/09. Sociale vaardigheden zijn alle gedragingen die men in onze cultuur ter beschikking moet hebben om op een efficiënte en opbouwende wijze deel te nemen aan het sociale leven, zowel op maatschappelijk als op interpersoonlijk en familiaal vlak. Moeilijkheden op persoonlijk of maatschappelijk vlak gaan vaak samen met een te beperkte sociale bagage om in verschillende situaties op een bevredigende wijze te functioneren. Het onderwijs kan een bijdrage leveren aan de ontwikkeling en ondersteuning van het sociaal functioneren van jonge kinderen. Dat is het uitgangspunt van de eindtermen sociale vaardigheden. Sociaal functioneren veronderstelt een aantal inzichten, vaardigheden en attitudes die kinderen gaandeweg verwerven. Dat doen ze in belangrijke mate op basis van hun ervaringen thuis, in de familie, de buurt, de leeftijdsgroep waar ze deel van uit maken. Maar een belangrijke rol spelen ook de ervaringen die ze opdoen in de klas en in de ruimere context van de school. Juist bij jonge kinderen is de bijdrage van het onderwijs aan het sociaal functioneren van groot belang. In het kleuteronderwijs wordt een basis gelegd waarop het lager onderwijs verder bouwt. De eindtermen van het secundair onderwijs bouwen op hun beurt verder op die van het lager onderwijs. Zo is er doorstroming, herhaling en verdieping. Door sociale vaardigheden in te oefenen zullen kinderen beter in staat zijn om een goed verlopende sociale interactie te starten, te ontwikkelen en tot een bevredigend einde te brengen. Naargelang van ieders eigen cultuur en levensbeschouwing, persoonlijke voorkeuren, overwegingen van haalbaarheid of de eisen van concrete situaties kunnen daarin andere accenten worden gelegd. Domeinen Het betreft de sociale vaardigheden die in de praktijk tot uiting komen wanneer de situatie daar om vraagt. Afhankelijk van de situatie handelen kinderen op eigen initiatief of als reactie op die situatie. Binnen de schoolsituatie zal het sociale gedrag van de leerling mee bepaald worden door de ruimte die het hele schoolteam ervoor creëert. Sociale vaardigheden komen met andere woorden niet enkel tot uiting bij het onderwijzen van leerinhouden in de klas, maar vinden ook een ruimer toepassingsgebied in het totale schoolse gebeuren. Daarom dan ook deze projectweek. Bij het verwerven van de sociale v aardigheden wordt aandacht gevraagd voor drie specifieke domeinen van het sociaal functioneren, namelijk relatiewijzen, gespreksconventies en samenwerking. De keuze voor deze domeinen vindt haar verantwoording in de gedachte dat men binnen een schoolse context aan deze aspecten kan werken. De domeinen staan in wisselwerking met elkaar. Zo is het belangrijk te weten dat gespreksconventies beheersen een van de middelen is bij het hanteren van de relatiewijzen. Leren samenwerken, creëert dan weer situaties waarin de relatiewijzen en gespreksconventies functioneren. 4
Relatiewijzen Concrete planning projectweek Anders maar toch gelijk van 02/02/09 tot en met 06/02/09. Welke relatiewijze als bekwaamheid al aanwezig is, hangt grotendeels af van de sociale en familiale context van de kinderen. Toch zouden ze allemaal moeten kunnen beschikken over een voldoende ruim gamma van relatiewijzen. Dat moet ook, willen zij zich zowel binnen als buiten de school als een sociaal vaardig persoon kunnen gedragen. Maar daar hangt wel een voorwaarde aan vast. Zo moet een kind op zijn niveau verschillende sociale situaties goed kunnen inschatten. Voorts moet het zijn gedrag ook kunnen aanpassen aan de situatie. Natuurlijk liggen bepaalde relatiestijlen de ene persoon beter dan de andere. Iedereen heeft recht op een eigen stijl en persoonlijkheid. Toch moet dit individueel recht worden gerelativeerd door het recht van de andere die men ontmoet. De kinderen moeten de sociale vaardigheden oefenen die ze minder goed in de vingers hebben. Het is hierbij van belang dat kinderen zich bewust zijn van de verscheidenheid van omgangswijzen. Ze moeten ook weten dat een relatiewijze niet eenzijdig wordt gehanteerd. Slechts op die manier zullen kinderen in hun omgang met anderen een voldoende ruim gamma van relatiewijzen kunnen aanwenden. Gespreksconventies In gesprek kunnen treden met anderen en dit gesprek op een bevredigende wijze onderhouden en afsluiten, is een onmisbare sociale vaardigheid. Ook in de basisschool moeten kinderen kansen krijgen om zich te bekwamen in het communiceren met andere kinderen, met de leerkrachten en directie, met andere volwassenen,... Belangrijk is wel dat binnen de klas en de school hiervoor het vereiste klimaat wordt gecreëerd. Samenwerking Kunnen deelnemen aan vormen van samenwerking is een specifieke vaardigheid die men, net als de vorige twee, kan leren en oefenen. Bovendien biedt kunnen samenwerken met anderen een onvervangbare kans om van anderen te leren. Dit geldt zowel voor samenwerken met twee als voor samenwerken in een taakgroep of naar aanleiding van een groepsdiscussie. Doelstellingen Binnen het domein sociale vaardigheden dien wij te werken aan onderstaande doelstellingen.tijdens de projectweek willen we in het bijzonder aandacht besteden aan de in het zwart gemarkeerde doelstellingen: Eindtermen 1 Sociale vaardigheden - domein relatiewijzen 1.1 De leerlingen kunnen zich op een assertieve wijze voorstellen. 5
1.2 De leerlingen kunnen in omgang met anderen respect en waardering opbrengen. 1.3 De leerlingen kunnen zorg opbrengen voor iets of iemand anders. 1.4 De leerlingen kunnen hulp vragen en zich laten helpen. 1.5 De leerlingen kunnen bij groepstaken leiding geven en onder leiding van een medeleerling meewerken. 1.6 De leerlingen kunnen kritisch zijn en een eigen mening formuleren. 1.7 De leerlingen kunnen zich weerbaar opstellen naar leeftijdgenoten en volwassenen toe door signalen te geven die voor anderen begrijpelijk en aanvaardbaar zijn. 1.8 De leerlingen kunnen zich discreet opstellen. 1.9 De leerlingen kunnen ongelijk of onmacht toegeven, kritiek beluisteren en eruit leren. 2 Sociale vaardigheden - domein gespreksconventies 2. De leerlingen kunnen in functionele situaties een aantal verbale en niet-verbale gespreksconventies naleven. 3 Sociale vaardigheden - domein samenwerking 3. De leerlingen kunnen samenwerken met anderen, zonder onderscheid van sociale achtergrond, geslacht of etnische origine. 6
Weekplanning Projectweek: Maandag 02/02/09 MAANDAG 08.30-09.30 Stipt om 9.00 uur verzamelen in de sporthal. Start projectweek met alle leerlingen. 09.30-10.20 Project Anders maar toch gelijk klasintern. 10.35-11.25 Project Anders maar toch gelijk klasintern. 11.25-12.15 Project Anders maar toch gelijk klasintern. 12.15-13.25 13.25-14.15 Project Anders maar toch gelijk klasintern. 14.15-14.30 14.30-15.20 Project Anders maar toch gelijk klasintern. Dinsdag 03/02/09 DINSDAG Opmerking: De lessen LO gaan door buiten, in mediatheek of turnzaal KDT. 08.30-09.30 Uitleg en demonstratie blindengeleidehondenschool. Zesde leerjaar. 08.40 tot 09.10 09.30-10.20 Uitleg en demonstratie blindengeleidehondenschool. Peuterklas. 09.10 tot 09.40 Uitleg en demonstratie blindengeleidehondenschool. Vierde leerjaar. 09.40 tot 10.20 10.35-11.25 Uitleg en demonstratie blindengeleidehondenschool. Kdt 3A. 10.40 tot 11.10 11.25-12.15 Uitleg en demonstratie blindengeleidehondenschool. Kdt 3B. 11.10 tot 11.40 Uitleg en demonstratie blindengeleidehondenschool. Eerste leerjaar. 11.40 tot 12.15 12.15-13.25 13.25-14.15 Uitleg en demonstratie blindengeleidehondenschool. Kdt 2. 13.05 tot 13.35 Uitleg en demonstratie blindengeleidehondenschool. Kdt 1. 13.35 tot 14.05 14.15-14.30 14.30-15.20 Uitleg en demonstratie blindengeleidehondenschool. Derde leerjaar. 14.30 tot 7
15.00 Woensdag 04/02/09 WOENSDAG Opmerking: De lessen LO gaan door buiten, in mediatheek of turnzaal KDT. 08.30-09.30 Uitleg en demonstratie blindengeleidehondenschool. Tweede leerjaar. 9.00 tot 09.35 09.30-10.20 Uitleg en demonstratie blindengeleidehondenschool. Vijfde leerjaar. 9.35 tot 10.20 10.35-11.25 Project Anders maar toch gelijk klasintern. 11.25-12.15 Project Anders maar toch gelijk klasintern. Donderdag 05/02/09 DONDERDAG Opmerking: op donderdag gaan de lessen lichamelijke opvoeding niet door. 08.30-09.30 Workshops eerste leerjaar. Tweede lj.: Bezoek rusthuis. Vertrek: 09.10, terug10.30. Begeleiding: Conny, Danielle. Eerste lj.: Bezoek rusthuis. Vertrek 10.20. Terug 11.30. Begeleiding: Iris, Isabelle. 09.30-10.20 Workshops derde leerjaar. 10.35-11.25 Workshops Peuters. 11.25-12.15 Workshops tweede leerjaar. 12.15-13.25 13.25-14.15 Workshops Kdt 3A + 3B. Opgelet vanaf 13.00 tot 14.15. 14.15-14.30 14.30-15.20 Workshops vijfde leerjaar. 8
Vrijdag 06/02/09 VRIJDAG 08.30-09.30 Workshops vierde leerjaar. Zesde lj.: Bezoek rusthuis. Vertrek: 09.10, terug10.30. Begeleiding: Ine, Jo, Ines. Vierde lj.: Bezoek rusthuis. Vertrek 10.20. Terug 11.30. Begeleiding: Sandra, Nele, Ines. 09.30-10.20 Workshops tweede leerjaar. 10.35-11.25 Workshops Kdt 1. 11.25-12.15 Workshops zesde leerjaar. 12.15-13.25 13.25-14.15 Workshops Kdt 2. Opgelet van 13.00 tot 13.50 uur. 14.15-14.30 14.30-15.20 Apotheose projectweek Anders maar toch gelijk. 9