Direct aan de slag met Baby- en kindergebaren
Inhoudsopgave Welkom Blz. 3 Wat zijn baby- en kindergebaren? Blz. 4 Voordat je begint Blz. 5 De eerste gebaren Blz. 6 & 7 Gebaren- tips Blz. 8 Veel gestelde vragen Blz. 9 & 10 Meer informatie Blz. 11 info@babygebaar.nl Baby- en Kindergebaar 2013 Alle rechten voorbehouden www.babygebaar.nl 2
Welkom! Gebaren met je kind...hoe begin je? Welke gebaren ga je gebruiken, hoe zorg je dat je kind ze leert en hoe zorg je dat het leuk blijft? Allemaal vragen die ouders & opvoeders zichzelf stellen op het moment dat ze beginnen met baby- of kindergebaren. Vandaar dit boekje. Hierin vind je tips over hoe te starten met baby- en kindergebaren. Natuurlijk staan er ook een aantal gebaren voorgedaan zodat je direct aan de slag kunt. Ten slotte geven we je een aantal tips rondom situaties waar je gebarentaal in kunt gebruiken. Heb je na het lezen van dit boekje nog vragen? Neem dan vooral contact op. Je vragen worden met plezier beantwoord. Veel plezier & succes, Team Baby- en Kindergebaar www.babygebaar.nl info@babygebaar.nl Baby- en Kindergebaar 2013 Alle rechten voorbehouden www.babygebaar.nl 3
Wat zijn baby- en kindergebaren? Baby- en kindergebaren is een speciale manier van communiceren tussen jou en je kind. Je ondersteunt je gesproken taal met gebaren. Vanaf ongeveer een half jaar willen kinderen al veel vertellen, maar kunnen nog niet goed praten. Hun motoriek is echter al zover ontwikkeld dat vormen maken met hun handjes, het maken van gebaren, wel tot de mogelijkheden behoort. Zo kunnen ze jou als ouder of opvoeder vertellen wat ze willen, zien of bezig houdt. Je praat gewoon tegen je kind, en sommige woorden gebaar je ook. Deze gebaren zijn afkomstig uit de Nederlandse Gebarentaal. Handig, mocht je kind later in contact komen met dove mensen. Aangezien kinderen alles na willen doen wat ze hun ouders zien doen, zullen ze proberen zowel het gebaar als het gesproken woord na te doen. Het gebaar zal eerder lukken omdat dit eerder binnen hun fysieke mogelijkheden ligt. Maar omdat jij blijft praten, zullen ze blijven proberen het woord ook uit te spreken. Als het uitspreken lukt, verdwijnt het gebaar. Door het gebruik van baby- en kindergebaren bied je je kind de mogelijkheid al op jonge leeftijd met jou te communiceren, wat jullie band nog specialer maakt. info@babygebaar.nl Baby- en Kindergebaar 2013 Alle rechten voorbehouden www.babygebaar.nl 4
Voordat je begint Starten met gebarentaal voor je kind vergt niet heel veel voorbereiding. Maar, het is goed om een paar dingen te weten. 1. Begin met een paar gebaren. Een stuk of 6. Wanneer je merkt dat je kind interesse toont kun je het uitbreiden naar meer. Direct met te veel gebaren beginnen doet je kind verdwalen. 2. We maken onderscheid tussen oudergebaren en kindgebaren. Oudergebaren zijn gebaren die wij, als ouders/ opvoeders handig vinden om aan te leren. Het scheelt ons een hoop raden naar wat je kind bedoelt. Denk aan gebaren voor klaar, slapen en eten. Kindgebaren zijn gebaren die je kind handig vind, omdat het dingen zijn die hij leuk vind. Hij wil je er over vertellen. Denk hierbij aan gebaren voor dieren, speelgoed of vervoersmiddelen. Als je gaat beginnen met gebaren, neem dan een combinatie van beide soorten gebaren. Zo hou je het voor iedereen leuk en handig. 3. Verwacht niet direct resultaat. Gemiddeld gaan kinderen vanaf 8 maanden terug gebaren. Of jouw kind dat ook op deze leeftijd zal gaan doen is niet te voorspellen. Het hangt van een aantal factoren af wanneer je kind gaat terug gebaren. Hoeveel en welke mensen gebruiken de gebarentaal? Hoeveel gebaren zijn er in gebruik? In welke ontwikkelingsfase zit je kind? (Is hij bijvoorbeeld druk met lopen dan heeft hij geen energie over om gebaren te leren) 4. Ook al gebaart je kind niet direct terug, toch kun je zien of hij interesse heeft. Wijst hij bijvoorbeeld naar voorwerpen en kijkt hij jou dan vragend aan? Vertel en gebaar wat het is. Zit je kind vol interesse naar jou handen te kijken, maak dan het gebaar nog een keer. Een grote lach als je een gebaar maakt? Het gebaar wordt begrepen, alleen is zelf terug gebaren nog net een stapje te moeilijk. Blijf consequent doorgaan, het eerste gebaar volgt echt. info@babygebaar.nl Baby- en Kindergebaar 2013 Alle rechten voorbehouden www.babygebaar.nl 5
De eerste gebaren En dan nu aan de slag! Met onderstaande tekeningen en beschrijvingen kun je een begin maken met het aanbieden van baby- of kindergebaren bij jouw kind. Oudergebaren Eten Waar Helpen Zet je duim en wijsvinger Hou je beide handen voor Hou je handen open van op elkaar. Beweeg twee je. Beweeg ze 2x naar elkaar. Beweeg ze naar elkaar keer naar je mond. links en naar rechts. toe, terwijl je van je handen Zeg het woord eten. Zeg vragend het woord vuisten maakt. Trek een waar. vragend gezicht. Zeg het woord helpen. info@babygebaar.nl Baby- en Kindergebaar 2013 Alle rechten voorbehouden www.babygebaar.nl 6
Kindgebaren Bal Boek Konijn Zet je handen met Vouw je handen dicht. Zet van beide handen je wijsgespreide vingers tegen Laat je vingers naar voren en middelvinger tegen je neus. elkaar. Er zou zo een bal wijzen. Vouw je handen Strijk 2x van het puntje van je tussen passen. Zeg het langzaam open. Zeg het neus naar je wang. Net als een woord bal. woord boek. konijntje dat zijn neus wast. Zeg het woord konijn. Wanneer je merkt dat je kind interesse toont en/ of het na probeert te doen is het tijd om de gebarenwoordenschat uit te breiden. Welke gebaren je toevoegt hangt helemaal van je kind of komende situaties af. Is het weekelijkse uitje naar de kinderboerderij een feest? Ga dan dier-gebaren gebruiken. Volgende maand een familiefeest? Introduceer dan de gebaren voor opa, opa, oom en tante. Pas je gebarenwoordenschat aan, aan behoeftes en wensen van jouw kind en van jezelf. Let wel op dat je altijd een goede combinatie van ouder- en kindgebaren blijft gebruiken. In onze webwinkel zijn diverse boeken en dvd s te koop rondom baby- en kindergebaren. info@babygebaar.nl Baby- en Kindergebaar 2013 Alle rechten voorbehouden www.babygebaar.nl 7
Gebaren- tips Eenmaal druk aan het gebaren valt het misschien niet mee om dit consequent vol te houden. Of je bent al maanden bezig maar je kind vertoont nog geen tekenen van een eerste gebaar. Wellicht heb je wat aan deze tips en hou je het gebaren op deze manier voor iedereen leuk. 1. Herken gebaarmomenten. Kinderen leren nu eenmaal het beste als ze betrokken zijn bij de situatie en aandacht hebben voor wat je zegt. Maak het gebaar op het moment dat je er ook iets mee doet; het gebaar voor auto maken als jullie pas over een kwartier weg gaan heeft geen zin. Maar ook: doet zich een situatie voor die je kind interessant vindt, introduceer dan het gebaar ervoor. Ziet je kind een vogel vliegen en kijkt hij daar gefascineerd naar? Introduceer dan het gebaar voor vogel. 2. Bedenk je jezelf achteraf wel eens; ooh, hier had ik dit gebaar kunnen maken? Of vergeet je wel eens te gebaren? Dat is niet erg, voel je vooral niet schuldig. Als geheugensteuntje kun je op centrale plekken briefjes ophangen met het woord/ gebaar. Bijvoorbeeld op de koelkast een briefje met het gebaar voor eten. Op het moment dat het etenstijd is, kom je het briefje weer tegen en kun je de situatie optimaal benutten om het gebaar te maken. 3. Herken het gebaar van je kind. Als kinderen leren praten zijn de eerste woordjes nog lang niet perfect. Eerst zegt een kind ba en daarna zal het pas echt bal worden. Zo is het ook met gebaren. Een kind doet wel een beweging die lijkt op het gebaar, maar perfect is het nog niet. Wees daarop bedacht. Herken in de bewegingen gebaren, ook al zijn ze nog niet helemaal zoals ze moeten zijn. Zie je je kind een gebaar maken, herhaal het dan zelf correct, zoals je dat ook met gesproken taal zou doen; Ooh, je wilt een boek lezen. terwijl je het gebaar voor boek goed maakt. 4. Wat erg goed werkt is het gebaar maken met of op het lijfje van je kind. Vouw bijvoorbeeld zijn handjes zachtjes in de juiste vorm van het gebaar. Maak het gebaar met jouw handen op de huid van je kindje. Je kind voelt het gebaar en zal het hierdoor beter onthouden. info@babygebaar.nl Baby- en Kindergebaar 2013 Alle rechten voorbehouden www.babygebaar.nl 8
Veel gestelde vragen In dit hoofdstuk een aantal veel gestelde vragen en antwoorden rondom Baby- en kindergebarentaal. Mocht jouw vraag er niet tussen staan, aarzel dan niet om contact op te nemen. Verstoort het gebruik van baby- en/of kindergebaren de spraakontwikkeling van mijn kind? Dit is iets wat veel ouders en opvoeders zich afvragen. Maar wees gerust, het gebruik van baby- en/of kindergebarentaal is niet schadelijk voor de ontwikkeling van de spraak. Sterker nog, het kan je kind juist helpen eerder te gaan praten. Jij biedt de gebaren aan als ondersteuning van je gesproken taal. Je kind wil imiteren wat jij doet en gaat dus zowel het gebaar als het woord na proberen te doen. Zodra je kind fysiek in staat is de woorden uit te spreken zullen deze in snel tempo naast de gebaren volgen. De gebaren zullen zelfs verdwijnen als hij het woord kan zeggen. Wat zijn de voordelen van baby- en kindergebaren? Er zijn een heleboel voordelen. De belangrijkste en meest genoemd door ouders die baby- of kindergebaren gebruiken zijn: - Het verrijkt de relatie tussen ouder/opvoeder en kind - Je kind op jonge leeftijd in staat stellen te communiceren - Het verminderen van frustraties bij kind en volwassene - Je kind krijgt meer zelfvertrouwen - Het is ontzettend leuk! Wanneer gaat mijn kind gebaren? Ieder kind is anders. Gemiddeld begint een kind met het gebruik van gebaren als hij acht maanden oud is. Het is echter afhankelijk van een aantal factoren wanneer jouw kind terug zal gaan gebaren. Hoe vaak en hoe veel komt hij in aanraking met gebaren? Heeft het zijn interesse? Heeft hij tijd en aandacht voor de gebaren of is hij druk met andere dingen? (leren lopen of uit een beker drinken) Weken geleden gebaarde mijn kind voor het eerst, nu doet hij dat al een poos niet meer. Hoe kan dat? Maak je geen zorgen, je kind is het gebaren niet vergeten. Het hoort erbij. Je kind houdt zijn eigen snelheid aan in zijn ontwikkeling, dus ook in het gebruik van gebaren. Hij kan zijn energie maar aan 1 ding geven, wellicht is er iets anders wat nu al zijn aandacht vraagt. Als hij dat kan, dan is er weer tijd en aandacht voor wat anders, bijvoorbeeld het gebaren. info@babygebaar.nl Baby- en Kindergebaar 2013 Alle rechten voorbehouden www.babygebaar.nl 9
Waar vind ik nieuwe gebaren? www.babygebaar.nl Er zijn diverse websites en boeken te vinden waar talloze gebaren staan beschreven of zelfs worden voor gedaan. In de webwinkel van Baby- en kindergebaar staan een aantal interessante boeken en dvd s met duidelijke plaatjes en beschrijvingen van gebaren. Op deze site vind je tevens een aantal interessante links naar website s van organisaties rondom gebarentaal. Mag ik ook zelf een gebaar verzinnen? Natuurlijk mag dat. De baby- en kindergebaren zijn onderdeel van de officiële Nederlandse Gebarentaal, maar soms zijn er situaties te bedenken die vragen om een uniek gebaar. Bijvoorbeeld voor familieleden of huisdieren. Bedenk een gebaar wat ook voor andere duidelijk te begrijpen en uit te voeren is. info@babygebaar.nl Baby- en Kindergebaar 2013 Alle rechten voorbehouden www.babygebaar.nl 10
Meer informatie www.babygebaar.nl Dit boekje is een uitgave van Baby- en kindergebaar. Baby- en kindergebaar is een organisatie die gespecialiseerd is in het geven van cursussen en workshops over baby- en kindergebaren. Baby- en kindergebaar verzorgt workshops en cursussen voor ouders, opvoeders, pedagogisch medewerkers en andere geïnteresseerden die in het gebruik van baby- en kindergebaren. De workshops en cursussen bevatten veel informatie maar bovenal bieden ze talloze gebaren en activiteiten waarbij je deze gebaren kunt gebruiken. Denk hierbij aan spelletjes, liedjes en versjes om samen met je kind te doen. Baby- en kindergebaar verzorgt ook feestelijke bijeenkomsten. Zo kan een workshop op maat gemaakt worden als verjaardags-of kraamcadeau. Maar ook het verzorgen van de reunie van je zwangerschapscursus, een babyshower of een gezellige avond voor jou en je vrienden. In een gezellige sfeer kennismaken met baby- en/ of kindergebaren, dat staat centraal. Meer weten? Kijk op www.babygebaar.nl of stuur een mail naar info@babygebaar.nl Wij zijn ook te vinden op Twitter en Facebook info@babygebaar.nl Baby- en Kindergebaar 2013 Alle rechten voorbehouden www.babygebaar.nl 11