Huurdersonderzoek De Stroomversnelling

Huurdersonderzoek De Stroomversnelling Houding van huurders met betrekking tot de energienota=nul propositie. Kwantitatief onderzoek onder 800 huurders van corporatiewoningen Tangram Advies & Onderzoek Bas de KLeijn Willem van Leerdam 22 mei 2013 Bestemd voor: EnergieSprong / Platform31 De Stroomversnelling Dr. s Jacoblaan 26, 3707 VK Zeist T: 030 6919171 E: info@tangramonderzoek.nl I: www.tangramonderzoek.nl

Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 2. Onderzoekverantwoording... 2 3. Resultaten... 3 3.1 Ervaren problemen in de huurwoningen... 3 3.2 Beoordeling energienota=nul propositie... 3 3.3 Beoordeling energienota=nul-propositie en verwachte ontwikkeling energieprijzen... 5 3.4 Bezwaren tegen tijdelijk elders moeten verblijven... 6 3.5 Vertrouwen in verschillende aanbieders... 8 4. Conclusies... 9 Bijlage 1: Vragenlijst... 10 Bijlage 2: Resultaten... 16

1. Inleiding Om na te gaan hoe huurders de propositie van De Stroomversnelling ervaren en beoordelen, heeft Tangram Advies & Onderzoek een online onderzoek uitgevoerd onder ruim 800 huurders van corporatiewoningen. In het onderzoek is de huurders gevraagd wat zij van weten en vinden van het idee energienota=nul en de bijbehorende renovatieaanpak. Aspecten die daarbij aan de orde komen zijn: Het principe van de energienota=nul propositie De duur van de renovatie Houding ten opzichte van tijdelijk gehuisvest worden in een andere woning 1

2. Onderzoekverantwoording Dit onderzoek is uitgevoerd onder 814 huurders van corporatie woningen. Deze personen zijn uitgenodigd via een gerenommeerd representatief accespanel door middel van een aselecte steekproef. Het veldwerk heeft plaatsgevonden van 10 mei 2013 tot en met 14 mei 2013. De respons laat een evenwichtige spreiding zien naar leeftijd, huishoudensamenstelling en opleidingsniveau. Tabel 1. Leeftijdverdeling steekproef en populatie Steekproef Populatie* % 18-24 jaar 72 9% 3% 25-44 jaar 245 30% 29% 45-64 jaar 318 39% 35% 65+ 179 22% 33% 100% * Bron: CBS Nederlandse huishoudens in corporatiewoningen op 1-1-2010, leeftijd hoofdbewoner Tabel 2. Huishoudensamenstelling steekproef en populatie Steekproef Populatie* % Eenpersoonshuishouden 288 35% 47% Meerpersoonshuishouden zonder thuiswonende 321 39% 24% kinderen Meerpersoonshuishouden met thuiswonende 205 25% 26% kind(eren) Anders 3% 100% * Bron: CBS Nederlandse huishoudens in corporatiewoningen op 1-1-2010 Tabel 3. Opleidingsniveau steekproef en populatie Steekproef Populatie* % Lager onderwijs (basisschool, MAVO, MULO, LBO, 241 30% 34% VMBO) Middelbaar onderwijs (MBO, HAVO, VWO, HBS, 428 53% 49% MTS, MMS) Hoger onderwijs (HTS, HBO, WO) 145 18% 17% 100% * Bron: PanelClix 2

3. Resultaten 3.1 Ervaren problemen in de huurwoningen 86% van de huurders ervaart een of meerdere problemen in de woning. Ongeveer de helft van alle huurders heeft geluidsoverlast van buren en en last van tocht. Koude en geluidsoverlast van buiten komen daarna het meeste voor. Figuur 1. Welk van de onderstaande Welk problemen van de onderstaande ervaart u in uw problemen woning? (n=814) ervaart u in uw woning? (n=814) Geluidsoverlast van buren 47% 38% 14% Tocht 49% 38% 12% Koude 54% 34% 12% Geluidsoverlast van buiten 55% 38% 7% Vochtproblemen 63% 29% 8% Versleten badkamer 63% 28% 9% Ventilatieproblemen 64% 28% 7% Versleten keuken 71% 23% 6% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Niet Licht Ernstig Van de huurders die problemen ervaren is 40% zonder meer bereid een aantal dagen buiten de woning te verblijven zodat de woning gerenoveerd kan worden. Nog eens 40% is daar misschien toe bereid. 3.2 Beoordeling energienota=nul propositie Alvorens de energienota=nul-propositie aan respondenten voor te leggen is deze als het ware ingeleid door te stellen dat het tegenwoordig mogelijk is om, met behulp van hoogwaardige isolatie en het opwekken van energie door bijvoorbeeld zonnecellen, de woning zo energiezuinig te maken dat de jaarlijkse energienota die bewoners betalen uitkomt op gemiddeld nul euro. Een ruime meerderheid (62%) van de huurders blijkt daarvan op de hoogte te zijn. De energienota=nul-propositie is vervolgens als volgt aan de deelnemers aan dit onderzoek voorgelegd: Wat vindt u van het volgende voorstel? Lees onderstaande informatie a.u.b. goed door. Uw verhuurder maakt uw woning veel energiezuiniger door o.a. (drie)dubbel glas (HR++) en hoogwaardige isolatie,. Door gebruik van zonnecellen levert uw woning zelfs energie op. Uw woning levert jaarlijks zoveel energie dat uw energienota uitkomt op gemiddeld nul euro. Dit wordt u schriftelijk gegarandeerd. In plaats van uw gas- en elektriciteitsrekening betaalt u dan maandelijks voor een 3

energiebundel. Daarmee betaalt de verhuurder de kosten voor de renovatie. Voor de energiebundel gaat u evenveel betalen als wat u nu u nu gemiddeld aan energie betaalt. Leeft u zuinig dan krijgt u aan het einde van het jaar wat geld terug. Verbruikt u wat meer energie dan betaalt u wat bij. Als u aan het eind van het jaar buiten uw invloed om wat bij moet betalen, krijgt u dit verschil terug van de verhuurder. Wat levert het u op: Betere en gezondere woning (geen tocht, geen vocht) Modernere en comfortabelere woning (gerenoveerd, alle vertrekken gelijkmatig verwarmd, minder geluidsoverlast) Garantie van een energienota van 0 euro bij gemiddeld gebruik Garantie dat de prijs van uw energiebundel gelijk blijft (niet boven inflatie* stijgt) Dus zekerheid over woonlasten op korte én op lange termijn Extra voordeel bij zuinig gedrag Een woning die zélf genoeg (duurzame) energie opwekt om in eigen behoefte te voorzien Voor bijna de helft van de huurders (48%) is dit een aantrekkelijk voorstel. Slechts 6% beoordeelt de energienota=nul-propositie als niet of helemaal niet aantrekkelijk. Figuur 2. Beoordeling energienota=0 propositie (n=814) Beoordeling energienota=nul-propositie (n=814) Zeer aantrekkelijk 15% Aantrekkelijk 33% Neutraal 37% Niet aantrekkelijk Helemaal niet aantrekkelijk 2% 4% Weet ik niet 9% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% Wat opvalt bij de toelichtingen is dat er bij de groep huurders die de energienota=nul-propositie niet aantrekkelijk vindt, een flinke dosis achterdocht heerst. Relatief vaak is men beducht voor addertjes onder het gras of wordt de corporatie niet vertrouwd. Een aantal voorbeelden: Eerst zien dan geloven meestal een addertje onder het gras Er zullen vast argumenten (lees smoezen) bedacht worden extra te moeten betalen. Haken en ogen zijn niet duidelijk genoeg. Klinkt eigenlijk te mooi voor woorden. Het lijkt me lastig te verifiëren of het uiteindelijk niet toch duurder wordt omdat de energiebesparing mogelijk toch tegenvalt. Vaak krijgt men zulke voorstellen en die vallen dan later toch duurder uit Ziet er leuk uit, maar er zitten altijd haken en ogen aan. Wat is gemiddeld gebruik bijv. Dat is te mooi om waar te zijn, en is zeker niet mogelijk in mijn oogpunt!! 4

Ik vertrouw mijn niet dat ze in dit soort dingen eerlijk zijn. De corporatie is bijna failliet en het is al te veel moeite om een nieuw douche putje te leveren. Dan geloof ik dus niet dat ze de boel netjes en betrouwbaar renoveren. Ik voorzie toch ergens nog wel een adertje onder het gras en helemaal als ik kijk hoe mijn woningcorporatie nu alles al afhandelt. Dus ben wantrouwig. In figuur 3 is aangeven welke argumenten de energienota=nul-propositie aantrekkelijk maken. Respondenten konden dit aangeven door 10 punten te verdelen over 5 argumenten. Huurders die het aanbod aantrekkelijk vinden, wijzen vooral op het argument dat door dit voorstel zekerheid over woonlasten wordt verkregen. Verder is het een belangrijk argument dat het ook een betere en meer comfortabele woning oplevert. Figuur 3. Welke argumenten maken dit voorstel voor u aantrekkelijk? (n=677) Welke argumenten maken Verdeel dit voorstel 10 punten voor u over aantrekkelijk? deze 5 argumenten (n=677) (verdeel en geef de 10 punten over deze 5 argumenten en geef meeste de meeste punten aan aan het het meest aantrekkelijke argument) argument. Zekerheid over woonlasten Betere en gezondere woning Modernere en comfortabelere woning 2,22 2,17 2,38 Is beter voor het klimaat Grotere onafhankelijkheid van energiebedrijven 1,64 1,59 1 2 3 3.3 Beoordeling energienota=nul-propositie en verwachte ontwikkeling energieprijzen 71% van alle ondervraagde huurders verwacht dat de energieprijzen de komende jaren zullen stijgen. De meerderheid van hen, 39% van alle huurders, gaat er van uit dat dit beperkt zal blijven tot een lichte stijging. De overige 32% rekent op redelijk sterke tot sterke stijging. Een kwart van de huurders denkt dat de energieprijzen de komende jaren gelijk zullen blijven of zelfs zullen dalen (respectievelijk 12% en 12%). Figuur 4 laat zien dat energienota=nul-propositie voor deze groep huurders iets minder aantrekkelijk is. 5

Figuur 4. Beoordeling energienota=0 propositie afgezet tegen verwachte ontwikkeling energieprijzen Beoordeling energienota=nul propositie afgezet tegen verwachte ontwikkeling energieprijzen Verwachte ontwikkeling energieprijzen Redelijk sterke tot sterke stijging (n=257) 21% 30% 37% 4% 2% 5% Lichte stijging (n=318) 14% 39% 36% 2% 2% 7% Gelijkblijvende prijs (n=99) 7% 33% 41% 8% 2% 8% Lichte tot redelijke daling (n=100) 12% 31% 33% 6% 3% 15% Totaal (n=814) 15% 33% 37% 4% 2% 9% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Zeer aantrekkelijk Aantrekkelijk Neutraal Niet aantrekkelijk Helemaal niet aantrekkelijk Weet ik niet De meerderheid van de huurders (61%) geeft aan stijgende woonlasten eigenlijk niet te kunnen dragen. Met name jonge gezinnen geven relatief vaak aan dat stijgende woonlasten tot problemen kunnen leiden. 3.4 Bezwaren tegen tijdelijk elders moeten verblijven Alle respondenten is het volgende voorgelegd: Tijdens de renovatie kunt u mogelijk enkele dagen niet in uw woning verblijven. Indien dit het geval is, krijgt u voor die periode van uw verhuurder een tijdelijk onderkomen in de omgeving aangeboden. U krijgt dan de garantie dat uw spullen die in de woning achterblijven, netjes worden afgedekt en veilig zijn tijdens uw afwezigheid. Uitgaande van deze randvoorwaarden is enkele dagen elders verblijven voor een ruime meerderheid (62%) bespreekbaar. Ook wanneer het verblijf elders 4 à 5 dagen of zelfs een week zou duren, wordt dit door de meerderheid van de huurders (onder voorwaarde) geaccepteerd. Uit figuur 5 blijkt duidelijk dat 1 week elders verblijven nog acceptabel wordt geacht, maar dat 2 weken voor de meerderheid echt te lang is. 6

Figuur 5. 0% 20% 40% 60% 80% 100% Beoordeling elders moeten verblijven tijdens eventuele renovatie (n=814) 26% 23% 20% 36% 36% 26% 24% 36% 24% 12% 16% 20% 13% 27% 26% 34% enkele dagen 4 à 5 dagen 1 week 2 weken Geen probleem Onder voorwaarde bespreekbaar In principe niet, behalve indien heel goed geregeld Absoluut niet Opvallend is dat lager opgeleiden buitenshuis moeten verblijven vaker een probleem vinden dan midden en hoger opgeleiden. Huurders tot 35 jaar vinden buitenshuis moeten verblijven juist minder vaak een probleem. De belangrijkste reden (voor 58%) waarom men tijdelijk elders verblijven als een probleem ervaart, is de aanwezigheid van onbekenden in de woning wanneer deze gerenoveerd wordt, gevolgd door spullen moeten inpakken en verplaatsen (48%). Met name 55-plussers zien tegen dit laatste op. Ondanks bestaande bezwaren met betrekking tot het tijdelijk elders moeten verblijven, is het niet zo dat huurders de propositie veel positiever beoordelen, als die zou zijn aangeboden op het moment dat men in de woning kwam wonen. In dat geval had 36% het een aantrekkelijk en 13% een zeer aantrekkelijk voorstel gevonden tegenover respectievelijk 33% en 15% nu. 7

3.5 Vertrouwen in verschillende aanbieders Voor het uitvoeren van de energienota=nul-propositie hebben huurders duidelijk meer vertrouwen in corporaties dan in het energiebedrijf. Na de corporatie wordt de gemeente het meest vertrouwd. Figuur 6. Stel dat dit voorstel Stel dat door dit voorstel verschillende door partijen verschillende aangeboden partijen kan aangeboden worden. Bij kan welke worden. partij Bij zou welke uw partij zou uw vertrouwen in dit aanbod vertrouwen groter worden? in dit aanbod En bij groter welke worden? partij juist En kleiner? bij welke (n=814) partij juist kleiner? (n=814) Woningcorporatie 10% 32% 41% 4% 3% 9% Energiebedrijf 3% 14% 51% 17% 6% 10% Gemeente 6% 26% 46% 8% 3% 10% Speciaal hiervoor opgericht bedrijf 5% 20% 46% 10% 5% 13% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Veel groter Groter Blijft gelijk Kleiner Veel kleiner Weet ik niet 8

4. Conclusies Bij huurders van corporatiewoningen bestaat duidelijk een positieve grondhouding ten aanzien van de energienota=nul-propositie. De belangrijkste reden daarvoor is de zekerheid over woonlasten die de energienota=nul-propositie geeft, en het feit dat het een betere en comfortabelere woning oplevert. Voor 60% van de huurders is het idee dat een nul-nota werkelijk mogelijk is niet nieuw. Er is echter ook sprake van een toenemende terughoudendheid wanneer de renovatie naar een energienota=nul woning langer duurt. Deze terughoudendheid wordt met name gevoed door het idee dat tijdens de afwezigheid onbekenden aan het werk zijn in de woning en het feit dat men huisraad zal moeten inpakken en verplaatsen. Toch zien we dat zelfs 2 weken elders moeten verblijven, nog bespreekbaar is voor 40% van de huishoudens. De woningbouwcorporaties en de gemeente krijgen relatief het meeste vertrouwen van de huurders als uitvoerende organisatie. De energiebedrijven worden gezien als minst te vertrouwen organisatie. 9

Bijlage 1: Vragenlijst 1 Wat zijn de 4 cijfers van uw postcode? <...> 2 Wat is uw leeftijd? <...> 3 Wat is uw woonsituatie? 1. Ik ben eigenaar buiten doelgroep 2. Ik huur van een corporatie 3. Ik huur van een particuliere verhuurder buiten doelgroep 4. Ik ben inwonend buiten doelgroep 5. Anders buiten doelgroep 4 In wat voor type woning woont u? 1. Vrijstaand buiten doelgroep 2. 2-onder-1-kap 3. Hoekwoning 4. Tussenwoning, rijtjeshuis 5. Benedenwoning 6. Bovenwoning 7. Flat, appartement, maisonnette woning 8. Woonboot buiten doelgroep 9. Anders buiten doelgroep * Uitleg beschikbaar indien u met muis over antwoordcategorie beweegt Appartement: woning met boven- en/of benedenburen Bovenwoning: woning niet gelegen op begane grond zonder bovenburen (eigen dak) Maisonnette woning: flatwoning waarbij de woning zelf twee of meer bouwlagen heeft 5 Wat is de huurprijs van uw woning? 1. Minder dan 300,- per maand 2. Tussen 300,- en 400,- per maand 3. Tussen 400,- en 500,- per maand 4. Tussen 500,- en 600,- per maand 5. Tussen 600,- en 681,- per maand 6. Meer dan 681,- per maand Buiten doelgroep 7. Weet ik niet 6 Wat is het bouwjaar van uw woning? 1. voor 1930 2. 1930 t/m 1944 3. 1945 t/m 1959 4. 1960 t/m 1969 5. 1970 t/m 1979 6. 1980 t/m 1989 7. 1990 t/m 1999 8. 2000 tot nu 9. Weet ik niet 10

7 In wat voor een staat verkeert uw woning? 1. Net gerenoveerd 2. Goede staat 3. Redelijke staat 4. Niet zo n goede staat 5. Slechte staat, aan renovatie toe 6. Weet ik niet 8 Welk van de onderstaande problemen ervaart u in uw woning? Niet Licht Ernstig Tocht O O O Koude O O O Ventilatieproblemen O O O Vochtproblemen O O O Geluidsoverlast van buren O O O Geluidsoverlast van buiten O O O Versleten badkamer O O O Versleten keuken O O O 9 Als 1 of meerdere problemen Zou u bereid zijn om een aantal dagen buiten uw woning te verblijven zodat uw woning op zodanige wijze gerenoveerd kan worden dat deze problemen worden verholpen? 1. Ja 2. Misschien 3. Nee Licht hier uw antwoord toe < > 10 De prijzen van gas en elektriciteit zijn de afgelopen jaren gestegen. Wat verwacht u dat de energieprijzen de komende jaren zullen doen? Ik verwacht een 1. Sterke stijging 2. Redelijk sterke stijging 3. Lichte stijging 4. Gelijkblijvende prijs 5. Lichte daling 6. Redelijk sterke daling 7. Sterke daling 8. Weet ik echt niet 11 Als stijging verwacht Als de energieprijzen stijgen, dan stijging uw woonlasten ook. Kunt u stijgende woonlasten dragen, als u kijkt naar uw inkomsten en uitgaven? 1. Nee, zeker niet 2. Nee, eigenlijk niet 3. Ja, in principe wel 4. Ja, dat kan wel Als u wilt kunt u hier uw antwoord toelichten < > 11

12 Wist u dat het tegenwoordig mogelijk is om, met behulp van hoogwaardige isolatie en het opwekken van energie door bijvoorbeeld zonnecellen, de woning zo energiezuinig te maken dat de jaarlijkse energienota die bewoners betalen uitkomt op gemiddeld nul euro? 1. Ja 2. Nee 13 Wat vindt u van het volgende voorstel? Lees onderstaande informatie a.u.b. goed door. Uw verhuurder maakt uw woning veel energiezuiniger door o.a. (drie)dubbel glas (HR++) en hoogwaardige isolatie,. Door gebruik van zonnecellen levert uw woning zelfs energie op. Uw woning levert jaarlijks zoveel energie dat uw energienota uitkomt op gemiddeld nul euro. Dit wordt u schriftelijk gegarandeerd. In plaats van uw gas- en elektriciteitsrekening betaalt u dan maandelijks voor een energiebundel. Daarmee betaalt de verhuurder de kosten voor de renovatie. Voor de energiebundel gaat u evenveel betalen als wat u nu u nu gemiddeld aan energie betaalt. Leeft u zuinig dan krijgt u aan het einde van het jaar wat geld terug. Verbruikt u wat meer energie dan betaalt u wat bij. Als u aan het eind van het jaar buiten uw invloed om wat bij moet betalen, krijgt u dit verschil terug van de verhuurder. Wat levert het u op: Betere en gezondere woning (geen tocht, geen vocht) Modernere en comfortabelere woning (gerenoveerd, alle vertrekken gelijkmatig verwarmd, minder geluidsoverlast) Garantie van een energienota van 0 euro bij gemiddeld gebruik Garantie dat de prijs van uw energiebundel gelijk blijft (niet boven inflatie* stijgt) Dus zekerheid over woonlasten op korte én op lange termijn Extra voordeel bij zuinig gedrag Een woning die zélf genoeg (duurzame) energie opwekt om in eigen behoefte te voorzien Wat vindt u van dit voorstel? 1. Zeer aantrekkelijk voorstel 2. Aantrekkelijk voorstel 3. Neutraal 4. Geen aantrekkelijk voorstel 5. Helemaal geen aantrekkelijk voorstel 6. Weet ik niet * Geld wordt ieder jaar een beetje minder waard. Dit wordt inflatie genoemd. Iets wat met inflatie meestijgt blijft dus eigenlijk in waarde gelijk. Licht hier uw antwoord toe < > 12

14 Als13 = 1, 2 of 3 Welke argumenten maken dit voorstel voor u aantrekkelijk? Verdeel 10 punten over deze 5 argumenten en geef de meeste punten aan het meest aantrekkelijk argument 1. Betere en gezondere woning (geen tocht, geen vocht) 2. Modernere en comfortabelere woning (gerenoveerd, alle vertrekken gelijkmatig verwarmd, minder geluidsoverlast) 3. Zekerheid over woonlasten 4. Is beter voor het klimaat 5. Grotere onafhankelijkheid van energiebedrijven 15 Tijdens de renovatie kunt u mogelijk enkele dagen niet in uw woning verblijven. Indien dit het geval is, krijgt u voor die periode van uw verhuurder een tijdelijk onderkomen in de omgeving aangeboden. U krijgt dan de garantie dat uw spullen die in de woning achterblijven, netjes worden afgedekt en veilig zijn tijdens uw afwezigheid. Wat vindt u van het idee dat u voor de renovatie mogelijk enkele dagen uw huis moet verlaten? 1. Dat vind ik geen probleem 2. Dat is onder voorwaarde bespreekbaar 3. In principe wil ik dat niet, behalve als dat allemaal heel goed geregeld wordt 4. Dat wil ik absoluut niet 16.1 Licht hier uw antwoord toe < > Als 15=1, 2 of 3 Stel dat u nog iets langer, 4 à 5 dagen, elders zou moeten blijven. Is dat voor u bespreekbaar? 1. Dat vind ik geen probleem 2. Dat is onder voorwaarde bespreekbaar 3. In principe wil ik dat niet, behalve als dat allemaal heel goed geregeld wordt 4. Dat wil ik absoluut niet Licht hier uw antwoord toe < > 16.2 Als v16.1=1, 2 of 3 En stel dat u een week elders zou moeten blijven. Is dat voor u bespreekbaar? 1. Dat vind ik geen probleem 2. Dat is onder voorwaarde bespreekbaar 3. In principe wil ik dat niet, behalve als dat allemaal heel goed geregeld wordt 4. Dat wil ik absoluut niet Licht hier uw antwoord toe < > 13

16.3 Als v16.2=1, 2 of 3 En zou in het uiterste geval 2 weken voor u bepreekbaar zijn? 1. Dat vind ik geen probleem 2. Dat is onder voorwaarde bespreekbaar 3. In principe wil ik dat niet, behalve als dat allemaal heel goed geregeld wordt 4. Dat wil ik absoluut niet Licht hier uw antwoord toe < > 17 Iedereen behalve degenen die 4 maal dat vind ik geen probleem hebben geantwoord Wat is voor u het grootste bezwaar wanneer u tijdelijk elders zou moeten verblijven? Meerdere antwoorden mogelijk 1. Tijdens mijn afwezigheid zijn er onbekenden aan het werk in mijn huis 2. Enkele dagen is te lang 3. Ik wil geen spullen hoeven inpakken of verplaatsen 4. Ik weet niet hoe die tijdelijke woning is /er uit ziet 5. Anders namelijk < > 18 Stel dat het eerder genoemde voorstel - uw woning veel energiezuiniger, energienota nul euro, en in plaats daarvan een vast bedrag voor een energiebundel - u was aangeboden toen u in uw huidige woning kwam wonen. In hoeverre had u het dan een aantrekkelijk voorstel gevonden? 1. Zeer aantrekkelijk voorstel 2. Aantrekkelijk voorstel 3. Neutraal 4. Geen aantrekkelijk voorstel 5. Helemaal geen aantrekkelijk voorstel 6. Weet ik niet 19 Stel dat dit voorstel door verschillende partijen aangeboden kan worden. Bij welke partij zou uw vertrouwen in dit aanbod groter worden? En bij welke partij juiste kleiner? 1. Woningcorporatie 2. Energiebedrijf 3. Gemeente 4. Speciaal hiervoor opgericht bedrijf Vertrouwen wordt a) Veel groter b) Groter c) Blijft gelijk d) Kleiner e) Veel kleiner f) Weet ik niet Licht hier uw antwoord toe < > Achtergrondvariabelen 14

20 Tot slot nog enkele achtergrondvragen. Heeft u concrete verhuisplannen? 1. Ja, binnen een jaar verhuizen 2. Ja, binnen 2 à 3 jaar verhuizen 3. Ja, binnen 5 jaar verhuizen 4. Nee, de komende jaren niet 5. Nee, ik wil hier in principe voor zo lang als mogelijk blijven wonen 21 Bent u een man of een vrouw? 1. Man 2. Vrouw Dit resultaat niet quoteren maar monitoren 22 Wat is uw huishoudensamenstelling? 1. Eenpersoonshuishouden 2. Meerpersoonshuishouden zonder thuiswonende kinderen 3. Meerpersoonshuishouden met thuiswonende kind(eren), jongste is jonger dan 12 jaar 4. Meerpersoonshuishouden met thuiswonende kind(eren), jongste is ouder dan 12 jaar 23 Wat is uw hoogst voltooide opleiding? 1. Lager onderwijs (basisschool, MAVO, MULO, LBO, VMBO) 2. Middelbaar onderwijs (MBO, HAVO, VWO, HBS, MTS, MMS) 3. Hoger onderwijs (HTS, HBO, WO) 24 Ontvangt u huurtoeslag? 1. Ja 2. Nee 3. Zeg ik liever niet 25 Wat is uw huidige energierekening? 1. 50-75 euro per maand 2. 75-100 euro per maand 3. 100-125 euro per maand 4. 125-150 euro per maand 5. Meer dan 150 euro per maand 6. Weet ik niet 7. Zeg ik liever niet 15

Bijlage 2: Resultaten Tabel 4. Leeftijdsklasse 18-24 jaar 72 9% 25-34 jaar 122 15% 35-44 jaar 123 15% 45-54 jaar 151 19% 55-64 jaar 167 21% 65+ 179 22% Tabel 5. In wat voor type woning woont u? Vrijstaand 0 0% 2-onder-1-kap 18 2% Hoekwoning 119 15% Tussenwoning, rijtjeshuis 314 39% Benedenwoning 29 4% Bovenwoning * 28 3% Flat, appartement, maisonnette woning * 306 38% Woonboot 0 0% Anders 0 0% Tabel 6. Wat is de huurprijs van uw woning? Minder dan 300,- per maand 27 3% Tussen 300,- en 400,- per maand 122 15% Tussen 400,- en 500,- per maand 304 37% Tussen 500,- en 600,- per maand 289 36% Tussen 600,- en 681,- per maand 71 9% Meer dan 681,- per maand 0 0% Weet ik niet 1 0% 16

Tabel 7. Wat is het bouwjaar van uw woning? voor 1930 24 3% 1930 t/m 1944 27 3% 1945 t/m 1959 95 12% 1960 t/m 1969 141 17% 1970 t/m 1979 172 21% 1980 t/m 1989 140 17% 1990 t/m 1999 67 8% 2000 tot nu 61 7% Weet ik niet 87 11% Tabel 8. In wat voor een staat verkeert uw woning? Net gerenoveerd 64 8% Goede staat 395 49% Redelijke staat 296 36% Niet zo n goede staat 32 4% Slechte staat, aan renovatie toe 24 3% Weet ik niet 3 0% Tabel 9. Welk van de onderstaande problemen ervaart u in uw woning? Niet Licht Ernstig Totaal % % % Tocht 49% 38% 12% 814 100% Koude 54% 34% 12% 814 100% Ventilatieproblemen 64% 28% 7% 814 100% Vochtproblemen 63% 29% 8% 814 100% Geluidsoverlast van buren 47% 38% 14% 814 100% Geluidsoverlast van buiten 55% 38% 7% 814 100% Versleten badkamer 63% 28% 9% 814 100% Versleten keuken 71% 23% 6% 814 100% Tabel 10. Zou u bereid zijn om een aantal dagen buiten uw woning te verblijven zodat uw woning op zodanige wijze gerenoveerd kan worden dat deze problemen worden verholpen? Ja 278 40% Misschien 277 40% Nee 144 21% Totaal 699 100% 17

Tabel 11. Ik verwacht een... Sterke stijging 70 9% Redelijk sterke stijging 187 23% Lichte stijging 318 39% Gelijkblijvende prijs 99 12% Lichte daling 90 11% Redelijk sterke daling 9 1% Sterke daling 1 0% Weet ik echt niet 40 5% Tabel 12. Kunt u stijgende woonlasten dragen, als u kijkt naar uw inkomsten en uitgaven? Nee, zeker niet 119 15% Nee, eigenlijk niet 374 46% Ja, in principe wel 277 34% Ja, dat kan wel 44 5% Tabel 13. Wist u dat het tegenwoordig mogelijk is om, met behulp van hoogwaardige isolatie en het opwekken van energie door bijvoorbeeld zonnecellen, de woning zo energiezuinig te maken dat de jaarlijkse energienota die bewoners betalen uitkomt op gemiddeld nul euro? Ja 504 62% Nee 310 38% Tabel 14. Wat vindt u van dit voorstel? Zeer aantrekkelijk voorstel 122 15% Aantrekkelijk voorstel 267 33% Neutraal 300 37% Geen aantrekkelijk voorstel 34 4% Helemaal geen aantrekkelijk voorstel 18 2% Weet ik niet 73 9% 18

Tabel 15. Betere en gezondere woning + Modernere en comfortabelere woning + Zekerheid over woonlasten + Is beter voor het klimaat + Grotere onafhankelijkheid van energiebedrijven n gem. Betere en gezondere woning 677 2.2 Modernere en comfortabelere woning 677 2.2 Zekerheid over woonlasten 677 2.4 Is beter voor het klimaat 677 1.6 Grotere onafhankelijkheid van energiebedrijven 677 1.6 Tabel 16. Voor enkele dagen huis verlaten Vind ik geen probleem 211 26% Onder voorwaarde bespreekbaar 294 36% In principe niet, behalve als alles heel goed geregeld wordt 212 26% Absoluut niet 97 12% Tabel 17. Voor 4 a 5 dagen huis verlaten Vind ik geen probleem 184 23% Onder voorwaarde bespreekbaar 297 36% In principe niet, behalve als alles heel goed geregeld wordt 199 24% Absoluut niet 134 16% Tabel 18. Voor een week huis verlaten Vind ik geen probleem 163 20% Onder voorwaarde bespreekbaar 292 36% In principe niet, behalve als alles heel goed geregeld wordt 196 24% Absoluut niet 163 20% Tabel 19. Voor 2 weken huis verlaten Vind ik geen probleem 107 13% Onder voorwaarde bespreekbaar 221 27% In principe niet, behalve als alles heel goed geregeld wordt 213 26% Absoluut niet 273 34% 19

Tabel 20. Wat is voor u het grootste bezwaar wanneer u tijdelijk elders zou moeten verblijven? (Meerdere antwoorden mogelijk) Tijdens mijn afwezigheid zijn er onbekenden aan het werk in mijn huis 416 58% Enkele dagen is te lang 62 9% Ik wil geen spullen hoeven inpakken of verplaatsen 348 48% Ik weet niet hoe die tijdelijke woning is /er uit ziet 184 25% Anders, namelijk... 79 11% Totaal 722 151% Tabel 21. In hoeverre had u het dan een aantrekkelijk voorstel gevonden? Zeer aantrekkelijk voorstel 109 13% Aantrekkelijk voorstel 296 36% Neutraal 281 35% Geen aantrekkelijk voorstel 33 4% Helemaal geen aantrekkelijk voorstel 21 3% Weet ik niet 74 9% Tabel 22. Bij welke partij zou uw vertrouwen in dit aanbod groter worden? En bij welke partij juist kleiner? Veel groter Groter Blijft gelijk Kleiner Veel kleiner Weet ik niet Totaal % % % % % % Woningcorporatie 10% 32% 41% 4% 3% 9% 814 100% Energiebedrijf 3% 14% 51% 17% 6% 10% 814 100% Gemeente 6% 26% 46% 8% 3% 10% 814 100% Speciaal hiervoor opgericht bedrijf 5% 20% 46% 10% 5% 13% 814 100% Tabel 23. Heeft u concrete verhuisplannen? Ja, binnen een jaar verhuizen 67 8% Ja, binnen 2 à 3 jaar verhuizen 90 11% Ja, binnen 5 jaar verhuizen 57 7% Nee, de komende jaren niet 289 36% Nee, ik wil hier in principe voor zo lang als mogelijk blijven wonen 311 38% 20

Tabel 24. Bent u een man of een vrouw? Man 404 50% Vrouw 410 50% Tabel 25. Wat is uw huishoudensamenstelling? Eenpersoonshuishouden 288 35% Meerpersoonshuishouden zonder thuiswonende kinderen 321 39% Meerpersoonshuishouden met thuiswonende kind(eren), jongste is jonger dan 12 jaar 108 13% Meerpersoonshuishouden met thuiswonende kind(eren), jongste is ouder dan 12 jaar 97 12% Tabel 26. Wat is uw hoogst voltooide opleiding? Lager onderwijs (basisschool, MAVO, MULO, LBO, VMBO) 241 30% Middelbaar onderwijs (MBO, HAVO, VWO, HBS, MTS, MMS) 428 53% Hoger onderwijs (HTS, HBO, WO) 145 18% Tabel 27. Ontvangt u huurtoeslag? Ja 348 43% Nee 447 55% Zeg ik liever niet 19 2% Tabel 28. Wat is uw huidige energierekening? 50-75 euro per maand 100 12% 75-100 euro per maand 157 19% 100-125 euro per maand 152 19% 125-150 euro per maand 160 20% Meer dan 150 euro per maand 158 19% Weet ik niet 59 7% Zeg ik liever niet 28 3% 21