Toenemende zorgvraag versus bezuinigingen Bieden private investeerders soelaas?
Onderzoeksvragen Hoe scoort gezondheidszorg in een maatschappelijke issue-ranking? Waaraan dankt de zorg zijn bijzondere positie? Beseft het publiek dat de vraag naar zorg toeneemt? Welke afweging maakt het publiek in het spanningsveld van toenemende vraag versus overheidsbezuinigingen? 2
Opzet van het onderzoek In totaal is een representatieve steekproef van 1.134 Nederlanders ondervraagd door middel van een online vragenlijst. Het veldwerk vond plaats in de eerste twee weken van januari In het onderzoek doen we zowel uitspraken over de mening van de gemiddelde Nederlander als over specifieke groepen, zoals: chronische patiënten mensen werkzaam in de zorg mensen met een academische economische of bedrijfskundige opleiding 3
Nederlanders vinden dat op gezondheidszorg en onderwijs niet bezuinigd mag worden 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 1 1 1 2 2 70 27 64 33 51 44 38 53 2 2 4 7 10 10 12 Gezondheidszorg onderwijs veiligheid sociale zekerheid 32 56 verkeer & vervoer 4 3 2 2 2 2 9 4 4 16 22 22 63 handel & economie 63 wonen 62 19 milieubescherming 56 33 recreatie & cultuur 33 34 60 60 defensie hulp derde wereld weet niet meer aan besteden niet bezuinigen en ook niet meer aan besteden bezuinigen 4
Goede en toegankelijke gezondheidszorg hoort bij Nederlandse cultuur iedereen heeft recht op de best mogelijke zorg 95 4 2 goede gezondheidszorg hoort bij de Nederlandse cultuur 93 4 3 ik vind het belangrijk dat de Nederlandse gezondheidszorg tot de beste in de wereld behoort 86 11 4 ik ben bereid wat meer te betalen voor volledige toegang tot nieuwste en duurste behandelingen 46 49 6 iemand die meer betaalt, heeft meer recht op dure medische behandelingen 16 81 3 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 helemaal - grotendeels mee eens helemaal - grotendeels niet mee eens weet niet 5
Nederlanders realiseren zich dat vraag naar zorg toeneemt Oudere mensen doen vaker een beroep op de gezondheidszorg dan jongere mensen In de NL bevolking komen er steeds minder jonge mensen in verhouding tot het aantal ouderen totaal 77 8 totaal 73 12 laag 69 20 11 laag 60 23 17 gemiddeld 75 16 9 gemiddeld 72 14 hoog 87 9 5 hoog 85 10 6 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 waar niet waar weet niet 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 waar niet waar weet niet Er komen steeds meer medische technieken en behandelingen om mensen betere zorg te geven Er werken steeds meer mensen in de gezondheidszorg totaal 94 2 4 totaal 22 59 19 laag 88 3 8 laag 21 64 gemiddeld 94 3 4 gemiddeld 20 60 20 hoog 97 12 hoog 26 56 18 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 waar niet waar weet niet 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 waar niet waar weet niet 6
Meeste Nederlanders staan vrij neutraal tegenover investeringen van particuliere kapitaalverstrekkers Inleiding: Uit onderzoek blijkt dat de Nederlandse gezondheidszorg in de toekomst voor een groot probleem staat als er niets verandert. Door de vergrijzing en door nieuwe medische ontwikkelingen neemt niet alleen de behoefte aan zorg, maar nemen ook de kosten alleen maar toe. Dit betekent oplopende wachtlijsten, maar ook het maken van harde keuzes in de zorg. Sommige vormen van zorg kunnen gewoonweg niet meer worden geleverd. Een mogelijke uitweg is geld van particuliere kapitaalverstrekkers. Al met al, staat u positief of negatief tegenover investeringen van particuliere kapitaalverstrekkers in de Nederlandse gezondheidszorg? met inleiding 40 44 zonder inleiding 29 53 17 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 (zeer) positief neutraal (zeer) negatief 7
Liever particulier geld in de zorg dan bezuinigingen Ik heb liever dat particuliere kapitaalverstrekkers in de gezondheidszorg investeren dan dat er op bezuinigd wordt totaal 77 16 7 economen 83 2 chronische patiënten 79 6 werkzaam in de zorg 64 30 6 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 mee eens niet mee eens weet niet 8
Volgens ruim de helft een win-win situatie Als particuliere kapitaalverstrekkers in de zorg investeren worden zowel de kapitaalverstrekkers als de patiënten daar beter van totaal 55 27 18 economen 58 30 12 werkzaam in de zorg 58 29 13 chronische patiënten 57 27 16 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 mee eens niet mee eens weet niet 9
Meeste mensen hebben geen voorkeur ten aanzien van particulier gefinancierd ziekenhuis of gewoon ziekenhuis Voorkeur voor 100 90 80 70 52 51 48 49 56 50 43 55 60 50 geen voorkeur 40 gewoon' ziekenhuis 30 20 41 47 30 43 57 33 46 51 particulier gefinancierd ziekenhuis 10 0 7 3 5 totaal CDA PvdA SP VVD Groen Links Christen Unie 14 7 12 10
Positieve verwachtingen van particulier gefinancierd ziekenhuis Stel dat er een ziekenhuis komt dat voor een groot deel eigendom is van een particuliere kapitaalverstrekker. Verwacht u dan dat zo n ziekenhuis. zich alleen zorgen maakt over of het wel voldoende winst maakt 69 25 6 de kwaliteit van zorg op een even hoog peil houdt als een gewoon ziekenhuis 75 17 8 efficiënter werkt dan een gewoon ziekenhuis 70 20 9 klantgerichter werkt dan een gewoon ziekenhuis 64 27 9 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 waarschijnlijk - zeker waarschijnlijk niet - zeker niet weet niet 11
Redenen voor positieve of negatieve houding: enkele illustratieve citaten Positief, Nederland totaal: Omdat daardoor in de toekomst de zorg voor iedereen is en niet voor diegene met het meeste geld. iedereen heeft recht op medische hulp. anders krijg je van die Amerikaanse toestanden. en als dit zou helpen...dan zeg ik doen Dat gaat sneller en beter dan door de overheid Alle beetjes helpen en het kan bestaande instituties inspireren cq prikkelen om alerter en vernieuwender te handelen Negatief, Nederland totaal Dan wordt gezondheidszorg commercieel en dat kan nooit de bedoeling zijn Louter gericht op winstbejag, en extreem hoge beloning van de top en hogere werknemers. Zorg wordt daaraan ondergeschikt gemaakt, kwaliteit gaat achteruit, cliënt is de dupe Positief, economen: Ik vind het niet meer dan redelijk dat met name ziektekostenverzekeraars investeren in goede gezondheidszorg. Al met al ontvangen zij veel geld door de hoge premies, dus m.i. kunnen zij dit geld investeren in goede, efficiëntere zorg. Uiteindelijk komt dit henzelf ten goede doordat er hopelijk minder gedeclareerd hoeft te worden omdat zij er feitelijk ook belang bij hebben om dit te doen (anders zou een particuliere kapitaalverstrekker dat überhaupt niet eens overwegen) dus iedereen wordt er beter van Geld wordt beter besteed. Een particuliere investeerder kijkt beter wat er met de geldstromen gebeurt. Het wordt tijd dat er eens goed gecontroleerd wordt wat er met het geld in de gezondheidszorg gebeurt. Waar het blijft en bij wie het aan de strijkstok blijft hangen. Openheid van zaken geven is essentieel. Particuliere investeerders gaan efficiënter werken en eisen transparantie. Hard nodig! Negatief, economen Ben bang dat de kapitaalverstrekkers het voor het zeggen krijgen. Het is de vraag of het belang van de patiënt dan nog wel op de eerste plaats komt Dat werkt macro gezien kostenverhogend. Kapitaalverstrekkers zullen alleen lage kosten/hoog rendement behandelingen doen. Hiermee zullen andere ziekenhuizen voor financieel minder aantrekkelijke behandelingen duurder worden, waardoor de totale kosten van de gezondheidszorg stijgen 12
Conclusies Toenemende zorgvraag versus bezuinigingen
Conclusies Nederlanders vinden gezondheidszorg uiterst belangrijk. Er zijn nauwelijks mensen die vinden dat er op kan/mag worden bezuinigd. Een meerderheid van de Nederlanders vindt dat er meer moet worden besteed aan gezondheidszorg (evenals aan onderwijs). Men ziet het als een vanzelfsprekendheid dat de zorg in Nederland van een hoog niveau is en men vindt dat deze toegankelijk moet zijn voor iedereen. Er mag volgens de Nederlanders geen verschil in kwaliteit van zorg zijn tussen mensen die meer en minder (kunnen) betalen. Men is zich er wel van bewust dat er steeds minder jonge mensen komen ten opzichte van het aantal ouderen in Nederland en dat deze ouderen vaker een beroep doen op de gezondheidszorg. Men staat niet afwijzend tegenover private investeringen in de zorg: ruim een derde is positief en daarnaast staat een groot deel hier neutraal tegenover. Bovendien heeft men liever particuliere investeringen dan bezuinigingen. Al met al is er een zeker draagvlak voor de particuliere investeerder. Hoewel men niet meteen aan particuliere investeerders denkt als het gaat om partijen die kunnen bijdragen aan nieuwe ontwikkelingen in de gezondheidszorg, verwacht men wel dat een particulier gefinancierd ziekenhuis het op het gebied van klantgerichtheid, efficiëntie en kwaliteit van de zorg even goed of mogelijk zelfs beter doet dan een gewoon ziekenhuis. Conclusies 14
Conclusies Liever niet bezuinigen op zorg (maar eerder op defensie, ontwikkelingshulp) Reden: wij vinden goede en toegankelijke zorg heel belangrijk en vanzelfsprekend Zorg is een groeimarkt Liever laten groeien met particulier kapitaal dan bezuinigen Aan de andere kant: we staan zeker niet te trappelen! Conclusies