- Effectief Klimaatbeleid -

Transcriptie

1 - Effectief Klimaatbeleid - In opdracht van CE-Delft November 2008 Trendbox BV

2 Inhoud Inleiding Doelstelling en onderzoeksopzet Doelgroep en steekproefverantwoording Veldwerk en rapportage Conclusies Resultaten in detail 2

3 Doelstelling en onderzoeksopzet Dit onderzoek heeft als doel om een beeld te krijgen wat de Nederlander wil inzake het aanpakken van het klimaatprobleem. Uit de onderzoeksresultaten moet dus blijken waar mogelijk draagvlak voor is. Er is gekozen voor de online methodiek. Vanwege de hoge internetpenetratie in Nederland neemt het aantal onderzoeken, dat via deze methode wordt onderzocht, in grote mate toe. Daarnaast verleent de aard van dit betreffende onderzoek zich uitstekend om online te testen. De opzet van de online vragenlijst bestaat uit een tweetal componenten: Wat vindt de Nederlander het meest effectief om te doen? Wat vindt de Nederlander het minst erg om zelf te doen (onafhankelijk van de effectiviteit)? 3

4 Doelgroep en steekproef De doelgroepomschrijving voor dit onderzoek luidt als volgt: Mannen en vrouwen van 16 jaar en ouder Een bruto nationale representatieve steekproef van circa 2500 personen had een netto respons tot gevolg van 1013 personen van 16 jaar en ouder. Response van de respondenten bij dit onderzoek lag op 50%. De steekproef voor het onderzoek is ontleend aan het Nationale Panel. Dit is het Access panel van Trendbox waarin een landelijk representatieve steekproef van ongeveer personen is verzameld die hebben aangegeven van tijd tot tijd en tegen een geringe vergoeding aan onderzoek van Trendbox te willen meewerken. Het Nationale Panel van Trendbox is opgezet en wordt onderhouden volgens de eisen van de Research Keurmerk Groep. 4

5 Veldwerk en rapportage Het veldwerk liep van week 39 t/m week 40 Rapportage geschiedt in de vorm van een samenvatting in PPT format. De onderliggende tabellen worden separaat in PDF aangeleverd. De structuur van de PPT rapportage loopt synchroon aan die van de vragenlijst. De rapportage van dit onderzoek loopt synchroon aan de opbouw van de vragenlijst. Als lid van de Research Keurmerkgroep en ESOMAR onderschrijft en respecteert Trendbox de door deze organisaties opgestelde regels betreffende het uitvoeren van steekproefonderzoek en de privacybescherming van respondenten. 5

6 Conclusies (I) De helft van de Nederlandse bevolking vindt het opwarmen van de aarde dankzij de uitstoot van CO2 een groot probleem, 14% hiervan zegt dat dit één van de ernstigste problemen is die er bestaat. Ruim een derde geeft te kennen dat dit een groot probleem is, echter naast andere problemen. Nog een groep van zo n 30% vindt de uitstoot van CO2 een probleem, maar voor hen zijn er problemen die belangrijker gelden. Een zeer grote meerderheid van de Nederlandse bevolking geeft dus aan zich zorgen te maken over het opwarmen van de aarde. Effectief klimaatbeleid heeft onder andere te maken met een beter gebruik van de natuurlijke grondstoffen. 52% van de Nederlanders vindt het belangrijk dat wij, dankzij vermindering van het energieverbruik, minder afhankelijk worden van landen als Saoedi Arabië. Het voorkomen van de opwarming van de aarde wordt door 48% genoemd. Daarnaast vindt wederom een kleine meerderheid dat het opwarmen van de aarde en het stijgen van de zeespiegel wereldwijd aangepakt dient te worden. 47% vindt dat Nederland maatregelen moet nemen door dijken te verhogen. Circa een derde vindt dat de Nederlandse regering momenteel voldoende aandacht besteedt aan het klimaatprobleem. Met name personen tussen de 50 en 64 jaar geven dit toe. Een ongeveer even grote groep vindt juist het tegenovergestelde. 6

7 Conclusies (II) De partijen die (heel) veel tijd zouden moeten besteden aan het werken aan een oplossing voor het klimaatprobleem zijn achtereenvolgend: de overheid (89%), de industrie (88%, de landbouw (79%) en de burgers (70%) De manier waarop bovenstaande groepen hun tijd moeten besteden is divers, burgers zouden dit overwegend vrijwillig moeten doen; de industrie en de landbouw zouden daarentegen regels toegekend moeten worden. De top 5 van mogelijkheden voor burgers om iets aan het klimaatprobleem te doen is als volgt: Isolatie van de woning; Een zuinige auto kopen; Dichtbij werk wonen; Zonnepanelen aanschaffen; MicroWKK ketel kopen. Activiteiten waar men zich momenteel al mee bezig houdt zijn: Isolatie van woning; Dichterbij werk wonen; Seizoensgroenten uit Nederland kopen. Wat betreft biobrandstoffen is vier op de tien Nederlanders het eens met de stelling dat sommige biobrandstoffen goed zijn voor het milieu, maar de meeste hiervan niet en de overheid zou alleen de goede moeten ondersteunen. Opvallend om te zien is dat personen t/m 49 positiever tegenover biobrandstoffen staan dan personen van 50+. Vooral personen tussen 50 en 64 geven significant meer aan totaal geen vertrouwen te hebben in biobrandstoffen. 7

8 Ruim de helft van de Nederlanders is het niet eens met de stelling Door energie duurder te maken, zullen burgers en bedrijven op den duur minder energie gaan gebruiken. Bijna twee op de tien Nederlanders is het wel eens met deze stelling, waarbij de 65 plussers het met 21% significant meer dan gemiddeld eens zijn. Ondanks het feit dat ouderen (50+) in Nederland niet warm lopen voor biobrandstoffen, is het juist deze groep die aangeeft meer dan gemiddeld in het bezit te zijn van groene stroom. Jongeren t/m 34 geven aanzienlijk meer aan niet te weten wat voor type stroom zij in gebruik hebben. Na bovenstaande is het ook niet verassend dat de 50 plussers, vergeleken met overige leeftijdsgroepen, significant meer aangeven dat groene stroom even duur is als normale, grijze stroom. De jongeren t/m 34 denken vooral dat groene duurder is dan de normale variant. Indien de subsidie op groene komt te vervallen, waardoor de prijs duurder zal worden, dan zegt circa de helft van de Nederlanders groene stroom op te zeggen. De keuze tussen een verplicht of een vrijwillig klimaatbeleid ligt nagenoeg gelijk aan elkaar, 51% kiest voor een verplichting waarbij de regering regels stelt die voor alle burgers en bedrijven gelden. Hierbij zijn het vooral degenen tussen de 25 en 34 die zeggen meer controle vanuit te overheid te moeten hebben. Personen tussen de 50 en 64 zeggen echter met 55% significant meer dan gemiddeld voor een vrijwillig klimaatbeleid te kiezen. Conclusies (III) 70% vindt dat een verplicht klimaatbeleid het meest effectief is als het gaat om het behalen van de klimaatdoelstellingen. Ook hier kiezen de jongeren overwegend voor verplichting, waarbij de ouderen meer kiezen voor vrijwilligheid. 8

9 Interessante uitspraken met betrekking tot politieke voorkeur Links: : PVDA, Groenlinks, SP; Midden: : D66, CDA, Christen Unie, PvdD; Rechts: : VVD, SGP, PVV Ruim een derde bij zowel links, midden als rechts stemmenden geeft aan het klimaatprobleem een groot probleem, naast andere problemen te vinden. Niet verrassend, maar wel bevestigend, links acht het klimaatprobleem ernstiger dan de overige politieke groepen. Exact een derde van midden vindt dat het klimaatprobleem momenteel voldoende wordt aangepakt. Links en rechts zijn het met elkaar eens dat het klimaatprobleem juist onvoldoende wordt aangepakt. Op de vraag hoeveel tijd de verschillende partijen moeten besteden aan het werken aan een oplossing voor het klimaatprobleem is het overwegend midden dat vindt dat burgers hier heel veel aan moeten werken; midden en rechts die vinden dat de industrie hier heel veel tijd aan moeten besteden; en links dat vindt dat de landbouw en de overheid hier heel veel aan moeten werken. Op de verschillende uitspraken over mogelijkheden om als burgers iets aan het klimaatprobleem te doen is links de groep die overal de hoogst gemiddelde score heeft. Op het gebied van biobrandstoffen deelt links haar mening met midden. Daarnaast zegt links met 45% significant meer dan gemiddeld dat alleen sommige biobrandstoffen goed zijn, maar de meeste niet. Vandaar dat de overheid alleen de goede zou moeten steunen. Bijna een derde van de rechts stemmenden is het volledig mee oneens dat men minder energie zal gaan gebruiken wanneer deze duurder wordt. 9

10 Interessante uitspraken met betrekking tot politieke voorkeur Links: : PVDA, Groenlinks, SP; Midden: : D66, CDA, Christen Unie, PvdD; Rechts: : VVD, SGP, PVV Indien subsidie voor groene stroom komt te vervallen zegt een derde van links deze stroom te zullen blijven gebruiken. Meer dan de helft van rechts zegt direct over te stappen naar conventionele stroom. Over wat nu het meest effectieve klimaatbeleid is, zijn alle drie de politieke groepen het in grote getalen eens dat verplichting het meest effectief is als het gaat om het behalen van klimaatdoelstellingen. Van links zegt maar liefst 42% dat het gebruik van duurzaam hout verplicht zou moeten worden, terwijl een derde van de rechts meer vertrouwen heeft in een voorlichtingcampagne over de verschillende manieren van houtproductie. Bij een belastingmeevaller van de overheid vindt links dat deze geïnvesteerd zou moeten worden in de drie achtereenvolgde onderdelen: Gezondheidszorg, Onderwijs en klimaat. Voor midden is dat: Gezondheidszorg, Onderwijs, klimaatbeleid/politie. Voor rechts is dat: Gezondheidszorg, Onderwijs en Oplossen files/belastingverlaging 10

11 Resultaten in detail 11

12 Het gebruik van fossiele brandstoffen geeft een uitstoot van CO2 naar de lucht en dit maakt de lucht warmer. In hoeverre vindt u dit een probleem? Naar geslacht in % Is het ernstigste probleem dat bestaat Is 1 van de ernstigste problemen die er bestaan Is een groot probleem Is wel een groot probleem, maar er zijn belangrijkere Is geen probleem Totaal Man Vrouw 12

13 Het gebruik van fossiele brandstoffen geeft een uitstoot van CO2 naar de lucht en dit maakt de lucht warmer. In hoeverre vindt u dit een probleem? Naar leeftijd in % Is het ernstigste probleem dat bestaat Is 1 van de ernstigste problemen die er bestaan Is een groot probleem Is wel een groot probleem, maar er zijn belangrijkere Is geen probleem Totaal

14 Het gebruik van fossiele brandstoffen geeft een uitstoot van CO2 naar de lucht en dit maakt de lucht warmer. In hoeverre vindt u dit een probleem? vs. Type klimaatbeleid Is het ernstigste probleem dat bestaat Is 1 van de ernstigste problemen die er bestaan Is een groot probleem Is wel een groot probleem, maar er zijn belangrijkere Is geen probleem Totaal Vrijwillig klimaatbeleid Verplicht klimaatbeleid 14

15 Redenen om energie te besparen in % Totaal Man Vrouw Het voorkomen van het opwarmen van de aarde Het voorkomen van het opraken van energievoorraden 15

16 Redenen om energie te besparen vs. Type klimaatbeleid in % Het voorkomen van het opwarmen van de aarde Vrijwilligheid Het voorkomen van het opraken van energievoorraden Verplichting 16

17 Manieren om klimaatverandering aan te pakken in % Totaal Man Vrouw Met de hele wereld het klimaatprobleem aanpakken Nederland als land het probleem aanpakken door dijken te verhogen 17

18 Manieren om klimaatverandering aan te pakken vs. Type klimaatbeleid in % Met de hele wereld het klimaatprobleem aanpakken Vrijwilligheid Nederland als land het probleem aanpakken door dijken te verhogen Verplichting 18

19 In hoeverre vindt u dat het klimaatprobleem voldoende wordt aangepakt door de Nederlandse regering? in % Vrouw Man Totaal % 20% 40% 60% 80% 100% Meer dan voldoende Voldoende Voldoende noch onvoldoende Onvoldoende Meer dan onvoldoende 19

20 Hoeveel tijd moeten de partijen besteden aan het werken aan een oplossing voor het klimaatprobleem? in % Burgers Industrie Landbouw Overheid Heel veel Veel Veel noch weinig Weinig Geen 20

21 Op welke manier vindt u dat de volgende groepen moeten werken aan het klimaatprobleem? in % Burgers Industrie Landbouw % 20% 40% 60% 80% 100% Vrijwillig Regels Beprijzen 21

22 In hoeverre helpen onderstaande mogelijkheden om als burger iets te doen aan het klimaatprobleem? gemiddelde score o.b.v. 10 puntsschaal (10 helpt het meest, 1 helpt niets) ,90 7,37 7,32 7,20 7,08 6,53 6,48 6,17 4,44 4,00 3,27 Isolatie van uw woning Zuinige auto kopen Dichterbij werk wonen Zonnepaneel plaatsen MicroWKK ketel kopen Biobrandstoffen rijden Seizoensgroenten uit Nederland kopen Met openbaar vervoer reizen Dag in de week geen vlees eten Geld bij klimaatvriendelijke bank Compleet vegetarier eten 22

23 Kunt u aangeven in hoeverre u wel of niet al wat gedaan heeft of van plan bent te gaan doen voor het klimaat? in % 100% 80% 60% 40% 20% 0% Isolatie van uw woning Seizoensgroenten uit Nederland kopen Dichterbij werk wonen Zuinige auto kopen Dag in de week geen vlees eten Met openbaar vervoer reizen MicroWKK ketel kopen Geld bij klimaatvriendelijke bank Zonnepaneel plaatsen Biobrandstoffen rijden Compleet vegetarier eten Doe ik al Ga ik zeker doen Ga ik misschien doen Ga ik niet doen 23

24 Kunt u aangeven in hoeverre u wel of niet al wat gedaan heeft of van plan bent te gaan doen voor het klimaat? Doe ik al vs. Mate belangrijkheid klimaatprobleem in % Isolatie van uw woning Dichterbij werk wonen Zuinige auto kopen Met openbaar vervoer reizen MicroWKK ketel kopen Zonnepaneel plaatsen Dag in de week geen vlees eten Compleet vegetarier eten Seizoensgroenten uit Nederland kopen Geld bij klimaatvriendelijke bank Biobrandstoffen rijden ernstigste probleem (n=17) 1 v/d ernstigste problemen (n=122) groot probleem naast andere (n=368) andere problemen belangrijker (n=293) niet echt probleem (n=94) 24

25 Welke van onderstaande uitspraken over biobrandstoffen geeft het beste uw gedachte weer? in % Ik denk dat biobrandstoffen voor verkeer goed helpen tegen het klimaatprobleem en de overheid moet deze ondersteunen 13 Op dit moment zijn de biobrandstoffen nog niet zo goed, maar er wordt gewerkt aan verbetering en daarom moeten we ze blijven steunen 32 Ik denk dat alleen sommige biobrandstoffen goed zijn voor het milieu, maar de meeste niet. De overheid zou alleen de goede moeten ondersteunen. 42 Ik heb geen vertrouwen in biobrandstoffen voor het verkeer en vind dat de overheid moet stoppen deze te ondersteunen Totaal 25

26 In hoeverre eens of oneens met de volgende stelling: Door energie duurder te maken, zullen burgers en bedrijven op den duur minder energie gaan gebruiken. in % Totaal % 20% 40% 60% 80% 100% Volledig mee eens Mee eens Mee eens noch oneens Mee oneens Volledig mee oneens 26

27 In hoeverre eens of oneens met de volgende stelling: Door energie duurder te maken, zullen burgers en bedrijven op den duur minder energie gaan gebruiken. vs. Mate van belangrijkheid klimaatprobleem in % ernstigste probleem (n=17) v/d ernstigste problemen (n=118) groot probleem naast andere (n=368) andere problemen belangrijker (n=293) niet echt probleem (n=94) % 20% 40% 60% 80% 100% Volledig mee eens Mee eens Mee eens noch oneens Mee oneens Volledig mee oneens 27

28 Heeft u zelf groene stroom? in % Vrouw Man Totaal Ja Nee Weet niet 28

29 Is het produceren van groene stroom volgens u duurder of goedkoper dan normale, grijze stroom? in % Groene stroom veel duurder dan normale, grijze stroom 10 Groene stroom iets duurder dan normale, grijze stroom 34 Groene stroom even duur als normale, grijze stroom 37 Groene stroom iets goedkoper dan normale, grijze stroom 3 Groene stroom veel goedkoper dan normale, grijze stroom 1 Geen idee Totaal 29

30 Indien de subsidie voor groene stroom vervalt, zou u dan groene stroom blijven gebruiken? in % Vrouw Man Totaal Ja Nee Weet niet 30

31 Indien de subsidie voor groene stroom vervalt, zou u dan groene stroom blijven gebruiken? in % ernstigste probleem (n=17) 1 v/d ernstigste problemen (n=118) groot probleem naast andere (n=368) andere problemen belangrijker (n=293) niet echt probleem (n=94) Ja Nee Weet niet 31

32 Wat voor klimaatbeleid heeft u liever vs. Welke methode denkt u dat het meest effectief is in % Voorkeur klimaatbeleid Meest effectieve klimaatbeleid Verplichting, waarbij de regering regels stelt die voor alle burgers en bedrijven gelden 51 Verplichting, waarbij de regering regels stelt die voor alle burgers en bedrijven gelden 70 Vrijwilligheid, waarbij burgers en bedrijven op een vrijwillige basis kiezen om klimaatmaatregelen te nemen 49 Vrijwilligheid, waarbij burgers en bedrijven op een vrijwillige basis kiezen om klimaatmaatregelen te nemen

33 In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende uitspraken over het klimaatbeleid gemiddelde score o.b.v. 10 puntsschaal (1 geheel mee oneens; 10 geheel mee eens) Alleen extra kosten voor milieu indien verplicht Bereidheid energie besparen hangt af van anderen NL moet niet vooruitlopen op Europees & mondiaal beleid Alleen klimaatbeleid voeren als China en India dat ook doen Overheid mag belastingen verhogen op energie voor investeren in klimaatbeleid Overheid mag belastingen verhogen op energie om mensen te prikkelen Overheid mag belastingen verhogen op energie om vervuiler te laten betalen 33

34 In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende uitspraken over het klimaatbeleid gemiddelde score o.b.v. 10 puntsschaal (1 geheel mee eens; 10 geheel mee oneens) Overheid mag belastingen op energie verhogen om inkomstenbelasting te verlagen Klimaatprobleem kan worden opgelost door technische oplossingen Klimaatbeleid mag gevolg hebben in kleinere auto's rijden en kleinere tv's Klimaatbeleid mag ten koste van NL economie Door belastingen op energie worden mensen zuiniger Door gestegen olieprijzen worden mensen zuiniger 34

35 Welke van onderstaande uitspraken m.b.t. supermarkten geeft het beste uw mening weer? in % Supermarkten moeten zsm verplicht worden koel en vriesvakken af te dekken Supermarkten moeten over 4 jaar verplicht worden koel en vriesvakken af te dekken Supermarkten moeten voorgelicht en gestimuleerd worden koel en vriesvakken af te dekken Overheid moet zich niet bemoeien met supermarkten Totaal 35

36 Welke van onderstaande uitspraken m.b.t. (on)duurzaam hout geeft het beste uw mening weer? in % Duurzaam hout verplichten, onduurzaam hout verbieden Belasting heffen op onduurzaam hout, waardoor consument automatisch kiest voor duurzaam hout Voorlichtingscampagne over verschillende manieren van houtproductie Overheid moet zich hier niet mee bemoeien Totaal 36

37 Welke van onderstaande uitspraken m.b.t. het verlagen van de BTW voor basisbehoeften en verhogen van de BTW voor luxe goederen geeft het beste uw mening weer? in % Goed idee, gelijk invoeren. Alle klimaatvriendelijke producten 0%, de rest 19% Dit zou je langzaam in stapjes kunnen invoeren over een periode van 5 jaar, zodat iedereen er aan kan wennen Alleen voor sommige producten zou je dit kunnen invoeren Slecht idee, het is heel moeilijk om te bepalen wat klimaatvriendelijk is en dit zal waarschijnlijk ook niet helpen Totaal 37

38 Hoeveel zou de overheid moeten besteden van de belastingmeevaller van 1 miljard Euro om de maatschappelijke problemen op te lossen Gezondheidszorg Onderwijs Klimaatbeleid Politie Oplossen fileprobleem Belastingverlaging Aflossing staatsschuld Ontwikkelingshulp

39 Hartelijk dank voor uw aandacht The World Association of Research Professionals Trendbox BV Goos Eilander Postbus DE Amsterdam ZO 0 (031)