Peiling hypotheekrenteaftrek

Transcriptie

1 Vereniging Eigen Huis Peiling hypotheekrenteaftrek Wat is uw mening? Mei 2010

2

3 Wat vindt u in dit rapport? Ten geleide 5 Door Marlies E.C. Pernot, algemeen directeur Vereniging Eigen Huis De resultaten 13 Uitsplitsing naar achtergrondgegevens deelnemers 29 Achtergrondinformatie 35 Representativiteit peiling Beveiliging Onderzoeksdetails mei 2010 Peiling hypotheekrenteaftrek 3

4 4 Peiling hypotheekrenteaftrek mei 2010

5 Ten geleide 5

6 Inleiding Door Marlies E.C. Pernot: In de aanloop naar de verkiezingen van 9 juni 2010 is de hypotheekrenteaftrek een veelbesproken thema. Om te voorkomen dat de discussie over de hoofden van de bevolking wordt gevoerd, zonder hen te vragen hoe zij zelf over een aantal zaken denkt, heeft Vereniging Eigen Huis een peiling gehouden. De peiling is tot stand gekomen met medewerking van het OTB, het onderzoeksinstituut van de TU Delft. De uitvoering hiervan was in handen van het onafhankelijke marktonderzoeksbureau MSI-ACI, waarvan u de uitkomsten aantreft onder het hoofdstuk resultaten. In deze ten geleide treft u de visie van de vereniging met betrekking tot de belangrijkste uitkomsten. Tussen 31 maart en 26 april 2010 hebben bijna mensen deze peiling ingevuld. De peiling is ruim maal ingevuld door mensen met een koopwoning. Van de deelnemers aan de peiling is 87% lid van Vereniging Eigen Huis. Daarnaast hebben meer dan huurders aan de peiling meegedaan. Het aantal huurders dat heeft deelgenomen, is daarmee veel kleiner dan het aantal woningbezitters, maar het betreft nog steeds een substantieel aantal. Deze huurders zijn vooral hoogopgeleide jongeren die zich naar verwachting (gaan) oriënteren op hun eerste koopwoning. Ze wijken daarmee af van het gemiddelde profiel van een huurder. Ik ben verheugd over de grote belangstelling. De peiling doet, al in de opzet, geen aanspraak op de representativiteit voor de totale Nederlandse bevolking. Dat kan ook niet: de enquête staat voor iedereen open, waardoor sprake is van zogenoemde zelfselectie. Dit neemt niet weg dat een peiling die bijna maal is ingevuld de mening weerspiegelt van een heel grote groep mensen. Algemene conclusie Een belangrijke uitkomst is dat de woningmarkt er volgens de deelnemers slecht voor staat. Dit betreft zowel de huurals de koopwoningmarkt. Vereniging Eigen Huis ziet zich hierdoor gesterkt in haar pleidooi voor een hervorming van de woningmarkt op basis van een integrale visie (huur én koop, vraag én aanbod) en hypotheekrenteaftrek niet te gebruiken als een op zichzelf staande bezuinigingsmogelijkheid. De vereniging heeft haar standpunt neergelegd in het visiedocument Woningmarkt in beweging, dat zij op 29 maart 2010 heeft aangeboden aan minister Van Middelkoop voor Wonen, Wijken en Integratie. Het zou het slechtst denkbare moment zijn om nu te tornen aan de hypotheekrenteaftrek als platte bezuinigingsmaatregel. Voor Vereniging Eigen Huis, zo hebben wij duidelijk gemaakt, is binnen de kaders van een integraal plan én onder de voorwaarde dat betaalbaarheid van wonen en waardebehoud van de eigen woning gegarandeerd zijn, de hypotheekrenteaftrek echter geen taboeonderwerp, evenmin als andere onderwerpen dat mogen zijn, zoals de huurregulering. Volgens de peiling is voor een meerderheid van de deelnemers de hypotheekrenteaftrek evenmin een taboe, zij het dat woningbezitters wel vrezen voor de betaalbaarheid van wonen en voor de waarde van hun bezit. Vandaar ook dat in de integrale aanpak van de problemen op de woningmarkt betaalbaarheid en waardebehoud voor Vereniging Eigen Huis belangrijke randvoorwaarden zijn. De huidige discussie over de hypotheekrenteaftrek waarbij betaalbaarheid en waardebehoud juist niet lijken te worden gegarandeerd brengt mensen naar de mening van zowel woningbezitters als huurders in grote onzekerheid. Een meerderheid van eigenaren en huurders vindt dat de discussie over méér moet gaan dan alleen de hypotheekrenteaftrek. Dit is voor politieke partijen belangrijk te weten, want hun standpunten over de renteaftrek spelen volgens de peiling een grote rol in het stemgedrag van mensen bij de Tweede Kamerverkiezingen. 6 Peiling hypotheekrenteaftrek mei 2010

7 Opvallende uitkomsten Wanneer naar de uitkomsten gekeken wordt dan vallen de volgende zaken op. Een ruime meerderheid van de deelnemers maakt zich zorgen over de situatie op de woningmarkt. Volgens 62% van de eigenwoningbezitters en 57% van de huurders staat de woningmarkt er momenteel (zeer) slecht voor. Als grootste problemen noemen eigenwoningbezitters de verkoopbaarheid van hun woning (83%), het gebrek aan geschikte woningen voor mensen die voor het eerste keer een woning kopen (starters) (58%), dalende prijzen van koopwoningen (45%) en consumenten die hun hypotheek niet meer kunnen betalen (41%). De deelnemende huurders maken zich vooral zorgen om de hoge prijzen voor koopwoningen (73%), het gebrek aan geschikte woningen voor mensen die voor het eerste keer een woning kopen (60%), de moeilijkheid voor eigenaren om hun woning te verkopen (58%) en de lange wachtlijsten voor huurwoningen (45%). Een andere opvallende uitkomst is dat een grote meerderheid van zowel de deelnemende eigenwoningbezitters als huurders (88 resp. 78%) meent dat de discussie over de hypotheekrenteaftrek mensen in onzekerheid brengt over het kopen van een woning. Eigenwoningbezitters èn huurders zijn in meerderheid (84 resp. 51%) blij dat de hypotheekrenteaftrek bestaat. Wel vindt 33% van de woningbezitters en 51% van de huurders het systeem van hypotheekrenteaftrek oneerlijk voor mensen met lagere inkomens. De hypotheekrenteaftrek wordt door politieke partijen en door commentatoren vaak genoemd in het licht van de budgettaire problemen van de overheid. Beperking van de renteaftrek betekent voor huishoudens die daar recht op hebben een verhoging van de te betalen belasting. Een grote meerderheid van eigenaren en huurders (beide 69%) vindt dat de nadruk moet liggen op bezuinigen op de overheidsfinanciënen. Een klein deel van zowel de eigenwoningbezitters (7%) als de huurders (9%) vindt dat de overheid de komende tijd de nadruk moet leggen op belastingverhoging. Het tekort tijdelijk laten oplopen, heeft de voorkeur van 19% van de woningbezitters en 17% van de huurders. Verreweg de meeste woningbezitters en huurders zien als uitweg voor de budgettaire problemen van de overheid een vermindering van het aantal ambtenaren (78 resp. 74%), gevolgd door bezuiniging op het koningshuis (72 resp. 74%) en op de Nederlandse bijdrage aan de Europese Unie (66 resp. 57%). Van de woningbezitters noemt 26% een beperking van de hypotheekrenteaftrek als besparingmogelijkheid, tegen 51% van de huurders. De deelnemers aan de peiling noemen het onderwijs (2% van de woningbezitters en huurders) en veiligheid op straat (2 resp. 3%) het minste als gewenste bezuinigingsoptie. In de peiling is de deelnemers ook gevraagd te kiezen tussen telkens twee concrete besparingsmogelijkheden. Een meerderheid van woningbezitters en huurders zou in dat geval liever besparen op de hypotheekrenteaftrek dan op de AOW, de uitkeringen, gezondheidszorg, de veiligheid op straat en onderwijs. Aan de andere kant hebben besparingen op integratie en kunst en cultuur de voorkeur boven bezuinigen op de hypotheekrenteaftrek. We hebben de deelnemers deze moeilijke keuzen voorgelegd, omdat in de politieke realiteit van alledag ook doorlopend ingewikkelde keuzen aan de orde zijn. De deelnemers hebben blijk gegeven van genuanceerde opvattingen door aan te geven dat besparing op de hypotheekrenteaftrek niet altijd een taboe mag zijn. Dit sluit zoals gezegd aan bij het pleidooi van Vereniging Eigen Huis om de problemen op de woningmarkt te lijf te gaan door middel van een integrale aanpak, waarbij onder de voorwaarden van betaalbaarheid van het wonen en waardebehoud van de investeringen in de eigen woning geen taboe mag bestaan op de hypotheekrenteaftrek, evenmin als op de huurregulering in de sociale woningsector. mei 2010 Peiling hypotheekrenteaftrek 7

8 Van de deelnemers aan de peiling deelt een ruime meerderheid (89% van de woningbezitters en 86% van de huurders) onze mening dat de discussie niet alleen moet gaan over de hypotheekrenteaftrek, maar ook over andere zaken zoals de overdrachtsbelasting. Op de vraag of deelnemers de discussie over de hypotheekrenteaftrek verontrustend vinden, antwoordt 64% van de woningbezitters en 44% van de huurders bevestigend. Van de deelnemende eigenaren verwacht 42% niet dat een nieuw kabinet de hypotheekrenteaftrek ongemoeid zal laten, evenals 52% van de huurders. Voor een meerderheid van de woningbezitters en de huurders (73 resp. 67%) speelt het standpunt van politieke partijen inzake de hypotheekrenteaftrek een belangrijke rol in het stemgedrag bij de Tweede Kamerverkiezingen. Wat betreft de effecten van een beperking van de hypotheekrenteaftrek, verwachten de meeste woningbezitters en huurders (69 resp. 70%) dat de prijzen van koopwoningen erdoor zullen dalen. Van de woningbezitters denkt 65% dat de middeninkomens erop achteruit zullen gaan, tegen 48% van de huurders. In de peiling is de woningbezitters ook gevraagd naar de persoonlijke nadelen die zij verwachten van een eventuele beperking van de hypotheekrenteaftrek. Van hen verwacht 78% te maken te krijgen met hogere hypotheeklasten, terwijl het daarnaast moeilijker wordt de eigen woning te verkopen (56%) en bovendien de eigen woning minder waard wordt (55%). Deze door eigenwoningbezitters gevreesde effecten sterkten Vereniging Eigen Huis in haar standpunt dat een eventuele beperking van de hypotheekrenteaftrek als onderdeel van een integraal plan voor de woningmarkt gepaard dient te gaan met de garantie dat betaalbaarheid van het wonen en waardebehoud van het eigen huis hieronder niet zullen lijden. Tot slot is de deelnemende eigenwoningbezitters gevraagd waarop zij in hun persoonlijke situatie zouden bezuinigen als hun woonlasten zouden toenemen door beperking van de hypotheekrenteaftrek. Een meerderheid zou bezuinigen op luxe artikelen (70%), uitgaan (61%), sparen (61%), abonnementen en lidmaatschappen (54%) en vakanties (53%). Deze uitkomst geeft een indicatie van de bestedingseffecten indien woningbezitters door stijgende woonlasten moeten bezuinigen op andere uitgaven. Naar eigen zeggen komt de helft van de eigenwoningbezitters in de financiële problemen als hun maandelijkse lasten omhoog gaan met een bedrag van 0 tot 200 euro. Tot slot Vereniging Eigen Huis stelt de uitkomsten van de peiling graag ter beschikking aan eenieder die er belangstelling voor heeft. Niet alleen aan de politieke partijen en de pers, maar zeker ook aan iedereen die moeite heeft genomen om de peiling in te vullen, aan onze leden en aan de Nederlandse bevolking. Na de verkiezingen van 9 juni 2010 zullen we de uitkomsten van de peiling onder de aandacht brengen van de informateur(s). Ik hoop van harte dat deze peiling bijdraagt aan een beter geïnformeerd publiek debat over de hypotheekrenteaftrek en breder de Nederlandse woningmarkt. Marlies E.C. Pernot algemeen directeur Vereniging Eigen Huis 8 Peiling hypotheekrenteaftrek mei 2010

9 Profiel van de respondenten 9

10 Wie heeft de vragenlijst ingevuld? Lid van Eigen woning Huur woning 26% 74% 87% 97% 3% Leeftijd 2% Gezinssamenstelling 1% 3% Jonger dan % 9% 26% 17% 26% Getrouwd/ samenwonend zonder kinderen Getrouwd/ samenwonend 14% 41% 42% 65+ met kinderen Alleenstaand Eenoudergezin anders Inkomen Beneden modaal 8% 6% Opleiding Laag 2% 9% Modaal 21% Middelbaar 1-2 keer modaal Meer dan 34% Hoog Zeg ik niet 58% 31% 2 keer modaal 30% Zeg ik niet 10 Peiling hypotheekrenteaftrek mei MSI-ACI Europe BV

11 Wie heeft de vragenlijst ingevuld? Op welke partij gaat u stemmen? Absoluut aantal Percentage Dat weet ik nog niet % VVD % PvdA % D % PVV % CDA % GroenLinks % SP % Christen Unie % Partij voor de Dieren 720 1% SGP 632 1% Dat zeg ik liever niet % Ik ga niet stemmen % mei 2010 Peiling hypotheekrenteaftrek 11

12 12 Peiling hypotheekrenteaftrek mei MSI-ACI Europe BV

13 Resultaten 13

14 Ontwikkelingen op de woningmarkt De meeste mensen zijn negatief over de situatie op de woningmarkt. Eigen woningbezitters Huurders Volgt u de ontwikkelingen op de woningmarkt? Volgt u de ontwikkelingen op de woningmarkt? 3% 1% 40% 33% 57% 66% Volgt op de voet Volgt op de voet Volgt het enigzins Volgt het enigzins Volgt het niet Volgt het niet Hoe staat de woningmarkt er naar uw mening momenteel voor? Hoe staat de woningmarkt er naar uw mening momenteel voor? 33% 55% 33% 47% 0% 4% 7% 1% 1% 8% 10% 1% Zeer goed Goed Neutraal Slecht Zeer slecht Geen mening Zeer goed Goed Neutraal Slecht Zeer slecht Geen mening 14 Peiling hypotheekrenteaftrek mei MSI-ACI Europe BV

15 Problemen op de woningmarkt Grootste probleem voor huisbezitters: de verkoop van het huis. Grootste probleem voor huurders: de hoge prijzen van koopwoningen. Grootste problemen volgens eigen woningbezitters Moeilijk voor huiseigenaren om het huis te verkopen 83% Gebrek aan geschikte woningen voor starters 58% Dalende prijzen van koopwoningen 45% Consumenten die hun hypotheek niet meer kunnen betalen 45% Scheefwoners 41% De hoge prijzen van koopwoningen 38% De lange wachtlijsten voor huurwoningen 29% Grootste problemen volgens huurders De hoge prijzen van koopwoningen 73% Gebrek aan geschikte woningen voor starters 60% Moeilijk voor huiseigenaren om het huis te verkopen 58% De lange wachtlijsten voor huurwoningen 45% Moeilijk overstappen van huurwoning naar koopwoning Consumenten die hun hypotheek niet meer kunnen betalen 38% 37% Scheefwoners 35% mei 2010 Peiling hypotheekrenteaftrek 15

16 Algemeen gevoel bij hypotheekrenteaftrek De meeste huurders en woningbezitters zijn het er over eens dat de discussie over de hypotheekrenteaftrek mensen in onzekerheid brengt over het kopen van een woning. (Helemaal) meer oneens (Helemaal) mee eens De discussie over de hypotheekrenteaftrek brengt mensen in onzekerheid over het kopen van een woning 5% 88% 10% 78% De hypotheekrenteaftrek helpt starters met het kopen van een woning 8% 83% 25% 62% De hypotheekrenteaftrek is slecht voor de woningmarkt 68% 15% 43% 37% De hypotheekrenteaftrek stimuleert het eigenwoningbezit 6% 87% 18% 69% Ik ben blij dat de hypotheekrenteaftrek bestaat 7% 84% 33% 51% Het systeem van hypotheekrenteaftrek is oneerlijk voor mensen met lagere inkomens 46% 33% 32% 51% Zonder het systeem van de hypotheekrenteaftrek zouden de huizenprijzen veel lager liggen 11% 19% 52% 69% Eigen woningbezitters Huurders 16 Peiling hypotheekrenteaftrek mei MSI-ACI Europe BV

17 De economische ontwikkelingen Eensgezindheid over de voorkeur voor bezuinigingen boven het tijdelijk op laten lopen van het tekort of het verhogen van belastingen. Eigen woningbezitters Huurders Volgt u de ontwikkelingen op de woningmarkt? Volgt u de ontwikkelingen op de woningmarkt? 1% 49% 50% 61% 39% Volgt op de voet Volgt het enigzins Volgt het niet Volgt op de voet Volgt het enigzins Volgt het niet Waar moet de overheid de nadruk leggen? Waar moet de overheid de nadruk leggen? 69% 69% 19% Belastingen verhogen Bezuinigingen Tekort tijdelijk op laten lopen 7% 5% Geen mening 17% Belastingen verhogen Bezuinigingen Tekort tijdelijk op laten lopen 9% 4% Geen mening mei 2010 Peiling hypotheekrenteaftrek 17

18 Waarop bezuinigen meest genoemd Veel eensgezindheid bij huurders en woningbezitters over bezuinigingsmogelijkheden, behalve over de hypotheekrenteaftrek. ambtenaren bij rijksoverheid, provincies, gemeente Koningshuis Bijdrage Nederland aan Europa 57% 78% 74% 72% 74% 66% Ontwikkelingshulp Defensie Kunst en cultuur 52% 52% 47% 61% 59% 60% Integratie Kinderbijslag Hypotheekrenteaftrek Sport Huurtoeslag 38% 32% 28% 30% 26% 26% 28% 21% 25% 51% Eigen woningbezitters Huurders 18 Peiling hypotheekrenteaftrek mei MSI-ACI Europe BV

19 Waarop bezuinigen minst genoemd Onderwijs en veiligheid zijn de minst populaire bezuinigingsmogelijkheden. Uitkeringen zoals WW, WIA en Bijstand Wegenbouw Probleemwijken grote steden Jeugd en gezin Gezondheidszorg AOW Openbaar vervoer Aantal politieagenten op straat Veiligheid op straat Onderwijs 20% 19% 14% 20% 14% 13% 10% 13% 8% 8% 7% 9% 5% 3% 2% 3% 2% 3% 2% 2% Eigen woningbezitters Huurders mei 2010 Peiling hypotheekrenteaftrek 19

20 Waarop bezuinigen Als je moet kiezen In navolging op de voorgaande vraag waar men vrijblijvend een aantal mogelijke bezuinigingsposten kon selecteren hebben we de deelnemers een aantal gedwongen keuzes op het gebied van bezuinigingen voorgelegd. De hypotheekrenteaftrek is niet onaantastbaar. Bij gedwongen keuze worden de AOW, uitkeringen, gezondheidszorg, veiligheid en onderwijs minder vaak als bezuinigingspost aangewezen dan de hypotheekrenteaftrek. Waar zou de overheid volgens u op moeten bezuinigen? Hypotheekrenteaftrek 70% 80% 30% 20% AOW Hypotheekrenteaftrek 54% 71% 46% 29% Uitkeringen Hypotheekrenteaftrek Hypotheekrenteaftrek Hypotheekrenteaftrek Hypotheekrenteaftrek Hypotheekrenteaftrek Hypotheekrenteaftrek Hypotheekrenteaftrek 74% 26% 86% 14% 69% 31% 81% 19% 42% 58% 64% 36% 34% 66% 58% 42% 74% 26% 86% 14% 25% 75% 48% 52% 21% 79% 44% 56% Gezondheidszorg Veiligheid op straat Openbaar vervoer Kinderbijslag Onderwijs Integratie Kunst en cultuur 50% 50% Eigen woningbezitters Huurders 20 Peiling hypotheekrenteaftrek mei MSI-ACI Europe BV

21 Discussie over de hypotheekrenteaftrek 99% van de deelnemers aan de peiling volgt de discussie over de hypotheekrenteaftrek. Meer dan de helft volgt de discussie zelfs op de voet. Volgt u de discussie over de hypotheekrenteaftrek? Eigen woningbezitters 1% Huurders 1% 33% 57% 66% 42% Volg het op de voet Volg het enigzins Volg het niet mei 2010 Peiling hypotheekrenteaftrek 21

22 De rol van de politiek Zowel huurders als eigenwoningbezitters vinden dat de discussie zich niet moet beperken tot slechts de hypotheekrenteaftrek. (Helemaal) meer oneens (Helemaal) mee eens De discussie moet niet alleen gaan over de hypotheekrenteaftrek maar ook over andere zaken zoals de overdrachtsbelasting 3% 89% 5% 86% De discussie over de hypotheekrenteaftrek vind ik verontrustend 21% 64% 42% 44% Het standpunt van politieke partijen over de hypotheekrenteaftrek speelt een belangrijke rol in mijn stemgedrag bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer 11% 73% 14% 67% Ik verwacht dat een nieuw kabinet de hypotheekrenteaftrek ongemoeid zal laten 42% 28% 52% 21% Eigen woningbezitters Huurders 22 Peiling hypotheekrenteaftrek mei MSI-ACI Europe BV

23 Effecten beperking hypotheekrenteaftrek Meer dan tweederde van de woningbezitters denkt dat de prijzen van koopwoningen zullen dalen. De prijzen van koopwoningen zullen dalen Middeninkomens gaan er op achteruit 48% 65% 69% 70% De economie zal daar onder lijden Hogere inkomens gaan er op achteruit Er ontstaat een groeiende vraag naar huurwoningen 35% 56% 53% 54% 49% 46% Lagere inkomens gaan er op achteruit Alleen de prijzen van duurdere koopwoningen zullen dalen 30% 28% 28% 39% Andere effecten Starters op de woningmarkt krijgen meer kansen om een woning 19% 22% 17% 33% Er zullen geen effecten zijn 0% 1% Eigen woningbezitters Huurders mei 2010 Peiling hypotheekrenteaftrek 23

24 Persoonlijke voordelen beperking hypotheekrenteaftrek Meer dan 80% van de eigen woningbezitters ziet geen voordelen voor zichzelf als de hypotheekrenteaftrek beperkt zou worden. Ook bijna de helft van de huurders ziet geen voordelen voor zichzelf. Ik zie geen voordelen voor mezelf 47% 81% Huizenprijzen worden voor mij beter betaalbaar 8% 38% Ik heb meer keuze uit geschikte woningen 7% 24% Andere voordelen dan hier genoemd Mijn huis is beter verkoopbaar Dat weet ik niet 5% 5% 3% 4% 17% Eigen woningbezitters Huurders 24 Peiling hypotheekrenteaftrek mei MSI-ACI Europe BV

25 Persoonlijke nadelen beperking hypotheekrenteaftrek (Alleen eigen woningbezitters) Vooral de stijging van de hypotheeklasten baart de eigen woningbezitters zorgen. Hogere hypotheeklasten 78% Het wordt moeilijker om mijn huis te kunnen verkopen 56% Een daling van de huizenprijzen 55% Andere nadelen dan hier genoemd 12% Minder keuze uit geschikte woningen 10% Ik zie geen nadelen voor mezelf 9% Ik zie geen nadelen voor mezelf 1% mei 2010 Peiling hypotheekrenteaftrek 25

26 Persoonlijke bezuinigingen (Alleen eigen woningbezitters) Men zal het eerst op de aankoop van luxe artikelen bezuinigen. Aankoop van luxe artikelen (Hifi, computer, etc.) 70% Uitgaan / uit eten gaan 61% Sparen (minder gaan sparen) 61% Abonnementen en lidmaatschappen 54% Vakantie 53% Hobby s 32% Kleding 32% Autokosten 24% Onderhoud aan de woning 22% Dagelijkse boodschappen 21% Hypotheek (minder aflossen, minder verzekeren, etc.) 18% Andere bezuiniging 16% Ik zou niet bezuinigen 6% 26 Peiling hypotheekrenteaftrek mei MSI-ACI Europe BV

27 Toename maandlasten (Alleen eigen woningbezitters) Bijna de helft van de woningbezitters komt in de financiële problemen bij een toename van de maandelijkse lasten van 0 tot 200 euro. Met welk bedrag kunnen uw maandlasten toenemen zonder dat u in financiële problemen komt? 6% 11% 12% 11% 5% 13% Iedere toename brengt mij in de financiële problemen 1 tot tot tot 200 9% 16% 19% 200 tot tot tot of meer Dat weet ik niet mei 2010 Peiling hypotheekrenteaftrek 27

28 28 Peiling hypotheekrenteaftrek mei MSI-ACI Europe BV

29 Uitsplitsing naar achtergrondgegevens deelnemers 29

30 Verschillen naar leeftijd Leeftijd blijkt een belangrijke verklarende factor voor de mening van de deelnemers. Jonger dan Negatief over de woningmarkt 57% 59% 61% 62% 63% 65% Ik ben blij dat de hra* bestaat 91% 87% 84% 82% 80% 76% Het systeem van hra* is oneerlijk voor mensen met lagere inkomens 21% 24% 28% 36% 42% 43% De overheid moet de nadruk leggen op: Bezuinigen 64% 66% 67% 67% 71% 79% Het tekort tijdelijk laten oplopen 22% 20% 20% 21% 18% 12% Op welke onderwerpen bezuinigen: Aantal ambtenaren 76% 75% 76% 75% 81% 87% Koningshuis 81% 78% 75% 72% 66% 62% Kunst en cultuur 65% 57% 54% 52% 46% 42% Kinderbijslag 13% 16% 23% 33% 37% 35% Hypotheekrenteaftrek 10% 18% 23% 29% 33% 38% Huurtoeslag 15% 19% 21% 20% 22% 27% De discussie over de hra* vind ik verontrustend 82% 73% 67% 61% 57% 55% Het standpunt van de politieke partijen over de hra* speelt een belangrijke rol in mijn stemgedrag 84% 79% 76% 71% 69% 68% * hra = hypotheekrenteaftrek 30 Peiling hypotheekrenteaftrek mei MSI-ACI Europe BV

31 Verschillen naar inkomen Mensen met een hoger inkomen vinden de discussie rond de hypotheekrenteaftrek iets minder verontrustend dan mensen met een modaal of minder dan modaal inkomen. Minder dan modaal Modaal 1 tot 2 keer modaal Meer dan 2 keer modaal Negatief over de woningmarkt 63% 62% 61% 61% Ik ben blij dat de hra* bestaat 82% 86% 83% 80% Het systeem van hra* is oneerlijk voor mensen met lagere inkomens 42% 34% 35% 33% De overheid moet de nadruk leggen op: Bezuinigen 61% 64% 68% 74% Het tekort tijdelijk laten oplopen 22% 22% 20% 16% Op welke onderwerpen bezuinigen: Aantal ambtenaren 81% 77% 76% 79% Koningshuis 77% 75% 73% 67% Hypotheekrenteaftrek 24% 22% 28% 32% Huurtoeslag 14% 16% 20% 27% Uitkeringen 11% 15% 18% 26% Gezondheidszorg 4% 4% 7% 13% De discussie over de hra* vind ik verontrustend 68% 70% 63% 59% Het standpunt van de politieke partijen over de hra* speelt een belangrijke rol in mijn stemgedrag 73% 75% 72% 72% * hra = hypotheekrenteaftrek mei 2010 Peiling hypotheekrenteaftrek 31

32 Verschillen naar politieke voorkeur Het zijn vooral de aanhangers van de PVV en VVD, en in mindere mate die van het CDA, die zich het meeste zorgen maken over de discussie rondom de hypotheekrenteaftrek. CDA D66 Groenlinks PvdA PVV SP VVD Negatief over de woningmarkt 63% 55% 50% 53% 67% 58% 67% Ik ben blij dat de hra* bestaat 90% 67% 55% 68% 90% 71% 91% Het systeem van hra* is oneerlijk voor mensen met lagere inkomens 25% 50% 69% 60% 24% 61% 16% De overheid moet de nadruk leggen op: Bezuinigen 78% 75% 57% 60% 68% 49% 80% Het tekort tijdelijk laten oplopen 13% 14% 19% 22% 23% 29% 14% Op welke onderwerpen bezuinigen: Aantal ambtenaren 81% 78% 68% 70% 81% 71% 85% Koningshuis 55% 69% 78% 74% 77% 84% 64% Bijdrage aan Europa 64% 47% 32% 48% 86% 69% 75% Defensie 47% 65% 80% 76% 51% 82% 50% Hypotheekrenteaftrek 18% 55% 69% 56% 9% 48% 11% Probleemwijken 16% 9% 4% 6% 29% 9% 19% De discussie over de hra* vind ik verontrustend 72% 35% 21% 34% 84% 43% 80% Het standpunt van de politieke partijen over de hra* speelt een belangrijke rol in mijn stemgedrag 76% 57% 50% 54% 85% 64% 86% * hra = hypotheekrenteaftrek 32 Peiling hypotheekrenteaftrek mei MSI-ACI Europe BV

33 Verschillen naar waarde van de woning (Alleen eigen woningbezitters) Vooral de eigenaren van duurdere woningen zijn grote voorstanders van bezuinigingen. Tot Meer dan Negatief over de woningmarkt 62% 61% 64% 66% Ik ben blij dat de hra* bestaat 86% 84% 82% 84% Het systeem van hra* is oneerlijk voor mensen met lagere inkomens 34% 35% 31% 21% De overheid moet de nadruk leggen op: Bezuinigen 61% 68% 74% 80% Het tekort tijdelijk laten oplopen 22% 20% 17% 14% Op welke onderwerpen bezuinigen: Aantal ambtenaren 74% 76% 82% 88% Koningshuis 77% 73% 66% 61% Hypotheekrenteaftrek 22% 27% 29% 22% Huurtoeslag 15% 19% 27% 33% Uitkeringen 15% 18% 25% 37% Gezondheidszorg 4% 7% 12% 18% De discussie over de hra* vind ik verontrustend 68% 63% 63% 71% Het standpunt van de politieke partijen over de hra* speelt een belangrijke rol in mijn stemgedrag 73% 73% 74% 79% * hra = hypotheekrenteaftrek mei 2010 Peiling hypotheekrenteaftrek 33

34 34 Peiling hypotheekrenteaftrek mei MSI-ACI Europe BV

35 Achtergrondinformatie 35

36 Representativiteit peiling Representativiteit De peiling doet, zoals eerder opgemerkt, geen aanspraak op de representativiteit voor de totale Nederlandse bevolking, want de enquête stond voor iedereen open, waardoor sprake is van zogenoemde zelfselectie. De peiling waar het de resultaten van leden betreft, zijn vergeleken met een representatief schaduwonderzoek onder leden. Deze laatste groep is in hun beantwoording iets minder stellig. Over het algemeen kiezen leden die mee hebben gedaan aan de peiling iets vaker de uiterste antwoordmogelijkheden bij schaalvragen. De resultaten verschillen echter niet zodanig dat er andere conclusies zouden worden getrokken. Beveiliging Om de peiling voor iedereen zo toegankelijk mogelijk te houden, is er voor gekozen om voor de toegang tot de vragenlijst geen beveiligingstechnieken in te zetten, maar om de gegeven antwoorden achteraf te controleren en indien nodig op te schonen. Dit is gebeurd op basis van een aantal factoren zoals: De (onrealistische korte) tijd die mensen genomen hadden om de vragenlijst in te vullen (Gebrek aan) Variatie in antwoorden (Meerdere) Onlogische -/tegenstrijdige antwoorden Controleren van IP-adressen waar veel verkeer vandaan kwam Enkele details De vragenlijsten zijn ingevuld in de periode van 31 maart tot 26 april 2010 In totaal hebben mensen de vragenlijst ingevuld Gemiddeld deed men hier iets meer dan 12½ minuten over MSI-ACI Europe BV Het onderzoek is uitgevoerd door het onderzoeksbureau MSI-ACI. MSI-ACI is een onderzoeksbureau uit Amsterdam dat is gespecialiseerd in online onderzoek. OTB De peiling is tot stand gekomen in samenwerking met het OTB, het onderzoeksinstituut van de TU Delft. 36 Peiling hypotheekrenteaftrek mei MSI-ACI Europe BV

37 Over dit rapport Bij de zogenaamde stellingvragen worden de neutrale antwoorden en de antwoorden weet niet/geen mening niet in de grafiek weergegeven Helemaal mee eens Mee eens Niet mee eens, niet mee oneens 12% 69% Mee oneens Helemaal mee oneens Weet niet/geen mening mei 2010 Peiling hypotheekrenteaftrek 37

38 38 Peiling hypotheekrenteaftrek mei MSI-ACI Europe BV

39 mei 2010 Peiling hypotheekrenteaftrek 39

40 40 Peiling hypotheekrenteaftrek mei MSI-ACI Europe BV