Algemeen Beleidsplan Werk aan de Winkel Inhoudsopgave 1 Stichting Vitaal Dorp en Werk aan de Winkel 2 Arbeidsmatige dagbesteding 3 Re integratie 4 Uitgangspunten Werk aan de Winkel 5 Begeleiding 6 Samenstelling team meewerkers 7 Werkzaamheden meewerkers 8 Doelen en effecten 9 Zorgvrager wordt zorgbieder 10 Samenwerking 11 Duurzaamheid 12 De locatie 1
1 Stichting Vitaal-Dorp en Werk aan de Winkel De Stichting Vitaal Dorp is opgericht in oktober 2013 door een groep inwoners van Everdingen. De bedoeling was een buurtsuper en ontmoetingsplek te starten, gerund door vrijwilligers en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dit laatste onderdeel is ondergebracht in het project Werk aan de Winkel. Stichting Vitaal Dorp realiseert met Werk aan de Winkel een project waarin diverse doelgroepen, samen, constructief aan de slag gaan om een aantal doelen én resultaten te realiseren. Binnen deze activiteiten vormen de volgende doelen de rode draad: Arbeidsmatige dagbesteding: Ontplooiingskansen voor mensen met een verstandelijke (of fysieke) beperking; Re integratie: Begeleide werkervaringsplaatsen voor mensen in een langdurige uitkeringssituatie; Het projecten pakket van Werk aan de Winkel omvat vooralsnog het project Winkel&zo, een buurtsuper en ontmoetingsplek met boekenuitleen. 2 Arbeidsmatige dagbesteding Iedereen die op de reguliere arbeidsmarkt niet, of tijdelijk niet, kan werken kan bij Werk aan de Winkel terecht, mits men een vergoeding voor de begeleiding mee neemt. Dit kan bijvoorbeeld betaald worden vanuit een Persoons Gebonden Budget (PGB) of vanuit het budget voor zorg in natura (ZIN) wat de betreffende zorginstelling beheert. Niet de traditionele vormen van bezigheidstherapie, maar het samen werken aan het ontwikkelen van talenten en competenties, vormen de uitdaging binnen Werk aan de Winkel. De term dagbesteding is niet (meer) toereikend voor het faciliteren van een actieve participatie in de samenleving. De term impliceert dat het hoofddoel is om deelnemers bezig te houden. Werk aan de Winkel heeft als hoofddoel de ontwikkeling en ontplooiing van deelnemers te bevorderen, met werkzaamheden die een waarde vertegenwoordigen. Waarde in geld, maar ook sociale en maatschappelijke waarde; de deelnemer draagt werkelijk en aantoonbaar bij aan de samenleving en mag daar ook trots op zijn. Wij noemen de deelnemers dan ook geen cliënten, maar meewerkers. Samenwerking, verbinden en sociaal ondernemerschap zijn de speerpunten om te komen tot een nieuwe vorm van dagbesteding met economisch bestaansrecht. We vervullen een, letterlijk, waardevolle functie binnen de samenleving door diensten te realiseren waar een vergoeding (in geld of natura) tegenover kan staan. Maar waardoor met name de eigenwaarde van de deelnemer een impuls krijgt: Wat je biedt is de moeite waard en daarom ben jij ook de moeite waard. 2
3 Re-integratie Naast de arbeidsmatige dagbesteding biedt Werk aan de Winkel ook werkervaringsplaatsen voor het (opnieuw) wennen aan een arbeidsritme en mogelijk toewerken naar re integratie. Een tijdelijke functie als 'meewerker' in de Winkel&zo is een uitgelezen re integratietraject. In nauw overleg met WIL (werk en inkomen lekstroom) of het UWV WERKbedrijf maken we heldere afspraken over de te behalen resultaten. Samen met de trajectbegeleider stelt elke meewerker zijn eigen doelen vast. Doelstellingen variëren van het eigen maken van hele concrete taken of handhaven van een behaald niveau, tot uitstromen naar (begeleid) betaald werk (trede 5 of 6 van de participatieladder) of naar het regulier onderwijs. Deze werkervaringsplaatsen zijn voor een half jaar, in deze periode wordt stap voor stap toegewerkt naar de doorstroom naar een betaalde baan of een opleiding. Werk aan de Winkel verzorgt ondersteuning in de volgende situaties weer aan de slag na een burn out tussen twee banen in taalstage resocialisatietraject leerwerkplek uit een uitkering groeien Het werken in een dorpse sfeer, de kleinschaligheid, afwisseling en de intensieve en directe begeleiding van trajectbegeleiders maken het aantrekkelijk om bij ons te werken. 4 Uitgangspunten Werk aan de Winkel Werk aan de Winkel biedt een kleinschalige werkomgeving, waar ieder op zijn/haar eigen niveau, en met voldoende deskundige en gediplomeerde begeleiding, op een zo normaal mogelijk manier aan de maatschappij kan deelnemen. De maatschappij verandert en eist steeds meer van de mensen. Mensen met een (arbeids)beperking worden hierdoor gemakkelijk buitengesloten, omdat zij niet aan de eisen van de arbeidsmarkt kunnen voldoen. Door een aanbod van werkplekken te creëren om naar vermogen te werken, spelen we in op de veranderende samenleving en bieden we een passende werkplek voor diegenen die niet in staat zijn aan de huidige eisen van de arbeidsmarkt te voldoen, maar wel graag willen werken. Wij willen zo min mogelijk inmenging vanuit de zorg en zoveel mogelijk integratie met de maatschappij. Voor ons is het een uitdaging steeds te kijken naar de mogelijkheden van de cliënten en niet naar de beperking. Hierbij valt te denken aan enkelvoudige, meervoudige en complexe handelingen, en het waar nodig gebruik maken van ondersteunende hulpmiddelen zodat de taak / werk zoveel mogelijk zelfstandig kan worden uitgevoerd. Onze overtuiging is dat iedereen die zinvol wil participeren in onze samenleving daartoe de mogelijkheid moet krijgen. 3
5 Begeleiding Werk aan de Winkel p/a Graaf Huibertlaan 1, 4121 EM Everdingen Meewerkers worden begeleid en opgeleid door (traject )begeleiders die in dienst zijn van de Stichting Vitaal Dorp. Enthousiaste mensen met kennis en ervaring in het werken met mensen met een beperking, ondersteund door vrijwilligers. De begeleider en meewerker formuleren samen doelen, naar aanleiding waarvan een plan van aanpak gemaakt wordt. Deze doelen zullen regelmatig tussentijds geëvalueerd worden. Kenmerk van de aanpak is de kleine en vertrouwde werkomgeving en nauwe betrokkenheid van de trajectbegeleider. De begeleiding en coaching van individuele meewerkers richt zich in grote lijnen op het: Houden van werkgesprekken met meewerkers; Zorg dragen voor het dagprogramma en de taakverdeling; Stimuleren van een optimaal werkklimaat en een goede teamgeest; Toezicht houden op naleving van gemaakte afspraken; Organiseren en coördineren van besprekingen met betrekking tot het werkplan van meewerkers. De individuele evaluaties met betrekking tot de persoonlijke doelen van meewerkers vinden 1 maal per jaar plaats, in samenspraak met eventuele vertegenwoordiger (ouders / begeleiders wonen) en trajectbegeleider vanuit Werk aan de Winkel. Met de re integratiekandidaten hebben we wekelijks trajectbegeleidingsgesprekken. De tussentijdse evaluaties zullen na drie maanden plaats vinden. In deze evaluatie zal bekeken worden op welke termijn en waar naar toe, de uitstroom kan plaats vinden. Omdat we de begeleiding vanuit de stichting doen, komen de meewerkers minder in aanraking met de zorg, wat de groei en participatiemogelijkheden vergroot. Onze insteek is vooral te kijken naar de mogelijkheden van de cliënten en niet naar de beperking, waardoor de meewerker daadwerkelijk zijn steentje bij kan dragen aan de maatschappij! 6 Samenstelling team meewerkers Iedereen die op de reguliere arbeidsmarkt niet of tijdelijk niet kan werken kan bij Werk aan de Winkel terecht, mits men een vergoeding voor de begeleiding mee neemt. Er is plaats voor maximaal 8 meewerkers per dagdeel, een combinatie van mensen met een (lichte tot matige) verstandelijke beperking en mensen die een re integratietraject volgen. Deelnemers kunnen zich per dagdeel aanmelden. Omdat we niet afhankelijk zijn van een zorginstelling, kunnen we goed kijken naar de samenstelling van de groep en daarop anticiperen. Wij hebben de overtuiging dat door het werken met verschillende doelgroepen, meewerkers meer van elkaar kunnen leren en elkaar daarin kunnen stimuleren. 4
Zodra de groep vol is, hangt de mogelijkheid tot plaatsing af van op welke plek er werkzaamheden vrij komen en vindt er eerst een sollicitatie plaats. 7 Werkzaamheden meewerkers Uitgangspunt voor het werken in de Winkel&zo zijn dagprogramma's die structuur en duidelijkheid bieden en waarin activiteit en rust elkaar afwisselen. In de dagprogramma s zijn de voorkomende werkzaamheden uitgewerkt in taken. Taken voor meewerkers zijn onder andere schappen vullen, spiegelen, prijzen controleren, schoonmaken, kassawerk, de bakkerij beheren, koffie zetten, koffie serveren, boeken ordenen, boeken uitlenen. Deze taken zijn uitgesplitst in enkelvoudige meervoudige en complexe handelingen. Waar nodig kan gewerkt worden met hulpmiddelen als pictogrammen, volgorde lijsten of andere vormen van ondersteuning. 8 Doelen en effecten Het belangrijkste verschil met normale dagbesteding is het feit dat onze meewerkers niet bezig gehouden worden, maar nuttig bezig zijn in de samenleving. Meewerkers werken naar vermogen. Waar het kan krijgen ze verantwoordelijkheden zoals hier onder beschreven. Mogelijke concrete leer doelen waar naartoe gewerkt kan worden: Meewerkers kunnen zelfstandig klussen uit voeren als schappen vullen, spiegelen, prijzen controleren, schoonmaken, kassawerk, de bakkerij beheren, koffie serveren, boeken uitlenen, enz.; Meewerkers kunnen netjes en zorgvuldig te werken, en verantwoording te dragen voor hun eigen werkplanning; Meewerkers ontwikkelen hun sociale vaardigheden, oa door direct klantcontact; Effecten van sociaal emotionele aard: Meewerkers worden gestimuleerd in hun persoonlijke ontwikkeling; Meewerkers ervaren een zinvolle besteding van hun uren en energie; Meewerkers voelen zich begrepen en gewaardeerd om hun inzet; Meewerkers leren te functioneren in groepsverband. 5
De meewerker houdt de regie over zijn/haar werkzaamheden, krijgt én neemt ruimte om zijn/haar passie en talent te ontdekken en verder uit te bouwen, en vormt samen met zijn/haar collega meewerkers, de begeleiding en de vrijwilligers een constructief team dat gezamenlijk (binnen ieders eigen mogelijkheden) mede verantwoordelijk is voor de invulling van het project. 9 Zorgvrager wordt zorgbieder Behalve de werkzaamheden in en rond de winkel, is het voor meewerkers ook mogelijk bij de Winkel&zo zich meer te ontplooien op huishoudelijk ondersteunend gebied. Hiermee kunnen ze een zinvolle en zichtbare rol in de samenleving te vervullen. We leren meewerkers in stappen zelfstandig verschillende taken uit te voeren bij hulpbehoevende mensen of organisaties in Everdingen. Een beknopte greep uit mogelijke taken die binnen dit project kunnen worden gerealiseerd zijn: boodschappen bezorgen; wassen en strijken tuinonderhoud klein huishoudelijk werk bijdragen bij uitvoering van activiteiten en projecten op de basisschool; beheertaken in het dorpshuis (klaarzetten meubilair, assisteren bij catering, etc.) Mensen die langdurig werkloos zijn krijgen hierdoor een grotere kans op betaald werk, mensen met een beperking krijgen waardering en een plek in de samenleving en hulpbehoevenden krijgen zorg en aandacht die vanuit de WMO niet meer bekostigd wordt. Het mes snijdt aan 2 kanten: de zorgvrager wordt zorgbieder. 10 Samenwerking Gehandicapten Zorg Werk aan de Winkel heeft zitting in de werkgroep Vernieuwde dagopvang, georganiseerd door de gemeente Vianen vanuit een behoefte aan vernieuwend aanbod voor de beschreven doelgroep. Vanuit deze werkgroep zijn we gekomen tot samenwerking met verschillende zorginstellingen, waaronder de SBWU, Reinaerde en Altrecht. Naar aanleiding van onze PR activiteiten zijn er ook samenwerkingscontacten met ASVZ Leerdam en VSO school STIP uit Utrecht. Re-integratie Wat betreft de reintegratieplaatsen en jobcoaching zijn er nauwe contacten met het werkgeversservicepunt (WIL, werk en inkomen Lekstroom) en de gemeente Vianen. 6
Bijscholing Werk aan de Winkel p/a Graaf Huibertlaan 1, 4121 EM Everdingen Wat betreft (bij )scholing kunnen de begeleiders gebruik maken van het scholingsaanbod van ASVZ. Opleiding meewerkers Voor het scholen van meewerkers hebben we contact met het ROC Nieuwegein en Zorgboerderij de Huiberthoeve over de mogelijkheden voor het bieden van een AKA opleiding. 11 Duurzaamheid Het concept van het project is dat we met de omzet van de supermarkt en de ontmoetingsplek de vaste lasten als huur, verzekeringen gas en licht ed. betalen en reserveringen doen voor komende investeringen. Met de vergoedingen voor begeleiding hoeven hierdoor alleen de personeelskosten voor begeleiding te worden opgebracht. 12 De locatie De invulling van het project leent zich uitstekend om, in het hart van het dorp, zichtbaar en toegankelijk te functioneren omdat: Het ruime parkeergelegenheid biedt voor meewerkers en bezoekers; Het pand kansen biedt op samenwerking met de aangrenzende basisschool en het dorpshuis, en goed bereikbaar is voor alle betrokkenen; De historische functie van het pand (maatschappelijk doel) opnieuw een openbare invulling krijgt en daardoor bijdraagt aan de beleving van een centrum. Het project bijdraagt aan de recreatieve en toeristische waarde van Everdingen, doordat het het startpunt is van wandel en fietstochten. 7