Fiscale bemiddeling: principes, recente praktische en wetgevende evoluties Christine Delbaer Voorzitter Fiscaal Bemiddelaar Geert Callaert Fiscaal Bemiddelaar
Bemiddeling : wat? Wijze van conflictoplossing / -benadering Door een onafhankelijke, neutrale derde die partijen begeleidt Om vanuit werkelijke belangen tot een gezamenlijk gedragen, en voor ieder van hen optimale oplossing te komen
Bemiddeling : wat? Bemiddeling is geen arbitrage Bemiddeling omvat akkoord partijen Bemiddeling is niet bindend, geen verloren kans! Bemiddeling is ook «conflictvermijding»
Bemiddeling : kenmerken 1. Lage drempel / kosteloos 2. Snelheid 3. Autonomie Vrijwilligheid 4. Neutraliteit van de bemiddelaar
Wetgeving Wet van 25.04.2007 houdende diverse bepalingen (Art. 116-131 BS 8.05.2007, 3de editie) Koninklijk besluit van 09.05.2007 tot uitvoering van Hoofdstuk 5 van Titel VII van de Wet van 25.04.2007 houdende diverse bepalingen (BS 24.05.2007) Wet van 29 april 2013 tot wijziging van het WIB 92, teneinde fiscale bemiddeling uit te breiden tot verzoeken tot ambtshalve ontheffing (BS 10.05.2013)
Wetgeving Nieuw!! Wet van 10 juli 2017 tot versterking van de rol van de fiscale bemiddelingsdienst (BS 20.07.2017, Ed. 2) (o.a. schorsend effect van een bemiddelingsaanvraag)
STATUUT Net als de Dienst voorvoorafgaande Beslissingen is de Fiscale Bemiddelingsdienst een autonome dienst binnen de FOD Financiën: onder het administratieve gezag van de Voorzitter van het Directiecomité met vrijheid van beslissing en meningsuiting tegenover overheid
Samenstelling College van 4 bemiddelaars (mandaten van 5 jaar, hernieuwbaar) Ter beschikking gesteld personeel (38 personeelsleden van niveaus A, B en C) Inmiddels meer dan 26.000 verzoeken ontvangen
Opdrachten Verzoenen van de standpunten van de administratie en de belastingplichtige in alle objectiviteit, onpartijdigheid en onafhankelijkheid met inachtneming van de wet in de gevallen bepaald in de verschillende fiscale wetboeken Nieuw! Schorsende werking van de bemiddelingsaanvraag vanaf 1.9.2017
Bemiddeling : wat niet? Interpreteren van wetgeving Oordelen over circulaires, enz. Beslissingen nemen Standpunten opleggen Beslissingen nemen voor de partijen
Opdrachten Opstellen van een bemiddelingsverslag (niet dwingend) verzonden naar de belastingplichtige en verzonden naar de bevoegde dienst van de administratie
Bemiddelingsverslag Deel van fiscaal dossier Verloop bemiddeling/standpunten partijen Vaststellen divergerende standpunten Melding tussen partijen afgesloten akkoord
Opdrachten Aanbevelingen Aanbevelingen richten aan de Voorzitter van de FOD Financiën in het bijzonder met betrekking tot bestuurshandelingen of de bestuurlijke werking in strijd met de principes van behoorlijk bestuur en de wetten en verordeningen
Opdrachten Activiteitenverslag jaarlijks via de Minister van Financiën gericht aan de Kamer van Volksvertegenwoordigers met vermelding van de ondervonden moeilijkheden en de aan de Algemene Administraties voorgelegde problemen met de eventuele aanbevelingen aan de Voorzitter van de FOD Financiën (cf. supra) Te raadplegen op www.fiscalebemiddeling.be
Voorrechten In de uitvoering van zijn opdracht kan de Fiscale Bemiddelingsdienst: alle inlichtingen inwinnen die hij nodig acht alle betrokken personen horen ter plaatse alle vaststellingen doen NIEUW vanaf 1/9/2017: een hoorzitting bijwonen
Doelstellingen Misverstanden uit de wereld helpen De belastingplichtige en de fiscale administratie verzoenen (creatief zijn!) Het aantal gerechtelijke geschillen verminderen De fiscale wetgeving transparanter maken De administratie toegankelijker maken
Beoogde domeinen Inkomstenbelastingen Met de inkomstenbelastingen gelijkgestelde belastingen Belasting op de toegevoegde waarde Registratierechten Successierechten Diverse rechten en taksen Douane en accijnzen Waarvan de «dienst» door de FOD Financiën wordt waargenomen
de onroerende voorheffing in Vlaanderen de verkeersbelasting, de BIV en het Eurovignet (1) in Vlaanderen en Wallonië de belasting op de automatische ontspanningstoestellen, de belasting op de spelen en weddenschappen en de openings-belasting op de slijterijen van gegiste dranken in Wallonië de registratie- en successierechten in Vlaanderen m.u.v bepaalde rechten vanaf 1 januari 2018 de onroerende voorheffing in Brussel (1) Vanaf 1 april 2016 vervangen door de kilometerheffing, volledig gewestelijk, dus ook voor Brussel Pro memorie dienst belastingen door Gewesten
Aanvraag tot bemiddeling I. Wie? II. Wanneer? III. Hoe?
I. Wie? De belastingschuldige, alsmede zijn echtgenoot op wiens goederen de aanslag wordt ingevorderd (Inkomstenbelastingen en met de inkomstenbelastingen gelijkgestelde belastingen) De belastingplichtige die een bezwaar indient tegen het kadastraal inkomen, in principe via de onderzoekende ambtenaar (Kadaster) De schuldenaar van de belasting (Btw)
I. Wie? De belastingplichtige (Registratierechten, successierechten en diverse rechten en taksen) Elke belanghebbende die daartoe gerechtigd is door de AWDA (Douane) of hun mandataris
II. Wanneer? TAXATIE Inkomstenbelastingen en Met de inkomstenbelastingen gelijkgestelde belastingen (Art. 376quinquies WIB 92 en art. 2, lid 1 WGB) bij indiening van het bezwaar of verzoek tot ambtshalve ontheffing bij Adv.-generaal van adm. belast met vestiging van de belasting, maar vóór uitspraak over het bezwaar instelling van een vordering bij de rechtbank van eerste aanleg
II. Wanneer? Kadaster (Art. 501bis WIB 92) Bij blijvende onenigheid gedurende de behandeling van het bezwaar, maar vóór overhandiging van het proces-verbaal van niet-akkoord
II. Wanneer? TAXATIE Belasting op de toegevoegde waarde (Art. 84quater WBTW) In geval van een blijvend meningsverschil over de taxatie en tijdens het beroep ingesteld bij de minister van Financiën of de door hem gedelegeerde ambtenaar, maar vóór: uitspraak over de betwisting vordering van een deskundige schatting om de normale waarde van de goederen en diensten te bepalen aantekening van een verzet tegen het dwangbevel
II. Wanneer? INVORDERING Directe belastingen en BTW (Art. 399bis WIB 92 en art. 85ter WBTW) bij betwisting met ontvanger, zeer ruim want: - geen georganiseerd bezwaar/beroep inzake invordering - ook pure Contactcel -dossiers - praktijk (brede interpretatie)
Contactcel Invordering Overname opdrachten «Contactcel Invordering» Die cel trad reeds op bij conflictsituaties tussen belastingplichtigen en ontvangers directe belastingen & BTW
II. Wanneer? Registratie- en Successierechten (Art. 219 W.Reg. en art. 141 W.Succ.) In geval van blijvend meningsverschil met de minister of de door hem gedelegeerde ambtenaar en na gedachtewisseling, maar vóór betekening van het verzoek tot controleschatting indien het meningsverschil de verkoopwaarde van een goed betreft dat aan de in art. 189 W.Reg. of art. 111 W.Succ. bedoelde schatting is onderworpen
! Vlaamse Gewest Ingevolge de 5de Staatshervorming staat Vlaanderen sedert 1.1.2015 zelf in voor de dienst van de registratieen successierechten, met uitzondering van bepaalde rechten zoals bv het veroordelingsrecht.
II. Wanneer? Diverse rechten en taksen (Art. 202/4 W.Div.) In geval van blijvend meningsverschil met de minister of de door hem gedelegeerde ambtenaar en na gedachtewisseling
II. Wanneer? Douane en accijnzen (Art. 219bis AWDA) Zodra een administratief beroep wordt uitgeoefend, maar vóór: uitspraak over het bezwaar instelling van een vordering bij de rechtbank van eerste aanleg
NIEUW VANAF 1 SEPTEMBER 2017 SCHORSEND EFFECT BEMIDDELING Principe : schorsing onderliggende procedure vanaf ontvankelijkheid tot aan bemiddelingsverslag tenzij eerder akkoord verzaking aan het geschil of rechten van de Schatkist in gevaar
Specificiteiten: NIEUW VANAF 1 SEPTEMBER 2017 SCHORSEND EFFECT BEMIDDELING 1. Schorsing indien onderliggende procedure = administratief beroep inzake vestiging inkomstenbelastingen of ermede gelijkgestelde belastingen (bezwaar of verzoek om ambtshalve ontheffing) 2. Schorsing ingeval van geschil met de Ontvanger (bv. betaalplannen, stopzetting vervolgingen)
SCHORSEND EFFECT BEMIDDELING Specifiek: ADMINISTRATIEF BEROEP Concreet : bezwaar of verzoek ambtshalve ontheffing inzake inkomstenbelastingen en ermede gelijkgestelde belastingen Zowel aanpassingen aan fiscale bemiddelingswet 2007 als artikel 1385undecies Ger.W
SCHORSEND EFFECT BEMIDDELING Specifiek: ADMINISTRATIEF BEROEP Principe art. 1385undecies Ger.W zo bezwaar/ambtshalve ontheffing, moet administratie beslissen binnen 6 maanden of 9 maanden (indien administratief beroep tegen ambtshalve gevestigde aanslag) na 6/9 maanden kan belastingplichtige de zaak voor de REA brengen Vanaf 1.9.2017 wordt de wachttermijn van 6 of 9 maanden, in geval van ontvankelijk verklaarde bemiddelingsaanvraag, met 4 maanden verlengd: maximum 3 ervan om te bemiddelen de laatste maand om de beslissing te treffen tenzij eerder akkoord, verzaking of bemiddelingsverslag (of rechten Schatkist)
SCHORSEND EFFECT BEMIDDELING Specifiek: ADMINISTRATIEF BEROEP Inwerkingtreding van de wet: vanaf 1 september 2017, ook voor verzoeken om bemiddeling ontvankelijk verklaard vr die datum Voor zover wachttermijn van 6 of 9 maanden van artikel 1385undecies Ger.W NOG NIET is verstreken op ogenblik ontvankelijkheid
SCHORSEND EFFECT BEMIDDELING Specifiek: ADMINISTRATIEF BEROEP Gevolgen schorsing: administratie maar ook de belastingplichtige moeten wachten (kan nog niet naar REA) Interesten zijn geschorst na 6 maanden vanaf indiening administratief beroep voor het gedeelte boven het onmiddellijk verschuldigd gedeelte Extra afwijking mogelijk? eventueel mits engagement
SCHORSEND EFFECT BEMIDDELING Specifiek: ADMINISTRATIEF BEROEP Voorbeeld: bezwaar ingediend op 12.6.2017 (geen ambtshalve aanslag) zonder bemiddeling: beslissing tegen 12.12.2017 of belastingplichtige kan naar rechtbank bemiddelingsaanvraag ontvankelijk verklaard op uiterlijk 11.12.2017 (want erna verstrijkt de 6 maanden termijn): de schorsing geldt bemiddeling kan ook na 11.12.2017 nog worden gevraagd zo nog niet beslist maar geen wettelijke schorsing meer
Voorbeeld: SCHORSEND EFFECT BEMIDDELING Specifiek: ADMINISTRATIEF BEROEP Bezwaar ingediend op 12.6.2017 (geen ambtshalve aanslag) Geen bemiddeling aangevraagd: administratie moet beslissen uiterlijk op 12.12.2017 Indien niet: belastingplichtige kan naar rechtbank stappen (Art. 1385undecies, 2 de lid, Ger.W)
Voorbeeld: SCHORSEND EFFECT BEMIDDELING Specifiek: ADMINISTRATIEF BEROEP Bezwaar ingediend op 12.6.2017 (geen ambtshalve aanslag) Bemiddeling aangevraagd en ontvankelijk verklaard uiterlijk op 11.12.2017 (dus binnen de wachttermijn van 6 maanden art. 1385undecies, 2 de lid, Ger.W) Schorsing geldt Wachttermijn voor het nemen van de beslissing of het vatten van de rechtbank wordt met 4 maanden verlengd: beslissing administratie uiterlijk 12.04.2018 (12.12.2017 + 4 maanden) mogelijkheid bemiddelen tot uiterlijk 12.03.2018 (12.12.2017 + 3 maanden)
NIEUW VANAF 1 SEPTEMBER 2017 SCHORSEND EFFECT BEMIDDELING Specifiek: GESCHIL MET DE ONTVANGER Concreet : geschil met Ontvanger (Team Invordering en zelfs Infocenter) inzake betaalregeling, dreigende of reeds ingestelde vervolgingen Middelen van tenuitvoerlegging (= dwangbevel, beslag, verkoping derdenbeslagen) zijn 1 maand geschorst vanaf beslissing ontvankelijkheid (of tot verslag, akkoord of verzaking), tenzij: Rechten van Schatkist in gevaar (vb. verjaring) Reeds gelegde derdenbeslagen gaan door Aanwending, notaris, hypotheek, medecontractanten gaan door
SCHORSEND EFFECT BEMIDDELING Specifiek: GESCHIL MET DE ONTVANGER Inwerking : ontvankelijkheden vanaf 1.9.2017 Voor alle andere invorderingsgeschillen : algemeen principe (geen specifieke termijn)
III. Hoe? In principe rechtstreeks door de belanghebbende: schriftelijk per fax per e-mail telefonisch mondeling
III. Hoe? Uitzondering : onrechtstreeks inzake kadaster «via de onderzoekende ambtenaar» - art. 501bis WIB 92
Behandelingstermijnen Ontvangst - ontvangstbewijs onmiddellijk bij mondelinge aanvraag binnen de 5 werkdagen in de andere gevallen Aanvaarding binnen de 15 werkdagen onderzoek van de ontvankelijkheid (gemotiveerde beslissing) Bemiddelingsverslag Kennisgeving binnen een redelijke termijn aan de aanvrager en de betrokken fiscale dienst
Ontvankelijkheidscriteria De Fiscale Bemiddelingsdienst kan weigeren een aanvraag te behandelen indien: de aanvraag duidelijk ongegrond is de aanvrager duidelijk geen stappen bij de betrokken bevoegde administratieve overheid heeft ondernomen teneinde de standpunten te verzoenen de indiening van de aanvraag niet voldoet aan de voorwaarden bepaald in de verschillende fiscale wetboeken (zie Wanneer?)
Aanpak - voordelen Geen verplicht draaiboek Bemiddelaar = inhoudelijk deskundig, is ervaren, heeft helicopterview en is creatief Bemiddelaar doet voorstellen, stemt af en gebruikt zo nodig zijn netwerk Blijft evenwel autonoom en neutraal!
Voorbeelden uit de praktijk kinderen ten laste beroepskosten aftrek/taxatie onderhoudsuitkeringen de kwalificatie van inkomsten (baten, bezoldigingen, auteursrechten, enz) vruchtgebruikconstructies tussen bedrijfsleiders en hun vennootschap, waardebepaling van het vruchtgebruik
Voorbeelden uit de praktijk de toepassing van dubbelbelastingverdragen kwalificatie van vergoedingen n.a.v. gerechtelijke procedures kwalificatie Ven.B/RPB bepalen referentiejaar toepassing van de vrijstelling Tax Shelter
Voorbeelden uit de praktijk statuut rijksinwoner/niet-inwoner betwistingen over eerder met de fiscus afgesloten akkoorden betwistingen over eigendom, vruchtgebruik schatting of herschatting van kadastraal inkomen (KI) proportionele vermindering van KI ingevolge leegstand
Voorbeelden uit de praktijk aanslag geheime commissielonen en taxatie voordeel alle aard ten name van de bedrijfsleider en/of werknemers bedrijfsvoorheffing buitenlandse artiesten die werken via buitenlandse artiestenvennootschappen, productiemaatschappijen vrijstelling van storting bedrijfsvoorheffing R&D meerwaardebelasting
Voorbeelden uit de praktijk verrekening van BTW vrijstelling van BTW bij uitvoer sturen naar vrijstelling nalatigheidsinteresten / onbeperkt uitstel invordering (BTW/inkomstenbelastingen) betaalplannen (aanwending) teruggaven
Voorbeelden uit de praktijk toepassing veroordelingsrecht belastingverhogingen al dan niet gecombineerd met boetes materiële vergissingen excess profit
RUIM 7 JAAR FISCALE BEMIDDELING Intussen meer dan 26.000 verzoeken 4.535 nieuwe dossiers in 2016 (21% stijging)
5000 Evolutie van het aantal bemiddelingsaanvragen gedurende de laatste 5 jaar 4000 3000 2000 1000 0 2012 2013 2014 2015 2016 Fiscale Bemiddeling Contactcel Invordering Diversen
AAFisc AAII AAPD AABBI AAD&A Overzicht van de behandeling van de dossiers "Fiscale Bemiddeling" per algemene administratie 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 Te behandelen Afgesloten In behandeling
RUIM 7 JAAR FISCALE BEMIDDELING Resultaten : heel bevredigend (in bepaalde takken tot meer dan 70% gunstig afgesloten bemiddelingen) klanten ook tevreden
Resultaat van de bemiddeling 8,5% 19% Akkoord Blijvend niet-akkoord Ontheven van bevoegdheid 72,5%
Contactgegevens Fiscale Bemiddelingsdienst Koning Albert II-laan 33, bus 46 North Galaxy Toren B 15de verdieping 1030 BRUSSEL Tel. : 0257.623.60 Fax : 0257.980.57 E-mail : fiscaal.bemiddelaars@minfin.fed.be www.fiscalebemiddeling.be
Nog vragen? Dank voor uw aandacht!