Hoofdstuk 12 : Invordering van schulden Fiscale of belastingschulden

Transcriptie

1 Hoofdstuk 12 : Invordering van schulden Fiscale of belastingschulden Deze structuur wordt gevolgd : Lesdag 12.1 Inleiding : belastingen, de overheid en de burger 12.2 Vooraf : niet alleen de fiscus is bevoorrecht 12.3 De invordering van belastingschulden het verloop 12.4 Uitstel van invordering van betwiste belastingen 12.5 Vrijstelling van nalatigheidsinteresten Betalingsfaciliteiten 12.7 Onbeperkt uitstel van invordering 12.8 Meer (online) informatie en handboek schuldbemiddeling 12.9 Meer vorming volgen? Voorbeeldvraag Bijlagen Hoofdstuk 12 : Invordering van schulden Fiscale of belastingschulden Pagina 1

2 12.1 Inleiding : belastingen, de overheid en de burger Betalen aan publieke voorzieningen ten voordele van de gemeenschap (bv. aanleg wegen, cultuurbeleid, ambtenarenlonen...); één die niet betaalt, raakt allen... Overheid is niet om het even wie of toch niet als ze op basis van een wet kunnen een schuld invorderen zoals de fiscus (= behoudens materiële vergissingen/misrekeningen of wetsinterpretatiekwesties, een zekere en vaststaande schuld) 12.2 Vooraf : niet alleen de fiscus is bevoorrecht Ook andere overheden/overheidsbedrijven kunnen bijzondere machten uitoefenen (mits het volgen van de wettelijke voorgeschreven procedure) Voorbeelden: OCMW: dwangbevel door OCMW-ontvanger/financieel beheerder voor terugvordering maatschappelijke dienstverlening Gemeente: dwangbevel door gemeenteontvanger/financieel beheerder De Lijn: dwangbevel door Directeur voor administratieve boetes Toch niet (+/-) voor particuliere/commerciële bedrijven? (zie ook >> dossiers >> dossier tegen het eenzijdig verzoekschrift/het betalingsbevel) Hoofdstuk 12 : Invordering van schulden Fiscale of belastingschulden Pagina 2

3 12.3 De invordering van belastingschulden het verloop Normaal verloop Vaststellen van de belastingschuld ( aanslag ) o Na (elektronische) aangifte door de belastingplichtige of door de fiscus zelf o Berekening, aftrekposten etc. Uitvoerbaar verklaren van de aanslag ( inkohiering ) en toezending van het aanslagbiljet Betalen binnen de (wettelijk voorziene) betaaltermijn van 2 maanden (vermeld op het aanslagbiljet ) Wanbetaling Compensatie art. 334 Programmawet (opmerking : ook bij CSR belastingplichtige) Vereenvoudigd derdenbeslag op bankrekeningen etc. Inschakelen gerechtsdeurwaarder: na inkohiering, zonder tussenkomst van enig rechterlijk vonnis, kan de fiscus overgaan tot gerechtelijke invordering inclusief bv. het leggen van beslag op roerende goederen van de belastingplichtige Invordering belastingschulden bij gehuwden, wettelijk samenwonenden, feitelijke scheiding, echtscheiding (!) Hoofdstuk 12 : Invordering van schulden Fiscale of belastingschulden Pagina 3

4 12.4 Uitstel van invordering van betwiste belastingen Gunstmaatregel De Gewestelijke Directeur van het Regionaal Invorderingscentrum Bij bezwaar tegen aanslag: de toelating vragen om enkel het onbetwistbaar verschuldigd gedeelte te moeten betalen en om de invordering van het betwistbaar deel op te schorten tot er een uitspraak is in het bezwaardossier Geen beroepsmogelijkheid 12.5 Vrijstelling van nalatigheidsinteresten Gunstmaatregel De Gewestelijke Directeur van het Regionaal Invorderingscentrum Wordt enkel toegekend «in bijzondere gevallen» Beperkte financiële draagkracht Ongelukkige omstandigheden waarin de schuld ontstond Belastingschuldige was niet in het land Gemotiveerd verzoek doch geen vormvereisten/termijnen (is heel moeilijk als de interesten volledig zijn betaald) Hoofdstuk 12 : Invordering van schulden Fiscale of belastingschulden Pagina 4

5 Weigering moet gemotiveerd zijn Toekenning wordt meestal afhankelijk gesteld van naleven van een afbetalingsplan. Geen beroepsmogelijkheid 12.6 Betalingsfaciliteiten Gunstmaatregel Het bevoegde team invordering Afwijking vragen op principe dat binnen 2 maanden na verzending aanslagbiljet alle belasting betaald moet zijn: vraag om een afbetaalplan Gemotiveerd verzoek doch geen vormvereisten/termijnen; bewijzen waarom men niet in staat is tijdig de aanslag te betalen, en aantonen wat wel mogelijk is op vlak van betalingen. Team Invordering is bevoegd voor plannen tot 12 maanden vanaf ontstaan schuld Omvat nooit een kwijtschelding: belasting, interesten en kosten moeten volledig betaald worden, en de loop van interesten worden niet geschorst. Weigering moet niet gemotiveerd worden. Geen beroepsmogelijkheid Hoofdstuk 12 : Invordering van schulden Fiscale of belastingschulden Pagina 5

6 Boven die 12 maanden, kan een plan worden gevraagd aan de Gewestelijk directeur van het Regionaal Invorderingscentrum, al dan niet samen met een verzoek om vrijstelling van nalatigheidsinteresten (12.5) of om onbeperkt uitstel van de invordering (12.7). Ter aanvulling/verduidelijking: FOD Financiën int de directe belasting en btw. Zij vordert eveneens allerhande overheidsschuldvorderingen (penale boeten, onderhoudsgelden, schulden bij RVA ) in. Tot voor kort besliste de ontvanger hoe een schuld mocht worden afbetaald. De FOD Financiën heeft dit veranderd. Schuldenaars worden nu uniform behandeld. De FOD Financiën maakt nu een onderscheid tussen tijdelijke betalingsproblemen en structurele schuldenlast. Er is sprake van een tijdelijk betalingsprobleem als de schuld aan de ficus binnen de 12 maanden na het ontstaan van de schuld kan worden terugbetaald. Voor tijdelijke betalingsproblemen kan men een afbetalingsplan vragen. Een afbetalingsplan met een betaling van de schuld binnen de 6 maanden na het ontstaan, wordt zonder veel formaliteiten toegestaan. Een afbetalingsplan met de betaling van een schuld binnen de 12 maand na het ontstaan, wordt toegestaan onder voorwaarden. Er moet uitgebreid gemotiveerd worden dat het een tijdelijke betaalprobleem betreft. De fiscus zal ook de betalingscapaciteit nagaan. Om de betaalcapaciteit na te gaan wordt geen rekening gehouden met de effectieve kosten voor het levensonderhoud. De fiscus gebruik vaste bedragen (1300 EUR/m voor een alleenstaande, 1600 EUR/m voor een koppel, verhoogd met 150 EUR/m per kind). Afbetalingen op langer dan 12 maanden worden niet toegestaan. De fiscus gaat er vanuit dat er dan sprake is van een structurele schuldenlast die niet via een afbetaalplan kan worden opgelost. Afbetalingen worden bij voorkeur via My Minfin aangevraagd. My Minfin is de nieuwe online toegangspoort naar elektronische diensten van de FOD Financiën. Aanmelden bij My Minfin kan via eid en de pincode. Via My Minfin kan ook een aanvraag ingediend worden bij DAVO. Als er een structurele schuldenlast is stelt de fiscus voor om: - Vrijstelling van nalatigheidsinteresten te vragen; - Onbeperkt uitstel van invordering te vragen (indien er enkel schulden personenbelasting of BTW schulden zijn) - Een collectieve schuldenregeling aan te vragen. Hoofdstuk 12 : Invordering van schulden Fiscale of belastingschulden Pagina 6

7 12.7 Onbeperkt uitstel van invordering Aard: Een buitengewone gunstmaatregel (art. 413bis e.v. Wetboek InkomstenBelasting) Geen recht Doel: Sociaal pijnlijke situaties oplossen en een fresh start aanbieden aan de ongelukkige belastingplichtige Wegwerken fiscale achterstand: geld in de staatskas te brengen / liever een beetje dan niets! Wie: natuurlijke personen (geen rechtspersonen, vzw s, vennootschappen, enz.) (opmerking: ook handelaren) Ook voor echtgeno(o)t(e) en wettelijk samenwonende die vervolgd wordt Welke belastingen wel: Personenbelasting btw-schulden (mits aanvrager niet langer btw-plichtige is) Incl. verhogingen, boetes, nalatigheidsintresten Hoofdstuk 12 : Invordering van schulden Fiscale of belastingschulden Pagina 7

8 Welke belastingen niet: Verkeersbelasting, voorheffingen Betwiste of betwistbare aanslagen Aanslagen gevestigd na fiscale fraude Voorwaarden Enkel natuurlijke personen Niet in staat op duurzame wijze de schulden te betalen. Opmerking: de fiscus zal ook een eigen solvabiliteitsonderzoek voeren (en bv. stand van rekeningen opvragen, kijken welke auto s op naam ingeschreven staan ) Onvermogen niet bewerkstelligd: niet noodzakelijk bedrieglijk! Geen onbeperkt uitstel genoten binnen de 5 jaar voorafgaand aan het verzoek Naleven van de voorwaarden vermeld in de beslissing van de gewestelijke directeur van het Regionaal Invorderingscentrum, wat steeds een gedeeltelijke betaling van de belastingschuld omvat Procedure Verzoek indienen (met gebruik van een modelformulier) Beschrijving van de vermogenssituatie (inkomsten, uitgaven ) en de bewijsstukken (rekeninguittreksels, loonbriefje ) Per aangetekende brief Hoofdstuk 12 : Invordering van schulden Fiscale of belastingschulden Pagina 8

9 Bij de gewestelijke directeur van het Regionaal Invorderingscentrum van de woonplaats van de schuldenaar Vanaf de indiening worden alle vervolgingen opgeschort Binnen 6 maanden: gemotiveerde beslissing (opmerking : in de praktijk langer) Binnen de maand na een (negatieve) beslissing kan er nog bezwaar aangetekend worden bij een beroepscommissie Gevolgen van beslissing onbeperkt uitstel Voorwaardelijk: slechts uitwerking nadat het vastgestelde bedrag betaald is Onbeperkt uitstel = definitief verzaken aan de invordering / de facto kwijtschelding Blijft verworven bij terugkeer tot beter fortuin Verlies van het voordeel van onbeperkt uitstel Onjuiste informatie verstrekt Onvermogen bewerkstelligd. (Opmerking : Dit is moeilijk te beoordelen.) De in de beslissing vermelde voorwaarden niet nageleefd Hoofdstuk 12 : Invordering van schulden Fiscale of belastingschulden Pagina 9

10 12.8 Meer (online) informatie en het handboek schuldbemiddeling Zie Handboek Schuldbemiddeling, Juridische Handleiding, Tabblad XIV. Schulden ten aanzien van de overheid, hoofdstuk 1 en 2 Indien geen beroepsmogelijkheid, in gevolge van onredelijke weigering van een gunst; zie eventueel de fiscale bemiddelingsdienst ; zie Zie en Meer vorming volgen? Meer informatie omtrent alle opleidingen die SAM, steunpunt Mens en Samenleving (waarin het Vlaams Centrum Schuldenlast opgenomen is) organiseert, zijn (voorlopig nog) te vinden via Later worden deze allemaal opgenomen op de nieuwe site Voorbeeldvragen Hieronder is telkens eerst de vraag opgenomen met de mogelijke antwoorden waaruit gekozen moet worden. Best is hierover eerst even na te denken. Vervolgens kan er gekeken worden naar het juiste antwoord (en de foute antwoorden) die eronder opgenomen zijn. Het juiste antwoord is in het vet weergegeven. De argumenten waarom het ene antwoord juist is en het andere niet, is ook opgenomen. Marie is een fabrieksarbeidster van 36 jaar die sinds april 1996 feitelijk gescheiden van haar echtgenoot woont. Zij hebben nooit een huwelijkscontract afgesloten. Marie wordt al jaren achtervolgd door een belastingschuld van EUR. Deze schuld betreft meer bepaald inkomstenbelastingen die betrekking hebben op de inkomsten uit een zelfstandige activiteit van haar echtgenoot in het jaar 1997 (= aanslagjaar 1998). Haar echtgenoot betaalde deze belastingschuld nooit en verhuisde enkele jaren geleden naar Thailand. Marie heeft hiernaast een paar andere, kleine schulden. Zij leeft op een zuinige manier maar beschikt niettemin slechts over zeer beperkte afbetaalmogelijkheden. Wat raad je haar aan? Hoofdstuk 12 : Invordering van schulden Fiscale of belastingschulden Pagina 10

11 A. Zij dient best een aanvraag tot onbeperkt uitstel van invordering van een groot deel van deze belastingschuld in bij de Gewestelijke Directeur van het Regionaal Invorderingscentrum (in zoverre de fiscus tijdig het nodige heeft gedaan om de verjaring te vermijden) B. Zij moet deze belastingschuld niet betalen vermits zij al meer dan 5 jaar feitelijk gescheiden woont van haar echtgenoot. C. Zij dient best bezwaar in bij de F.O.D. Financiën, zij kan immers niet gehouden zijn deze belastingschuld van haar echtgenoot te betalen. En het juiste antwoord is, met argumentatie: A. Zij dient best een aanvraag tot onbeperkt uitstel van invordering van een groot deel van deze belastingschuld in bij de Gewestelijke Directeur van het Regionaal Invorderingscentrum (in zoverre de fiscus tijdig het nodige heeft gedaan om de verjaring te vermijden) B en C zijn niet juist. De fiscus kan bij haar deze schuld invorderen. Verder lijkt dit de meest passende oplossing omdat ze niet in staat is deze schuldoverlast het hoofd te bieden en het in hoofdzaak fiscale schulden betreft. Bij weigering zou nog wel een CSR kunnen worden overwogen. B. Zij moet deze belastingschuld niet betalen vermits zij al meer dan 5 jaar feitelijk gescheiden woont van haar echtgenoot. Dat ze al meer dan 5 jaar niet samenleven is niet zozeer relevant. Wel het jaar waarop de belasting betrekking hebben gerelateerd aan de datum van de feitelijke scheiding. Het betreft inkomsten van het eerste jaar na de feitelijke scheiding die de fiscus wel degelijk bij haar kan verhalen. C. Zij dient best bezwaar in bij de F.O.D. Financiën, zij kan immers niet gehouden zijn deze belastingschuld van haar echtgenoot te betalen. Het betreft inkomsten van het eerste jaar na de feitelijke scheiding die de fiscus wel degelijk bij haar kan verhalen. Beide echtgenoten kregen voor dat weliswaar aparte aanslagbiljetten maar de invorderingsmogelijkheden van de fiscus zijn voor deze schulden nog hetzelfde als toen betrokkenen gehuwd zijn (wat ze ook nog zijn) en nog samenwoonden. Hij kan in principe de schulden verhalen op alle goederen en inkomsten van beide gehuwden, die weliswaar een onttrekkingsmogelijkheid inzake hun eigen goederen kunnen hebben als het de invordering betreft van schulden die betrekking hebben op de inkomsten van de andere echtgenoot. Hoofdstuk 12 : Invordering van schulden Fiscale of belastingschulden Pagina 11

12 12.11 Bijlagen Hoofdstuk 12 : Invordering van schulden Fiscale of belastingschulden Pagina 12