Internetseksverslaving G.Gielen
Internet heeft seks toegankelijker gemaakt De media hebben wereldwijd een enorme impact op de sociale constructie van seksualiteit. Onder meer film, televisie, radio en tijdschriften, maar nu vooral het internet hebben attitudes en gedrag omtrent seksualiteit veranderd. Internet is dé belangrijkste sector in de pornografische industrie. Internet heeft porno tot iets gewoons gemaakt
Cijfers? Heel divers naargelang onderzoek en de eerlijkheid van de respondenten. Online erotiek (ruim) : 72% mannen/32% vrouwen. Wekelijks pornobezoek op internet : 7% mannen en 2% vrouwen Betalend : 13% mannen/2% vrouwen
Voordelen van online porno Voordelen t.o.v. offline : laagdrempelig, visueel, vaak gratis (al dan niet illegaal), discreet en anoniem, je hoeft niet de straat op, snel toegankelijk, er worden geen eisen gesteld, je moet er niet sociaal vaardig voor zijn Op zich niet verkeerd zolang geen kinderporno/menselijke waardigheid niet wordt aangetast bij opnamen, enz. en...normale sociale en maatschappelijke leven niet wordt gehinderd. Er zijn koppels die het virtuele seksuele materiaal ervaren als een seksuele stimulans binnen hun relatie. Voor mensen die verstoken blijven van fysieke seksuele relaties kan het een compensatie voor seksuele behoeften zijn.
Seksverslaving/hyperseksualiteit Internetseksverslaving kan je niet loskoppelen van seksverslaving in het algemeen. Kan je aan seks verslaafd worden? (cfr TV Programma : Alle dagen seks) Volgens therapeuten wel, volgens DSM V niet : hypersexuality disorder (gelijk gokverslaving) is niet opgenomen als stoornis. Moeilijk : extreem seksueel gedrag als uiting van een afwijkende leefstijl of psychiatrische aandoening of... Meestal geplaatst onder OCD : obsessive compulsive disorder : dwangmatig zoeken naar seksueel genot. Geen exacte cijfers : schatting Rutgers Nisso : 2,3% mannen en 0,5% vrouwen met overmatig seksueel verlangen maar wat is overmatig en vanaf wanneer wordt het hinderlijk of storend (vb strafbare feiten)
Internetseksverslaving/cyberseksverslaving Geen exacte criteria om te bepalen wanneer sprake van internetseksverslaving vb Cooper (2000) : meer dan 11u per week online voor seks Andere : ongepaste hoeveelheid tijd, geld en energie in internetseks met gevolgen als depressie, angst, problemen in de intimiteit met de partner, verlies sociaal en familiaal leven, echtscheiding, werkverlet of onderpresteren op werk, verlies sociale relaties, enz. Grens tussen normaal pornosurfen en problematisch is wel moeilijk te trekken. Veel gelijkenis met seksverslaving op zich maar verschil is dat bij internetseksverslaving interesse in fysieke seks met reële partner verdwijnt en het gekoppeld is aan vaak masturberen en zich terugtrekken uit sociale leven achter de computer.
Kijken naar internetseks leidt tot gewenning, waardoor cliënten steeds sterkere prikkels nodig hebben. Onderzoek :Seksuele opwinding bij pornografische beelden is sterker dan bij reële seksueel opwindende situaties (partner). (cfr fetish) Pobleemgebruikers zijn meestal mannen van middelbare leeftijd en beroepsmatig veel internet gebruiken (laptop, smartphone,...) en verlangen niet kunnen weerstaan om naar pornosites te surfen. Internetseksverslaving is een progressieve ziekte: het begint onschuldig, maar de symptomen worden steeds erger en extremer, de schaamte en leegte groter en dieper. Het impulsief gedrag gaat over in een dwangmatig patroon (Baeten, 2010).
Oorzaken : divers... Opstapeling van problemen op werk, relatie, familie, etc./omstandigheden tijdens jeugd die normale seksuele ontwikkeling onmogelijk maakten (vb te strenge seksuele opvoeding, taboes..) Ervaringen van lichamelijk of seksueel geweld in kinderjaren (vb vrouwen) Onderliggende psychiatrische problematiek zoals neurose, depressie, bindingsangst, verlatingsangst (=hechtingsproblematiek), narcisme,... Biopsychologische oorzaak. Onevenwicht in de hormoonbalans van testosteron, oestrogeen of oxytocine? Heropname van neurotransmittors dopamine, serotonine en adrenaline in de synapsen is verstoord? Soms ook comorbiditeit met andere verslavingen (alcohol, drugs, enz.) of dwangmatig gedrag (vb bepaalde rituelen die altijd gesteld moeten worden)
Behandeling en voorkomen van internetseksverslaving. Indien de verslaving zo sterk is dat men de drang niet zelf kan overwinnen én het normale leven ernstig verstoord wordt, moet professionele hulp ingeroepen worden. Niet alle therapeuten zijn vertrouwd met het fenomeen en vallen terug op de klassieke verslavingsbehandelingen. Hannie van Rijsingen (2012) behandelt ongeveer 100 mannen per jaar, maar had nog maar 2 vrouwen ooit behandeld.
Motivatie vinden om het gedrag onder controle te houden is de eerste stap. Onderliggende psychiatrische problematiek zoals depressie of dwangstoornis moet ook aangepakt worden. Technische middelen (blokkeren computer of websites op bepaalde tijdstippen) kan helpen Zelfhulpgroepen www.seksondercontrole.nl www.ben-ik-seksverslaafd.nl www.zelfhulp.nl www.sexaholicsanonymous.be Zoeken naar alternatieve tijdsbesteding als afleiding en ontlading. Psychotherapeutische behandeling : vooral cognitieve gedragstherapie (ABC schema s) : onder ogen leren krijgen en veranderen van verkeerde gedragsschema s Twaalfstappenprogramma cfr anonieme alcoholisten (soms wel té religieus)
Medicinaal? Baeten (2010) : goede vorderingen in psychotherapie wanneer combinatie met SSRI s (serotonineheropnameremmers = bepaalde antidepressiva) Online hulpverlening/internetbehandeling : kan perspectief bieden wegens grotere anonimiteit en makkelijkere toegankelijkheid/wel risico op herval omdat internet nodig is en wegklikken snel kan.
Meer nood aan bredere kennis van seksuele en relationele problemen bij welzijnswerkers en hulpverleners op intermediair niveau. Seksuele problemen of seksgerelateerde problemen (vb internetseksverslaving) zit nergens in programma s op bachelorniveau Opleiding postgraduaat seksuologische hulpverlening www.khlim.be/postgraduaatseksuologischehulpverlening