ALGEMENE INFORMATIECYCLUS PROGRAMMA CYCLUS 3 (MAART/APRIL 2014) DEEL I: VOORBEREIDING THUIS CURSUSSEN ONLINE : https://intranet.btcctb.org/claroline/ DEEL II: OPLEIDING WEEKEND 1 VAN ZATERDAG 01/03/2014 OM 08u30 TOT ZONDAG 02/03/2014 OM 17u00 WEEKEND 2 VAN ZATERDAG 15/03/2014 OM 08u30 TOT ZONDAG 16/03/2014 OM 17u00 WEEKEND 3 VAN ZATERDAG 29/03/2014 OM 08u30 TOT ZONDAG 30/03/2014 OM 17u00 WEEKEND 4 VAN ZATERDAG 12/04/2014 OM 08u30 TOT ZONDAG 13/04/2014 OM 18u00 PLAATS: JEUGDHERBERG GÉNÉRATION EUROPE OLIFANTSTRAAT 4, 1080 SINT-JANS-MOLENBEEK DEEL III : EXAMEN MONDELING EXAMEN : 26/04/2014 OF 27/04/2014 (OVERDAG) OF 02/05/2014(AVOND) OF 03/05/2014 OF 04/05/2014 (OVERDAG) OF 09/05/2014 (AVOND)
DEEL I : VOORBEREIDING THUIS Opgelet! De inhoud van de online cursussen worden verondersteld gekend te zijn door alle deelnemers van deze vorming. Met andere woorden, de sprekers van het programma zullen de materie, die jullie eerder in de online cursussen konden verwerven, niet herhalen tijdens de residentiële vorming. 1) Om uw eigen account aan te maken: Klik op de volgende link: http://intranet.btcctb.org/claroline/claroline/auth/inscription.php 2) Voor toegang tot het platform Claroline: https://intranet.btcctb.org/claroline/ 3) Toegang tot de online cursussen: ECON Economy in Developing Countries (Docent: Lodewijk Smets) IHR Internationaal Humanitair Recht (Docent: Laura de Greve) Er zijn enkel deze 2 online cursussen, en die zijn beiden verplicht. DEEL II : OPLEIDING Pedagogische begeleiders : Jos COUMANS en Emilie NOËL WEEKEND 1 ZATERDAG 01/03/2014 09u00 09u30 Onthaal Eetzaal De pedagogische begeleiders, Jos COUMANS en Emilie NOËL, alsook Liesbet VASTENAVONDT en Véronique ROYEN, Verantwoordelijken Pedagogische Omkadering van de Algemene Informatiecyclus, staan in voor het onthaal van de deelnemers bij aankomst en zorgen voor de eerste praktische regelingen. 2
09u30 09u45 Korte voorstelling van de Infocyclus Zaal Magritte Liesbet VASTENAVONDT, Verantwoordelijke Pedagogische Omkadering van de algemene Informatiecyclus, verzorgt een kort welkomstwoord. 09u45 12u15 Huisreglement, kennismakingsspel en afspraken Eetzaal De pedagogische begeleiders, Jos COUMANS en Emilie NOEL verzorgen een korte toelichting van de regels van het huis en enkele praktische afspraken. De deelnemers maken kennis met elkaar en met het programma via een originele methodiek, in het Nederlands, het Frans of het Engels. 14u00 17u00 De Belgische Ontwikkelingssamenwerking Zaal Magritte Myriam VAN PARIJS, medewerkster van het BTC, schetst tijdens deze presentatie het algemene kader waarbinnen de Belgische ontwikkelingssamenwerking opereert en geeft een overzicht van de belangrijkste actoren. ZONDAG 02/03/2014 09u00 12u00 Ontstaan, werking en plaats van NGO s Zaal Magritte Johan COTTENIE, Directeur NGO-Federatie vzw, Vlaamse federatie van ngo's voor ontwikkelingssamenwerking, stelt in deze sessie de rol en werking van NGO's centraal. Wie zijn ze? Waar komen ze vandaan en wat is hun toekomst? Wat doen ze en hoe worden ze gefinancierd? Wat is hun plaats naast de andere actoren van ontwikkelingssamenwerking? Waarom lijkt de NGO-sector zo complex? Waarop worden ze bevraagd? Hoe kan men zich inzetten voor of in een NGO? We gaan in op deze vragen op een actieve manier met afwisselend informatie, vragen, discussie en debat. 14u00 17u00 De rol van de EU in de internationale Zaal Magritte samenwerking: van 'soft power' tot globale speler? Willem VERVAEKE, Junior Policy Officer bij het European Centre for Development Policy Management (ECDPM), focust op de relaties van de EU met de ontwikkelingslanden met een bijzondere aandacht voor Afrika. Er wordt dieper ingegaan op de politieke en institutionele hervormingen van de EU in het kader van het Lissabon Verdrag die de EU in staat zou moeten stellen om een meer prominente rol te spelen op het 3
wereldtoneel. De innovaties maar ook de incoherenties van het Europese externe en ontwikkelingsbeleid worden onder de loep genomen met name op het vlak van de bevordering van democratisering, bestuur en handel. Dit wordt voornamelijk gedaan aan de hand van concrete voorbeelden uit de praktijk van het Cotonou Akkoord, als grootste Noord-Zuid samenwerkingsverband, en de gezamenlijke Afrika-EU Strategie. WEEKEND 2 ZATERDAG 15/03/2014 08u30 Onthaal 08u45 09u00 Communicatie m.b.t. het weekend Eetzaal De pedagogische begeleiders verzorgen een kort «welkom-terug»-woord en communiceren alle relevante informatie met betrekking tot dit opleidingsweekend. 09u00 12u00 Eerlijke handel Zaal Schirrmann Driekwart van de voeding in de wereld komt op de markt via minder dan vijfhonderd bedrijven. De producenten van deze voeding zijn met honderden miljoenen, de consumenten met zeven miljard. De macht op de voedingsmarkt is duidelijk onevenwichtig verdeeld. Dominante bedrijven kunnen het zich permitteren om hun producenten te weinig te betalen. Deze kleinschalige boeren kunnen hun grondstoffen amper kwijt aan andere opkopers. Tegelijk is ook de consument niet gebaat met deze structureel verankerde machtsblok. Deze bedrijven hebben weinig of geen concurrenten en maken gebruik van die situatie om hun producten duurder te verkopen dan nodig. Tijdens deze sessie toont Hielke VAN DOORSLAER, beleidsmedewerker klimaat en duurzame landbouw van Oxfam, hoe eerlijke handel structurele verbetering biedt voor de producenten en voor consumenten en welke rol weggelegd is voor de overheid. 14u00 17u00 IMF en WB: Naar een nieuwe financiële architectuur Zaal Magritte Danny CASSIMON, economist en medewerker aan het IOB (Instituut voor Ontwikkelingsbeleid - en beheer te Antwerpen), geeft in deze uiteenzetting een kritisch inzicht in de evolutie, rol en werking van de 2 belangrijke 4
mondiale instellingen voor financiering van ontwikkeling: het Internationaal Monetair Fonds en de Wereldbank. Hij behandelt hierbij ook de bekende instrumenten van Structurele Aanpassingsprogramma's (SAP's) en de overstap naar Poverty Reduction Strategy Papers (PRSP's). ZONDAG 16/03/2014 09u00 12u00 Informatieve spelen ivm ontwikkelingssamenwerking Alle zalen Het Centrum voor Informatieve Spelen (CIS) en Vzw Quinoa bieden 4 verschillende interactieve spelen aan, waar men tussen kan kiezen: - Het World Trade Game 1 (in het Engels, zaal Schirrmann), staat stil bij de ongelijke verhoudingen die de wereldhandelssituatie kenmerken. De klemtoon ligt op het productievoordeel dat landen met een hoog aantal fabrieken ervaren ten opzichte van landen die het met minder of zonder fabrieken moeten redden. (13 tot 39 spelers) - Ook het World Trade Game 2 (in het Engels, Foyer 1), staat stil bij de ongelijke verhoudingen die de wereldhandelssituatie kenmerken. Hier ligt de klemtoon op het productievoordeel dat landen met een hooggeschoolde arbeidscapaciteit ervaren ten opzichte van landen met een laaggeschoolde arbeidscapaciteit. (12 tot 36 spelers) - Via het spel Handel in Kwaziland (in het Nederlands, Zaal Magritte) ervaren jullie de economische situatie van een ontwikkelingsland en de moeilijkheden die intern in het land ervaren worden (verhoudingen steden/platteland, regionale verantwoordelijken/nationale verantwoordelijken, invloed internationale markt, enz ) (10 tot 26 spelers) - Le jeu de la ficelle (in het Frans, zaal Foyer 2) toont, door het interactieve gebruik van een draad, de linken, implicaties en impact aan van onze consumptiekeuzes. Of hoe de inhoud van je bord direct te maken heeft met diverse problematieken, zoals de klimaatsopwarming of arbeidsomstandigheden van een boer in Costa Rica. (15 tot 25 spelers) 14u00 17u00 Inleiding tot de ontwikkelingseconomie Zaal Magritte Lodewijk SMETS, academische onderzoeker van het Instituut voor Ontwikkelingsbeleid en beheer (I.O.B.) te Antwerpen, bouwt in deze sessie voort op de on-line cursus en gaat samen met de participanten op zoek naar een verklaring voor de grote welvaartsverschillen tussen landen. Hoe komt het bijvoorbeeld dat de 5
(materiële) welvaart in de Verenigde Staten meer dan 140 keer hoger ligt dan die van DR Congo? Daarna wordt het economisch groeimirakel China besproken, een land dat zich in de voorbije dertig jaar heeft omgevormd tot een economische wereldmacht. Tot slot wordt nagegaan hoe het Westen tracht om met wisselend succes ontwikkeling te brengen in het Zuiden. WEEKEND 3 ZATERDAG 29/03/2014 08u30 Onthaal 08u45 09u00 Communicatie m.b.t. het weekend Eetzaal De pedagogische begeleiders verzorgen een kort «welkom-terug»-woord en communiceren alle relevante informatie met betrekking tot dit opleidingsweekend. 6
09u00 12u00 Milieu en ontwikkelingssamenwerking Zaal Magritte Groep Rood Veelal wordt milieu als een wat vervelende- randvoorwaarde gezien van een ontwikkelingssamenwerkingsprogramma: als het echte werk gedaan is moet dit vakje ook nog even aangerkruist worden. Geert LEJEUNE, Programmadirecteur WWF Belgium, schetst in deze sessie o.a. hoe beheer van natuurlijke hulpbronnen een conditio sine qua non is om miljoenen armen een inkomen te laten behouden en hoe de aftakeling van het milieu een grotere bedreiging vormt voor de armen in het zuiden dan voor ons in het rijke noorden. Er wordt ook aandacht besteed aan hoe milieu een motor, een aanzet tot een beter leven kan worden. 09u00 12u00 Groep Groen Fighting corruption in development cooperation: an illusion? Foyer 1 Goed bestuur en corruptiebestrijding krijgen steeds meer aandacht in ontwikkelingssamenwerking. Maar wat houdt goed bestuur eigenlijk in? Kan men goed bestuur meten? En hoe werkt corruptie? Wat kunnen partnerlanden, ontwikkelingsorganisaties en ontwikkelingswerkers doen om corruptie te bestrijden? In deze sessie wordt door Jeroen MICHELS, medewerker van de cel governance van BTC een aantal concepten en strategieën omtrent goed bestuur en corruptiebestrijding toegelicht aan de hand van praktijkvoorbeelden en praktische oefeningen. (in het Engels) 14u00 17u00 Milieu en ontwikkelingssamenwerking Groep Groen Geert LEJEUNE herneemt de ochtendsessie. Zaal Magritte 7
14u00 17u00 Groep Rood Fighting corruption in development cooperation: an illusion? Foyer 1 Jeroen MICHELS, herneemt de ochtendsessie. ZONDAG 30/03/2014 9u00 12u00 Groep Rood Globalizing Social Justice: why Gender Equality Matters for Development Foyer 1 Tijdens deze interactieve sessie over gender en ontwikkeling zal Patricia CABRERA, internationaal consultente gender en duurzame ontwikkeling, de weerslag van gendergelijkheid op de globale ontwikkelinsagenda toelichten. Via een gendergerelateerde terminologie en belangrijke internationale protocollen en frameworks voor vrouwenrechten zullen de deelnemers tools aangereikt krijgen om een genderresponsieve analyse te ontwikkelen van geplaatste contexten (genderbewuste ontwikkeling in de praktijk) en om zich bezig te houden met genderresponsieve analyses van documenten, trends, nieuws en dialogen (politieke analyse). 09u00 12u00 Filmvertoning The Land Between Zaal Magritte Groep Groen + Groupe Vert "The Land Between is an intimate, yet explosive portrait of life in the mountains of Northern Morocco, where thousands of Sub-Saharan African migrants live and hide, dreaming of a new and better life in Europe. It also documents the extreme violence and mistreatment of migrants around the border areas by both the Spanish and Moroccan authorities." David FEDELE regiseur van de film, animeert het debat achteraf. 14u00 17u00 Groep Groen Globalizing Social Justice: why Gender Equality Matters for Development Foyer 1 Patricia CABRERA herneemt de ochtendsessie. 8
14u00 17u00 Filmvertoning The Land Between Zaal Magritte Groep Rood + Groupe Rouge "The Land Between is an intimate, yet explosive portrait of life in the mountains of Northern Morocco, where thousands of Sub-Saharan African migrants live and hide, dreaming of a new and better life in Europe. It also documents the extreme violence and mistreatment of migrants around the border areas by both the Spanish and Moroccan authorities." David FEDELE regiseur van de film, animeert opnieuw het debat achteraf. WEEKEND 4 ZATERDAG 12/04/2014 08u30 Onthaal 08u45 09u00 Communicatie m.b.t. het weekend Eetzaal De pedagogische begeleiders verzorgen een kort «welkom-terug»-woord en communiceren alle relevante informatie met betrekking tot dit opleidingsweekend. 09u00 11u00 Inleiding tot het internationaal humanitair recht Zaal Magritte Laura DE GREVE, stafmedewerker internationaal humanitair recht bij het Rode Kruis Vlaanderen, geeft een introductie over de basisregels van het Internationaal Humanitair Recht. 11u00 12u00 Getuigenissen Alle zalen Norbert ROBBRECHT, IIMK, India Caroline LEDENT, Croix-Rouge, Burundi Anke LEFLERE, Putumayo, Peruvian Amazone Andere nog te bevestigen 9
14u00 16u00 Inleiding tot de internationale humanitaire hulp Zaal Magritte Bie VAN GIEL, stafmedewerker dienst Advocacy Internationale bij Rode Kruis Vlaanderen, definieert tijdens deze sessie het begrip Noodhulp, legt een link tussen noodhulp en ontwikkeling en maakt een aantal kritische noten bij de uitvoering van noodhulp in een gewijzigde wereldcontext. 16u00 17u00 Getuigenissen Alle zalen Maud CATALAN, MSF, Divers Luca MAGRI, QUINOA, Philippines Andere nog te bevestigen ZONDAG 13/04/2014 9u00 12u00 De Globale HIV epidemie Zaal Magritte Steven CALLENS, verbonden aan het Aids-Referentiecentrum van het UZ Gent, geeft in deze sessie toelichting bij de HIV/Aids problematiek in relatie tot ontwikkelingssamenwerking. HIV is en blijft een van de belangrijkste doodsoorzaken wereldwijd, samen met malaria en tuberculose. Wat is HIV als ziekte? Wat is de invloed voor het individu, gemeenschap en maatschappij? Is er een behandeling voor? Met meer dan 30 miljoen personen die leven met HIV, een levenslange behandeling die levenslang dient genomen te worden is HIV een bijzondere HIV ziekte. Het spanningsveld tussen de seksuele overdracht van het virus en religie, de economische kost voor de maatschappij van slachtoffers en behandeling en het belang van deze aandoening is wordt duidelijk. In deze voorstelling zal het virus van microscopisch tot macroscopisch niveau ontleed worden. 13u30 16u00 Etnische muziek La chocolaterie Patrick THIJS, Educatief medewerker van de vzw "Culturen in Beweging" leidt deelnemers in deze wervelende muzikale sessie met behulp van een wagen vol muziekinstrumenten doorheen verschillende tijdsperken en continenten waartussen men eveneens ene verhaal over uitwisseling en samenwerking tussen Noord en Zuid kan ontdekken. 10
16u15 17u30 Synthese, evaluatie & toelichting examen Zaal Magritte Véronique ROYEN, Verantwoordelijke Pedagogische Omkadering van de Algemene Informatiecyclus, licht alle praktische zaken toe in verband met het examen. Aansluitend volgt een korte evaluatie over de inhoud en aanpak van de cyclus als geheel. Deelnemers krijgen de kans om feedback en suggesties te geven en om aldus bij te dragen tot een verbetering van de infocyclus. 17u30 18u00 Het afscheid Eetzaal Tijdens de receptie is er tenslotte nog de mogelijkheid om over een laatste pot en pint afscheid te nemen van elkaar, en de cyclus officieel te beëindigen. DEEL III : EXAMEN De informatie omtrent de inhoud van het examen zal u worden meegedeeld op de laatste dag van de vorming. Mondeling examen : 26/04/2014 of 27/04/2014 (overdag) of 02/05/2014 (avond) of 03/05/2014 of 04/05/2014 (overdag) of 09/05/2014 (avond) in de burelen van BTC, ingang St. Ghislainstraat 62 te 1000 Brussel. De inschrijvingen voor het mondeling examen worden tijdens de vorming geregeld door de pedagogische begeleiders. POST SCRIPTUM Het programma is wegens het internationale karakter van de sprekers soms aan verandering onderhevig. Daarom worden voor elke week A3 affiches met het effectieve programma uitgeprint en beneden aan de receptie opgehangen. Vertrouw dus telkens op deze versies in plaats van op de versie die u in uw syllabus vindt. 11