OPDRACHTFORMULIER Respectvol reageren op gevoelens Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent. 2 Kijk in de bronnen welke informatie je kunt gebruiken bij het oefenen van deze vaardigheid. 3 Beantwoord onderstaande vragen. a Op welke manieren kan je begrip tonen voor gevoelens? b Leg aan de hand van een voorbeeld uit wat lichaamstaal te maken heeft met respectvol reageren op gevoelens. c Waarom is echt zijn belangrijk bij het reageren op gevoelens? Opdracht In deze opdracht leer je respectvol om te gaan met gevoelens van ene collega of een zorgvrager. Je oefent dat door middel van een rollenspel. a Hieronder staan vier situaties beschreven, waarin je als zorgverlener terecht kunt komen. Schrijf op hoe je respectvol kunt reageren op de gevoelens van de zorgvragers in die situaties. Situatie 1 Je verzorgt een jongeman die heel weinig tot geen kracht in z n spieren heeft en je vraagt: Waardoor ben jij gehandicapt, of vind je het vervelend dat ik dat vraag? Hij antwoordt: Je mag dat gerust vragen. Ik heb spierdystrofie. Ik weet dat ik niet oud word. Ik zal geen dertig worden. Dat vind ik erg genoeg. Hoe reageer jij nu? Situatie 2 Je komt s ochtends na een aantal vrije dagen op een kamer met twee vrouwen die geopereerd zijn. Je wilt even de wonden controleren en de verbanden verschonen. De ene vrouw zegt Ik ben blij dat die Gloria deze keer niet komt. Dat mens is altijd chagrijnig en ze doet je ook vaak pijn. De andere vrouw knikt uitbundig en is het volledig met de uitspraak eens. Hoe reageer jij nu? Situatie 3 Je werkt in een gezin. Mevrouw is ruim zeven maanden zwanger en moet absoluut rust houden. Mevrouw is eerder zwanger geweest en haar kindje is toen bij de bevalling overleden. Het valt je op dat mevrouw de laatste dagen veel zucht en voor zich uit zit te staren. Jullie drinken samen koffie en ze kijkt afwezig en bedrukt. Hoe reageer je nu? Situatie 4 Mevrouw vraagt al voor de tweede keer of wel is doorgegeven dat ze morgen vroeg uit bed geholpen wil worden. Ze wil naar de kerkdienst. Ze vertelt dat jouw collega haar vorige week vergeten was, zodat ze te laat klaar was om naar de kerk te gaan. Hoe reageer jij nu? Noordhoff Uitgevers bv 1
b Maak groepjes van drie. Elke student kiest een situatie uit om te spelen. Gebruik hierbij het handelingsformulier. c Bespreek elk spel na, voordat de volgende situatie wordt gespeeld. Gebruik bij de nabespreking de ingevulde handelingsformulieren. Aandachtspunten voor de nabespreking: Heb je de kenmerken van de vaardigheid kunnen toepassen? Wat betekent deze manier van reageren voor de ander? Wat zijn voor jou nog leerpunten? Wat verwacht je van een ander als je iets wat jou erg bezighoudt, wilt vertellen. Wat moet die ander wel of niet vragen, zeggen, doen? Opdracht 2 Interview iemand over een emotionele situatie en pas de kenmerken van de vaardigheid toe. Maak een verslag van het gesprek en ga voor jezelf na wanneer je de vaardigheid goed toepaste en wanneer dit niet lukte. Noteer voor jezelf jouw persoonlijke aandachtspunten met betrekking tot deze vaardigheid. Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen: 2 Noordhoff Uitgevers bv
HANDELINGSFORMULIER Respectvol reageren op gevoelens Naam student: Naam observator: Datum: Beoordeling: Opdracht Je gaat respectvol om met de gevoelens van een collega of een zorgvrager Voor alle handelingen geldt: Raadpleeg het dossier; Zorg voor voldoende privacy; Was je handen volgens de WIP-procedure; Pas de voorschriften toe; Observeer en controleer de zorgvrager. Uitvoering Goed Fout 1 Geef aan wat je bij de ander waarneemt. 2 Geef op een vragende toon de gevoelens van de ander weer. 3 Stel open vragen om een beeld te krijgen van de situatie en de gevoelens van de ander. 4 Toon (non-verbaal) begrip voor de gevoelens. 5 Help de ander om zelf een oplossing te vinden. 6 Trek het gesprek niet naar jezelf toe door met eigen voorbeelden te komen. Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen: Noordhoff Uitgevers bv 3
TOETSFORMULIER Respectvol reageren op gevoelens Naam student: Naam beoordelaar: Datum: Beoordeling: Kruis aan hoe de handelingen zijn uitgevoerd. Kies uit: V = Voldoende; O = Onvoldoende Kruis aan door wie de beoordeling is gedaan. Kies uit: B = BPV; S = School Opdracht Je gaat respectvol om met de gevoelens van een collega of een zorgvrager. Criteria V O B S 1 Geeft aan wat ze bij de ander waarneemt. 2 Geeft op een vragende toon de gevoelens van de ander weer. 3 Stelt open vragen naar de gevoelens van de ander. 4 Toont (non-verbaal) begrip voor de gevoelens. 5 Helpt de ander om een eigen oplossing te vinden. 6 Trekt het gesprek niet naar zichzelf toe. Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen: Noordhoff Uitgevers bv 5