Liggen we op koers? De weergave Zo eensgezind als men vandaag bij elkaar is, zou de maatstaf voor de toekomst moeten zijn. Wij zijn op de juiste koers, nu verder uitbouwen. Ook voor ons uit 010-gebied is deze 020- locatie en dag bijzonder en in alle opzichten zeer geslaagd. Liggen we op koers? Educatie dag 2012 Op 15 november 2012 was u aanwezig op de OCBdag met het thema: Liggen we op koers? Een dag voor u als professional (of aankomende professional) in de binnenvaart waarop u heeft bijgedragen aan een passend en toekomstgericht binnenvaartonderwijs. Uitgenodigd zijn binnenvaartondernemers, studenten, docenten, management van scholen, colleges van bestuur, werkgeversorganisaties, werkgevers, werknemers, Havenbedrijf Rotterdam en Amsterdam, Deltalinks, Ministerie van IM, Agentschap NL, EDINNA, Maritiem by Holland en aanbieders en ontwikkelaars van binnenvaart onderwijs. Een kerngroep van 32 sleutelfiguren* uit de sector heeft de OCBdag voorbereid en begeleid. In de ochtend heeft u samen met ruim 200 deelnemers gezien en beleefd wat de verschillende projecten de afgelopen jaren hebben opgeleverd om van daaruit s middags in gesprek met elkaar een lijn uit te zetten voor de toekomst. Deze succesvolle dag is een basis voor het toekomstige beleid en de activiteiten van het Onderwijs Centrum Binnenvaart. Hieronder volgt een weergave van de dag met blik op de toekomst. *De sleutelfiguren waren: Ilja Adema /Annelies Asberg/ Hans Boele/ Lotte Brandes /Annemarieke Broenink/ Petra Figee / Robbim Heins/ Richard Hultink/ Riemer Kingma / Michiel Koning/ Iza Lindhout / Leo van der Maas /Eefje Markus / Jayani Masthoff /Arjen Mintjes / Hans Muilwijk/ Marijn Nelen/ Arjan Nieuwenhuizen / Willemien Noordhof / Johan Overmeer / Bernard Pols / Rob van Reem / Monique Rook / Arno Siereveld / Edvard Spaapen/ Herman Taal / Erik van Toor/ Bart Verkade / Antoine Verhoeven / Ton Wingelaar / Leroy Witjes. 1
Presentatie van projecten op donderdag 15 november Hieronder volgt een overzicht van de projecten die zijn gepresenteerd in de vier focuspunten. Meer over deze projecten vindt u op de OCB site. Noord, veranderend leren Projecten: VMBO Matroos op koers! digitaal lesmateriaal voor VMBO Binnenvaartkunde. MBO Matroos Lesmaterialen Digitaal lesmateriaal MBO N2. Contentbanken Elektronische leeromgeving. Te zien en te beleven: Minimuseum van lesmateriaal in de binnenvaart. Werk op oude en nieuwe schepen; Marvin Bakker, Dion van het Hof, studenten STC. Experttafel; stel je vragen aan leerlingen van STC Rotterdam, Maritieme Academie Harlingen en Nova College IJmuiden. Demonstratie VMBO matroos lesmateriaal door leerlingen Maritiem College Harlingen. 2
Oost, vakman en ondernemer Projecten: E-learning: Arbo in tankvaart. E-learning: Containerstabiliteit. Vakmanschap naar ondernemerschap. Training voor ondernemers. Lifeline the game. Collegerama. Online korte hoorcolleges. Te zien en te beleven: Vakmanschap naar ondernemerschap; in gesprek met Bart Verkade, schipper en bedrijfseconoom. Collegerama: Voortvarend Besparen Test jezelf in containerstabiliteit en ARBO in de tankvaart. Lifeline the game met een OCBdag 2012 prijs voor de beste speler. 3
Zuid, ruime blik Projecten: Be your own captain. Youtube jongeren wedstrijd. HBO Minor. Community of practice. Een digitale werkplaats. Ewita. Binnenvaart binnen de logistieke keten. Communicatie en taal in de binnenvaart. Te zien en te beleven: In gesprek met Rob van Reem, adjunct directeur STC, over de HBO Minor. Kijk Europees, een presentatie van Myriam Chaffart, politiek secretaris van de European Transport Workers Federation en Arjen Mintjes, voorzitter EDINNA en directeur Maritieme Academie. De kijkdoos. Be your own captain, stem op je favoriete inzending. 4
West, welkom aan boord Projecten: Praktijkexamen matroos. Praktijkexamen schipper. Zorgleerlingen, de toolbox. www.scholieren.tv. Beroepskeuzesite voor scholieren. Binnenvaart zit van binnen. Campagne onder basisscholen uitgevoerd door VMBOleerlingen van de binnenvaartopleiding. Ware jongensdroom / ware meisjesdroom. Campagne onder middelbare scholieren gekoppeld aan een site. Arbeidsmarktcommunicatiestrategie. Elders Verworven Competenties Sterspot Binnenvaartambassadeurs QR-code Te zien en te beleven: Lig jij wel op koers? Test door leerlingen Maritieme Academie Harlingen. Zo komen kinderen van de basisschool binnen. Presentatie door Valentijn Stomp en Robin Meester, leerlingen van het Maritiem College Velsen. Simulator. De praktijkvraagbaak: vragen over zij-instromers, werken in een nieuw vak en praktijkexamens. Antwoorden van Andries de Weerd, stagedocent Rijn- en Binnenvaart, Richard Hultink, projectleider praktijkexamens en Jeroen Otto, zijinstromer. Experttafel zorgleerlingen met Annelies Asberg, projectleider, leer- en gedragsdeskundige Oudervereniging Baland, een ouder en een schipper met ervaring. Informatie over Arbeidsmarktcommunicatiestrategie door Hank Poot. 5
Koersgesprekken over de focuspunten De middag stond in het teken van de toekomst. Met als focus de vraagstelling: Liggen we op koers? Kijkend naar de binnenvaart in 2020, is dit wat ik vanmiddag wil bespreken, heeft u aan de hand van een gestructureerd en effectief gespreksmodel de vier focuspunten verder ingevuld. Noord, veranderend leren de thema s die besproken zijn Liggen we op koers? Kijkend naar de binnenvaart in 2020, is dit wat ik vanmiddag wil bespreken, Meer contact school/leerwerkbedrijf: MEER CONTACT Leven lang leren Praktijk/theorie Uitkomsten gespreksrondes Meer contact Informatie uitwisselen moet op een andere manier kunnen. Maak gebruik van de moderne middelen. Skype, I-Pad,.. MET MODERNE MIDDELEN KAN VEEL! Scholen moeten er op zijn toegerust. En: de intentie/de wil moet er zijn! School-mentor contact MOET er zijn. Elkaar sowieso elke maand spreken en bij vragen/problemen direct contact. Leerlingen en leermeester moeten contact/begeleiding kunnen krijgen. GEEN TIJD IS GEEN SMOESJE! GEEN TIJD IS GEEN OPTIE! ( veranderend leren ). Les krijgen via twitter of facebook/ Internet aan boord voor de online schoolvakken maar ook meer uitleg van bijvoorbeeld schipper/matroos. Leven lang leren Werk zo veel mogelijk met certificaten bijvoorbeeld voor: chemie, container, Ro/Ro maar ook ondernemerschap, klantbenadering/ketenbesef. Het onderwijs biedt het aan samen met de praktijk (experts, masters, ondernemers, ). Werk ook met herhalings- en verdiepingscertificaten. Leren = ervaren, trial & error/ leren van fouten, stilstaan bij leermomenten, feed-back. Praktijk/theorie Theorie veel meer koppelen aan de praktijk. Praktijk is zo verhelderend en werkt snel. Ook nodig: voldoende en betere uitleg van docenten. Goede leraren! E-learning kan saai zijn. E-learning gedoceerd en overwogen inzetten. E-learning in community s, in verbinding en contact met anderen. Meer praktijkgerichte mogelijkheden voor jongeren die vanuit de praktijk als matroos willen varen. Meer gewicht voor ervaring. 6
Oost, vakman en ondernemer Liggen we op koers? Kijkend naar de binnenvaart in 2020, is dit wat ik vanmiddag wil bespreken, Ondernemerschap= blijven leren, alle functies, alle tijden. E-learning komt niet van de grond. Liggen ondernemersvaardigheden vooral op het financiële vlak? Slechts vakmanschap en ondernemerschap leiden tot meesterschap? Uitkomsten gespreksrondes Blijven leren Ondernemerschap in de binnenvaart is van groot belang, in alle functies in de binnenvaart. Daarvoor: Continu leren en veelzijdig: (financiën, techniek, commercieel, sociaal, etc.) Het aanbod voor mensen die al varen moet vergroot en bereikbaar/toegankelijk/passend op hun vragen gemaakt worden. E-learning komt niet van de grond Is (voorlopig) vooral ondersteunend en te alleen. Koppel het aan de praktijk, creëer prikkels voor e-learning en maak er iets gezamenlijks van. E-learning in combinatie met school en praktijk. Scholen zijn nog niet toegerust. Scholen houden de moderne ontwikkelingen niet bij. Liggen Ondernemersvaardigheden vooral op het financiële vlak? Het financiële is belangrijk maak niet uitsluitend, ook: commercieel, sociaal, vakkennis, innovatie, marketing, klant/ketenbenadering strategisch denken. Loop niet achter de markt aan maar voor de markt uit. Haal aansprekende ondernemers binnen voor (certificaat)onderwijs. Ondernemersvaardigheden zijn in het huidige scholingsaanbod onderbelicht, vooral voor varenden. Slechts vakmanschap en ondernemerschap leiden tot meesterschap? Nee, bij meesterschap hoort ook goede communicatie, kwetsbaar opstellen en kunnen verplaatsen in de belangen van de klant en de keten. EN: willen en kunnen samenwerken. 7
West, welkom aan boord Liggen we op koers? Kijkend naar de binnenvaart in 2020, is dit wat ik vanmiddag wil bespreken, Zorgleerling. Plaats zorgleerling bij getrainde coach/schipper (begeleider). Zij- instroom. Bredere beroepsvorming (meerder schepen). Imago. Structurele aanpak (gebruik nieuwe Media) Uitkomsten gespreksrondes Zorgleerling Wenselijk: cursus voor begeleiding Zorgleerlingen vaste module op de scholen/opleidingen (NOVA, STC). Sociaal emotionele begeleiding is onderdeel van de training. Nb: persoonlijke match is minimaal zo belangrijk. Schippers beginnen gemotiveerd naar lopen tegen barricades op geven op te weinig begeleiding te weinig financiële middelen. Echter: geen drempel opwerpen door verplichtingen t.a.v. training/opleiding schipper. Wel: vangnet organiseren, waar hulp + begeleiding is te krijgen, contact organiseren. Dit ook actief aanbieden. Of toch een aansprekende basistraining? Er moet in ieder geval ondersteuning zijn. Verplichte contactmomenten tussen schipper en coach. Wie betaalt de coach? Financieel vangnet voor werkgever! Imago Er gebeurt genoeg maar komt nog te weinig naar buiten. Plaats meer op bijv. marinetraffic.com, twitter, facebook. Betrek de praktijk meer: nodig mensen uit om mee te lopen, kijk naar verbindingen, iedereen doet iets, bedrijven, schippers, enz.. Organiseer snuffelstages, life-labs voor kinderen en ouders; schippers organiseren open dagen samen met (basis)scholen=alternatief schoolreisje. TVprogramma wereld van de binnenvaart is een positief initiatief. Maak leerlingen hero s. Zoek de SYNERGIE op. The blue road als beeld. Bundel communicatie uitingen van oa OCB, BVB, VTL, NOVA, STC,. Hoe realiseren we daadwerkelijke samenwerking (in communicatie )? Social media kan bijdragen. Doorgaan op structurele kant imago van de sector met alle partijen. Zij-instroom Ga met de praktijk na waar belemmeringen liggen. Neem belemmeringen weg. Brede oriëntatie? Leren op verschillende type schepen. Binnen grotere rederij is switchen makkelijker. Optie: 1 hoofd werkplek en kortere stage (bijv 1 maand) op andere schepen. Matroos, op een schip 60 dagen oke, 2 schepen is nuttig optie. In 1 jaar schipper: Minimaal 2 type schepen voor bredere BPV-vorming. BV: groot kleiner. 135 70 8
Zuid, ruime blik Liggen we op koers? Kijkend naar de binnenvaart in 2020, is dit wat ik vanmiddag wil bespreken, Standaardisatie in opleiding, vaartijd en (voer)taal. Doorstroom vloot -> wal; (carrière)perspectief. Uitkomsten gespreksrondes Standaardisatie in opleiding, vaartijd en (voer)taal Standaardiseren is noodzaak. Vaartijd: definitie en versnellen door simulator en praktijkexamens. Voertaal: overgangsperiode, in 2016 verplicht Engels. Opleiding: format met standaard functies, competenties en niveau waaraan je dient te voldoen. Aan land zelf hoe lang opleiding duurt, en wat % werken/leren is. Doorstroom Als binnenvaartbedrijf de mogelijkheden bieden voor vloot-wal carrières. Mogelijkheid voor uitbreiding minor: meer leerlingen aantrekken ivm doorstroommogelijkheid. Grotere motivatie MBO leerlingen. Meer gelijkheid in zee en binnenvaartopleidingen zodat overstap makkelijker wordt. 9
Dit schreven ondernemers op de vlaggenlijn succesvol ondernemen is. Vooruit zien! Een vaste koers varen Marktgerichtheid en flexibiliteit Out of the box denken Samen alles doen Goed kijken en luisteren naar anderen maar altijd je eigen koers varen Marktgerichtheid en flexibiliteit Je eigen koers varen in weer en wind Niet met de meute mee gaan Er zelf in geloven Elke dag alert zijn, zowel op kansen die voorbij komen als tijdens het varen Zorgen dat je de zaken op een rijtje hebt, dan weet je wat je doet en kunt verwachten 10
Verbeter en leerwensen, de oogst van de ballenbakken Dit kan verbeterd worden in het onderwijs Meer geld echt voor de klas Scholen samenwerken Leraren Voor verandering open staan Dat sommige leraren strenger moeten worden Meer praktijk De leraren Matroos -> nummer 1 vooropleiding SCH nummer 2 schipper -> nummer 3 Praktijkvaardigheden Stage Minder computers meer praktijk Meer nadruk discipline Begeleiding praktijk Contact school bij bbl leerling De leraren Sturing en duidelijke overheid Dit wil ik nog leren De klant begrijpen Schrijven Gemotiveerde leraren Meer praktijk gericht leren Lassen Theorie in praktijk brengen Miljonair worden Lassen Supermentor Teun Bankwerking Kapitein binnenvaart! Lassen Ik wil leren van supermentor Teun 11
Inzichten uit de sterren op de OCBdag 2012 Aan het eind van de OCBdag heeft u uw inzicht van de dag op een patatzakje geschreven. Ruim een derde van deze inzichten gaan over samenwerken en betrokken zijn bij het onderwijs in de Binnenvaart. Soms een kreet om meer samenwerking maar vaker de verbazing over de samenwerking en betrokkenheid die er al is en de zichtbaarheid ervan op deze OCBdag. Opluchting dat het kan, samenwerken. Vandaag waren we allen OCB. Laten we het in de toekomst ook zijn. Veel betrokkenen bij elkaar om de koers uit te zetten. Samenwerken levert werk & opleiding op. Verbazend dat hier wel iedereen kan samenwerken Dat er meer wordt samengewerkt door heel veel partijen dan gedacht! Proficiat! Passie en kansen genoeg in de binnenvaart. Dat men in de binnenvaart een hechte gemeenschap is en dat men passie uitdraagt!! Dat veel mensen zich betrokken voelen bij onderwijs in de binnenvaart. De binnenvaart zit vol met bevlogen en betrokken mensen. Samen optrekken en een visie presenteren kunnen zij. Neem vandaag als voorbeeld. Met deze betrokkenheid ligt de wereld aan de voeten. Schippers, onderwijs, leerlingen, branche men voelt zich verbonden!! Zo eensgezind als men vandaag bij elkaar is, zou de maatstaf voor de toekomst moeten zijn. Samenwerking binnenvaart werkt. OCB-dag = bewijs! De grote betrokkenheid van velen blijven inzetten/gebruiken in en met een gestructureerde samenwerking (bijvoorbeeld door middel van platforms rondom de thema s van de koers 2020). Iets minder dan tien procent van de uitgeschreven inzichten van de dag gaan over verbeteringen in het onderwijs voor de binnenvaart. Digitale leermiddelen alleen maken nog geen modern onderwijs onderwijsconcepten moeten ook vernieuwend zijn. Veel verscheidenheid maar wel 1 gedeelde mening over binnenvaartonderwijs: kwaliteit, internationaal en noodzaak! Binnenvaart is een branche waar alle geledingen begrijpen, bewust zijn van het feit dat er dingen moeten veranderen. Dat er verbetering mag komen in het onderwijs voor de binnenvaart. Meer geld naar de docent voor de klas en naar begeleiding&coaching. Het was een leerzame dag, meer praktijk minder theorie. Goede docenten met vakkennis zijn belangrijk, e-learning minder. Nog eens een kleine tien procent heeft samenwerking tussen onderwijs/praktijk, school/ stage als onderwerp. De band tussen werkveld en onderwijs is belangrijk net als korte lijnen. Dat goede begeleiding op school, en praktijk erg belangrijk is. Ervaring telt dubbel! Een goede stageplek is van groot belang om op koers te liggen. Waardering voor de dag Dat dit soort dagen meer georganiseerd moeten worden, en uitkomsten uitwerken! Elk jaar een OCB-dag!!! Veel betrokken bij elkaar om de koers uit te zetten. Prima dag! En wordt vervolgd? 12
Liggen we op koers? We liggen op koers, maar nog niet op de automatische pilot. Wij zijn op de juiste koers, verder uitbouwen. Vier jaar voorbereiding kan volledig in 2013 worden geïmplementeerd. We liggen op koers. Dat laat het hele proces rondom de OCBdag en de OCBdag zelf zien. Dit betekent dat de visie, beschreven in het visiedocument, is bevestigd en ook voor de komende tijd onze basis voor projecten en activiteiten zal zijn. Maar, de uitkomsten van de OCBdag laten ook zien dat we aan een aantal items hard of harder moeten gaan trekken en het activiteitenplan op deze punten zullen aanpassen. De items met de hoogste prioriteit zijn: MEER en beter contact tussen praktijk en school en MEER en betere verbinding tussen praktijk en theorie. E-learning. o Hoe kunnen opleidingen worden toegerust om state of the art middelen en techniek in o te zetten die aansluiten bij leerlingen en varenden? Meer contact: E-learning is effectiever en aantrekkelijker door meer contact tussen leerling/school en leerlingen onderling. Belicht ondernemerschap meer in het scholingsaanbod. Ondernemerschap en vakmanschap= leren en blijven leren. Ondernemerschap = financiën, vakkennis, marketing, innovatie, klantbewustzijn, zicht hebben op de hele keten. En ondernemerschap = mens zijn, communiceren, durven, kwetsbaar zijn en samen willen zijn en werken. Een oproep aan ons allen: Zie je eigen kracht als sector en bundel de krachten. Met deze betrokkenheid ligt de wereld aan de voeten. Zo eensgezind als men vandaag bij elkaar is, zou de maatstaf voor de toekomst moeten zijn. Blik op de toekomst Wij allen hebben op de OCBdag een stuk toekomst gezien, medebepaald en meegenomen naar de plekken waar we leren en werken. Ook het OCB. Concreet zal de stichting OCB met de opstellers en ondertekenaars van het visiedocument het resultaat van de OCBdag bespreken en daar waar nodig het activiteitenplan aanpassen. De uitwerking van het plan wil de st OCB in ieder geval met de adviesraad van de stichting oppakken. Het versterken van de ingezette verbondenheid en beweging is voor de st OCB de rode draad voor het vervolg. Prima dag! En wordt vervolgd? Ja, in november 2014 willen we met u en hopelijk met nog veel meer de verbondenheid tussen praktijk en onderwijs zichtbaar maken, versterken en verankeren. In 2013 zullen we met de verschillende groepen zoals die ook op de OCBdag aanwezig waren bijeenkomsten organiseren. 13