Lichtvisie voor Vlaamse autosnelwegen Erik De Bisschop, Eva Van den Bossche, Ethel Claeyssens 11/09/2013
Voor de lichtvisie Doorgaande verlichting on-off op basis van een vast uurrooster Behalve R0, R1 en R4 permanent verlicht Op- en afritcomplexen permanent verlicht 2
Voor de lichtvisie Uitrit Verkeerswisselaar Permanent Uurrooster 3
Voor de lichtvisie Uitrit Verkeerswisselaar Installatie Thv uitrit Zijberm Geen verlichting 4
Beleidsbeslissing Moderne, dynamische lichtvisie Principe : Lichten doven waar het kan en verlichten waar het moet Randvoorwaarde : Verkeersveiligheid Oktober 2010 5
Benchmark Waals gewest Hanteren criteria voor het plaatsen van verlichting meeste wegvakken worden verlicht Verlichting gedoofd tussen 0u30 en 5u30 Brussels gewest Alle autosnelwegen hebben verlichting en die is altijd aan Nederland Dynamische verlichting op basis van aantal criteria met aanpassing van de lichtintensiteit (gewijzigd in 2012) 6
Benchmark Frankrijk Weinig tot geen verlichting Duitsland Amper verlichting Luxemburg Bijna overal verlichting die altijd brandt 7
Wetenschappelijk onderzoek CEDR Road lighting report, 2010 : effect van verlichting wordt overschat: ongevalreductie maar 10% Marc Vansnick (BIVV) Hoe veilig is ons nachtelijk verkeer, Artikel Via Secura p.20-21, 1996: verlichting helpt niet langdurig tegen vermoeidheid 8
Wetenschappelijk onderzoek Per Ole Wanvik Road lighting and traffic safety, Trondheim, 2009 Op langere termijn wordt het voordeel van wegverlichting mogelijk gereduceerd door de implementatie van nieuwe auto- en wegtechnologie Toekomstige autosnelwegverlichting moet dynamisch en adaptief zijn vanuit het oogpunt van energie-efficiëntie LED geleideverlichting kan een alternatief zijn voor wegverlichting op autosnelwegen met lage verkeersintensiteiten. Dit vooral vanuit het oogpunt van energieverbruik. Dit dient evenwel verder onderzocht. 9
Maatschappelijke context Energiebesparing Internationaal groot draagvlak om energieverbruik en CO 2 emissies te reduceren Lichthinder en lichtvervuiling Licht kan fauna hinderen, nadelige effecten op flora zijn niet bekend 10
Technologische context Kwaliteit van markeringen en verkeersborden Resultaatsverbintenis i.p.v. een middelenverbintenis Kwaliteit van de retroreflecterende folies voor de verkeersborden is sterk verbeterd (prismatechniek) s nachts beter zichtbaar Verbeterde wagentechnologie Betere en dynamische koplampen Advanced Driver Assistance Systems zoals adaptieve cruise control, lane warning systems, automatische noodstop 11
Technologische context Intelligente transportsystemen (ITS) Routebegeleiding en aanbeveling Waarschuwen bij gevaren 12
Lichtplan Waar is er nog verlichting nodig? Waar zal de verlichting altijd branden? Wanneer zal er dynamisch verlicht worden? Flankerende maatregelen 13
Waar plaatsen we nog een verlichtingsinstallatie? Op- en uitritten en de verkeerswisselaars van autosnelwegen Veel weefbewegingen Dieptezicht nodig Tussenafstand van op- en uitritcomplexen minder dan 3 km Afwisselend licht en donker voorkomen 14
Waar plaatsen we nog een verlichtingsinstallatie? Hoge verkeersintensiteit Verkeersintensiteit tijdens spitsuur = hoog Structurele file Lokale specifieke situaties Bijvoorbeeld : bochtige stukken 15
Waar zal de verlichting altijd branden? Verlichting brandt volgens vast uurrooster op basis van de tijd van het jaar en de hoeveelheid natuurlijk licht: op- en uitritten en de verkeerswisselaars van de autosnelwegen wegvakken waar de afstand tussen de complexen minder dan 3 km is lokale specifieke situaties die dit noodzakelijk maken 16
Wanneer dynamisch verlichten? Dynamisch in- en uitschakelen van de verlichting gebeurt enkel binnen de schakeltijden vastgelegd door het vast uurrooster Op basis van vijf criteria: als de verkeersintensiteit hoog is en/of bij structurele file intensiteiten op een wegvak gemiddelde snelheid als de spitsstrook in gebruik is bijvoorbeeld op de E313/E34 tussen Antwerpen en Ranst 17
Wanneer dynamisch verlichten? als er een calamiteit is, op verzoek van de politie Bijvoorbeeld ongevallen, defecte voertuigen op de rijbaan, (grote) obstakels op de rijbaan als er wegenwerken zijn, op vraag van de bevoegde dienst Niet voor de wegenarbeiders maar voor de weggebruikers bij extreme weersomstandigheden, op verzoek van de politie Bijvoorbeeld tijdens hevige sneeuwval 18
Flankerende maatregelen Resultaatsverbintenis markeringen Hogere waardes voor de retroreflectie van de markeringen op autosnelwegen Sinds begin 2011 klasse R3 in plaats van R2 Langsbebakening Inventarisatie Inspectie Rapportering van de verlichtingsinstallaties opvolging en kwaliteit verbeteren 19
Locaties met masten Uitrit Verkeerswisselaar Verlichtingspalen aanwezig 20
Verlichting permanent aan Uitrit Verkeerswisselaar Permanent aan 21
Dynamisch verlichting Uitrit Verkeerswisselaar Dynamische verlichting 22
Masten verwijderen Uitrit Verkeerswisselaar Masten te verwijderen 23
Overzicht in cijfers Voor Na #km autosnelweg (1 rijrichting) 1728 1728 #km verlicht 1452 84% 827 47,9% Permanent aan 250 14,5% 312 18,1% Dynamisch 501 29,0% Vast uurrooster 1202 69,6% 24
Regime volgens lichtvisie Uitrit Verkeerswisselaar Permanent aan Dynamische verlichting Geen Afgestemd op Wallonië 25